۸

۲۰۱۲

جان لین و تیان

محافظه کاری حسابداری و قیمت گذاری کمتر از واقع عرضه های عمومی اولیه در بازار های بورس چین

۱- محافظه کاری حسابداری، رابطه منفی با اندازه قیمت گذاری های کمتر از واقع دارد.
۲- رابطه بین محافطه کاری حسابداری و قیمت گذاری کمتر از واقع، زمانی که عدم تقارن اطلاعاتی بین سرمایه گذاران بالاست، قوی تر می باشد.
۳- از بین متغیرهای بررسی شده حجم عرضه های اولیه، درصد مالکیت سهامداران غیردولتی، درصد سهام عرضه شده، اهرم مالی و بازده دارایی های شرکت رابطه منفی با اندازه قیمت گذاری های کمتر از واقع دارد.

۸-۲- نتیجه گیری و مدل مفهومی

شفافیت بازار سرمایه در گرو گزارشگری مالی درست و به موقع شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار می باشد. بدون وجود چنین اطلاعاتی سرمایه گذاران نمی توانند فرصت ها و خطرات سرمایه گذاری را به موقع تشخیص دهند. مطالعات انجام شده در این زمینه حاکی از آن است که افشای اطلاعات قبل از عرضه اولیه منجر به کشف قیمت عادلانه این سهام شده و اعتماد سرمایه گذاران را به بازار سرمایه افزایش می دهد که این امر هم نه تنها منافع سرمایه گذاران را تامین می کند؛ بلکه منافع ناشران را نیز در بر می گیرد. از طرف دیگر با نقشی که عدم تقارن اطلاعاتی در فرایند عرضه های عمومی اولیه بازی می کند اهمیت کیفیت اطلاعات مورد توجه قرار می گیرد.
نظر به اینکه عرضه اولیه سهام برای شرکتهای خصوصی، عمده ترین منبع تامین مالی بوده و از سوی دیگر، هر ساله حجم زیادی از شرکت های دولتی هم در جریان اجرای سیاست های اصل ۴۴ مشمول واگذاری قرار می گیرند؛ قیمت گذاری صحیح این سهام منافع اقتصادی قابل توجهی را بدنبال خواهد داشت. از این رو، تغییرات اساسی که طی چندین سال گذشته در روش های تامین مالی و رشد خصوصی سازی شرکت های دولتی رخ داده است، تبیین تاثیرات محافظه کاری و سایر جنبه های گزارشگری مالی با قیمت گذاری عرضه های اولیه و ناهنجاری های مرتبط با آن را حائز اهمیت ساخته است.

بسیاری از مطالعات انجام شده بیانگر وجود پدیده قیمت گذاری کمتر از واقع در فرایند عرضه های عمومی اولیه می باشد، که شکل گیری آن در نتیجه عدم تقارن اطلاعاتی بین ذینفعان درگیر در فرایند عرضه های عمومی اولیه ( شرکت ناشر، شرکت تامین سرمایه و سرمایه گذاران بالقوه ) می باشد. بر اساس دیدگاه بسیاری از محققان، عدم تقارن اطلاعاتی بین ذینفعان درگیر در فرایند عرضه های اولیه موجب اعمال محافطه کاری بیشتری در گزارشگری مالی خواهد شد.در نتیجه، محافظه کاری از یک طرف مزیت اطلاعاتی داشته و قابلیت اتکا و کیفیت اطلاعات را افزایش می دهد و از طرف دیگر در محدود کردن آزادی عمل و رفتار های خوشبینانه مدیران،کاهش هزینه های نمایندگی و در نهایت کاهش عدم تقارن اطلاعاتی موثر واقع می شود.
با توجه به ادبیات و پیشینه ارائه شده پیرامون موضوع پژوهش مشخص گردید که محافظه کاری بعنوان یک مکانیزم حاکمیتی از طریق افزایش کیفیت و مقدار اطلاعات گزارش شده در مقاطع زمانی عرضه های اولیه، با کاهش عدم تقارن اطلاعاتی بین ذینفعان درگیر در فرایند عرضه های عمومی اولیه، اندازه قیمت گذاری های کمتر از واقع و در نتیجه بازده غیرعادی اولیه این سهام را کاهش خواهد داد. بر این اساس، روابطی که بین متغیر­های این پژوهش وجود دارند را می­توان در مدل مفهومی­ای که در صفحه بعد ارائه شده است؛ نشان داد.
شکل(۲) . مدل مفهومی تحقیق
اثر افزایشی
اثر کاهشی
محافظه کاری حسابداری
شرکت تامین سرمایه
سرمایه گذاران بالقوه
شرکت ناشر
قیمت گذاری کمتر از واقع ( Under Pricing )

خلاصه فصل

همانطور که اشاره شد، مطالعات صورت گرفته در ایران و بسیاری از کشور ها بر وجود پدیده قیمت گذاری کمتر از واقع که منجر به شکل گیری بازده غیر عادی اولیه می شود، تائید کرده اند. یکی از دلایل برای توجیه این پدیده، هزینه جمع آوری اطلاعات است. بطوری که سرمایه گذاران مطلع به منظور جبران هزینه های جمع آوری اطلاعات و سرمایه گذاران غیر مطلع به منظور جبران دریافت عرضه های ضعیف و دستیابی به بخشی از عرضه های خوب خواستار کسب بازده بالایی از این سهام می شوند در نتیجه عدم تقارن اطلاعاتی بین ذینفعان در گیر در فرایند عرضه های عمومی اولیه شکل می گیرد. در چنین حالتی اعمال محافظه کاری بیشتر در گزارشگری مالی شرکت ها با افزایش مقداری اطلاعات میان سرمایه گذاران، آنها را از ارزش واقعی شرکت مطلع می سازد و انگیزه و توان مدیران را در دستکاری اطلاعات حسابداری تقلیل داده و با کاهش هزینه های نمایندگی ناشی از عدم تقارن اطلاعاتی، در نهایت اندازه قیمت گذاری های کمتر از واقع و بازده غیر عادی این سهام را کاهش می دهد.
در فصل حاضر به دو بخش مبانی نظری و پیشینه تحقیق پرداخته شد. در هر دو قسمت سعی شد تا حتی الامکان به تمامی جنبه های موضوع پرداخته شود و از مقالات موجود و تحقیقات و پژوهش­های انجام شده داخلی و خارجی استفاده گردد. در فصل پیش رو نیز روش تحقیق، فرضیه ­ها، مبانی اندازه گیری متغیرها، جامعه و نمونه آماری تحقیق، منابع اطلاعاتی و روش­های آماری جهت تجزیه و تحلیل ارائه می­گردد.
فصل سوم
روش تحقیق

۱-۳- مقدمه

“ثبات و استمرار وقوع پدیده ها امری منطقی است که علم بر پایه آن بنا شده است. به عبارت دیگر در استفاده از روش علمی برای پیش بینی وقوع پدیده ها در جهان، پیش فرض آن است که این پدیده ها اتفاقی؛ دمدمی و بی نظم نبوده و قابل پیش ­بینی است. زیرا در غیر این صورت انجام پژوهش علمی غیر ممکن می بود” (سرمد، بازرگان و حجازی, ۱۳۸۹: ۲۱-۲۰). شکی نیست که پی­بردن به قواعد و نظم میان پدیده ­ها در علوم انسانی به سهولت سایر علوم نخواهد بود زیرا بازیگر نقش اصلی در علوم انسانی، انسان است؛ موجودی که صاحب اختیار است.اما این بدان معنی نیست که رفتار انسان در چارچوب هیچ قاعده­ای قرار نمی­گیرد."باید توجه داشت که رفتار آدمی پیچیده است و عواملی بسیاری در ایجاد آن دخالت دارد که به ظاهر آن را سازمان نیافته و حتی متناقض جلوه­گر می کند؛ اما می توان با روش مناسب به شناخت آن پرداخت"(همان: ۲۱). شاید بتوان گفت دلیل اینکه تاکنون امکان دستیابی به قوانین دقیق برای تبیین رفتار انسان فراهم نشده است؛ استفاده از روش های نامناسب بوده است. انتخاب روش پژوهش بستگی به اهداف، ماهیت موضوع و امکانات اجرایی آن دارد و تشریح روش انتخاب شده در هر پژوهش علمی از اهمیت خاصی بر­خوردار است. از این رو در فصل حاضر روش پژوهش استفاده شده در این تحقیق تشریح خواهد شد؛ بنابراین در ابتدا مسأله و فرضیه های پژوهش ارائه می گردد؛ آنگاه قلمرو زمانی و مکانی پژوهش به همراه جامعه و نمونه آماری تشریح خواهند شد و در ادامه به تشریح و شیوه محاسبه متغیر های مستقل، وابسته و کنترل موجود در مدل به کار گرفته شده در پژوهش حاضر می­پردازیم.

۲-۳- تعریف روش تحقیق

پیش از شروع بحث در رابطه با روش تحقیق به کار گرفته شده در این پژوهش، لازم است تعاریف تحقیق^[۱۱۷]و روش­شناسی را به اختصار مورد نظر قرار دهیم.
واژه تحقیق از زبان عربی گرفته شده است. در لغت به معنای درست کردن، رسیدن، پژوهش، رسیدگی، بررسی، مطالعه و واقعیت است (فرهنگ معین)؛ و در معنای وسیع تر تحقیق عبارت از “فرایند رسیدن به پاسخ سوال پژوهشی است” (شریفی،۱۳۸۰، به نقل از فرجی، ۱۳۸۹). بنابراین می توان گفت “تحقیق فرایندی است که از طریق آن می توان درباره ناشناخته ها به جستجو پرداخت و نسبت به آن شناخت لازم را کسب کرد. در این فرایند از چگونگی گردآوری شواهد و تبدیل آنها به یافته ها تحت عنوان روش شناسی یاد می شود” (اندرسون و برنز^[۱۱۸]، ۱۹۸۹، به نقل از سرمد و دیگران،۱۳۸۹).
یک محقق پس از انتخاب موضوع باید به دنبال روش تحقیق باشد و همان طور که اشاره شد انتخاب روش پژوهش بستگی به اهداف، ماهیت موضوع و امکانات اجرایی آن دارد و تشریح روش انتخاب شده در هر پژوهش علمی از اهمیت خاصی بر­خوردار است. به عبارت دیگر هدف از انتخاب روش تحقیق آن است که محقق مشخص نماید چه شیوه و روشی را آغاز کند تا او را هرچه دقیق­تر، آسان­تر و سریع­تر در دستیابی به پاسخ یا پاسخ هایی که برای پرسش تحقیق در نظر گرفته شده یاری نماید.

۳-۳- نوع و روش پژوهش

انتخاب روش تحقیق بستگی به اهداف و ماهیت موضوع تحقیق و نیز امکانات اجرایی آن دارد. بنابراین هدف از انتخاب روش تحقیق آن است که محقق مشخص نماید چه شیوه و روشی را اتخاذ کند تا او را هر چه دقیقتر، آسانتر، سریعتر و ارزانتر در دستیابی به پاسخ هایی برای پرسش یا پرسش های تحقیق مورد نظر کمک کند.
به طور کلی روش های تحقیق در علوم رفتاری را می توان با توجه به دو ملاک الف) هدف تحقیق، ب) نحوه گردآوری داده ها تقسیم کرد.
الف) دسته بندی تحقیقات بر حسب هدف
تحقیقات علمی بر اساس هدف تحقیق به سه دسته تقسیم می شود: بنیادی، کاربردی، تحقیق و توسعه.
تحقیقات بنیادی: هدف اساسی این نوع تحقیقات آزمون نظریه ها، تبیین روابط بین پدیده ها و افزودن به مجموعه دانش موجود در یک زمینه خاص است.
تحقیق کاربردی: هدف تحقیقات کاربردی توسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص است. به عبارت دیگر تحقیقات کاربردی به سمت کاربرد علمی دانش هدایت می شود.
تحقیق و توسعه: فرایندی است که به منظور تدوین و تشخیص مناسب بودن یک فرآورده مانند طرح، روش و برنامه انجام می شود. هدف اساسی در این نوع تحقیقات تدوین با تهیه برنامه ها، طرح ها و امثال آن است (سرمد و دیگران،۱۳۸۵: ۷۹).
بنابراین با توجه به هدف این تحقیق، می توان آن را در دسته تحقیقات کاربردی به حساب آورد.
ب) دسته بندی تحقیقات بر حسب نحوه گردآوری داده ها (طرح تحقیق)
تحقیقات علمی را بر اساس چگونگی به دست آوردن داده های مورد نیاز (طرح تحقیق) می توان به دسته های زیر تقسیم کرد:
تحقیق توصیفی (غیرآزمایشی)