تاثیر برنامه ریزی چندبعدی بر رشد زبان گفتاری کودکان دوره آمادگی ۶ ۵ ساله شهر تهران۱ |
بنابراین میتوان نتیجه گرفت که برنامه زبان آموزی به عنوان جزئی از کل برنامه آموزش پیش از دبستان باید بر بازی و فعالیت عملی کودک استوار باشد. بازی در واقع طبیعیترین وسیله برای به زبان آوردن عقاید، احساسات و دریافت پیامهای زبانی دیگران است. بازی به برقراری ارتباط اجتماعی که اساس آن بر کنش زبانی و ارتباطی قرار دارد، یاری میرساند. فرصتهای یادگیری مبتنی بر بازی سرشار از تجربههای زبانیاند که در عمل به کودک کمک میکنند تا به عنوان شرکتکننده فعال در موقعیتهای ارتباطی درگیر شوند و از طریق کنش زبانی مناسب بر توانش زبانی خود بیفزایند. بازی برنامهای فرایندمحور فراهم میآورد و مهارتهایی همچون مهارتهای گفتاری کودک را ارتقا میبخشد. همچنین بازی یادگیری را برای کودک لذتبخش میکند و انگیزه لازم را در وی برای زبانآموزی و کلا یادگیری آموزشگاهی فراهم میآورد. به طور کلی یک برنامه زبانآموزی ایدهآل، برنامهای است که در آن موضوعات آموزشی طوری ترتیب یافته باشند که کودک متوجه نشود کدام فعالیت بازی است و کدام زبانآموزی (زندی، ۱۳۸۶).
اصل محوریت رویکرد ارتباطی در گزینش محتوا و روشهای زبانآموزی
مزیت برنامه زبانآموزی که طبق رویکرد ارتباطی سامان یافته است، در این است که این برنامه حقایق ارتباطی زبان را از همان آغاز مورد توجه قرار میدهد بدون آنکه عوامل دستوری و موقعیتی را نیز از نظر دور داشته باشد. این دیدگاه به طور بالقوه بر رویکرد دستوری ارجح است؛ چراکه باعث ایجاد نوعی توانش ارتباطی میشود و توجه آشکار آن به کاربرد زبان باعث حفظ انگیزه در کودکان خواهد شد. از طرفی این رویکرد نسبت به رویکرد موقعیتی نیز ارزش بیشتری دارد. چرا که انواع نقشهای زبان را دربرمیگیرد. کودک پیش دبستانی پس از پایان آموزش باید قادر باشد از زبان به طور مناسب در برقراری ارتباط استفاده کند. از این رو علاوه بر قواعد دستوری باید قواعد کاربرد زبان را نیز بیاموزد. به عبارت دیگر، درزبانآموزی نه تنها توانش زبانی بلکه توانش ارتباطی هم دارای اهمیت است. در واقع با پیش گرفتن رویکرد ارتباطی، فرصتهایی ایجاد میکنیم تا کودک با بزرگترها (مثلا مربی) و کودکان دیگر مواجه شود و به تعامل معنیدار زبانی با آنها بپردازد و از این طریق توانش ارتباطی او در کنار توانش زبانی تقویت خواهد شد (زندی، ۱۳۸۶).
گزینش و سازماندهی محتوا و راهبردهای ارائه برنامه زبانآموزی
گزینش محتوا
محتوا دانشها، گرایشها و مهارتهایی است که براساس هدفهای یادگیری برنامه زبانآموزی گزینش و سازماندهی میشود تا کودکان آن را یاد بگیرند. در واقع محتوا محور اصلی فعالیتهای تدریس را تشکیل میدهد. هدفهای اصلی، سطح آموزش و زمان از جمله عواملی هستند که در گزینش محتوای برنامه زبانآموزی موثرند.
سازماندهی
فرایند گزینش محتوا در برنامه زبانآموزی دارای چهار مرحله است:
۱) تعیین گونههای زبانی: گویش، سیاق، سبک
۲) تعیین عناصر زبانی: آواها (حروف الفبا)، واژگان، ساختهای دستوری و عناصر گفتمانی فراتر از جمله
۳) تعیین عناصر غیرکلامی
۴) تعیین عناصر فرازبانی (زندی، ۱۳۸۶)
پس از گزینش محتوا میبایست، محتوای تعیین شده را سازماندهی کرد. در سازماندهی محتوای برنامه زبانآموزی چهار اصل عمده به چشم میخورد (ملکی، ۱۳۷۹).
-
- استمرار ۲٫ وحدت ۳٫ وسعت ۴٫ توالی
راهبردها
یک مربی خوب، محیط آموزشی مطلوب را که سرشار از فرصتهای یادگیری مناسب است برای کودکان فراهم میکند تا کودکان فعالانه و به طور مستقل مهارتهای زبانی را بیاموزند. مربی در طول فعالیتهای تدریس همواره باید با تشویق و همگام شدن با کودکان، یادگیری مهارتهای زبانی را برای آنان تسهیل نماید. در واقع کودک پیش دبستانی قبل از ورود به مرکز آموزشی در خانه و محیط زندگی خود تجارب زبانی جالبی کسب میکند. وظیفه مربی تقویت این تجارب و استفاده از آنها در بسط و گسترش مهارتهای زبانی و ارتباطی کودکان است.
اصول کلی فعالیتهای مربی زبانآموزی
-
- برای هر کودک فرصتهای یادگیری مناسبی فراهم آورد تا او بتواند تجارب خود را در حین کار، فعالیت و بازی از طریق زبان بیان کند.
-
- سعی کند همه کودکان را در فعالیتهای تدریس مشارکت دهد و همه آنها را به حرف زدن تشویق کند.
-
- در هنگام انجام هرگونه فعالیت با کودکان صحبت کند. کودکان هرچه بیشتر با عناصر زبانی مواجه شوند بیشتر بر آنها تسلط مییابند.
-
- کودکان را تشویق کند تا با جملههای مناسب و صحیح صحبت کنند و مقصود خود را به طور کامل ادا نمایند.
-
- کودکان ساکت و آرام را نیز به صحبت کردن تشویق کند. با توجه، مهربانی و محبت آنها را یاری دهد تا بر کم حرفی خود غلبه کنند.
-
- همیشه گفتار و کلماتش صحیح باشند (زندی، ۱۳۸۶).
مهمترین شیوهها و فنون تدریس در امر زبانآموزی عبارتند از:
-
- شیوه رفتاری کامل[۵۵]
-
- شیوه نمایشی
-
- شیوه صامت
-
- شیوه ایفای نقش[۵۶]
-
- شیوه بحث گروهی (بحث و گفتوگو)
-
- شیوه حفظ و تکرار
- شیوه پرسش و پاسخ
فرم در حال بارگذاری ...
[جمعه 1400-03-21] [ 03:12:00 ب.ظ ]
|