اختلال خلقی مورد تازه­ای نیست و در نوشته های ایران باستان و یونان قدیم توصیفاتی از تغییرات خلقی وجود دارد. آرتیوس۱ پزشک رومی حدود ۲۰۰۰ سال قبل تشخیص داده بود که افسردگی و مانیا هر دو، در اصل جزیی از یک بیماری انسانی هستند.  دست نوشته­های اولیه او نه تنها شامل حالات متفاوت هیجانی است بلکه تغییرات  خلقی را که در طول زمان رخ می دهد نیز در بر می گیرد. او در یادداشت­هایش افرادی را شرح داده است که در یک دوره زمانی بدون دلیل، خیلی غمگین و افسرده بوده و همان افراد در یک دوره دیگر خیلی پرحرف و گستاخ و مطمئن به نظر می رسیده اند، به صورتی که در تمام طول شب مشغول رقص بوده اند. شاید آرتیوس اولین فردی بوده که به شکل معنی داری افسردگی و مانیا را به هم ارتباط داده و ماهیت چرخشی آن ها را شرح داده است. فالرت۲ آن را جنون چرخشی نامید و همراه بیلارگر پایه گذار اصلی این اصطلاح بود، تا زمانی که امیل کرپلین با مشاهدات دقیق خود روی افسردگی و مانیا آن­ها را تحت یک نام جدید جنون افسردگی مانیا  نامید. جالب اینکه کرپلین۳ بعدها اختلال افسردگی مانیا (افسردگی ماژور یا یک قطبی و اختلال دو قطبی) را از دمانس زودرس (اسکیزوفرنی) جدا کرد، طبقه بندی اساسی که تا امروز هم ادامه دارد (یاتم و مالهی، ۲۰۱۱؛ ترجمه فخرایی، ۱۳۹۱).

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

________________________________

 

۱-Artios

 

۲-Falert

 

۳-Keraplin

 

این اختلالات به دو دسته تقسیم می شوند :

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

اختلالات خلقی

اختلال خلقی یک یا هر دو اختلال زیر را در بر می گیرد:     افسردگی:شامل: خلق پایین، احساس بی ارزشی یا گناه، نداشتن علاقه، بدبینی، مشکلات خواب، کم شدن توان، فکر کردن یا تمرکز، و افزایش یا کاهش وزن.   مانیا:شامل: حرمت خود باد کرده، بزرگمنشی، انرژی و خلق بالا، پرش افکار، کاهش نیاز به خواب ، تحریک پذیر.

اختلالات دو قطبی

اختلالات افسردگی

اختلالاتی که حداقل یک دوره مانیا را داشته اند و بصورت زیر طبقه بندی می شوند.

اختلال خلق ادواری

افسرده خویی

افسردگی اساسی

دو قطبی/ مانیک دوره های متداول مانیا     دوقطبی/ افسرده دوره های متداول افسردگی   دوقطبی/با هم دوره های مانیک و افسردگی بصورت بهم آمیخته یا جایگزین

شدت کم مانیک و خلق افسرده که دارای طبیعت مزمن هستند.

شدت کم افسردگی که طبیعت مزمن هم دارد.

افسردگی شدید، بدون وجود دوره مانیک؛ دوره واحد یا تکراری و الگوی مشخص(باید دو بار یا بیشتر تجربه شده باشد)

 

شکل                                     ‏۲‑۱: نمودار طبقه بندی اختلالات خلقی

افسردگی یک حالت هیجانی است که با غمگینی شدید، احساس گناه و بی ارزشی، کناره گیری از دیگران، از دست دادن خواب، اشتها، میل جنسی، علاقه و لذت در فعالیت های عادی مشخص می شود (دیویسون[۱] و نیل[۲]، ۲۰۰۱). ناامیدی  و میل به سرزنش خویش نیز به هنگام افسردگی رایج است. در مواقعی که فرد حالت افسردگی را  تجربه می کند توجه کردن می تواند آن قدر خسته کننده باشد که افراد به سختی جذب چیزی بشوندکه می خوانند یا می شنوند. نشانه های جسمی افسردگی نظیر خستگی، کمبود انرژی، احساس سنگینی در اعضای بدن و دردهای جسمانی نیز رایج هستند. این نشانه ها می توانند آن قدر شدید باشند که افراد متقاعد شوند که از یک مشکل پزشکی جدی رنج می برند. اگرچه افراد افسرده احساس خستگی و افسردگی می کنند اما با این حال، ممکن است در برخی افراد  به هنگام افسردگی افکار و حرکات آهسته و کند می شود که این حالت به کندی روانی-حرکتی موسوم است. در مقابل در افراد دیگری ممکن است بی قراری روانی- حرکتی ظاهر شود. در این حالت فرد دایم دست هایش را به هم می مالد، قدم می زند و نمی تواند لحظه ای بنشیند. برخی از افراد در اثر افسردگی نسبت به ظاهر خود بی توجه می شوند. وقتی افراد کاملاً ناامید و طرد می شوند افکار خودکشی نیز در آنها دیده می شود (کرینگ[۳] ،۲۰۰۷).

 

 

شخص مبتلا به آن دچار یک یا چند دوره افسردگی می شود بدون هیچ سابقه دوره های شیدایی. برجسته ترین علامت هیجانی در افسردگی، غمگینی و دلمردگی است. علائم شناختی بیشتر شامل افکار منفی است. اعتماد به نفس اندکی دارند، احساس بی کفایتی کرده، ازآینده نا امیدنـد و بـه انجام کاری برای بهبودزندگیشان بدبین هستند.

 

 

همچنین افسردگی با کاهش انرژی و علاقه، احساس گناه، اشکال در تمرکز، بی اشتهائی و افکار مرگ و خودکشی مشخص می شود و با تغییر در سطح فعالیت، توانایی های شناختی، تکلم، وضعیت            خواب، اشتها و سایر ریتم های بیولوژیک همراه است. از سوی دیگر افسردگی منجر به اختلال       در عمکرد شغلی، روابط اجتماعی و بین فردی می شود. افسردگی عامل ناراحتی های جسمانی متعددی است که از جمله می توان به یبوست، اسهال، بدن درد، کم خونی و یا بی خوابی، خستگی، فراموشی، لرزش اندام ها، کرخ شدن و خواب رفتگی بدن اشاره کرد. بیش از ۸۰  درصد بیماران افسرده خود را انسان بی ارزشی می دانند، به خصوص در زمینه هایی مثل هوش، موفقیت، اشتها، جذابیت، سلامتی و توانایی برایشان بیشترین ارزش ها را  دارد. احساس ناتوانی می کنند. از جمله مخرب ترین عوارض افسردگی کاهش میل به کار و فعالیت می باشد. همچنین طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی و بانک جهانی، افسردگی در صدر علل مهم  ناتوانی و از کار افتادگی در جهان قرار دارد (ایلدرآبادی ، ۱۳۸۳).

 

۱-۱-۲-           اختلالات دوقطبی(شیدایی- افسردگی)

 

اختلال دوقطبی، بر اساس نامی که برای آن انتخاب شده، هم حمله­های افسردگی و هم حمله­های آشفتگی (مانیایی) را شامل می­شود. به­طور معمول اختلال دوقطبی در آغاز به­صورت حمله­ی آشفتگی آشکار میشود و حمله­های بعدی ممکن است که به شکل الگوهای گوناگونی رخ بنمایند. امکان دارد که پس از حمله­های آشفتگی، یک دوره طبیعی وجود داشته باشد و به دنبال آن یک حمله­ی افسردگی، سپس یک دوره­ی طبیعی و به همین ترتیب ادامه یابد، همچنین این احتمال نیز وجود دارد که بلافاصله پس از یک حمله­ی آشفتگی، حمله­ی متضادی همراه با فواصلی از حالات طبیعی که بین دوره­های آشفتگی – افسردگی رخ مینمایند وجود داشته باشد . بیماران دوقطبی مزمن در چندین حوزه­ شناختی از قبیل توجه، کارکرد اجرایی، یادگیری، حافظه­ و سرعت روانی- حرکتی بدکارکردی­هایی نشان داده­اند (گونیل۱ ، ۲۰۰۰).

 

 

 

_______________________________________

 

۱-Gunniel

 

به علاوه افزایش قابل توجه انرژی، کاهش نیاز به خواب و تمایل زیاد به شرکت در رفتارهای پرخطر نکات قابل توجه دیگر می­باشند. غالباً توجه بیمار محدود شده و حواس پرت به نظر می­رسد. قضاوت بیماران در طی دوره مانیا اغلب مختل بوده و می توانند منتج به اعمال خطرناک و  بی ملاحظه­ای مثل ولخرجی زیاد، رفتارهای جنسی نامناسب اجتماعی، پذیرش اعمال پرخطر بی مورد و صدمه به خود بشود. به علاوه به دلیل ابتلا به مانیا بسیاری از بیماران گرفتار سوء مصرف مواد و به خصوص الکل می شوند که خود منجر به بروز رفتارهای خشن و بدون کنترل از سوی آنان خواهد شد. بسیاری از مبتلایان اعتماد به نفس بالا، احساس خاص بودن و بزرگ منشی پیدا می کنند و می توانند عقاید هذیانی داشته باشند در نهایت وقتی مانیا شدید به جنون تبدیل می شود(یاتم۱ ، ۲۰۱۱؛ ترجمه فخرایی، ۱۳۹۱).

 

در اختلال دو قطبی فرد مبتلا تغییری در کیفیت خلقش را تجربه می کند که منجر به احساس ناامیدی، غم و خود سرزنش کردن می گردد که گاهی با اضطراب و خشم همراه است. این علایم معمولاً به موازات کاهش انرژی فرد و احساس خستگی، بی انگیزگی و یک حس بی علاقگی به انجام کارهایی که قبلاً برای فرد لذت بخش بوده  می باشد. اختلال خواب و اشتها، اشکال در تمرکز همراه با نداشتن برنامه و عدم احساس صمیمت سایر علایمی است که ممکن است وجود داشته باشد و در موارد شدیدتر افکار خودکشی و علایم روان­پریشی مثل توهم و هذیان بارز است. احتمال خطر خودکشی در بیماران افسرده دو قطبی بالاست، معمولاً مشخصه­های ملانکولیک به خصوص کندی روانی – حرکتی و علایم آتیپیک مثل پرخوابی در بیماران افسرده دو قطبی از افسردگان عمده تک قطبی بالاتر است (یاتم ، ۲۰۱۱؛ ترجمه فخرایی، ۱۳۹۱).

 

[۱] – Davison

 

[۲] -Neale

آزمون شخصیتی MMPIاز مهمترین ازمونهای شخصیت است که در فرم اصلی خود دارای ۵٠۵ سوال  است و زمان لازم برای اجرای ان یک ساعت می باشد. این پرسشنامه در حال حاضر بیش از سایر پرسشنامه ها رواج دارد .علت رواج ان به خاطر داشتن ریشه های بالینی و برتری فنی به سایر پرسش نامه هاست.

 

 

در ایران برای اولین بار دکتر اخوت، براهنی، شاملو و نوع پرست ٧١ سوال از پرسشنامه MMPIرا اقتباس وبا در نظر گرفتن فرهنگ ایرانی ان را در فر کوتاهی تدوین کردند.این فرم کوتاه شده کاربرد بسیار وسیعی در فعالیتهای پژوهشی و  بالینی پیدا کرده است. وﯾﮋﮔـﯽﻫـﺎی رواﻧﺴـﻨﺠﯽﻧﺴﺨﻪ ﻓﺎرﺳﯽ «ﺳﯿﺎﻫﮥ ﺷﺨﺼﯿﺘﯽ ﭼﻨـﺪ وﺟﻬـﯽ ﻣﯿﻨـﻪﺳﻮﺗﺎ» در دو ﮔﺮوه ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﻨﺠﺎرﯾـﺎﺑﯽ ﺷـﺎﻣﻞ۱۴۱۸آزﻣﻮدﻧﯽ۵۱۰(ﻣﺮد و۸۹۵زن)ﺑﺎ داﻣﻨﻪ ﺳﻨﯽ۱۸ ﺗـﺎ۸۰ﺳﺎل و ﮔﺮوه ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺎزآزﻣﺎﯾﯽ ﺷﺎﻣﻞ۳۰آزﻣﻮدﻧﯽﭘﺮداﺧﺘﻪ اﺳﺖ. ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﻫﻤﺴﺎﻧﯽ دروﻧﯽ،اﻋﺘﺒﺎر ﺑﺎزآزﻣﺎﯾﯽ و رواﯾﯽ ﻣﻼﮐﯽ ﻫﻤﮕﺮای اﯾﻦﺳﯿﺎﻫﻪﺑﺎ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺷﺨﺼﯿﺘﯽ آﯾﺰﻧـﮓ، ﻣﻘﯿـﺎس اﻓﺴـﺮدﮔﯽ، اﺿﻄﺮاب و ﺗﻨﯿﺪﮔﯽ و ﻓﻬﺮﺳـﺖ ﺗﺠﺪﯾـﺪ ﻧﻈـﺮ ﺷـﺪهﻧﺸﺎﻧﮕﺎن۹۰روی ﺟﺎﻣﻌﻪ آزﻣﻮدﻧﯽﻫﺎی۸۰-۱۸ ﺳﺎل رﺿﺎﯾﺖ ﺑﺨﺶ ﺑﻮد. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺣﺎﮐﯽ از آن ﺑﻮد ﮐـﻪ اﯾـﻦﺳﯿﺎﻫﻪﺑﺮای اﺳـﺘﻔﺎده در ﺟﺎﻣﻌـﻪ ﺑﺰرﮔﺴـﺎﻻن اﯾﺮاﻧـﯽدارای وﯾﮋﮔﯽﻫﺎی رواﻧﺴﺠﯽ رﺿﺎﯾﺖ ﺑﺨﺸﯽ اﺳﺖ وﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﻪ اﺑﺰاری ﺑـﺮای ارزﯾـﺎﺑﯽ و اﻧﺘﺨـﺎب ﺳﺮﯾﻊ اﻓﺮاد دارای اﺧﺘﻼﻻت رواﻧـﯽ ﻣـﻮرد اﺳـﺘﻔﺎده ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان، ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ، رواﻧﭙﺰﺷﮑﯽ و ﭘﮋوﻫﺸﯽ ﺳﯿﺎﻫﻪ ﺷﺨﺼـﯿﺘﯽ ﭼﻨـﺪوﺟﻬﯽﻣﯿﻨﻪﺳﻮﺗﺎ ١ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. این فرم کوتاه٧١ سوال  را ارائه میکند )دهقانی ، ۱۳۸۹). ضداجتماعی، افسردگی، هیستری، هیپومانیا، پارانویا،  ضعف روانی، هیپوکندری و اسکیزوفرنی به ترتیب  ۷۴/۰، ۷۷/۰، ۸۱/۰، ۷۷/۰، ۸۲/۰، ۷۹/۰، ۷۱/۰ و ۷۸/۰ به دست آمد که نشان از پایای مناسب ابزارهای پژوهش است.

 

۱-۱    روش تعیین پایایی (قابلیت اعتماد)

 

قابلیت اعتماد یا پایایی یکی از ویژگیهای فنی ابزار اندازه‌گیری است. مفهوم یاد شده به این امر سر و کار دارد که ابزار اندازه‌گیری در شرایط یکسان تا چه اندازه نتایج یکسانی به دست می‌دهد. دامنه ضریب قابلیت اعتماد از صفر (عدم ارتباط) تا ۱+ (ارتباط کامل) است. ضریب قابلیت اعتماد نشانگر آن است که تا چه اندازه ابزار اندازه‌گیری ویژگی‌های با ثبات آزمودنی و یا ویژگیهای متغیر و موقتی وی را می‌سنجد. در این تحقیق به منظور تعیین پایایی آزمون از روش آلفای کرونباخ استفاده گردیده است. این روش برای محاسبه هماهنگی درونی ابزار اندازه‌گیری که خصیصه‌های مختلف را اندازه‌گیری می‌کند به کار می‌رود. برای محاسبه ضریب آلفای کرونباخ ابتدا باید واریانس نمره‌های هر زیرمجموعه سوال‌های پرسشنامه و ورایانس کل را محاسبه کرد.

 

درمورد میزان مورد قبول آلفای کرونباخ نظرات متفاوتی ذکر شده است. برای مثال فیلد(۲۰۰۹) آلفای کرونباخ بالای۷/۰ را برای تست­هایی که به سنجش توانایی افراد می‌پردازد مناسب دانسته و قاعدتاً به طور قوی‌تر این عدد برای پرسشنامه­های نگرش­سنج نیز مناسب است. درنی(۲۰۰۷) نیز به­طورکلی آلفای بالای ۷/۰ را مناسب دانسته و برای پرسشنامه­هایی که تعداد سوالات آن کم است نیز با دیده اغماز، آلفای کمتر از ۷/۰ را نیز قبول می­ کند، لکن هشدار می­دهد که این مقدار نباید به کمتر از ۶/۰ برسد. در این پژوهش نیز آلفای بالای ۷/۰ میزان مناسبی برای پایایی ابزار در نظر گرفته شده است. ضرایب آلفای به دست آمده در پژوهش حاضر نیز در مقیاس­های پژوهش بالای ۷/۰ است.

 

 

 

 

[۱] – Field

در این قسمت به توصیف ویژگی های جمعیت شناختی مشتریان عضو نمونه تحقیق یعنی جنسیت، وضعیت تأهل، تحصیلات و سن  مورد بررسی قرار می گیرد.

 

۱-۱-۱-         جنسیت

 

یافته های پ‍ژوهش حاکی از آن بود که ۵۷ درصد پاسخ دهندگان را  مردان و ۴۳ درصد پاسخ دهندگان را زنان تشکیل می دهند (جدول و شکل شماره ۴-۱).

 

جدول ‏۴‑۱: توزیع فراوانی پاسخ دهندگان بر حسب جنسیت

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

متغیر جنسیت	فراوانی	فراوانی درصدی
مرد	۳۱	۴/۵۷%
زن	۲۳	۶/۴۲%

 

 

 

            

 

شکل ‏۴‑۱: درصد فراوانی مربوط به جنسیت

 

۱-۱-۲-          وضعیت تأهل

 

یافته های پ‍ژوهش حاکی از آن بود که ۶۱ درصد پاسخ دهندگان مجرد و ۳۹ درصد پاسخ دهندگان را افراد متأهل  تشکیل می دهند (جدول و شکل شماره ۴-۲).

 

جدول ‏۴‑۲: توزیع فراوانی پاسخ دهندگان بر حسب جنسیت

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

متغیر جنسیت	فراوانی	فراوانی درصدی
مجرد	۳۳	۱/۶۱%
متأهل	۲۱	۹/۳۸%

 

 

 

شکل ‏۴‑۲: درصد فراوانی مربوط به وضعیت تأهل

 

۱-۱-۳- تحصیلات

 

یافته­ های پژوهش نشان دهنده این است که ۱۳ درصد از پاسخ دهندگان سیکل ، ۲/۳۵ درصد از پاسخ دهندگان دیپلم، ۴/۲۰ درصد از پاسخ دهندگان فوق دیپلم و ۵/۳۱ درصد از پاسخ دهندگان دارای مدرک لیسانس می باشند (جدول و شکل شماره ۴-۳).

 

جدول ‏۴‑۳: توزیع فراوانی پاسخ دهندگان برحسب متغیر تحصیلات

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

متغیر	فراوانی	درصد فراوانی
سیکل	۷	۱۳%
دیپلم	۱۹	۲/۳۵%
فوق دیپلم	۱۱	۴/۲۰%
لیسانس	۱۷	۵/۳۱%

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شکل ‏۴‑۳: توزیع فراوانی پاسخ دهندگان برحسب متغیر تحصیلات

 

۱-۱-۴-     سن

 

یافته های تحقیق نشان می دهد که ۷/۱۶ درصد افراد اقدام به خودکشی کننده زیر ۱۸ سال، ۵/۱۸ درصد بین ۱۸ تا ۲۲ سال، ۳/۴۶ درصد بین ۲۳ تا ۳۰ سال و ۵/۱۸ درصد ۳۱ سال به بالا سن داشتند. (جدول و شکل شماره ۴-۴).

 

جدول ‏۴‑۴: توزیع فراوانی پاسخ دهندگان بر حسب سن

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

سابقه  کار	فراوانی	درصد فراوانی
زیر ۱۸ سال	۹	۷/۱۶%
۱۸-۲۲ سال	۱۰	۵/۱۸%
۲۳-۳۰ سال	۲۵	۳/۴۶%
۳۱  سال به بالا	۱۰	۵/۱۸%

 

 

 

 

 

شکل ‏۴‑۴: درصد فراوانی افراد اقدام کننده به خودکشی بر حسب سن

 

۱-۲    یافته­ های توصیفی

 

در بخش توصیف داده­ ها، شاخص­های توصیفی (میانگین، انحراف استاندارد، کمترین و بیشترین نمره) متغیرها در دو گروه اقدام کننده به خودکشی و عادی ارائه شده است.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

جدول ‏۴‑۵: داده ­های توصیفی برای اختلالات شخصیتی در در دو گروه اقدام کننده به خودکشی و عادی

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

بیشترین نمره	کمترین نمره	انحراف استاندارد	میانگین	گروه	متغیر
۱۷     ۱۲	۳     ۱	۰۷/۳     ۲۹/۲	۴۴/۱۱     ۰۳/۶	اقدام کننده به خودکشی     عادی	ضداجتماعی
۱۴     ۱۱	۵     ۱	۱۷/۲     ۴۹/۲	۲۲/۹     ۳۱/۵	اقدام کننده به خودکشی     عادی	هیپوکندری
۱۷     ۱۳	۶     ۱	۲۴/۳     ۳	۱۷/۱۱     ۳۱/۶	اقدام کننده به خودکشی     عادی	افسردگی
۱۹     ۱۷	۵     ۲	۱۴/۳     ۰۸/۳	۱۱/۱۲     ۱۳/۸	اقدام کننده به خودکشی     عادی	هیستری
۱۱     ۱۰	۲     ۰	۷۶/۱     ۳۲/۳	۱۵/۷     ۷۰/۴	اقدام کننده به خودکشی     عادی	هیپومانیا
۱۳     ۹	۲     ۱	۵۵/۲     ۰۵/۲	۴۲/۸     ۳۷/۵	اقدام کننده به خودکشی     عادی	پارانویا
۱۶     ۱۳	۲     ۰	۸۴/۳     ۵۶/۳	۰۲/۱۰     ۷۴/۶	اقدام کننده به خودکشی     عادی	ضعف روانی (پسیکاستنی)
۱۸     ۱۵	۶     ۲	۴۳/۳     ۶۴/۳	۸۹/۱۱     ۶۵/۷	اقدام کننده به خودکشی     عادی	اسکیزوفرنی

 

۱-۳     تحلیل استنباطی

 

 

۱-۳-۱-         اختلالات شخصیت

 

اولین سؤال پژوهش در رابطه با اختلالات شخصیت و خودکشی این است که آیا اختلالات شخصیت اقدام به خودکشی را پیش بینی می کنند؟ برای پاسخگویی به این سؤال از تحلیل تابع تشخیص به منظور پیش بینی خودکشی توسط اختلالات شخصیتی خواهیم پرداخت.

 

قبل از استفاده از تحلیل تابع تشخیص باید توزیع نرمال متغیرهای پژوهش بررسی گردد. به منظور بررسی نرمال بودن متغیرهای از آزمون کولموگروف- اسمیرنوف استفاده شد. نتایج آزمون در جدول ۴-۶ گزارش شده است. نتیاج به دست آمده نشان می­دهد که آزمون کولموگروف اسمیرنوف برای هیچ یک از متغیرها معنادار نیست و تمام متغیرها در هر دو گروه نرمال هستند.

 

جدول ‏۴‑۶: نتایج آزمون کولموگروف اسمیرنوف

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

	متغیرها	کولموگروف اسمیرنوف	سطح معناداری
گروه اقدام کننده به خودکشی	ضداجتماعی	۵۵۴/۰	۹۱۹/۰
	هیپوکندری	۷۹۸/۰	۵۴۷/۰
	افسردگی	۷۶۲/۰	۶۰۷/۰
	هیستری	۹۵۴/۰	۳۲۲/۰
	هیپومانیا	۲۳/۱	۰۹۹/۰
	پارانویا	۷۴۷/۰	۶۳۲/۰
	ضعف روانی (پسیکاستنی)	۸۴۳/۰	۴۷۷/۰
	اسکیزوفرنی	۷۵۱/۰	۶۲۵/۰
گروه عادی	ضداجتماعی	۳۱/۱	۰۶۳/۰
	هیپوکندری	۷۴۶/۰	۶۳۵/۰
	افسردگی	۹۸۷/۰	۲۸۵/۰
	هیستری	۲۱/۱	۱۰۶/۰
	هیپومانیا	۸۸۵/۰	۴۱۳/۰
	پارانویا	۷۵۱/۰	۶۲۶/۰
	ضعف روانی (پسیکاستنی)	۲۰/۱	۱۱/۰
	اسکیزوفرنی	۰۶/۱	۲۰۷/۰

 

جدول ۴-۷ ما را درباره تفاوت معنادار میانگین متغیرهای پیش بین دو گروه آگاه می سازد. آزمون­های F در مورد اختلالات شخصیت نشان می دهد که بین دوگروه اقدام کننده به خودکشی و عادی در این متغیرهای پیش بین تفاوت وجود دارد. هر اندازه لامبدای ویلکز کوچکتر باشد، اهمیت آن متغیر مستقل در تابع تشخیص بیشتر است.

 

جدول ‏۴‑۷: نتایج آزمون برابری میانگین گروه ها

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

متغیر	لامبدای ویلکز	f	سطح معناداری
ضداجتماعی	۴۹۶/۰	۶۶۷/۱۰۷	۰۰۱/۰
هیپوکندری	۵۸۴/۰	۴۷۱/۷۵	۰۰۱/۰
افسردگی	۶۲۰/۰	۰۸۵/۶۵	۰۰۱/۰
هیستری	۷۰۶/۰	۱۵۸/۴۴	۰۰۱/۰
هیپومانیا	۷۳۶/۰	۹۹۷/۳۷	۰۰۱/۰
پارانویا	۶۹۳/۰	۰۶۱/۴۷	۰۰۱/۰
ضعف روانی (پسیکاستنی)	۸۳۳/۰	۱۸۶/۲۱	۰۰۱/۰
اسکیزوفرنی	۷۳۲/۰	۸۲۶/۳۸	۰۰۱/۰

 

 

جدول ‏۴‑۸: ارزش ویژه و همبستگی متعارف

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ارزش­های ویژه	همبستگی متعارف
۷۱/۱	۷۹۵/۰

 

جدول ۴-۹ لامبدای ویلکز را نشان می دهد. در این جدول لامبدای ویلکز معناداری ارزش ویژه مربوط به تابع تشخیص را آزمون می کند که در اینجا معنادار می باشد.

 

جدول ‏۴‑۹: آزمون تابع با لامبدای ویلکز

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

لامبدای ویلکز	خی دو	درجه آزادی	سطح معناداری
۳۶۹/۰	۸۱۰/۱۰۱	۸	۰۰۱/۰

 

 

 

جدول ۴-۱۰ ضرایب تابع تشخیص استاندارد شده را نشان می دهد. این ضرایب مشابه وزن های بتا در رگرسیون چندگانه هستند و اهمیت نسبی متغیرهای مستقل در پیش بینی اقدام به خودکشی را نشان می دهند. همانطور که در جدول ۷ مشاهده می شود بالاترین ضریب بیشترین سهم را در پیش بینی اقدام به خودکشی دارد.

 

جدول ‏۴‑۱۰: ضرایب استاندارد شده برای متغیرهای موجود در تابع تشخیص

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

متغیرها	ضرایب
ضداجتماعی	۶۱/۰
هیپوکندری	۲۴/۰
افسردگی	۲۰/۰
هیستری	۳۰/۰
هیپومانیا	۲۴/۰
پارانویا	۲۲/۰
ضعف روانی (پسیکاستنی)	۱۰۲/۰-
اسکیزوفرنی	۱۶۹/۰-

 

در جدول ۴-۱۱ ضرایب ساختاری متغیرهای پژوهش ارائه شده است که همبستگی هر متغیر تابع تشخیص را نشان می دهد. همانطور که در جدول مشاهده می شود اختلال شخصیت ضد اجتماعی بیشترین رابطه را با تابع تشخیص دارد.

 

جدول ‏۴‑۱۱: ضرایب ساختاری برای متغیرهای موجود در تابع تشخیص

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

متغیرها	ضرایب
ضداجتماعی	۷۷/۰
هیپوکندری	۶۴/۰
افسردگی	۶۰/۰
هیستری	۴۹/۰
هیپومانیا	۴۶/۰
پارانویا	۵۱/۰
ضعف روانی (پسیکاستنی)	۳۴/۰
اسکیزوفرنی	۴۶/۰

 

۱-۱-۱-             آماره های طبقه بندی

 

جدول ۴-۱۲ نشان می دهد که تابع تشخیص تا چه اندازه توانسته است افراد یا موردهای مربوط به هرگروه از متغیر وابسته را طبقه بندی کند.  این تابع تشخیص ۸/۸۹% همه موردها را به درستی طبقه بندی کرده است. تابع تشخیص در پیش بینی افراد اقدام کننده به خودکشی ۶/۹۲ درصد و افراد عادی ۸۷ درصد به یک اندازه خوب عمل کرده است. پیش بینی عضویت در یکی از دو گروه فقط بر اساس شانس و تصادف بهتر از ۵۰ درصد نیست. دقت طبقه بندی به دست آمده ۸/۸۹ درصد به گونه  معناداری بهتر از آن است، بنابر این روایی مدل را نشان می دهد.

 

جدول ‏۴‑۱۲: جدول طبقه بندی گروه ها

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

گروه	عضویت گروهی پیش بینی شده		کل
	اقدام کننده به خودکشی	عادی
اقدام کننده به خودکشی	۵۰	۴	۵۴
عادی	۷	۴۷	۵۴
اقدام کننده به خودکشی	۶/۹۲%	۴/۷%	۱۰۰%
عادی	۱۳%	۸۷%	۱۰۰%

 

 

 

بطور کلی  تحلیل تابع تشخیص همزمان اجرا شد تا مشخص شود که آیا ویژگی های شخصیتی می توانند  اقدام به خودکشی در افراد را پیش بینی کنند. لامبدای ویلکز کلی معنادار بود که نشان می دهد در کل متغیرهای پیش بین می توانند افراد اقدام کننده به خودکشی را از افراد عادی تفکیک کنند.

 

سؤال دوم پژوهش این بود که آیا اختلالات خلقی توانایی پیش بینی اقدام به خودکشی را دارند؟

 

برای پاسخ به این سؤال از رگرسیون لوجستیک استفاده شد که نتایج در ادامه مورد بررسی قرار می گیرد:

 

آماره خی دو در جدول ۴-۱۳ تفاوت بین مدل های صفر (مدل صفر درصد پیش بینی را بدون متغیرهای مستقل نشان می دهد) و نهایی (مدل نهایی درصد پیش بینی را با متغیرهای مستقل نشان می دهد) است. اگر سطح معنی داری  مقدار خی دو کوچکتر از ۰۵/۰ باشد نتیجه می گیریم که مدل نهایی، مدل صفر را منتفی می کند. در تفسیر نتایج جدول می توان گفت که با توجه به معنی داری خی دو (۹۵۱/۱۷) در سطح خطای کوچکتر از ۰۱/۰ می توان نتیجه گرفت که مدل نهایی مدل خوبی است و توانسته مدل صفر را منتفی کند. علاوه بر این ناگل کرک نشان می­دهد  که این مدل ۲۱ درصد از واریانس متغیر وابسته را تبیین می کند. این موضوع نشان می دهد که متغیر پیش بین، افرادی را که اقدام به خودکشی می کنند و آنهایی که اقدام به خودکشی نمی کنند را از هم تفکیک می کند.

 

جدول ‏۴‑۱۳: نتایج آزمون نسبت درست نمایی  مربوط به برازش مدل و میزان واریانس تبیین شده توسط مدل

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Nagelkerke R Square	آزمون نسبت درست نمایی
۲۱/۰	p	Df	خی دو
	۰۰۱/۰	۱	۹۵۱/۱۷

 

۱-۱-۲-             برآوردهای پارامتر

 

جدول ۴-۱۴ با عنوان برآوردهای پارامتر مهمترین نتایج تحلیل رگرسیون لجستیک را نشان می­دهد. در این جدول، ضرایب B، خطاهای انحراف استاندارد آن­ها، آزمون معنی­داری والد و نسبت بخت­ها برای تمامی متغیرهای مستقل به تفکیک آمده است. اما تأکید اصلی بر معناداری آزمون والد، جهت ضریب B و نسبت بخت ها می باشد.

 

جدول ‏۴‑۱۴: برآورد پارامترها

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

EXP (B)	P	درجه آزادی	والد (Wald)	خطای استاندارد	b	متغیر
۳۰/۱۰	۰۰۱/۰	۱	۵۵۷/۱۲	۶/۰	۳۳/۲	اختلالات خلقی

 

 

 

مطابق با جدول ۴-۱۴ در ستون Exp (B) نسبت بخت ها را  مشاهده می کنید. مقادیر بیشتر از یک نشان از بخت موفقیت بیشتر نسبت به شکست دارد و مقادیر کمتر از یک به معنی بخت موفقیت کمتر نسبت به شکست است. به عبارت دیگر نسبت بخت ها نشان دهنده آن است که تغییر در مقدار متغیر کمی یا تغییر حالت در متغیر کیفی، با چه نسبتی احتمال تغییر از حالتی به حالت دیگر را در متغیر وابسته موجب می شود. همچنین، متغیرهایی که علامت ضریب B آن ها مثبت و یا نسبت بخت های آن ها بزرگ تر از عدد (۱) است، احتمال وقوع یک پدیده را بیش­تر می کنند و برعکس، پارامترهایی که علامت ضریب B آن ها منفی و یا نسبت بخت های آن­ها کوچک­تر از عدد (۱) است، از این احتمال می کاهند. یعنی تأثیر منفی بر متغیر وابسته دارند (حبیب­پور و صفری،۱۳۸۸). بنابر این، با توجه به جدول فوق اختلالات خلقی بر  اقدام به خودکشی مؤثر است.  نسبت بخت­های این متغیر برای اقدام به خودکشی برابر با ۳۰/۱۰ می باشد که جهت مثبت ضریبB  (۳۳/۲) نشان می دهد که این ویژگی احتمالا افزایش  خودکشی را در پی دارد. به عبارت دیگر، هر چه اختلالات خلقی بیشتر باشد احتمال اقدام به خودکشی بیشتر است.

 

۱-۱-۳-     جدول طبقه بندی

 

جدول بعدی جدول طبقه بندی نام دارد، این جدول به ما کمک می کند تا میزان عملکرد پیش بینی پذیری مدل و به عبارتی صحت طبقه بندی افراد در طبقات مختلف را ارزیابی کنیم. در این جدول، خانه های قطری، تعداد پیش بینی های صحیح و خانه های خارج از قطر تعداد پیش بینی های غیر صحیح را نشان می دهند.

 

 

 

 

 

جدول ‏۴‑۱۵: جدول طبقه بندی

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

پیش بینی شده			مشاهده شده
درصد درست	خودکشی	عادی
۴/۹۴%     ۷/۳۷%   ۴/۶۶%	۳     ۲۰	۵۱     ۳۳	عادی     اقدام به خودکشی   درصد کل

 

جدول ۴-۱۵ نشان می دهد که مدل چگونه افراد را در دو گروه طبقه بندی می کند. دقت پیش بینی کلی ۴/۶۶ درصد است. مدل افراد عادی (کسانی را که به خودکشی اقدام نکرده اند) را بهتر از افراد اقدام کننده به خودکشی پیش بینی کرده است.