زمین شناسی

انفجار یک کوه آتشفشان، وحشت ناشی از یک زمین لرزه، چشم انداز باشکوه یک دره کوهستانی، خرابیهای حاصل از یک زمین لغزه و . . . جزء موضوعاتی هستند که در علم زمین شناسی مورد بحث قرار می گیرند. بدین لحاظ شناخت یک سکونتگاه زیستی از نظر تکتونیکی و زمین ساخت جهت انتخاب محلی مناسب برای زندگی و کاهش خسارات مالی و جانی اهمیت فراوانی دارد.

به طور کلی اراضی شهرستان لنگرود ( بویژه ارتفاعات ) پوشیده از جنگل انبوه بوده لذا امکان بررسیهای دقیق زمین شناسی و شناخت سازندها را بسیار محدود و گاه غیر ممکن می نماید. ارتفاعات عمدتاً متعلق به دوران اول و دوم بوده و قسمت اعظم بخش جلگه ای شهرستان لنگرود بر روی روسوبات دوران چهارم (سنوزوئیک شامل نئوژن و کواترتر) شکل گرفته است. از آنجایی که رسوبات مذکور از قسمتهای مختلف جمع آوری شده و به سمت این محدوده انتقال یافته اند، بنابرابن برای انجام فعالیتهای زراعی  به ویژه کشت برنج و باغداری مانند مرکبات و کشت چای با کیفیت خوب بسیار مناسب و مرغوب می باشند. البته بدلیل نفوذ پذیری و شستشوی خاک امکان هدایت مواد آلی و مغزی به قسمت های زیرین وجود دارد که در این صورت باید با انجام تمهیداتی نظیر افزودن کودهای مناسب (بویژه کود حیوانی) به خاک تقویت آن، کیفیت آنرا در حد مطلوب حفظ نمود.

در زیر رسوبات جوان دوران چهارم، تشکیلات گوناگون مربوط به دوران دوم (مزوزوئیک شامل کرتاسه ، ژوراسیک و تا حدی تریاس )  مدفون شده و سنگ های دگرگون شده دوران اول (پالئوزوئیک) نیز در قسمت های این محدوده رخنمون پیدا کرده اند.

در محدوده مورد مطالعه حرکات کوهزایی متعددی رخ داده که نتیجه آن شکل گیری گسلهای فراوان در این ناحیه می باشد. بنابراین  با توجه به دارا بودن استعداد لرزه خیزی، در احداث ساخت و سازهای مسکونی و غیر مسکونی  محدوده مورد نظر، باید دقت زیادی  صورت گرفته و تمامی آئین نامه ها و ضوابط و مقررات فنی و سازه ای رعایت گردد.(شکرگزار،1385، 11).

از نظر زمین شناسی بخش شرقی شهرستان شامل دهستانهای چاف، گل سفید و دریاسر دارای نهشته های ساحلی و ماسه بادی و نهشته های دلتایی تفکیک نشده عهد حاضر می باشد، که در بخش شرقی دیوشل و کومله، آخرین پیشرفتگی نهشته های دریایی عهد حاضر و پلیوستوسن مشاهده می شود. در دهستانهای اطاقور و لات ولیل، که بخش غربی و کوهستانی شهرستان را شامل می شود، ماسه سنگ به همراه شیل و آهک، مربوط به دوران دوم و دوره ژوراسیک، کرتاسه زیرین می توان مشاهده کرد. از نظر لرزه زمین ساخت منطقه گسل ( جنوب شرقی، شمال شرقی ) نسبتاً گسترده ای از بخش های غربی اطاقور و لات و لیل می گذرد که بر سمت شهرستان رودسر و جنوب چابکسر ادامه می یابد.( معاونت و برنامه ریزی، 1390، 1793).

3 ـ 1 ـ 3 ـ زمین شناسی اقتصادی

منابع معدنی  بطور کلی بدلیل عدم شناخت کافی سازندهای زمین شناسی موجود در شهرستان لنگرود نمی توان چندان به وفور کانسارها و معادن خوش بین بود. تنها معدن فعال شهرستان لنگرود شامل سنگهای گرانیتی جنوب شهرستان بوده     ( لیلاکوه ) که در حال حاضر به دلیل عدم پلاک دهی فقط به صورت سنگ لاشه کاربرد دارند( سنگ فرش کف پارکها و . . . ). این سنگ ها بدلیل ترکها و درزهای بسیار ریز خاصیت کوپ دهی داشته ولیکن در زیر دستگاه خاصیت پلاک دهی مطلوبی نداشته، خرد شده و پرت آن زیاد است. گرانیت طالش محله حتی خاصیت قواره آوری را هم ندارد. اما مهمترین ماده معدنی که در حال حاضر در دست بررسی و اکتشاف است؛ عنصر فلز تیتانیم ( Tio2) بوده که بصورت پلاسر در باند ماسه های ساحلی از چمخاله تا کیاشهر بطول 35 کیلومتر دیده شده است. اداره معادن و فلزات اعلام داشته در صورت اثبات و تعیین ذخیره مطلوب ( 130ـ 120 هزار تن تیتانیم ) این معدن ارزش بهره برداری را داشته و جزء معادن متوسط طبقه بندی می گردد. در این راستا احداث کارخانه فرآوری وانادیم و تیتانیم  موجبات اشتغال روستاییان را فراهم می آورد( شکرگذار، 1385 ،13 ).

3 ـ 1 ـ 4 ـ  آب وهوا

بین عوامل طبیعی، آب و هوا نقش بسیار مهم در فعالیت های انسانی در سیاره زمین دارد. به طوری که هیچ نژاد، دسته و گروهی را امکان گریز از تأثیرات شگرف و عمیق آن نیست و همواره در خشکی دریا، در جلگه و کوهستان، میان مردم وحشی و جوامع متمدن اثر ژرف و دیر پایی دارد( شکوهی، 1371، 154 ).

اصولاً عامل آب و هوا تأثیر مستقیم در بنیان عوامل سازنده محیط های جغرافیایی دارد بطوریکه نه تنها در انواع خاک، پوشش گیاهی، پوسته زمین، آبهای ساکن و روان مؤثر واقع می شود بلکه ساخت پاره یی از چهره های طبیعی سیاره زمین را نیز نظیر اشکال قاره ها، اقیانوس ها و پستی و بلندی ها به عهده دارد. جالب این است که در سیاره زمین چهار عامل طبیعی آب و هوا، پوشش گیاهی، نوع خاک و منابع آب یکجا و با هم به صورت واحد عمل می کنند( همان منبع، 156 ). آب و هوا نسبت به سایر عوامل طبیعی در شکل گیری و گسترش تجمع های انسانی تاثیر بسزایی دارد. شرایط آب و هوایی در نحوه استقرار انواع کاربری، تیپ واحد های مسکونی، طول وعرض پنجره ها، ضخامت دیوارها، نوع سقف، جنس مصالح، ارتفاع ساختمان و. . . تأثیر می گذارد از اینرو برای برنامه ریزی هر مجتمع زیستی باید به عناصر آب و هوایی توجه خاصی صورت گیرد. (شکرگزار، 1385، 9).

عواملی که از مجموعه عناصر اقلیم فعالیت های کشاورزی را به شدت تحت تأثیر قرار می دهد، عبارتند: از دما، رطوبت، باد و نورآفتاب یا روشنایی.

عوامل یاد شده در عین حال که فعالیت های کشاورزی را که انسان عامل مهم آن است تحت تأثیر قرار می دهد، پوشش گیاهی طبیعی را نیز متأثر می سازد. ولی تأثیر مورد اشاره روی دو گروه متفاوت است به این گونه که پوشش گیاهی طبیعی در مکان هایی که شرایط اقلیمی در آنها نامساعد است و زمینه برای نشو و نمای گیاهان مناسب نیست به وجود نمی آید. در صورتی که فعالیت های کشاورزی که در حقیقت کشت و کار گیاه به دست انسان است علیرغم وابستگی شدید آنها به شرایط اقلیمی در نقاطی نیز که شرایط مناسب یاد شده وجود ندارد به کمک تکنیک و دانش انسانها به عمل می آید.( بدری فر، 1381، 53 ).

از نظر آب و هوایی این شهرستان دارای اقلیم مرطوب بوده و از سه بخش ساحلی، جلگه ای، پایکوهی و تا حدودی کوهستانی تشکیل شده است. بخش ساحلی آن شامل دهستان های چاف، گل سفید و بخش جلگه ای آن شامل شامل دهستانهای منطقه مرکزی لنگرود نظیر قسمتی از دیوشل و دریاسر و نیز دهستان مریدان از بخش کومله می باشد. بخش کوهپایه ای و کوهستانی این شهرستان شامل کومله و دهستانهای ازاقور و لات و لیل و مساحتی از دیوشل را شامل می شود. اقلیم این ناحیه از یک طرف تحت تأثیر رطوبت دریای خزر و از طرف دیگر تحت تأثیر آب و هوای ناحیه کوهپایه ای و کوهستانی است( معاونت و برنامه ریزی، 1390، 1793 ).

خوداشتغالی در ایجاد فرصتهای شغلی در نواحی روستایی مطالعه موردی: روستاهای شهرستان لنگرود

بارندگی

با توجه به اینکه شهر لنگرود فاقد ایستگاه هواشناسی می باشد از ایستگاه هواشناسی رامسر که از لحاظ اقلیمی وضعیت مشابهی با شهرستان مذکور دارد، استفاده شده است.

طبق آمار بدست آمده از ایستگاه هواشناسی لاهیجان، بارندگی سالیانه در سال 1392 حدود 1057 میلی متر بوده است. اطلاعات موجود نشان می دهد که در طی دوره 1392 ـ 1380 میانگین بارندگی سالانه 1274 میلی متر بوده است. همچنین در طی یک دوره 13 ساله آبان با 231 میلی متر پر باران ترین و مردادماه با 45 میلی متر کم باران ترین ماه بوده است.

بارندگی در شهرستان لنگرود زیاد و ریزش باران در طی دوره 13 ساله بالغ بر 1274 میلی متر است و در ماه شهریور بارانهای شدیدی می بارد و ماه های اردیبهشت، خرداد، تیر ، مرداد ماه های خشک و بی باران است. ارتفاع زیاد کوهها در فاصله نزدیکی از دریا مانع عبور ابرهای باران، بطرف دیگر کوهها و سرزمینهای مجاور میگردد. به همین دلیل توقف ابرها موجب ریزش باران و سرسبزی زیاد و رطوبت زیاد می شود. لنگرود دارای آب و هوای معتدل و متغیر است و تغییرات شدید ناگهانی در فصل زمستان و تابستان بوجود می آید علت این امر موقعیت و وضعیت خاص طبیعی و جغرافیایی این منطقه است زیرا شهرستان لنگرود مثل نوار نسبتاٌ عریضی در امتداد ساحل کشیده شده از طرفی کوهها با ارتفاعات متغیر و از طرفی دریا آنرا احاطه کرده است سردترین ماه سال بهمن و گرمترین ماه سال مرداد است.

ار لحاظ بارندگی میزان بارش سال 92 شهرستان لنگرود 1057 میلیمتر می باشد. این عدد نشان میدهد که میزان نزولات جوی در این شهرستان در حد بالایی قرار دارد، به نحوی که حتی در گرمترین ماه سال نیز بارندگی در این محدوده رخ می دهد.

در توزیع فصلی بارندگی این شهرستان، بیشترین میزان این باران متعلق به فصل پاییز است. بطور کلی 68 درصد کل بارندگی سالیانه محدوده مورد مطالعه در فصول پاییز و زمستان صورت می گیرد، این امر مؤید رژیم بارندگی پاییزی و زمستانی در محدوده شهرستان مورد نظر می باشد.

جدول (2 ـ 3) میانگین بارندگی ( میلیمتر)لنگرود طی دوره 13 ساله ( 1392 ـ 1380 )

منبع: ایستگاه هواشناسی لاهیجان1393

3 ـ 1 ـ 4 ـ 2 ـ  درجه حرارت

درجه حرارت، هم از طریق هوای پیرامون گیاه و هم از طریق خاک پیرامون ریشه که گیاه در آن قرار دارد، زندگی و نشو و نمای آنها، در حقیقت کشت و کار را تحت تأثیر قرار می دهد و این از عناصر مهم اقلیمی است که در زندگی گیاهان ایفای نقش می کند. نور آفتاب از جمله عوامل طبیعی به ویژه در قالب عناصر اقلیمی است که در پراکندگی گیاهان نقش مهم ایفا می کند. اصولاً زندگی گیاه به نور آفتاب به شدت نیازمند است و یکی از مهمترین قابلیت گیاه که عمل فتوسنتز است و این قابلیت گیاه را از دیگر موجودات زنده یعنی جانوران متمایز می کنند در پناه نور آفتاب و با مشارکت آن انجام می شود( بدری فر، 1381، 57 ). مطالعه بررسی ویژگی های دمایی در منطقه را با زمان و فصل کشت و در زراعت با دیگر فعالیت ها یا معیشت اهالی و . . . در برنامه ریزی روستایی بسیار حائز اهمیت می باشد. بررسی آماری درجه حرارت نشانگر اندک بودن اختلاف نوسان دمایی در شب و روز و تابستان و زمستان است به عبارتی گرمای بسیار طاقت فرسا و سرمای بسیار شدید به ندرت در منطقه اتفاق می افتد و علت آن بالا بودن رطوبت نسبی به دلیل مجاورت با دریاست.

میانگین سالیانه حداکثر دما در طی این دوره آماری بین 20 درجه سانتیگراد در سال 1392 تا 1/19 درجه سانتیگراد در سال 1390 در نوسان است و بیشترین مقدار درجه حرارت در مرداد ماه و کمترین مقدار بهمن ماه می باشد. میانگین درجه حرارت سالانه منطقه مورد مطالعه در طی دوره ( 1392 ـ 1380 )  43/18درجه  بوده است. همچنین میانگین سالانه درجه حرارت از 16 درجه سانتی گراد تا 1/18 درجه سانتی گراد در نوسان بوده است. از نظر توزیع ماهانه درجه حرارت حداقل میانگین در بهمن ماه (9/4 ) و حداکثر میانگین در تیر ماه(3/22) بوده است. میانگین حرارت هیچکدام از ماه های سال در این منطقه منفی نمی باشد این در حالیست که حداکثر مطلق سال92 ( 8/33 ) درجه سانتیگراد و حداقل مطلق آن (6/1-) درجه سانتیگراد است.

رطوبت نسبی

آب در هر شکل و حالتی که باشد در رشد گیاهان به شدت مؤثر است. انباشتگی بیش از حد آب و باتلاقی شدن زمین که ناشی از عدم زهکشی و جمع آوری آبهای زاید است، تعرق و از دست رفتن آب گیاه و بالاخره تبخیر و کاهش مقدار آب که شرایطی تحت عنوان خشکی به وجود می آورد از پدیده هایی هستند که برای زندگی و حیات گیاه بشدت خطرناک می باشند. همانگونه که گیاه نیازمندی خود را به دما در حدی که حیات آن را اداره کند نشان می دهد و آن را به صورتی که فعالیت های فیزیولوژیکی گیاه را پیش ببرد طلب می کند. در مورد آب نیز دقیقاً نظیر دما عمل می کند و آن را تا حدی که حیات آن را میسر کند طلب می نماید. بنابراین اگر مقدار آب از حد مطلوب کمتر یا بیشتر باشد اختلالات زیستی در آن به وجود آورده و آن را با مشکل مواجه می سازد( بدری فر ، 1381 ،60 ).

نسبت مقدار آب موجود در جو حداکثر مقدار آبی که جو می تواند در همان شرایط کسب نماید رطوبت نسبی یا نم نسبی گفته می شود و به صورت درصد بیان می شود. بالا بودن نم نسبی منحصر به وقوع پدیده شبنم و مجاورت با دریا باعث افزایش نم نسبی شده است. بالا بودن نم نسبی باعث کاهش نوسان دمای روزانه و ماهانه و سالیانه خواهد شد. بطور کلی شهرستان لنگرود بالاترین مقادیر نم نسبی کشور را به خود اختصاص داده است. از طرفی بالا بودن نم نسبی ضایعات خوردگی و پوسیدگی را تشدید می کند. بررسی میزان رطوبت در طی دوره آماری 13 ساله نشان می دهد که حداقل میزان رطوبت نسبی در مرداد ماه به میزان 74 درصد و بیشترین میزان رطوبت نسبی در اسفند ماه به میزان 7/82 درصد بوده است، و میانگین رطوبت نسبی سالانه نیز 2/79درصد بدست آمده است.

بدین ترتیب دامنه نوسانات این پارامتر در لنگرود حدود 10 درصد و حاکی از درصد بالای رطوبت در کلیه ماه های سال است.

جدول(6 ـ 3 )درصد میانگین رطوبت نسبی لنگرود طی دوره ( 1392 ـ 1380 )

منبع: اداره هواشناسی لاهیجان

جدول(7 ـ 3 ) میانگین 13 ساله بارندگی، درجه حرارت و رطوبت ( 1392 ـ 1380 )

منبع: ایستگاه هواشناسی لاهیجان

باد

بادهای غالب در سطح شهرستان لنگرود به سه دسته تقسیم می شوند که شامل باد های غربی، شمالی غربی و شمال شرقی می باشند.

جهت وزش باد در فصل های بهار و تابستان از سمت شمال و شمال شرقی و از غرب به شرق می باشد. در فصل پاییز و زمستان جبهه های غرب و جنوب غربی موجب بارندگی می گردد. عامل اصلی ریزش باران در این منطقه بادهای خشک شمال شرقی است که در هنگام عبور از دریا رطوبت را جذب و در برخورد با ارتفاعات به صورت باران آن را از دست می دهد، حداکثر سرعت باد 16 گره و حداقل آن 2 گره می باشد بر اساس اطلاعات ایستگاه هواشناسی لاهیجان جهت وزش باد در شش ماه اول سال غرب و جنوب شرقی و در شش ماه دوم سال جنوب شرقی و شمال شرقی می باشد.

باد یکی دیگر از عوامل اقلیمی است که روی فعالیت های کشاورزی و زندگی گیاهی تأثیر می گذارد. باد قبل از هر چیز با قابلیتی که از لحاظ افزایش قدرت تبخیر دارد، تغییراتی را در حجم آب موجود در محیط ایجاد کرده و موجب نقصان و کاهش آن می شود.شدت بخشیدن بر عمل تبخیر از تأثیرات مستقیم و مهم باد بر زندگی گیاهی است چرا که موجبات خشک شدن شرایط اقلیمی را فراهم می آورد ولی در کنار این اثر مستقیم بعضی تأثیرات غیر مستقیم را نیز دارا می باشد که اکثراً موجب از بین رفتن بعضی از گیاهان می شود( بدری فر، 1381، 65 ).

3 ـ 1ـ 4 ـ 5 ـ تعداد روزهای یخبندان

یخبندان روزی است که دمای آن حتی برای یک لحظه به صفر یا زیر آن نزول کند این پدیده از نظر اقلیمی نقش مهمی در بالا رفتن دما و ذوب برف و بروز سیلابها ایفا می کند. تعداد روزهای یخبندان در سال بطور متوسط برای ایستگاه لاهیجان در سال 93، ( 8) روز در بهمن ماه بوده است. بطور کلی می توان گفت که طول مدت یخبندان زیاد نبوده و اندک بودن تعداد روز های یخبندان باعث کاهش سختی زمستان می گردد.

3 ـ 1 ـ 5 ـ توپوگرافی

از نظر ناهمواری و شکل گیری مورفولوژی آن، این شهرستان را باید به دو بخش جلگه ای و کوهستانی تقسیم کرد: بخش کوهستانی در واقع مشتمل بر شرق دیوشل و کومله می باشد که از حدود صفر شروع می شود و تا غرب دهستان اطاقور و لات و لیل به ارتفاعات حدود 1590 متر می رسد، سرچشمه ابتدایی تنها رودخانه بزرگ شهرستان یعنی شلمانرود در این ارتفاعات قرار دارد.

3 ـ 1 ـ 5 ـ 2 ـ ناحیه جلگه ای

در حد فاصل دریا و کوهپایه های لیلا کوه و کومله که عرض آن کمتر از 15 کیلومتر است، اراضی جلگه ای قرار گرفته است. این اراضی دارای شیب کمتر از 5 درصد و تا ارتفاع 100 متر امتداد می یابد. در این محدوده که شهر لنگرود و کومله و شلمان و همچنین بسیاری از روستاها در آن واقع است، در حدود 9/81 درصد از کل اراضی شهرستان را به خود اختصاص می دهد. بیشترین فعالیت اقتصادی به خصوص کشتزارهای برنج، توتستان در این بخش قرار دارند.

3 ـ 1 ـ 5 ـ 3 ـ  نواحی کوهپایه ای

اراضی کوهپایه ای لنگرود که حدود 16 درصد از مساحت شهرستان را اشغال کرده است دارای شیبی بین 5 تا 30 درصد است و بین جلگه و کوهستان قرار دارد. ارتفاع این اراضی از 100 تا 500 متر متغیر می باشد. بیشتر زمین های این محدوده که در دامنه های عطا کوه قرار دارد و روستاهای دهستان دیوشل در آن استقرار دارند اکثر زیر پوشش باغات چای و در امتداد به سمت کومله تبدیل به باغات مرکبات می شود.

3 ـ 1 ـ 5 ـ 4 ـ  نواحی کوهستانی

اراضی کوهستانی در بخش جنوبی و بعد از حوزه کوهپایه ای و از ارتفاع 500 متر آغاز می شود. این محدوده 1/2 درصد از مساحت شهرستان را به خود اختصاص داده و اراضی دهستان لات و لیل و اطاقور و بخشی از آبادی های دهستان مریدان در آن واقع شده است. مرتفع ترین کوه آن سی سرا کول با ارتفاع 1645 متر در این قسمت قرار داشته و اراضی آن به خصوص در قسمتهای بخش های جنوبی اطاقور و لات ولیل به صورت جنگل هلی تنگ دیده می شود( منصوری، 1388، 25ـ 24 ).

شهر لنگرود و دهستانهای چاف و گل سفید در زیر خط صفر ارتفاعی قرار گرفته اند و در قسمت شرق توسط نوار باند های ساحلی از دریای خزر جدا می شوند. در پشت این باندهای ساحلی با توجه به مورفولوژی عقب نشینی دریای خزر تالاب و استخرهای قدیمی ایجاد شده است که آثار آن از چاف و دریاسر به خوبی مشخص می باشد. این نوار پشت باند ساحلی توسط انسان دستکاری گردید، و از ارتفاع آن کاسته شده است، بدین سبب آب دریا با نوسان بالای خود در نقاطی که مستعد بوده گذشته و منطقه را متحمل خساراتی نموده است. بیشترین خسارات مربوط به نوسان و پیشروی آب متوجه دهستان چاف شده است. چنانچه اقدامات جدی در جهت تثبیت ماسه ها و جلوگیری از برداشت غیر اصولی آنها و نیز ساحل سازی های غیر فنی مبذول نشود مزارع کشاورزی و مناطق مسکونی در معرض خطرهای عظیم قرار خواهد گرفت.( معاونت برنامه ریزی،1390، 1793 ). دهستان چاف و گل سفید از نظر توپوگرافی در شرایط ساحلی و جلگه ای قرار دارد. دهستان دیوشل از نظر توپوگرافی در شرایط جلگه ای و پایکوهی قرار دارد. این دهستان راهی به دریا ندارد. ارتفاع قسمت های جنوبی و جنوب غربی دهستان حداکثر به 200 متر می رسد. دهستان  دریاسر از نظر توپوگرافی در شرایط دشتی و جلگه ای است( جزء در گوشه شمال غربی) که با ارتفاعی حدود 80 متر به دیوشل اتصال یافته است. دهستان مریدان در شرایط جلگه ای و کوهپایه ای قرار دارد، قسمت جنوب غربی و شرقی دهستان با توجه به رسوبهای آبرفتی شلمانرود و حوضه فرعی آن در شرایط دشتی است و قسمت شمال غربی دهستان دارای شرایط کوهپایه ای است که ارتفاع آن از 400 متر تجاوز می کند. دهستان لات و لیل از نظر توپوگرافی در شرایط کوهپایه ای و کوهستانی قرار دارد، حداکثر ارتفاع این دهستان در قسمت های جنوبی به حدود 1590 متر می رسد و دهستان اطاقور نیز از لحاظ توپوگرافی در شرایط کوهپایه ای و کوهستانی قرار گرفته است.( همان منبع، 1853،1833 ) .

خاک شهرستان لنگرود

خاک محیطی طبیعی است جهت حفظ و رشد نباتات. این مهمترین تعریفی بوده است که از آغاز کشاورزی برای خاک وجود داشته است( عفیفی ثابت، 1389، 39).

شهرستان لنگرود که در حاشیه دریای خزر قرار دارد از حاصلخیز ترین مناطق ایران است. از این جهت شناسایی منابع اراضی و خاک ها و ویژگی های آنها از اهمیت خاصی برخوردار می باشد. بدیهی است شناسایی مشخصات اراضی و خاک ها اساس و پایه ی تعیین قابلیت ها و ظرفیت های موجود اکوتوریستی آن است که با بهره گرفتن از اطلاعات و مشخصات اراضی و خاک های شهرستان می توان بهره برداری صحیحی از منابع خاک این شهرستان کرد. بخش اعظم فعالیتهای کشاورزی و شهرها و مناطق مسکونی این شهرستان در جلگه واقع شده اند.

جلگه ی پست ساحلی شهرستان لنگرود، ناحیه کم عرضی در شرق گیلان است. این ناحیه از جلگه ی گیلان از آبرفت رودهایی که از البرز به سمت دریای خزر جریان دارند، به وجود آمده است. اراضی ساحلی مناطق حد فاصل لنگرود و رودسر تا مرز استان مازندران در این محدوده قرار دارند. فرایند تشکیل خاک در کوهستان نسبتاً سریع است. تضاد شدید آب و هوایی در شب و روز و زمستان و تابستان و لخت بودن سنگ ها در مقابل عوامل بیرونی و عناصر دمایی موجب تخریب سریع آنها شده و به تشکیل خاک کمک می کند.

شرایط خاص اقلیمی این ناحیه به خصوص وضع رطوبت و بارندگی و اعتدال هوا در تشکیل خاک های این منطقه از گیلان نقش عمده ای ایفا نموده اند. تکامل خاک های این شهرستان عمدتاً تحت اثر رطوبت و عمل آب تکوین یافته است. آب موجب شسته شدن مواد محلول و ذرات معلق و حرکت مواد رسی در داخل خاک ها گشته و یا موجب به وجود آوردن ترکیبات مختلف آهن در افق های زیرین خاک گردیده است. شستشوی خاک ها، تخریب انواع سنگ ها، پستی و بلندی، پوشش گیاهی، موجودات زنده ی خاک، زمان و اثرات انسان بر روی خاک ها خصوصاً در شالیزارها موجب پیدایش خاک های متنوعی در محدوده مورد مطالعه  شده اند که در کنار یکدیگر تشکیل و تکامل یافته اند. رسوب های حاصل از فعالیت های فرسایشی و جابه جایی رودخانه ای اکثراً در مصب و دهانه ی رودها به جای می مانند. سواحل دریای خزر و کناره ی ساحلی آن محل رسوبگذاری و انباشت آبرفت به شمار می آید و بدین ترتیب یک دیوار برآمده ساحلی به عنوان مجزا کننده ی اراضی پست ساحلی دریا عمل می نماید. در این اراضی گاه به واریزه های قدیمی ( مخروط افکنه ) بر می خوریم که با شیب عمومی ملایم به شکل پشته های کم ارتفاع و نسبتاً مسطح در آمده اند. در همه جا به استثنای بستر رودها، رسوب ها و خاک های بافت ریز وجود دارد که از نظر کشاورزی بسیار مناسب و مفید است. خاک های دانه ریز به آسانی توسط رود ها و سیلاب ها به دریا حمل و در مصب آنها انباشته می شوند. فرسایش حاصل از امواج دریا دانه های درشت سنگریزه را به ماسه های دانه ریز مبدل نموده و با حرکت و فشار امواج آنها را در شیب تندتری نسبت به جلگه مسطح، و پشت سر خود قرار می دهند. این ماسه ها که در سطح بالاتری نسبت به آب دریا قرار گرفته اند، زهکشی شده و نسیم دریا آنها را خشک و آزاد می نماید( اصلاح عربانی، 1381، 270 ).

خاک های منطقه کوهستانی این شهرستان به تناسب سنگ مادر و ارتفاع آن متفاوت هستند. منشاً پیدایش خاک های کوهپایه ای و کوهستانی عموماً سنگهای آهکی و رسوبی هستند این خاک ها به تناسب شرایط اقلیمی و ارتفاعی خصوصیات متفاوتی دارند. در نواحی کوهپایه ای خاک های قهوه ای جنگلی به دلیل وجود جنگل های پهن برگ خزان در آمیخته با خاکبرگ ( هوموس ) هستند و خاک های کوهپایه ای نسبت به خاک های کوهستانی مراحل تشکیل تندتری دارند. قشر بالایی آن معمولاً با لایه های نازکی از خاکبرگ پوشیده شده است. به دلیل دارا بودن پوشش گیاهی تخریب و فرسایش آن کمتر از نواحی کوهستانی است. منشاً خاک های کوهستانی این شهرستان مستقیماً با سنگ مادر زیرین خود مربوط است.

خاک های کوهستانی به دلیل شیب تند زمین، ضخامت ناچیزی دارند. از این رو استعداد زراعی آنها بسیار پایین است. بخش وسیع کوهستانی منطقه اعم از آنجایی که فاقد جنگل بوده و به صورت علفزارهای کوهستانی در آمده اند با آنهایی که دارای پوشش جنگلی هستند، کماکان به دلیل شیب زیاد و کمبود آب استفاده زراعی ناچیزی دارند( احمدی، 1383، 50 ).

خاک های منطقه به علت واقع بودن در جهت شمالی البرز و شرایط بیو لوژیکی و توپوگرافی مستعد رویشگاه جنگلی را با تیپ های گیاهی مختلف فراهم آورده اند. اراضی اطراف رودخانه دارای خاکهایی عمیق به رنگ قهوه ای مایل به خاکستری با بافت سنگین که بر روی طبقه ای به رنگ خاکستری تیره با بافت متوسط لوم قرار گرفته اند. که بیانگر فعالیت خوب بیولوژیکی می باشد. علت تیره بودن رنگ خاک در این محدوده به خاطر وجود مواد آلی و هوموس فراوان می باشد( عفیفی ثابت، 1389، 40 ).

3 ـ 1 ـ 7 ـ   پوشش گیاهی:

مناطق کوهپایه های شهرستان لنگرود از جنگلهای نوع بلوط، راش و شمشاد، که با جنگلهای اروپا بخصوص بالکان وابستگی و شباهت دارد، پوشیده شده است. با این توضیح که قسمت عمده ای از جنگلهای بخش پایکوهی تراشیده شده و به باغات چای تبدیل شده است.

در تمام شهرستان لنگرود جامعه رویشی بلوط و شمشاد وجود دارد. این مجموعه مختص دشتهای کرانه دریای خزر بوده که دارای خاک ماسه ای و قابل نفوذ می باشد. این خاکها بر اثر بادهای مرطوب که از دریا بسوی خشکی می وزند، تشکیل شده اند. در این جامعه جنگلی و پر پشت دو اشکوب تشخیص داده می شود که اشکوب اول شامل درختان بلند و اشکوب دوم شامل درختان متراکم و مرکب می باشد. شالیزارهای برنج در بخش جلگه ای شهرستان مورد مطالعه به شکل گسترده ای وجود دارند.(شکر گزار، 1385 ،12)