دانشگاه آزاد اسلامی

واحد دامغان

گروه آموزشی مهندسی کشاورزی

 پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد « M.Sc»

در رشته علوم و صنایع غذایی

  عنوان :

اثر آنتی اکسیدانی عصاره ازگیل در پایدار سازی روغن آفتابگردان طی شرایط

ذخیره سازی و حرارتی

 استاد راهنما :

دکتر رضا اسماعیل زاده کناری

استاد مشاور :

دکترفریبرز ناهیدی

 
تکه هایی از متن به عنوان نمونه :
عنوان          صفحه
چکیده ۱
فصل اول: مقدمه و هدف ۲
۱-مقدمه. ۳
۱-۱-اهمیت استفاده از گیاهان دارویی ۳
۱-۲-اهداف تحقیق. ۴
۱-۳-فرضیه ها ۵
فصل دوم:مروری بر منابع. ۶
۲-۱-ازگیل. ۷
۲-۱-۱تاریخچه ازگیل. ۸
۲-۱-۲رده بندی میوه ازگیل. ۸
۲-۱-۳گیاه شناسی ازگیل. ۹
۲-۱-۴ترکیب شیمیایی ازگیل. ۹
۲-۱-۵خواص ازگیل. ۹
۲-۱-۶خواص دارویی ازگیل. ۱۰
۲-۲-روغن آفتابگردان. ۱۰
۲-۲-۱-تاریخچه گیاه آفتابگردان. ۱۱
۲-۲-۲-رده بندی گیاه آفتابگردان. ۱۱
۲-۲-۳-ترکیب و کاربرد روغن آفتابگردان. ۱۲
۲-۳-اکسیداسیون. ۱۳
۲-۳-۱-عوامل موثر در اکسیداسیون چربی ها ۱۵
۲-۴-رادیکال های آزاد. ۱۷
۲-۴-۱-تاثیرات منفی رادیکال های آزاد. ۱۸
۲-۵-آنتی اکسیدان ها ۱۹
۲-۵-۱مکانیسم عمل آنتی اکسیدان ها ۲۰
۲-۵-۲-آنزیم های آنتی اکسیدان. ۲۲
۲-۵-۳-آنتی اکسیدان های سنتزی ۲۲
۲-۵-۳-۱-BHA. 23
۲-۵-۳-۲BHT. 24
۲-۵-۳-۳-TBHQ 25
۲-۵-۳-۴-گالات ها و اسیدگالیک. ۲۶
۲-۵-۴-آنتی اکسیدان های طبیعی ۲۷
۲-۵-۴-۱توکوفرول ها و توکوتری انول ها ۲۸
۲-۵-۴-۲-اسیدآسکوربیک و نمک های آسکوربات ۲۹
۲-۵-۴-۳-کارتنوئیدها ۳۰
۲-۵-۴-۴-فلاونوئیدها و اسیدهای فنلی ۳۱
۲-۵-۴-۵-گوسیپول. ۳۲
۲-۵-۴-۶-ترپنوئید. ۳۳
۲-۵-۴-۷-سزامول. ۳۳
پیشینه تحقیق. ۳۴
فصل سوم:مواد و روشها ۳۹
۳-۱-مواد اولیه. ۴۰
۳-۲- استخراج عصاره ۴۰
۳-۳- اندازه‌گیری ترکیبات فنلی ۴۰
۳-۳-۱- ترسیم منحنی کالیبراسیون. ۴۰
۳-۳-۲- اندازه‌گیری ترکیبات فنولی نمونه. ۴۱
۳-۴- اندازه‌گیری ترکیبات توکوفرولی ۴۲
۳-۴-۱- ترسیم منحنی کالیبراسیون. ۴۲
۳-۴-۲-اندازه‌گیری ترکیبات توکوفرولی نمونه. ۴۳
۳-۵-اندازه‌گیری عدد پراکسید. ۴۴
۳-۵-۱- ترسیم منحنی کالیبراسیون. ۴۴
۳-۵-۲- تهیه محلول استاندارد آهن ш ۴۴
۳-۵-۳- تهیه محلول تیوسیونات آمونیوم. ۴۴
۳-۵-۴- تهیه محلول آهن п. ۴۵
۳-۵-۵- اندازه‌گیری عدد پراکسید نمونه روغن ۴۵
۳-۶- عدد اسیدی ۴۵
۳-۷- اندازه‌گیری مقدار کل ترکیبات قطبی(TPC) 46
۳-۷-۱- پر کردن ستون کروماتوگرافی ۴۶
۳-۷-۲-تهیه و آماده سازی نمونه و حلال جداسازی ۴۶
۳-۷-۳-عملیات کروماتوگرافی و محاسبه درصد ترکیبات قطبی کل. ۴۶
۳-۸- اندازه‌گیری عدد دی‌ان مزدوج(CDV) 46
۳-۹-اندازه‌گیری عدد کربونیل(CV) 47
۳-۹-۱-خالص سازی حلال. ۴۷
۳-۹-۲-محاسبه میزان ترکیبات کربونیل. ۴۷
۳-۱۰- شاخص پایداری اکسایشی (OSI) 48
۳-۱۱- آزمون پایداری ۴۸
۳-۱۲- ساختار اسید چرب ۴۸
تجزیه و تحلیل آماری ۴۹
فصل چهارم:نتایج و بحث ۵۰
۴-نتایج و بحث ۵۱
۴-۱- مشخصات روغن آفتابگردان. ۵۱
۴-۲- مشخصات عصاره پوست ازگیل. ۵۱
۴-۳ تعیین پایداری روغن توسط آنتی اکسیدان ها تحت شرایط دمایی ۳۰ درجه سانتی گراد طی زمان نگهداری   52
۴-۳-۱-عدد اسیدی ۵۲
۴-۳-۲-شاخص رنگ ۵۳
۴-۳-۳- عدد پراکسید ۵۴
۴-۳-۵ نتیجه گیری ۵۷
۴-۴ تغییرات پایداری روغن آفتابگردان طی فرآیند حرارتی در دمای ۱۸۰ درجه سانتی گراد. ۵۷
۴-۴-۱ عدد اسیدی ۵۷
۴-۴-۲ عدد کنژوگه ۵۸
۴-۴-۳ عدد کربنیل ۵۹
۴-۴-۴ شاخص رنگ ۶۱
۴-۴-۵ شاخص پایداری اکسایشی ۶۲
فصل پنجم:نتیجه گیری و پیشنهادات ۶۳
نتیجه گیری کلی ۶۴
پیشنهادات ۶۴
فصل ششم:منابع. ۶۵
منابع. ۶۶
چکیده
روغن ها و چربی ها طی نگه داری در درجه حرارت های بالا اکسیده می شوند و کیفیت تغذیه ای آن ها کاهش می یابد.فرآیند اکسیداسیون روغن ها و چربی ها و تشکیل رادیکال های آزاد سبب ایجاد و پیشرفت سرطان می شود. با مصرف ترکیبات آنتی اکسیدانی موجود در میوه ها و سبزی ها مانند آلفا –توکوفرول ،گلوتاتیون،بتاکاروتن و اسیدآسکوربیک در رژیم غذایی می توان از این آسیب ها جلوگیری کرد. رژیم های غذایی غنی از این ویتامین های آنتی اکسیدانی موجب حفظ سلامتی شده و خطر ابتلا به بیماری های قلبی و سرطان را کاهش می دهد. آنتی اکسیدان های سنتزی به ویژهBHAوBHTمعمولا برای ممانعت از واکنش اکسیداسیون استفاده می شوند. اثرات سمی و سرطان زایی این آنتی اکسیدان های سنتزی در انسان شناخته شده است. همچنین آنتی اکسیدان های سنتزی ممکن است باعث تورم کبد شوند و روی فعالیت های آنزیمی کبد تاثیر بگذارند. بنابراین با توجه به اثرات مضر آنتی اکسیدان های سنتزی و اثرات سودمندی که آنتی اکسیدان های طبیعی در حفظ سلامت و ایمنی غذاها و بدن انسان ها دارند، در این مطالعه استفاده از عصاره پوست ازگیل به عنوان یک ماده گیاهی و منبع طبیعی آنتی اکسیدان در روغن آفتابگردان مورد بررسی قرار گرفت . در این تحقیق ابتدا عصاره گیری از پوست و پالپ انجام گرفته و ترکیبات فنولیک و توکوفرول موجود در عصاره تعیین گردیده و سپس عصاره در دو غلظت ۴۰۰ پی پی ام و ۸۰۰ پی پی ام به نمونه روغن آفتابگردان بدون آنتی اکسیدان اضافه شد، و سپس نمونه های روغن آفتابگردان فرموله شده با این آنتی اکسیدان طبیعی تحت شرایط دمایی ۳۰ درجه سانتی گراد طی ۶۰ روز ذخیره سازی از نظر پایداری اکسایشی توسط پارامترهای عدد اسیدی، عدد پراکسید، شاخص رنگ و شاخص پایداری اکسایشی در دمای ذخیره سازی در زمان های۴۵،۳۰،۱۵،۰ و۶۰ با نمونه روغن آفتابگردان حاوی ۱۰۰ پی پی ام آنتی اکسیدان سنتتیک TBHQ مورد مقایسه قرار گرفتند که نتایج نشان داد غلظت ۸۰۰ پی پی ام عصاره پوست ازگیل در پایدارسازی روغن آفتابگردان طی مدت زمان نگه داری مؤثرتر از TBHQ و غلظت ۴۰۰ پی پی ام عصاره پوست ازگیل عمل نموده است که به دلیل مقادیر بالاتر ترکیبات فنولیک و توکوفرول های موجود در ۸۰۰ پی پی ام عصاره نسبت به غلظت های کمتر عصاره می باشد. در مرحله بعد روغن آفتابگردان حاوی ۸۰۰ پی پی ام عصاره با نمونه روغن حاوی ۱۰۰ پی پی ام آنتی اکسیدان سنتتیک TBHQ تحت شرایط دمایی ثابت ۱۸۰ درجه سانتی گراد به مدت ۲۴ ساعت حرارت داده شدند و در فواصل زمانی ۴ ساعت ازنظر پارامترهای پایداری حرارتی ( عدد اسیدی، عدد کنژوکه، عدد کربونیل، شاخص رنگ، شاخص پایداری اکسایشی) مورد مقایسه قرار گرفتند که نتایج نشان داد عصاره پوست ازگیل با غلظت ۸۰۰پی پی ام و آنتی اکسیدان سنتزی TBHQ جهت پایداری اکسایشی تقریبا مشابه هم عمل نموده اند بدین ترتیب می توان پوست ازگیل را به عنوان منبع مناسبی برای آنتی اکسیدان های طبیعی معرفی نمود و این اثر را ناشی از ترکیبات توکوفرولی و فنولی موجود در آن دانست.
کلمات کلیدی:عصاره پوست ازگیل، روغن آفتابگردان،پایداری اکسایشی
۱-مقدمه
۱-۱-اهمیت استفاده از گیاهان دارویی
ضرورت مطالعه بر روی مواد مؤثره دارویی فلور طبیعی گیاهان حائز اهمیت است. مواد مؤثره وعناصر شیمیایی موجود در گیاهان بسیار متفاوتند که تنها از طریق آزمایش ها و تجربه های متعدد می توان به ماهیت آنها پی برد و آنها را طبقه بندی نمود.از آنجایی که آزمایش های کمی و کیفی مواد مؤثره وعناصر شیمیایی دارویی بسیار پرهزینه است اصلاح این دسته از گیاهان کاری بسیار پر هزینه و وقت گیر است.
بدین روال تشخیص مواد مؤثره گیاهان دارویی کاری بسیار مشکل است و از روی فعالیت های متابولیکی پیچیده درون گیاه نمی توان سریعا در مورد ویژگی های مواد مؤثره نظرات جامع وکاملی ارائه نمود .نکته قابل توجه اینکه مواد مؤثره و عناصر شیمیایی تحت تاثیر فرآیندهای مختلف و حتی شرایط محیطی مختلف محل رویش تغییر می کنند.(امید بیگی ۱۳۸۴)
روغن های مایع به دلیل داشتن چربی غیراشباع بهتر از روغن جامد هستند مثل روغن ذرت، آفتابگردان، زیتون، کانولا و سویا. روغن ها غنی ترین منبع انرژی در میان اجزای غذایی می باشند. از این نظر این مواد می توانند در مورد افرادی که گرفتار کمبود انرژی غذایی هستند نظیر بسیاری از افراد طبقه محروم نقش مهمی ایفا کنند. اما از طرف دیگر مصرف زیاد آنها در افرادی که از لحاظ دریافت انرژی مساله ای ندارند میتواند سبب افزایش میزان تری گلیسیریدهای خون شود و به دنبال آن بیماری های عروقی ونارساییهای قلبی به وجود آید.(۷)روغن های هیدروژنه علاوه بر اینکه دارای مقادیر زیادی اسید چرب اشباع هستند، حاوی مقادیر زیادی از اسیدهای چرب ترانس نیز می باشند. هیدروژناسیون همچنین باعث تشکیل ایزومرهای اسید لینولئیک می شود که این ایزومرها بر خلاف اسیدلینولئیک طبیعی دیگر یک اسید چرب اساسی نیستند و فاقد خواص بیولوژیک این اسید می باشند. اگر میزان ایزومر ترانس در روغن زیر ۱۰ درصد باشد می توان گفت روغن خوب برای استفاده می باشد. با توجه به موارد فوق می توان چنین نتیجه گرفت که اولا در مصرف روغن ها باید جانب اعتدال رعایت گردد دیگر اینکه حتی الامکان از روغن های غیراشباع مایع به جای روغن های هیدروژنه یا چربی های حیوانی در برنامه غذایی استفاده شود و بالاخره در جریان سرخ کردن مواد غذایی، روغن برای مدت زیاد تحت اثر حرارت بالا قرار نگیرد تا مواد ناخواسته و سمی در آن ایجاد نشود. (۷)
اکسیداسیون لیپیدها در غذاهایی که حاوی مقادیر زیادی چربی هستند و اساس و پایه چربی دارند مانند شیر، محصولات گوشتی، روغن، دانه های روغنی و همچنین در غذاهایی که حاوی مقادیر کمی چربی هستند مانند سبزیجات اتفاق می افتد. رادیکال های آزاد قادرند آسیب به مولکول های سامانه های بیولوژیک بدن وارد نمایند و باعث بروز بسیاری از بیماریها در موجودات زنده و به ویژه انسان ها شوند. (۲۹)بخش عمده ای از این ترکیبات مضر در اثر اکسیداسیون مواد غذایی به خصوص چربی ها تولید می شوند که این مساله نه تنها سلامت مصرف کننده را به خطر می اندازد بلکه کاهش کیفیت تغذیه ای و ایجاد طعم و بوی نامطبوع را نیز در این غذاها به همراه خواهد داشت. ( ۱۶ )برای جلوگیری از عمل رادیکال های آزاد از آنتی اکسیدان ها استفاده می شود. آنتی اکسیدان ها از تشکیل رادیکال های آزاد در سلول ها جلوگیری می کنند و نقش مهمی در پیشگیری از سرطان دارند و باعث محافظت در برابر آسیب سلولی ناشی از رادیکال های آزاد می شوند.امروزه همه جا از فواید آنتی اکسیدانی از پیشگیری بیماری های قلبی گرفته تا کاهش آسیب مغز و چشم ها صحبت می شود. برای جلوگیری از عمل رادیکال های ازاد بدن باید دارای یک سد دفاعی از آنتی اکسیدان ها باشد تا جلوی عمل رادیکال های آزاد را گرفته و مانع از تخریب سلول های حیاتی بدن شوند.عملکرد انتی اکسیدان ها تحت تاثیر شرایط مختلف اعم از فرآوری ونگه داری و محیط ماده غذایی مربوطه قرار می گیرد .آنتی اکسیدان های غذایی علاوه بر ایمن بودن نباید رنگ و طعم ماده غذایی را تحت تاثیر قرار دهند باید در غلظت های پایین مؤثر باشند، به راحتی با روغن ممزوج شوند، پس از فرآیند باقی بمانند، در محصول نهایی پایدار باشند وچندان گران نباشند. (کوپن ۱۹۸۳ )
علی رغم اینکه آنتی اکسیدان های سنتتیک طی فرآیندهای حرارتی و شرایط ذخیره سازی مؤثر عمل می کنند اما استفاده نمودن از این آنتی اکسیدان ها به جهت سمی بودن و امنیت مواد غذایی بحث برانگیز است .با توجه به اینکه آنتی اکسیدان های سنتزی اثرات نامطلوبی همچون اثر جهش زایی و سرطان در بدن انسان دارند به تدریج در حال حذف شدن از لیست آنتی اکسیدان های مصرفی می باشند.نگرانی در مورد امنیت آنتی اکسیدان های سنتتیک مانندBHA،BHTو TBHQکه به طور معمول استفاده می شوند منجر به افزایش علاقه به آنتی اکسیدان های طبیعی که در گیاهان به عنوان متابولیت های ثانویه وجود دارند شده است.بنابراین باید راه های کاهش استفاده از آنتی اکسیذان های سنتزی را بدانیم که آن استخراج آنتی اکسیذان های طبیعی از گیاهان است.
۱-۲-اهداف تحقیق

دانشگاه آزاد اسلامی

واحد دامغان

دانشکده کشاورزی

 پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد در رشته تولیدات گیاهی

گرایش باغبانی

عنوان

اثر اسید جیبرلیک، حلقه­ برداری، تنک حبه و خوشه برخصوصیات میوه انگور رقم عسکری

استاد راهنما

دکتر حسین افشاری

استاد مشاور

دکتر حسین حکم آبادی

 
تکه هایی از متن به عنوان نمونه :
فهرست مطالب

چکیده
به منظور بررسی تاثیر اسید جیبرلیک، حلقه برداری، تنک خوشه و تنک حبه بر خصوصیات کیفی و کمی انگور رقم عسکری، آزمایش به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تیمار در پنج سطح مختلف و در چهار تکرار در سال ۱۳۹۱ در شهرستان کاشمر روستای نصرآباد اجرا شد. در این آزمایش تاثیر اسید جیبرلیک در غلظت های صفر، ۵۰، ۱۰۰ ، ۱۵۰و ppm 200 در دو زمان محلول پاشی قبل از گلدهی و بعد از گلدهی، حلقه برداری درزمان های دو هفته قبل از گلدهی، دو هفته بعد از گلدهی، چهار هفته بعد از گلدهی و شش هفته بعد از گلدهی، تیمار تنک حبه هم در زمان های دو هفته بعد از گلدهی، چهار بعد از گلدهی، شش هفته بعد از گلدهی و هشت هفته بعد از گلدهی به میزان ۳۰ درصد و در نهایت تنک خوشه هم در یک زمان به میزان ۵، ۱۰، ۱۵ و۲۰ مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تیمارهای جیبرلیک، حلقه برداری، تنک حبه و خوشه باعث افزایش میزان pH نسبت به تیمار شاهد شده بیشترین pH مربوط به تیمار جیبرلیک درغلظت ppm 200 با میانگین (۳.۸۵) در حالی که کمترین pH مربوط به تیمار شاهد (۳.۲) می­باشد. همچنین بیشترین میزان اسیدیته قابل تیتراسیون مربوط به تیمار تنک خوشه به تعداد ۲۰ خوشه در تاک با میانگین۰.۹۶۵ و کمترین میزان هم مربوط به تیمار شاهد با میانگین ۰.۶۱۰۷ بود. بیشترین میزان مواد جامد محلول (TSS) هم در تیمار تنک خوشه به تعداد ۲۰ خوشه در تاک با میانگین ۱۸.۷۵ و کمترین هم مربوط به تیمار شاهد با میانگین ۱۴.۷۵ بوده. نتایج تعدادی از فاکتور های کمی اندازه گیری شده هم نشان داد که بیشترین عملکرد درخت مربوط به تیمار حلقه برداری در زمان ۲ هفته بعد از گلدهی با میانگین ۴۰.۳۸ کیلوگرم و کمترین عملکردمربوط به تیمار شاهد با میانگین ۱۹.۷۸ روی عملکرد داشته. تیمارجیبرلیک در غلظت ppm 200 کمترین عملکرد را در بین تمام تیمار ها داشته با میانگین۲.۲۲۳ کیلوگرم در هر درخت بوده. البته تیمار تنک خوشه بعد از تیمار حلقه برداری، هم باعث افزایش عملکرد شده است. بیشرین تعداد خوشه در تیمار حلقه برداری در زمان دوهفته قبل از گلدهی با میانگین ۱۱۶.۵ خوشه و کمترین هم مربوط به تیمار جیبرلیک با غلظت ppm 200 با میانگین ۲۶ خوشه بود. همچنین بیشترین وزن خوشه مربوط به تیمار تنک خوشه به تعداد ۲۰ خوشه در تاک با میانگین ۴۳۲.۲۵ و کمترین مربوط به تیمار جیبرلیک در غلظت ppm 200 با میانگین ۸۲.۲۵ بود ولی بین غلظت های ppm 200 و۱۵۰ اختلاف معنی دار نبود. جیبرلیک تاثیر زیادی روی طول خوشه گذاشت به طوری که با غلظت های بالای ppm 50 طول خوشه به ۳۳ سانتی متر هم رسید و کمترین طول خوشه هم در تیمار شاهد به ثبت رسید با ۱۶ سانتی متر، همچنین بیشترین تعداد حبه در تیمار تنک خوشه به تعداد ۲۰ خوشه در تاک با میانگین ۱۲۴.۲۵ عدد و کمترین هم در تیمار جیبرلیک در غلظت ppm 200 با میانگین ۳۰.۵ ثبت شد.
کلمات کلیدی : اسید جیبرلیک، حلقه برداری، تنک حبه، تنک خوشه، انگور عسکری، مواد جامد محلول
فصل اول
مقدمه
ایران به علت برخورداری از شرایط جغرافیایی و اقلیمی مناسب یکی از مهمترین مناطق پرورش انگور در جهان محسوب می شود.
انگور یکی از میوه هایی است که بشر آن را از دیر باز شناخته و در طول قرون به روش های مختلف از آن بهره گیری نموده است. درخت انگور که در ایران آن را تاک یا مو می نامند بر اساس آمار سازمان خواروبار و کشاورزی جهانی در سال ۲۰۰۹ سطح زیر کشت انگوردر جهان ۷۵۱۸ هزار هکتار گزارش شده است. در بین کشورهای جهان اسپانیا از نظر سطح زیر کشت انگور مقام اول و ایتالیا و فرانسه در مقام های بعدی قرار دارند(خوشخوی و همکاران، ۱۳۸۱).
ایران به علت برخورداری از شرایط جغرافیایی و اقلیمی مناسب یکی از مهمترین مناطق پرورش انگور در جهان محسوب می شود . کشور ایران ششمین کشور تولید کننده این محصول در جهان می باشد.
انگور با نام علمی vitis sppاز نظر میزان تولید یکی از مهمترین میوه های دنیا و ایران می باشد.
عدم آگاهی از خصوصیات ارقام انگوراز جمله مسائلی است که اکثر تولیدکنندگان بدون توجه به آنها به تولید حداقل محصول بسنده میکنند، در صورتیکه با شناخت ارقام مناسب یک منطقه میتوان میزان محصول را تا حد زیادی افزایش داد(جلیلی مرندی، ۱۳۸۶).
با توجه به گستردگی آب و هوایی مناطق انگورکاری نمی­توان ارقام محدود تجاری موجود را جهت کلیه مناطق توصیه نمود، بنابراین بایستی ارقام و ژنوتیپ­های مختلف در شرایط آب و هوایی متفاوت مورد بررسی قرار گرفته و ارقام مناسب برای هر نوع آب و هوا مشخص و توصیه شود(جلیلی مرندی، ۱۳۸۶).
ارقام تجاری موجود بطور تصادفی در اثر تفرق صفات ناشی از کشت بذر به وجود آمده­اند. با توجه به هتروزیگوسیتی شدید، نتایج حاصل از کشت بذور یک درخت نیز دارای صفات و خصوصیات بسیار متفاوتی هستند. ارقام انگور تجاری موجود در ایران بدون کار اصلاحی ایجاد و توسط باغداران علاقهمند، در سطح محدودی از تنوع ژنتیکی انتخاب و تکثیر شده ­اند. مسلم است در صورت بررسی و شناسایی ارقام و ژنوتیپ­ها، پتانسیل افزایش تولید انگور از لحاظ خصوصیات کمی و کیفی برتر نسبت به ارقام موجود وجود دارد(جلیلی مرندی، ۱۳۸۶).
بررسی شاخص­های فیزیولوژیک مانند فتوسنتز، میزان فلورسانس، کلروفیل، تعرق، هدایت روزنهای، مقاومت روزنهای، دمای برگ و محتوای نسبی آب برگ میتواند به درک عمیق­تر مکانیسم­های مرتبط با رشد، تولید محصول و سازگاری منجر شود و به عنوان یک معیار خوب در برنامه های اصلاحی برای انتخاب ارقام مناسب برای هر منطقه استفاده شود(خوشخوی و همکاران، ۱۳۸۱).
مهمترین کاربرد جیبرلین برای افزایش میزان محصول انگور است که این عمل بسته به زمان کاربرد هورمون به دوصورت انجام می گیرد . اگر هورمون پاشی قبل از عمل لقاح یعنی ۱۰ روز قبل از ریزش گلبرگها صورت گیرد باعث از بین رفتن مادگی و تولید حبه‌های بدون هسته می‌شود. این عمل با ریزش تعدادی از حبه‌ها همراه است بنابراین در انگور یاقوتی که خوشه متراکم دارد باعث تنک شدن خوشه (ریزش گلهای خوشه) و بالا رفتن کیفیت محصول می‌شود چون حبه‌های باقی مانده فضای زیادی برای رشد دارند. افزایش محصول انگور زمانی است که هورمون پاشی بعد از انجام عمل لقاح و تشکیل حبه انجام می‌گیرد که باعث درشت شدن حبه‌ها می‌شود(آزاده راد،۱۳۸۵).
وینکلر و همکاران نشان دادند که انجام حلقه برداری تجمع قند در انگورهای دانه دار و اندازه حبه را در بی دانه ها افزایش می دهد. رقم ‘بیوتی’ بی دانه بالاترین میزان کربوهیدرات و قند را در بین ارقام ‘تامپسون’ و ‘گلد’ در نتیجه عمل حلقه برداری نشان داد. در آزمایشی که روی ٧ رقم با دانه و ١٠ رقم بی دانه ‘وینیفرا’ انجام شد حلقه برداری ساقه یکساله در بیشتر ارقام تجمع قند و رسیدن را تحریک نمود(وینکلر و همکاران، ۱۹۷۴).
روپر و همکاران نشان دادند که در رقم ‘ایتالین الیکونیا’ تنک حبه همراه با حلقه برداری کیفیت میوه را به وسیله افزایش نسبت مواد جامد محلول به اسید بهبود می بخشد. حلقه برداری در انگور بلوغ را تسریع می کند. در حلقه برداری در انگور با برداشتن نوار کاملی از پوست شاخه های میوه­ده یکساله (در زیرخوش) استفاده از یک چاقوی حلقه برداری در زمان مناسب که در این پژوهش در مرحله آغاز گلدهی انجام شده است، برای مدتی کوتاه و موقت از انتقال مواد غذایی و هورمون های ساخته شده از برگ ها به سایر نقاط مصرف کننده جلوگیری کرده و در طی این مدت این مواد تنها صرف تغذیه خوشه می شود که از رقابت سرشا خه های جوان و سایر بخش های گیاهی در مصرف مواد غذایی با خوشه ها کاسته میشود(روپر و همکاران،۱۹۸۹).
تنک کردن عبارتست از کم کردن تعداد خوشه های گل یا میوه.این عمل اثر حتمی بر بالا بردن کیفیت انگور دارد.با هرس ملایم یعنی باقی گذاشتن تعداد زیادتری جوانه مرکب بر روی بوته در فصل زمستان.و سپس تنک کردن تعدادی از خوشه های گل در فصل بهار عملا نسبت برگ به گل بالا می­رود یعنی برای هر خوشه تعداد زیادتری برگ روی بوته باقی می ماند که از طریق مقدار بیشتری مواد قندی به حبه ها رسیده و درشت تر میشود.باقی گذاشتن تعداد زیادتری برگ روی بوته نه تنها باعث تغذیه بهتر خوشه می­شود بلکه خود گیاه نیز به طور کلی از مواد غذایی بیشتری برخوردار خواهد شد. از انجا که تنک کردن عبارتست قطع بعضی از قسمت های زنده و فعال گیاه دارای اثری مشابه هرس دارد یعنی واکنش گیاه در برابر تنک کردن عبارت خواهد بود از تمرکز بیشتر مواد به قسمتهای باقیمانده(محمود زاده، ۱۳۸۸).
اثر جیبرلین بر رویی عوامل مختلفی مانند : ریزش گل ، محرک رشد، عامل تنک کنندگی، ازدیاد حجم یاخته ، افزایش طول وحجم حبه ها ، افزایش وزن حبه ها وکاهش تعداد حبه ها بررسی شده(آزاده راد،۱۳۸۵).
و تنک کردن که اثر حتمی بر بالا بردن کیفیت انگور دارد. که در چند مرحله شامل: تنک گل، تنک خوشه میوه، تنک حبه، ازدیاد حجم حبه های انگور انجام می شود(محمود زاده، ۱۳۸۸).
فصل دوم

• کلیات و بررسی منابع

۲-۱- تاریخچه کشت
از نظر قدمت تاریخی کشت انگور از قدیمی ترین هنرها محسوب می شود و طبق بعضی روایات حضرت نوح (ع) اولین کسی بود که به پرورش انگور اقدام نمود(قنادها و همکاران،۱۳۸۲)
انگور از دوران بسیار قدیم به ما ارث رسیده است. قدیمی بودن آن به وسیله فسیل برگ و بذرهای کشف شده در شمال آمریکا و اروپا در لایه های رسوبی دوران سوم زمین شناسی تایید می­شود(مختاریان،۱۳۷۴).
انگور از نظر میزان تولید مهمترین میوه دنیا و ایران است به طوری که تولید آن در سطح جهان از سایر درختان بیشتر است(خوشخوی و همکاران ،۱۳۸۱، قناد و همکاران،۱۳۸۲)
انگور از مهمترین میوه هایی است که بشر از آن استفاده می کرده و بخاطر مصارف متعدد و اهمیت تغذیه ای در ردیف یکی از با اهمیت ترین محصولات دنیا به شمار می­آید(تفضلی همکاران،۱۳۷۰ ، مختاریان،۱۳۷۴).
در ایران باغاتی که به موجب اقتضای زمان و روی تجربه پدران ما در زمین های قدیم احداث گردیده، با تاکداری دنیای پیشرفته که حاصل تحقیقات دانشمندان و کارشناسان رشته موکاری است در بسیاری از مسائل از قیبل کاشت، داشت و برداشت تفاوت کلی دارد تا آنجا که در حال حاضر با توجه به روش های متداول در کشور ما محصول بدست آمده جواب گوی هزینه های داشت و برداشت نمی باشد. لذا با تغییرات اساسی در اصول فنی از قبیل هرس و سیستم های هدایت تاک، همچنین مکانیزه کردن تاکستانها، انتخاب ارقام و احداث تاکستان­های جدید باید مانند تمام کشورهای پیشرفته در امور تاکداری نسبت به اصلاح تاکستان­ها از یک طرف و احداث تاکستان­های جدید و حمایت مادی و بازار فروش از طرف دیگر اقدام لازم و سریع معمول داشت یکی از مشکلات اساسی و فنی تاکداران ما عدم آشنائی با سیستم های تریت بر حسب شرایط اقلیمی است(تفضلی و همکاران، ۱۳۷۳).
-۲- رده­بندی گیاهی
انگور از راسته عناب تیره آمپلی داسه یا ویتیاسه و حاوی۱۰ جنس مختلف از جمله ویتیس[۱] ، سیسوس[۲] ، آمپلوپسیس[۳] وغیره می­باشد(تفضلی و همکاران،۱۳۷۳، جلیلی مرندی،۱۳۸۶).
انگور تجاری و قابل خوراک به جنس ویتیس وابسته است که این جنس شامل دو زیرجنس می­باشد:
۱.انگور اروپایی: که حاوی ۳۸ کروموزوم می­باشد. مانند ویتیس وینیفرا[۴]
۲.انگور آمریکایی: که حاوی۴۰ عدد کروموزوم می­باشد. مانند ویتیس روتندی فولیا[۵] (قنادها وهمکاران، ۱۳۸۲).