دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان

پایان نامه جهت دریافت دانشنامه کارشناسی ارشد(M-Sc)

مهندسی تولیدات گیاهی – تولید محصولات باغی

عنوان:

مطالعه­ ی بعضی صفات زراعی و فیزیولوژیک و واکنش ارقام گلرنگ تحت شرایط تنش خشکی و مصرف کننده­ رشد سایکوسل

استاد راهنما :

دکتر جعفر مسعود سینکی

اساتید مشاور:

دکتر بابک پاساری

 
تکه هایی از متن به عنوان نمونه :
    عنوان                                                                                                                                    صفحه
چکیده۱
فصل اول۲
مقدمه.۳
۱-۱ هدف تحقیق:۷
۱-۲ ضرورت تحقیق:.۷
۲- کلیات.۸
۱-۲ گیاه شناسی۸
۱-۳ زیستگاه۱۰
۱-۴ ارقام.۱۱
۱-۴-۱ مشخصات ژنوتیپ های گلرنگ پاییزه و بهاره۱۱
۱-۵ طول فصل رشد۱۱
۱-۶ نیاز اکولوژیکی.۱۱
۱۰-۷ کشت۱۱
۱-۸ بیماری و آفات.۱۲
۱-۹ مراقبت و نگهداری۱۲
۱-۱۰ کود۱۲
۱-۱۱ برداشت محصول.۱۲
۱-۱۲ترکیب شیمیایی.۱۳
۱-۱۳ موارد مصرف و خواص طبی.۱۳
۱-۱۴-۱ مصارف دیگر گلرنگ۱۳
فصل دوم.۱۴
بررسی منابع۱۴
۲-۱ تعریف تنش.۱۵
۲-۱-۱ تنش فیزیولوژیکی.۱۶
۲-۱-۲عوامل تنش زا.۱۶
۲-۱-۳ اثرات مهم سازگاری و نا سازگاری عوامل تنش زا.۱۷
۲-۱-۴ مقاومت به تنش.۱۷
۲-۱-۵ تنش خشکی۱۸
۲-۲ نقش آب بر گیاه. ۲۰
۲-۳ مشخصات و خصوصیات مناطق خشک و نیمه خشک.۲۱
۲-۴ خشکسالی.۲۲
۲-۵ سایکوسل۲۳
۲-۵-۱ تعریف سایکوسل۲۳
۲-۵-۲ بیوسنتز.۲۴
۲-۶ اثر تنش خشکی بر صفات مرفولوژیک۲۴
۲-۶-۱ ارتفاع۲۴
۲-۶-۲ اثر تنش خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد.۲۵
۲-۶-۲-۱ تعداد غوزه در بوته، تعداد دانع در طبق۲۶
۲-۶-۲-۲ اثر تنش خشکی بر وزن هزار دانه.۲۸
۲-۷ اثر تنش خشکی بر محتوای نسبی آب برگ.۳۱
۲-۸ اثر تنش خشکی بر غلظت رنگیزه های گیاهی .۳۳
۲-۹ اثر تنش خشکی بر غلظت پرولین۳۵
۲-۱۰ اثر سایکوسل بر صفات.۳۶
فصل سوم۴۰
مواد و روش ها۴۰
۳-۱ محل انجام تحقیق۵۰
۳-۲ مشخصات طرح.۵۰
۳-۳ مشخصات رقم مورد آزمایش۵۱
۳-۴ نمونه گیری زمین و آب آبیاری۵۱
۳-۵ آماده سازی زمین.۵۲
۳-۶ عملیات داشت.۵۲
۳-۷ مبارزه با علف هرز.۵۳
۳-۸ اعمال تیمار.۵۳
۳-۸-۱ اعمال تیمارهای کودی.۵۳
۳-۸-۲ اعمال تیمار های تنش قطع آب۵۳
۳-۹ برداشت.۵۴
۳-۹-۱ نحوه نمونه برداری و اندازه گیری.۵۴
۳-۱۰ سنجش صفات فیزیولوژیک و مورفولوژیک۵۴
۳-۱۰-۱ ارتفاع بوته.۵۴
۳-۱۰-۲ تعداد غوزه۵۴
۳-۱۰-۳ تعداد دانه در غوزه.۵۴
۳-۱۰-۴ تعداد شاخه فرعی در بوته.۵۴
۳-۱۰-۵ وزن هزار دانه۵۵
۳-۱۰-۶ محتوی رطوبت نسبی۵۵
۳-۱۰-۷ سنجش رنگریزه ها ۵۵
۳-۱۰-۸ تعیین روغن۵۶
۳-۱۰-۹ سنجش پرولین۵۷
۳-۱۰-۱۰ سنجش فعالیت آنزیم.۵۷
۳-۱۱ تجزیه داده ها ۵۷
۳-۱۱ تجزیه داده ها۵۸
فصل چهارم.۵۹
نتایج و بحث۵۹
۴-۱ محتوی نسبی آب برگ۶۰
۴-۲ درصد روغن۶۳
۴-۳ اسیدآمینه پرولین۶۶
۴-۴ آنزیم.۶۹
۴-۵ تعداد غوزه.۷۴
۴-۶ تعداد دانه.۷۸
۴-۷ تعداد شاخه جانبی.۸۲
۴-۸. وزن هزار دانه۸۶
۴-۹ ارتفاع نهایی.۸۸
۴-۱۰رنگیزه ها.۹۱
۴-۱۰- ۱کلروفیلa .91
۴-۱۰-۲ کلروفیلb .94
۴-۱۰-۳ کلروفیل کل.۹۸
۴-۱۰-۴ کارتنوئید۱۰۰
۴-۱۰-۵ غلظت رنگیزه های گیاهی. ۱۰۳
۴-۱۱ نتیجه گیری ۱۰۵
۴-۱۲ پیشنهادات.۱۰۶

• چکیده

میزان و نوع اسید­های چرب غیر اشباع اهمیت بسزایی در کیفیت تغذیه‌ای روغن­های خوراکی دارند، روغن گلرنگ با بیش از ۸۰% اسید چرب غیر اشباع بسیار مورد توجه قرار گرفته است. کمبود نزولات جوی در کشور ایران در مقایسه با میانگین جهانی از عوامل اصلی محدودکننده عملکرد گیاهان می­باشد. به منظور بررسی برخی خواص فیزیولوژیک و مورفولوژیک گیاه گلرنگ تحت تنش­خشکی و محلول­پاشی سایکوسل در ارقام مختلف این گیاه آزمایشی با طرح پایه بلوک­های کامل تصادفی به صورت اسپیلت اسپیلت پلات در سه تکراردر سال ۹۱-۹۰ در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد دامغان انجام ­شد. در این آزمایش کرت اصلی سه تیمار آبیاری (شاهد، تنش در ابتدای گلدهی، تنش در ابتدای دانه­بندی)، کرت فرعی دو رقم گلرنگ (محلی اصفهان، پدیده )، و کرت فرعی-فرعی تیمار محلول­پاشی سایکوسل (بدون محلول­پاشی، محلول­پاشی) در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد تنش در ابتدای گلدهی در مقایسه با تنش در ابتدای دانه_بندی دارای تاثیر منفی بیشتری بر صفات مورد هندازگیری بوده است.طبق نتایج در بین تیمارهای بیشترین محتوی رطوبت نسبی، درصد روغن دانه، فعالیت آنزیم پری کارتامین دکربوکسیلاز، ارتفاع گیاه، تعداد غوزه، تعداد دانه، شاخه جانبی، وزن هزار دانه، رنگیزه­های گیاهی در تیمار شاهد (آبیاری کامل) بدست آمد، اما بیشترین مقدار پرولین مربوط به تیمار تحت تنش خشکی در ابتدای گلدهی بود و سایر صفات با افزایش شدت تنش خشکی کاهش پیدا کردند. در بین ارقام برای افزایش سایر خصوصیات رقم پدیده به عنوان مناسب­ترین رقم شناخته شد ولی درصد روغن در رقم محلی­اصفهان دارای میانگین بیشتری بود. در تیمارهای محلول­پاشی سایکوسل ، همه صفات به غیر از ارتفاع گیاه را افزایش پیدا کرد و سایکوسل به عنوان تیمار محلول­پاشی مناسبی معرفی شد. بر اساس نتایج بدست آمده در این آزمایش می­توان بیان کرد، هر چند با کاهش میزان آب مصرفی و به تبع آن بروز تنش خشکی از عملکرد گیاه گلرنگ کاسته می­شود، اما با مصرف برخی از تنظیم کننده­های رشد گیاهی، بخصوص محلول­پاشی سایکوسل در بالاترین سطح تنش، می­توان تا حدی از بروز اثرات سوء تنش خشکی بر عملکرد این گیاه کاست، لذا با توجه به این که بیشتر مناطق ایران از کم_آبی رنج می_برند، استفاده از هورمون گیاهی سایکوسل پیشنهاد می­گردد، همچنین رقم پدیده نسبت به رقم محلی اصفهان مقاومت بیشتری به شرایط تنش از خود نشان داد در نتیجه رقم پدیده به عنوان بهترین رقم از جهت افزایش عملکرد گلرنگ در شرایط تنش خشکی پیشنهاد می­گردد
کلمات کلیدی: تنش خشکی، محلول­پاشی سایکوسل، گلرنگ، خصوصیات مورفولوژیک، خصوصیات فیزیولوژیک
۱- مقدمه:
افزایش روز افزون جمعیت و نیاز به عملکرد گیاهان­زراعی به منظور تأمین مواد­غذایی از­جمله برنامه ­های وسیع و دامنه­داری است که پژوهشگران را برآن داشته که در این زمینه پژوهش­های جدیدی را دنبال نمایند این بدان­معنی است که تولید غذا باید دائماً افزایش یابد به طوری که از کمبود­های غذایی در بسیاری از نقاط جهان جلوگیری شود (زار عیان، ۱۳۸۰).
بخش عمده­ی مساحت ایران از نظر اقلیمی جزء مناطق خشک ونیمه­خشک محسوب می­گردد. از خصوصیات این مناطق تبخیر زیاد و نزولات اندک و پراکنده است. رشد و نمو گیاهان تحت­تأثیر عوامل محیطی می­باشد، چنانچه میزان عواملی چون حرارت، رطوبت و در محیط نا­مناسب باشد سبب ایجاد فشار یا تنش در گیاه و اجزای آن می­شود (سرمدنیا و کوچکی، ۱۳۶۹).
از طرفی خشکی از مهم­ترین عوامل محدود­کننده­ رشد گیاهان در سراسر جهان و شایع­ترین تنش محیطی است که تقریباً تولید ۲۵ درصد اراضی جهان را محدود ساخته­است(حبیبی و همکاران، ۱۳۷۲). با توجه به وجود این بحران مناطق خشک، انتخاب گیاهان سازگار به این شرایط از اهمیت ویژه­ای برخوردار­است که لازمه­ی آن کاشت گیاهان مقاوم به خشکی و نیاز آبی کم می­باشد (حبیبی و همکاران، ۱۳۷۲).
گیاهان روغنی از نظر تامین انرژی مورد نیاز انسان و دام، از جایگاه ویژه­ای در بین محصولات زراعی برخوردارند و یکی از با ارزش­ترین محصولات بخش کشاورزی محسوب می­شوند. از این رو، کاشت دانه­های روغنی از گذشته­های دور بخش مهمی از کشاورزی کشور­های شرقی را تشکیل داده و برخی از آن­ها جزو اقلام صادراتی عمده­ی این کشور­ها محسوب می­شوند )وایس، ۱۳۷۰).
با توجه به تنوع آب و هوایی در ایران امکان کشت بسیاری از دانه­های روغنی با کیفیت خوب و ارزش اقتصادی بالا وجود­دارد که یکی از این گیاهان گلرنگ می­باشد (ناصری و همکاران، ۱۳۸۹.، فیروزه و همکاران، ۱۳۸۵). متوسط عملکرد گلرنگ در ایران حدود ۷۰۰ کیلوگرم در هکتار می­باشد، که نزدیک به متوسط جهانی است (فروزان، ۱۳۷۸).
از طر فی با توجه به اهمیت زیادی که اسید­های چرب غیر­اشباع در کیفیت تغذیه‌ای روغن دارند، روغن گلرنگ با بیش از ۸۰ درصد اسید­چرب غیر­اشباع بسیار مورد توجه قرار گرفته است (Zhu et al., 2003; Isah et al., 2007; Sato et al., 2005). همچنین، بومی بودن کلیه ارقام آن و داشتن روغن ۳۶ درصد در دانه از ویژگی­های منحصر به فرد این روغن است (آلیاری و شکاری، ۱۳۷۹).
گیاهان دارویی از ارزش و اهمیت خاصی در تأمین بهداشت و سلامتی جوامع هم به لحاظ درمان و هم پیشگیری از بیماریها برخوردار بوده و هستند (ابراهیم­پور و عیدی­زاده، ۱۳۸۸).
. این بخش از منابع طبیعی قدمتی همپای بشر داشته و یکی از مهمترین منابع تأمین غذایی و دارویی بشر در طول نسلها بوده اند. (از نقطه نظر تاریخی، گیاهان اهمیت فراوانی در توسعه جوامع داشته اند و تحقیقات وسیعی برای یافتن فرآورده ها و مواد طبیعی دارویی گیاهی در طول تاریخ انجام شده است اما نکته حائز اهمیت اینجاست که تنها کمتر از ۱۰ درصد از مجموع ۲۵۰۰۰۰ گونه