تنوع در سرعت، موقعیت، چرخش قلب و اختلاف در تباین[۲] و وضوح تصاویر می­باشد، که برای هر کدام از روش­های بخش­بندی می ­تواند مشکل­ساز باشد.
پایان نامه - مقاله - پروژه
تصاویر بازسازی شده ممکن است شامل نویز و دیگر آرتیفکت­هایی باشند که بیشتر به دلایل زیر ایجاد می­شوند:
نویز حرارتی
حرکت قلب و تنفس
خطای کمی، که به علت تخمین زدن مرزهای پیوسته قلب به وسیله یک منحنی دیجیتال اتفاق می افتد.
ممکن است بافت­هایی که در قلب و مجاورت قلب وجود دارند شدت روشنایی سطح خاکستری مشابه داشته باشند.
بطن راست بر خلاف بطن چپ که شکل منظم و بیضوی دارد، شکل نامنظم هلالی شکلی را داراست که ضخامت دیواره آن ۳ تا ۶ برابر نازکتر از حفره بطن چپ می­باشد (شکل۱-۲) که این موضوع منجر به محدودیت دقت در تفکیک فضایی تصاویر MRI می­ شود.
شکل۱-۲. شکل هندسی بطن چپ و راست
به علت دلایل ذکر شده مسئله بخش­بندی بطن­ها به خصوص برای بطن راست هنوز باقیست. به علت منظم بودن شکل بطن چپ و به این علت که عملکرد بطن چپ حیاتی­تر از بطن راست است اکثر مطالعات روی بطن چپ متمرکز بوده است اما در سال­های اخیر روش­هایی هم برای بخش­بندی بطن راست ارائه شده است [۳]. در شکل ۱-۳ تصویر MRI و حفره­ها و بطن­ها مشخص شده ­اند.
شکل۱-۳. تصویر کامل MRI قلب
۱-۲- قلب انسان
۱-۲-۱- ساختار قلب و عملکرد قلب
قلب انسان متشکل از چهار حفره: دهلیز راست، بطن راست، دهلیز چپ و بطن چپ می باشد که در شکل ۱-۴ نشان داده شده است.
شکل۱-۴. تصویر ساختار قلب
بطن چپ: بطن چپ شکل خاص بیضوی دارد و توسط میوکاردیوم احاطه شده است که ابعاد ضخامت آن از ۶ تا ۱۶ میلی­متر متفاوت است. بطن چپ خون اکسیژنه را از طریق دریچه دولختی (میترال) از دهلیز چپ دریافت کرده و آن را از طریق دریچه آئورتی به آئورت و به این ترتیب به سراسر بافت‌های بدن می‌فرستد.
بطن راست: بطن راست شکل پیچیده هلالی شکلی دارد و ۳ تا ۶ برابر در ضخامت نازکتر از حفره بطن چپ می­باشد. بطن راست خون را از طریق دریچه سه‌لختی از دهلیز راست دریافت می‌کند؛ و سپس آن را از طریق دریچه ششی به سرخرگ ششی و به سوی شش­ها می‌فرستد.
اپی­کاردیوم[۳]: دیواره خارجی قلبی در بین میوکارد و بافت­های اطراف (چربی و ریه) قرار دارد و حاوی پروفایل تراکمی متفاوت بوده و تباین کمی با میوکاردیوم نشان می­دهد. از این رو بخش­بندی دیواره اپی­کاردیال مشکل بوده به ویژه در بطن راست به دلیل کاهش ضخامت آن این مشکل مشهود است.
اندو­کاردیوم[۴]: اندوکاردیوم حفره بطن چپ را احاطه می­ کند .MRI تباین خوبی بین میوکاردیوم و جریان خون بدون نیاز به اصلاح تباین بدست می­دهد. با این حال هنوز مشکلاتی وجود دارد که عمدتا به دلیل سطح خاکستری در جریان خون و بویژه بدلیل حضور برآمدگی­ها و نا­منظمی­های عضلات دیواره می­باشد. این می ­تواند باعث جلوگیری از ترسیم دقیق دیواره شود. بر طبق استانداردهای کلینیکی این نا­منظمی­ها نبایستی در بخش­بندی دیواره اندوکاردیال در نظر گرفته شوند. بعلت آسان­تر بودن بخش­بندی دیواره اندوکاردیال در قیاس با دیواره اپی­کاردیال و از آنجایی که تنها سطح محیط مورد نیازجهت محاسبه حجم حفره می­باشد برخی مطالعات روی بخش­بندی اندوکاردیوم متمرکز شده است.
چرخه قلبی: به مدت زمان بین شروع یک ضربان تا شروع ضربان بعدی، یا به عبارت دیگر ابتدای سیستول[۵] (انقباض قلبی) تا ابتدای سیستول بعدی را چرخه قلبی می­گویند. جریان خون توسط چرخه­های مختلف قلب تنظیم می­ شود. هنگامی که عضله قلبی بطن چپ منقبض می­ شود خون از بطن چپ به درون آئورت پمپ می­ شود این فاز انقباض قلبی یا سیستول نام دارد. دیاستول[۶] زمان استراحت دوره قلبی است که در خلال آن قلب از خون پر می­ شود. زمان سیستول، خون از قلب خارج می شود.
انقباض عضله قلب چند میلی ثانیه پس از شروع پتانسیل عمل آغاز می­ شود و تا چند میلی ثانیه پس از خاتمه آن ادامه می­یابد. مدت انقباض عضله قلب تابع مدت پتانسیل عمل و کفه آن است که در عضله دهلیزی ۲/۰ ثانیه و در عضله بطن ۳/۰ ثانیه است.
حجم پایان دیاستولی: به حجم بطن در پایان دیاستول که حدود (mL) 120-110 می باشد حجم پایان دیاستولی (ED) می­گویند.
حجم پایان سیستولی: به حجم باقی­مانده خون در داخل بطن که حدود (mL)40-50 است حجم پایان سیستولی(ES) می­گویند.
حجم ضربه­ای: مقدار خونی که طی سیستول از بطن خارج می شود که حدود (mL)170 است حجم ضربه­ای گفته می­ شود.
کسر تخلیه[۷]: به کسری از حجم پایان دیاستول بطن که با هر ضربه­ای از بطن خارج می­ شود کسر تخلیه (EF) می­گویند [۴]. در افراد طبیعی کسر تخلیه در حدود ۶۵-۶۰ درصد می­باشد. در فعالیت­های سنگین این حجم­ها تغییر می­ کنند.
(۱-۲) EF=
از محیط و کانتورهای اندوکاردیال و اپی­کاردیال جهت تعیین عملکرد قلبی استفاده می­ شود [۵،۶]. پزشکان علاقه­مند به محاسبه جرم[۸] بطن راست و بطن چپ و حجم آن­ها در دو لحظه خاص در چرخه قلبی هستند، زمان بیشترین انقباض (انتهای سیستول) و زمان بیشترین پر شدن قلب (پایان دیاستول). شکل­های(۱-۵ و ۱-۶).
شکل ۱-۵. تصویر MRI قلبی در پایان دیاستول (سمت چپ) و پایان سیستول (سمت راست)

 

   

شکل ۱-۶ . تصویر قلب در پایان دیاستول (سمت چپ) و پایان سیستول (سمت راست)
۱-۳- تصویر برداری رزونانس مغناطیسی
در تصویر برداری ام ار آی شکل ۱-۷ بیمار در یک میدان مغناطیسی قوی قرار می­گیرد. این موجب می­ شود محور چرخش پروتون­های هسته اتم­ها در تمام بافت­های بدن بخصوص پروتون­هایی که در هسته مولکول آب قرار دارند در امتداد خطوط میدان مغناطیسی ام ار آی قرار گیرند. سپس امواج رادیویی خاصی به سوی بدن بیمار تابانده می­ شود. این امواج که بصورت پالس فرستاده می­شوند موجب می­گردند تا محور چرخش پروتون­ها مجددا در امتداد خطوط میدان مغناطیسی برگردند. این برگشت باعث ایجاد یک موج رادیویی (الکترومغناطیسی) جدید می­ شود.
شکل ۱-۷. تصویر برداری ام آر آی
سپس این امواج رادیویی ثانویه که از تک تک پروتون­ها ساطع می­ شود، توسط گیرنده­ دستگاه ام ار ای دریافت شده و به کامپیوتر ام ار آی ارسال می­گردند. کامپیوتر ام ار آی بسیار پر قدرت و با توان محاسباتی بالا است. در این کامپیوتر امواج دریافت شده به سرعت تحلیل شده و سپس تصاویری بر اساس این تحلیل­ها ساخته می­ شود که پزشک آن­ها را بر روی مانیتور دستگاه می­بیند و در صورت لزوم آن­ها را چاپ می­ کند. در ام ار ای مشخص می­ شود که چه قسمت­ هایی از بدن موج رادیویی بیشتری از خود ساطع کرده ­اند. هر چه شدت موج دریافتی از نقطه ای از بدن بیشتر باشد نشانه تراکم بیشتر پروتون­ها در آن نقطه است و چون فراوان­ترین اتم بدن که پروتون دارد اتم هیدروژنی است که در مولکول آب قرار دارد، پس هر جایی که موج رادیویی بیشتری ارسال کرده است در واقع آب بیشتری داشته است. در واقع کاری که در ام ار آی انجام می­ شود این است که نشان می­دهد در چه نقاطی از بدن آب بیشتری وجود دارد. چون غلظت مولکول آب در بافت­های بدن متفاوت است و با بیمار شدن بافت­ها این غلظت باز هم تغییر می­ کند.
۱-۳-۱- ام ار آی قلبی
یکی از روش­های تصویربرداری غیر تهاجمی برای بررسی وضعیت قلب ام ار آی قلبی است . در این روش برای تولید تصاویر بدون حرکت ، باید از تکنیک gating قلبی و تنفسی استفاده شود . در مواردی که از سکانس­های اسپین اکو استفاده شود ، حفره­های قلب و عروق بزرگ فاقد سیگنال شده و حفره­های قلب نسبت به سایر قسمت ­ها واضح­تر دیده می­شوند زیرا ماهیچه­های قلب و دیواره عروق سیگنال­های قوی تولید می­ کنند .با بهره گرفتن از سکانس های گرادیان-اکو جریان خون با سیگنال زیاد مشاهده می­ شود . از این سکانس­ها برای انجام آنژیوگرافی توسط MRI استفاده می شود. در سکانس­های فوق از پالس­های سریع و پیوسته برای اشباع بافت­های اطراف عروق استفاده می­ شود.
درسیستم­های با میدان قوی مغناطیسی می­توان با بهره گرفتن از تکنیک­های chemical shift و اسکپتروسکوپی محتوای شیمیایی مواد موجود در محل ضایعه را تجزیه و تحلیل نمود .بررسی عمومی آزمون­های قلب شامل بررسی آئورت است که به ترتیب زیر باید از قفسه سینه تصویربرداری گردد:
تصویر لوکالیزه اسکنوگرام در مقطع کرونر
اسکن­ها در نمای اکسیال
اسکن­ها در نمای ساژیتال یا ساژیتال ابلیک
در ابتدای اسکن یکسری تصویر در مقاطع کرونال با تصویر اسپین اکو T1W با ضخامت ۳ تا ۸ میلی­متر تهیه می­ شود . فاصله بین مقاطع باید حتی الامکان کوچک بوده و از ناحیه استرنوم تا مهره­های پشتی را در بر­گیرد . مقاطع از لبه پائینی قلب تا لبه بالایی قوس آئورت ادامه می­یابد فاصله بین مقاطع نیز ناچیز منظور می­ شود . پس از بدست آمدن تصاویر یکی از آن­ها را که دارای آئورت صعودی و نزولی است انتخاب کرده و برای تهیه مقطع ساژیتال ابلیک برروی آن با تصویر اسپین-اکو T1W مورد استفاده قرار گیرد .ضخامت این مقاطع باید بین ۳ تا ۴ میلی­متر و فاصله بین مقاطع نیز باید ناچیز منظور شود.
به منظور بررسی حفرات قلب باید تصاویری موازی با سطوح محور کوتاه و محور بلند از قلب تهیه شود.

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...