فهرست جداول :

عنوان                                                                                                      شماره صفحه

جدول1-1 : مقایسه دیدگاه های مختلف در رابطه با متغییرهای تحقیق…………………………………………………7

جدول1-2 : جدول تعیین متغییرهای تحقیق……………………………………………………………………………………16

جدول2-1 : تعاریف فناوری اطلاعات………………………………………………………………………………………….20

جدول2-2 :مزایای E-CRMاز دیدگاه ژیوگاس و کیرسی…………………………………………………………………38

جدول2-3 : ماتریس کاربرد ابزارهای فناوری اطلاعات درE-CRM …………………………………………………42

جدول2-4 : ماتریس کاربرد ابزارها در نقاط مختلف………………………………………………………………………..42

جدول2-5 :رابطه بازاریابی سنتی،CRMوE-CRM ………………………………………………………………………..55

جدول2-6 : تجارت الکترونیک:سیستمها و برنامه های کاربردی………………………………………………………..71

جدول2-7 : برنامه های کاربردی تجارت الکترونیک……………………………………………………………………….77

جدول2-8 : منافع تجارت الکترونیک…………………………………………………………………………………………….78    جدول2-9 : محدودیتهای تجارت الکترونیک و رتبه بندی آنها…………………………………………………………78

جدول2-10 : عناصر یکپارچه سازی سازمان………………………………………………………………………………..104

جدول2-11 : چارچوب یکپارچه سازی سازمان…………………………………………………………………………..108

جدول2-12 : مزایا و معایب ابزارهای یکپارچه سازی……………………………………………………………………113

جدول2-13 : شاخص های عملکردی زنجیره تامین……………………………………………………………………..134

جدول2-14 : چارچوب پیشنهادی برای شاخصهای ارزیابی عملکرد زنجیره تامین…………………………….136

جدول2-15 :ابعاد نه گانه برای تحلیل مدیریت عملکرد…………………………………………………………………138

جدول2-16 : شاخص های ارزیابی عملکرد………………………………………………………………………………..13

جدول3-1 : دسته بندی سوالات پرسشنامه…………………………………………………………………………………..152

جدول3-2 : نتایج آلفای کرونباخ ……………………………………………………………………………………………….154

جدول4-1 : وضعیت افراد پاسخ دهنده از نظر جنسیت………………………………………………………………….161

جدول4-2 : وضعیت سن افراد…………………………………………………………………………………………………..162

جدول4-3 : وضعیت تاهل افراد…………………………………………………………………………………………………163

جدول4-4 : وضعیت تحصیل افراد……………………………………………………………………………………………..164

جدول4-5 : میزان سنوات خدمت………………………………………………………………………………………………165

جدول4-6 : نرمال بودن داده ها………………………………………………………………………………………………….16

جدول4-7 : همبستگی مدیریت ارتباط با مشتری الکترونیکی و یکپارچه سازی درونی………………………167

جدول4-8 : همبستگی مدیریت ارتباط با مشتری الکترونیکی و مهارتهای مدیریتی……………………………167

جدول4-9 : همبستگی مدیریت ارتباط با مشتری الکترونیکی و حمایت شریک………………………………..168

این مطلب را هم اگر خواستید بخوانید :

جدول4-10 : همبستگی تجارت الکترونیک و یکپارچگی درونی…………………………………………………….168

جدول4-11 : همبستگی تجارت الکترونیک و مهارتهای مدیریتی……………………………………………………169

جدول4-12 : همبستگی تجارت الکترونیک و حمایت شریک………………………………………………………..169

جدول4-13 : همبستگی ابعاد مدیریت زنجیره تامین و پیشرفت عملکرد………………………………………….170

جدول4-14 :شاخص برازش مدل ایران ایر………………………………………………………………………………….175

جدول4-15 :شاخص برازش مدل ترکیش …………………………………………………………………………………..177

جدول4-16 : شاخص برازش مدل تلفیقی……………………………………………………………………………………179

جدول4-17 : بررسی فرضیات پژوهش با بهره گرفتن از مدل تحلیل مسیر شرکت ایران ایر……………………..179

جدول4-18 : بررسی فرضیات پژوهش با بهره گرفتن از مدل تحلیل مسیر شرکت ترکیش        ……………………….180

جدول4-19 : بررسی فرضیات پژوهش با بهره گرفتن از مدل تحلیل مسیر تلفیقی دو شرکت……………………181

فهرست شکل­ها :

عنوان                                                                                                          شماره صفحه

شکل1-1 :مدل مفهومی پژوهش……………………………………………………………………………………………………15

شکل2-1 : سیر تحول فناوری اطلاعات…………………………………………………………………………………………23

شکل2-2 : تمهیدات لازم قبل از پیاده سازی مدیریت ارتباط با مشتری الکترونیکی……………………………..43

شکل2-3 : کارکردها و منافع کلیدیE-CRM………………………………………………………………………………….53

شکل2-4 : ابعاد مختلف مدیریت ارتباط با مشتری          …………………………………………………………………………63

شکل2-5 : دیدگاه نافع تجارت الکترونیک         ……………………………………………………………………………………..68

شکل2-6 : نه جز کلیدی، معماری فرایند تجارت الکترونیک…………………………………………………………….74

شکل2-7:عوامل تاثیرگذار بر رشد تجارت الکترونیکی……………………………………………………………………..76

شکل2-8 :خانه مدیریت زنجیره تامین……………………………………………………………………………………………83

شکل2-9 : هدف اصلی زنجیره تامین و چگونگی حصول آن……………………………………………………………89

شکل2-10 : عوامل موثر در مدیریت موفق زنجیره تامین………………………………………………………………….90

شکل2-11 : الگوی ایجاد تناسب بین استراتژیهای رقابتی و کارکردی………………………………………………..92

شکل2-12 : دو ستون اساسی مدیریت زنجیره تامین………………………………………………………………………..98

شکل2-13 : الزامات جدید مزیت رقابتی پایدار……………………………………………………………………………..131

شکل2-14 :شاخصهای عملکردی زنجیره تامین در سطوح سه گانه………………………………………………….135

شکل4-1 : مدل اندازه گیری مدیریت ارتباط با مشتری الکترونیکی………………………………………………….170

شکل4-2 : مدل اندازه گیری تجارت الکترونیک……………………………………………………………………………171

شکل4-3 : مدل اندازه گیری یکپارچگی درونی…………………………………………………………………………….171

شکل4-4 : مدل اندازه گیری مهارهای مدیریتی……………………………………………………………………………..172

شکل4-5 : مدل اندازه گیری حمایت شریک…………………………………………………………………………………172

شکل 4-6 : مدل اندازه ­گیری پیشرفت عملکرد زنجیره تامین         …………………………………………………………..173

شکل4-7 : تحلیل مسیر مدل ایران ایر………………………………………………………………………………………….174

شکل4-8 : تحلیل مسیر مدل ترکیش……………………………………………………………………………………………176

شکل4-9 : تحلیل مسیر مدل تلفیقی دو شرکت هواپیمایی………………………………………………………………178

نمودارها:

عنوان                                                                                                          شماره صفحه

4-1 نمودار جنسیت…………………………………………………………………………………………………………………..161

4-2 نمودار وضعیت سن……………………………………………………………………………………………………………162

4-3 نمودار وضعیت تاهل…………………………………………………………………………………………………………..163

4-4 نمودار تحصیلات……………………………………………………………………………………………………………….164

4-5 نمودار سنوات خدمت…………………………………………………………………………………………………………165

پیوست­ها:

عنوان                                                                                                          شماره صفحه

ضمیمه شماره یک:پرسشنامه……………………………………………………………………………………………………….212

ضمیمه شماره دو:خروجی نرم افزار……………………………………………………………………………………………..217

چکیده :

پیشرفت­های گوناگون در توانمندیهای فناوری اطلاعات،چهره صنعت را نسبت به گذشته به سرعت متحول ساخته است.اتخاذ و اجرای فناوری اطلاعات یکی از روش­هایی است که شخصیت رقابتی متمایزی به شرکتها و زنجیره تامین اعمال می­نماید،پذیرش فناوری اطلاعات و اجرای کارامد آن می ­تواند توزیع سریع و دقیق اطلاعات و بکارگیری سیستمهای اطلاعاتی را بهبود بخشد و باعث افزایش کارایی و پیشرفت عملکرد زنجیره تامین گردد.مدیریت زنجیره تامین برای شرکتهای مدرن به راه مهمی در گرفتن امتیاز رقابتی تبدیل شده و فناوری اطلاعات بنحو گسترده­ای به توسعه آن کمک می­ کند و لازمه اداره موثر زنجیره های تامین پیچیده امروزی است.ارزش فناوری اطلاعات زمانی آشکار می­شود که در محیط­های رقابتی و غیر قابل پیش بینی اطلاعات صحیح،لازم و به موقع را ارائه می­دهد. هدف اصلی از این پژوهش طراحی مدل مفهومی مطالعه تاثیر و کاربرد فناوری اطلاعات در مدیریت زنجیره تامین در شرایط رقابتی می­باشد.این مدل شامل متغییرهای مستقل مدیریت ارتباط با مشتری الکترونیکی و تجارت الکترونیک بر متغییرهای وابسته یکپارچگی­درونی،مهارتهای مدیریتی و حمایت شریک و تاثیر آنها بر پیشرفت عملکرد در شرایط رقابتی است.پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر نوع گردآوری داده ­ها توصیفی-پیمایشی می­باشد.جامعه آماری شامل کارکنان شرکتهای هواپیمایی ترکیش و ایران ایر به تعداد 105 نفر در شهر کرمانشاه می­باشد که با بهره گرفتن از فرمول کوکران یک نمونه به حجم 83 نفر انتخاب و پس از توزیع پرسشنامه 79 مورد بصورت صحیح برگردانیده شد.برای آزمون فرضیات از پرسشنامه استاندارد با طیف لیکرت پنج گزینه­ای استفاده شده است که روایی محتوای آن توسط اساتید و کارشناسان تائید شده و پایایی آن با آلفای کرونباخ محاسبه گردیده که94 %می­باشد،پژوهش حاضر شامل نه فرضیه می­باشد که پس از جمع آوری اطلاعات با بهره گرفتن از نرم­افزارهایSPSS وAMOSمورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته­اند که مدل تحلیل مسیر تلفیقی دو شرکت هواپیمایی نشان دهنده وجود رابطه مثبت و معنی دار بین مدیریت ارتباط با مشتری الکترونیکی و حمایت شریک،تجارت الکترونیک بریکپارچگی درونی،مهارتهای مدیریتی و حمایت شریک ومهارتهای مدیریتی بر پیشرفت عملکرد و همچنین حمایت شریک برپیشرفت عملکرد و عدم وجود رابطه مثبت و معنی­دار بین مدیریت ارتباط با مشتری الکترونیکی بر یکپارچگی­درونی و مهارتهای مدیریتی و یکپارچگی درونی برپیشرفت عملکرد می­باشد.

واژه های کلیدی: فناوری اطلاعات،مدیریت زنجیره تامین،پیشرفت عملکرد،شرایط رقابتی،شرکتهای هواپیمایی ترکیش و ایران­ایر.

فصل اول:

کلیات پژوهش

• مقدمه

انتخاب فناوری اطلاعات[1]در طول یک زنجیره تأمین[2]بطور فزآینده­ای به یک ضرورت برای بهتر کردن عملکرد زنجیره تأمین تبدیل شده است(لای­ودیگران،2000)[3].مدیریت زنجیره تأمین[4] بر جریان­های مؤثر و سودمند فاکتورهای فیزیکی و اطلاعاتی که هر دو در برآورده کردن سودآور نیازهای مشتری مؤثر هستند،تأکید دارد(استیونز،1989)[5].مدیریت زنجیره تأمین که در شکل جدید خود شامل بخش­هایی از تجارت الکترونیک و یکی از شاخه­های جدید مدیریت است که روز به روز در حال توسعه و پیشرفت می­باشد و در جستجوی راه­هایی برای کاهش چرخه تولید محصول و خدمت مطلوب است،مدیریت زنجیره تأمین جدیدترین پیشرفت­های علم مدیریت و فناوری را مورد استفاده قرارمی­دهد،نتیجه این مسئله پیدایش سازمان­های مجازی،کاهش قابل ملاحظه قیمت­ها، افزایش کارایی، افزایش چشمگیر سود،پیشرفت عملکرد کلی سازمان و ارتقاء ارائه خدمت به مشتری بوده است(اخشابی،1390).

امروزه SCM از موقعیت جنبی و کمک کننده رخت بربسته و به عنصر استراتژیک شناخته شده ای تبدیل شده که می ­تواند تأثیر مثبت و ملموسی روی فعالیت های سازمان بگذارد(لانسیونی،2008)[6].برای مدیریت مؤثر و سودمند یک زنجیره تأمین و بدست آوردن یک امتیاز رقابتی،بکارگیریIT به نحو فزآینده­ای دارای اهمیت شده است.اطلاعات کلیدSCM موفق است زیرا هیچ محصولی یا خدمتی به جریان نمی­افتد تا زمانیکه اطلاعات به جریان نیفتد(اخشابی،1390).

در محیط کارIT نقش مهمی در عملکرد مؤسسه بازی می­ کند،IT جریان اطلاعاتی را در اختیار قرارمی­دهد که زنجیره تأمین را مقاوم­تر و انعطاف پذیرتر می­سازد بدون اینکه بازدهی آنرا تضعیف کند(بایراکتار، 2009)[7].چرا که یکپارچگیITیکپارچگی زنجیره­تأمین و انعطاف­پذیری را بدنبال دارد(اریک و دیگران،2010)[8].امروزه زنجیره تأمین در رأس فعالیت­های سازمانی قرارگرفته و از آنجا کهIT عنصری مهم در SCM است، بنابراین مطالعه تأثیر آن بر سازمانه­ای امروزی بسیار مهم است(شاوی کی،2003)[9].

1-2 بیان مسئله

بسیاری از سازمان­های امروزی در دنیا به سمت بزرگتر شدن و افزایش محیط فعال کسب و کارشان پیش می­روند،از دلایل این امر پاسخگویی به نیازهای چندگانه مشتریان می­باشد،مدیران سعی می­ کنند از طریق برآوردن نیازهای چند جانبه مشتریان آنها را به سازمانشان وفاداتر سازند(بالدوین جی و دیگران، 2000)[10].

میشل پورتر[11] فناوری اطلاعات را عامل اصلی در ارتقای موقعیت رقابتی بنگاه می­داند و معتقد است که توسعه و تغییرات فناوری فی­نفسه دارای ارزش نیست،بلکه ارزش تغییرات از آنجا ناشی  می­شود که این تغییرات بر مزیت­های رقابتی شرکت ها مؤثر است.به عقیده اسکینز[12] تغییرات عمده در مدیریت بدلیل بوجود آمدن پیشرفت های فناوری است. فناوری جدید تهدیدات و فرصت­های جدیدی بوجود می­آورد و تغییر در فناوری باعث تغییر در روش تجارت بنگاه­ها می­گردد وسیستم­های سازمانی و اجتماعی را متحول می­سازد و باعث ارتقای بهره­وری و توسعه اقتصادی می­گردد و بر استاندارد­های زندگی افزوده  مزیت رقابتی را بالا  می­برد.IT به سازمان این امکان را می­دهد تا با کاهش هزینه­ها،حوزه­های نفوذ خود را در بازار در سطح دنیا گسترده سازد و بتواند برای هر یک از مشتریان برنامه و تاکتیک مجزا و کاربردی اجرا نماید(کامرانی،1386: 16).لواری(2000) اعلام نمود که پذیرشIT در زنجیره تأمین باعث کاهش زمان چرخه، اثر شلاق چرمی[13] و نیز بهبود کانال­های توزیع می­گردد(لواری[14]،2000).

اطلاعات یک نقش بهینه و پیشرو در تمام عملیات زنجیره تأمین بر عهده دارد،توسعهIT،روش هایی را که سازمانها از طریق مدیریت زنجیره تأمین به مزیت رقابتی[15] دست می­یابند را تغییر داده است وسازمان­ها و شرکت­های موفق هموارهIT را جهت توسعه استراتژی های کسب و کار خود بکار گرفته­اند که تأثیر بسزایی بر کل زنجیره­تأمین دارد(شین­گیوکیانگ و همکاران[16]،2001).ظهور فناوری­های نوین و ایجاد تحولات عظیم در بازارهای جهانی،مدیریت زنجیره تأمین را بیش از پیش ضروری ساخته است،به نحوی که سازمان­های مختلف جهت ایجاد و حفظ موقعیت رقابتی خود ناگزیر به استفاده ازSCM می­باشد و از دلایل اهمیت SCM میتوان به:افزایش سرعت تغییر فناوری،جهانی شدن تجارت و تمایل به منبع یابی بیرونی اشاره کرد(غضنفری و فتح اله،1389 : 20).

به گفته چوبرا و میندل[17]((2001استراتژی رقابتی[18]در واقع در برگیرنده مجموعه ­ای از نیازهای مشتری است که یک شرکت در جستجوی برآورده ساختن آنها از طریق محصولات خود می­باشد،وجود تناسب و هماهنگی میان استراتژی رقابتی و استراتژی زنجیره­تأمین شرکت بسیار مهم است،زیرا در این صورت میان اولویت­ها و نیازهای مشتریان با قابلیت­های زنجیره تأمین تناسب منطقی بوجود خواهد آمد(حسن زاده و جعفریان،1389: 17.(در دنیای رقابتی امروز با توجه به ویژگی­های محیط­های جدید تولیدی و طبیعت مشتریان،SCM بعنوان یک رویکرد یکپارچه برای مدیریت مناسب جریان مواد و کالا،اطلاعات و جریانات مالی، توانایی پاسخگویی به این شرایط را دارا است.در این بینIT بعنوان بستر اساسی یکپارچه­سازی[19] درونی وبیرونی سازمانها با مفهوم SCM در آمیخته است(غضنفری و فتح اله،1389: 340).

هدف اصلیSCM حداکثر نمودن مجموع ارزش ایجاد شده است که در شکل جدید خود شامل بخش­هایی از تجارت و کسب و کار الکترونیک نیز می­باشد که یکی از شاخه­های نوظهور مدیریت است که روز به روز در حال پیشرفت و تکامل است و بدنبال راه­هایی برای کاهش هر چه بیشتر سیکل تولید محصول و خدمات مورد نظر است و در این راه جدیدترین پیشرفت­های علم مدیریت و فناوری بهره می­برد، حاصل این امر ظهور سازمان­های مجازی،کاهش چشمگیر هزینه­ها، افزایش کارایی،افزایش قابل توجه سود،بهبود عملکرد کلی سازمان و ارتقاء سطح خدمت دهی به مشتریان بوده است.یکپارچگی فعالیت­های زنجیره تأمین با فناوری­هایی که برای انجام این فعالیت­ها از آنها استفاده می­شود،از ضروریات رقابتی اغلب سازمان­ها است.در این راستا سازمان­ها لازم است خود را با اتخاذ و اجرای فناوری زنجیره تأمین و تجارت الکترونیک هماهنگ سازند،در غیراین صورت نه تنها نفوذ به بازارهای جدید امکان پذیر نیست بلکه ممکن است سهم بازار خود را نتوانند حفظ نمایند(جعفرنژاد و عموزاد،230:1391).

IT        به شرکای زنجیره تأمین[20] اجازه می­دهد تا عملکردی به عنوان یک موجودیت واحد داشته باشند. رویکرد زنجیره تأمین در تحلیل فعالیت­های درون سازمانی ابزاری موثردر شناخت نقاط ضعف و قوت و تصمیم ­گیری در مورد هر یک از فعالیت­ها است.گسترش استفاده ازIT در فعالیت­های زنجیره تأمین، پتانسیل ایجاد ارزش در زنجیره را افزایش می­دهد،امروزه رقابت بازار از رقابت اولیه بین شرکت­ها به رقابت بین زنجیره های تأمین تغییر پیدا کرده است و از رقابت بین محصولات به رقابت بین خدمات تغییر یافته است.IT وSCM موقعیت­های بزرگی را بوجود می­آورد،از منابع کاربردی مستقیم گرفته تا خلق امتیازات استراتژیک،شرکت­ها همواره با بهره­ گیری ازIT تجارت­های حیاتی را رهبری کرده و شبکه ­های بازاریابی حیاتی را  بوجود می­آورند.امروزه که عصر انفجار اطلاعات است اگر یک موسسه بتواند خود را با فناوری اطلاعات پیشرفته وفق دهد راز بقا و توسعه آن خواهد بود.تاثیری کهIT برSCM می­گذارد آن را توانمند و کارا و اثربخشی آن را در کلیه سطوح افزایش می­دهد که در نتیجه آن توانمندی در موقعیت رقابتی و بهبود عملکرد فرایند زنجیره تأمین[21]و نهایتاً توسعه و پیشرفت را برای موسسه به دنبال خواهد داشت.

1-3 اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

امروزه محیط کسب و کار بزرگ توسط عدم قطعیت و تنوع مشخص می­شود،ثابت شده است که مهمترین عنصر استراتژیک برای ایجاد مزیت رقابتی در این محیطIT می­باشد،ITبرای رقابت یعنی:کیفیت،قابلیت اعتماد و اطمینان،انعطاف­پذیری،خدمات به مشتریان،خدمات پس از فروش،مدیریت زنجیره تأمین و….که حصول این اهداف استراتژیک را تسهیل می­ کنند(تئودورو[22]،2006).

قلب یک سیستم زنجیره تأمین شامل سیستم پردازش سفارشات بوده که به عنوان ابزار ارتباطی بین مشتری و صنعت عمل کرده و باعث تحرک صنعت وSCM می­گردد،در نتیجه هر قدر این سیستم ارتباطی بهینه­تر داشته باشد زمان و هزینه عملیات در سیستم تأمین به حداقل رسیده و سود دهی یا مزیت رقابتی افزایش می­یابد،به منظور افزایش سرعت تبادل اطلاعات و بهبود کیفیت آن امروزه بکارگیری سیستم­هایIT یک امر مرسوم و در حال گسترش می­باشد(نیلی­پورطباطبایی و دیگران،1391).موفقیت خیلی از سازمان­های خصوصی و دولتی به توانایی آنها در ارائه خروجی های مصوب وابسته است،ارائه خدمات بهتر در یک طیف وسیع و با هزینه­ای پایین و انجام سریع آن(فارلی و کویستر[23]،2005.(بسیاری از شرکت­ها در کلاس جهانی خیلی از موفقیت­هایشان را بهSCM نسبت می­ دهند یعنی آنچه که بطور وسیعی توسطIT حمایت می­شود(ویز و هیگینز[24]،1993).

اتخاذ و اجرایIT یکی از روش­هایی است که شخصیت رقابتی متمایزی به شرکت­ها و زنجیره تأمین اعمال می­نماید،پذیرشIT و اجرای کارآمد آن می ­تواند همکاری بین اعضای زنجیره تأمین را ازطریق انتقال و توزیع سریع اطلاعات دقیق و بکارگیری سیستم­های اطلاعاتی بهبود بخشد و باعث افزایش کارایی زنجیره تأمین گردد(درودچی و نیک­مهر،1386).در طول دو دهه اخیر مدیران شاهد یک دوره تغییرات شگرف بواسطه پیشرفت در فناوری،جهانی شدن بازارها و شرایط جدید اقتصادی سیاسی بوده ­اند.با افزایش تعداد رقبا،سازمان­ها مجبورند که سریعاً فرایندهای درون سازمانی را برای باقی ماندن در صحنه رقابت بهبود بخشند،برنیازهای بیشتری تمرکز نموده و برای کاهش هزینه­ های زنجیره­تأمین و افزایش توان پاسخگویی در برابر خواست­های مشتریان،در طول کل زنجیره تأمین یکپارچگی ایجاد نمایند(غضنفری و فتح­اله،340:1389).

جدول(1-1)مقایسه دیدگاه­های مختلف در رابطه با متغیرهای تحقیق

[1] -Information Technology (IT)

[2] – Supply  Chain

[3] -Lai and et al

[4] – Supply Chain  Management

[5] – Stevens

[6] – Lancioni

[7] -Bayraktar and et al

[8] – Eric and et al

[9] – Shaweek

[10] – Baldwin,j and et al

[11] – Michael Porter

[12] – Skiner

[13] – Bullwhip Effect

[14] -Levary

[15] – Competitive Advantage