پژوهش حاضر از نوع پژوهش­های توصیفی و همبستگی است که در آن پیش ­بینی مشکلات رفتاری دانش ­آموزان با اختلال یادگیری بر اساس سبک­های فرزندپروری والدین مورد بررسی قرار می­گیرد.
۳-۲- متغیرهای پژوهش
متغیر ملاک در این تحقیق، ابعاد مشکلات رفتاری و متغیر پیش­بین ابعاد سبک فرزندپروری والدین می­باشد.
۳-۳- جامعه آماری
جامعه آماری پژوهش همه والدین دانش ­آموزان با اختلال­های یادگیری بود که فرزندان­شان در سال تحصیلی ۹۲-۱۳۹۱ در مراکز ویژه اختلال­های یادگیری شهر شیراز به تحصیل اشتغال داشتند.
۳-۴- نمونه و روش نمونه گیری
برای انتخاب نمونه­های این پژوهش از روش نمونه گیری خوشه­ای چندمرحله­ای استفاده شد و ۱۵۰ نفر از دانش ­آموزان با اختلال­های یادگیری از این طریق انتخاب شدند. بدین منظور دو منطقه از چهار منطقه آموزشی شهر شیراز به ­طور تصادفی انتخاب شد. سپس از هر یک از مناطق انتخاب شده یک مرکز به طور تصادفی انتخاب شد و همه والدین دانش ­آموزان آن مراکز به عنوان نمونه انتخاب شدند. جدول ۳-۱ بیان­گر مختصات والدین دانش ­آموزان با اختلال یادگیری با توجه به جنسیت، تعداد و درصد می­باشد.

جدول ۳-۱- جنسیت، تعداد و درصد دانش ­آموزان با اختلال یادگیری

۳-۵- تعاریف عملیاتی متغیرها
۳-۵-۱- مشکلات رفتاری
مشکلات رفتاری از طریق مقیاس درجه بندی کانرز، گویت و اولریچ^[۱۰۰] فرم کوتاه ویژه والدین(۱۹۸۷؛ به نقل از شهائیان، ۱۳۸۵) سنجیده شد. ابعاد این پرسشنامه شامل مشکلات سلوک^[۱۰۱]، مشکلات روان­تنی^[۱۰۲]، اضطراب­خجالتی^[۱۰۳] و مشکلات اجتماعی می­باشد.
۳-۵-۲- سبک­های فرزندپروری
سبک­های فرزندپروری از طریق پرسشنامه سبک­های فرزندپروری رابینسون، ماندلکو، السن و هارت^[۱۰۴] (۱۹۹۵؛ به نقل از حسینی و همکاران، ۱۳۸۷) سنجیده شد. ابعاد این پرسشنامه شامل سبک فرزندپروری اقتداری، استبدادی و سهل­گیرانه می­باشد.
۳-۵-۳- دانش ­آموزان با اختلال­های یادگیری
دانش ­آموزان با اختلال­های یادگیری، دانش­آموزانی هستند که با عنوان دانش ­آموزان با اختلال یادگیری در مراکز اختلال­های یادگیری سازمان آموزش استثنایی شیراز در سال تحصیلی ۹۲-۱۳۹۱ مشغول به تحصیل می­باشند.
۳-۶-ابزارهای پژوهش
در این پژوهش، جهت اندازه ­گیری متغیرهای مورد نظر از ابزارهای زیر استفاده گردید:
پرسشنامه مشکلات رفتاری کانرز فرم کوتاه ویژه والدین
پرسشنامه سبک­های فرزندپروری رابینسون، ماندلکو، السن و هارت
۳-۶-۱- پرسشنامه مشکلات رفتاری کانرز فرم کوتاه ویژه والدین
کیت کانرز در سال ۱۹۶۰ شروع به ساخت مقیاس­های چندگانه کانرز کرد. در سال ۱۹۷۳ مقیاس ۹۳ گویه­ای ویژه والدین را معرفی کرد که در آن اختلال­های کودکان به ۲۵ حیطه تقسیم می­شد. در تحلیل عوامل، ۷ عامل مورد تأیید قرار گرفت. در سال ۱۹۷۸ گویت، کانرز، و اولریچ فرم کوتاه این مقیاس با ۴۸ گویه را ساختند. این مقیاس توسط والدین تکمیل می­ شود. نمره­گذاری بر اساس مقیاس لایکرت ۴ گزینه­ای(تقریباً هرگز=۰، گاهی=۱، اغلب اوقات=۲، تقریباً همیشه=۳) می­باشد. حداقل نمره در این آزمون ۰ و حداکثر نمره ۱۴۴ می­باشد. زیر مقیاس­های فرم کوتاه ویژه والدین شامل مشکلات سلوک، مشکلات یادگیری، مشکلات روان­تنی، بیش‌فعالی‌تکانش­گری و اضطراب­خجالتی است. اما در هنجاریابی و تحلیل عوامل که سال ۱۳۸۵ در ایران توسط شهائیان، شهیم، بشاش و یوسفی(۱۳۸۶) انجام شد به عوامل زیر تقسیم شد:
مشکلات سلوک: این زیر مقیاس از ۱۷ گویه تشکیل شده است. نمونه ­ای از این سؤال‌ها شامل: ” کودک اشتباهاتش را انکار می­ کند یا سایرین را مقصر قلمداد می­ کند.”
مشکلات روان­تنی: این زیر مقیاس از ۹ گویه تشکیل شده است. نمونه ­ای از این سؤال­ها شامل: “کودک مشکلات غذا خوردن دارد(اشتهایش کم است، بین لقمه­هایش بلند می­ شود).”
اضطراب­خجالتی: این زیر مقیاس از ۶ گویه تشکیل شده است. نمونه ­ای از این سؤال­ها شامل: ” کودک زودرنج است و سریع جوش می­آورد".
مشکلات اجتماعی: این زیر مقیاس از ۱۰ گویه تشکیل شده است. نمونه ­ای از این سؤال­ها شامل: ” کودک مشکل دوست­یابی یا نگه­داشتن دوست دارد.”

اثبات‎های رسمی [۶۱-۶۳] نشان داده که هر ذره به نقطه‌ای که برابر میانگین وزنی مؤلفه ادراکی خودش و مؤلفه اجتماعی است همگرا می‌شود. سکرِست و همکاران [۶۴] یک توزیع نرمال از بهترین خاطره شخصی و بهترین خاطره جمعی پیشنهاد کردند که جایگزین معادله به روز رسانی سرعت در PSO معمولی می‌شود. میانگین و انحراف میان بهترین خاطره شخصی و بهترین خاطره جمعی محاسبه می‌شود.
(۲-۲۰)
سپس سرعت به صورت تصادفی تغییر می‌کند:
(۲-۲۱)

۲-۵-۳-۲- مدل پیوندی^[۵۳] بهینه‌سازی ازدحام ذرات

در این بخش برخی الگوریتم‌های PSO که از یک مفهوم یا تعداد بیشتری از مفاهیم محاسبات تکاملی استفاده می‌کنند و همچنین ترکیب سایر الگوریتم‌ها با PSO که برای جستجوی بهتر ترکیب می‌شوند مورد بررسی قرار می‌گیرند.

این نگرش بیان می‌کند که با اضافه کردن یک یا چند مفهوم که می‌تواند از الگوریتم‌های تکاملی دیگر گرفته شده باشد کارایی PSO برای محدوده مشخصی از مسائل بهبود می‌یابد. رایج‌ترین این نوع ترکیب‌ها اضافه کردن یکی از عملگرهای GA به PSO می‌باشد. در PSO بر مبنای انتخاب^[۵۴] ابتدا ذرات بر حسب میزان کارایی مرتب می‌شوند، سپس بدون اینکه موقعیت بهترین خاطره شخصی ذرات تغییر کند نیمی پایین جمعیت با نیمه بالا جایگزین می‌شود [۶۵].
از معایب مهم این نگرش می‌توان به کاهش تنوع ذرات جمعیت اشاره کرد. از آنجایی که نیمی از جمعیت توسط نیمی دیگر جایگزین می‌شوند تنوع در هر تکرار ۵۰% کاهش می‌یابد. تنوع ذرات را می‌توان به وسیله جا به جا کردن ذرات با کارایی پایین‌تر با جهش یافته بهترین ذرات افزایش داد. همچنین می‌توان با در نظر گرفتن اینکه جا بجایی تنها در صوتی رخ دهد که ذره جدید کارایی بهتری نسبت به ذره‌ای که حذف می‌شود داشته باشد کارایی را بهبود داد. این نگرش توسط Koay و Srinivasan دنبال شد که در آن هر ذره فرزندانی را از طریق جهش^[۵۵] تولید می‌کند [۶۶]. این روش از تطبیق جانوران تک سلولی با محیط پیرامونش استفاده می‌کند. مثلاً وقتی منابع غذایی کافی موجود باشد یک بازخورد مثبت از محیط دریافت کرده و تکثیر فرزندان را افزایش می‌دهد. در مقابل اگر منابع غذایی کمیاب باشند تکثیر آن کاهش می‌یابد. در روش پیشنهادی نیز هنگامی که ذره خود را نقطه بهینه بالقوه می‌بیند تعداد ذرات در اطراف آن زیاد می‌شود. Koay و Srinivasan تکثیر را تنها از بهترین ذره سراسری انجام دادند تا پیچیدگی محاسباتی فرایند تولید مثل را کاهش دهند. انجام عمل تکثیر تنها بر روی بهترین ذره سراسری؛ می‌تواند از این واقعیت که بهترین ذره سراسری اولین ذره‌ای است که خود را به عنوان یک بهینه بالقوه پیدا می‌کند. Lovberg و سایرین [۶۷] از یک عملگر برش^[۵۶] برای تولید نسل بر روی دو ذره که به صورت تصادفی انتخاب می‌شوند استفاده کردند. این امکان وجود دارد که یک ذره یک بار یا بیش از یک بار در هر تکرار توسط عملگر برش انتخاب شود. این امر که انتخاب تصادفی ذرات به عنوان والدین بر مبنای میزان کیفیت آن ذرات نباشد، باعث جلوگیری از تسلط بهترین ذرات بر فرایند تولید مثل می‌شود. اگر به بهترین ذرات اجازه مسلط شدن داده شود، تنوع در جمعیت کاهش یافته و باعث همگرایی زودرس می‌شود. یکی از معایب این روش این بوده که ذرات با اولاد خود جا‌به‌جا می‌شوند حتی اگر اولاد به مراتب دارای کیفیت بدتری باشند.
تکامل تفاضلی (DE^[57]) از نوعی برش که بر روی سه والد که به صورت تصادفی انتخاب می‌شوند استفاده می‌کند. اگر x₁(t) ≠ x₂(t) ≠ x₃(t) سه والد تصادفی باشند که از میان جمعیت انتخاب شدند. آنگاه موقعیت هر ذره i به صورت زیر محاسبه می‌شود:
(۲-۲۲)
x’_ij(t+1) =
x_1j(t) + β ( x_2j(t) - x_3j(t) ) if U(0,1) < P_c
x_ij(t) otherwise
که در آن احتمال برش و > 0β فاکتور مقیاس گذاری نامیده می‌شود. موقعیت ذره تنها در صورتی تغییر می‌کند که کیفیت اولاد بهتر باشد. یعنی:
(۲-۲۳)
x_i (t+1) =
x’_ij(t+1) if f( x’_ij(t+1) ) < f( x_i(t) )
x_i(t) otherwise
Hendtlass از فرایند DE در PSO استفاده نمود به این صورت که هر چند وقت یک‌بار عملگر برش DE در الگوریتم اجرا شود [۶۸]. یعنی در فواصل زمانی مشخصی ازدحام ذرات به عنوان جمعیت برای DE عمل می‌کنند و الگوریتم DE برای چند تکرار اجرا می‌شود [۶۹]. الرشیدی^[۵۸] و همکاران [۷۰] DE را بر روی هر یک از ذرات به اندازه چند تکرار بکار بردند، و سپس ذره را با بهترین موردی که از فرایند DE بدست آمد جا‌به‌جا کردند. ژانگ^[۵۹] و زی^[۶۰] [۷۱] یک نگرش نسبتاً متفاوتی را دنبال کردند که تنها بهترین موقعیت‌های شخصی به وسیله معادله (۳-۱۵) تغییر می‌کنند.
(۲-۲۴)
y’_ij(t+1) =
y_ij(t) + δ_j if U(0,1) < P_c
y_ij(t) otherwise
که در آن δ_j بردار تفاوت عمومی که به صورت زیر تعریف می‌شود:
(۲-۲۵)
در معادله بالا y_1j(t) و y_2j(t) بهترین خاطرات شخصی هستند که به صورت تصادفی انتخاب شدند. در نهایت مانند معادله (۲-۲۳) y_ij(t+1) تنها در صورتی برابر با y’_ij(t+1) که بهترین موقعیت شخصی جدید از نظر ارزیابی کیفیت بهتر باشد.
چندرمولی^[۶۱] و همکاران [۷۲] یک مدل‌سازی آشفته^[۶۲] از PSO برای کاربرد در دسته‌بندی ارائه کردند. گائو^[۶۳] و همکاران [۷۳] برای آموزش شبکه عصبی با PSO مشاهده شد که ذرات به طور بالقوه دارای ویژگی خطرناک ایستایی هستند. یک PSO پیوندی با SA که جستجوی آشفته در خود داشت برای حل مشکل ذراتی که دچار افت حرکت می‌شوند بکار رفت.

۲-۵-۳-۳- بهینه‌سازی ازدحام ذرات چند جمعیتی

روش‌های بهینه‌سازی ازدحام ذرات چند جمعیتی، جمعیت اصلی را به زیرگروه‌هایی که هر یک وظیفه متفاوتی را برآورده می‌کند (رفتار متفاوتی را به نمایش می‌گذارد) تقسیم می‌کند. رفتار هر گروه یا وظیفه‌ای که بر عهده آن هست معمولاً در طول زمان در پاسخ به تعامل گروه با محیط تغییر می‌کند. همچنین ممکن است ذرات در میان گروه‌ها جابه‌جا شوند.
زاد و ولد میان زیرگروه‌ها به همکاری در PSO شکل می‌دهد [۶۷]. Al-Kazemi و Mohan جمعیت اصلی را به دقیقاً دو بخش برابر تقسیم کردند. ذرات به طور تصادفی به هر یک از زیر گروه‌ها اختصاص داده می‌شود و هر یک از زیر گروه‌ها در یکی از فازهای زیر هستند:
فاز جذب: ذرات زیر گروه مربوطه اجازه دارند که به سمت بهترین موقعیت جمعی حرکت کنند.
فاز دفع: ذرات زیر گروه مربوطه از بهترین موقعیت جمعی دور می‌شوند.
برای این بهینه‌سازی ازدحام ذرات چند فازی (MPPSO^[64])معادله به روز رسانی سرعت به این صورت تعریف می‌شود [۷۴, ۷۵]:
(۲-۲۶)
بهترین خاطره شخصی از معادله به روز رسانی سرعت خارج شده و از آنجا که یک نگرش مبتنی بر رویه‌ی تپه نوردی^[۶۵] دنبال می‌شود موقعیت ذره فقط هنگامی که با بهبود کارایی همراه شود به روز می‌شود. فرض می‌کنیم سه‌تایی  بیانگر مقادیر وزن اینرسی، ضرایب شتاب باشد. ذراتی که در فاز اول هستند و به سمت بهترین موقعیت جمعی جذب می‌شوند، دارای  هستند. ذراتی که در فاز دوم هستند با مقادیر  مجبور به دور شدن از بهترین موقعیت جمعی می‌شوند.
Krink و Lovberg [31] از مدل دوره حیات برای تغییر رفتار ذرات استفاده کردند. با بهره گرفتن از این مدل هر فرد در جمعیت می‌تواند در یکی از مراحل: یک ذره PSO، یک ژن GA و یا یک تپه نورد احتمالی باشد. مدل دوره حیات استفاده شده بر اساس شباهت با فرایند بیولوژیک است که در آن هر ذره طی مراحل مختلف از تولد تا بلوغ و باز تولید پیش می‌رود. عوامل محیطی معمولاً سبب گذر میان مراحل چرخه حیات می‌شوند.
برای LCPSO^[66] تصمیم در مورد تغییر از یک مرحله به مرحله دیگر به موفقیت ذره در جستجوی دورنمای برازندگی^[۶۷] بستگی دارد. در مدل اصلی تمام ذرات کار خود را به عنوان ذره PSO شروع می‌کنند و رفتاری که به وسیله معادله سرعت و مکان به آن‌ ها دیکته می‌شود را به نمایش می‌گذارند. در مرحله دوم چرخه حیات ذره را به یک ژن GA تبدیل می‌کند که در آن رفتار آن توسط فرایند‌های انتخاب طبیعی، جهش و باز تولید به بقا ادامه می‌دهد. در مرحله آخر هر فرد از جمعیت به تنهایی به یک تپه نورد احتمالی تبدیل می‌شود. یک فرد جمعیت از یک مرحله به مرحله بعدی تغییر مکان می‌دهد اگر کیفیت آن برای چند دور متوالی بهبود نیابد. بنابراین جمعیت اصلی ممکن است در یک لحظه شامل افرادی با رفتار متفاوت باشد.
با اینکه پیاده سازی اصلی تمام افراد جمعیت را به عنوان ذرات PSO مقدار دهی اولیه می‌کرد، می‌توان جمعیت اولیه را به هر یک از دو رفتار دیگر نیز به عنوان گام نخست مقدار دهی کرد. استدلال اینکه الگوریتم با ذرات PSO مقدار دهی اولیه شده می‌تواند این باشد که مشاهدات نشان می‌دهد PSO نسبت به GA سریع‌تر همگرا می‌شود. همین طور استفاده از تپه نورد در گام آخر نیز این مفهوم را می‌رساند که استخراج و بهره‌کشی بیشتر بهتر است در مراحل پایانی فرایند جستجو مورد تاکید واقع شود. ضمن اینکه در مراحل اولیه PSO و GA بهتر است بر روی جستجو و اکتشاف تمرکز کرد.
در PSO چند دسته‌ی همکار^[۶۸] که به وسیله CPSO-S_K نمایش داده می‌شود، هر ذره به K بخش مجزا با ابعاد کوچک‌تر تقسیم می‌شود. هر یک از این بخش‌ها به وسیله یک زیرگروه مجزا که می‌تواند از هر نوع PSO استفاده کند بهینه می‌شوند [۳۴].
یکی از مشکلات الگوریتم CPSO-S_K این است که چگونه کیفیت ذرات را در زیرگروه‌ها ارزیابی کنیم. کیفیت هر ذره در زیرگروه S_K را نمی‌توان به صورت مجزا از سایر زیرگروه‌ها محاسبه کرد یک ذره در یک زیرگروه خاص تنها بخشی از راه‌حل کامل n بُعدی را بیان می‌کند. برای حل این مشکل یک بردار زمینه راه‌حل کامل n بُعدی بیان شده را نگه می‌دارد. ساده‌ترین را برای تشکیل بردار زمینه زنجیر کردن بهترین موقعیت‌های سراسری از K زیرگروه است. برای محاسبه کیفیت ذرات در S_K زیرگروه، تمام مؤلفه‌های بردار زمینه ثابت نگه داشته می‌شوند به جز مؤلفه متناظر با زیرگروه S_K. ذراتی که در زیرگروه S_K هستند به مکان‌های متناظر بردار زمینه می‌روند و تابع اصلی کیفیت برای ارزیابی کیفیت بردار زمینه به کار می‌رود. مقدار کیفیت به دست آمده به عنوان کیفیت ذره متناظر در زیر گروه اختصاص می‌یابد.
اگر چه نشان داده شده که الگوریتم CPSO-S_K به مراتب بهتر از PSO معمولی کار می‌کند، باید به این نکته توجه داشت که کیفیت این روش هنگامی که مؤلفه‌های وابسته در زیر گروه‌های متفاوت قرار بگیرند تنزل می‌یابد. یک راه‌حل ممکن این است که پارامترهای وابسته تشخیص داده شوند و در یک جمعیت گروه بندی شوند.

۲-۶- سیستم‌های فازی

اگر بردار x یک بردار n-بُعدی در فضای حقیقی Rⁿ باشد و  مجموعه کلاسه‌ها و بردارهای  به عنوان نمونه‌های آموزش داده شوند به طوری که  ، آنگاه یک دسته‌بند عبارت است از هر نگاشتی که [۷۶] :
(۲-۲۷)
که به جای تخصیص نمونه ورودی به یک کلاس  ، D نمونه ورودی را با یک درجه عضویت به هر کلاس تخصیص می‌دهد. یعنی برای هر نمونه ورودی  ، D میزان عضویت x به هر کلاس را به صورت  بر می‌گرداند. که هر جزء  احتمال عضویت نمونه x در کلاس i را نشان می‌دهد، بنابراین با توجه به این تعاریف دسته‌بندها به دو نوع کلی تقسیم می‌شوند [۷۶]:
۱- دسته‌بندهای قطعی
۲- دسته‌بندهای فازی
همان طور که دیده می‌شود، دسته‌بندهای قطعی فقط مشخص می‌کنند که آیا یک نمونه عضو یک کلاس هست یا خیر و هیچ گونه اطلاعات بیشتری ارائه نمی‌دهند. به عنوان مثال در کاربردهای پزشکی، دسته‌بندهای قطعی مشخص نمی‌کنند که بیمار با چه درجه‌ای مریض می‌باشد. در حالی که دسته‌بندهای فازی این امکان را برای کاربر فراهم می‌کنند. علاوه بر این دسته‌بندهای فازی به کاربر اجازه می‌دهند که نظر افراد خبره را به صورت ترم‌های زبانی بیان کنند. در نتیجه دسته‌بندهای قانون‌مند فازی بالاترین سطح قابلیت تفسیر را فراهم می‌آورند [۷۷].
قوانین اگر-آنگاه فازی به صورت زیر نوشته می‌شوند:

عنصر اصلی تعهد بویژه از دیدگاه رفتاری عبارتست از رفتار و اقدام، بنابراین هر اقدامی با میزان تعهد متفاوتی همراه است که بر حسب شاخص های تعهد عنوان می شود. یکی از مهمترین توصیف ها در این رابطه توسط سالانسیک (۱۹۷۹) مطرح شده است. وی مهمترین عامل تعهد را تقلید یا پیوند فرد با اقدام خود می داند و چهار ویژگی را در این رابطه بیان می کند که عبارتند از:

صراحت و آشکار بودن عمل^[۱۵۶]: این ویژگی شامل حد و میزانی است که می توان گفت عملی در واقع رخ داده. دو عامل اصلی که به افزایش صراحت می انجامد عبارتست از قابلیت مشاهده^[۱۵۷] و عدم ابهام و روشن بودن^[۱۵۸] عمل یا اقدام است.
قابلیت تجدید نظر و قابل فسخ بودن عمل^[۱۵۹]: براساس این تحلیل، بعضی از اقدامات قابل فسخ و عدم تکرار است و شخص می تواند براحتی تعهد خود را منتفی نماید. از سوی دیگر، انجام بعضی از اقدامات بخودی خود تعهدآور بوده و نمی توان از خود عمل و از آثار شر یا خیر آن رها شد.
اراده^[۱۶۰]: یکی از مهمترین عوامل در این زمینه است که خود تحت تأثیر چهار عامل حق انتخاب، وجود فشارها و خواسته های خارجی، وجود مبانی برونی برای عمل و وجود سایر مشوق ها می باشد.
شهرت عمل^[۱۶۱]: این ویژگی اقدام یا عمل فرد را با زمینه و بافت اجتماعی آن پیوند می دهد. منظور از شهرت آن است که دیگران از عمل یا عامل چه می دانند و چه می خواهند. هر چه توقعات دیگران از فرد بیشتر باشد و اهمیت کار زیاد باشد، میزان تعهد نیز بیشتر خواهد بود (احمدپور، شائمی، ۱۳۷۹).
فایول معتقد است برای آن که بتوان ادامه کار کارکنان با تجربه را در سازمان تثبیت کرد باید طوری آنان را مدیریت کرد که سازمان را رها نکنند. مسلماً توجه به مسائل رفاهی و انگیزشی و فراهم کردن امکانات رشد کارکنان و… از جمله موارد مهمی است که سبب تعهد کارکنان به سازمان می شود و اگر از این روش ها پرهیز شود کارکنان تعهدی به مدیریت و سازمان نخواهند داشت و بسیار سریع آن را ترک می کنند (نجفی،۱۳۹۲).
۲-۲-۱۹ مطالعاتی بر عوامل مؤثر بر تعهد سازمانی
طی سال های اخیر مطالعات بسیاری در مورد تعهد سازمانی صورت گرفته که در هر یک از این مطالعات تعهد سازمانی یا به عنوان متغیر مستقل و یا به عنوان متغیر وابسته مدنظر قرار گرفته است. از میان سه بخش تعهد عاطفی، مستمر و هنجاری، تعهد عاطفی بیشتر مورد بررسی واقع شده است.
۲-۲-۱۹-۱ مطالعه «کوچ و استیزر»
در این مطالعه که در سال ۱۹۷۸ انجام شد، برخی از عوامل مؤثر بر افزایش تعهد سازمانی به صورت زیر مطرح شده است:
عوامل شخصی: اصلی ترین عامل شخصی، میزان تعلق و پیوستگی بالقوه ای است که کارمند در اولین روز کاری، با خود به سازمان می آورد. افرادی که در اولین روز کاریشان خود را خیلی متعهد به سازمان نشان می دهند احتمالاً با سازمان باقی خواهند ماند. افرادی که در آغاز ورود به سازمان خیلی متعهد باشند، احتمالاً مسئولیت های اضافی را خواهند پذیرفت و عضویت خویش را با سازمان ادامه خواهند داد. این فرایند تعهد اولیه ممکن است به شکل یک سیکل، خود تقویت کننده درآید، یعنی اگر افراد در بدو ورود به سازمان تلاش و کوشش وافر مبذول دارند، ممکن است در ادمه تلاش بیشتری را بر مبنای تعهد بیشتر با سازمان، صورت دهند.
عوامل سازمانی: عوامل سازمانی چون حیطه شغل، بازخورد، استقلال و خود مختاری در کار، چالش شغلی و اهمیت شغلی، درگیری و مشارکت رفتاری را افزایش می دهد. توانایی مشارکت در تصمیم گیری مربوط به شغل، بر سطح تعهد تأثیر می گذارد. سازگاری بین اهداف گروه کاری و اهداف سازمانی، تعهد به این اهداف را افزایش می دهد. ویژگی های سازمانی چون، توجه به منافع بهتر کارکنان و مالکیت کارکنان، به طور مثبت باعث افزایش تعهد سازمانی می شود.
عوامل برون سازمانی: عامل برون سازمانی مهمی که باعث افزایش تعهد می شود، قابلیت توانایی دستیابی به جایگزین های شغلی بعد از انتخاب شغل فعلی فرد است.
نمودار (۲-۵): عوامل سه گانه اثرگذار بر تعهد سازمانی (KOCH & STEARS, 1978)
تجربیات کاری، حیطه شغل، سرپرستی سازمانی، سازگاری هدف
دسترسی به مشاغل جایگزین
انتظارات شغلی، قرارداد روانی، عوامل انتخاب شغل، ویژگی های فردی
تعهد اولیه
احساس مسئولیت
تعهد طی دوره اولیه استخدام
۲-۲-۱۹-۲ مطالعه «مودی و همکاران»
مودی و همکارانش (۱۹۸۲) پیش شرط های تعهد سازمانی (تعهد عاطفی) را در چهار گروه دسته بندی می کنند:
ویژگی های شخصی^[۱۶۲]: پژوهش های متعددی، تأثیر ویژگی های شخصی مختلفی را بر تعهد سازمانی بررسی کرده اند. ویژگی های شخصی بررسی شده شامل سن، جنسیت، سابقه خدمت، سطح آموزش، نژاد و عوامل شخصی دیگر است.
ویژگی های مبتنی بر نقش^[۱۶۳]: دومین گروه از عوامل مؤثر بر تعهد سازمانی، نقش کارکنان و ویژگی های شغلی آن ها است. سه جنبه از نقش شغلی که تأثیر بالقوه ای بر تعهد کارکنان به سازمان می گذارند، عبارتند از: حیطه شغلی یا چالش شغل، تضاد در نقش و ابهام نقش.
ویژگی های ساختاری^[۱۶۴]:اولین مطالعه در این زمینه توسط کوچ و استیزر صورت (۱۹۷۸)صورت گرفت. در این مطالعه چهار متغیر ساختاری مورد بررسی قرار گرفته اند: اندازه سازمان، حیطه نظارت، تمرکز و پیوستگی شغلی.
تجربیات کاری^[۱۶۵]:چهارمین دسته از پیش شرط های عمده تعهد سازمانی تجربیات کاری است که در طی زندگی شغلی فرد رخ می دهد. تجربیات کاری به عنوان یک نیروی عمده در فرایند اجتماعی شدن یا اثرپذیری کارکنان محسوب شده و به نوبه خود عامل عمده ای است که بر میزان وابستگی عاطفی کارکنان بر سازمان تأثیر می گذارد.
نمودار (۲-۶): پیش شرط های تعهد سازمانی (MOEDAY ET AL., 1982)
ویژگی های شخصی
ویژگی های مرتبط با نقش
تعهد سازمانی
ویژگی های ساختاری
تجربیات کاری
۲-۲-۱۹-۳ مطالعه «بارون و گرینبرگ»
آنان (۱۹۹۳) عوامل مؤثر بر تعهد سازمانی کارکنان را چنین تبیین می کنند:
تعهد تحت تأثیر جنبه های مختلف شغل قرار می گیرد، مشاغلی که میزان مسئولیت و اختیار واگذار شده در آن زیاد، تکرار پذیری آن کم و جذابیت آن زیاد باشد، متصدی آن سطح بالایی از تعهد را از خود نشان می دهد. از طرف دیگر فرصت های کم برای ارتقاء، تنش های زیاد در شغل و ابهام در نقش باعث شکل گیری سطح پایینی از تعهد سازمانی می شود.
تعهد سازمانی تحت تأثیر وجود فرصت های شغلی جایگزین قرار می گیرد، شانس بیشتر برای یافتن شغل دیگر و مطلوبیت بیشتر چنین جایگزین هایی، باعث می شود که فرد تعهد کمتری نسبت به سازمان خود داشته باشد.
تعهد سازمانی تحت تأثیر ویژگی های فردی قرار می گیرد، کارکنان مسن تر و یا با سابقه کاری بیشتر و ارشدتر و آن هایی که به کار خود علاقمند هستند، سطح بالاتری از تعهد را نشان می دهند.
۲-۲-۱۹-۴ مطالعات «ماتیو»
در پژوهشی که توسط ماتیو^[۱۶۶] در سال ۱۹۹۱ صورت گرفت، پیش شرط های تعهد سازمانی و رضایت شغلی به چهار دسته به شرح ذیل تقسیم شد:
ویژگی های شغل
وضعیت نقش^[۱۶۷]: شامل مواردی همچون ابهام نقش، تضاد نقش و حجم کاری فرد است.
متغیرهای فردی^[۱۶۸]: شامل دو متغیر انگیزه موفقیت و موقعیت کارآزمودگی است.
تأثیرات جمع^[۱۶۹]: شامل دو متغیر استاندارد عملکرد و انسجام است.
۲-۲-۱۹-۵ مطالعات «کوهن»
بیشتر پژوهش هایی که در زمینه تعهد سازمانی و پیش شرط های آن صورت گرفته، به روابط خطی ساده بین تعهد سازمانی و پیش شرط های آن پرداخته اند. در این بین تحقیقات اندکی موجود است که به نقش متغیرهای میانجی و تعدیل کننده ارتباط بین تعهد و پیش شرط های آن توجه کرده باشد. کوهن (۱۹۹۴) نقش تعدیل کننده حرفه در روابط بین تعهد سازمانی و پیش شرط های آن را مورد بررسی قرار داده است. متغیرهای اثرگذار بر تعهد سازمانی در این پژوهش همان پیش شرط های تعهد سازمانی از دیدگاه مودی و همکارانش (۱۹۸۲) است که به چهار دسته تقسیم می شود:
ویژگی های فردی
ویژگی های مربوط به نقش
ویژگی های ساختاری
ویژگی های تجربیات کاری

در تحقیقی که توسط اسکارل و همکارانش صورت گرفت ، یک مدل از تبلیغات پیامکی موفق ارائه شد که در این مدل ، سنجه های موفقیت تبلیغات پیامکی ( یا همان پاسخ مطلوبی که مصرف کننده به تبلیغات پیامکی می دهد) به سه دسته تقسیم شده است : توجه مصرف کننده، تمایل مصرف کننده و رفتار مصرف کننده .(Scharl et al. 2005,p 167)
کارشناسان به اتفاق آراء اظهار کردند که اغلب دریافت کنندگان ، پیام را می خوانند.بنابراین ، الزامی است که به این توجه مصرف کننده نفوذ کرده تا رفتارش را تحت تاثیر قرار دهیم.مصاحبه کنندگان مطرح کردند که ، از آنجاییکه اثر پیامها به سرعت ناپدید می شود، پیامها معمولاً دریافت کنندگان را ترغیب می کنند که در همان لحظه ، عمل کنند ( .(Scharl et al. 2005

یک سنجه حیاتی ، توجه است.جلب توجه، که اغلب بعد از یادآوری اندازه گیری می شود، یک پیش شرط برای تحت تاثیر قرار دادن رفتار مصرف کننده است.در مقایسه با دیگر رسانه ها ، نرخ یادآوری برای تبلیغات موبایلی ، بالاست.(Windwire. 2000,cited in Scharl et al. 2005) اثر ویروسی تاثیر پیام های متنی جذاب و توجه مصرف کننده را چند برابر می سازد (Scharl et al. 2005 Godin S. , 200). دریافت کنندگان از طریق ارسال مجدد پیام ها به دوستانشان، اثر قوی همتایان را ایجاد می کنند.هانگ و همکارانش دریافتند که اثر همتایان، اثرات خارجی را تحت شعاع قرار می دهد ( Hung et al.2003). گرچه ، پیش بینی موفقیت اثر ویروسی مشکل است، زیرا بستگی به روندهای غیر قابل پیش بینی مصرف کنندگان و پویایی های گروهی دارد ( Godin S.2001, cited in Scharl et al. 200).
۲-۲-۷٫ عوامل موثر بر اثر بخشی و پذیرش تبلیغات پیامکی
علارغم رشد و توسعه تکنولوژی موبایل ، تحقیقات مشتری در زمینه تجارت موبایلی در زمان طفولیت خود به سر می برد و نسبتاً مطالب کمی در مورد اینکه چگونه تکنولوژی موبایل و کاربردهایی که از آن ظهور می یابد می تواند به طور سیستماتیک با فعالیت های کسب و کار به طور عام و بازاریابی به طور خاص ، یکپارچه شود، می دانیم ( Balasubramanian et al. 2002).
در ادامه به برخی از عوامل مهمی که در اثربخشی و پذیرش تبلیغات پیامکی موثر است و در تحقیقات مختلف مورد اشاره قرار گرفته است می پردازیم.
۲-۲-۷-۱٫ بکار بردن مفهوم بازاریابی بر مبنای اجازه
برخی تحقیقات می گویند که بازاریابی بر مبنای اجازه^۱ اشاره دارد به پرسیدن در مورد رضایت هر مشتری

۱ Permission Marketing

برای دریافت پیام های تجاری و فرصت دادن به وی برای توقف دریافت پیامها در هر زمانی (Tezinde et al.,2002). صنعت بازاریابی پیامکی ، پیرامون موضوع اجازه از مشتریان و مشکلات پیام های ناخواسته، با دشواری هایی مواجه است (.Cowlett ,2002).
همانطور که پیش از این بحث کردیم،تلفن همراه یک تکنولوژی شخصی است ۲۰۰۲) Barnes, ( و تبلیغات بر روی این رسانه به تازگی ظهور یافته می بایست با مدل تبلیغاتی بمبارانی و مزاحم که مشخصه رسانه های سنتی است ، متفاوت باشد. این یک مدل بازاریابی و تبلیغاتی بر مبنای اجازه ارائه می کند ،که فرض می کند که افراد اجازه خواهند داد که تبلیغ کنندگان محصولات جدیدشان را از طریق تلفن همراه به آنها معرفی کنند .(Kavassalis al., 2003 ) تبلیغات فقط به مشتریانی ارسال خواهد شد که به طور ضمنی تمایلشان به دریافت تبلیغات را نشان داده (.(Tsang et al., 2004 یک پژوهش اخیر در امریکا دریافته است که ۷۹ % از مشتریان امریکایی گفته اند که آزرده خاصر خواهند شد گر تبلیغات بدون اجازه بر روی تلفن های همراهشان ظاهر شود (Research,2001 Forrest).
تأمین موافقت قبلی از کاربران تلفن همراه منجر به پاسخ مثبت به پیام های تبلیغاتی دریافت شده بر روی صفحه تلفن همراه می شود( .(Brawis and Strong, 2002 تی سانگ و همکارانش ( ۲۰۰۴ ) نشان دادند که نگرش مشتریان ، مطلوب خواهد بود اگر تبلیغات با اجازه فرستاده شود. همچنین نشان دادند که مشتریان نسبت به تبلیغات پیامکی ای که بدون اجازه قبلی به آنها فرستاده می شود نگرش منفی دارند.پاسخ دهندگان این تحقیق، اینگونه تبلیغات پیامکی را رنجاننده و خشم آور می دیدند( al.2004 Tsang et).
مشتریان ، پیامک های تبلیغاتی شرکتهایی را که قبلاً در لیست آنها عضو شده اند را خواهند خواند و توجه بیشتری خواهند کرد.زیرا عضو شدن برای دریافت تبلیغات شرکت به طور بالقوه نشان دهنده تمایل مشتریان به محصولات یا خدماتشان است. برخلاف این ، مشتریان تبلیغات پیامکی شرکتهای ناشناخته را نادیده می گیرند(Godin,1999 ).
مطالعاتی که توسط شرکت های بازاریابی سیار مانند ویند وایر و اسکای گو ۱ در امریکا صورت گرفته ، نشان می دهد که ارسال تبلیغات بر مبنای اجازه به تلفن همراه، توجه مخاطب را جلب می کند ، محرک اقدامات واکنشی است و موجب ایجاد آگاهی از برند می شود (۲۰۰۳ .(Yunos,Gao & Shim,
به عنوان مثال یک گزارش شرکت فارستر ۲(۲۰۰۱) اظهار کرد که شرکتهایی که از پیامک استفاده می کنند ، در مورد تجاوز به حریم شخصی مشتریان( ۸۰ %) و واکنش منفی مشتریان ( ۶۰ %) اظهار نگرانی کردند که این نقاط ضعف رسانه است ) .(Maneesoonthorn C. and Forthin D.,2006
هینونن و استندویک همچنین دریافتند که۴۸ % از مخاطبان ، پیامک را مزاحم و ناراحت کننده می دانند و تنها ۷ درصد از آنها پیامک را به عنوان یک کانال مناسب ، می پذیرند( Heinonen & Standvik, 2003 and Forthin D.,2006). رتی و بروم (۲۰۱۱ )، دریافتند که بیشتر مخاطبان نگران پیامهای ناخواسته هستند و عموماً تمایل دارند بعد از دادن اجازه، پیام ها را دریافت کنند.بنابراین بازاریابی همراه با اجازه به عنوان یک استراتژی مناسب در بازاریابی موبایلی مطرح شده است) Rettie & Brum,2001 ).
کاواسالیس و همکارانش^۳ (۲۰۰۳) و ایزوتو وب^۴ (۲۰۰۳) مطرح کردند که از بازاریابی بر مبنای اجازه در زمینه تبلیغات موبایلی استفاده شود ( Maneesonthorn C. and Forthin D.,2006). ایرتو وب فرصت هایی که بازاریابی موبایلی بر اساس اجازه برای کسب و کارهای زیر فراهم می کند را مطرح کرد: شرکتهای رسانه ای،ایستگاه های تلویزیونی یا رادیویی، فروشگاه های خرده فروشی، شرکتهای اجراکننده تبلیغات،رستورانها و شرکتهای فراهم کننده محتوا (Air2web,2003 cited in Maneesonthorn C. and Forthin D.,2006 (.گرچه هینونن و استندویک، مدل واکنشی سنتی مصرف کننده را برای تشریح این زمینه جدید اتخاذ کرده و بحث کردند که واکنش مصرف کنندگان به ارتباطات بازاریابی موبایلی مهمتر از بازایابی بر مبنای اجازه است Strandvik,2003 Forthin D.,2006 ) (.
انجمن بازاریابی موبایلی ^۵ اسپم ^۶ را به عنوان یک پیامی که برای مشتری ناخواسته است تعریف کرده است و فراوانی،مرتبط بودن ، کنترل و رازداری را به عنوان عوامل مهمی که یک پیام را ناخواسته می سازد، عنوان کرده اند. به منظور اجتناب از پیام های ناخواسته در بازاریابی موبایلی ، یک سری ضوابط اجرایی به عنوان راهنما توسعه یافته است که شامل شش سی حریم شخصی^۷ می باشد: انتخاب ، کنترل ، محدودیت ، شخصی سازی ، مراعات ، رازداری می باشد ( .(Fullerton , 2005

۱ Forrester
۲ Kavassalis et al
۳ Air2web
۴ MMA: Mobile Marketing Association
۵ Spam
۶ C’s of privacy: choice;control;constraint;customization;consideration

۲-۲-۷-۲٫ شخصی سازی
پیام های شخصی شده نیز از دیگر عوامل اثربخشی تبلیغات پیامکی است توسط محققان مختلف مطرح شده است (۲۰۰۳٫Buckingham,).
هو و کواک^۱ (۲۰۰۳) و یوآن و تی سائو^۲ (۲۰۰۵) در از مفهوم شخصی سازی ^۲ بحث کرده اند. هو و کواک (۲۰۰۳)
اظهار کردند که از طریق شخصی سازی، مقدار پیام هایی که به مشتریان فرستاده می شود، کاهش خواهد یافت و کاربران دیگر مقادیر زیادی پیام نامرتبط دریافت نخواهند کرد ( .(Maneesonthorn C. and Forthin D,2006 ). برای مشتریان، تبلیغات پیامکی می تواند بسیار شخصی،به موقع و مرتبط باشد. منحصر به فرد بودن تبلیغات پیامکی ریشه در پتانسیل آن برای هدف قرار دادن مشتری در یک زمینه خاص دارد .ابعاد زمینه ای مانند زمان و مکان کاربر می تواند اندازه گرفته شده و محاسبه گردد تا تبلیغات پیامکی در نقطه نیاز منتقل شود ( Haig 2002; Watson et al.2002 Babin B.J., 2007 ).

ایجاد کنسرسیوم برای خرید

نیازهای دو یا چند شرکت مجزا برای خرید، ترکیب شده تا امتیازهایی را در زمینه قیمت، طراحی و تأمین آنها، کسب کنند.
وجود رده های مختلف در خرید و تأمین
با تغییر فرآیندها و استراتژی های خرید، وظایف در زمینه خرید در سطوح استراتژیکی، تاکتیکی و عملیاتی شکل گرفته است.
۲-۲-۸-رویکردها و نگرش های مطرح در مدیریت زنجیره تأمین
تحولات به وجود آمده در دنیای کسب و کار، منجر به پیدایش نظریه ها و رویکردهای مختلفی در بخش ها و مفاهیم تجارت از جمله مدیریت زنجیره تأمین شده است. این رویکردها هر یک زاییده تفکرات و نیز مبنایی برای توسعه مفاهیم جدید در زمینه تولید و خرید و نیز تأمین گشته است. به عنوان نمونه بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات عامل اصلی پیدایش EDI و نیز سیستم های هوشمند در تأمین شده و مفاهیم تفکر ناب و رویکرد تأمین ناب را معرفی نموده است. این رویکردها خود به نوعی بیانگر سیر تحول تأمین از ابتدا تا کنون هستند که برخی از آنها جایگزین برخی دیگر گشته اند. در ادامه رویکردها و نظریه های رایج و کلیدی در رابطه با تأمین مورد بررسی قرار گرفته و ویژگی های هر یک بیان می شود.
۲-۲-۸-۱-مدیریت تأمین در سطح جهانی
«مدیریت تأمین در سطح جهانی» طرز تفکری است که در آن بهبود مستمر فرآیندهای طراحی، توسعه و مدیریت سیستم تأمین یک سازمان با هدف بهبود نتیجه و ثمره سازمان، مد نظر قرار می گیرد. عبارت «سطح جهانی» این مفهوم را تداعی می کند که سازمان ها در یک محیط جهانی در حال فعالیت هستند. بدیهی است مدیریت تأمین در سطح جهانی، مرزهای کارکردی شرکت ها را گسترش می دهد، این طرز تفکر مستلزم تغییر نگرش مدیریت ارشد برای انتقال فرآیندهای تصمیم گیری از بخش داخلی یا تمرکز بر خود شرکت، به سمت بهبود کل زنجیره تأمین است.
مدیریت تأمین در سطح جهانی، فرایند خرید را نیز در بر می گیرد، اما بیشتر روی عوامل استراتژیک تمرکز دارد. مدیریت زنجیره تأمین در سطح جهانی، تمرکز بخشی یا داخلی ندارد، بلکه روی فرآیندهای در حال بهبود، با در نظر گرفتن هدفی بلند مدت برای پیشبرد قابلیت رقابت شرکت و دیگر شرکت های زنجیره تأمین، متمرکز شده و آنها را کاملاً مدنظر قرار می دهد.
به منظور ایجاد مدیریت تأمین در سطح جهانی، ضروری است سیستم های تأمین یک سازمان در موقعیت جهانی قرار گیرد و در نتیجه مدیران ارشد اهمیت کلیدی مدیریت تأمین را دریابند و تحولات لازم را پشتیبانی کنند.
یک سازمان باید در ابتدا بداند که در چه موقعیتی قرار دارد تا درک کند که برای رسیدن به نقطه موردنظر چه راه و مسیری را باید بپیماید. الگویابی از تجربیات سازمان های دیگر و استفاده از معیارهایی به منظور ایجاد پیشبرد در جهت مدیریت تأمین در سطح جهانی، می تواند راه حل مناسبی برای ایجاد این طرز تفکر باشد.
۲-۲-۸-۲-مدیریت زنجیره تأمین با بهره گرفتن از عامل ها و پیدایش تأمین مجازی
استفاده از عوامل نرم افزاری به طور وسیع تری در مدیریت زنجیره تأمین مورد توجه قرار گرفته و در بخش تأمین نیز بکار گرفته شده است. با بهره گرفتن از این عامل ها، یک ساختار نرم افزاری برای مدیریت زنجیره تأمین در سطوح تاکتیکی و عملیاتی ایجاد می شود. یک عامل نرم افزاری، در واقع یک فرایند نرم افزاری مستقل، هوشمند و هدف گرا است که به صورت هماهنگ با دیگر عامل ها و نیز کاربر در صورت نیاز ارتباط برقرار می کند و از جانب کاربر اموری به آن محول می گردد که در راستای هدفی مشخص، آنها را به انجام می رساند.
در استفاده از عامل ها در مدیریت زنجیره تأمین، هر وظیفه یا کارکرد موجود در مجموعه به یک عامل واگذار می شود و در واقع تأمین در قالب مجموعه ای از عامل های نرم افزاری شکل می گیرد.
به کارگیری این رویکرد منجر به پیدایش یک سازمان با مجموعه ای از کارکردهای مجازی می گردد که با بهره گرفتن از فناوری های ارتباطاتی و هوشمند با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و امور محوله را به انجام می رسانند. استفاده از عامل ها باعث بهینه سازی عملکرد تأمین و نیز هماهنگی و سازگاری بیشتر در این زمینه می شود.
۲-۲-۸-۳-تدارکات الکترونیک
اینترنت فرصت های بسیاری را برای فعالیت های زنجیره تأمین خصوصاً در حوزه تدارک فراهم نموده است. یکی از این زمینه های نوظهور، تدارکات الکترونیک است. تدارکات الکترونیک را استفاده از اینترنت برای انجام فرآیندهای تأمین و تدارکات تعریف می کنند. با بهره گرفتن از راه حل های ارائه شده در زمینه تدارکات الکترونیک، می توان فعالیت های تدارک را در طول زنجیره یکپارچه نمود.
۲-۲-۸-۴-تجارت الکترونیک و زنجیره تأمین
با توسعه اینترنت و نرم افزارهای مبتنی بر وب، همچنین دسترسی به شبکه های عمومی کم هزینه، ارتباطات بین سازمان های مختلف به طور چشم گیری افزایش یافته است. تعداد زیادی از مشتریان و تأمین کنندگان در شبکه های گسترده با یکدیگر در ارتباط هستند. تراکنش های فی ما بین اعضاء زنجیره از طریق اینترنت صورت می گیرد و زنجیره تأمین الکترونیک به عنوان جزئی از تجارت الکترونیک نقش عمده ای را در توسعه استراتژیک سازمان ها بر عهده دارد.
۲-۲-۸-۵-مدیریت زنجیره تأمین الکترونیک
سرعت بالا، هزینه پایین، ارتباطات و تعاملات میان تأمین کنندگان و مشتریان، عوامل کلیدی بهبود مدیریت زنجیره تأمین هستند. تمام این موارد در سایه مدیریت زنجیره تأمین الکترونیک تحقق می یابد. از طریق مدیریت الکترونیکی زنجیره تأمین، جریان اطلاعات و مواد طی شبکه ای از مشتریان و تأمین کنندگان به طور مؤثر جریان می یابند. تمامی این فرصت ها با توسعه فناوری اطلاعات پدید آمده اند. در زنجیره تأمین الکترونیک، اطلاعات به مقدار مناسب، در زمان مناسب در اختیار افراد قرار می گیرد.
۲-۲-۸-۶-بازارهای الکترونیک
با توسعه فناوری اطلاعات در جهان، بازارهای الکترونیکی نیز به سرعت افزایش می یابند. این بازارها در صنایع مختلف پدید آمده اند و تبادل خدمات و کالاها را پشتیبانی می کنند. یک بازار الکترونیک، محلی مجازی است که در آن تأمین کنندگان و مشتریان می توانند با یکدیگر دیدار نمایند و برای خرید و فروش کالا و خدمات با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. پدید آمدن و شکل گرفتن این نوع بازارها مرهون توسعه فناوری اطلاعات است. فناوری اطلاعات محدودیت های زمانی و مکانی را تا حد بسیاری کاهش داده و زمینه برقراری ارتباطات در محیط های مجازی را فراهم نموده است. تفاوت بازارهای الکترونیک و تدارکات الکترونیک یا تجارت الکترونیک در این است که در تدارکات الکترونیک و یا تجارت الکترونیک، تنها یک خریدار وجود دارد، ولی در بازارهای الکترونیک چندین خریدار وجود دارند و تأمین کنندگان می توانند از این مزیت به نحو مطلوبی استفاده نمایند. بازارهای الکترونیکی می توانند برخی از ویژگی های ذیل را داشته باشند:
اتحادیه ای از تأمین کنندگان و خریداران
ارائه خدمات لجستیک
ایجاد جریان اطلاعات، کالا، خدمات و پرداخت ها
ایجاد زبان مشترک و زیرساخت ارتباطی مناسب.(غضنفری و همکاران، ۱۳۸۹)
۲-۲-۹-روندهای مدیریت زنجیره تأمین در آینده
ظهور فناوری های نوین و افزایش استفاده از فناوری های اطلاعاتی و ارتباطاتی و نیز پیدایش اصول تفکر ناب، منجر به شکل گیری مفاهیم و تحولات جدیدی در این حوزه شده که به خصوص از اواخر قرن بیستم تا کنون حضور آنها محسوس است و تأثیر بسیاری بر فعالیت ها و فرآیندهای زنجیره تأمین گذاشته است. این مفاهیم و تحولات عبارتند از:
مدیریت زنجیره تأمین
شرکت ها هم اکنون به صورت جمعی با تأمین کنندگان خود و تأمین کنندگان آنها (تأمین کننده رده دوم) و نیز مشتریان همکاری می کنند تا بهبودهای مستمر، در فرآیندهای زنجیره تأمین حاصل گردد. به این ترتیب شرکت ها و اعضای زنجیره، بهبودهایی را در زمینه طراحی، سرعت، کیفیت و هزینه شاهد می باشند.
کاهش زمان سیکل عملیات
زمان های سیکل تأمین و تدارک روی زمان های سیکل توسعه جامع و تولید، اثرات زیادی دارد. با وجود تمرکزهای پیوسته روی رقابت در بازار و نیز نیاز برای پاسخگویی به مشتری، فعالیت های خرید و تأمین می توانند با بهره گرفتن از همکاری نزدیک با تعداد محدودی تأمین کننده، زمان سیکل را تا ۵۰ الی ۶۰ درصد کاهش دهند.
ارتباطات تصویری با تأمین کنندگان
خریداران می توانند با پرسنل فنی، طراحی، و بازرگانی تأمین کنندگان استراتژیک خود، ارتباطات تصویری داشته باشند و از امکانات کنفرانس های تصویری استفاده کنند. استفاده از این گونه فناوری ها به خریدار و فروشنده در حل مشکلات و ارائه راه حل ها کمک کرده و منجر به افزایش بهره وری و بهبود زمان های سیکل حل مسأله می گردد.
یکپارچه سازی با استراتژی سازمان
وجود قابلیت ها و امکانات در خرید و تأمین می تواند استراتژی سازمان را تحت تأثیر قرار دهد. در خرید و تأمین می توان بسته به استراتژی سازمان از روش های متفاوتی استفاده نمود.
واگذاری فرایند تدارک
خدمات دفتر خرید و تأمین یک سازمان می تواند به صورت جزئی، بخشی یا کلی به تأمین کننده شخص ثالث واگذار شود، همانگونه که هم اکنون بسیاری از شرکت ها، فعالیت های آموزش خود را واگذار می کنند و بسیاری دیگر از شرکت ها، عملیات نگهداری و تعمیر را واگذار می کنند. این امر می تواند منجر به دستیابی بیشتر به مهارت ها، تخصص گرایی، تعدیل ظرفیت ها و نیز کاهش هزینه های مدیریتی گردد.
وجود مرزهای مبهم بین کارکردها و یا حتی حذف این مرزها
متخصصانی که در گذشته کارکردهای خاصی مانند طراحی، تضمین کیفیت، برنامه ریزی تولید، تولید و خرید را انجام می دادند، هم اکنون با یکدیگر در هر سطح از فرآیندهای کاری فعالیت می کنند. فعالیت ها بیشتر به صورت موازی انجام می شوند به طوری که موانع موجود بین کارکردها در حال از بین رفتن هستند.
طراحی برای قابلیت تدارک
گزینه های موجود برای کسب مواد و خدمت می تواند فعالیت طراحی و نیز «طراحی برای قابلیت تدارک» را متأثر سازد.
به کارگیری و عمومیت یافتن «سیستم های کششی» در تولید
با کاهش زمان های سیکل و نیز افزایش موجودی، مفهوم «موجود بودن مواد و خدمات تنها در صورت سفارش از جانب مشتری» جایگزین تولید برنامه ریزی شده طولانی مدت می گردد. EDI و اینترنت ابزارهای کلیدی برای برقراری ارتباطات ضروری در این خصوص می باشند.