نسخه: مشهد، آستان قدس رضوی: ۵۷۳۶، نسخ، حسن بن کمال اوالی، ۹۸۳ق.[۸۳۷]

 

    1. رجال ابن داود

 

از: حسن بن علی بن داود حلی، تقی الدین (قرن ۸ق)
نسخه: زنجان، امام جمعه زنجان (سید عزالدین): بدون شماره، محمد بن علی اوالی، ۹ ربیع الاول ۹۶۴ ق.[۸۳۸]

 

    1. الرعایه فی شرح بدایه الدرایه (شرح بدایه الدرایه)

 

از: زین الدین بن علی بن احمد شامی عاملی (شهید ثانی) (م ۹۶۵ ق)
نسخه: قم، مرکز احیاء میراث اسلامی: ۳۶۵۲، نستعلیق، حسن بن احمد بن راشد بن عیسی عریفی اوالی، ۲۷ رمضان المبارک ۹۸۷ ق.[۸۳۹]

 

    1. شرح نهج البلاغه

 

از: عبدالحمید بن هبه الله مدائنی معتزلی (ابن ابی الحدید) (م ۶۵۵ق)
نسخه: شیراز: کتابخانه نورالدین هاشمی حسینی: بدون شماره، حسن بن جعفر اوالی نیفی، محرم ۹۸۳ ق.[۸۴۰]
فصل چهارم:
جریان‌ها و رویکردهای حدیثی در بحرین
درآمد
شاید بتوان جریانها و مکاتب فکری در جهان اسلام را در برخورد با اخبار و احادیث، از سه حیث بررسی نمود.
الف. از جهت اصل اعتبار و حجیت حدیث
ب. از جهت شیوه های ارزیابی صدور حدیث
ج. از جهت فهم و تفسیر حدیث[۸۴۱]
در بخش اول مثلاً قرآنیون در اصل اعتبار احادیث شبهه و خدشه میکنند و قرآن را تنها ملاک اعتبار و کشف میدانند. در جهت دوم اشعریها در اهل سنت و یا اخباریها در شیعه به نص اکتفا کرده و خروج و تعدی از آن را برنمیتابند و از قسم سوم هم جریانهای باطنی و تأویلی و یا مکتب تفکیک مثلاً در فهم و تفسیر حدیث مطالبی متفاوت با دیگران عرضه میکنند.
با این مقدمه سه جریان شاخص در بحث جریان فکری حدیثی وجود دارد:

 

    1. نص گرایان

 

    1. عقل گرایان

 

    1. باطن گرایان[۸۴۲]

 

گروه و جریان اول که به تعبیری «الملتزمون لحرفیه النص» هستند دارای شاخصههایی به این ترتیب میباشند:
۱ـ عقل را در درک معارف دینی ناتوان میدانند.
۲ـ در تعارض عقل و نقل، نقل را مقدم میکنند.
۳ـ تأویل در نصوص را جایز نمیدانند.
۴ـ خبر واحد را در عقاید به طور یکسان حجت میدانند.[۸۴۳]
از این جریان میتوانند ظاهریه، حنابله، اهل حدیث، سلفیها، حشویه و از میان شیعیان اخباریان و شیخیه را نام برد.
گروه و جریان دوم، عقلگرایی است که دارای شاخصههایی چنین است:

 

    1. عقل را به عنوان یکی از ادله مطرح میکنند.

 

    1. عقل را بر نقل در تعارض مقدم میکنند.

 

      1. با توجه به دو شاخصه قبل، برای تأویل جایگاهی را قائل هستند.

    مقاله - پروژه

 

    1. خبر واحد را در اعتقادات حجت نمیدانند.[۸۴۴]

 

از شاخصه های جریان سوم که باطنگرایان هستند نیز میتوان به این موارد اشاره کرد:

 

    1. گذر از ظاهر به باطن را تجویز میکنند.

 

    1. به ناتوان بودن عقل در بسیاری از مواطن معتقدند.

 

    1. راه رسیدن به واقع را صفای نفس میدانند.

 

در این روش حدیثشناس یا حدیث پژوهی که دارای دید عرفانی و باطنی است، از ظاهر الفاظ عبور کرده و به سوی باطن و یا محتوای عمیقتر و درونیتر میرود و در مدرسۀ عرفان و تصوف شناخت قلبی و شهودی از کاراترین ارکان معرفت و بلکه تنها راه رسیدن به شناخت حقیقی است.[۸۴۵] و [۸۴۶]
الف. رویکرد عقلگرا و صوفیانه
نشانههایی از این دو رویکرد را به صورت مجموعی میتوان در مکتب بحرین و شخصیتهای شاخص آن جستجو کرد. با عنایت به گستردگی بحث، این شاخصهها را در آثار دو حدیثپژوه معروف و بزرگ بحرین یعنی ابن میثم و ابن ابی جمهور احسایی بررسی میکنیم.

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...