تعیین میزان عناصر سنگین در سبزیجات کشت شده در خاکهای آلوده به هیدروکربنهای نفتی در برخی مزارع استان خوزستان- فایل ۲۴ |
۱۳/۰
۰۱/۶
۵/۱۴
۵۸/۳
ضریب تغییرات(درصد)
۷۶/۳
۳۰/۸
۷۱/۶
۵۱/۶
ns، *و** به ترتیب نشان دهنده عدم تفاوت معنیداری، تفاوت در سطح ۵٫/. وتفاوت در سطح ۱٫/. می باشد.
۱-۸-۴غلظت عنصر کادمیم در گیاه
نتایج تجزیه واریانس تیمار غلظت عنصر کادمیم گیاه در جدول (۸-۴) آورده شده است. اثر تیمارهای مکان، تکرار مکان، گیاه و مزرعه و اثر متقابل تیمار گیاه در مکان، مکان در مزرعه و گیاه در مزرعه در سطح آماری ۱ درصد غلظت عنصر کادمیم گیاه معنیدار گردید. همچنین اثر تیمار متقابل گیاه در مزرعه در مکان بر غلظت عنصر کادمیم گیاه معنیدار نبود.
نمودار ۶۸-۴ اثر تیمارهای گیاه در مکان بر غلظت عنصر کادمیم گیاه
بررسی نتایج اثر متقابل نوع گیاه و مکان مختلف کشت (نمودار ۶۸-۴) بر غلظت عنصر کادمیم گیاه نشان داد که منطقه باوی در گیاه شوید دارای بیشترین غلظت عنصر کادمیم بود (۹۹/۱۱ میلیگرم در کیلوگرم). همچنین غلظت عنصر کادمیم در گیاه شوید در منطقه باوی نسبت به غلظت عنصر کادمیم گیاه منطقه شوش و منطقه دزفول تفاوت معنیداری داشت(به ترتیب ۹۹/۱۱، ۴۷/۱۰ و ۲۹/۹ میلیگرم در کیلوگرم). همچنین گیاه گشنیز در منطقه باوی دارای بیشترین غلظت عنصر کادمیم بود (۰۹/۱۱ میلیگرم در کیلوگرم). که با غلظت عنصر کادمیم گیاه منطقه شوش و منطقه دزفول تفاوت معنیداری داشت (به ترتیب ۰۹/۱۱، ۸۱/۹ و ۳۰/۸ میلیگرم در کیلوگرم). همچنین گیاه هویج در منطقه باوی دارای بیشترین غلظت عنصر کادمیم بود (۵۲/۱۰ میلیگرم در کیلوگرم). که با غلظت عنصر کادمیم گیاه منطقه شوش و منطقه دزفول تفاوت معنیداری داشت (به ترتیب ۵۲/۱۰، ۵۸/۸ و ۰۱/۸ میلیگرم در کیلوگرم). همچنین گیاه جعفری در منطقه باوی دارای بیشترین غلظت عنصر کادمیم بود (۹۹/۱۱ میلیگرم در کیلوگرم). که با غلظت عنصر کادمیم گیاه منطقه شوش و منطقه دزفول تفاوت معنیداری داشت (به ترتیب ۹۹/۱۱، ۴۷/۱۰ و ۲۹/۹ میلیگرم در کیلوگرم).
نمودار ۶۹-۴ اثر متقابل مکان در مزرعه بر غلظت عنصر کادمیم گیاه
بررسی نتایج اثر متقابل مکانهای مختلف کاشت و مزارع آلوده و شاهد (نمودار ۶۹-۴) بر غلظت عنصر کادمیم گیاه نشان داد که بیشترین غلظت عنصر کادمیم گیاه در منطقه باوی و در مزرعه آلودهی شماره ۲ وجود داشت (۲۹/۱۴ میلیگرم در کیلوگرم). غلظت عنصر کادمیم گیاه مزرعه آلودهی شماره ۲ در منطقه باوی با مزرعه آلودهی شماره ۱ و مزرعه شاهد تفاوت معنیداری داشت (به ترتیب ۲۹/۱۴، ۴۷/۱۲و ۱۷/۷ میلیگرم در کیلوگرم). همچنین در منطقه شوش بیشترین غلظت عنصر کادمیم گیاه در مزرعه آلودهی شماره ۱ وجود داشت (۹۷/۱۵ میلیگرم در کیلوگرم). غلظت عنصر کادمیوم گیاه مزرعه آلودهی شماره ۱در منطقه شوش با مزرعه آلودهی شماره ۲ مزرعه شاهد تفاوت معنیداری داشت (به ترتیب ۹۷/۱۰، ۳۳/۹ و ۵۳/۵ میلیگرم در کیلوگرم). همچنین در منطقه دزفول بیشترین غلظت عنصر کادمیم در مزرعه آلودهی شماره ۲ وجود داشت (۷۱/۱۲ میلیگرم در کیلوگرم). غلظت عنصر کادمیم گیاه مزرعه آلودهی شماره ۲در منطقه دزفول با مزرعه آلودهی شماره ۱ و مزرعه شاهد تفاوت معنیداری داشت (به ترتیب۷۱/۱۲، ۲۴/۱۰ و ۲۶/۶ میلیگرم در کیلوگرم).
نمودار ۷۰-۴ اثر متقابل گیاه در مزرعه بر غلظت عنصر کادمیم گیاه
بررسی نتایج اثر متقابل نوع گیاه و نوع مزرعه (نمودار ۷۰-۴) بر غلظت عنصر کادمیم گیاه نشان داد که بیشترین میزان غلظت عنصر کادمیم مربوط به گیاه شوید در مزرعه آلوده شماره ۲ بود (۷۷/۱۲ میلیگرم در کیلوگرم). که با غلظت عنصر کادمیم گیاه بین مزرعه آلودهی شماره ۲ و مزرعه آلودهی شماره ۱ و مزرعه شاهد از نظر آماری اختلاف معنیداری وجود داشت ( به ترتیب ۷۷/۱۲، ۸۹/۱۱ و ۰۹/۷ میلیگرم در کیلوگرم). در گیاه گشنیز بیشترین غلظت عنصر کادمیم گیاه مربوط به مزرعه آلودهی شماره ۲ بود (۱۴/۱۲ میلیگرم در کیلوگرم). که با غلظت عنصر کادمیم گیاه بین مزرعه آلودهی شماره ۲ و مزرعه آلودهی شماره ۱ و مزرعه شاهد از نظر آماری اختلاف معنیداری وجود داشت ( به ترتیب ۱۴/۱۲، ۰۷/۱۱ و ۸۹/۵ میلیگرم در کیلوگرم). در گیاه هویج بیشترین غلظت عنصر کادمیم گیاه مربوط به مزرعه آلودهی شماره ۲ بود (۲۷/۱۱ میلیگرم در کیلوگرم). که با غلظت عنصر کادمیم گیاه بین مزرعه آلودهی شماره ۲ و مزرعه آلودهی شماره ۱ و مزرعه شاهد از نظر آماری اختلاف معنیداری وجود داشت ( به ترتیب ۲۷/۱۱، ۱۸/۱۰ و ۶۶/۵ میلیگرم در کیلوگرم). در گیاه جعفری بیشترین غلظت عنصر کادمیم گیاه مربوط به مزرعه آلودهی شماره ۲ بود (۲۵/۱۲ میلیگرم در کیلوگرم). که با غلظت عنصر کادمیم گیاه بین مزرعه آلودهی شماره ۲ و مزرعه آلودهی شماره ۱ و مزرعه شاهد از نظر آماری اختلاف معنیداری وجود داشت ( به ترتیب ۲۵/۱۲، ۷۷/۱۱ و ۵۵/۶ میلیگرم در کیلوگرم).
عواملی مانند اسیدیته خاک، غلظت یونی محلول، غلظت کاتیونی فلز، حضور کاتیونهای فلزی رقابت کننده و وجود لیگاندهای آلی و معدنی بر جذب فلزات سنگین تأثیر گذارند. از سوی دیگر نوع و گونه های مختلف گیاهی در توانایی جذب، تجمع و تحمل فلزات سنگین تفاوت زیادی با یکدیگر دارند (آلووای، ۱۹۹۰).
سرنوشت فلزات سنگین و کمپلکسهای فلزی تخلیه شده به خاکها و آبها با توجه به شرایط محیطی خاک و آب بسیار متفاوت میباشند .همچنین مکانیزم های جذب میتوانند برای یونهای فلزی مختلف متفاوت باشند. اما یونهایی که با مکانیسمهای مشابه به داخل ریشه جذب میشوند، احتمالاً با همدیگر رقابت می کنند. از سویی شواهد واضحی وجود دارد که شکلها و گونه های مختلف گیاهان در توانایی واضحی وجود دارد که شکلها و گونه های مختلف گیاهان در توانایی جذب، تجمع و تحمل فلزات سنگین تفاوت بسیار زیادی با هم دارند (آلووی، ۲۰۰۱).
اهمیت کادمیم در میان سایر عناصر سمی از این جهت است که این عنصرمیتواند در اندامهای گیاهی به مقادیر زیاد که برای انسان و حیوان سمی باشد، تجمع یابد ولی در عین حال هیچگونه علائم سمیت در گیاه ظاهر نشود (پرنسی و همکاران[۱۳۰]، ۲۰۰۲). کادمیم اگرچه یک عنصر غذایی ضروری نیست اما به سهولت از طریق ریشههای گیاه جذب و با غلظتهایی که برای زنجیره غذایی خطرناک است، در گیاه اندوخته می شود. تجمع کادمیم در بافتهای گیاهی در سطح سلولی نیز می تواند سمی باشد و موجب کاهش رشد گردد (کولیلیا و همکاران[۱۳۱]، ۲۰۰۴). از طرفی در جذب کادمیوم، عواملی مانند pH مقدار هوموس خاک، میزان کادمیم محلول خاک و قابل دسترس برای گیاه، نیز تعیین کننده هستند (کلیک[۱۳۲]، ۲۰۰۵). کادمیوم به دلیل حلالیت بالایی که در آب دارد ممکن است سمیت شدیدی برای گیاهان و حیوانات و یا انسانها ایجاد کند. بررسی تاثیر نفت سفید بر مزارع سبزی (گشنیز، جعفری، شوید و هویج) نشان داد که عنصر کادمیم در گیاه مزارع آلوده به نفت سفید افزایش یافت. که این افزایش در گیاه مزارع آلوده به نفت سفید ۱و ۲ موجود در هر منطقه و هم چنین مزارع آلوده هر سه منطقه نسبت به هم یکسان نبوده است. نتیجه میتوان گرفت که این تفاوت موجود در بین مزارع آلوده به نفت سفید به غلظت نفت سفید استفاده شده برای از بین بردن علفهای هرز میباشد در صورتی که از غلظت بیشتری برای از بین بردن علف هرز استفاده شده باشد عنصر کادمیم بیشتری وارد گیاه شود. افزایش مقدار عنصر کادمیم در منطقه باوی در مزارع شاهد و آلوده به نفت سفید ۱و ۲ می تواند در اثر شوری خاک باشد همانگونه که در صفحات قبلی گزارش شد با افزایش شوری میزان کادمیم محلول خاک افزایش مییابد و به همین دلیل جذب کادمیم بیشتری توسط گیاه صورت میپذیرد.
۲-۸-۴ غلظت عنصر سرب در گیاه
نتایج تجزیه واریانس تیمار غلظت عنصر سرب گیاه در جدول (۸-۴) آورده شده است. اثر تیمارهای مکان، گیاه، مزرعه و اثر متقابل تیمار گیاه در مزرعه در سطح آماری ۱ درصد غلظت عنصر سرب گیاه معنیدار گردید. و اما اثر تیمار تکرار مکان و اثر متقابل تیمار گیاه در مکان و مکان در مزرعه بر غلظت عنصر سرب گیاه در سطح آماری ۵ درصد معنیدار شد. همچنین تیمار تکرار مکان و اثر تیمار متقابل گیاه در مزرعه در مکان بر غلظت عنصر سرب گیاه معنیدار نبود.
نمودار ۷۱-۴ اثر تیماهای گیاه در مکان بر عنصر سرب گیاه
بررسی نتایج اثر متقابل نوع گیاه و مکان مختلف کشت (نمودار ۷۱-۴) بر غلظت عنصر سرب گیاه نشان داد که منطقه باوی در هر دو گیاه گشنیز و شوید دارای بیشترین غلظت عنصر سرب بود (به ترتیب ۵۳/۳۵ و ۳۰/۳۵ میلیگرم در کیلوگرم). همچنین غلظت عنصر سرب هر دو گیاه گشنیز و شوید در منطقه باوی نسبت به منطقه دزفول تفاوت معنیداری نداشت. اما غلظت عنصر سرب هر دو گیاه گشنیز و شوید در منطقه باوی نسبت به منطقه شوش تفاوت معنیداری داشت. همچنین بیشترین غلظت عنصر سرب در گیاه هویج مربوط به منطقه باوی بود (۵۰/۲۸ میلیگرم در کیلوگرم). با غلظت عنصر سرب در گیاه هویج رشد یافته در منطقه دزفول تفاوت معنیداری نداشت. اما با غلظت عنصر سرب در گیاه هویج رشد یافته در منطقه شوش تفاوت معنیداری داشت. همچنین بیشترین غلظت عنصر سرب در گیاه جعفری مربوط به منطقه باوی بود (۱۰/۳۴ میلیگرم در کیلوگرم). با غلظت عنصر سرب در گیاه جعفری رشد یافته در منطقه دزفول تفاوت معنیداری نداشت. اما با غلظت عنصر سرب در گیاه جعفری رشد یافته در منطقه شوش تفاوت معنیداری داشت.
نمودار ۷۲-۴ اثر متقابل مکان در مزرعه بر عنصر سرب گیاه
بررسی نتایج اثر متقابل مکانهای مختلف کاشت و مزارع آلوده و شاهد (نمودار ۷۲-۴) بر غلظت عنصر سرب گیاه نشان داد که بیشترین غلظت عنصر سرب گیاه در منطقه باوی و در مزرعه آلودهی شماره ۱ و ۲ وجود داشت (به ترتیب ۱۳/۳۹ و ۴۶/۴۰ میلیگرم در کیلوگرم). غلظت عنصر سرب گیاه مزرعه آلودهی شماره ۱ و ۲ در منطقه باوی با مزرعه شاهد تفاوت معنیداری داشت (به ترتیب ۱۳/۳۹، ۴۶/۴۰ و ۴۹/۲۰ میلیگرم در کیلوگرم). همچنین در منطقه شوش بیشترین غلظت عنصر سرب در مزرعه آلودهی شماره ۱ وجود داشت (۴۹/۳۲ میلیگرم در کیلوگرم). غلظت عنصر سرب مزرعه آلودهی شماره ۱ در منطقه شوش با مزرعه آلودهی شماره ۲ تفاوت معنیداری نداشت ولی با مزرعه شاهد دارای اختلاف معنیداری بود. همچنین در منطقه دزفول بیشترین غلظت عنصر سرب در مزرعه آلودهی شماره ۲ وجود داشت (۳۳/۳۶ میلیگرم در کیلوگرم). غلظت عنصر سرب مزرعه آلودهی شماره ۲ در منطقه دزفول با مزرعه آلودهی شماره ۱ تفاوت معنیداری نداشت ولی با مزرعه شاهد دارای اختلاف معنیداری بود.
شکل ۷۳-۴ اثر متقابل گیاه در مزرعه بر عنصر سرب گیاه
بررسی نتایج اثر متقابل نوع گیاه و نوع مزرعه (نمودار ۷۳-۴) بر غلظت عنصر سرب نشان داد. که بیشترین غلظت عنصر سرب مربوط به گیاه گشنیز و شوید در مزرعه آلودهی شماره ۱ و ۲ و همچنین گیاه جعفری در مزرعه آلودهی ۲ بود گشنیز (به ترتیب ۴۸/۳۷ و ۴۶/۳۸ میلیگرم در کیلوگرم)، شوید (به ترتیب ۸۲/۳۶ و ۲۱/۳۸ میلیگرم در کیلوگرم) جعفری (۰۱/۳۷ میلیگرم در کیلوگرم). که با غلظت عنصر سرب مربوط به گیاه گشنیز، جعفری و شوید مزرعه آلودهی شماره ۱ و مزرعه آلودهی شماره ۲ با مزرعه شاهد از نظر آماری اختلاف معنیداری وجود داشت. در گیاه هویج بیشترین غلظت سرب گیاه مربوط به مزرعه آلودهی شماره ۱ بود (۰۳/۳۲ میلیگرم در کیلوگرم). که با غلظت سرب گیاه بین مزرعه آلودهی شماره ۲ و مزرعه آلودهی شماره ۱ از نظر آماری اختلاف معنیداری وجود نداشت اما با غلظت سرب گیاه در مزرعه شاهد تفاوت معنیداری داشت (به ترتیب ۰۳/۳۲، ۲۰/۲۹ و ۶۴/۱۵ میلیگرم در کیلوگرم).
بررسیها نشان داد که غلظت عنصر سرب در گیاه مزارع آلوده به نفت سفید افزایش یافت. در پژوهشی که توسط عسکری و همکاران (۱۳۹۰)که بر روی گیاه اقاقیا صورت گرفت نشان دهنده افزایش غلظت عنصر سرب گیاه تحت تاثیر تیمار هیدروکربنی که شامل نفت خام با در صدهای ۰، ۱، ۲، ۳ و ۴ بود. همچنین افزایش غلظت عنصر سرب در گیاهان اختلاف معنیداری بین مقدار سرب برگ گیاهان شاهد و گیاهان تحت تیمار ۱ درصد مشاهده شد. گیاهان تحت تیمار۱ درصد نسبت به شاهد ۸/۲۰ برابر عنصر سرب را در برگ هایش انباشته نموده بودند. این نتایج با مطالعه فلزات سنگین در اقاقیا که در ترکیه انجام شده است مطابقت دارد.
افزایش بیشتر عنصر سرب در منطقه باوی در مزارع شاهد و آلوده به نفت سفید ۱و ۲ می تواند در اثر شوری خاک باشد. در شوری خاک علاوه بر آلودگی نفت سفید باعث بیشتر شدن سرب در گیاهان این منطقه شده اند مشخص شد که شوری خاک، باعث افزایش جذب فلزات سنگین توسط سبزیجات شد و همچنین که شوری خاک، تجمع سرب در ریشه را کاهش در حالی که باعث افزایش آن در برگ شد و علائم سمیت ناشی از سرب، با شوری زیاد ارتباط داشت. همچنین مشاهده شد که افزایش شوری باعث افزایش غلظت کمپلکس سرب با کلرید شد و در نتیجه تجمع سرب در خاک کاهش یافت (هودجی، ۱۳۸۳).
۳-۸-۴ غلظت عنصر روی در گیاه
نتایج تجزیه واریانس تیمار غلظت عنصر روی گیاه در جدول (۸-۴) آورده شده است. اثر تیمارهای مکان، تکرار مکان، گیاه، مزرعه و اثر متقابل تیمار مکان در مزرعه، گیاه در مزرعه و گیاه در مزرعه در مکان در سطح آماری ۱ درصد غلظت عنصر روی گیاه معنیدار گردید. و اما اثر متقابل تیمار گیاه در مکان بر غلظت عنصر روی گیاه در سطح آماری ۵ درصد معنیدار شد.
نمودار ۷۴-۴ اثر تیمار های گیاه در مکان بر عنصر روی گیاه
بررسی نتایج اثر متقابل نوع گیاه و مکان مختلف کشت (نمودار ۷۴-۴) بر غلظت عنصر روی گیاه نشان داد که منطقه دزفول در گیاه شوید دارای بیشترین غلظت عنصر روی بود (۳۳/۸۶ میلیگرم در کیلوگرم). همچنین غلظت عنصر روی در گیاه شوید در منطقه دزفول نسبت به غلظت عنصر روی گیاه منطقه شوش و منطقه باوی تفاوت معنیداری داشت (به ترتیب ۳۳/۸۶، ۸۸/۶۴ و ۲۲/۳۹ میلیگرم در کیلوگرم). همچنین گیاه گشنیز در منطقه دزفول دارای بیشترین غلظت عنصر روی بود (۱۱/۷۸ میلیگرم در کیلوگرم). که با غلظت عنصر روی گیاه منطقه شوش و منطقه باوی تفاوت معنیداری داشت (به ترتیب ۱۱/۷۸، ۸۸/۵۸ و ۳۳/۳۳ میلیگرم در کیلوگرم). همچنین گیاه هویج در منطقه دزفول دارای بیشترین غلظت عنصر روی بود (۷۷/۶۳ میلیگرم در کیلوگرم). که با غلظت عنصر روی گیاه منطقه شوش و منطقه باوی تفاوت معنیداری داشت (به ترتیب ۷۷/۶۳، ۴۴/۴۶ و ۴۴/۲۸ میلیگرم در کیلوگرم). همچنین گیاه جعفری در منطقه دزفول دارای بیشترین غلظت عنصر روی بود (۵۵/۸۱ میلیگرم در کیلوگرم). که با غلظت عنصر روی گیاه منطقه شوش و منطقه باوی تفاوت معنیداری داشت (به ترتیب ۵۵/۸۱، ۸۸/۶۴ و ۳۷ میلیگرم در کیلوگرم).
نمودار۷۵-۴ اثر متقابل مکان در مزرعه بر میزان عنصر روی گیاه
بررسی نتایج اثر متقابل مکانهای مختلف کاشت و مزارع آلوده و شاهد (نمودار ۷۵-۴) بر غلظت عنصر روی گیاه نشان داد که بیشترین غلظت عنصر روی گیاه در منطقه دزفول و در مزرعه آلودهی شماره ۲ وجود داشت (۰۸/۱۰۹ میلیگرم در کیلوگرم). غلظت عنصر روی گیاه مزرعه آلودهی شماره ۲ در منطقه دزفول با مزرعه آلودهی شماره ۱ و مزرعه شاهد تفاوت معنیداری داشت (به ترتیب ۰۸/۱۰۹، ۵/ ۸۷ و ۷۵/۳۵ میلیگرم در کیلوگرم). همچنین در منطقه شوش بیشترین غلظت عنصر روی گیاه در مزرعه آلودهی شماره ۱ وجود داشت (۷۵/۸۲ میلیگرم در کیلوگرم). غلظت عنصر روی گیاه مزرعه آلودهی شماره ۱در منطقه شوش با مزرعه آلودهی شماره ۲ مزرعه شاهد تفاوت معنیداری داشت (به ترتیب ۷۵/۸۲، ۳۳/۶۲ و ۶۶/۲۹ میلیگرم در کیلوگرم خاک). همچنین در منطقه باوی بیشترین غلظت عنصر روی در مزرعه آلودهی شماره ۲ وجود داشت (۲۵/۴۴ میلیگرم در کیلوگرم). غلظت عنصر روی گیاه مزرعه آلودهی شماره ۲ در منطقه باوی با مزرعه آلودهی شماره ۱ و مزرعه شاهد تفاوت معنیداری داشت (به ترتیب۲۵/۴۴، ۷۵/۳۴ و ۵/۲۴ میلیگرم در کیلوگرم).
نمودار ۷۶-۴ اثر متقابل گیاه در مزرعه بر عنصر روی گیاه
بررسی نتایج اثر متقابل نوع گیاه و نوع مزرعه (نمودار ۷۶-۴) بر غلظت عنصر روی گیاه نشان داد که بیشترین میزان غلظت عنصر روی مربوط به گیاه شوید در مزرعه آلوده شماره ۲ بود (۶۶/۸۰ میلیگرم در کیلوگرم). که با غلظت روی گیاه بین مزرعه آلودهی شماره ۲ و مزرعه آلودهی شماره ۱ از نظر آماری اختلاف معنیداری وجود نداشت اما با غلظت روی گیاه در مزرعه شاهد تفاوت معنیداری داشت (به ترتیب ۶۶/۸۰، ۸۸/۷۵ و ۸۸/۳۳ میلیگرم در کیلوگرم). در گیاه گشنیز بیشترین غلظت روی گیاه مربوط به مزرعه آلودهی شماره ۲ بود (۳۳/۷۲ میلیگرم در کیلوگرم). که با غلظت روی گیاه بین مزرعه آلودهی شماره ۲ و مزرعه آلودهی شماره ۱ از نظر آماری اختلاف معنیداری وجود نداشت اما با غلظت روی گیاه در مزرعه شاهد تفاوت معنیداری داشت (به ترتیب ۳۳/۷۲، ۷۷/۶۸ و ۲۲/۲۹ میلیگرم در کیلوگرم). در گیاه هویج بیشترین غلظت روی گیاه مربوط به مزرعه آلودهی شماره ۱ و ۲ بود (۸۸/۵۵ و ۴۴/۵۷ میلیگرم در کیلوگرم). که با غلظت روی گیاه بین مزرعه آلودهی شماره ۲ و مزرعه آلودهی شماره ۱ از نظر آماری اختلاف معنیداری وجود نداشت اما با غلظت روی گیاه در مزرعه شاهد تفاوت معنیداری داشت (به ترتیب ۸۸/۵۵، ۴۴/۵۷ و ۳۳/۲۵ میلیگرم در کیلوگرم). در گیاه جعفری بیشترین غلظت روی گیاه مربوط به مزرعه آلودهی شماره ۲ بود (۱۱/۷۷ میلیگرم در کیلوگرم). که با غلظت روی گیاه بین مزرعه آلودهی شماره ۲ و مزرعه آلودهی شماره ۱ از نظر آماری اختلاف معنیداری وجود نداشت اما با غلظت روی گیاه در مزرعه شاهد تفاوت معنیداری داشت (به ترتیب ۱۱/۷۷، ۷۷/۷۲ و ۴۴/۳۱ میلیگرم در کیلوگرم).
بررسی تاثیر نفت سفید بر میزان عناصر سنگین جذب شده نشان داد که عنصر روی در سبزیجات مزارع آلوده به نفت سفید افزایش یافت. که این افزایش در گیاه مزارع آلوده به نفت سفید ۱و ۲ موجود در هر منطقه نسبت به هم یکسان نبوده است. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که این تفاوت موجود در بین مزارع آلوده به نفت سفید به غلظت نفت سفید استفاده شده برای از بین بردن علفهای هرز میباشد، در صورتی که از غلظت بیشتری برای از بین بردن علف هرز استفاده شده باشد میزان عنصر روی بیشتری در گیاه نشان داده می شود. در پژوهشی که برای ارزیابی گیاه پالایی اقاقیا بر برخی از فلزات سنگین در خاکهای آلوده به نفت خام با بهره گرفتن از تیمار نفت خام (۰ درصد، ۱ درصد، ۲ درصد، ۳درصد و ۴درصد) گیاهان تحت تیمار۲ درصد نسبت به شاهد، ۲۸/۱ برابر بیش تر، عنصر روی را در برگهای خود انباشته کرده است و همچنین مشاهده گردید، کمترین و بیشترین میزان عنصر روی به ترتیب در بافت خشک برگ مربوط به گیاه شاهد و گیاهان تحت تیمار ۲ درصد بود (عسکری و همکاران، ۱۳۹۰)
افزایش اندک عنصر روی در منطقه باوی در مزارع شاهد و آلوده به نفت سفید ۱و ۲ می تواند در اثر شوری و زهکشی نامناسب خاک باشد. در نتیجه اثر شوری خاک نسبت به نفت سفید غالبتر بوده و باعث افزایش اندک عنصر روی در گیاه این منطقه شده است. سایر محققان نیز گزارش نموده اند که به طورکلی با افزایش شوری، غلظت عناصر کم مصرف در بافت های گیاهی کاهش مییابد (همایی و همکاران، ۲۰۰۵)
فرم در حال بارگذاری ...
[پنجشنبه 1400-07-22] [ 10:44:00 ب.ظ ]
|