فصل سوم

روش شناسی تحقیق

مقدمه

هر تحقیق فرایند علمی و روشمند است که طی آن پژوهشگر تلاش می کند تا برای یک مسئله پاسخ نظری پیدا کند و یا برای حل یک مشکل واقعی در دنیای عمل، راه کاری بیابد. از جمله ویژگیهای مطالعۀ علمی که هدفش حقیقت یابی است استفاده از یک روش تحقیق مناسب میباشد و انتخاب روش تحقیق مناسب به هدفها، ماهیت وموضوع مورد تحقیق و امکانات اجرایی بستگی دارد و هدف از تحقیق دسترسی دقیق و آسان به پاسخ پرسشهای تحقیق است ( خاکی، ۱۳۷۹،۱۴۳-۱۴۲). هرچه مساله تحقیق ویژگی های بهتری داشته باشد، فرایند تحقیق از دقت و انسجام بیشتری برخوردار خواهد بود. پژوهش گر در پژوهش، فرضیه یا اهدافی را صورت بندی کرده و یا علاقه مند است که آن ها را آزمون کند. جهت این عمل باید اطلاعاتی را جمع آوری کند. آن که این اطلاعات را از کجا (جامعه آماری)، با چه روشی (روش نمونه گیری و حجم آن) و چگونه (ابزار، آزمون و طرح) گرد آوری شده است را روش اجرای پژوهش گویند.

در این فصل پس از بیان نوع تحقیق، روش تحقیق، روش گردآوری داده ها، جامعه ، نمونه و روش سنجش اعتبار پرسشنامه ها، آزمون های آماری مورد استفاده و …، مطرح می گردد.

۳-۱ روش تحقیق

هدف از تحقیق حاضر توسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص است. تحقیق حاضر از لحاظ هدف،تحقیقی کاربردی محسوب می شود. و چون به صورت پژوهشی از پرسشنامه برای جمع آوری داده های آن استفاده شده و محقق عملا در جریان تحقیق درگیر شده است، لذا تحقیق از لحاظ نحوی گردآوری داده ها، از نوع تحقیقات میدانی به شمار می رود .این تحقیق، توصیفی پیمایشی از شاخه میدانی است. در این تحقیق نیز اطلاعات، در یک زمان خاص جمع آوری گردیده و لذا از نوع مقطعی است.توصیفی است چرا که اولا، شامل مجموعه روشهایی است که هدف آنها توصیف کردن شرایط یا پدیده های مورد بررسی است و ثانیا، اجرای تحقیق می تواند به شناخت بیشتر شرایط موجود یا یاری دادن به فراگرد تصمیم گیری، کمک کند (سرمد و همکاران ۱۳۸۱ ). تحقیق توصیفی آن چه را که هست توصیف و تفسیر میکند و به شرایط وروابط موجود، عقاید متداول، فراگردهای جاری، آثار مشهود یا روندهای در حال گسترش توجه دارد (خاکی، ۱۳۷۹).این تحقیق پیمایشی می باشد زیرا در این نوع تحقیق هدف بررسی توزیع ویژگیهای یک جامعه است در پژوهش پیمایشی پارامترهای جامعه بررسی می شوند. در اینجا پژوهشگر با انتخاب نمونه ای که معرف جامعه است به بررسی متغیرهای پژوهش می پردازد.

۳-۲ متغیر های پژوهش

در یک تحقیق برای پاسخ دادن به سئوال های تحقیق و یا آزمون فرضیه ها ، تشخیص متغیرها ضروری است. فرضیه کلی در این تحقیق این است که اعتماد، رضایت مشتری و تعهد به رابطه بر وفاداری به برند و آگاهی از برند و ارزش ویژه برند وتصویر بیمارستان تاثیر معنی داری دارند.در این تحقیق ، دو نوع متغیر در نظر گرفته شده است.متغیر تصویر بیمارستان(بیمارستان خصوصی پارسیان شهر تهران ) وفاداری به برند و آگاهی از برند و ارزش ویژه برند متغیر وابسته و متغیرهای اعتماد ،رضایت مشتری وتعهد به رابطه به عنوان متغیر های مستقل در نظر گرفته شده است.

۳-۳ جامعه و نمونه آماری

۳-۳-۱ جامعه آماری

یک جامعه آماری عبارت است از مجموعه ای از افراد یا واحدها که دارای حداقل یک صفت مشترک باشند. صفت مشترک صفتی است که بین همه عناصر جامعه آماری مشترک و متمایز کننده جامعه آماری از سایر جوامع باشد (آذر، مومنی، ۱۳۸۰ ). همچنین در تعریفی دیگر بیان شده است که جامعه تحقیق، مجموعه حقیقی یا فرضی است که نتایج تحقیق به آن انتقال داده میشود( دلاور، ۱۳۸۰).جامعه آماری تحقیق موردنظر عبارتست از استفاده کنندگان از خدمات بهداشتی و درمانی بیمارستان خصوصی پارسیان شهر تهران.

۳-۳-۲ نمونه آماری

گروه نمونه، یک مجموعه فرعی از جامعه آماری است که با مطالعۀ آن محقق قادر است نتیجه را به کل جامعۀ آماری تعمیم دهد (سکاران، ۱۳۸۱). یا به عبارت دیگر، تعداد محدودی از آحاد جامعه آماری که بیان کننده ویژگیهای اصلی جامعه باشد را نمونه گویند (آذر، مؤمنی، ۱۳۸۷).
در این تحقیق از آنجایی که جامعه موردنظر استفاده کنندگان از خدمات بهداشتی و درمانی بیمارستان خصوصی پارسیان شهر تهران در نظر گرفته شده اند تهیه فهرست از تمامی استفاده کنندگان از خدمات بهداشتی و درمانی بیمارستان خصوصی پارسیان شهر تهران زمان بر و هزینه بردار است لذا جامعه به صورت نامحدود در نظر گرفته شده است.نوع نمونه گیری ،نمونه گیری تصادفی ساده و برای تعیین حجم نمونه با بهره گرفتن از روش کوکران ، حجم نمونه تعداد۲۰۰ به دست آمد.از اینرو تعداد ۲۰۰ پرسسش نامه بین اعضا جامعه توزیع گردید که در تجزیه و تحلیل مورد استفاده قرار گرفت.

۳-۴ منابع و روش گردآوری داده ها

مهمترین روش های گردآوری داده ها در این تحقیق بدین شرح است:
۱٫ مطالعات کتابخانه ای : در این قسمت جهت گردآوری داده ها در زمینه مبانی نظری و ادبیات تحقیق موضوع، از منابع کتابخانه ای، مقالات، کتابهای مورد نیاز و اینترنت استفاده شده است.
۲٫ تحقیقات میدانی: در این قسمت به منظور جمع آوری داده ها برای تجزیه و تحلیل از پرسشنامه استفاده گردیده است.

۳-۵ روش اندازه گیری متغیرهای پژوهش

در این پژوهش ۲۰۰ پرسشنامه جمع آوری شده است . سؤالات پرسشنامه مذکور شامل ۲ بخش عمده میباشد:۱٫ سؤالات عمومی : در سؤالات عمومی سعی شده است که اطلاعات کلی جمعیت شناختی در رابطه به پاسخ دهندگان جمع آوری گردد. این بخش شامل ۶ سؤال میباشد.
۲٫ سؤالات تخصصی : این بخش شامل ۳۹ سؤال است. در طراحی این قسمت سعی گردیده است که سؤالات پرسشنامه تا حد ممکن قابل فهم باشد. برای طراحی این بخش از طیف پنج تایی لیکرت استفاده شده است که یکی از رایج ترین مقیاس های اندازه گیری به شمار میرود. بر اساس مطلوبیت شاخص مورد نظـر از امتیاز ١ تا ۵ به گزینه ها اختصاص داده شده است. امتیاز ۵ به گزینه خیلی زیاد و امتیـاز ١ بـه گزینـه خیلی کم اختصاص داده شده است.

۳-۶ روایایی و پایایی پرسش نامه

۳-۶-۱ تعیین اعتماد (پایایی) ^[۷۸]پرسش نامه

پایائی دلالت بر آن دارد که ابزار اندازه‌گیری در شرایط یکسان تا چه اندازه نتایج یکسانی بدست می‌دهد. دامنه ضریب اعتبار از صفر تا یک است(هومن،۱۳۷۰، ۱۱۶). ضریب پایایی صفر معرف عدم پایایی و ضریب پایایی یک معرف پایایی کامل است. “پایایی کامل” واقعاً به ندرت دیده می‌شود و در صورت مشاهده قبل از هر چیز باید به نتایج شک کرد . برای محاسبه ضریب پایایی ابزار اندازه‌گیری، شیوه‌های مختلفی به کار برده می‌شود. از جمله:
الف) اجرای دوباره آزمون یا روش بازآزمایی^[۷۹]
ب) روش موازی یا روش آزمونهای همتا^[۸۰]
ج) روش تصنیف یا دونیمه کردن آزمون^[۸۱]
د) روش کودر _ ریچاردسون^[۸۲]
ه) روش آلفای کرونباخ^[۸۳]
مشهورترین ضریب اعتبار از طریق یکبار اجرای آزمون توسط کرونباخ ارائه شده است که به ضریب آلفای کرونباخ معروف است. این روش برای محاسبه هماهنگی درونی ابزار اندازه‌گیری از جمله پرسشنامه به کار می‌رود. در این ابزار پاسخ هر سئوال می‌تواند مقادیر عددی مختلف را اختیار کند. (بازرگان: ۱۳۷۶؛ ۱۶۹). پایایی قابلیت تکرار روش یا ابزار اندازه گیری است . اگر روشی از پایایی برخوردار نباشد ، داده های گردآوری شده روایی ( اعتبار ) نیز نخواهند داشت  . بدین منظور یک نمونه اولیه شامل ۳۰ پرسشنامه پیش آزمون گردید و سپس با بهره گرفتن از داده های به دست آمده از این پرسشنامه و به کمک نرم افزار spss میزان ضریب اعتماد با روش آلفای کرونباخ (۰٫۹۶۵) محاسبه شد که نشان دهنده پایایی بسیار خوب پرسشنامه می باشد.جدول ۳-۱ ضریب آلفای کرونباخ متغیرهای تحقیق را به صورت زیر نشان میدهد.