” من در این حد به شکل جدی با قضیه روبرو نشده‎ام. من دو سال و نیم است که شروع کردم و تازه در این مابین چند ماهی هم کار را رها کردم. نقاشی با هیچ هنری قابل قیاس نیست و من به شکل عجیبی درگیرش شدم. البته این به این معنا نیست که اگر تمام شود من هم تمام می‎شوم. راستی من در آخر این مصاحبه از شما می‎پرسم که اختلالات ندا رضوی پور چیست.”
وقتی داشتم کارها را بررسی می‎کردم به این نکته رسیدم که در عین پیچیدگی و درهم تنیدگی آثار، یک جور رهایی هم قابل رویت است که برایم قابل توجه بود. به عبارت دیگر این درهم فشردگی در مقابل سادگی که باعث می‎شد من با این اختلال به عنوان موضوع مورد بررسی احساس نزدیکی کنم. این پارادوکس از کجا می‎آید؟

” فکر کنم دلیلش این است که من خیلی راحت و ساده به آن‎ها پرداخته‎ام، قرار نبود که این‎ها خیلی شبیه‎سازی بشوند و نقاشی فیگورایتو بشوند که اولا” تخصص من نبود و دوما” اینکه دغدغه‎ی من نیست. من در حالت خطی طرح‎ها را نگه داشتم و درست است نظراتتان که من خیلی آزادانه به آن‎ها پرداخته‎ام. هیچ کدام زیر سازی ندارند و دلیلش هم این است که خودم را به این سمت نبردم که من یه نقاشم و باید یک اثر نقاشانه ارائه بدهم تا با تعاریف مثبت مواجه بشوم، بلکه این درون‎مایه ذهنی من بود و در تابلوهای آخر حتی به خط رسیدم و خطوط اولیه را در حد ماژیک نگه داشتم. دلیل دیگرش هم شاید این است که من آثار را در پایین و هم تراز با بیننده قرار دادم و بالا نبردم.”
شاید اگر بخواهیم از بعد دیگری به این آثار بپردازیم اینها اختلالات نیستند بلکه اختلافاتی به صورت بزرگنمایی شده هستند و بیشتر از اختلال، اختلاف و عدم تطابق می‎باشند زیرا بیشتر از نمود درونی، نمود بیرونی دارند و بر روی اختلالات جسمی_فیزیکی متمرکز شده اید. اختلاف این‎ها با ما و با خودشان در وضعیت سلامت کامل.
” نمی‎دانم که این درست است یا نه، مسئله‎ی مهم برای من این فشاری بود که بر اعصاب این افراد تحمیل شده بود، به طوری که انگار یک خط عصبی گره بخورد یا دو سلول از کار بیافتد. اکثرا” این عارضه ارثی هم نیست یا مشکلی که ممکن است در اثر تصادف یا ضربه خاصی باشد. در خیلی از اوقات بی‎دلیل است و حتی پزشک‎ها هم نمی‎دانند دلیل این مسئله چیست و از کجا می‎آید. این اختلال می‎تواند خیلی آرام شروع شود و من با این نمایشگاه می‎خواستم بگویم که این افراد فرقی با ما ندارند و در هر لحظه ممکن است ما هم دچار بشویم. این ندانستن و غیر قابل پیش‎بینی بودن برای من جذابیت داشت. اینکه این سایه ای است که می‎تواند برما هم باشد و ما به هیچ وجه مجزا از آنها نیستیم. به همین دلیل علاوه بر اختلاف، اختلال هم دارند و اینکه آدمی با چنین عارضه‎ای به شکل خیلی خوب هم با وجود این مشکل به زندگی خود ادامه می‎دهد.”
آیا این آثار نمود عینی و خارجی داشتند یا از روی همان کتاب است و اینکه کمی در مورد پیشینه و پس‎زمینه این کارها توضیح دهید.
” نه، من کسی را از نزدیک نمی‎شناختم. اما همیشه یک گرایش پزشکی داشتم و علاقمند به مباحث علمی بودم. البته شاید دلیل مهمش این باشد که من در ابتدا پزشکی می‎خواندم و تا دو سال هم تردید داشتم که این رشته را ادامه بدهم یا به دنیال هنر بروم. به همین دلیل در کلاس‎های هر دو رشته شرکت می‎کردم، همین مسئله باعث شد کتاب‎های با این موضوعات برایم مورد توجه باشد. بله من در ابتدا جذب کتاب شدم و در این دو سال که بر روی این موضوع کار می‎کردم متمرکز شدم و نمونه‎هایی عینی را دیدم و توجهم را جلب کردند.”
اساس هر کار هنری بر مبنای نوع نگاه و سلیقه ی آفریننده ی آن است اما در این میان شاید می بایست مجالی هم به مخاطب داده شود برای ورود به این فضای ذهنی. به صورت کلی در خیلی از تابلوها بدلیل گنگی و ندادن کدهای مربوطه به مخاطب، بیننده ی آثار ارتباط لازم را با اثر نمی تواند ایجاد کند، نظرتان در این خصوص چیست؟
” مدت زیادی بر روی این نکته فکر کردم که کدهایی را برای بیننده بگذارم یا که نه، ولی در نهایت تصمیم گرفتم هیچ نشانه ای را در کارهایم نگذارم. نمی دانم که کار درستی کرده ام یا که نه اما می دانم چرا به این شکل عمل کردم، چون برایم جذابتر بود به جای اینکه من خطی به بینده بدهم، بیننده سعی کند خودش یک نشانه و خطی پیدا کند و به دلیل وجودی اینها برسد، چرایی انتخاب این موضوع برای کار و چرایی اختلالات. البته تعداد معدودی هم به نتایجی رسیدند که برای من بسیار جالب بود.”
شاید هم‎ذات‎پنداری کرده‎اند با خودشان؟
” بله، شاید می‎خواستند به اختلالات خودشان پی ببرند. اما ممکن هم هست که این کارم صحیح نبوده اما مایل نبودم خطی بگذارم بین آثارم.”
بهتر نبود از موسیقی یا چیزی برای فضاسازی و درک بیشتر کار نزد مخاطب کمک بگیرید؟
” بله، حتی یه موسیقی کوتاه درحد یک صدا را استفاده کردم که احساس وهم‎انگیزی ایجاد می‎کرد ولی دوست داشتم کف گالری را از شن پر کنم تا بیننده در هنگام راه رفتن احساس عدم امنیت بکند که میسر نشد.”
فرم‎ها، فرم‎های شماتیکی هستند، شاید بشود گفت به نوعی ایرانی نیستند، این‎ها از کجا می‎آیند؟
” خیلی‎ها به من گفتند که کارهایت زیاد ایرانی نیستند، البته من واقعا” متوجه نمی‎شوم، حتی یک بیننده می‎گفت این تابلو شبیه دخترت هست، نمی‎دانم شاید باید اعداد را فارسی می نوشتم. اینها همه از یک کتاب آمده‎اند.”
یعنی این طرح ها واقعی بودند؟
” بله، بعضی‎هایشان را از روی کتاب آوردم، که این‎ها موردهای پزشکی هستند. در حدی که اگر دکتر اعصاب و روان بیاید و ببیند می‎تواند بگوید که مشکل هر کدام چیست. در مورد سوال قبلی این نکته را هم باید اضافه کنم که همیشه به من می‎گویند که کارهایت ایرانی نیستند، که من نمی دانم باید باشند یا که نه.”
حرکتی در نقاشی‎ها می بینم، درکنارهم نوعی روند طی شده محسوس است.
” چیز جالبی که عده‎ای به من گفتند این بود که تو می‎خواستی حرکت را نشان بدهی، اینکه یک حرکت را در دوبعدی نقاشی نشان بدهی، من چنین مقصودی نداشتم. در خیلی از کتب علمی هم برای نشان دادن از فلش و علایمی استفاده می‎کنند مثل علایم هواپیما، من از سال‎ها پیش کلکسیونی از این علائم را جمع آوری کرده‎ام چیزی در حدود بیست سال.”
یعنی به طور ناخودآگاه؟
” نه، به این شدت ناخودآگاهانه نیست. برای اینکه نشان داده بشود این فرد در یک لحظه دستش رو به بالا می رود. برخی هم می‎گفتند مثل این می‎ماند که این آدم‎ها لحظه‎ای از حالت فریز شدن خارج شده و حرکت می‎کنند.”
درسته، من خودم هم موافقم…
“به نوعی مثل این می‎ماند که در این زمان با تو هستند.”
این تعبیر خیلی سینمایی است.
” دقیقا"، مثل انیمیشن.”
فلسفه‎ی وجودی این اعداد چیست؟
” این اعداد از تصاویری که در کتاب بودند می‎آید که بخشی را نگه داشتم و این اعداد باعث می‎شودکه این‎ها به مانند یک سری پرسش‎های آزمایشی باشند و اینکه یک جایی هم برای آزادی عمل من بگذارید.”
چیزی که برای من جالب بود این عمقی است که به جزییات داده اید که باعث می‎شود من مخاطب با کارها ارتباط برقرار کنم.
” ممنون “
جزییاتی که شاید اول خیلی راحت از کنارشان بگذریم.
” من خیلی خوشحالم که شما این را می‎گویید چون من دو سال و نیم با این‎ها سر کردم که البته این جزء اختلالات من است، من با این‎ها واقعا” ارتباط برقرار کردم و هرکدام به طور مجزا برای من شخصیتی دارند و من بی‎دلیل از میان آن همه طراحی و عکس انتخابشان نکردم.”
برای این‎ها پیشینه هم ساختید؟
” کما بیش بله. بعضی‎هایشان نوشته شده بود ولی در برخی نه. برای من این آدم‎ها با این شکل و رنگ بودند، انگار هرکدام از این‎ها خودشان به من می‎گفتند که باید چگونه نقاشی شوند و این بخش دوست داشتنی کار بود. چون تک تک این‎ها بُعد داشتند. شما اولین نفری هستید که این را به من می‎گویید، معلوم است خیلی خوب کارتان را بلدید.”
در پایان مصاحبه، در مورد اختلالات ندا رضوی پور نمی‎خواهید که بیشتر توضیح بدهید؟
” شما باید به من بگویید.”
من به صورت مشخص چیز زیادی ندیدم
” خب من ظاهر سازی کردم. راستی کسی که پوستر نمایشگاه را طراحی کرده از یکی از عکس‎های من استفاده کرده است. یعنی ایشان اول از همه تخمین زده است که اختلال از خودم شروع می‎شود.”
گزارشی از نمایشگاه «سلف سرویس» ندا رضوی پور^[۱۹۱]
” خانم رضوی پورکه من هنوز اجراهای موفق او را در نمایشگاه هنرنو موزه هنرهای معاصر تهران، به گمانم درسال ۱۳۷۹ یا ۱۳۸۰ به یاد دارم، این بار ایده ای کهن وبارها به کار رفته را موضوع «اجرا»یش قرارداده بود.
برکف فضای شبه عبادتگاه نگارخانه که بامعماری اش، جایی چون یک عبادتگاه راتداعی میکند، با چهار ستون وسقف بلند و پله های پیچ در پیچی که تو را از سطح خیابان به این معبد روحانی و معنوی هدایت میکند چند قطعه قالی پاخورده و کهنه پهن شده بود و از مخاطبان و بازدیدکنندگان خواسته می شد (یا به آنها این اجازه وامکان داده می شد ) که طی دو یا سه روز «اجرا»، باقیچی هایی که در نمایشگاه بود، به جان فرش ها بیفتند و هر کدام قطعه یی یا برشی، کناره یی یا ترنجی از قالی را ببرند و در پاکت هایی آماده بیندازند و باخود ببرند، یا به آرامش یا به شکلی یغما گونه.
ایده بریدن و قطعه قطعه کردن یک تمامیت مستقر و موجود، تازه نیست و میدانم که خانم رضوی پور هم می دانند که تازه نیست و بارها و بارها، طی ۴۰-۵۰ سالی که از هنر مفهومی می گذرد، بارها توسط هنرمندان مختلف به کاررفته است. به گفته ی کتاب ها، گویا اولین بار ایده «قطعه های بریده » توسط یوکو اونو^[۱۹۲] هنرمند مفهومی ژاپنی (که بعدها همسر جان لنون از گروه بیتل ها شد ) در” غوغای گروه فلاکسوس” در سالهای آخر دهه ۵۰ میلادی در یک « هپنینگ^[۱۹۳] »به کار رفت، البته در چارچوب شکلی دیگر از اجرا. او بر صحنه یی، بر یک سکو (شبیه تاتامی ژاپنی ) نشست و از حاضران خواست که هر کدام، با قیچی یا چاقو یا هر شیء تیز دیگر، تکه یی از لباس او را ببرند و قطعه قطعه کنند و ببرند.
این ایده البته در چارچوب اولین پایه های هنر فمینیستی^[۱۹۴] به کار رفت اما ایده، توسط بسیاری دیگر از هنرمندان، بارها و بارها و در اجراهای مختلف به کار رفت؛ ایده یی که هم شامل مشارکت مخاطبان، قطعه قطعه کردن اثر هنری، ایده تملک، ایده خشونت فردی و جمعی در جوامع امروزی و… بود. اما خانم رضوی پور فرش را به عنوان یک اثر هنری پیش ساخته، به معنای بریدن و قطعه قطعه کردن میراث فرهنگی و کهن یک ملت، مثله کردن یک هنر کهنسال، یک فرهنگ و یک سنت و اساساً خود سنت، خود زیبایی شناسی، میراث و نماینده یک تهران کهنسال، تاراج و نابودی یک فرهنگ و یک تمامیت فرهنگی و همه وجوه و معانی و تفاسیر و تاویل های منتشر و متبادر به ذهن و البته خشونت خاموش و در زرورق بسته ی آدم های متمدن شهری و با همه معانی امروزی و اینجایی و فعلی و همزمانی شده اش به کار برده بودند. ایده انهدام به عنوان یکی از روش های مبارزه با هنر مدرن توسط هنرمندان در سالهای دهه ۶۰ و ۷۰ به کار رفته است. نمونه درخشان و دم دستی اش فیلم «آگراندیسمان^[۱۹۵]» آنتونیو نی^[۱۹۶]است، در سال ۱۹۶۶ و خرد کردن گیتار الکتریک در یک کنسرت.
تنها امتیاز کاربرد فرش به عنوان شیء منهدم شده در «اجرا»ی خانم رضوی پور برهمه موارد قبلی و ثبت شده، کاربرد این ایده را شاید بتوان در مفاهیم مستتر و عیان خود فرش جستجو کرد که چیزی فراتر از کاربردهای قبلی است. اینجا، شیئی به عنوان یک «تمامیت مدرن» به کار نرفته است بلکه در مفهوم یک ساختار وابسته به سنت و فرهنگ و تمدن مورد نظر بوده است. این امتیاز را می شد به شیء انتخاب شده هنرمند داد و از او به خاطر استفاده از یک ایده کهنه و قدیمی بهانه گرفت.
باقی می ماند حسرت من بر نابودی یکی از آن قالی ها که بسیار زیبا و خوش نقش بود که در این ترکیب دو ایده قطعه های بریده و انهدام، در روز حضورم در نمایشگاه، شاهد نابودی اش بودم و حرص خوردم، نه از سر اصرار و ممارست شکوهمندانه حاضرانی که می کوشیدند با قیچی های کند، قالی نازنین را ببرند و قطعه قطعه کنند، بلکه بر سکوت خودم که باید مانع از این مشارکت و خشونت جمعی بر سر زیراندازی می شدم که میتوانست خانه یی را آذین ببندد و به نظرم تازه می شد از این «اجرا»ی خانم رضوی پور، معنایی جدید از ممانعت از انهدام را استخراج کرده و خانه یی فقیرانه را مزین کرد.”
نگاهی به نمایشگاه ندا رضوی بنام ” تخمک های شانسی “^[۱۹۷]
” تهدیدهای مادرم چنان جدی بود که جرات امتحان کردن را هم از من می گرفت، حتی برای یک بار، به آدمی که چشمانش لوچ بود خیره نماندم زیرا نگاه کردن به کسی مانند او قدغن بود ، خندیدن که بماند. اگر کسی وقت راه رفتن می لنگید، مثل یک آدم آهنی خشک و زهوار دررفته که انگار روغن کاری نشده است، سرم را پایین می گرفتم و پاهای سالمم را نگاه می کردم، باید دعای شکر هم می خواندم . فرقی نمی کرد نگاه کردن از سر کنجکاوی باشد یا به قصد تمسخر و ریشخند. پرسشی مطرح نبود تا کسی پاسخی دهد این نابهنجاری ها چیستند، توضیح مختصری هم اگر بود، ترس و دلهره ای دوچندان در پی داشت چرا که همواره، اختلال به مثابه نوعی مجازات تعبیر می شد. کسی که اکنون چشمانش لوچ است، پیش تر به کسی که چشمانش لوچ بوده نگاه کرده و خندیده. اکنون خود به مجازاتی همان گونه گرفتار شده است. به ذهن کودکی من هم نمی رسید که بپرسم پس نخستین لوچ به چه کسی نگاه کرده است؟
آیا هنوز هم این چنین است؟ مادران، کودکانشان را از نگاه کردن به چنین افرادی بر حذر می دارند؟ آیا از ترس و باورشان به عقوبت هایی از این دست است یا که از تبیین رفتاری عرفی یا رویکردی اخلاقی در تربیت کودک خویش برمی آید؟ من که دیگر ترسم ریخته است. بارها و بارها به چنین آدم هایی نگاه کرده ام؛ یکی لرزش دست دارد، دیگری پلک هایش می پرد، یک نفر لنگ و چلاق و کج و معوج است. دختری را می بینم که وقت نشستن روی صندلی تعادل ندارد و پاهایش بالا می پرد. اما هنوز بلایی سرم نیامده است، ناگفته نماند به نقاشی هایشان نگاه می کنم. نقاشی هایی که ندا رضوی پور کشیده است. شاید دلیلش همین باشد اما به رغم آن که زمینه اکثر این آثار ، سطوح رنگ آمیزی شده یکدست و فیگورها به غایت ساده هستند ، چیزی در این نقاشی ها است که خیرگی را بر نمی تابد. شاید طراحی از افراد معلول و بیمار باشد که در بدو امر نوعی خرق عادت به نظر می رسد ، اما اندکی کنکاش در تاریخ هنر ، از نقاشی های هیرونیموس بوش^[۱۹۸] تا لوسین فروید^[۱۹۹] ، تبارگان کهن این نقاشی ها را آشکار می سازد. چیز دیگری در این نقاشی ها است؛ آن ها تکان می خورند ، پلک می زنند و قدم می زنند هر چند لنگ لنگان اما درست بر مسیر همان بردارها و علائمی که رضوی پور روی بوم هایشان کشیده است ، راه می روند همچون تصاویر متحرکی که در کنار علامت های ساده برداری شان به اسباب بازی های درون تخم مرغ شانسی شباهت دارند، که بایدخوش شانس می بودم تا به جای همان هواپیمای بی خاصیت همیشگی ، چیز دیگری نصیبم می شد. بیش از آن چه اکنون مزه تخم مرغ شانسی را به خاطر داشته باشم ، لذت تصاحب یک عروسک کوچک خیمه شب بازی یا آدمک بامزه ای را به یاد می آورم که کوک می شد و مسافت کوتاهی راه می رفت. کمی بدبیاری، تخم مرغ شانسی را از یک شکلات خوشمزه از یک هیجان بی نظیر به زهرماری باورنکردنی تبدیل می کرد. اگر چه گاه امکانی برای لذت بردن وجود داشت؛ وقتی که بدون نگاه کردن به دستورالعمل های نصب و سرهم بندی اسباب بازی ها، مکانیسم جالبشان را کشف می کردم. اما اکنون در نقاشی های « اختلالات » نمی توان نگاه را از حضور پررنگ بردارها و نمودارها بر بستر بوم های بزرگ رنگارنگ برکشید. به نظر می رسد در مقیاسی بزرگ تر، آدمک ها در قامت آدم ها و مکانیسم ها در قالب اختلالات به هیات تصویر درآمده اند. اختلالاتی که اگر چه نوعی نابهنجاری عصبی تلقی می شوند اما ماهیت آن منبعث از رفتار منظم و پیش بینی پذیر شبکه عصبی فرد مبتلا به نوعی بیماری اعصاب و روان است. فیگورها را نگاه می کنم که شاید رضوی پور هوشمندانه نام سندروم آن را مخفی نگاه داشته و تنها به تصویر سازی آن اکتفا کرده است. احتمالا نمایشی از ابتلای فردی به پلک زدن متوالی، ناشی از نوعی بیماری عصبی است. پلک زدن های متوالی این زن، با نظمی که می توان آن را اندکی پس از نگاه کردن به او دریافت ( هر ۱ یا ۲ ثانیه ۱ بار ) هم او و هم من که مخاطب اویم را می آزارد. ابتدا پلک هایش خسته می شوند، سپس قرنیه اش ملتهب می شود و در آخر اشک از چشمانش سرازیر می شود و من هم بیش از آن که حواسم معطوف به گفت و گویمان باشد، متوجه حرکات نامتعارف چشمان او می شود. در واقع این نظم آزار دهنده، ناشی از رفتار منظم و پیش بینی پذیر لیکن نامتعارف شبکه عصبی فرد بیمار است که آن را تنها از وسیله ای با ساختار مکانیکی یا دارای یک سیستم الکترونیکی، می توان انتظار داشت. مثلا از عروسک کوچکی که اگر یک باطری قلمی در پهلویش گذاشته می شد، هر ثانیه یک بار پلک می زد و آواز می خواند، یا از یک ساعت مچی که هر ۶۰ ثانیه، دقیقه ای جدید را نشان می دهد و اگر جز این باشد، بیهوده و معیوب خواهد بود. بدینسان رفتار پیش بینی پذیر شبکه اعصاب انسانی در حوزه ای که انتظار نمی رود به مثابه نوعی اختلال و در سویه مقابل آن، رفتار پیش بینی ناپذیر اجزای مکانیکی یا شبکه الکترونیکی یک شی، نابهنجاری و نقص قلمداد می شود اما رضوی پور در نقاشی هایش از علل بروز این نابهنجاری ها چیزی نمی گوید. رویکرد جذاب او در مخفی نگهداشتن متن توضیحی و احتمالا علمی این تصاویر و پرهیز هوشمندانه او از نام گذاری نقاشی ها، این شائبه را ایجاد می کند که شاید اساسا این تصاویر به نوشته، تحقیق یا جستاری علمی ملزم نیستند. در واقع استقلال این نقاشی ها از هر گونه ارجاع و خود پسندگی شان، تصاویر را از صرف « بازنمایی » و به تبع آن افق تاویل « اختلالات » را از جهان قاطع احکام علمی می رهاند. هر چند که نمی توان انکار کرد، حضور نشانه های دیگری همچون بردارها و علائم نوشتاری و تکرار موقعیت ها سبب می شود تا پرتره های طراحی گونه او بر زمینه های یکدست رنگی، گاه با تونالیته ای ناچیز، هم ارز پدید آوردن جلوه ای زیباشناختی، در شباهتی انکار ناپذیر با تصاویر ساده ای از سندروم های نورولوژیک که در کتب علمی ترسیم می شود، در سخن پزشکی نیز دلالت یابند. از طرفی تمهید رضوی پور در طراحی فیگورها به شکل و شمایلی که گویا تعمدا و موکدا از پرداخت نقاشانه آن ها پرهیز نموده است، نیز ماهیتی مطالعاتی بدان ها می بخشد. در واقع او آن ها را از صفحات کتاب به بستر بوم آورده است، به جایی که بیش از خوانده شدن، نگریسته شوند. اما در نقاشی های او نه بیماری بلکه کنش شاکله، حصور شخصیت ها را رقم می زند و از این رو رهیافت رضوی پور نه همانند توصیف اختلال در قالب توضیح دانشنامه وار بیماری ها و علل آن، که در نمایش کنش ها و تبعات نابهنجاری های آن ها است. او می گذارد که به تصادف یا مجازات الهی، کمی دقیق تر به یک نابهنجاری در ساختار ژنتیکی - که هر چند بسیار جزئی است اما تبعاتی بزرگ در پی دارد – شاید هم به نطفه ها و تخمک های شانسی بیندیشیم. فرقی نمی کند علت « اختلالات » کدام یک باشد چون هر بار که آدم های نقاشی هایش را نگاه کنید، خواهید دید که دست هایشان می لرزد و لنگ لنگان راه می روند. حتی اگر نگاهشان هم نکنید، بردارهای شبکه عصبی، دست بردارشان نیستند، نگاهتان می کنند گرچه چشمانشان از پلک زدن های متوالی خسته می شود. ندا رضوی پور افرادی را به تصویر کشیده است که گویا نگریستن به آنها بنا به قانونی نانوشته – که اختلالات را نوعی مجازات الهی و عقوبت گناه بر شمرده است – اگر نه ممنوع که همواره امری مکروه به شمار می رود. نقاشی های او روایت هوشمندانه ای از پیوند سخن علمی ( پزشکی ) با تعابیر عرفی و اخلاقی و … در قالب بازخوانی جذابی از نارسایی شبکه های عصبی است. روایتی که از حیث چگونگی نقاشی و رنگ پردازی می توان آن را زیبایی شناسی اختلال نامید.
بیتا فیاضی
بیتا فیاضی، هنرمند پیشرو چند‌رسانه‌ای، در ۱۳۴۱ در تهران به دنیا آمده است، هنرآموزی را نزد استادانی مانند حاج عبدالله مهری، مهدی انوشفر، رؤیا جاویدنیا و اوژن سیروسی با سفال‌گری آغاز می‌کند و نخستین نمایشگاهش به نام” نقاشیهای دیواری و شکلهای انتزاعی” را در ۱۳۷۲ در گالری کلاسیک اصفهان برگزار می‌کند. سپس به فراگیری مجسمه‌سازی نزد پیکرسازانی ماند یونس فیاض و رامین سادات قرین، می‌پردازد و به گفته‌ی خودش درمی‌یابد که ” کار سه‌بعدی مفهومی، دست‌افزار یا مدیوم اوست.” به این ترتیب، از ۲۷ سالگی به مجسمه‌سازی و چیدمان رو می‌آورد و نخستین کاری که می‌کند ساختن ۲۰۰ سگ سفالی له شده و زیر ماشین رفته است. از آنها چیدمانی به نام ” جاده می‌کشد” برپا می‌دارد و در نهایت همه‌شان را در گوری به خاک می‌سپارد که سپس بر فرازش آسمان‌خراشی ساخته می‌شود. فیلمی از کل روند برداشته می‌شود، و سالها بعد چیدمانی با همین نام در برلن برگزار می‌کند (۱۳۸۴).
وقتی از بیتا پرسیده می‌شود که چه چیز الهام‌بخش او در آفرینش هنری است، گفته‌ی لوئیز بوژوآ^[۲۰۰] را تکرار می‌کند: ” هنر در باره‌ی هنر نیست، هنر در باره‌ی زندگی است."، ” من راز رویدادهایی را که در پیرامونم رخ می‌دهد، دوست دارم” و با این کنجکاوی شدید نسبت به محیط، از تمام چیزها و موجودات زنده پیرامونش الهام می‌گیرد.
در سال ۱۳۷۷ همراه با چهار هنرمند دیگر خانه‌ای متروک نزدیک حسینه ارشاد را که قرار بود خراب شود تا آسمان‌خراشی به جایش ساخته شود، کارگاه خود می‌کنند و بیتا یک سلسله کلاغ که برایش پرنده‌های خنده‌دار و مفتون‌کننده‌ای هستند، می‌سازد و آنها را روی صندوق‌های میوه و سقف ایستگاه اتوبوس نزدیک خانه می‌چیند و مازیار بهاری مستندی با نام آزمایش گروه ۷۷، هنر ناپایدار (هنر ویرانگری) از کل این روند تبدیل خانه به کارگاه می‌سازد. چیدمان که توجه زیادی را به خود جلب می‌کند، تأثیر ویرانگری را بر موجودات زنده به نمایش می‌گذارد. بیتا باز هم ۲۰۰ کلاغ می‌سازد و در نشست ” آداب فرهنگی در منطقه” که در سال ۱۳۸۱ در بیروت برگزار شد، آنها را درخانه‌ای قدیمی به نام “خانه‌ی زیکو” و باز روی سقف ایستگاه اتوبوس کنار خانه می‌چیند و شگفت‌زده می‌شود وقتی می‌فهمد که بیروت کلاغ ندارد.
به این ترتیب فیاضی در برانگیختن جنبش هنری نویی نقش‌آفرینی می‌کند که مخاطبین تازه‌ای را به خود جلب می‌کند و به زودی یکی از زنان هنرمندی می‌شود که در دنیای هنر ایران نقش برجسته‌ای پیدا می‌کند، آثارش در باخترزمین به نمایش گذاشته می‌شود و چهره‌ای بین‌المللی می‌یابد.
در” کودکان شهر تاریک “، چیدمانی چندرسانه‌ای از مجسمه‌ و ویدئو و عکاسی و نقاشی در باره‌ی تأثیرات زیانبار آلودگی هوا روی کودکان، ۳۴ مجسمه گچی بچه در اندازه طبیعی می‌سازد و می‌کوشد تا با آنها دنیایی آرمانی را به نمایش بگذارد که در آن کودکان با شادمانی به بازی مشغولند. این نخستین پروژه‌ای در تاریخ هنر امروز ایران بوده که از سوی سازمانهای متفاوت دولتی و غیردولتی پشتیبانی شد.

۱٫۳۸

۲٫۹۸

۳٫۲۲

انحراف از معیار

نتایج ۳ بار تکرار و مقدار میانگین برای ناکس در دور RPM1200 و بار %۱۰۰

نتایج بدست آمده از مقادیر انحراف از معیار نشان از اطمینان صحت آزمایش‌ها دارد که این موضوع به خوبی در شکل (۳-۵) برای ناکس قابل مشاهده است.
نتایج و تحلیل آنها
مقدمه
برای بررسی قابلیت استفاده از بیودیزل پسماند خوراکی به عنوان سوخت در موتور باید پارامترهای عملکرد، آلایندگی، احتراق و عمر مفید موتور در شرایط مختلف کارکرد موتور با سوخت استاندارد دیزل مقایسه شود. با توجه به امکانات آزمایشگاهی، هر پژوهنده‌ای اقدام به بررسی و تحلیل برخی از پارامترهای یاد شده، می‌کند. در این پژوهش با توجه به امکانات آزمایشگاهی، عملکرد و آلایندگی موتور در دورها و بارهای مختلف مورد بررسی قرار گرفته است که در فصل پیش‌رو به آنها پرداخته می‌شود.
نتایج عملکرد موتور
عملکرد موتور به راندمان حرارتی، توان، گشتاور، مصرف سوخت ویژه ترمزی و دمای گازهای خروجی اطلاق می­ شود. تک تک موارد فوق در ادامه بررسی خواهند شد.
راندمان حرارتی
شکل‌های (۴-۱) تا (۴-۴) تغییرات راندمان حرارتی را در ۲۵، ۵۰، ۷۵ و ۱۰۰ درصد، بار وارد بر موتور در دورهای ۱۲۰۰، ۱۴۰۰، ۱۷۰۰ و ۲۰۰۰ دور در دقیقه نمایش می‌دهند.
تغییرات راندمان حرارتی در مقابل بار موتور در دور RPM 1200
با افزایش بار موتور در دور RPM 1200 ابتدا راندمان حرارتی افزایش پیدا می‌کند که به سبب افزایش میزان سوخت تزریق شده به موتور و کاهش تلفات حرارتی در مقایسه با افزایش انرژی ورودی می‌باشد و در بارهای %۵۰ و %۷۵ به ماکزیمم مقدار خود می‌رسد. پس از آن به دلیل افزایش زیاد سوخت و در نتیجه اتمیزه شدن نامناسب سوخت و نبود توربولانس مناسب به سبب دور پایین موتور راندمان حرارتی کاهش می‌یابد. با افزایش میزان مخلوط بیودیزل در دیزل در این دور راندمان حرارتی کاهش می‌یابد که دلیل آن افزایش لزجت سوخت و ایجاد تغییرات در پارامترهای پاشش سوخت از قبیل مخروط اسپری و نسبت سطح به حجم قطرات سوخت است. افزایش این پارامترها باعث افت راندمان پاشش می‌شود که این موضوع در B30 به‌ خصوص در بار %۱۰۰ نمود بیشتری دارد. از دلایل دیگر کاهش راندمان می‌توان به شکل گیری ناکس اشاره کرد که سبب دریافت گرمای زیاد از احتراق برای شکستن مولکول‌های نیتروژن می‌شود. در مخلوط B5 راندمان حرارتی بسیار نزدیک به دیزل است که در واقع لزجت سوخت در این ترکیب تأثیر کمی دارد و این اثر توسط اکسیژن موجود در ساختار سوخت پوشش داده می شود.
تغییرات راندمان حرارتی در مقابل بار موتور در دور RPM 1400
تغییرات راندمان حرارتی در مقابل بار موتور در دور RPM 1700
تحلیل‌های ارائه شده در مورد دور RPM1400 نیز صادق است با این تفاوت که به دلیل افزایش دور موتور شدت آشفتگی جریان در موتور زیاد می‌شود و باعث اختلاط بهتر ذرات سوخت با هوا شده و در نتیجه سبب بهبود راندمان احتراق به‌ خصوص در بارهای بالاتر و نسبت‌های بالاتر ترکیب بیودیزل و دیزل می‌شود.
در RPM1700 افزایش شدت توربلانس سبب بهبود احتراق می‌شود و در نتیجه راندمان حرارتی در بارهای بالا تقریبا ثابت می‌ماند و بسیار به دیزل نزدیک می‌شود به‌ خصوص در بارهای بالا نمود آن بیشتر می‌شود. در دور RPM 2000 راندمان حرارتی به موازات افزایش بار زیاد می‌شود و حتی در B5 از دیزل پیشی می‌گیرد زیرا افزایش شدت آشفتگی جریان در محفظه احتراق و پایین بودن درصد بیودیزل کاملا اثر لزجت را پوشش می‌دهند و در نتیجه اکسیژن موجود در سوخت کیفیت احتراق افزایش می‌یابد. این افزایش شدت آشفتگی نیز سبب می‌شود که بیودیزل‌های B20 و B30 به‌دلیل اکسیژن بیشتر در ساختار خود، دارای راندمان حرارتی بیش از B10 باشند.
تغییرات راندمان حرارتی در مقابل بار موتور در دور RPM 2000
شکل‌های (۴-۵) تا (۴-۸) تأثیر دور موتور را بر راندمان حرارتی نشان می‌دهند.
تغییرات راندمان حرارتی در مقابل دور موتور در بار %۲۵
راندمان حرارتی با افزایش دور موتور برای سوخت‌ها کاهش می‌یابد. علت این پدیده را می‌توان در اصطکاک بیشتر موتور و بازه زمانی احتراق (که تقریبا ثابت است) و باز شدن زودتر سوپاپ خروجی با افزایش دور و کاهش سوخت پاشیده شده در موتور جستجو کرد. با باز شدن زودتر سوپاپ خروجی بخشی از انرژی فشار گازهای احتراق به گرما تبدیل شده و از طریق اگزوز دفع می‌شود، البته در بار %۲۵ در دور‌های پایین نمود آن کم است و نمودار تقریبا افقی است، زیرا میزان سوخت پاشیده شده کم است و زمان لازم برای احتراق کامل وجود دارد و افزایش دور و بهبود احتراق اثر کاهش راندمان را از طریق اصطکاک تا دور RPM1400 پوشش می‌دهد. با افزایش دور از RPM 1400 به بالا، به سبب ساختار کنترلی پمپ انژکتور میزان سوخت کاهش می یابد که سبب کاهش آوانس پاشش و انرژی ورودی کمتر می‌شود. این عوامل سبب می‌شوند که راندمان احتراق برای همه سوخت‌ها کاهش یابد. در شکل (۴-۵) راندمان حرارتی B5 بیش از دیزل است. علت ساختار سوخت و اکسیژن موجود در آن است که در بخش‌های قبل به آن پرداخته شده است. همچنین در دور RPM 2000 راندمان B20 و B30 از B10 بیشتر است که دلیل آن کم بودن سوخت در این بار، افزایش شدت آشفتگی و بهبود راندمان پاشش و آوانس شدن پاشش سوخت به‌واسطه لزجت سوخت نسبت به B10 است.
شکل‌های (۴-۶) و (۴-۷) راندمان حرارتی را برای بارهای %۵۰ و %۷۵ نشان می‌دهند. تحلیل‌های ارائه شده برای بار %۲۵، برای بارهای %۵۰ و %۷۵ نیز صادق می‌باشند با این تفاوت که به دلیل افزایش بار و در نتیجه افزایش سوخت در تمام مراحل افزایش دور راندمان حرارتی کاهش می‌یابد.
تغییرات راندمان حرارتی در مقابل دور موتور در بار %۵۰
تغییرات راندمان حرارتی در مقابل دور موتور در بار %۷۵
تغییرات راندمان حرارتی در مقابل دور موتور در بار %۱۰۰
شکل (۴-۸) راندمان حرارتی را در بار کامل نمایش می‌دهد. روند راندمان حرارتی در این بار با بارهای کمتر تفاوت دارد. علت این تفاوت را می‌توان در پاشش زیاد سوخت دانست. در دور پایین سوخت به خوبی اتمیزه نشده و در نتیجه نیروی کشش سطحی قطرات بیشتر و راندمان احتراق کاهش می‌یابد. این مسأله با افزایش میزان بیودیزل در دیزل به‌ خصوص در B30 شدت می‌گیرد، ولی با افزایش دور موتور و اتمیزه شدن بهتر سوخت ابتدا راندمان حرارتی افزایش می‌یابد و سپس بنا به دلایل ذکر شده برای بارهای کمتر دوباره روند نزولی به خود می‌گیرد.
گشتاور
شکل (۴-۹) تأثیر میزان بیودیزل و دور موتور بر تغییرات گشتاور را در بیشینه بار وارد بر موتور نشان می‌دهد.
گشتاور موتور با درصدهای متفاوت بیودیزل و دیزل در بار %۱۰۰ برای دورهای مختلف
همان گونه که در شکل (۴-۹) نشان داده شده است در دور RPM 1200 گشتاور تولیدی با افزایش درصد بیودیزل کاهش می‌یابد. دلیل این پدیده افزایش لزجت و در نتیجه کوچک شدن زاویه مخروط پاشش و بزرگ شدن قطرات سوخت و کاهش شدت آشفتگی هوای داخل محفظه احتراق به علت دور پایین موتور است، که سبب کاهش راندمان احتراق و در نتیجه کاهش گشتاور می‌شوند. البته دلایل دیگری همچون کاهش گرمای حاصل ازاحتراق مخلوط به واسطه ارزش حرارتی کمتر سوخت، سبب کاهش فشار متوسط احتراق و در نتیجه گشتاور می‌شوند. پس از اینکه دور به RPM1400 می‌رسد به دلیل افزایش شدت آشفتگی و موجود بودن اکسیژن در ساختار بیودیزل، تأخیر اشتعال کاهش می یابد و سیکل دیزل به سیکل ترکیبی نزدیک‌تر می‌شود و برخلاف دیزل معمولی گشتاور افزایش می‌یابد. در دور RPM 1700 تأثیر اکسیژن موجود در ساختار سوخت اثر لزجت بالاتر سوخت را تحت پوشش قرار می‌دهد، زیرا با افزایش دور موتور شدت آشفتگی جریان، سوخت را در داخل محفظه احتراق با هوا بهتر ترکیب می‌کند. مجموع عوامل بالا سبب می‌شود که گشتاور تولیدی در B20 و B30 از ترکیب B10 در این دور بیشتر شود و حتی ترکیب B5 دارای گشتاوری بیش از دیزل معمولی شود.
در دور RPM 2000 عوامل مؤثر در دور RPM 1700 تأثیر بیشتری دارند. در این دور موتور، شدت آشفتگی در موتور بیشتر می‌شود و راندمان احتراق افزایش می‌یابد که سبب بیشتر شدن گشتاور ترکیب‌های بیودیزل و دیزل در مقایسه با دیزل می‌شود.
گشتاور موتور در بار%۲۵، %۵۰ و %۷۵ شبیه به بار %۱۰۰ است. علت این امر نحوه انجام آزمایش‌ها بوده است. تستها ابتدا در بار %۱۰۰ گشتاور موتور انجام شده و سپس سایر گشتاورها به نسبت بار موتور بر روی موتور توسط کنترلر دینامومتر اعمال گردیده است. تنها تفاوت بین آنها میزان گشتاور تولیدی است که با کاهش بار، گشتاور موتور کاهش می‌یابد. به همین دلیل، نمودارهای مربوطه ارائه نشده‌اند.
شکل‌های(۴-۱۰) تا (۴-۱۴) تأثیر بار موتور برگشتاور موتور را برای دورهای متفاوت نشان می‌دهند. همانگونه که مشاهده می‌شود در دور RPM 1200 با افزایش بار موتور گشتاور تولیدی از سوخت‌های ترکیبی بیودیزل و دیزل در مقایسه با دیزل کاهش می‌یابد، درحالی‌که در دور RPM 2000 با افزایش بار موتور بر گشتاور خروجی افزایش می‌یابد. علت این پدیده تأثیر بیشتر لزجت سوخت در دور پایین، تک نازل بودن انژکتور و در سوی دیگر تأثیر بیشتر اکسیژن موجود در سوخت در دورهای بالا به دلیل افزایش شدت آشفتگی است. البته می‌توان با افزایش نسبت تراکم و آوانس پاشش و یا با بالا بردن فشار پاشش و استفاده از انژکتورهای دارای چند نازل پاشش نسبت به بهبود فرایند پاشش و اختلاط بهتر سوخت و هوا به‌ خصوص در مراحل اولیه احتراق (پیش‌اختلاط) اقدام کرد و این نقطه ضعف را برطرف نمود.
گشتاور موتور با درصدهای متفاوت بیودیزل و دیزل دردور RPM 1200 و بارهای مختلف
گشتاور موتور با درصدهای متفاوت بیودیزل و دیزل دردور RPM 1400 و بارهای مختلف
گشتاور موتور با درصدهای متفاوت بیودیزل و دیزل دردور RPM 1700 و بارهای مختلف
گشتاور موتور با درصدهای متفاوت بیودیزل و دیزل دردور RPM 2000 و بارهای مختلف
توان
رفتار موتور برای تولید توان بسیار شبیه به رفتار آن در گشتاور خروجی است. توان نسبت مستقیم با دور و گشتاور موتور دارد. به همین دلیل در این مبحث فقط نمودارهای توان در بار %۱۰۰ و دور RPM2000 نمایش داده شده‌اند. شکل (۴-۱۴) توان موتور را در بار %۱۰۰ برای دورهای متفاوت نمایش می‌دهد و ملاحظه می‌شود که به دلیل افزایش بیشتر دور نسبت به کاهش گشتاور توان تولیدی موتور روند صعودی دارد. در دورهای پایین به دلیل کمتر بودن گشتاور تولیدی از ترکیب‌های بیودیزل، توان آنها نیز کمتر از توان تولیدی در مقایسه با دیزل معمولی است. ولی با افزایش دور به دلیل افزایش گشتاور تولیدی از ترکیب‌های مختلف سوخت، توان موتور بیشتر از تغذیه موتور با سوخت دیزل است.
توان موتور با درصدهای متفاوت بیودیزل و دیزل دردور RPM 2000 و بارهای مختلف
توان موتور با درصدهای متفاوت بیودیزل و دیزل در بار %۱۰۰ برای دورهای مختلف
مصرف سوخت ویژه ترمزی
مصرف سوخت ویژه ترمزی در دورRPM1200 در شکل (۴-۱۶) نمایش داده شده است. با افزایش بار موتور، به دلیل کاهش تلفات حرارتی مصرف سوخت ویژه کاهش می‌یابد و به حداقل خود می‌رسد، سپس با افزایش بار به دلیل کاهش راندمان احتراق، به دلیل افزایش لزجت، مصرف سوخت ویژه افزایش پیدا می‌کند. کاهش گرمای احتراق ترکیب‌های بیودیزل، باعث افزایش مصرف ویژه این سوخت‌ها نسبت به دیزل معمولی می‌شود. در دور RPM1200 به دلیل کم بودن شدت آشفتگی، اثر لزجت بیودیزل خود را نشان داده و سبب کاهش توان و در نتیجه افزایش BFSC می‌شود. این پدیده به خوبی برای B30 ملموس است، زیرا بیشترین لزجت مربوط به این ترکیب است. دلیل دیگر بالاتر بودن مصرف سوخت ویژه، بالاتر بودن چگالی سوخت بیودیزل است که سبب می‌شود در هر بار پاشش جرم سوخت بیشتری توسط پمپ انژکتور وارد موتور شود و از آنجا که مصرف سوخت ویژه با جرم سوخت مصرفی نسبت عکس دارد سبب افزایش BSFC می‌شود.
تأثیر افزایش بار موتور بر مصرف سوخت ویژه ترمزی دردور RPM 1200 برای ترکیب‌های مختلف

• زمان پرتاب محصول

• میزان مهارت در انجام فعالیت‌های توسعه محصول (پری، ۱۹۹۴).

کوپر و کلنزشمیت^[۱۲۳] (۱۹۹۳) برای شناسایی عوامل موفقیت در صنعت شیمی ۱۰۳ پروژه را در آمریکا و اروپا موردبررسی قرار می‌دهند درحالی‌که فقط یک سوم از این پروژه‌ها موفق بوده اند. آن‌ ها با مقایسه پروژه‌های موفق و ناموفق سعی می‌کنند تا عوامل کلیدی موفقیت را شناسایی کنند. آن‌ ها شش عامل را شناسایی کرده و موردبررسی قرار می‌دهند که عبارت‌اند از:

• استراتژی

• طبیعت پروژه (میزان تازگی(

• محیط سازمان(هم افزایی بازاریابی تکنولوژی، تولید و مدیریت

• آشنایی سازمان با محصول

• جذابیت محصول

• شرایط رقابت

آن‌ ها در تحقیق خود نشان داده اند که استراتژی تفاوت در موفقیت سهم بسیار بالایی دارد درحالی‌که هم افزایی تاثیر ملایم تری در موفقیت دارد و نکته جالب تر این که شرایط محیط خارجی یعنی جذابیت و رقابت مشخص کننده موفقیت نیستند (کوپر و کلنزشمیت، a۱۹۹۳).
لینک (۱۹۸۷) به بررسی عوامل موفقیت و شکست محصولات جدید صنعتی که جدیدا تجاری‌سازی شده‌اند می‌پردازد. به‌طور دقیق تر می‌تواند گفت که او در این تحقیق به دنبال آن پاسخ این سؤال است که آیا عوامل موفقیت و شکست مشخص شده در تحقیقات پیشین با تغییر میزان تجربه و میزان نوآوری محصول سازمان تغییر می‌کند یا خیر. او با بررسی اهمیت ۱۹ عوامل شش عامل را به‌عنوان عوامل با اهمیت معرفی می‌کند که عبارت‌اند از:
شکل -۲-۱۷- عوامل موفقیت توسعه محصول جدید (لینک، ۱۹۸۷)
در آخر او نتیجه می‌گیرند که در سازمان‌هایی که نوآوری و تکنولوژی بیشتری در پروژه‌های محصولات خوددارند عوامل موفقیت متفاوت می باشند نسبت به سازمان‌هایی که نوآوری و تکنولوژی کمتری در پروژه‌های خوددارند. (لینک، ۱۹۸۷)
کوپر و کلنزشمیت (۱۹۸۷) بیان می‌کنند که در توسعه محصول شناسایی عوامل موفقیت از اهمیت ویژه ای برخوردار است. آن‌ ها ۱۰ عامل را به‌عنوان عوامل موفقیت معرفی می‌کنند و سپس به بررسی هریک می‌پردازند این عوامل عبارت‌اند از:
۱ برتری محصول
. ۲ پتانسیل بازار
. ۳ رقابت پذیری محصول
. ۴ هم افزایی بازار
۵. اهم افزایی تکنولوژی
۶. پروتوکل
۷. بهره وری در انجام فعالیت‌های پیش از توسعه
۸. بهره وری در انجام فعالیت‌های بازار
۹. بهره وری در انجام فعالیت‌های تکنولوژیکی
۱۰. پشتیبانی مدیران بالای سازمان
آن‌ ها با بررسی ۲۰۳ محصول موفق و ناموفق به نتیجه گیری می‌پردازند. آن‌ ها نشان می‌دهند که برتری محصول برترین عامل برای موفقیت تجاری است (کوپر و کلنزشمیت، a۱۹۸۷).
ووس (۱۹۸۵) در مقاله خود به بررسی عوامل موفقیت در توسعه نرم افزار جدید کامپیوتری می‌پردازد. پژوهش او از عوامل کلیدی تحقیقات پیشین کمک گرفته و به آن می افزاید. نتایج تحقیق او با تحقیقات پیشین خود در یک راستا قرار می‌گیرند و آن‌ ها را تایید می‌کند و نشان می‌دهد که این عوامل همانند دیگر صنایع هستند. او با بررسی چندین تحقیق بیان می‌کند که عوامل موفقیت برای نوآوری را می‌تواند به هشت گروه تقسیم کرد (ووس، ۱۹۸۵).

• شناخت نیاز مشتری

• ارتباط مناسب با مخترع

• مدیریت مناسب جنبه‌های تکنیکی

• وجود یک محصول قهرمان

• وجود منابع کافی

• بازاریابی مناسب

• اهمیت برنامه ریزی نوآوری برای سازمان

• تجربه مدیریت در فرایند نوآوری

کوپر^[۱۲۴] (۱۹۸۴) بیان می‌کند که استراتژی که سازمان‌برای توسعه محصول خود بر می گزیند با نتایج عملکرد آن سازمان رابطه دارد. او برای شناسایی استراتژی های سازمان‌ها شصت وشش عامل استراتژیک را شناسایی کرده و آن‌ ها را در چهار گروه دسته بندی می‌کند که عبارت‌اند از: طبیعت توسعه محصول سازمان، طبیعت بازار سازمان، طبیعت تکنولوژی سازمان و طبیعت و گرایش سازمان در فرایند توسعه محصول جدید. در مرحله بعد او عوامل را به نوزده مورد کاهش می‌دهد (کوپر، ۱۹۸۴a).
طی تحقیقات او پنج نوع استراتژی شناسایی می‌شود که هریک در ۱۹ بعد استراتژیک با هم متفاوت هستند
شکل-۲-۱۸- استراتژی های توسعه محصول جدید (R. G. Cooper, 1984b)
تحقیقات او در آخر نشان می‌دهد که استراتژی تعادل با موفقیت بیشتری همراه است و سازمان‌ها بای تمرکز خود را روی تکنولوژی و بازار قرار دهند (کوپر، b۱۹۸۴).
کوپر (۱۹۸۳)^[۱۲۵] به بررسی عناصر سازنده استراتژی محصول جدید می‌پردازد. وی در مرحله بعد رابطه عملکرد سازمان‌ها و استراتژی های انتخابی آن‌ ها را بررسی می‌کند و در آخر چندین نوع استراتژی را شناسایی می‌کند که به عملکرد بهتری در ابعاد مختلف توسعه محصول منجر می‌روند.
او با بررسی تحقیقات پیشن یک مدل مفهومی طراحی می‌کند که نشان می‌دهد، در استراتژی محصول جدید سازمان چهار بعد کلیدی وجود دارند که عبارت‌اند از: نوع محصول، نوع بازار، نوع تکنولوژی و طبیعت فرایند توسعه. وی سپس با مشخص کردن متغیرهای زیر شاخه هر یک از این چهار بعد، به بررسی اهمتی هر یک می‌پردازد (کوپر، ۱۹۸۳).
وی در آخر نتیجه می‌گیرند که عملکرد محصول جدید یک مفهوم چند بعدی است که از سه بعد تشکیل‌شده و هریک مستقل از دیگری عمل می‌کنند. آن‌ ها عبارت‌اند از عملکرد کلی سازمان در مقایسه با اهداف، رقابت و سود دهی و ثبت عملکرد سازمان در توسعه محصول و تاثیر پروژه محصول جدید بر فعالیت‌های سازمان (کوپر، ۱۹۸۳).
کوپر (۱۹۷۹) در رابطه باشناسایی عوامل موفقیت مالی محصولات نوآورانه در صنایع بیان می‌کند که دو موضوع پر اهمیت در این میان قابل بحث اند، یک این که چگونه محصولات موفق را می‌تواند تشخیص دارد و دو این که چه فعالیت‌هایی باعث بالارفتن شانس موفقیت محصول می‌روند. تحقیق او از سه جهت با تحقیقات پیشین خود متفاوت است، از جامعه آماری بزرگی استفاده می‌کند که باعث تحلیل‌های آماری معناداری می‌شود، از مدلی استفاده می‌شود که متغیرهای مرتبط را موردبررسی قرار می‌دهد و در آخر نیز موانع و سرعت دهنده های توسعه محصول جدید را شناسایی می‌کند. (کوپر، ۱۹۷۹b).
کوپر (۱۹۷۹)a برای رسیدن به متغیر هایی که شکست و یا موفقیت یک محصول را پیش بینی می‌کنند سعی می‌کند تا با بهره گرفتن از تحقیقات و مدل‌های پیشین متغیرهای مؤثر تر را شناسایی کند و آن‌ ها را با عنوان ابعاد موفقیت و شکست معرفی کند. او بیان می‌کند که پژوهش‌های پیشین متغیر های گوناگونی را شناسایی کرده اند که با نتایج توسعه محصولات جدید رابطه دارند. بررسی آن‌ ها و دسته بندی آن‌ ها منجر به مدلی شد که او در مقاله دیگر سال ۱۹۷۹ خود به آن اشاره کرده است. به‌طور خلاصه می‌تواند گفت که این مدل بیان می‌کند متغیر های تاثیر گذار بر توسعه محصول جدید در پنج دسته جای می‌گیرند:
شکل -۲-۱۹ عوامل موفقیت توسعه محصول جدید(کوپر،۱۹۷۹a)
کوپر بیان می‌کند که با بررسی دقیق تر لایه های زیرین این شش شاخه به لیستی متشکل از هفتادوهفت متغیر می‌تواند رسید که انتظار می رود با نتیجه محصول جدید در رابطه باشند. ولی با انجام تحقیقاتی نشان می‌دهد که از این متغیر ها فقط هجده عدد از آن‌ ها نقش نسبتاً مهم تری در مشخص کردن سرانجام محصول جدید بازی می‌کنند.
او نقش پر اهمیت بازاریابان را نشان می‌دهد و بیان می‌کند که اطلاعات بازاریابی، ارتباطات بازاریابی، استراتژی پرتاب به بازار از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند. او در کنار این موضوع به نقش مرکزی استراتژی محصول نیز اشاره کرده و بیان می‌کند که اگرچه بازاریابی پر اهمیت است اما خود محصول جایگاه ویژه ای دارد (کوپر، ۱۹۷۹).
رروثول ۱۹۷۴^[۱۲۶] در مقاله خود درباره پروژه SAPPHO بیان می‌کند که این پروژه از دو مرحله تشکیل‌شده است. در مرحله اول با مقایسه ۲۹ نوآوری تکنولوژی، پنج عامل اصلی تفاوت میان نوآوری های موفق و ناموفق مشخص می‌شود که عبارت‌اند از:
شکل -۲-۲۰-عوامل موفقیت توسعه محصول جدید (روثول وهمکاران،۱۹۷۴)

اهلی سوخته دل را هوس یاری ازوست

وزن:فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن/ بحررمل مثمن مخبون محذوف
موضوع کلّی:سختی راه عشق وتحمل مشکلات توسط عاشق
غزل مُرَدّف با ردیف فعلی
۱-خون خوردن دل، تشخیص/جا در دل کسی کردن، کنایه از محبوب قلب کسی بودن/
۳-دست در دهان کسی نهادن، کنایه از مانع حرف زدن کسی شدن/دل چاک، کنایه از دل مجروح وعاشق/
۴-بیمار مراد بیمار عشق است./ کنار کردن، ویژگی سبکی یعنی کناره گیری کردن ودوری کردن/
۵-سوخته دل، کنایه از بدبخت و بی چاره/دست تهی، کنایه از فقر و بدبختی/
غزل ۳۳۸

همه راست میل خالی که بر آن رخ جمیل است
به بهشت و سلسبیلم چه دهی تو وعده، مارا
پی دفع چشم زخمت نبود به نیل حاجت
سرم ار ربود تیغت به قیامتت نگیرم
نشنیده یی که مجنون به قبیله تیغ چون زد

چه رسد به ما از این خوان عدسی و صد خلیل است
تو بهشت حسنی و می زکف تو سلسبیل است
که به مصر حسن رویت خط سبز به زنیل است
که به شرع عشقبازی سر وخون ما سبیل است
به محبتت که اهلی به وفا از آن قبیل است

وزن: فعلات فاعلاتن، فعلات فاعلاتن- بحر رمل مثمن مشکول
موضوع کلی: عشق وتوصیف معشوق
غزل مُرَدّف با ردیف فعلی
۱-تلمیح به داستان حضرت ابراهیم ، «ابراهیم پیامبر، فرزند آزر بت تراش وپدر اسماعیل واسحاق است.او درعصرنمرود در شهر اور(عراق کنونی) ولادت یافت.خداوند ابراهیم را از میان همه ی پیغمبران برگزید واو را خلیل خود خواند واز این روی به ابراهیم ، خلیل الله گویند.ابراهیم نمرود را از بت پرستی نهی کرد از این رو نمرود خواست تا او را در آتش بسوزاند، به دستور نمرود آتشی عظیم افروختند و ابلیس به نمرودیان منجنیق ساختن را یاد داد و به وسیله ی منجنیق ابراهیم را در آتش انداختند اما آتش به امر خداوند بر ابراهیم گلستان شد.» ( شمیسا، ۱۳۸۶: ۸۲)/ جمیل، زیبا/
۲-سلسبیل،نام چشمه ای در بهشت.( معین، ذیل سلسبیل)/ تو بهشت حسنی، می زکف تو سلسبیل است تشبیه بلیغ اسنادی/
۳-نیل وچشم زخم تناسب ، اشاره به اعتقاد قدما که برای رفع چشم زخم نیل بر پیشانی می مالیدند./ مصر حسن، تشبیه تلمیحی ،« تلمیح به معنی اشاره کردن به چیزی است.تشبیه تلمیحی یا تلمیح در تشبیه،تشبیهی است که به داستان یا رویدادی اشاره داشته باشد ودرصورتی خواننده بدان پی می برد که به آن داستان یا رویداد آگاهی داشته باشد.»(صادقیان،۱۳۸۲: ۱۷۷)/ خط سبز به زنیل است، تشبیه تفضیل./

۴-ربودن سر توسط تیغ ، کنایه از کشته شدن/ گرفتن، کنایه از مؤاخذه کردن./شرع، مذهب وآیین/ سبیل بودن، کنایه از جایز وروا بودن/
۵- تیغ زدن، کنایه از جنگیدن/ تلمیح به داستان لیلی ومجنون، رجوع کنید به غزل ۳۰۷/ به در مصراع دوم به سوگند می باشد.به محبتت ، یعنی به محبت تو سوگند می خورم که./
غزل ۳۳۹

در سوختنم آن که بر افروختن آموخت
آنروز که تعلیم نظر کرد مرا عشق
دل سوختن آموخت چو پروانه به عاشق
بلبل ز سرشک از غم گل دانه فشان است
از فیض ازل علم نظر بازی اهلی

شمعی است که پروانه ازو سوختن آموخت
اول ز رخ غیر نظر دوختن آموخت
آنکس که بدان شمع بر افروختن آموخت

۱-۲-۶- انواع رویکردها در بانکداری الکترونیک
رویکردهای مختلف بانکداری الکترونیک درجهان بانامهای مختلف ارائه می شوند که عمده ترین آنها، بانکداری اینترنتی،بانکداری مبتنی بر شبکه های اداره شده، خدمات بانکداری مبتنی بر تلویزیون، بانکداری تلفن، بانکداری خانگی، انجام امور بانکی از طریق دستگاه های خودپرداز و… را شامل می گردد. در بسیاری از موارد بانکداری الکترونیک را بانکداری مجازی می نامند و این به خاطر انجام امور بانکی به صورت مجازی و به دور از شعب بانکی است. به عبارتی بانکداری مجازی عبارت است از:
ارائه خدمات بانکی، به کمک ابزار جدید تکنولوژی مختلف و متفاوت از ابزار بانکداری سنتی که به شیوه های مختلفی از طریق دستگاه های خود پرداز الکترونیکی، بانکداری تلفنی ، بانکداری خانگی و بانکداری اینترنتی و … صورت می پذیرد (Tyler &Stanley,2001,p.246).
با توجه به رویکردهای مختلف بانکداری الکترونیک ، نکته اساسی حائز اهمیت است وآن اینکه در بانکداری الکترونیکی در برخی از موارد ارائه خدمات بانکی با بهره گرفتن از سیستم های الکترونیکی است ودر برخی مواقع ارائه خدمات الکترونیکی بانکی است .تفاوت این دو مفهوم در تعریف خودکار سازی بانکی و بانکداری الکترونیک است. در خودکار سازی بانکی، شعب مجهز به رایانه می شوند و کارکنان بانک کاربر رایانه هستند ودر زیر ساختهای بانکی تغییر حاصل نمی گردد. در حالی که در بانکداری الکترونیکی کل زیر ساختهای بانکی تغییر می کنند(بیات،۱۳۸۱،ص۱۳).
۱-۲-۷-مبادله الکترونیکی داده ها
ایده پرداخت برای کالاها و خدمات به صورت الکترونیکی ،فکر جدیدی است. امروزه حداقل قسمتی از پردازش معاملات به صورت الکترونیکی انجام می شود. از اواخر دهه هفتاد و اوایل دهه هشتاد میلادی، انگیزه های متفاوتی جهت پرداخت از طریق شبکه های کامپیوتری مطرح شد،بسیاری از آنها فراتر از مرحله طراحی قرار گرفتن امروزه مصرف کنندگان می توانند کالاهایشان را توسط کاتالوگها از طریق شبکه جهانی وب انتخاب کنند و زمانیکه وارد فاز پرداخت می شوند قادرند سازوکارهای مختلفی را به کار ببرند. این سازوکارها، فرستادن شماره کارتهای اعتباری رمزنگاری شده از طریق اینترنت تا به کار بردن تلفن یا فکس برای انتقال اطّلاعات را شامل می شوند (شیخانی ،۱۳۷۸،ص۱۰۹).

در این بخش به بررسی مبادله الکترونیکی داده ها و انتقال الکترونیکی وجوه می پردازیم .در ابتدا به بیان مفهوم انتقال الکترونیکی داده ها و کاربرد آن در سیستم بانکی می پردازیم سپس نحوه عملکرد انتقال الکترونیکی وجوه را در این سیستم مورد بررسی قرار می دهیم و مزایا و ویژگیهای بکارگیری انتقال الکترونیکی وجوه و سیستم های پرداخت الکترونیکی(مانند کارت های بانکی، پول الکترونیکی، چک الکترونیکی و…) و نحوه عمل آنها می پردازیم و ویژگیهای سیستم های پرداخت الکترونیکی مناسب را به تفصیل مورد بررسی قرار می دهیم، علاوه بر اهمیت سیستم های انتقال الکترونیکی وجوه در داخل یک کشور، سیستم های الکترونیکی انتقال وجوه در سطح بین المللی نیز حائز اهمیت است که حداقل از دو طریق صورت می گیرد، یکی کارتهای بانکی بین المللی و دیگری وجوه سوئیفت(SWIFT) http://www.tejaratfa.com/register.phpکه درپایان این بخش به تفصیل مورد بررسی قرار می گیرند.
۱-۲-۸- مبادله الکترونیکی داده ها در سیستم بانکی
عبارتست از انتقال الکترونیکی اطّلاعات که در حال حاضر به صورت گسترده در تجارت الکترونیکی تحت قوانین EDI FACT که استاندادردهای ارائه شده توسط سازمان ملل متحد است عمل می نماید.در حال حاضر مشتریان بانکها نیاز گسترده ای به سیستمهای انتقال اطّلاعات مالی به صورت الکترونیکی دارند،چرا که: اولاً:آنها می توانند حسابهای دریافتی خود را بهتر مدیریت نمایند و اعلامیه های بستانکاری را با دریافتهای خود مقایسه نمایند. همچنین می توانند مشکلات مربوط به اصلاح و مطابقت های مربوط به حساب های خود را کاهش داده و می توانند منابعی را که به دست می آورند سریعاً سرمایه گذاری نمایند.ثانیاً آنها اشتباهات مربوط به ورود مجدد اطّلاعات را کاهش می دهند(در صورت استفاده از EDI نیازی به ورود مجدد اطّلاعات وجود ندارد) ودر نهایت آنها می توانند اطّلاعات دریافتی خودرا از نظر کیفی گسترش دهند.نیاز مشتریان بانکها به EDI و از طرف دیگر خطرکنار گذاشتن بانکها به عنوان یک واسط توسط شبکه های ارزش افزوده که در حال حاضر ارائه کننده خدمات EDI به شرکتها می باشند و تبدیل شدن بانکها به ارائه کننده صرف خدمات مربوط به صورت حسابها باعث گردیده تا بانکها EDI را به عنوان یکی از استراتژیهای بسیار مهم خود مدنظر قرار دهند (Egland&Robeerston,1998,p,756) از طرف دیگر EDI به بانکها این اجازه را می دهد تا بتوانند در سیستمهای مشتریان خود وارد شده و خدمات جدیدتری را به آنها ارائه نمایند.مسائلی که بانکهادر ارتباط با EDI با آنها مواجه هستند،عبارتنداز :
۱- دیگر صرفاً با مسئول مالی یک شرکت در تماس نخواهند بود(فردی که در گذشته کلیه فعالیت بانکها بر روی او متمرکز بود) .
بلکه با کلیه واحدهای موجود در یک شرکت اعم از واحدهای تولیدی،واحد حمل و نقل و غیره در تماس هستند.
۲- بانکهاEDI را در مقوله رقابت با دیگر بانکها مورد بررسی قرار می دهند، چرا که آنهاEDI را به عنوان ابزاری جهت ارائه خدمات جدید مربوط به پرداخت ها و به عنوان یک نیاز جهت ارائه خدماتی که توسط دیگر بانکها ارائه می گردد، می دانند.
۳٫سرانجام، هزینه، مهمترین مشکل بانکها می باشد، چرا که سیستم های EDI ارزان نیستند (Egland;Furst& et al, 1998,p.757) .
۱-۲-۹- مفهوم انتقال الکترونیکی وجوه(EFT) http://www.tejaratfa.com/register.php
انتقال وجه از طریق بانک ها و مؤسسات مالی به دو شکل سنتی (مبتنی بر کاغذ)و شکل الکترونیکی انجام می شود.در شکل سنتی انتقال وجه که در ایران نیز مرسوم است تقریباً کلیه عملیات انتقال وجه بر روی فرم هایی ثبت می شود و برای انتقال اطّلاعات از کاغذ به عنوان پایه سیستم استفاده می شود، ولی پیشرفت فناوری به خصوص فناوری اطّلاعات و ارتباطات نظام بانکداری و انتقال وجه را دگرگون نموده است. در نتیجه سیستم های قدیمی (مبتنی بر کاغذ) به سیستم های (نوین الکترونیکی) تبدیل شده اند. قبل از اینکه مفهوم انتقال الکترونیکی وجوه بیشتر توضیح داده شود، ابتدا لازم است تعریفی از سیستم انتقال وجه ارائه گردد. سیستم انتقال وجه به مجموعه ای از فعالیت ها اطلاق می شود که به وسیله بانک های و مؤسسات دیگر از قبیل اتاق پایاپای جهت انتقال وجه بین بانکها صورت می پذیرد.حال اگر این فعالیت ها بر مبنای کاغذ استوار باشد به آن شیوه پرداخت و «انتقال مبتنی بر کاغذ» گفته می شود و اگر این فعالیت ها از طریق فناوری اطّلاعات و ارتباطات و به صورت الکترونیکی انجام پذیرد به آن «انتقال الکترونیکی وجوه» می گویند. شروع بکارگیری و توسعه سیستم های انتقال الکترونیکی در دنیا به دهه های ۵۰و۶۰ میلادی در آمریکا و اروپا بر می گردد. در این دوران بود که کارت های بانکی عرضه شد و مکانیزم های جدید اتاق پایاپای اتوماتیک به وجود آمد. هر چند که زمان زیادی از به وجود آمدن EFT می گذرد ولی گسترش فراگیر آن مربوط به دهه ۹۰ میلادی و پس از معرفی اینترنت و بکارگیری گسترده آن، می باشد .هر چند که مفهوم انتقال وجه روشن است ولی بر سر مفهوم انتقال الکترونیکی وجوه توافق وجود ندارد زیرا از یک طرف بعضی ها تعاریف بسیار محدودی از آن ارائه نموده اند و فقط نوع خاصی انتقال الکترونیکی وجوه را EFT می دانند در مقابل بعضی ها EFT را در معنای بسیار وسیع بکار برده اند که حتی کل بانکداری الکترونیکی را در خود جای می دهد .در همه مفاهیم انتقال الکترونیکی وجوه یک وظیفه مهم وجود دارد و آن امکان دسترسی سریع و پیوسته به وجه می باشد (باجاج و دبجانی، ۱۳۷۶،ص۳۱۵).
طبق یکی از تعاریف EFT(Liberman ,1998,p.28) عبارت است از روشی برای انتقال وجه به طور خودکار به وسیله رایانه وبا استفاده از اتاق پایاپای خودکارhttp://www.tejaratfa.com/register.phpطبق این تعریف اولاً EFT فرایندی است که وجه به طور الکترونیکی منتقل می شود. ثانیاً یک موجودیت قانونی به نام اتاق پایاپای خودکار که عملیات انتقال (تسویه) را انجام می دهد. از طرف دیگر انتقال الکترونیکی وجوه ابزاری برای رسیدن به هدف نهایی یعنی انجام پرداخت است.در پرداخت الکترونیکی یاانتقال الکترونیکی وجوه، اساساً عمل پرداخت بدون جابجایی فیزیکی پول و بدون تبادل اطّلاعات زیاد صورت می گیرد.
کمیسیون قانون تجارت بین المللی سازمان ملل متحد انتقال الکترونیکی وجوه را چنین بیان می کند:
«انتقال وجه، فرآیندی است که در آن یک یا بیش از یک اقدام در فرایند کار که سابقاً بر اساس روش مبتنی بر کاغذ انجام می شد، اکنون با روش های الکترونیکی صورت می گیرد».
در تعریف دیگر که توسط «مجموعه مقررات یکنواخت بازرگانی ایالات متحده آمریکا » ارائه شده است:« انتقال الکترونیکی وجه عبارت است از یک شبکه انتقال سیمی، اطاق پایاپای خودکار یا سایر نظام های ارتباطی اطاق پایاپای با سایر اتحادیه های بانکی که از آن طریق یک دستور پرداخت بانکی، به بانک مخاطب مخابره و ارسال می شود» (باجاج و دبجانی،۱۳۷۶،ص۳۱۸).
طبق تعریف دیگری انتقال الکترونیکی وجوه عبارت است از هر نوع انتقال وجه به غیر از شیوه های سنتی مثل چک، وجه نقد و سایر ابزارهای کاغذی مشابه، که از طریق یک ترمینال الکترونیکی،تلفن ،رایانه ،نوارهای مغناطیسی،به منظور سفارش، مطلع کردن و یامجوز دادن به مؤسسه مالی، برای بدهکار یا بستانکار کردن یک حساب صورت می گیرد(Ajinkya,2000,p.15) .
طبق این تعریف اصطلاح EFT شامل:
انتقال وجوه از طریق اطاق پایاپای خودکار(ACH)
انتقال از طریق ماشین های خود پرداز (ATM) http://www.tejaratfa.com/register.php
ترمینال های نقطه فروش (POS) http://www.tejaratfa.com/register.php می شود.
با توجه به تعاریف فوق تعریفی که در این تحقیق به عنوان EFT مورد استفاده قرار می گیرد مفهوم وسیع EFT می باشد و شامل هر گونه انتقال وجه که به صورت الکترونیکی انجام می گردد، می شود. طبق تعریف اخیر انتقال الکترونکی وجوه شامل انتقال وجه بین حسابها، بانکهاو سایر موسسات مالی، با استفاده یا بدون استفاده از اتاق پایاپای خودکار(ACH) ، از طریق بکارگیری ترمینال الکترونیکی، تلفن، رایانه، ماشینهای نقطه فروش POS) )، ماشنهای خودپردازATM) ) و یا هر وسیله الکترونیکی دیگر می گردد.بر اساس این تعریف انتقال الکترونیکی وجوه از بعضی جهات گسترده تر از بانکداری الکترونیکی خواهد بود و می تواند بانکداری الکترونیکی را در خود جای دهد(وزارت بازرگانی ،۱۳۸۴،ص۶۰).
(رابطی و همکاران، ۱۳۸۷)،سیستم های وجوه بانکی
۱-۲-۱۰- مزایای بانکداری الکترونیکی
دسترسی یا دستیابی فارغ از مکان و زمان به خدمات ارائه شده بانکها
یکی از مشکلات اساسی بانکداری سنتی محدودیت زمان انجام فعالیتهای بانکی در بانکها و متعاقباً محدود شدن مشتریان به دریافت خدمات بانکی در چهارچوب زمان کوتاه فعالیت بانکها بود.با رواج بانکداری الکترونیکی مشکل اصلی محدودیت زمانی و مکانی استفاده خدمات بانکی مرتفع شده است.(عباسی نژاد:۱۳۸۶ ،ص ۳۹)
سهولت در پرداخت قبوض
در نظام بانکداری سنتی، مشتریان برای پرداخت قبضهای مختلف از قبیل قبضهای آب، برق، تلفن، گاز و اقساط باید در زمان ها و در روزهای معین به بانک مراجه کنند. ولی امروزه مشتریان از طریق اتصال به اینترنت و با وارد ساختن شماره اشتراک و شماره برگ قبض خود می توانند وجه قبض را از حساب خود به حساب بانک یا شرکت صاحب قبض انتقال دهند و در حقیقت از این طریق مشکلات پرداخت حل شده و جریمه های ناشی از تاخیر در پرداخت وجوه قبضها و جز آن کاهش یافته است .(همان، ص ۴۰)
مزایای بانکداری الکترونیک را می‌توان از دوجنبه مشتریان و موسسات مالی نیز مورد توجه قرار داد. از دید مشتریان می‌توان به صرفه‌جویی در هزینه ها، صرفه جویی در زمان و دسترسی به کانالهای متعدد برای انجام عملیات بانکی نام برد. از دید موسسات مالی می‌توان به ویژگیهایی چون ایجاد و افزایش شهرت بانکها در ارائه نوآوری، حفظ مشتریان علی‌رغم تغییرات مکانی بانکها، ایجاد فرصت برای جست‌جوی مشتریان جدید در بازارهای هدف، گسترش محدوده جغرافیایی فعالیت و برقراری شرایط رقابت کامل را نام برد.
بر اساس تحقیقات مؤسسه Data Monitor مهمترین مزایای بانکداری الکترونیک آنها عبارتند از:
تمرکز بر کانالهای توزیع جدید، ارائه خدمات اصلاح شده به مشتریان و استفاده از راهبردهای تجارت الکترونیک. (سید دانیال سجادی. گروه کامپیوتر بشرویه http://bcg.pib.ir)
۱-۲-۱۱- معایب بانکداری الکترونیکی
خطرهای امنیتی
یکی از بزرگترین عیبهای بانکداری اینترنتی یا به طور کلی بانکداری الکترونیکی به خطرهای امنیتی آن برمی گردد.در نظام جدید بانکداری افراد می توانند با به دست آوردن رمز اشخاص،از حسابهای آنان برداشت کنند یا به طور کلی به حسابهای اشخاص حمله یا آنها را از اعتبار ساقط کنند. این مشکل حتی برای شرکتهای بزرگ هم وجود دارد.امروزه موارد بسیار زیادی از اشتباه در استفاده از سیستم و دستکاری در حسابهای افراد در جای جای دنیا دیده شده است. این مشکل از جمله اصلی ترین معایب بانکداری الکترونیکی است.(عباس نژاد،ص ۴۱)
ناآشنایی با فناوری
یکی دیگر از عیبهای بانکداری الکترونیکی، ناآشنایی عده کثیری از افراد جامعه با آن است که از نبود آموزشهای عمومی و زمینه های لازم فرهنگی و اجتماعی ناشی می شود. برای متداول شدن این شیوه بانکداری و استفاده مشتریان بانک از آن، به برگزاری دوره های آموزش شیوه کار با نظام خدمات الکترونیکی نیاز است. این مسئله امروزه در بیشتر کشورهای پیشرفته با برگزاری دوره های مختلف کوتاه مدت و عمومی تقریباً حل شده و تنها برای کشورهای در حال توسعه مطرح است.
از سایر معایب بانکداری الکترونیکی می توان به دسترسی هکر ها (Hacker) به حسابهای شخصی افراد، نبودن اینترنت پرسرعت و دائمی در برخی کشورها، بالا بودن هزینه های زیرساختی بانکداری الکترونیک و غیره اشاره کرد.(عباس نژاد،ص ۴۲)
۱-۲-۱۲- مزایا و ویژگیهای بکارگیری انتقال الکترونیکی وجوه
امنیت
بررسی ها نشان می دهد پرداخت هایی که از طریق سیستم های انتقال الکترونیکی صورت می پذیرنداز امنیت بالاتری نسبت به پرداخت ها به شیوه سنتی برخوردارند. زیرا سیستم های انتقال الکترونیکی وجوه بگونه ای طراحی می شوند که احتمال دستبرد،سرقت،مفقود شدن، عدم انتقال و… به حداقل ممکن می رسد.به خاطر این ویژگی اغلب افراد معمولاً راغب هستندکه از این سیستم ها به جای سیستم های سنتی پرداخت استفاده نمایند(Crede .1998,p.261).
سرعت
ویژگی برجسته سیستم های انتقال الکترونیکی وجود سرعت بالای آن می باشد.با قاطعیت می توان گفت که سیستم های پرداخت الکترونیکی از سیستم های پرداخت سنتی خیلی سریع تر است زیرا در سیستم های پرداخت و انتقال الکترونیکی وجوه ،انتقال وجوه در اکثر مواقع به صورت پیوسته صورت می پذیرد.به عبارت دیگر وجوه به صورت پیوسته از حساب فرستنده به حساب دریافت کننده منتقل می شود(Crede.1998,p.261).