۳-۵- محدودیت تحقیق
بدلیل آنکه اطلاعات منتشره از بازدهی بورس اوراق بهادار که بوسیله شاخص بازده نقدی –قیمت محاسبه می شود از سال ۱۳۷۹ در اختیار محققان است و در بازه مورد نظر محقق در این پژوهش از سال ۶۹ تا ۱۳۸۴ را در بر میگیرد، لذا نیازمند یک شاخص جایگزین برای محاسبه بازدهی بورس هستیم که با توجه به همبستگی بالای تغییرات شاخص بازده نقدی و قیمت با شاخص کل قیمتی، بهترین گزینه شاخص کل قیمت خواهد بود. همچنین به منظور برخورداری از طول دوره مناسب جهت تصریح بهتر آزمونهای آماری اطلاعات به صورت فصلی جمع آوری شده و بکار گرفته خواهد شد.
۳-۶- متغیرهای تحقیق
با عنایت به فرضیه های که مورد آزمون قرار خواهد گرفت، متغیرهای زیر به عنوان ارکان این آزمون و تحقیق معرفی می گردند، تعریف عمومی و کلی این متغیرها در فصل دوم انجام یافته و در اینجا به شکلی مختصر به ذکر نام و تعریفی کوتاه از آنها بسنده می شود:

1. شاخص قیمتی بورس اوراق بهادار

بازدهی بورس اوراق بهادار در واقع بیانگر رشد یا افت شاخص کل قیمتی در ابتدا و انتهای هر بازه (فصل) خواهد بود. متداول ترین نقطه شروع برای سرمایه گذاران در موقع خرید سهام بررسی روند تغییرات قیمت سهام می باشد. این قیمت تحت تأثیر دو عامل قرار دارد: نخست عواملی که بر یک سهم به خصوص تأثیرمی گذارندودیگری عواملی که برکل بازار سهام اثر خواهند گذاشت. در این راستا شاخصهای قیمت سهام وبهترازآن تغییرات این شاخصها بیان کننده این تاثیرها خواهد بود.
نمودار ۳-۱- شاخص کل قیمت سهام در پایان دوره SI 
مشاهده می شود که روند قیمت سهام در ایران در طی دوره مورد مطالعه ۱۳۸۴-۱۳۷۹ روندی صعودی داشته است. که در این میان از سال ۱۳۸۳ به دلیل حبابی شدن قیمت سهام، نا اطمینانی های سیاسی ناشی از تحریم اقتصادی به دلیل مسائل هسته ای و بی توجهی به بازار سرمایه در سطح کلان جامعه این شاخص روندی نزولی به خود گرفته است.

1. تورم

نرخ تورم، متوسط موزون تغییر قیمت سبدی از اقلام کالا و خدمات است که در سال پایه، بیشترین میزان متوسط هزینه مصرفی را برای خانوارها داشته است. در حال حاضر وظیفه محاسبه و اعلام نرخ تورم بر عهده اداره آمارهای اقتصادی بانک مرکزی است این اداره در هر سال پایه اقدام به بازنگری در سبد محاسبه نرخ تورم می نماید.
 نمودار ۳-۲- نرخ تورم INF

1. حجم نقدینگی

تعریف عرضه پول: (M) از دیدگاه فدرال رزرو امریکا:
M1 : اسکناس و مسکوک + سپرده های دیداری + حواله های برداشت قابل انتقال[۱۱۳] + حساب خدمات انتقالی خودکار[۱۱۴] + حساب حواله مشترک اتحادیه اعتبار[۱۱۵] و چکهای مسافرتی.
M2 : عبارت است از M1 بعلاوه حسابهای پس انداز و مدت دار،موافقت نامههای بازخرید نزد بانکهای تجاری[۱۱۶] که به مشهورند و سپرده بازار پول و مانده صندوقهای مشترک بازار پول غیرنهادی.
M3 : عبارت از M2 بعلاوه سایر اسناد جانشین ذخیره ارزش- که خاصیت نقدینگی کمتری دارند.- در سیستم بانکی انگلستان(M4) نیز علاوه بر تعاریف فوق به عنوان پول شناخته می شود که شامل اسکناس و مسکوک و سپرده بانکی بانکهای داخلی انگلستان باضافه سپرده ایجاد شده توسط بخش خصوصی است و تقریباً تعریفی اختصاصی برای اقتصاد انگلیس بحساب می آید.از حیث سیاستی عرضه پول متاثر از نرخ تنزیل مجدد – نرخ ذخیره قانونی و عملیات بازار باز بانک مرکزی می باشد. در تحقیق حاضر ما مفهوم M2 (پول و شبه پول)را از دید بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران بررسی خواهیم کرد.
روند حجم نقدینگی در ایران در دهه های اخیر همواره صعودی بوده است. صعودی بودن حجم نقدینگی از یک سو به دلیل حجم مبادلات و از سوی دیگر نیاز تولیدکنندگان به نقدینگی برای تامین مواد اولیه و تجهیزات سرمایه ای، پرداخت دستمزد و سایر عوامل بوده است. افزایش نقدینگی برای شرکت های سرمایه ای در بازار بورس جهت خرید و فروش سهام نیز موضوع مهمی است.
اما اینکه بنگاه ها تا چه اندازه از تامین مالی برخوردار بوده اند، مستلزم اطلاعات از منابع مالی و نقدینگی آنها می باشد. اطلاعات بنگاهی مستلزم پژوهشی جداگانه در این عرصه است.
نمودار ۳-۳- حجم نقدینگی

1. تولید ناخالص داخلی

متغیری که عملکرد کلی اقتصاد معمولا با آن معرفی می شود، تولید ناخالص داخلی است. طبق تعریف “تولید ناخالص داخلی” ارزش کل تولیدات کالاها و خدمات نهایی است که در یک بازه زمانی معین مثلا در طول یک سال در یک کشور تولید می شود و با واحد پول جاری آن کشور اندازه گیری می شود. تولید ناخالص داخلی به چندین شکل و در چندین بیان قابل محاسبه است روش های محاسبه عبارتند از روش مخارج- روش تولید- و روش درآمدی. بیانهای قیمتی متفاوت عبارتند از تولید ناخالص داخلی به قیمت عوامل تولید – تولید ناخالص داخلی به قیمت بازار همچنین نظر به اهمیت حذف تورم از حسابهای ملی دو دسته بیان تولید ناخالص داخلی خواهیم داشت: به قیمت اسمی(جاری) و به قیمت ثابت ( حقیقی – نسبت به یک سال پایه که مبنای سنجش تورم در اقتصاد است) بنابه رویه انتشار داده های آماری اقتصاد ایران در سالهای اخیر، سال پایه ۱۳۷۶ در نظر گرفته شده و در این تحقیق داده های آماری تولید ناخالص داخلی به قیمت سال ۱۳۷۶ مورد استفاده خواهد بود.
روند تولید ناخالص داخلی در ایران در دهه اخیر همواره صعودی بوده است. اگر چه نوسان در نرخ رشد تولید ناخالص داخلی دیده می شود اما این نوسانات صرفاًنرخ رشد اقتصادی را کاهش داده است.در مجموع نرخ رشد اقتصادی در ایران تا حدود زیادی متاثر از نوسانات درآمد های نفتی، روند سرمایه گذاری بخش خصوصی، هزینه های تولید، نرخ تورم، دوره های رونق و رکود تجاری می باشد.به شکل شهودی انتظار می رود که رونق در تولید نا خالص داخلی ناشی از رونق فعالیت ها و سود آوری کسب و کار بنگاه ها باشد. بنابر این در دوره های رشد اقتصادی، فعالیت بنگاه ها از رشد برخوردار خواهد بود و انظار می رود بنگاه ها چه در تولید و چه در ارائه خدمات سهمی فزاینده از بازار داشته باشند.
نمودار ۳-۴- GDP (1376=100) GDP

1. نرخ ارز

بر اساس عرفی چندین و چند ساله بانک مرکزی کشورها ارز قدرتمندی را برای تعاملات با دنیای خارج بر می گزیند این ارز پایه معمولاً دلار انتخاب می شود و کلیه امور مربوط به صادرات و واردات کشور بویژه صادرات نفتی با آن محک زده می شود هر چند در سال ۸۵ و ۸۶ بدلیل ضعف دلار آمریکایی، بانک مرکزی اقدام به بازنگری در این ارز پایه نمود. بنابراین مراد از نرخ ارز تغییرات برابری ریال ایران در مقابل دلار امریکاست که سیاستهای ارزی متنوعی را در خصوص برخورد بانک مرکزی با نوسانات این ارز شاهد بوده ایم.
نمودار ۳-۵- نرخ ارز اسمی در بازار آزاد(ریال-دلار) EF
3-7- تصریح مدل
اگر متغیر وابسته یک مدل، متغیر توضیحی مدل دیگری باشد، میتوان بین دو مدل ارتباطی مشاهده کرد و آنها را در قالب یک دستگاه معادلات مورد بررسی قرار داد. به این ترتیب یک سیستم معادلات همزمان ساختاری شکل خواهد گرفت که متغیر وابسته که میتواند در درون مدل شناسایی شود (یعنی متغیر درونزا) در مدل دیگر، به عنوان متغیر مستقل به توضیح عنصر دیگری بپردازد. واقعیت این است که در اقتصاد، درونزا بودن مدلها بسیار حائز اهمیت است، زیرا باعث میشود با کمترین دخالت بیرونی (در تعیین متغیرهای برونزا) یک سیستم اقتصادی شکل گرفته و به حرکت خود ادامه دهد. معادلات همزمان با دو مساله مهم روبرو هستند، اول تورش همزمانی ( یعنی روش حداقل مربعات برای تخمین این الگو ناکارآمد است.) و دیگر مسئله تشخیص است که آیا میتوان با بهره گرفتن از فرم خلاصه شده، پارامترهای فرم ساختاری[۱۱۷] را محاسبه کرد یا خیر؟
الف- ویژگی الگو های برداری خود رگرسیونی (VAR)
بررسی رفتار متغیرها در یک زنجیره زمانی، مستلزم توجه به وابستگیها و ارتباطات متقابل بین آنها در قالب یک سیستم معادلات همزمان است. در چنین الگوهایی برخی از پارامترها درونزا تعیین میشوند و برخی با مقادیر از پیش تعیینشده (برونزا) در مدل قرار داده میشوند. بنابراین همیشه باید در پی آن بود که آیا این معادلات قابل شناسایی هستند یا خیر. در طبقهبندی پارامترها به درونزا و برونزا نیز همواره یک بینظمی وجود دارد، یعنی دستهبندی اینکه کدام متغیر در مدل درونزا و کدام برونزا تعیین شود، در اختیار محقق است. “این موضوع منجر به انتقاد سیمز در سال ۱۹۸۰ شد. اساس نظر وی بر این است که اگر بین یک دسته از پارامترها همزمانی وجود دارد نباید تمایزی بین آنها در تعیین به روش درونزا و برونزا قائل شد، بلکه باید آنها را به یک چشم نگریست، به همین دلیل وی مدلهای خود بازگشتی(رگرسیونی) برداری را معرفی کرد. در این مدل متغیر برونزایی وجود ندارد و کلیه متغیرها درونزا هستند”[۱۱۸] در واقع مانند یک زنجیره، متغیر در زمان t توسط متغیرهای وقفه های پیشین خود، مورد شناسایی قرار میگیرد:
(۳-۱) 
لازمه تخمین الگوی خود رگرسیون برداری اطمینان از مانایی متغیرهای الگو و برخورداری از توزیع نرمال پسماندهای الگو است. بنابراین نخستین کار تعیین مانایی با بهره گرفتن از روش ریشه واحد است که توسط آزمون دیکی فولر تعمیم یافته، قابل انجام است.
ارتباط نزدیکی بین هم انباشتگی و مدل های تصحیح خطا و خودرگرسیون برداری وجود دارد. ایده اصلی در تجزیه و تحلیل هم انباشتگی آن است که اگر چه بسیاری از سری های زمانی اقتصادی نامانا بوده و یک روند تصادفی افزایشی یا کاهشی دارند، اما ممکن است در بلندمدت یک ترکیب خطی از این متغیرها همواره ساکن و بدون روند تصادفی باشد.
اگر یک نظریه اقتصادی صحیح باشد ما انتظار داریم ترکیب خطی این متغیرها در بلندمدت ساکن و بدون روند تصادفی باشد. در غیر اینصورت اعتبار نظریه مورد سؤال خواهد بود.
بنا به قضیه گرنجر[۱۱۹] متناظر با هر رابطه بلندمدت اقتصادی می باید یک رابطه کوتاه مدت به صورت مکانیسم تصحیح خطا (ECM) برای حصول به تعادل بلندمدت وجود داشته باشد.[۱۲۰]
ب- پردازش تابع خودرگرسیون برداری
مدلهای خودرگرسیون برداری تقریباً دارای سابقه طولانی (حداقل از سال۱۹۵۷ تا کنون)، به عنوان ابزار تحلیل سریهای زمانی هستند.
در ابتدا مدلهای خطی هم در عمل و هم در تئوری به راحتی بکار گرفته میشدند. به همان ترتیب محاسبات این مدلها نیز ساده بود؛ اما با پیشرفت تکنولوژی و ابداع رایانه های پرقدرت با توانایی محاسبات گسترده و پیچیده راه برای اجرای مدلهایی نظیر VAR هموار گردید. تا اینکه در سال ۱۹۸۰ سیمز رسماً به معرفی مدل VAR بجای مدلهای معادلات شبیه سازی اقدام نمود. به این ترتیب VARبه شکل عمومی به جامعه اقتصاددانان معرفی و پیشنهاد شد.