دشمن ، حتی توسل به اشد مجازات نیز جایز می باشد .”
مقررات لاهه ۱۹۰۷ کشتن و مجروح ساختن خائنانه افراد ارتش و غیر نظامیان دشمن
را ممنوع کرده و بعد ها پروتکل اول به طور خاص توسل به خیانت جنگی را با ارائه
تعریف دقیق از آن مشمول ممنوعیت های بشر دوستانه قرار داد .[۲۷۵]
تا قبل از پروتکل اول شیوه های خائنانه ، به مجموعه ی گسترده ایی از رفتار های
پنهانی و دور از صداقت و حسن نیت با دشمن اشاره داشت.
جایزه گذاشتن برای زنده یا مرده ی فرماندهان نظامی و یا سران غیر نظامی دشمن
،تعیین مبلغ برای سر دشمن ، فرستادن مزدور جهت ترور افراد دشمن و کشتن افراد
تعیین شده از دشمن در پشت جبهه ، نقض آتش بس و نادیده گرفتن موافقت نامه ی
متارکه ی جنگ ، سوء استفاده ی نماینده ای که جهت مذاکره به دشمن گسیل شده بود ،
از حمایت هایی اعطایی در جهت جاسوسی ، کارشکنی و تحریک سربازان ، می تواند
مصداق رفتاری خارج از اصول جوانمردی و خائنانه تلقی شود .یکی از محدودیت
های مهم بر روش های جنگی ، شیوه هایی می باشد که علاوه بر حقوق معاهده ای
باعرف حاکم در جنگ هم مغایر است .[۲۷۶]
ممنوعیت شیوه های خائنانه با پیچیدگی هایی نیز مواجه بوده است .قانون گذاری داخلی
کشور ها گاه مصادیق متفاوتی را ذیل این ممنوعیت بر شمرده اند و گاهی نیز تفکیک
شیوه های خائنانه از روش های مجاز جنگی مثل حیل مشروع دشوار بوده است .
از این رو در هنگام تصودب پروتکل سعی شد، با ارائه ی تعریف مشخص و ذکر برخی
مصادیق از حیله ی مشروع و خیانت ممنوع در جنگ ، مرز های دقیقی بین آنچه که
مجازات است و آنچه که غیر مجازات است ترسیم گردد.[۲۷۷]
علاوه بر آن ، بسیاری از روش هایی که در مفهوم کلی خائنانه تلقی شده و مشمول
ممنوعیت های مختلف حقوق بشر دوستانه هستند از شمول تعریف خیانت جنگی پروتکل
خارج گشتند .[۲۷۸]
بخش دوم:
دلایل ممنوعیت خیانت جنگی
اقدام به خیانت جنگی تبعاتی رادر پی خواهد داشت ، که حقوق بشر دوستانه جهت گریز از
آن ، قاعده ی منع خیانت جنگی را وضع نموده است . مهمترین این تبعات ، نقض اصل
حسن نیت و تضعیف حقوق بشر دوستانه است که در این بخش به آنها خواهیم پرداخت.
بند اول:
نقض اصل شرافت سربازان در میدان نبرد
قبل از آنکه حقوق در جنگ ها حاکم شود ، از روزگاران کهن سربازان تابع برخی
اصول انسانی و اخلاقی بوده اند . انسان دوستی در روح و وجدان بشر ریشه دارد و
حقوق بشر دوستانه تبلور این وجدان و اخلاقیات ناشی از آن است . سربازان که
قهرمانان قومی و ملی سرزمین خویش محسوب می شدند ، لزوما ملتزم به اصول فتوت
و شرافت بودند .مسئله ی شرافت که بر گرفته از مفهوم محض انصاف است [۲۷۹]، سرشت
بسیاری از قواعد حقوق بشر دوستانه بوده و رزمندگان با تکیه بر آن می توانند حس
نفرت و انتقام جویی از دشمن را در خود از بین ببرند .[۲۸۰]
همواره در طول تاریخ و عرض جغرافیا ، ۳ عنصر اساسی الهام بخش کمال بشریت و
پیدایش اخلاقیات بوده است :
مذهب ، میل به آزادی و شرافت .فلسفه ی ممنوعیت خیانت را پیش از قواعد حقوقی می
توان در حس شرافت سربازان مشاهده کرد [۲۸۱].این مفهوم که طی قرون وسطی و توسط
مرام شوالیه گری ، بویژه در لوای مسابقات نبرد با نیزه رواج یافت ، در پیدایش و
استقرار قواعدی که نهایتا در عرف و معاهداتی که حقوق رایج جنگ را شکل داده اند ،
سهم بسیاری داشته است . میان شوالیه ها قواعدی برای حمله و دفاع وجود داشت که