ـ گسترش اکو برای این سازمان فرصتی تاریخی برای ایجاد منطقه گسترده اقتصادی ایجاد ‌کرده‌است که در آن می‌توان از تلاش‌های هماهنگ و مشترک بهره‌برداری کرد.

ـ لزوم تدوین کتاب راهنمای اکو و ایجاد مرکزی برای مبادله اطلاعات و آمار برای تجارت و سرمایه‌گذاری، شورا به دبیرکل اجازه داد راه‌های کسب کمک‌های خارجی (مثلاً از بانک توسعه‌ اسلامی) را بررسی کند. لزوم بررسی و ارزیابی امکانات موجود برای تحقق اهداف و برنامه های اکو هم مورد تأکید شورا قرار گرفت.

ـ شورا بار دیگر لزوم تقویت شبکه های ارتباطی و حمل و نقل برای توسعه همکاری‌های اقتصادی را مورد توجه قرار داد و در این زمینه به صورت جدی بر لزوم ایجاد تسهیلات برای دسترسی کشورهای آسیای مرکزی، افغانستان و آذربایجان به آب‌های آزاد جهان از طریق بنیان‌گذاران اکو تأکید کرد. کشورهای یاد شده که در خشکی محصور هستند،[۱۱۹] در اصل ایران، ترکیه و پاکستان را کوتاه‌ترین مسیرهای دسترسی به آب‌های جهان یافته‌اند. راه‌های سنتی ارتباط آن ها با جهان آزاد از خاک فدراسیون روسیه می‌گذرد.

شورای وزیران بر تعیین نقاط شروع و پایان این جاده‌ها در هر یک از کشورهای عضو، بر تعیین مسافت در هر کشور و یکسان‌سازی استانداردهای مسیرها و مبادی مرزی تأکید کرد. در بخش راه‌آهن شورا خواستار به پایان رساندن سریع طی راه‌آهن اکو شد. در این زمینه اتصال راه‌آهن کشورهای عضو، ایجاد سیستم حمل و نقل ترکیبی، اتصال شبکه‌ راه‌آهن منطقه به خارج از آن، تعیین جدول زمانی مشخص برای تکمیل ارتباط این شبکه و درخواست کمک‌های فنّی از سازمان‌های بین‌المللی مربوط مورد توجه قرار گرفت. گسترش ارتباط هوایی و نقش بخش خصوصی در آن از جمله مسائل مورد تأکید شورای وزیران بود. گسترش ارتباطات ماهواره‌ای و پستی نیز در این زمینه مطرح شد. شورای وزیران ایجاد دانشکده مخابرات اکو را نیز به منظور آموزش کادر فنّی لازم برای تحقق اهداف برنامه های یاد شده به تصویب رساند.

شورای وزیران با تأکید بر اصول مورد توافق در «طرح عمل کویته»، تأسیس بانک توسعه و تجارت اکو را ابزاری برای افزایش تجارت درون منطقه‌ای و توسعه‌ اقتصادی، مطرح کرد. برای آگاهی از امکانات صنعتی، کشاورزی و تجاری منطقه هم برپایی نمایشگاه‌های دوره‌ای مورد تأکید قرار گرفت. ایجاد بازارچه‌های مرزی برای افزایش تجارت در مناطق مرزی و تنظیم نظام گمرکی یکسان و شبکه‌ حمل و نقل و تجارت واحد نیز به تصویب رسید. مسئولیت تجارت درون منطقه بر اساس ماده دو عهدنامه‌ی ازمیر به کمیته اقتصادی و بازرگانی داده شد تا برای اجرای آن اقدام‌های لازم، مشخص پیشنهاد شود. برای توسعه‌ تجارت استفاده از تسهیلات اعتباری تضمینی صادراتی اعضای اکو، به ویژه در بخش خصوصی پیشنهاد شد. بهبود امور کارشناسی در زمینه‌های مدیریت و مالی با در نظر گرفتن کرسی‌های تحصیلی در مؤسسه‌های آموزشی منطقه برای متقاضیان کشورهای عضو پیشنهاد شد.

توسعه‌ اتاق بازرگانی اکو از دیگر مسائل مورد توجه شورای وزیران بود. در بخش انرژی توسعه‌ همکاری‌های اعضا بر اساس سیاست‌های مشخص شده در «طرح عمل کویته» مورد تأکید مجدد قرار گرفت و در زمینه‌ی صنعت، توسعه و تأسیس واحدهای صنعتی با کمک بخش خصوصی برای کمک به رفع نیازهای بازار منطقه مورد توجه واقع شد. همچنین تأکید شد اعتبارات داخلی و خارجی و سرمایه‌گذاری برای صنایعی تخصیص یابد که بازسازی صنعتی منطقه را نیز در برداشته باشد. شورا بر انتقال تکنولوژی صنعتی به داخل منطقه تأکید کرد.

شورای وزیران لزوم اجرای استاندارد یکسان برای تولیدات صنعتی منطقه را تصویب و کمیته صنعتی و فنی را به انجام این موضوع موظف کرد. شورا از پیشنهاد پاکستان در بخش صنعت استقبال کرد تا امکان سنجی صنعتی در سه بخش ویژه بررسی شود:

صنایع خودرو، صنایع تجهیزات تولید برق، صنایع ارتباطات؛ در بخش کشاورزی شورای وزیران کمیته همکاری‌های کشاورزی را موظف کرد ضمن انجام بررسی‌های ضروری، مازاد قابل صدور محصولات کشاورزی و نیز کسری موجود را مشخص سازد و پیشنهادهای خود را در این مورد ارائه کند تا از منابع درون منطقه‌ استفاده شود. بررسی امکانات ماشینی شدن کشاورزی در منطقه هم به کمیته کشاورزی واگذار شد.

لزوم یکسان‌سازی چارچوب سازمانی و مقررات نظام اعتبارهای کشاورزی نیز به تصویب شورای وزیران رسید. گسترش گردشگری و تنظیم راه‌های جهانگردی با هماهنگی دبیر کل و مقام‌های عالی‌رتبه به تصویب رسید و بر تلاش برای تبدیل منطقه اکو به یک منطقه جهانگردی تأکید شد. مقرر شد سازمان مؤسسه‌ی فرهنگی اکو و بنیاد جوانان اکو نیز احیاء شود. شورای وزیران اکو همچنین بر کنترل مواد مخدر، همکاری برای حفظ سلامت محیط زیست و توسعه‌ روابط با سازمان‌های بین‌المللی تأکید کرد. ایجاد مرکز پژوهش‌های اقتصادی اکو برای بررسی طرح‌های آن و بررسی زمینه‌ی طرح‌های مشترک نیز به تأیید شورای وزیران رسید. لزوم گسترش فعالیت‌های بخش خصوصی در منطقه، از دیگر امور مورد توجه شورای وزیران در دورنمای بلندمدت اکو بود.

شایان ذکر است در زمینه‌ی اولویت‌های بخش حمل و نقل و ارتباطات و برای گسترش این بخش، طرح کلی آلماتی در اکتبر ۱۹۹۳ به تصویب رسید. گذشته از کارهای اجرایی و کوشش‌های عملی که باید بر اساس مفاد این طرح انجام شود، تسهیل حمل و نقل و جابجایی کالا و مسافر در داخل منطقه اکو، بهبود شبکه های پستی و مخابراتی کشورهای عضو و سراسر منطقه و نیز همکاری در زمینه‌ی ارتباط رسانه‌ای در دستور کار سازمان قرار گرفت. طرح کلی آلماتی برای گسترش حمل و نقل در منطقه اکو، بنیادی‌ترین برنامه‌ کاری اکو در این زمینه است.

پس از افزایش اعضاء، اسناد یازده‌گانه‌ی تجدید ساختار سازمان برای انطباق آن با شرایط جدید تدوین شد که در سال‌های ۱۹۹۶-۱۹۹۵ گروه خبرگان اکو آن را تهیه و در اجلاس چهارم سران در عشق‌آباد به تصویب رساند. عهدنامه‌ی جدید ازمیر و مقررات پرسنلی و سند راهبردی همکاری اقتصادی از جمله این اسناد بود. لازم به ذکر است سند راهبردی همکاری اقتصادی جانشین بیانیه‌ی کویته، بیانیه‌ی استانبول و طرح کلی آلماتی شد.

گفتار چهارم: موافقت نامه‌های مهم سازمان اکو

سازمان همکاری اقتصادی (اکو) طی دهه گذشته، برای گسترش همکاری اقتصادی و همگرایی بین کشورهای عضو و ایجاد چارچوب‌ها و بسترهای حقوقی و قانونی لازم، موافقت‌نامه‌ها و اسناد تأسیس چند مؤسسه‌ی منطقه‌ای را به شرح زیر تدوین ‌کرده‌است:

ـ موافقت‌نامه‌ی تجاری اکو (اکوتا): ایران، ترکیه، پاکستان، تاجیکستان و افغانستان در سال ۲۰۰۳ با هدف کاهش تعرفه‌ها، موافقت‌نامه‌ی تجاری اکوتا را در اسلام‌آباد امضا کردند. در دومین نشست وزرای بازرگانی اکو، سه کشور بنیان‌گذار به پیشنهاد وزیر بازرگانی جمهوری اسلامی ایران تصمیم گرفتند سقف تعرفه‌ها را به میزان حداکثر ده درصد در مدت پنج سال کاهش دهند؛

ـ موافقت‌نامه‌ی چارچوب حمل و نقل و ترانزیت: به دنبال اجرایی شدن این موافقت‌نامه‌، برگزاری شش نشست شورای هماهنگی حمل و نقل و ترانزیت از اقدام‌های مهم اکو در سال‌های گذشته بوده است. «شورای هماهنگی حمل و نقل»[۱۲۰] (TTCC) که در واقع امر نظارت بر عملیات «موافقت‌نامه‌ی چارچوب حمل و نقل و ترانزیت» را بر عهده دارد، دارای پنج کمیته است. این کمیته‌ها عبارتند از: کمیته حقوقی، کمیته بیمه، کمیته جاده‌ای، کمیته راه‌آهن و کمیته حمل کالاهای تجاری؛

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...