کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

آذر 1404
شن یک دو سه چهار پنج جم
 << <   > >>
1 2 3 4 5 6 7
8 9 10 11 12 13 14
15 16 17 18 19 20 21
22 23 24 25 26 27 28
29 30          


کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کاملکلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

لطفا صفحه را ببندید کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

لطفا صفحه را ببندید

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل



جستجو




آخرین مطالب


 



با این حال، سرانجام پژوهشگران کوشیدند تا توجه دقیق تری به نیاز پیشرفت در میان زنان و چگونگی تجلی آن در رفتار مبذول دارند. یک یافته مربوط به این تحقیق آن است که ظاهراً در میان زنان و چگونگی تجلی آن در رفتار مبذول دارند.
یک یافته ی مربوط به این تحقیق آن است که ظاهراً در میان زنان در مقایسه با مردان در مورد بیان انگیزه پیشرفت شرایط کاملاً متفاوتی وجود داشته باشد به طور کلی این مطالعات حاکی از آن است که نیاز پیشرفت در میان زنان به نوعی تمایل به پذیرش و تائید اجتماعی ارتباط دارند در حالیکه این امر در مورد مردان صادق نیست به نظر می رسید که زنان در این پژوهش توجه خود را بر پیشرفت به منزلۀ وسیله ای برای رسیدن به هدفی که جدا و متمایز از خود پیشرفت بود معطوف می ساختند. با این حال باید توجه کنیم که این مطالعات مدتها قبل انجام پذیرفته است.
پایان نامه - مقاله - پروژه
روشن نیست که امروزه هم یافتن همین رابطه به دست خواهد آمد یا خیر.
سؤال دیگری که از این نتایج استنباط می شود این است که آیا رفتار پیشرفت واقعاً پذیرش اجتماعی را برای زنان نیز آن طور که در مورد مردان صادق است توسعه می دهد یا خیر. مبنایی برای مورد تردید قرار دادن این فرضیه وجود دارد. زنانی که پیشرفتهای سطح بالایی دست پیدا می کنند ممکن است در معرض این خط باشند که به عنوان رقیبی برای مردان تلقی شوند یا احساس زنانگی خود را از دست بدهند این احتمالات می تواند تعارضهای جدی برای زنی که برای پیشرفت برانگیخته شده است به وجود بیاورد او ممکن است حتی انگیزه ای برای اجتناب از موفقیت به عنوان راهی برای اجتناب از این پیامدهای ناخوشایند ناشی از داشتن مفطوح بالایی از انگیزش پیشرفت پیدا کند. (هورنر، ۱۹۷۳ )
از سوی دیگر به نظرمی رسد که امروزه احتمال روبرو شدن با این پاسخ بسیار ضعیف تر از زمانی است که این تصور وجود داشته است. (چارلزاس، کار و دیگران، ۱۳۷۵ ، ص ۲۰۱ )
آموزش انگیزۀ پیشرفت :
تا مدتی پیش، بیشتر به انگیزۀ پیشرفت، به عنوان صفتی شخصیتی نگریسته می شود ولی امروزه آنرا آموختنی و اکتسابی تلقی می کنند که به وسیلۀ آموزش قابل انتقال است و از طریق برنامه های آموزشی می توان خصوصیات و تمایلات موفقیت طلبی را در افراد به وجود آورد.
برنامه های آموزشی انگیزۀ پیشرفت، به عنوان صفتی شخصیتی نگریسته می شد ولی امروزه آنرا آموختنی و اکتسابی تلقی می کنند که به وسیلۀ آموزش قابل انتقال است و از طریق برنامه های آموزشی می توان خصوصیات و تمایلات موفقیت طلبی را در افراد به وجود آورد.
برنامه های آموزشی انگیزۀ پیشرفت تعهد به ارزشهای اجتماعی عمده مانند استقلال، مسئولیت پذیری مشخص برای نتایج کارکرد خود و کوشش فعال برای غلبه بر محیط را ترغیب می کند این برنامه ها ابتدا به منظور یافتن ایده های مربوط به انگیزۀ پیشرفت با آموزش دادن عنصر طرح ریزی پیشرفت مجموعه اندیشه های مربوط به پیشرفت را مشخص می کنند. آنگاه از طریق شبیه سازی که در آن کارکرد مربوط به جنبه انطباقی و با ارزش دار این مجموعه اندیشه ها به هم ارتباط داده می شوند شبیه سازیها سبب می شود که افراد دربارۀ یک موضوع از درون بیاموزند و سرانجام این اندیشه ها و اعمال به زمینه های مناسب زندگی پیوند داده می شود.
هدف کلی چنین تکنیکهایی که با دوره های «آموزش روانی» .جه مشترک زیادی دارند، رشد ارتباطات سالمند، حساسند و در سطوح گوناگون، ادغام تخیلات نامنطبق به صورت پاسخهای سازنده و گنجایش بیشتر برای تجربه های عاطفی جذبه دار است. (بال ۱۳۷۳).
این گونه تکنیکها به طور معمول در قالب چهار راهبرد اجرا می شود.
اول افراد ترغیب می شوند تا به خیالبافی دست زنند و باور کنند که از عهده امور بد می آیند همچنین به آنها آموزش داده می شود که چگونه بین تخیلات پیشرفت و خیالبافی صدف دربارۀ فعالیت مورد نظر، تفاوت قائل می شوند این روش موجب می شود جنبه های نادیده گرفته شده شخصیت به یاد آورده می شود.
در مرحلۀ دوم فعالیتهای کلامی، مکاشفه و افزایش حرکات بدنی خود جوش ترغیب می شود درک مفاهیم روانی، اغلب هنگامی آسان می شود که به طور عملی یاد گرفته شود نه فقط به طور فکری تصور شود.
در مرحلۀ سوم پاسخهای عاطفی فرد نسبت به دنیای خارج را بررسی می کنند زیرا آنچه انسانها احساس می کنند مهمتر از چیزی است که می اندیشند احساسات گروهی به عنوان یک نیرو از کاری که قدر است فرد انجام می دهد پشتیبانی می کند.
بالاخره در مرحلۀ چهارم اهمیت کامل زندگی کردن و در لحظۀ زیستن (وقت را غنیمت شمردن) مورد تأکید قرار می گیرد این مراحل را محققان مختلف به صورت دستورالعمل های ویژه تری ارائه داده اند.
اورعی یزدانی به نقل از مک کله کند برنامه پنج مرحله ای زیر را در جهت آموزش انگیزه پیشرفت پیشنهاد کرده است. (اورعی پزدانی، ۱۳۷۳)
در مرحله اول، انگیزه پیشرفت به افراد معرفی می شود و آنها با مفهوم تغییرپذیری و همچنین با نتایج پژوهشهای انجام گرفته درباره نیاز به انگیزه پیشرفت آَنا می شوند.
در مرحله دوم معنای انگیزه پیشرفت آموخته می شود و افراد می آموزند چه نوع رفتاری از خود نشان می دهند که نشانگر انگیزۀ پیشرفت در این مرحله به صورت مشخص به افراد گفته می شود که افراد پرانگیزه، موقعیتهایی را ترجیح می دهند که مسئولیت شخصی، بازخورد قطعی و ریسک پذیری متوسط داشته باشند.
در مرحله سوم، آموزشگر از «مطالعه موردی» کرده است و می کوشند نتایج مطالعات ذکر شده را با تجربیات افراد تلفیق کند تا بتواند مفاهیم را به خوبی غنیمت بخشند.
در مرحله چهارم، برای آنها بازخورد فراهم می آورد تا افراد خود را با رفتار پرانگیزه مقایسه کنند.
در مرحله آخر، دربارۀ اینکه فرد چگونه می تواند موفقیت جویانه رفتار کند برای خود هدفی تعیین می کند این اهداف به عنوان طرحی کاربردی یادداشت می شود تا براساس آنها عمل شود و مبنایی برای اندازه گیری پیشرفت جهت دستیابی به هدفهای بیان شده باشد.
الشود و همکارانش شش گام عمده برای آموزش و ارائه داده اند.
(۱۹۷۰، Alschuleretal به نقل از بال ۱۳۷۳).
۱ ) توجه خود را به آنچه در موقعیت مکانی – زمانی موجود رخ می دهد متمرکز کنید.
۲ ) تجربه ای عمیق و جامع از افکار؟، اعمال و احساسات فراهم کنید.
۳ ) به شخص یاری کیند تا بتواند تجربیاتی را که ضمن رخدادها کسب کرده است بفهمد.
۴ ) تجربه افراد را به ارزشها، هدفهای رفتارها و ارتباطهای وی با اطرافیانش مرتبط سازید برای اینکار می توان به فرد کمک کرد تا موقعیتهای «شوق» پیشرفت را از موقعیتهای «بازدارنده» تمیز دهد.
همچنانکه تعیین هدف، پیشرفت را تقویت می کند باید خود را متقاعد کرد که نیاز به پیشرفت، خودپنداره شخص را افزایش می دهد.
۵ ) به وسیله تمرین و تفکر، عمل و احساسات تازه را تثبیت کنید تنها شناخت انگیزه پیشرفت کافی نیست بلکه باید افراد را متقاعد ساخت تا با تعیین هدف این انگیزه را به کار گیرند.
۶ ) تغییرات حاصل را درونی کنید اگر قرار است انگیزه پیشرفت قوی و پایدار شود باید پیشرفتها بیشتر به منابع درونی نسبت داده شود تا به منابع بیرونی فرد.
نظریۀ اتکینسون دربارۀ انگیزۀ پیشرفت :
اتکینسون (۱۹۵۷، ۱۹۶۴) مانند هال و لوین تلاش کرد تا تعیین کنندگان رفتار را بشناسد و بین مؤلفه ها ارتباط ریاضی برقرار کند وجه تمایز اتکینسون از دیگر صاحب نظران پژوهشهای انگیزش این است که وی برتفاوتها میان فردی بسیار تأکید می کند ولی با همه این احوال نظریه وی با نظریه هال و لوین شباهت بسیار دارد.
هال و لوین رفتار را تابعی از حالت موجود ارگانیزم «کشاننده و تنش» ویژگی هدف با موضوع عشق «ارزش مشوق، جاذبه هدف» و عاملی که بیانگر تجربه و یادگیری است «عادت، فاصله روان شناختی» در نظر می گیرند.
اتکینسون نیز عوامل مشابه فردی، متغیرهای محیطی و تجربی را تعیین کنندگان رفتار می دانند به نظر اتکینسون رفتار به سوی ناشی از تعارضی است که بین گرایش نزدیکی و دوری به وجود می آید در هر رفتار موثر احتمال موفقیت (و در نتیجه احساس غرور) و احتمال شکست (و در نتیجه احساس شرمساری) وجود دارد بنابراین نیرومندی رفتار مورد انتظار برای تصمیم گیری ارگتنیزم بر ادامه یا قطع رفتار تعیین کننده است به عبارت دیگر انگیزۀ پیشرفت نتیجه تعارض هیجانی امیر به موفقیت و ترس از شکست تلقی می گردد. (دکتر محمد کریم خداپناهی، (۱۳۸۱، ص ۱۲۷)).
مقایسه نظر اتکینسون، هال ولوین :
پیش از این متذکر شدیم که بین اتکینسون، هال ولوین در زمینه نظریه انگیزشی دیدگاه های مشترک و تمایزهایی وجود دارد. به عوامل تعیین کننده رفتار از دیدگاه آنها می پردازیم.
در جدول مشاهده می شود که هر سه روان شناس رفتار را تابعی از ویژگیهای فردی «انگیزه، کشاننده و تنش» ویژگیهای هدف «مشوق، جاذبه» و متغیر تجربه یا یادگیری «احتمال موفقیت، نیرومندی عادت، فاصله روانشناختی» تلقی می کنند.
جدول مقایسه عوامل تعیین کننده انگیزه اش اتکینسون، هان ولوین

 

نظریه سازه ها
فردی محیطی یادگیری
موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت
[جمعه 1400-07-23] [ 12:55:00 ق.ظ ]




 

دوربین دیجیتال Canon

 

ساخت آلمان

 

 

 

لوله ی آزمایش

 

ساخت ایران

 

 

 

پیپت ۱۰ میلی لیتر

 

ساخت ایران

 

 

 

۲-۳- روشها و مراحل اجرای آزمایش
۲-۳-۱- نحوه انتخاب و شرایط نگهداری حیوانات مورد آزمایش
حیوانات مورد آزمایش در این تحقیق شامل ۴۸ سر موش صحرائی نر از نژاد ویستار می باشد که به طور کاملا تصادفی از مرکز پرورش و نگهداری حیوانات آزمایشگاهی بیمارستان نمازی شیراز تهیه، و در همان جا مورد آزمایش قرار گرفتند. جهت تغذیه حیوانات از غذای فشرده(پلت)، تهیه شده از شرکت سهامی خوراک دام و طیور استفاده می گردید. آب مصرفی رت ­ها، آب لوله کشی بوده که در ظروف پلاستیکی مخصوص آب خوری موش­های صحرایی در اختیار آنها قرار داده می شد. حیوانات مورد استفاده در قفس‌هایی از جنس ماکرولون شفاف به ابعاد ۵۵×۳۰×۲۰ سانتی متر با سقف مشبک از جنس استیل نگهداری شده و کف قفس­ها توسط خاک اره و تراشه چوب پوشیده شدند. قابل ذکر است که تراشه­های چوب موجود در قفس­ها هر دو روز، یکبارتعویض شده و قفس­ها با الکل و ساولن شستشو و ضد عفونی
می شدند (۲-۱). درجه حرارت محیط °c2±۲۲ و رطوبت ۳±۵۵ درصد بود و دوره نوری ۱۲ ساعت روشنایی و دوره تاریکی ۱۲ ساعت فراهم شد. کف اتاق و تجهیزات موجود در آن توسط ساولن ضدعفونی می شدند.
شکل (۲-۱)محل نگهداری حیوانات
۲-۳-۲-گروه بندی حیوانات مورد آزمایش
در این تحقیق مجموعاً از ۴۸ سر موش صحرایی نر بالغ از نژاد ویستار استفاده گردید که در گروه های ۸ تایی گروه بندی گردیدند. موش ها قبل و بعد از آزمایش وزن شدند. شکل (۲-۲) نحوه وزن کردن موش های صحرایی را نشان می دهد.
حیوانات به طور کاملا تصادفی در گروه های زیر تقسیم بندی شدند :
۱- گروه کنترل: در این گروه هیچ تیماری برای حیوانات انجام نمی گیرد و حیوانات فقط از آب و غذای معمولی استفاده می کنند.
پایان نامه - مقاله - پروژه
۲- گروه دریافت کننده استامینوفن با دوز mg/kg 700
۳- گروه تجربی ۱: گروه دریافت کننده استامینوفن (mg/kg 700) که عصاره گیاه آرتیشو را با دوز mg/kg600 دریافت کردند.
۴- گروه تجربی ۲: گروه دریافت کننده استامینوفن (mg/kg 700) که عصاره گیاه آرتیشو را با دوز mg/kg800 دریافت کردند.
۵- گروه تجربی ۳: گروه دریافت کننده استامینوفن (mg/kg 700) که عصاره گیاه آرتیشو را با دوز mg/kg1000 دریافت کردند.
۶- گروه تجربی ۴: عصاره گیاه آرتیشو را با دوز mg/kg1000 دریافت کردند.
طول مدت آزمایش ۲۴ ساعت و نحوه تزریق داروها به صورت خوراکی و با بهره گرفتن از گاواژ می باشد.
شکل(۲-۲) روش وزن کردن رت ها
۲-۳-۳- چگونگی تهیه و تجویز عصاره هیدروالکلی گیاه آرتیشو
در ابتدا گیاه آرتیشو پس از جمع آوری از ارتفاعات استان مرکزی و تایید توسط گیاه شناس، به آزمایشگاه منتقل و پس از تمیز و خشک کردن، آسیاب شد تا به اندازه مطلوب رسیدند بعد از این مرحله، مرحله پرکولاسیون بود. بدین صورت که مقدار ۲۰۰ گرم پودر گیاه آرتیشو را با ۵۰۰ میلی لیتر اتانول ۵۰ درصد در دستگاه پرکولاتور ریخته و به مدت ۷۲ ساعت در اتانول جهت خیس خوردن قرار گرفت، سپس شیر پرکولاتور باز شد و مایع قطره قطره به ظرف پایین وارد گردید، از طرفی در بالای پرکولاتور یک صفحه قرار داده شد و روی آن چند وزنه قرار گرفت. لازم به ذکر است که به طور مداوم حلال (الکل) را به کمک پیپت به بالای ظرف اضافه کرده تا سطح مایع پایین نیاید و حالت ثابت داشته و پودر گیاه خشک نگردد. بعد از این مرحله مایع بدست آمده در زیر پرکولاتور که حاوی حلال الکلی و ماده استخراجی تام بود، به کمک دستگاه روتاری، حلال اضافی از آن جدا، تا کاملا غلیظ گردد. آنگاه به کمک دسیکاتور و پمپ خلاء عصاره بصورت پودر قهوه ای متمایل به زرد در آورده شد. دوز عصاره مورد استفاده در این تحقیق mg/kg600، ۸۰۰ و۱۰۰۰ بود و به صورت دهانی با گاواژ به حیوانات تزریق شد. برای تهیه دارو با دوزهای فوق، مقادیر ۶۰۰، ۸۰۰ و۱۰۰۰ میلی گرم، هر کدام به صورت جدای از هم برداشته و در یک سی سی آب مقطر حل شد و سپس با توجه به وزن موش ها، مقادیر فوق به موش های صحرایی تزریق شد.
شکل (۲-۳) دستگاه روتاری
۲-۳-۴- طریقه گاواژ کردن حیوان
جهت خوراندن عصاره هیدروالکلی گیاه آرتیشو، از سرنگ معمولی ۱ میلی لیتر مجهز به feeding needle یا prob-ended gavage needle استفاده گردید. در این حال مقادیر مشخص از دارو با توجه به وزن موش ها و گروه مورد تجویز، با سرنگ برداشته و با دست دیگر پوست ناحیه پشت گردن حیوان کشیده و مطابق شکل (۲-۴) نگه داشته شد. در این حالت دهان حیوان باز می شد و نیدل به راحتی وارد دهان و مری شده و دارو به داخل مری تزریق می شد همچنین دقت لازم به عمل می آمد تا دارو کاملاً بلعیده شود و از دهان بیرون ریخته نشود.
(۳ )
(۳ )
شکل (۲-۴) روش تجویز دارو به صورت گاواژ
۲-۳-۵- القاء مسمومیت توسط استامینوفن در موش های صحرایی
جهت القاء مسمومیت کبدی در موش های صحرایی، حیوانات به مدت ۲۴ ساعت بدون غذا نگهداری شدند سپس با دوزmg/kg 700 از استامینوفن خالص تهیه شده از شرکت دارو پخش تهران تحت تیمار قرار گرفتند بعد از تزریق استامینوفن حیوانات با دوز های ۶۰۰،۸۰۰ و ۱۰۰۰میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن عصاره ی هیدروالکلی گیاه آرتیشو را دریافت کردند.
۲-۳-۶- خون گیری
کلیه حیوانات را در جار بیهوشی حاوی پنبه آغشته به دی اتیل اتر قرار داده و تحت بی هوشی خفیفی قرار گرفتند. بعد از بیهوش شدن، حیوان را به پشت روی تشتک تشریح قرار داده و دستها و پاهای حیوان را توسط سنجاق در طرفین ثابت می کنیم.
برای خون گیری از سرنگ های ۵ سی سی استفاده گردید. نوک سرنگ را از ناحیه سینه و از سمت چپ بدن حیوان وارد بطن چپ حیوان کرده تا خون وارد مخزن سرنگ شود. در حین خونگیری سرعت عمل فرد باید بالا باشد و دقت فراوان در این امر انجام گردد تا خون حیوان لیز نشود. پس از پر شدن مخزن سرنگ، نیدل را از قلب حیوان خارج نموده و خون گرفته شده به لوله­های استریل منتقل
شد. باید توجه داشت برای هر بار خون گیری باید از سرنگی جدید استفاده کرد.
شکل (۲-۵) نحوه خون گیری مستقیم از قلب موش های صحرایی

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت
 [ 12:55:00 ق.ظ ]




  • رشد جمعیت شهر نشین کشور در دهه­های اخیر روندی صعودی داشته است.

 

  • قوانین زمین شهری در دوران پس از انقلاب اسلامی احتمالاً یکی از مؤثرترین عوامل گسترش کالبدی شهرها بوده است.

 

    • در بیشتر موارد فوق، شیوه ­های واگذاری و آماده ­سازی زمین نیز مزید بر جریان گسترش کالبدی شهرها گردیده است طرح­های توسعه شهری که با پیش ­بینی رشد انتظارات رفاهی، سرانه کاربری­های زمین شهری را تا حد استاندارد­های شهری مدرن و نسبتاً کامل بالا بردند و در نتیجه برای تأمین آنها، گسترش بیش از رشد جمعیت را برای شهرها پیشنهاد دادند.

پایان نامه - مقاله - پروژه

 

وجود عوامل فوق باعث گردیده تا گسترش سریع شهری در ایران به پدیده ­های تبدیل گردد که تبعات آن در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و زیست محیطی می ­تواند به طور عام به عنوان یکی از مسائل حاد جامعه تلقی شده و به طور خاص از جمله موضوع­های پیچیده شهرسازی کشور باشد. بطور کلی، می­توان گفت، گسترش لجام گسیخته شهرهای ایران در سال­های اخیر، بازتابی از پیشینه تاریخی و متاثر از مسایل سیاسی، اقتصادی و اجتماعی است. به گونه ­ای که در این فرایند نظام متعادل و منطقی به گونه ­ای که در این فرایند نظام متعادل و منطقی شهری از شیوه پراکنش صحیح، به شیوه ناموزون و ناتعادل موجود تبدیل شده است (پورمحمدی، ۱۳۹۰، ۳۸).
۲-۱۱- اثرات زیست محیطی توسعه فیزیکی شتابان شهرها
نابودی اراضی کشاورزی و آسیب­های زیست محیطی از مهمترین عوارض توسعه فیزیکی شتابان شهرها هستند. در قسمت زیر به بررسی هر یک از آنها پرداخته می­ شود.
۲-۱۱-۱- نابودی اراضی کشاورزی
اکثر شهرهای ایران در مراحل اولیه شکل گیری، با هدف استفاده از خاکهای مرغوب برای زراعت در کنار و یا در میان اراضی مرغوب زراعی استقرار یافته­اند و به مرور زمان همراه با گسترش روستاها و تبدیل آنها به شهر و سپس توسعه شهرها، اراضی مرغوب زیر پیکر شهرها مدفون شده و فعالیتهای زراعی ناگزیر به سمت اراضی نامرغوب عقب نشسته است ( واحدیان بیکی، ۱۳۹۰، ۴۴ ). بدیهی است که این جریان علاوه بر افت بازدهی فعالیتهای کشاورزی سبب کاهش مساحت این اراضی نیز گردیده است. بر اساس بررسیهای موجود، تراکم جمعیت به همراه جانوران اصلی- بدون احتساب جانوران خانگی و نخجیرها – معادل یک نفر به ازاء ۷/۰ هکتار می­باشد. به عبارت دیگر، به هر انسان و جانور اصلی که معادل یک انسان غذا مصرف می­ کند، کمتر از ۷/۰ هکتار زمین می­رسد. این در حالی است که سالانه ۸ میلیون هکتار از کشتزار­های جهان در اثر توسعه فیزیکی شهرها از بین می­رود. با آنکه طرفداران حفظ محیط زیست، در برخی شهر­های کشور­های توسعه یافته در صدد حفظ زمین­های کشاورزی و باغات اطراف بوده ­اند، ولی مطالعات به عمل آمده حاکی از آن است که این تلاش­ها از سوی صاحبان املاک چندان مورد استقبال قرار نگرفته­اند، چرا که فعالیت بخش کشاورزی با وجود تقاضای روزافزون و در نتیجه قیمت بالای زمین، دیگر امری مقرون به صرفه نمی ­باشد. همچنین این مسئله در شهر­هایی که توسعه فیزیکی آنها شتابان است زمینه خرید و بورس بازی روی زمین و تفکیک آن به قطعات کوچک را شدیداً تقویت نموده و اغلب از این راه بر نحوه توسعه و چگونگی روند اقتصادی شهر­ها تأثیر می­گذارد(محمدزاده، ۱۳۸۶، ۱۰۴). در کشورهای در حال توسعه بهترین زمین­های کشاورزی زیر پوشش توسعه شهری، ساختمان­ها و تجهیزات شهری قرار می­گیرد، امّا درکشورهای توسعه یافته اروپا و امریکای شمالی بهترین و وسیع­ترین زمین­های نواحی مادرشهری به بخش کشاورزی اختصاص می­یابد و بیشتر این زمین­ها در طرح­های دولتی با عنوان طرح کاربری زمینهای ملی مورد حفاظت قرار می­گیرد. به طوری که تخمین می­زنند در سال ۲۰۰۰ در ایالات متحده تنها ۴ درصد زمین­ها زیر پوشش شهرنشینی قرار گرفته است و توسعه شهرنشینی و شهرگرایی به تخریب زمین­های کشاورزی منجر نشده است. در بیشتر کشورهای توسعه یافته تقریباً ۶۴ درصد زمین­ها به بخش کشاورزی و تنها ۶ درصد آن­ها به بخش شهری اختصاص دارد. حتی در کشورهای پرجمعیت اروپا مثل بلژیک و هلند، پوشش شهری ۱۵درصد زمین­ها را در بر می­گیرد. به طور کلی در بیش تر موارد، برخورد شهر با زمین­های کشاورزی به طور مستقیم صورت می­گیرد، مثل زیر پوشش قرار گرفتن بخشی از زمینهای کشاورزی روستایی برای حمل و نقل، لوله کشی آب، جاده­ها، انبارها، واحد­های مسکونی، ترمینال­های مسافربری، کاربری­های مختلف شهری، پیدا شدن نیازهای جدید و گاهی نیز این برخورد درکشور­های در حال توسعه به طور غیرمستقیم انجام می­ شود که احتکار زمین و معاملات زمین از آن جمله است(جهان بین و زارعی، ۱۳۹۱، ۵۲).
۲-۱۱-۲- آسیبهای زیست محیطی
توسعه فیزیکی شتابان شهرها با پیامدهای نامطلوب زیست محیطی متعددی همراه است اختلال در محیط­های طبیعی و انسان ساخته از جمله این تأثیرات هستند که در اینجا به اختصار مورد بحث قرار می­گیرند.
۲-۱۱-۲-۱- محیط های طبیعی
محیط طبیعی جایگاه و محل استقرار پروژه­ های شهری است. اگرچه عناصر و مولفه­های طبیعی در حس جهت­یابی و معنا یافتن محیط بسیار واجد ارزش است و کیفیت سیمای محیط را بالا می­برد، ولی بررسی­ها نشان می­دهد در شهر­هایی که از توسعه فیزیکی شتابانی برخوردارند بسیاری از مظاهر و مناظر طبیعی از بین رفته است. از موارد قابل توجه در این زمینه، بهم خوردن شکل طبیعی زمین و ارتفاع آن (شیب)، آلودگی آبها ( شامل آب دریا­ها، رودخانه­ها، نهر­ها، آبشار­ها و چشمه­ها)، آلودگی آبها، تضعیف یا نابودی پوشش گیاهی، تهدید حیات وحش و نظایر آن می­باشد(محمد زاده، ۱۳۸۶،۱۰۵-۱۰۶).
بطوریکه رابطه بین پراکنش شهری و آلودگی هوا را به چند روش می­توان تشریح کرد :

 

  • با افزایش مساحت شهر، طول سفرهای شهری افزایش می­یابد

 

  • پراکنش شهری بر افزایش استفاده از وسایل نقلیه موتوری تأثیر زیادی دارد .

 

  • پراکنش شهری بر نوع وسیله نقلیه مورد استفاده درسفرهای شهری تأثیر می­گذارد. به گونه ­ای که از یک طرف استفاده از وسایل حمل و نقل شخصی را تشویق می­ کند، ازطرف دیگر اجرای سیستم حمل و نقل عمومی در کلیه مناطق شهری را به علت هزینه بالای آن مشکل می کند، همچنین دوچرخه سواری و پیاده روی را در سفرهای شهری به شدت کاهش می­دهد(حسام و دیگران، ۱۳۹۲، ۹۹).

 

۲-۱۱-۲-۲- محیط انسان ساخت
محیط انسان ساخت، بازتاب تأملات اجتماعی و اقتصادی در فضا است و بر این اساس، انسان از طریق مشاهدۀ محیط­های مصنوعی می ­تواند به بینش و فرهنگ برنامه­ ریزی آن سرزمین پی ببرد. تا زمانی که انسان برای گذران زندگی خود با طبیعت و منابع طبیعی سر و کار داشت با در نظر گرفتن توان و قابلیت محیط از آنها بهره برداری می­کرد. در این راستا او به طور طبیعی آموخته بود که مثلاً هرگاه در مکانی آب فقط برای ده خانوار وجود دارد در آنجا بیست خانوار نمی ­توانند استقرار یابند. به موازات افزایش جمعیت مجتمع­های زیستی و بویژه با رشد علم و تکنولوژی، انسان به تدریج از قانونمندیهای طبیعت فاصله گرفت. این امر در شهر­هایی که با مشکل کنترل توسعه فیزیکی مواجهند، موجب بروز مشکل ناسازگاری کاربری اراضی شهری و توزیع فضایی نامناسب آنها، گسستگی بافت فیزیکی، تنزل اعتبارات فرهنگی بافت قدیم، ظهور چندگانگی شهری و بالاخره نابسامانی سیمای شهر گردیده است(محمدزاده،۱۳۸۶،۱۰۷).
نتیجه گیری
شهر به عنوان یکی از دست آورد­های بشری از دیر باز مورد توجه تمدن­ها بوده است. رشد بی­رویه شهرنشینی و افزایش جمعیت شهرنشین در کشورهای مختلف بعد از جنگ جهانی دوم لزوم توجه به مسئله شهری را برای برنامه ریزان و دست اندرکاران امور شهری ناگزیر ساخته است. مسئله­ای که همگان را به سمت خود جذب کرده، توجه به الگوهای رشد و توسعه شهری بوده است.
امروزه آگاهی از شکل و الگوهای توسعه شهر می ­تواند یکی از عوامل مهم تأثیرگذار در میزان موفقیت برنامه ریزان و دست اندرکاران شهری باشد و به بهبود محیطهای شهری برای پاسخگویی به نیازهای حال و آینده شهروندان کمک شایانی بنماید با توجه به اهمیت موضوع، به بررسی الگوی توسعه شهر پرداخته می­ شود. این الگوی گسترش افقی شهر، به دلیل ایجاد پیامدهای نامطلوب اقتصادی و به ویژه زیست محیطی، باعث توجه به محیط زیست گردیده است. از آنجا که محیط زیست از ارکان مهم حیات و توسعه شهری محسوب می­ شود. در این راستا محیط زیست و شناخت پیامدهای زیست محیطی ناشی از توسعه شهر، می ­تواند در بهبود کیفیت محیط شهری و برنامه ریزی آینده موثر باشد. از طرفی بدلیل روبرو بودن انسان با بحرانهای زیست محیطی نظریات مهمی از جمله نظریه توسعه پایدار مطرح می­ شود. از آنجایی که این الگوی گسترش پراکنده منشأ بسیاری از مشکلات در شهرهای در حال توسعه و توسعه یافته شده است، بدین منظور الگوی توسعه شهری را در شهر­های جهان و ایران بررسی می­کنیم. مطالعات نشان می­دهد که روند توسعه شهری در کشورهای صنعتی اروپا متعادل شده ولی در ممالک در حال توسعه هنوز به صورت پدیده­ای گسترده و فراگیر مطرح است. این روند توسعه شهری در کشور ما حادتر ازشهرهای کشورهای در حال توسعه است.
نظریات مختلف ساخت شهر مطرح می­ شود که همگی نمی ­توانند ملاک عمل کاملی برای تعیین ساخت یک شهر باشند. چه بسا ممکن است شهری یکی از ساخت­های ذکر شده را داشته باشد در حالی که شهر همجوارش اساس ساختش برمبنای دیگری باشد. به منظور روشن شدن بحث پیامد­های زیست محیطی گسترش افقی شهر بررسی می ­شود که در این راستا به نظر می­رسد این توسعه پراکنده شهری باعث آثار زیست محیطی مخربی همانند از بین رفتن زمین­های کشاورزی و جنگل­ها، آلودگی آب­ها، هوا و غیره شده است.
فصل سوم
روش شناسی
و
شناخت محدوده مورد مطالعه
۳-۱- مقدمه
یکی از فاکتور­های مهم یک تحقیق خوب، روش استفاده شده جهت دستیابی به اهداف می­باشد. در این فصل با توجه به هدف تحقیق که شناخت الگوی توسعه فیزیکی شهر هادیشهر و شناخت پیامد­های زیست محیطی توسعه فیزیکی شهر است. روش­های مناسب جهت دستیابی به اهداف به کارگرفته می­ شود. و در مرحله بعدی در این فصل با توجه به اینکه اساس هر مطالعه شهری موفق ارزیابی و شناخت ویژگی های طبیعی– کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی آن شهر می­باشد و برای مطالعه بایستی تمام اجزاء و عناصر شهری بویژه از این دیدگاه که چه تاثیری در رشد و توسعه شهر می­توانند داشته باشند مورد توجه قرار می­گیرند. در راستای این هدف، بخش دوم فصل حاضر به شناخت کلی از شهر هادیشهر پرداخته و حدود و موقعیت جغرافیایی، اوضاع طبیعی و ویژگی­های اقتصادی و اجتماعی آن را مورد بررسی قرار خواهد داد.
برای تحقق اهداف تحقیق در وهله اول در جهت تحلیل الگوی توسعه فیزیکی شهر هادیشهر از شاخص هایی برای بررسی الگوی گسترش شهر با بهره گرفتن از روش های آمار فضایی(SST )،Hot Spot Analyisis، Spatial Autocorrelation، از نرم افزار Arc Gisاستفاده گردیده و سپس در ادامه با بهره گرفتن از روش Cross –Tabulations از نرم افزار Envi اثرات زیست محیطی گسترش پراکنده شهری و به تبع آن میزان تغییر کاربری­ها در سطح شهر هادیشهر مورد بررسی قرار گرفته است. لذا این فصل به بررسی و معرفی شاخص های به کار رفته در این تحقیق و تکنیک­های مورد استفاده اختصاص یافته است و با توجه به موضوع تحقیق به توضیح در مورد شاخص­ های کالبدی ( کاربری فضای سبز؛ باغات، اراضی کشاورزی، کاربری شهری (ساخته شده)، کاربری بایر) در سطح شهر هادیشهر پرداخته است.
۳-۲- شاخص
شاخص‌ها مجموعه ای از اطلاعات است که شرایط هر جامعه را نشان می‌دهد. در بعضی از کشورها شاخص زندگی انسانی از شرایط و درجات مناسبی برخوردار است و در برخی از کشورها، شاخص‌ها بیانگر عقب ماندگی و توسعه نیافتگی آن جوامع است. کشورهای توسعه نیافته به جهت کمبود سرمایه و عدم اجرای برنامه‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی از شاخص سطح بالا برخوردار نیستند اما کشورهای توسعه یافته تلاش می‌کنند تا از شاخص‌های بالا در زندگی برخوردار باشند. شاخص‌ها که درجه بندی اطلاعات در حوزه های زندگی انسانی است ممکن است در کشورهای مختلف با توجه به شرایط اقتصادی و اجتماعی متفاوت باشد اما به تدریج این شاخص‌ها به سمت واحدی پیش می­روند. مثل اینکه تراکم خانوار در واحد مسکونی چگونه باشد یا ضریب اشتغال چگونه است، شاخص خاصی تعریف شده که برنامه‌ریزان هر جامعه­ای تلاش می‌کنند تا به آن شاخص دست یابند (رحمتی،۳۰:۱۳۹۳).
۳-۳- شاخص های تعیین الگوی توسعه فیزیکی شهر
۳-۳-۱-شاخص کالبدی
فضاهای شهری و روابط جاری در آن با هم در ارتباط متقابل هستند و از هم تأثیر می­پذیرند. خوانایی یک شهر از طریق ابزار کالبدی آشکارتر می­ شود و به میزانی که یک کالبد بتواند با شهروندان خود از طریق ویژگی­های کالبدی ارتباط نمادین ایجاد کند، یک شهر خوانا و ناخوانا ارزیابی می­ شود(ادیبی سعدی نژاد و عظیمی، ۱۳۹۰ ،۸۷). کالبد شهری، مجموعه های فیزیکی همگنی است که اساس موجودیت شهری با آن مشخص میشود و این عناصر فیزیکی متجانس نسبت به هم دارای رابطه­ خاصی هستند. از تلاقی و ترکیب انواع فضاها یا کاربری­های مسکونی، تجاری، تفریحی …و ایجاد ارتباط و حرکت در زمان و مکان بین فضاهای یاد شده پیکره­ای به وجود میآید، که به صورت یک سیستم فیزیکی یا کالبدی عمل میکند .این پیکره را میتوان یک کالبد به حساب آورد ( شریف زاده اقدم و اصغری زمانی، ۱۳۹۱، ۴). در واقع کارایی نظام و ساختار تقسیمات صحیح شهری شرایط مطلوب توزیع خدمات و کاربری­های شهری را تضمین خواهد کرد. پراکنش و توزیع صحیح خدمات و کاربری­ها در سطح شهر و دسترسی سهل و آسان شهروندان به خدمات مورد نیاز، موجب ارتقاء کمی و کیفی زندگی شهروندان میگردد(حبیبی و دیگران، ۱۳۹۰ ، ۱۰۸).
۳-۳-۱-۱- فضای سبز شهری، اراضی کشاورزی و باغات
در عصر حاضر اهمیت و نقش فضای سبز در حیات و توسعه شهری تا حدی است که به عنوان یکی از شاخص­ های توسعه پایدار از آن یاد می­ شود. تاثیرات فیزیکی و طبیعی این فضاها در سیستم شهری و بازدهی­های مختلف اکولوژیکی، اجتماعی، اقتصادی آن در ساختار جوامع انکار ناپذیر است تا آنجا که کاربری فضای سبز در شهرها از مباحث اساسی در برنامه ریزی و مدیریت شهری محسوب می­ شود. فضای سبز شهری به مجموعه فضاهای باز و سبزی گفته می­ شود که در داخل محیط­های شهری و با اهداف مشخص، برنامه ریزی و عملکردهای معین بر عهده آن نهاده شده است. و منظور از اراضی زراعی و باغات زمین­های زیر کشت انواع محصولات کشاورزی و باغات است (محمدی و دیگران، ۱۳۹۰، ۲۵۹). اراضی زراعی و باغی دارای اهمیت زیادی در اقتصاد خانوار­های شهری و به طور کلی منطقه ایفا می­ کنند. و از نظر اکولوژیکی و زیست محیطی مانعی بر سر راه فرسایش خاک محسوب می­شوند. نتایج مطالعات در سراسر جهان نشان داده است که سرعت یافتن رشد شهر­ها و گسترش آنها در اراضی پیرامون خود پیامد­های منفی چندی به دنبال دارد. فضاهای سبز شهری( شامل باغات و اراضی کشاورزی)، چشم اندازهای طبیعی، گونه­ های طبیعی و منابع طبیعی شهر یکی پس از دیگری مورد مخاطره و نابودی قرار می­گیرد( اسمعیل پور و همکاران، ۱۳۸۸، ۴۱). این در حالی است که اثرات زیست محیطی مهمترین کارکرد فضای سبز شهری است که شهر­ها را به عنوان محیط زیست جامعه انسانی معنی­دار کرده و با مقابله با اثرات سوء گسترش صنعت و کاربری نادرست تکنولوژی( تعادل بخشی در متابولیسم شهری) از یک سو و بالا بردن سطح زیبایی از سوی دیگر سبب افزایش کیفیت زیستی شهر­ها می­شوند بطوریکه بدون فضای سبز ممکن نیست شهر­ها پایدار بماند(فیضی­زاده و دیگران، ۱۳۸۷،۸).
۳-۳-۱-۲- اراضی ساخته شده
اراضی ساخته شده عنوان کلی مییباشد که به کلیه سطوح ساخته شده و معابر موجود در محدوده مورد مطالعه اطلاق شده است. آهنگ رشد این کاربریها، در رابطه معکوس با آهنگ رشد منفی کاربری­های زراعی و بایر می­باشد.
۳-۳-۱-۳- کاربری بایر
اراضی بایر، به زمین‌هایی که معطل مانده­اند، یعنی هیچ کشت و کاری، عمران و آبادی روی آن صورت نپذیرفته است، اراضی بایر گفته می­ شود. اراضی بایر علی­الاصول، مالک خاص دارد، مگر این که اِعراض (چشم­پوشی) مالک از آن احراز شود. www.blogfa.com)).
ویژگی کاربری بایر عبارتند از:
۱ـ بالفعل، مالک داشته باشد، یعنی از زمان معینی آن زمین دارای مالک می­باشد، زمانی که زمان حال است و نه گذشته و نه آینده
۲ـ مشغول کشت، زرع و آبادی از هر قبیل اعم از حفر قنات، احداث بنا و غرس اشجار و غیره نباشد.
۳ـ مالک، برای مدت نامحدود و نامعلومی از آن چشم پوشیده باشد.
۴ـ جزء اراضی بستر رودخانه، انهار عمومی و حریم آن‌ ها نباشد.
۳-۴- سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS
سیستم­های اطلاعات جغرافیایی(Gis)، سیستم­های کامپیوتری هستند که از آنها برای ذخیره و به کارگیری بهینه اطلاعات جغرافیایی استفاده می­ شود. به طور کلی یک سیستم اطلاعات جغرافیایی برای جمع آوری، ذخیره و تجزیه و تحلیل داده­هایی به کار می­رود که موقعیت جغرافیایی آنها یک مشخصه اصلی و مهم محسوب می­ شود. حجم داده ­های جغرافیایی بسیار زیاد است بنابراین قدرت سیتم­های اطلاعات جغرافیایی، یک عامل حیاتی در آنالیز این داده ­ها محسوب می­ شود (www.vista.ir).
۳-۵- آمار فضایی در نرم افزار ARC/GIS

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت
 [ 12:54:00 ق.ظ ]




طبقه بندی هموارسازی بین سود عملیاتی و غیر عملیاتی
زمان‏بندی معاملات یک انتخاب مدیریتی به غیر از یک انتخاب حسابداری است، و لیکن احتمالاً مهمترین روش مستقیم و مؤثرترین تعریف سود حسابداری است (کرباسی یزدی ، ۱۳۸۷: ۲۰۷).
همچنین در ارتباط با هموارسازی سود دو فرضیه رقیب[۵۵] مطرح می شود.
فرضیه بلااثر[۵۶]: که مدعی است تغییرات در سود حسابداری در صورتیکه ناشی از اعمال روش‏های مختلف حسابداری باشد بر قیمت سهام تأثیری ندارد. این فرضیه به طور ضمنی بازار سرمایه را کارا فرض می کند.
فرضیه اثرگذار (مکانیکی)[۵۷]: نیز مدعی است که بازار سهام می تواند به وسیله روش های حسابداری گمراه شود. حتی اگر تغییرات در روش های حسابداری تأثیر در جریان های نقدی نداشته باشد. از این رو بعضی صاحب نظران عقیده دارند که مدیران رویه های حسابداری را انتخاب می کنند که متناسب با اهدافشان بر سود اثرگذار باشد. با وجود انجام تحقیقات فراوان در مورد آزمون فرضیات رقیب، ارتباط ارقام حسابداری و قیمت بازار سهام با ابهاماتی مواجه است (یزدانی ، ۱۳۸۵: ۶).
هموارسازی سود می تواند نتیجه هموارسازی طبیعی[۵۸] یا تعمدی[۵۹] باشد. هموارسازی طبیعی بیان‏گر این
است که فرایند سود به طور ذاتی تولید کننده جریان هموار شدن سود باشد و از اقدام ها و تصمیم های مدیریت ناشی نمی شود. هموارسازی تعمدی به اعمال و اقدام های مدیریت نسبت داده می شود. به عبارت دیگر هموارسازی تعمدی نتیجه اقدام هایی که توسط مدیریت انجام می شود. هموارسازی تعمدی به دو دسته هموارسازی واقعی و هموارسازی ساختگی[۶۰] تقسیم می شود.
هموارسازی واقعی به عنوان تلاش هایی که توسط مدیریت جهت پاسخ به شرایط اقتصادی انجام می‏پذیرد تفسیر می شود. هموارسازی ساختگی بیان گر کوشش و تلاش تعمدی و آگاهانه است که نوسانات جریان سود را به طور ساختگی کاهش می دهد. هموارسازی واقعی می تواند روی جریان نقدی تأثیر گذارد. اگر تقاضا برای محصول افزایش یابد نتیجه افزایش در فروش و به دنبال آن افزایش در سود است. این نشان دهنده کنترل وقایع اقتصادی واقعی است که به طور مستقیم روی سود آتی تأثیر می گذارد، به همین جهت هموارسازی واقعی نامیده می شود. هموارسازی ساختگی بیان‏گر دستکاری حسابداری است که توسط مدیریت برای هموارسازی سود انجام می شود. این دستکاری حاصل وقایع اقتصادی نبوده و روی جریان نقدی نیز تأثیر نمی گذارد، اما هزینه ها و یا درآمدها را از یک دوره به دوره دیگر انتقال می دهد.
پایان نامه - مقاله - پروژه
در هموارسازی ساختگی از اعمال حسابداری اختیاری برای کاهش تغییرات روند سود گزارش شده استفاده می شود بدون اینکه تأثیری در ماهیت واقعی فرایند تولید گذارده شود. اعمال اختیاری حسابداری آنهایی هستند که سازمان، متعهد به انجام عملی ویژه نمی باشد و کاربرد آنها بر اساس قضاوت حرفه ای است، بنابراین باید قابلیت کنترل اعمالی مثل به تعویق انداختن، حذف کردن یا تسریع نتایج داد و ستد را داشته باشد در نمودار (۲-۱) انواع هموارسازی ترسیم شده است (ملانظری و کریمی زند ، ۱۳۸۶).
نمودار (۲-۱): انواع هموارسازی سود
معمولاً مدیران برای انجام هموارسازی سود انگیزه ها و اهدافی دارند که در مطالعات مختلف به شرح ذیل بیان شده اند:
افزایش ارزش سهام شرکت در بورس اوراق بهادار و در نتیجه افزایش ارزش شرکت.
کاهش ریسک شرکت و در نتیجه پرداخت بهره کمتر در استقراض و کاهش هزینه سرمایه شرکت.
حذف سرمایه، چون سرمایه گذاران و اعتبار دهندگان معتقدند ریسک گذاری کم است و محل مناسبی برای سرمایه گذاری می باشد.
انتقال اطلاعات داخلی شرکت به بازار و تسهیل قابلیت پیش بینی سود.
بهبود روابط با کارکنان، عرضه کنندگان مواد اولیه و غیره.
کسب منافع مالیاتی از طریق کاهش بدهی مالیاتی.
دریافت پاداش های مدیریتی که بر اساس درصدی از سود خالص گزارش شده می باشد.
کاهش احتمال اخراج و برکناری و ایجاد امنیت شغلی.
کاهش احتمال نقض پیمان در قرارداد بدهی های بلند مدت. از آن جایی که در قراردادهای بدهی بلند مدت محدودیت هایی قرارداده می شود تا از وام دهندگان در مقابل پرداخت سود نقدی بیش از حد معمول، استقراض بیشتر یا پایین آمدن سرمایه در گردش یا نسبت حقوق صاحبان سهام از یک سطح معین حمایت کند و تخلف از پیمان بدهی، هزینه سنگینی بر شرکت تحمیل می کند، مدیران ترجیح می دهند به شرایط نقض پیمان نزدیک نشوند بنابراین هموارسازی سود وسیله ای برای کاهش احتمال نقض پیمان می باشد (مهرانی و عارف منش ، ۱۳۸۷: ۴۰-۳۹).
۲-۲-۸- نظریه مدیریت سود
مانند هر عرصه یا صحنه پژوهشی حسابداری دیگر، اتفاق نظر و اجماع در خصوص یک نظریه یگانه برای تبیین و پیش بینی مدیریت سود وجود ندارد، با این حال، مرور ادبیات دانشگاهی مدیریت سود حاکی از سلطه یک نظریه، نظریه شرکت، در میان نظریه های رقیب است. در این بخش ابتدا بحثی در خصوص ارتباط نظریه‏های مدیریت سود با ارزش آورده می‏شود و فهرستی از پر بسامدترین نظریه های مدیریت سود ارائه می‏شود. سپس منتخب نظریه های مدیریت سود تبیین می‏شود و از این میان، نظریه شرکت به سه دلیل به عنوان نظریه مسلط در کانون بحث قرار میگیرد:
دست کم در عرصه های پژوهشی دیگر و مرتبط قدمتی بیش از بقیه دارد.
نظریه های دیگر مدیریت سود به نوعی وامدار آن هستند یا به عبارت دیگر این نظریه به مثابه پارادایمی برای مجموعه نظریه های رقبایش است.
نظریه های دیگر هر یک به نوعی رویکردی از نظریه شرکت هستند. آنگاه، نظریه شرکت با سه رویکرد شامل رویکرد هزینه قراردادها، رویکرد تصمیم‏ گیری و رویکرد سیاسی- قانونی معرفی می‏شود. در ادامه این رویکردها و دیدگاه‏های مدیریت سود مربوط به آنها جداگانه تبیین و توصیف میشود.
۲-۲-۸-۱- ارتباط ارزشی سود و نظریه های مدیریت سود
اکثر ادبیات مدیریت سود فرض می کنند که مدیریت سود بر قیمت سهام تاثیر دارد. مثلا در این خصوص مطالعاتی برای بررسی رابطه مدیریت سود با معاملات مالی، مثل عرضه سهام و خرید اهرمی به ثمر رسیده است (وانگ و همکاران[۶۱] ، ۱۹۹۸: ۵۴-۶۷).
در اینجا تبیین های دانشگاهی ربط سود به ارزش بازخوانی می‏شود. به عبارت دیگر، ارتباط ارزشی سود[۶۲] از منظر نظریه های حسابداری تبیین کنندگی مدیریت سود بحث می‏شود .ادبیات متفاوت در عرصه مدیریت سود هر یک نظریه یگانه‏ای را برای چرایی مبادرت شرکت ها و مدیران به مدیریت سود پیشنهاد می‏دهند. بنابراین، مانند هر عرصه یا صحنه پژوهشی حسابداری دیگر، اتفاق نظر و اجماع در خصوص یک نظریه یگانه برای تبیین و پیش بینی مدیریت سود وجود ندارد. هر کار پژوهشی از دیدگاه نظری متفاوتی به این پدیده پرداخته است.
همانند اکثر عرصه های پژوهش حسابداری، نظریه های مدیریت سود نیز از پژوهش های عرصه‏های
دیگر حسابداری، یا حوزه های دیگر دانش، مثل تامین مالی، اقتصاد و روانشناسی و مانند این‏ها وام گرفته شده‏اند. در این میان نظریه پذیرایی[۶۳] و نظریه حساب شویی[۶۴] نسبتا جدید هستند. اولی از مطالعات سیاست‏گذاری سود تقسیمی در حوزه تامین مالی وام گرفته شده است و دومی مستقیما از دل مطالعات دانشگاهی مدیریت سود گرفته شده است. فهرست پر بسامدترین نظریه های مدیریت سود عبارتند از (والش و همکاران[۶۵] ، ۱۹۹۱: ۱۷۷):
نظریه چشم‏داشت
نظریه کارگزاری
نظریه پذیرایی
نظریه حساب‏شویی (آب از سر گذشتن)
نظریه علامت دهی
نظریه های رفتاری
نظریه بازی
نظریه ذینفعان
نظریه شرکت
به نظر می‏رسد تمام نظریه های مدیریت سود در سه چیز اشتراک دارند:
تمام آنها می‏کوشند رابطه بین مدیران شرکت‏ها و گروه یا گروه‏های استفاده‏کنندگان یا ذینفعان را نسبت به مدیریت سود تبیین کنند.
به این دلیل و به دلیل استفاده از دو مقدمه منطقی “انسان عقلایی” و “نفع شخصی” و محصول این دو، یعنی “بیشینه سازی مطلوبیت"، همه این نظریه ها می‏کوشند رابطه مدیریت سود و ارزش را تببین کنند.
تمام این نظریه ها در عصر یکه تازی حسابداری اثباتی پرداخته شده اند و بنابراین طبیعت اثباتی و استقرایی دارند و از مشاهده و تجربه برگرفته شده اند.
ابتدا چند منتخب نظریه رقیب که نسبتا جدیدتر یا پر بسامدترند، شامل نظریه های چشم‏داشت، کارگزاری، حساب‏شویی و پذیرایی معرفی می‏شوند و در بخش بعدی به تفصیل در باره “نظریه شرکت” به عنوان نظریه مسلط بحث می‏شود.
۲-۲-۸-۲ منتخب نظریه های رقیب
نظریه های رقیب که در این جا آورده می‏شوند مهمترین رقبای نظریه شرکت در ادبیات مدیریت سود به شمار می آیند. اما همان گونه که پیش از این گفته شد هر یک در مقایسه با نظریه شرکت به نوعی یک رابطه خاص و عام دارند. به همین دلیل نظریه شرکت به عنوان یک نظریه عام و مسلط در کانون بحث این مقاله قرار میگیرد.
۱) نظریه چشم داشت: دو رویکرد به این نظریه وجود دارد: نظریه چشم‏داشت اطلاعاتی و نظریه چشم‏داشت ارزشی. هر دو رویکرد ریشه در نظریه چشم‏داشت روانشناسی دارند. برای اولین بار نظریه چشم‏داشت در حوزه حسابداری با رویکرد چشم‏داشت اطلاعاتی وام گرفته شد. اما سپس رویکرد ارزشی به این نظریه در کانون پژوهش‏های مدیریت سود قرار گرفت.
اسکیپر[۶۶] (۱۹۸۹) چشم انداز اطلاعاتی را در مقام عنصر کلیدی زیر بنای مطالعه پدیده مدیریت سود قرار
می‏دهد. بر این اساس چشم‏داشت اطلاعاتی در اثر ناقرینگی اطلاعاتی که در ساختارهای شرکت‏های سهامی پیچیده بین مدیریت مسلط و گروه ذینفعان دور افتاده‏تر وجود دارد ایجاد می‏شود. وی معتقد است چشم‏داشت اطلاعاتی فرض می‏کند که افشاهای حسابداری دارای یک درونه یا بار اطلاعاتی است که علائم فایده‏مندی را به ذینفعان رله یا مخابره می‏کند. بنابراین مدیران با آگاهی از این چشم‏داشت از مدیریت سود برای برآوردن اهداف سود مورد انتظار ذینفعان استفاده می‏کنند.
بورگستقلر و دیچو[۶۷] (۱۹۹۷) رویکرد ارزشی را به عنوان نظریه چشم‏داشت اتخاذ می‏کنند. طبق این رویکرد تصمیم گیران یا ذینفعان ارزش را با توجه به یک مبلغ مرجع مانند سود استخراج می‏کنند تا سطوح مطلق ثروت، یعنی توابع ارزش‏گذاری افراد در دامنه زیان محدب و در دامنه سود مقعر است. این تلویحاً این مفهوم را می‏رساند که زیان‏ها ناخوشایندتر از سودها هستند. از این رو، ذینفعان بالاترین ارزش را وقتی به دست می‏آورند که ثروت از یک زیان به یک سود به نسبت یک نقطه مرجع حرکت می‏کند. خلاصه مطلب این است که اگر همه چیز ثابت بماند، سرمایه گذاران ترجیح می‏دهند در شرکت‏هایی سرمایه‏گذاری کنند که سود کوچک‏تر را گزارش می‏کنند تا شرکت‏هایی که دارای سود نوسان پذیر هستند (کنوس و مرکر[۶۸] ، ۲۰۰۵: ۱۹۰). بنابراین تغییر در سود و سطح صفر سود دو نقطه مرجع برای سرمایه‏گذاران هستند.
اگر مدیران بتوانند سود را بالاتر از سطح این نقطه مرجع گزارش کنند بنابراین پاداش دریافت خواهند
کرد. به عبارتی سود در مقایسه با زیان و تغییر مثبت در مقایسه با تغییر منفی به عنوان مرجع پاداش محسوب می‏شوند. این نظریه همچنین گزینه مناسبی برای نظریه مطلوبیت مورد انتظار است.

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت
 [ 12:54:00 ق.ظ ]




اگر امنیت خواهی و تأمین، تعاون و همیاری، کمک به ستم دیده و مصیبت زده، روحیه مشارکت و احساس جمعی، توزیع و تقسیم خسارت و زیان بر دوش افراد جمع، تقویت روحیه مؤاساه و غمخوارگی، ایده جبران ضررهای قابل محاسبه را از اهداف بیمه بدانیم بدین معنا که بیمه زیانهای مالی وارده بر افراد را که در معرض مخاطرات قرار می گیرند سبک تر می سازد و خسارت های وارده بر یک فرد را از طریق توزیع خسارت بر سایر بیمه گذاران کاهش می دهد و زمینه امنیت روانی و فکری را جهت فعالیت های اقتصادی فراهم می سازد و کسانی که در اثر سوانح و حوادث، دچار نابسامانی و فقر در زندگی شده اند از طریق سرمایه های بیمه ای که بیمه گذاران در آن سهیم هستند به آنها کمک می شود می توان گفت مبانی اندیشه ای بیمه در فرهنگ دینی از جایگاه ارزشمند و مطلوبی برخوردار است.[۲۸۲]
اصولاً هر چیزی که از جنبه همکاری در راه نیکی و رفاه عمومی و رفع نیاز مادی و معنوی انسانها حکایت می کند مورد تشویق و تأکید اسلام قرار گرفته است.[۲۸۳] در فرهنگ اسلامی، جنبه های عاطفی و اخلاقی و انسانی جایگاه ارجمند و والایی دارد، احساس مسئولیت همگانی و تأمین نیازهای اساسی دیگران و اهتمام ورزیدن به سرنوشت هم‏کیشان مسلمان بلکه همه انسانها یک اصل مهم مسلمانی خوانده شده است.[۲۸۴]
۲-۱۲٫ نمونه های تاریخی
بررسی تاریخی نشان می دهد کمک به نیازمندان و ستمدیدگان و تلاش در جهت رفع مشکلات آنها سابقه تاریخی ممتدی در فرهنگ‏اسلامی دارد که به چندنمونه از آنها اشاره می شود.
۲-۱۲-۱٫ الف - حلف الفضول: حلف الفضول پیمانی است که پیامبر اسلام قبل از رسالت در آن شرکت و بعد از رسالت از آن با شکوه و عظمت یاد کرد.
داستان حلف الفضول نمونه روشنی از تعاون و همکاری جوانمردان قریش در دفاع از ستمدیدگان غریب و ناآشنا بود که زیر چتر حمایت انسانهای بافضیلت قرار می گرفتند.
پیامبر اسلام (ص) در مورد حلف الفضول فرمود:«لقد شهدتُ حلفاً فی دار عبدالله بن جدعان لو دُعیتُ الی مثله لا جَبْتُ و مازاده الاسلام الا تشدیداً: در سرای عبدالله بن جدعان در پیمانی حضور یافتم اگر در اسلام هم به مانند آن دعوت شوم اجابت می کنم و اسلام جز استحکام چیزی بر آن نیفزوده است.»[۲۸۵]
ارزش چنین پیمانهایی در حمایت ستمدیدگان و جبران خسارت ها، به روشنی از کلام رسول خدا (ص) مشهود است.
سخنی را که پیامبر اسلام در مورد اینگونه پیمانهای باشکوه ابراز نموده اند نشانگر این حقیقت است که اسلام از هر نوع پیمانی که در جهت حمایت از مظلوم باشد و مفهوم حمایتی و امنیت شغلی و تأمین آرامش خاطر را داشته باشد استقبال و حمایت می کند.
۲-۱۲-۲٫ ب - معاهده مدینه: نخستین اقدامی که پیامبر اکرم (ص) به عنوان حاکم اسلامی در ایجاد نظام سیاسی اسلام در آغاز ورود به مدینه انجام داد، دو معاهده و قرارداد بود که یکی بین طوایف مسلمانان انصار و دیگری بین مسلمانان از یکسو و یهودیان از سوی دیگر برقرار ساختند.
در عهدنامه‏ای که بین مسلمانان منعقد نمودند و به عنوان‏اولین قانون‏اساسی مکتوب از آن نام برده می‏شود اموری در آن معاهده در جهت تحکیم جامعه نوپای اسلامی مورد توجه و تاکید قرار گرفت.
یکی از فرازهای آن عهدنامه که متضمن تکافل‏اجتماعی و مشارکت جمعی می باشد چنین است:«ان المومنین لایترکون مفرحاً بینهم ان یعطوه بالمعروف فی فداء او عقل: مومنان هیچ فردی را که در اثر فشار قرض از پا درآمده است نباید به حال خود واگذارند و بر اساس عدالت و نیکوکاری در فدیه آزادی اسیران و پرداخت دیه و خونبها به او کمک نمایند»[۲۸۶] بدین ترتیب می بینیم همیاری و مشارکت در رسیدگی به امور ناتوانایان به عنوان یکی از اصول جامعه اسلامی آن زمان مورد تاکید قرار گرفته است و از نخستین روزهای تاسیس جامعه اسلامی مورد توجه حاکم اسلامی پیامبر اسلام(ص) بوده است و پس از آن با وضع احکام و مقررات در تقویت بنیانهای انسانی و اخلاقی و اجتماعی تایید و توسعه یافته است.
۲-۱۳٫ پیشینه بیمه در حقوق اسلامی
در حقوق اسلامی مواردی وجود دارد که با مقایسه آن با بیمه امروزی می توان پیشینه بیمه را در تاریخ فقه اسلامی دریافت. اگر بیمه را به معنای تخفیف و برداشتن خسارت از دوش فرد زیاندیده و توزیع آن بر عهده سایر افراد بدانیم و دیگر اینکه تضمین پرداخت خسارت در قبال بهره مندی مادی یکی از جنبه ها و اهداف اصلی بیمه باشد بدین معنا کسی که پرداخت خسارت مالی را متحمل می شود در ازاء آن از حق مادی بهره می گیرد می توان مراتب ارث در مبحث میراث را با ضمان عاقله و جریره در مبحث دیات مقایسه نمود. از این مقایسه دریافت می شود که نوعی هماهنگی و نظام خاص بین این دو حکم فقهی وجود دارد که نوعی بیمه در سطح محدود در آن نظام تعبیه شده است
موضوعی در باب دیات است که بی شباهت به بیمه مسئولیت نیست. این جمله در باب دیات معروف است که دیه بر عاقله است.
بعضى‌ خیال مى‌کنند عاقله در اینجا از همان مادۀ عقل به معناى خرد است، یعنى دیه بر آن کسى است که عاقلتر است. حال آنکه عاقله در این جا یک اصطلاح خاص است و در زبان عربى یکى از معانى عقل، دیه است و عاقل یعنى کسى که دیه را مى‌پردازد.[۲۸۷] در مواردى‌ ‌اسلام تأمین دیه را بر عهدۀ شخص ثالث گذاشته، البته دیه‌هایى که از روى عمد وارد نشده باشد بلکه از روى خطا باشد چرا که اگر اگر دیه از روى عمد باشد، هیچ بیمه‌اى مسئولیت آن را نمى‌پذیرد. در مورد دیه مى‌گویند: براى بعضى از خسارتها که از روى خطا وارد شده باشد (مثل قتل از روى خطا یا جراحت سهوى) باید دیه پرداخت شود که در باب دیاتِ فقه بحث مفصلى در این باره است که دیه را خود شخص نمى‌دهد و عاقلۀ او مى‌دهد.[۲۸۸] عاقله چند طبقه‌اى هستند که به ترتیب باید متعهد دیه شوند. یکى ورثۀ ذکورى که از ناحیۀ پدر به انسان انتساب داشته باشند: برادرها، برادرزادگان ذکور، عموها، یعنى طبقه‌اى از ورّاث نه همۀ ورّاث. طبقه‌اى از ورّاثِ انسان در مواقعى مثل یک دستگاه بیمه هستند و در این مواقع باید خساراتى را که انسان نه از روى عمد بلکه از روى خطا وارد مى‌کند، بپردازند. این اشخاص که اگر روزى این شخص بمیرد دارایى‌اش را به ارث مى‌برند، باید این خسارت را از ناحیۀ او بپردازند. اما عاقله منحصر به این افراد نیست بلکه اگر شخص خویشان ذکور پدری نداشت، عاقله او معتق است یعنى چنان چه اگر قبلًا برده بوده و مولایى داشته و آن مولا او را آزاد کرده است او باید دیۀ این شخص را بپردازد. درچنین مواردی مى‌گویند دیه بر عهدۀ معتق است. حال اگر کسى باشد که معتقى هم نداشته باشد و اصلًا یک آدم حُرّى است که هیچ وقت بنده و برده نبوده و از چنان طبقۀ ورّاث هم هیچ کس را ندارد، آن وقت اصطلاحاً مى‌گویند: دیه بر ضامن جریره است.[۲۸۹]
سؤالی که در این جا مطرح می شود این است که چرا عاقله باید دیه شخص خطاکار و مجرم را بپردازد؟ ممکن است بگوییم این قراری که اسلام بر افراد تحمیل کرده در واقع در مقابل ارثی است که این ها می برند مگر نه این است که اگر انسان بمیرد، وارثش همین افراد هستند یعنى آن طبقه‌اى که برادر، عمو و … هستند، البته با این استثناء که زن در پرداخت دیه شریک نیست؛ یعنى اگر انسان خواهر داشته باشد، او ملزم نیست. برادر اگر داشته باشد، باید دیه بپردازد ولى خواهر اگر داشته باشد، خیر. یا عمو اگر داشته باشد، در پرداختن دیه شریک است ولى عمه اگر داشته باشد، نه. دایى که از ناحیۀ مادر منسوب است، خیر.[۲۹۰] از آنجا که اینها وارث هستند، اگر روزى هم جنایتى بر کسى وارد کرد دیه‌اش را باید بپردازند. در باب ارث مگر این‌طور نیست که اگر شخصى مرد و ورثه‌اى نداشت مى‌گویند اگر معتق دارد وارثش معتق است؟ اینجا هم مى‌گوییم اگر وارث نداشته باشد، معتق باید دیه را بپردازد. در آنجا اگر میت، معتق هم نداشته باشد مى‌گویند وارث، ضامن جریره است. در اینجا هم اگر جانى، معتق نیز نداشته باشد دیه را باید ضامن جریره بپردازد. در آنجا اگر میت، ضامن جریره هم نداشته باشد‌ مى‌گویند وارث، امام است. امام وارث مَن لا وارِثَ لَه است. در اینجا هم امام پرداخت کنندۀ دیۀ جنایت است از ناحیۀ کسى که هیچ پرداخت کنندۀ دیگرى نداشته باشد.[۲۹۱]
در پاسخ به این پرسش که چرا این دیه را خود شخص نپردازد؟ می توان گفت که این امرى مثل بیمه است و خسارتى است که ناگهان متوجه انسان مى‌شود. انسانی که یک عمر زحمت مى‌کشد و وقتى میمیرد یک عدۀ دیگر اموالش را مى‌برند، این عده لااقل بایستى تعهدى در مقابل او داشته باشند. این تعهدى است که شارع مستقیماً براى وارث در مقابل ارثى که مجانى مى‌برد قرار داده است. در واقع اسلام ارثى را که انسان قهراً براى ورّاث باقى مى‌گذارد، از قبل به منزلۀ یک حق بیمه تلقى کرده است، حق بیمه‌اى که آنها خود قرارداد نبسته‌اند ولى اسلام اجباراً اینچنین تلقى کرده است و نوعى بیمۀ اجبارى است. همین ارثى که این شخص احتمالًا بعدها براى این ورثه بجا خواهد گذاشت، از نظر اسلام به عنوان حق بیمه در قبال خسارتهایى که متوجه او مى‌شود تلقى شده است، اگر چه این توارث احتمالى باشد. معلوم مى‌شود که ارث آن قدرها هم مفت به دست نمى‌آید. ارثى که انسان به طبقۀ آینده یا به معتق یا به ضامن جریره یا به امام مى‌پردازد، همین‌طور مفت و مجانى نیست. آنها هم در برابر بعضى از خسارتهایى که متوجه انسان مى‌شود متعهدند، و لو خود فرد هم تعهد داشته باشد.[۲۹۲]
۲-۱۳-۱٫ بیمه و ضمان جریره
یکی از موارد نظام عاقله که ضمان جریره باشد همانندی بیشتری از سایر موارد، با بیمه دارد. چون در ضمان جریره حمایتی اختیاری و مبتنی بر اساس عقد و قرارداد، از خطا کار می شود بر خلاف ضمان عاقله (در عصبه) که این حمایتی طبیعی و به لحاظ شرعی، حکمی قهری است یعنی در ضمان عاقله (عَصَبه) امتیاز مثبت و منفی هر دو قهری و مستقیماً مجعول شارع است اما در ضمان جریره این امتیاز بر اساس عقد و قرارداد و تابع اراده و پیمان طرفین است. از این رو می بینیم در عقد موالات یا ضمان جریره نوعی رابطه حقوقی ایجاد می شود که ناشی از اراده طرفین است و بر اساس تعهد آن ها ضمان جریره قوام و استقرار می یابد یعنی شخصی که متعهد می شود غرامت مالی مترتب بر جنایت خطایی دیگری را بپردازد در مقابلش شخص متعهد (ضامن) از طرف دیگر قرارداد ضمان جریره، در صورت وفات او، ازش ارث می برد.[۲۹۳] از مقایسه ضمان جریره و بیمه معلوم می گردد که عقد ضمان جریره صورت زنده ای از یکی از صورت های بیمه به نام بیمه مسئولیت است که امروزه رواج دارد چون عقد موالات و اجد تمام ارکان عقد بیمه مسئولیت است.
عقد بیمه مانند هر عقد دیگری مشتمل بر ایجاب و قبول و طرفین قرارداد (بیمه گر و بیمه گذار) و موضوع (شخص یا مال و نظایر آن) عوض و معوّض (مبلغ و قسط بیمه ای) می باشد عقد ضمان نیز عقدی مشتمل بر ایجاب و قبول است. ضامن در ضمان جریره حکم بیمه گر را دارد، چون ضامن مانند بیمه‏گر متعهد به پرداخت غرامت در صورت وقوع جنایت احتمالی است طرف دیگر در عقد ضمان جریره که نقش مضمون عنه و مضمون له هر دو را دارد به منزله بیمه گذار است. مبلغ مورد بیمه همان غرامتی است که ضامن در صورت وقوع جنایت خطایی می پردازد و قسط بیمه ای همان حق میراث بری وی است که بر اساس توافق عقد ضمان جریره، برای وی ایجاد شده است و خطر مورد بیمه نیز همان جرم و جنایت خطایی و احتمالی است که ممکن است از مضمون عنه سر بزند.[۲۹۴]
پایان نامه
با مقایسه بین ضمان جریره که سابقه‏ای به سابقه فقاهت بلکه شریعت اسلام دارد با بیمه مسئولیت مدنی و شباهت فراوان بین این دو پیمان که هر دو پیمانی اختیاری و ناشی از توافق دو اراده است و نوعی توازن بین منفعت و غرامت در آن برقرار است برخی از دانشمندان حقوق اسلامی از مشروعیت و صحت ضمان جریره بر درستی بیمه استدلال نموده اند و یا ضمان جریره را همان بیمه مسئولیت دانسته‏اند.[۲۹۵]
۲-۱۴٫ دیدگاه علما در مقایسه بیمه با ضمان جریره (عقد موالات)
به طور کلی دو دیدگاه در این باره وجود دارد. گروهی از فقها معتقدند که بیمه مسئولیت به ضمان جریره شباهت دارد و همان طور که در بالا اشاره شد ضمان جریره را همان بیمه مسئولیت دانسته اند. اما گروهی دیگر از فقها به مقایسه بیمه مسئولیت با عقد موالات ایراد گرفته اند و هرکدام از این دو گروه برای دیدگاه خود دلایلی را مطرح کرده اند.
۲-۱۵-۱٫ دلایل موافقین
عقد موالات واجد تمام ارکان عقد بیمه مسئولیت است. همان طور که در بالا اشاره شد، ضمان جریره جمیع ارکان بیمه شامل ایجاب و قبول، موضوع بیمه(شخص یا مال و نظایر آن)، بیمه گر، بیمه گذار، مبلغ بیمه که شرکت می پردازد و همچنین خطر مورد بیمه نظیر سرقت و غیره را دارا می باشد زیرا عقدی است که احتیاج به ایجاب و قبول دارد و موضوع بیمه به منزله مضمون است و بیمه گذار در مقام مضمون له و بیمه گر در مقام ضامن قرار دارد و مبلغ بیمه که عبارت از دیه است و خطر مورد بیمه که عبارت از جرم می باشد در آن وجود دارد.[۲۹۶] هدف در ضمان جریره و بیمه مسئولیت تعاون و همکاری است. یعنی شخص در هنگام مواجهه با یک حادثه ناگهانی که ملتزم به پرداخت دیه و خسارت به شخص متضرر می شود بیش از غم روبه رویی با این حادثه و ارتکاب جنایت خطایی، مصیبت و سختی پرداخت دیه و خسارت را متحمل نشود بنابراین در ضمان جریره، دیه ای را که شخص خاطی و مجرم باید پرداخت کند، ضامن جریره او پرداخت می کند و در بیمه نیز خسارت و دیه را شرکت بیمه پرداخت می کند.[۲۹۷]
بیمه و ضمان جریره هر دو براساس عقد و قرارداد ایجاد می شوند و تابع اراده و پیمان طرفین هستند. یعنی در هر دو نوعی رابطه حقوقی ایجاد می شود که ناشی از اراده طرفین است. در ضمان جریره شخصی که متعهد می شود غرامت مالی مترتب بر جنایت خطایی دیگری را بپردازد در مقابل از طرف دیگر قرارداد ضمان جریره(مضمون له) در صورت وفات او از او ارث می برد و در بیمه نیز بیمه شده مبلغی را به شرکت بیمه می پردازد و در مقابل شرکت بیمه تعهد می کند که خسارت شخص بیمه شده را در صورت رویارویی با حادثه ای که ملزم به پرداخت خسارت می شود، پرداخت کند.[۲۹۸] استاد دکتر ابوالقاسم گرجی در این مورد می گوید: شارع مقدس احکامی از قبیل ضمان جریره و ضمان عاقله را مقرر فرموده که نوعی بیمه است و کسانی که درباره بیمه تحقیق می کنندبرای تکمیل تحقیقات خود باید در مورد این مسایل نیز تحقیق نمایند.[۲۹۹] شادروان شیخ عبدالله صیام از علمای الازهر اولین کسی است که مسأله شرعی بودن بیمه را در کشور مصر عنوان نموده و در مقاله ای که در مجله المحاماه الشرعیه( ماه می ۱۹۳۲) نوشت بیمه را با عقد موالات مقایسه نموده است.استاد احمد طه السنوسی حقوقدان مصری نیز معتقد به مقایسه بیمه با عقد موالات می باشد.[۳۰۰]
۲-۱۴-۲٫ دلایل مخالفین
عقد موالات مبتنی بر تعاون و همکاری می باشد ولی هدف بیمه سودجویی است و این دو قابل مقایسه نیستند و اگر در موالات جنبه مادی هم وجود داشته باشد به لحاظ اینکه به منظور ایجاد برادری در بین مسلمین و تعاون و کمک به دیگران در ایام تنگدستی و وقوع حادثه بوده است قابل مقایسه با اقدامات صرفا مادی و سودجویانه بیمه گران نمی باشد.
در مورد پرداخت دیه از طرف ضامن جریره و مقایسه آن با بیمه مسئولیت این تفاوت وجود دارد که عقد ضمان جریره بین دو شخص حقیقی منعقد می گردد و حال آنکه عقد بیمه بین یک شخص حقیقی(بیمه گذار) و شخص حقوقی یعنی شرکت بیمه گر است.
در ضمان جریره شرط این است که مضمون له را وارث نسبی نباشد چه در زمان انعقاد عقد و چه پس از عقد و پیدایش وارث پس از انعقاد عقد مذکور موجب بطلان آن می گردد و حال آنکه بیمه چنین نیست و بیمه عقدی آزاد و مطلق مدنی است.
ضمان جریره وعقد موالات درباره اشخاص گمنام و بی نسب و بین اعراب و غیراعراب انجام می شد و اعراب در بین خود عقد موالات نمی بستند تا اینکه آیه «المؤمنون اخوه» نازل شد ولی انعقاد بیمه عرب و غیرعرب نمی شناسد.[۳۰۱]
در ضمان جریره ابتدا یک حق و دینی بر ذمه شخص مضمون له وارد می شود سپس شخص ضامن آن را برعهده می گیرد ولی در بیمه پیش از آنکه حقی بر ذمه شخص وارد شود شرکت بیمه آن را ضمانت می کند و برعهده می گیرد و به همین جهت است که گروهی از فقها در مشروعیت داشتن و صحت بیمه بیان کرده اند که بیمه از مصادیق ضمان مالم یجب است و بنابراین باطل است.
۲-۱۵٫ بیمه و التزام مالایلزم
یکی از ایرادهائی که بر بیمه گرفته شده این است که: بیمه عقدی تضمینی است و ضمانت در عقد بیمه، از قبیل ضمان مالم یجب است چون اعتبار و صحت ضمان متوقف بر علل و اسبابی است که آنها در هنگام عقد بیمه، تحقق نیافته است و همچنین در ضمان عقدی، شروطی از جمله ثبوت حق در ذمه مضمون عنه معتبر است که در عقد بیمه آن شروط وجود ندارد.[۳۰۲]
اولین فقیهی از اهل سنت که در مورد بیمه، اظهار نظر کرده و بیمه را مصداق «ضمان مالم یجب» دانسته، محمدبن عمربن عبدالعزیزبن عابدین، معروف به ابن عابدین (متوفی ۱۲۵۲ه. ق) است. وی در حاشیه خود بنام «الرد المختار علی الدر المختار، شرح تنویر الابصار فی فقه المذهب الحنفی» برای اولین بار عقد بیمه را طرح کرده و بیمه را حرام دانسته و به نادرستی عقد بیمه فتوا داده است و اکثر فقیهان اهل سنت که به بطلان عقد بیمه نظر داده اند، حرف ابن عابدین را پذیرفته اند. قبل از ابن عابدین، کسی متعرض بحث از بیمه نشده است زیرا بیمه ، مورد ابتلای ساکنان سرزمین های اسلامی نبوده است، چون بیمه به عنوان یک نظام و معاهده طرفینی، قبل از قرن سیزدهم هجری در کشورهای شرقی از جمله کشورهای اسلامی ناشناخته بوده است. طرح و رواج بیمه به عنوان یک قرارداد، در دورانی بوده که رابطه تجاری بین شرق و غرب در پی انقلاب صنعتی اروپا، به وجود آمده و نظام بیمه ای همراه کالاهای وارداتی به سوی کشورهای شرقی، در کشورهای اسلامی مطرح و مورد پرسش از فقیهان و صاحب نظران اسلامی، قرار گرفته است.[۳۰۳]
ابن عابدین راجع به بیمه دریایی که بیمه مرسوم آن دوره بوده بحث کرده است، قرارداد بیمه بین بازرگانان مسلمان با بیمه گران خارجی منعقد می شده، بدین صورت که بازرگانان مسلمان نزد بیمه‏گران خارجی غیرمسلمان که در خارج از سرزمین های اسلامی، به سر می بردند کالاهای تجاری خود را که با کشتی حمل می شد بیمه می نمودند. شرکت های بیمه خارجی، در سواحل کشورهای اسلامی نمایندگانی داشتند که در امان حاکم اسلامی به امور بیمه گری، می پرداختند.در این نوع از بیمه که بیمه دریایی تجاری بوده است بیمه گر تعهد می نموده خطراتی را که در مسیر حمل و نقل بر محمولات کشتی که متعلق به بازرگانان مسلمان است، تضمین کند بیمه گر خارجی، در ازای دریافت حق بیمه، ملتزم به تعویض و جبران خسارت بر اموال ایشان بوده است. ابن عابدین در حاشیه کتاب خود به نام «ردالمختار» چنین می گوید: «عادت چنین است که بازرگانان، هنگامی که از کافر حربی، کشتی اجاره می کنند، علاوه بر پرداخت قیمت اجاره، مبلغی را نیز به کافر حربی دیگری می پردازند که در همان سرزمین ساکن است. این مال را «سوکره» (معادل بیمه در فارسی) می گویند. پرداخت آن مال (مبلغ بیمه ای) بدین جهت است که چنانچه بخشی از اموال محمول در کشتی، به سبب سوختن، غرق شدن، غارت و دزدی و غیره تلف شد، آن شخص مذکور (بیمه گر خارجی) به ازای آنچه از بازرگانان دریافت می دارد، نسبت به خسارت‏های وارده در طول مسیر حمل و نقل، ضامن است. بیمه گر خارجی در سواحل کشورهای اسلامی، نماینده ای دارد که در امان حکومت اسلامی زندگی می کند، از بازرگانان حق بیمه را دریافت می نماید و در صورتی که بخشی از اموال بازرگانان در دریا تلف شود، نماینده شرکت بیمه، بدل آن مال تلف شده را به طور کامل پرداخت می نماید.» وی بعد از توضیح صورت مسأله و بررسی اسباب ضمان و تفصیل بین بیمه گر خارجی که در خارج از کشورهای اسلامی زندگی می کند و بیمه گری که در سرزمین اسلامی، زندگی می کند راجع به قرارداد بیمه چنین می گوید:«آنچه به نظرم می رسد این است که برای این تاجر حلال نیست که خسارت مالش را که تباه شده دریافت نماید چون این قرارداد از قبیل (التزام مالایلزم) است .»[۳۰۴]
به نظر ابن عابدین و همه کسانی که بیمه را مصداق «ضمان مالم یجب» و «التزام مالایلزم» دانسته اند عقد بیمه باطل است. چون ضمان در عقد بیمه، ضمانی است بدون سبب شرعی یعنی موجب شرعی بر مطالبه بدل مال تلف شده در آن وجود ندارد و چنین عقدی فاسد است و تعهد شرکت بیمه بر پرداخت مبلغ معین به عنوان جبران خسارت به بیمه گذار و یا شخص ثالثی که از این قرارداد سود می برد، مشروعیت ندارد.
ضمان مشروع بر دو قسم است ضمان قهری ، ضمان عقدی
ضمان قهری که مشروعیت دارد بر علل و اسبابی مانند اتلاف، ید، تسبیب، غرور، تعدّی و تفریط در مال امانی، متوقف است.که هیچیک از این اسباب در مورد عقد بیمه، تحقق ندارد یعنی نه بیمه گر، مال بیمه شده را تلف کرده تا از راه اتلاف ضامن باشد و نه بر آن دست گذارده تا ید او موجب ضمان باشد و نه فعل او موجب غرور و گول خوردن بیمه گذار شده تا از این راه خسارتی بر او وارد شده باشد و عمل بیمه گر مورد قاعده غرور باشد و نه مال بیمه شده نزد بیمه گر امانت بوده تا از راه تعدی و تفریط، ضمان آور باشد. کلاً ضمان اتلاف، ید، تسبیب، غرور، تعدی، بر کار بیمه گر صادق نیست تا وی شرعاً ضامن باشد و چنانچه دیگری تعدی کرده و باعث تلف مال بیمه شده، گردیده است چرا بیمه گر، ضامن باشد و اگر از راه قضا و قدر و آفات سماوی و یا تحت تأثیر عوامل طبیعی و جوّی و برخورد و تصادم، تلف شده باز چرا بیمه گر ضامن باشد؟[۳۰۵]
ضمان عقدی نیز بر بیمه منطبق نیست چون شرط صحت عقد ضمان، ثبوت «دین فی الذمه» است و در عقد بیمه، مضمون عنه وجود ندارد تا ذمه او مدیون باشد و ضمان از دَین او صحیح باشد، ضمان عقدی در مورد (دین) نزد فقیهان پذیرفته شده و شرط ضمان عقدی این است که دین باید در ذمه ثابت و مستقر باشد.[۳۰۶]
۲-۱۶٫ دلیل بر بطلان ضمان مالم یجب
گفته شده: که به لحاظ معنای لغوی و عرفی، در معنای ضمانت، اخذ شده که ضمانت مسبوق به حق واجب باشد زیرا به محض اینکه از پشت دیوار شنیده شود که فلان شخص، ضامن فلان شخص است، متبادر از ضمان این می شود که بر آن شخص، دینی و مانند آن واجب شده بود که این شخص آن را بر ذمه خود کشیده است.[۳۰۷]
دیگر آنکه، سبب دین و به عبارت دیگر سبب اشتغال از عناصر عقد ضمان دانسته شده و باید قبل از عقد ضمان یا دست کم، مقارن عقد ضمان، سبب تعهد، وجود داشته باشد وگرنه عقد ضمان باطل است.[۳۰۸]
سوم آنکه، ضمان تعهد تبعی است چه آنکه ضمان عبارت باشد از انتقال ذمه به ذمه یا ضم ذمه به ذمه. چون ضمان سبب می شود که دین به ذمه ضامن منتقل شود و یا اینکه ذمه ضامن وثیقه دین مضمون عنه به نفع مضمون له قرار گیرد. باید حق مضمون در ذمه مضمون عنه ثبوت و تحقق یافته باشد چگونه ممکن است دینی که هنوز به وجود نیامده است منتقل گردد و یا وثیقه ای برای آن داده شود. علاوه بر آنچه ذکر شد بر بطلان ضمان مالم یجب، ادعای اجماع شده است و فقها گفته اند در صحت ضمان شرط است که حق مورد ضمان (حق مضمون) باید در ذمه مضمون عنه ثبوت و تحقق یافته باشد و از علامه در تذکره حکایت شده، که چنانچه کسی بگوید «مها اعطیت فلاناً فهو علیّ لم یصح اجماعاً»[۳۰۹]
۲-۱۷٫ بررسی ادله بطلان «ضمان مالم یجب»
باید توجه داشت که ضمان مالم یجب، اصطلاح فقیهان است و دلیل شرعی و نص دینی بر بطلان آن وجود ندارد. این عنوان نه در دلیل شرعی آمده و نه از منابع فقهی مانند کتاب و سنت اصطیاد و اتخاذ شده است، کسانی که ضمان مالم یجب را باطل شمرده اند نتوانسته اند دلیل بطلان را ارائه کنند.[۳۱۰]
اینکه در بطلان ضمان مالم یجب گفته شده، در معنای عرفی ضمان واعتبار آن شرط است که ضمان تحقق یافته باشد یعنی باید سبب تعهد مضمون عنه، قبل از عقد ضمان پدید آمده باشد، درست نیست. زیرا ضمان به لحاظ عرفی به معنای تعهد و عهده گرفتن چیزی است و این اعم است از ضمان دین و ضمان عین و ضمان چیزی که در ذمه ثبوت نیافته است، عرفاً ضمان عهده و ضمان درک، صادق است در حالی که حق مضمون به در عهده مضمون عنه، فعلیت نیافته و ذمه اش به دیگری مشغول نیست زیرا ضامن می گوید: اگر این مبیع، غصبی بود یا معیوب بود من ضامنم.[۳۱۱] و در مواردی، برخی از فقیهان به صحت ضمان فتوا داده اند در حالیکه سبب دین در آن فعلیت نیافته است مانند ضمان «مال الجعاله» و «مال السبق و الرمایه» قبل از انجام عمل. در ضمان مال الجعاله، جاعل قبل از عمل عامل، مدیون نیست و حقی بر ذمه او ثابت نشده تنها او انشا و ایقاع جعاله نموده و علاوه بر این، جعاله از طرف جاعل قبل از عمل، انشای عقد جایز است و می‏تواند آن را لغو کند، در عین حال ضمان مال‏الجعاله و مانند آن را صحیح دانسته‏اند.[۳۱۲]
و یا ضمان اعیان مضمونه را برخی از فقیهان مطابق با عمومات دانسته و به صحت آن فتوا داده ‏اند[۳۱۳] و این نوع ضمان به معنای این است که ضامن متعهد می شود که عین آنها را به صاحبش رد کند و اگر تلف شوند، قیمت آنها را به مالک آنها بدهد و علامه در تذکره، و تحریر و ارشاد، جواز را ترجیح داده و از مبسوط این قول منقول است و محقق هم به جواز میل کرده است.و پیداست که ضمان عین مضمونه، ضمان به رد عین است نه اینکه ضامن، دینی را در ذمه بگیرد.[۳۱۴]

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت
 [ 12:53:00 ق.ظ ]