موضوع:

اثر کلرید سدیم و سلنیوم بر روی گیاه کلزا

استاد راهنما:

سرکار خانم دکتر سکینه سعیدی سار

استادان مشاور :

جناب آقای دکتر حسین عباس پور

جناب آقای دکتر مصطفی عبادی

تکه هایی از متن به عنوان نمونه :
چکیده:
در پژوهش حاضر، اثرات تنش شوری (NaCl) و برهم‌کنش متقابل آن با سلنیوم (Se) در گیاه کلزا Brassia napus.L. بر روی رشد گیاهچه و برخی فرآیندهای متابولیسمی و فیزیولوژیکی در دانه‌رست‌‌هایی که پس از چهارده روز رشد، به مدت چهارده روز در محیط هیدروپونیک تحت تیمار قرار گرفته بودند، ارزیابی شده است.بر اساس نتایج حاصل، تحت تنش کلرید سدیم شاخص‌های مختلف رشد، پیگمان‌های فتوسنتزی (کلروفیل‌ها و کاروتنوئیدها) برگ و محتوی پروتئین در ریشه و اندام‌ هوایی کاهش و قندهای محلول و نشاسته تغییر می‌یابد. حضور سلنیوم در تیمارهای کلرید سدیم اثرات جبران‌کننده‌ای بر این تغییرات نشان می‌دهد.افزایش پرولین همراه با تغییر فعالیت های آنتی اکسیدانی نشان دهنده ی بروز تنش اکسیداتیو در گیاهان در معرض تنش شوری است. در تیمارهای Se، افزایش همه جانبه در فعالیت آنزیم‌ پراکسیداز و کاتالاز همراه با تجمع شدید پرولین می‌باشد. بر اساس نتایج حاصل از پژوهش‌ حاضر، افزایش تجمع Na همراه با کاهش غلظت K در ریشه ها و اندام‌های هوایی گیاهان در معرض تنش شوری ایجاد می‌شود. در حالی که کاربرد سلنیوم با کلرید سدیم، موجب کاهش تجمع سدیم و افزایش غلظت پتاسیم در ریشه‌ها و بخش‌های هوایی می‌شود.این یافته‌ها نشان‌ می‌دهد که کاربرد سلنیوم موجب برطرف شدن بسیاری از آثار سمی سدیم در گیاه کلزا می‌شود. اما به منظور شناسایی دقیق مکانیسم مولکولی اثرات سلنیوم در گیاهان تحت تیمار کلرید سدیم باید پژوهش‌های فراتری انجام پذیرد.
کلمات کلیدی: تنش شوری؛ سلنیوم؛ آسیب اکسیداتیو؛ سیستم آنتی اکسیدان؛ Brassia napus L.
 فهرست مطالب
عنوان                                                                                        صفحه
چکیده ه
مقدمه ۱
 فصل اول: کلیات و پیشینه پژوهش
۱-۱-معرفی گیاه کلزا. ۷
۲-۱-۱ویژگی های کلی تیره شب بو (Crucifera). 7
3-1-1مورفولوژی گیاه مورد مطالعه: . ۸
۴-۱-۱مراحل رشد ظاهری گیاه کلزا ۹
۵-۱-۱گونه های متعلق به جنس Brassica. 11
1-5-1-1کلزای پاییزه (B.napus subsp . Olifera var.b. biennis) ژنوم AC؛ ۱۹=n 12
2-5-1-1شلغم روغنی (B. rapa. L.) ژنوم A؛ ۱۰=n 13
3-5-1-1کلزای بهاره، (B.napus. subsp. Olifera var annua) ژنوم AC: 19=n 13
4-5-1-1خردل هندی یا قهوه ای، (B. juncea)، ژنوم AB؛ ۱۸=n. 13
5-5-1-1خردل سفید (Sinapis alba L.)، ژنوم D؛ ۱۲= n. 14
6-5-1-1خردل حبشی (آلیاری، ۱۳۷۹)، (B. carinata) ژنوم BC ، ۱۷=n 14
6-1-1رابطه ژنوی گونه های شب بو (Cruciferea) 14
7-1-1تقسیم بندی ارقام کلزا ۱۴
۸-۱-۱ترکیبات دانه کلزا. ۱۶
۹-۱-۱معرفی گلوکوزینولات ۱۷
۱۰-۱-۱ویژگی های گیاه شناسی ۱۸
۱۱-۱-۱تاریخچه تولید کلزا در جهان . ۱۹
۱۲-۱-۱تولید کلزا در ایران ۲۱
۱۳-۱-۱کاربرد فرآورده های کلزا . ۲۲
۱۴-۱-۱علل انتخاب کلزا و توسعه کشت آن . ۲۳
۱۵-۱-۱شرایط کاشت کلزا. ۲۴
۱۶-۱-۱سطح زیر کشت و تولید ۲۶
۱-۱۶-۱-۱سطح زیر کشت کلزا در جهان . ۲۶
۲-۱۶-۱-۱سطح زیر کشت و تولید کلزا در ایران ۲۶
۲-۱-مواد مورد نیاز گیاهان. ۳۳
۱-۲-۱-خصوصیات عناصر ضروری ۳۳
۲-۲-۱-عناصر ضروری ۳۳
۳-۲-۱-تقسیم بندی عناصر ضروری براساس مقدار جذب . ۳۵
۴-۲-۱-اختلالات تغذیه ای در گیاهان ۳۸
۵-۲-۱-عوامل موثر در تنش ناشی از عناصر شیمیایی ۳۸
۳-۱-چرخه سلنیوم در محیط ۳۹                                                            
1-3-1-اثر سلنیوم در آلودگی محیط زیست. ۴۰
۲-۳-۱-وفور سلنیوم در آب و خاک. ۴۱
۳-۳-۱-معرفی سلنیوم تاریخچه و تقاضای جهانی ۴۲
۴-۳-۱-سلنیوم یک عنصر شیمیایی . ۴۲
۵-۳-۱-ترکیبات سلنیوم ۴۳
۶-۳-۱-کاربرد سلنیوم ۴۴                                                                          
7-3-1-معرفی اثرات بیولوژیکی سلنیوم در موجودات زنده ۴۴
۸-۳-۱-ضرورت سلنیوم برای تغدیه انسان و جانوران. ۴۶
۹-۳-۱-جذب و تجمع سلنیوم در گیاهان. ۴۷
۱۰-۳-۱-گیاهان نشانگر سلنیوم ۵۰
۴-۱- معرفی اثرات سلنیوم در گیاهان ۵۱
۱-۴-۱- سلنیوم به عنوان آنتی اکسیدان در دفاع در شرایط اکسیداتیو. ۵۱
۲-۴-۱- سلنیوم و پروتئین سازی ۵۲
۳-۴-۱-تغییرات القایی سلنیوم بر روی رشد. ۵۲
۴-۴-۱-مقدار سلنیوم درون گیاهان به چند طریق افزایش می یابد. ۵۳
۵-۴-۱پیش انباشتگی در گیاهان پیش انباشت کننده ۵۴
 فصل دوم: مواد و روش ها
۱-۲-مشخصات بذر گیاه و تهیه بذر . ۵۷
۲-۲-سترون کردن سطحی بذرها. ۵۷
۳-۲-تهیه محلولهای های لازم برای اعمال تیمار های مختلف . ۵۷
۱-۳-۲- تهیه محلول کلرید سدیم ۵۷
۲-۳-۲-تهیه محلولهای مختلف با غلظت مناسب سلنیوم . ۵۸
۴-۲ طراحی پژوهش ۵۸
۱-۴-۲-تهیه محلول هوگلند ۵۸
۱-۱-۴-۲-طرز تهیه محلول کلات آهن (Fe-EDTA) . 58
2-1-4-2 طرز تهیه محلول های غذایی با غلظت های مختلف سلنیوم. ۶۱
۳-۱-۴-۲ سترون شدن بذر ها. ۶۱
۴-۱-۴-۲ نحوه اعمال تیمارهای مختلف بر دانه رست های جوان. ۶۲
۵-۱-۴-۲ شرایط و دوره کشت دانه رست ها. ۶۳
۶-۱-۴-۲- تجزیه و تحلیل رشد. ۶۳
۱-۶-۱-۴-۲ آزمایش­های­­­انجام شده بر دانه رست­های تحت تیمار­­­­­سلنیوم و تنش شوری. ۶۳
۲-۶-۱-۴-۲ بررسی رنگیزه ها ۶۶
۳-۶-۱-۴-۲ سنجش کلروفیل ها و کاروتنوئید ۶۶
۴-۶-۱-۴-۲ سنجش قند های محلول و نا محلول (نشاسته) ۶۸
۵-۲ سنجش پرولین ۷۱
۶-۲ استخراج عصاره پروتئینی ۷۲
۱-۶-۲- اندازه گیری غلظت پروتئین ۷۲
۲-۶-۲- اندازه گیری فعالیت آنزیم کاتالاز ۷۵
۳-۶-۲- اندازه گیری فعالیت آنزیم آسکوربات پراکسیداز. ۷۵
۷-۲ سنجش میزان عناصر ۷۶
۱-۷-۲ سنجش میزان یون های سدیم و پتاسیم و سلنیوم ۷۶
فصل سوم: تفسیر نتایج
۱-۳ تغییرات شاخص های رشد . ۷۹
۱-۱-۳ تغییرات وزن تر ۷۹   
2-1-3 تغییرات وزن خشک. ۸۵
۳-۱-۳ تغییرات مربوط به طول بخش های مختلف گیاه و سطح برگی ۹۱
۴-۱-۳ نرخ رشد نسبی (RGR) و میزان رشد نسبی برگ(RLGR) 96
5-1-3 میزان همگون سازی خالص (NAR) و نسبت وزن برگی(LWR) 99
6-1-3 میزان سطح ویژه برگی (SLA) و نسبت وزن برگی (LAR) . 102
7-1-3 (LWCA) آب در واحد سطح برگ ۱۰۵
۸-۱-۳ تغییرات هیدرات های کربن : قند محلول و قند نا محلول. ۱۰۷
۹-۱-۳ تغییرات رنگیزه ای برگ ها ۱۱۳
۱-۹-۱-۳ کلرو فیل ها و کاروتنوید. ۱۱۳
۱۰-۱-۳ تغییرات پرولین ریشه و برگ. ۱۱۹
۱۱-۱-۳ تغییرات پروتئین و فعالیت آنزیمی. ۱۲۲
۱-۱۱-۱-۳ تغییرات پروتئین ریشه و برگ ۱۲۲
۱۲-۱-۳ تغییرات میزان عناصر . ۱۳۱
۱-۱۲-۱-۳ میزان یون سدیم ریشه و ساقه ۱۳۱
۲-۱۲-۱-۳ میزان یون پتاسیم ریشه و ساقه ۱۳۲
۳-۱۲-۱-۳ میزان یون سلنیوم ریشه و ساقه . ۱۳۳
     مشخصات آماری طرح و محاسبات آماری ۱۴۰
      فصل چهارم:
۱-۴-تغییرات شاخص های رشد. ۱۴۲
۲-۴-تغییرات ترکیبات رنگیزه ای کلروفیل و کاروتنوئید . ۱۴۴
۳-۴-تغییرات قند های محلول و نامحلول (نشاسته). ۱۴۷
۴-۴-تغییرات محتوای پروتئین و آنزیم های آنتی اکسیدان. ۱۴۸
۱-۴-۴-تغییرات محتوای پروتئین ۱۴۸
۲-۴-۴-تغییرات آنزیم های آنتی اکسیدان. ۱۴۹
۵-۴-تغییرات محتوای پرولین. ۱۵۱
۶-۴-تغییرات محتوای عناصر(یون سدیم، یون پتاسیم، یون سلنیوم). ۱۵۲
نتیجه گیری نهایی ۱۵۵
پیشنهادها
فهرست منابع ۱۵۸
مقدمه
شوری خاک یکی از مهم ترین عواملی که تولید محصول را در مناطق خشک و نیمه خشک محدود می کند. رشد گیاه در نهایت توسط شوری کاهش می یابد در حالی که گونه های مختلف گیاهان در تحمل به آن متفاوت می باشند. گیاهان توسط مکانیسم های متفاوتی به تنش سازگار می شوندet,al) Jamil2005) (Atlassi Pak .et,al2009)
.et,al) Kang Wei 2006)
اکثر گیاهان نمک دوست نیستند و فقط به غلظت های بسیار کم نمک مقاوم هستند و یا در غلظت های کم نمک به شدت رشدشان مهار می شود. گونه های گیاهی مختلف در برابر شوری پاسخهای شدی مختلفی می دهد.(Sudhir P. Murthy S.D.S2004)
سطوح بالای شوری خاک می تواند به نحو قابل توجهی جوانه زنی و رشد گیاهچه را به دلیل اثرات مرکب پتانسیل اسمزی و سمیت ویژه ی یون کاهش دهد. جوانه زنی بذر، ظهور گیاهچه و بقای اولیه به طور خاص حساسیت بالایی به شوری خاک دارند.
گیاهان در مقاومت به استرس شوری با یکدیگر متفاوت هستند (Lorenzo.et,al 2007) استرس شوری روی کل گیاه و هم در سطح سلول از طریق ایجاد استرس اسمزی و یونی روی فیزیولوژی گیاه اثر می گذارد، استرس شوری به علت افزایش ورود یون سدیم است.