HB-101

de 017/0

c 029/0

b 058/0

بدون پیش تیمار

e 015/0

c 027/0

b 060/0

حداکثر کارایی روش‌هایی که تحت عنوان پیش تیمار بذر شناخته می‌شوند در اراضی کم بازده می‌باشد. اراضی کم بازده زمین‌هایی هستند که محصول برداشت شده از آن ها ۴۰ درصد سایر مزارع است. با این تعریف، بسیاری از مزارع کشاورزی موجود در کشور ایران حتی در شرایطی بدتر از خاک‌های کم بازده قرار دارند. از طرفی مشکلاتی چون کم بارانی و عدم توزیع مناسب نزولات جوی منطبق با نیازهای آب محصولات، بالا بودن سطح املاح مولد شوری در مزارع، عدم تهیه مناسب بستر بذر و فقر غذایی مزارع از مشکلات بسیار شایع در مزارع کشورمان به شمار می روند که بر اساس نتایج متعدد حاصل از تحقیقات مستقل دانشمندان، یکی از راه‌های مؤثر و بسیار مفید برای جبران اثر دست کم، بخشی از این عوامل نامساعد می‌تواند استفاده از پیش تیمار بذر باشد (رستمی و عباس دخت، ۱۳۸۹). پیش تیمار بذر در مراحل اولیه رشد سبب تحریک رشد و استفاده بهتر گیاه زراعی از منابع محیطی مانند نیتروژن موجود و در دسترس می‌شود که با جذب عناصر مورد نیاز، گیاه با سنتز کربوهیدرات‌ها و تولید آسیمیلات‌ها سبب بهبود و افزایش رشد و نمو گیاه می‌شود (سجادی نیک و همکاران، ۱۳۸۹ الف).

۴-۳- صفات مورفولوژیکی
۴-۳-۱- ارتفاع بوته
نتایج تجزیه واریانس داده‌ها حاکی از معنی‌دار بودن اثر متقابل برهمکنش‌های نیتروکسین × کود نیتروژنه و اثر نیتروژن× پرایمینگ در سطح احتمال ۵ درصد بر ارتفاع بوته گیاه ذرت بود (جدول ۴-۳). نتایج مقایسه میانگین اثر متقابل دوگانه نیتروکسین و کود نیتروژن نشان داد که بیشترین ارتفاع بوته(۴۱/۲۰۹ سانتی‌متر) مربوط به تیمار مصرف نیتروکسین و مصرف نصف مقدار نیتروژن توصیه شده بود که با سایر تیمارها اختلاف معنی‌داری نشان داد. کمترین مقدار ارتفاع بوته مربوط به تیمار شاهد(۶۰/۱۲۱ سانتی‌متر) بود که با سایر تیمارها اختلاف معنی‌داری نشان داد (جدول ۴-۲۶).
جدول ۴- ۲۶- جدول مقایسه میانگین اثر ترکیب سطوح مختلف کود نیتروکسین و کود نیتروژنه بر ارتفاع بوته ذرت.

کود نیتروژنه

۰ kg/ha

۲۲۵ kg/ha

۴۵۰ kg/ha

مصرف نیتروکسین

e 60/138

a 41/209

b 30/196

بدون نیتروکسین

f 60/121

d 71/152

c 70/174

بررسی‌ها نشان داده است که بکارگیری باکتری‌های همیار از طریق مکانیسم تولید هورمون‌های محرک رشد گیاه می‌تواند سبب افزایش رشد طولی گیاه گردد. این باکتری‌ها سبب افزایش ترشح هورمون جیبرلین شده و جیبرلین‌ها موجب افزایش رشد طولی سلول‌ها به ویژه میانگره‌های ساقه می‌شوند (توحیدی مقدم و همکاران، ۱۳۸۷). کاپولنیک و همکاران (۱۹۸۲) افزایش ارتفاع بوته ذرت را در کاربرد باکتری آزوسپیریلوم و زاهیر و همکاران (۱۹۹۸) افزایش ارتفاع بوته ذرت را که بذرهای آن با باکتری ازتوباکتر تلقیح شده بودند گزارش کردند. کودهای زیستی نیتروژن با افزایش جذب نیتروژن توانسته‌اند در افزایش رشد اندام‌های هوایی گیاه نقش مثبت داشته باشند (Rojas et al., 2001).
نتایج مقایسه میانگین اثر متقابل دوگانه پیش تیمار بذر و نیتروکسین نشان داد که بیشترین ارتفاع بوته برابر با ۴۰/۱۹۷ سانتی‌متر، مربوط به تیمار مصرف نیتروکسین و پیش تیمار بذر با بهره گرفتن از آب مقطر بود که با سایر تیمارها اختلاف معنی‌داری نشان داد. کمترین مقدار ارتفاع بوته، برابر با ۷۴/۱۴۶ سانتی‌متر، مربوط به پیش تیمار بذر با بهره گرفتن از HB-101 و عدم مصرف نیتروکسین بود که با تیمارهای پیش تیمار بذر با بهره گرفتن از آب مقطر و عدم مصرف نیتروکسین و تیمار شاهد اختلاف معنی‌داری نشان نداد (جدول ۴-۲۷).
جدول ۴- ۲۷- جدول مقایسه میانگین اثر ترکیب سطوح مختلف پیش‌تیمار بذر و مصرف نیتروکسین بر ارتفاع بوته ذرت.

پیش تیمار بذر