بطورکلی، از لحاظ تقسیمات شهرداری، منطقه هشت در وضع موجود، از سمت شمال و شمال شرقی به منطقه ۴، از جنوب به منطقه ۱۳ و از سمت غرب به منطقه ۷ محدود می‌شود و وسعت آن معادل ۱۳۳۹ هکتار می­باشد
در سال ۱۳۶۵ منطقه دارای جمعیتی معادل ۳۴۶۴۷۳ نفر بود که در سال ۱۳۷۵ جمعیت منطقه به ۳۳۶۴۷۴نفر رسید و در حال حاضر براساس نتایج رسمی سرشماری سال ۱۳۸۵ برابر با ۳۷۸۷۲۵ نفر می­باشد. طرح جامع جدید تهران سقف جمعیتی این منطقه را در افق طرح ۴۱۰۰۰۰نفر برآورد نموده ­است.
۳-۲-۳-پیشینه کلی تحولات منطقه
هسته مرکزی منطقه (نارمک) که اولین تجربه شهرسازی مدرن ایرانی­است و عملیات ساختمانی کوی کالاد که در سال ۱۳۲۹ بوسیله بانک ساختمانی طرح­ریزی اولیه گردیده‏، درحدود سال ۱۳۳۸ شروع و در سال ۱۳۴۵ به پایان رسید. نارمک را می­بایست جزو اولین شهرک­های طراحی شده با ساختار منظم شبکه معابر شمالی – جنوبی و دارای سلسله مراتب دانست. اولین قسمت­ هایی که در نارمک شکل گرفت، ایستگاه دفتر و میدان نبوت (هفت حوض) بود.
به موازات توسعه نارمک، رشد برنامه­ ریزی نشده در قسمت شمال­شرقی تهران در امتداد راه دروازه شمیران به سوهانک و در اطراف کارخانه مجیدیه به ایجاد محله مسکونی مجیدیه انجامید. درگذر زمان هسته­های دیگری نیز در سمت شمال­شرق در ادامه رشد بافت بیرون حصار ناصری دروازه شمیران به نام محله­های نظام­آباد و وحیدیه با دسترسی از محور دماوند شکل گرفتند.
در حدود سال ۱۳۴۸ در مرحله سوم گسترش منطقه، بین چهارراه سرسبز و بالای ۴۶ متری تا فرجام ساخت و سازهایی به صورت پراکنده ایجاد شد.
در اواخر دهه ۱۳۳۰ اراضی شرق مسیل تهرانپارس (جاجرود) به صورت شبکه شطرنجی تفکیک و جهت سکونت واگذار شد که در سال ۱۳۵۰ این محله نیز وارد محدوده خدماتی شهر گردید. در اولین طرح جامع تهران محور رسالت جهت دسترسی به اراضی شرق از طریق جاده قدیم شمیران پیشنهاد شد که با احداث آن محلات مجیدیه، نارمک و تهران پارس به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم شدند. در آن طرح (در سال ۱۳۴۹) تهران به ده منطقه تقسیم شد‏، که محدوده منطقه هشت کنونی در منطقه ۶ ( تهرانپارس) قرار گرفته بود. در سال ۱۳۵۹ با ایجاد ۲۲ منطقه در شهر تهران، منطقه ۴ از آن جدا گردید. همزمان با تفکیک اراضی و توسعه ­های شهری، در نارمک، تهرانپارس و مجیدیه و اراضی مجاور آنها، در قسمت عمده­ای از اراضی جنوب شرق محدوده (در اطراف جاده دماوند) کاربری­های صنعتی مستقر شدند.
۳-۳-‌ شاخص های اجتماعی – اقتصادی و … معرف منطقه
شاخص ­ها و ویژگی­های اصلی معرف منطقه
-تراکم ناخالص جمعیتی برابر با ۲۸۳ نفر در هکتار
-میانگین تعداد طبقات ۳ طبقه
۳-۳-۱-: جایگاه منطقه در سازمان فضایی طرح جامع (محورها، مراکز و پهنه­ها)
در سازمان فضایی طرح جامع تهران که در چارچوب ایده شبکه­ ای و برمبنای محورها، مراکز، پهنه­ها تهیه و پیشنهاد شده، جایگاه منطقه هشت در این سازمان فضایی را می­توان به موارد زیر تعریف کرد:
محورهای شمالی - جنوبی
محور طبیعی، عملکردی – حرکتی در امتداد رود دره دارآباد – بی­بی شهربانو که به عنوان یکی از محورهای شمالی – جنوبی شهر تهران محسوب می­ شود، از غرب منطقه عبور کرده و از محل تقاطع خیابان رسالت آغاز شده و از خیابان­های سبلان و شهید مدنی می­گذرد و با عبور از خیابان شهید فتاحی­منش، جاده دماوند را قطع می­ کند.
محورهای شرقی - غربی
محور فرهنگی انقلاب ارتباط مناطق شهری کرج (غرب) و دماوند(شرق) را با مرکز شهر برقرار می­ کند. بخش مرکزی این محور به عنوان مهمترین محور در بین سه محور شرقی – غربی سه گانه کلان شهر تهران محور فرهنگی شهر را تشکیل می­دهد و دو حد غربی و شرقی آن به دروازه­های تهران متصل می­ شود. این محور از جنوب منطقه هشت عبور می­ کند.
در منطقه، سه مرکز منطقه­ای میدان نبوت(هفت حوض)، حجربن­عدی(فلکه اول تهران پارس) و حدفاصل ۱۶متری اول و دوم در خیابان رسالت بعنوان مراکز با عملکرد منطقه­ای در سطح منطقه هشت معرفی شده­است. که تجهیز آنها از نظر تکمیل طرح سازمان فضائی منطقه ضرورت دارد.
۳-۴-الگوی توسعه و سازمان فضایی منطقه
ارکان الگوی توسعه این منطقه از تجهیز مراکز (کانون­ها) و محورها و کریدورها و ارتباط بین آنها با پهنه­های موجود شکل گرفته­است.
محور خدماتی گلستان – شهید مدنی در شرق بزرگراه امام علی(ع) درحد فاصل میدان رسالت تا چهارراه نظام­آباد، رسالت، دماوند، شهید آیت، جانبازان، شهید ثانی، خط ۲ مترو، بزرگراه­های تهرانپارس و صیاد شیرازی (پالایش و تکمیل)
مرکز خدماتی محله نارمک در میدان نبوت( هفت­حوض) (پالایش، تجهیز و توسعه)
مرکز خدماتی محله تهرانپارس در مرکز حجربن­عدی (فلکه اول تهرانپارس) (تجهیز و توسعه)
مرکز خدماتی محله مجیدیه (ایجاد)
پهنه ایستگاه مترو دردشت واقع در تقاطع رسالت و ۴۵ متری تهرانپارس (تجهیز و توسعه)
پهنه صنایع واقع در شرق منطقه ۸ و در لبه جاده دماوند و محور رسالت (پالایش، تجهیز و توسعه)
مراکز خدماتی محلات و نواحی (تجهیز، توسعه و ایجاد)
به علت پر بودن بافت منطقه، در استخوان­بندی سازمانی فضائی منطقه تغییر عمده­ای نمی­تواند ایجاد شود و تنها اصلاح برخی از مشکلات عمده عناصر استخوان­بندی منطقه را می­توان در دستور کار قرار داد و همچنین درکلیت استخوان­بندی منطقه با طرح جامع تهران تطابق کامل دارد.
جهت تشکیل محورهای شرقی - غربی که فقدان آنها در تمام نقاط شهر کاملاً محسوس است، پیشنهاد شده­است که خیابان شهید ثانی با عبور از بافت فرسوده وحیدیه به امتداد محور شهید مطهری در منطقه ۷ متصل گردد.
منطقه براساس سازمان فضایی طرح جامع و استخوانبندی و سازمان فضایی موجود منطقه از عناصر اصلی زیر تشکیل می­ شود:
فضاهای عمومی، عرصه ­های سبز و باز و مراکز شهری در محورهای شمالی – جنوبی و شرقی – غربی
عناصر و پهنه­های اصلی منطقه شامل، حوزه ­های سکونت، فعالیت و فراغت، محورهای عمل
۳-۵- مبانی و اصول پهنه بندی
پهنه­ بندی وضعیت موجود با بهره گرفتن از تحلیل­های چند لایه­ای انجام ­شده و اصول آن فراهم نمودن سازو کار کنترل و هدایت ساخت و ساز در چارچوب نقشه طرح تفصیلی شهر، به منظور سامان دادن به نحوه استفاده از اراضی و ارتقاء کیفیت و کارایی محیط شهری است. پهنه­های اصلی شامل؛ مسکونی، فعالیت، مختلط و حفاظت می­باشد. روش تعیین این پهنه­ها استفاده از اطلاعات میدانی برداشت شده و اطلاعات (فعالیت) ممیزی مرحله چهارم می­باشد. هر محدوده که حداقل ۵۰ درصد اراضی خود را به نوع خاصی از کاربری مرتبط با پهنه­های تعریف اختصاص داده باشد، یک زیرپهنه را بوجود آورده و از تجمیع آنها پهنه­ بندی وضع موجود تعیین شده­است. برمبنای اصول فوق در منطقه هشت پهنه حفاظت وجود ندارد.
پهنه مسکونی عام(R1): این پهنه مشتمل بر بخش­هایی از منطقه است که وجه غالب آن سکونت است و خدمات موجود در آن در سطح منطقه و پایین­تر است. این پهنه در منطقه هشت مشتمل بر پهنه مسکونی، متوسط و زیاد می­باشد.
پهنه مسکونی ویژه (R2): بافت مسکونی ارزشمند روستایی، بافت مسکونی ارزشمند تاریخی، بافت مسکونی ارزشمند معاصر، باغ مسکونی، مسکونی ویژه مرکزی و مسکونی ویژه. در این منطقه، محله نارمک به عنوان بافت مسکونی ارزشمند معاصر طبقه ­بندی شده­است.
پهنه محورهای شهری(R26): حفظ، تقویت و انسجام محله­های قدیمی و جدید و پایداری سکونت در آنها بهمراه تجهیز و دسترسی محله­ها به خدمات محله­ای و ناحیه­ای در قالب مراکز مستقل و یا مشترک از سیاست­های این پهنه می­باشد
پهنه فعالیت(S): این پهنه مشتمل بر محدوده­های است که وجه غالب آن کار و فعالیت است. تفکیک این پهنه به منظور جداسازی پهنه­های کار وفعالیت در سطح منطقه و ساماندهی آن به منظور ارتقاء کیفیت محیط شهری است
فعالیت تجاری و خدمات(S1) (با غلبه تجاری): شامل بازار و محور کار فعالیت تجاری و خدماتی
مراکز و گستره­های فعالیت خدماتی، تجاری و اداری (S2)( با غلبه سبز و باز): شامل گستره­ها و مراکز خدمات شهری با تجاری و اداری (انتفاعی)، گستره­های فعالیت اداری (غیرانتفاعی) با خدماتی و تجاری
صنعتی – کارگاهی(S3): شامل صنایع کارخانه­ای، گستره­ و محور صنایع کارگاهی و صنایع خدماتی
پهنه مختلط(M): این پهنه از استقرار توام کارکردهای سکونت و فعالیت شکل می­گیرد و به عنوان حایل و گذر میان پهنه­های سکونت و فعالیت قلمداد می­گردد.
فعالیت با مسکونی(M1): شامل، مختلط تجاری و خدمات با مسکونی، مختلط صنایع خدماتی و کارگاهی با مسکونی
گردشگری با مسکونی(M2): شامل، مختلط ویژه
۳-۶- کاربری‌ها و پهنه­ بندی استفاده از اراضی
بررسی کاربری­های موجود، با پهنه­های اختصاص یافته به هر کاربری نشان می­دهد، از سطح کل ۱۳۳۹ هکتار سطح نسبتاً وسیعی به کاربری مسکونی (حدود ۶۷۱ هکتار) اختصاص دارد که در پهنه­ بندی پیشنهادی این سطح به ۸۷۵ هکتار است. تفاوت عددی فوق صرفاً ناشی از محاسبه سطح شبکه معابر در داخل پهنه مسکونی می­باشد.
سطح­های پهنه فعالیت و مختلط با ۴۶۳.۹ هکتار (به انظمام شبکه معابر) است که ۱۶۱ هکتار از آن به کاربری­های فعالیت و خدمات و ۳۰۲ هکتار آن به پهنه مختلط اختصاص دارد
۳-۷-ساختار سلسله مراتب خدمات (مراکز و محورهای خدماتی)
در طرح جامع مراکز منطقه­ای که برای منطقه هشت معرفی شده ­اند، عبارتنداز، سه مرکز فرامنطقه­ای (میدان نبوت، فلکه اول تهران پارس، تقاطع رسالت با خیابان­های اثنی­عشری و همایی) که بهمراه چهارراه نظام آباد به عنوان مرکز جدید فرا منطقه­ای در طرح تفصیلی جدید پیشنهاد شده­است.

۳-۸- طرح‌های موضعی

عرصه ارزشمند تاریخی: ساماندهی بافت باارزش نارمک و میدان نبوت(هفت حوض)
عرصه ­های مستعد توسعه: میدان رسالت، کریدور خیابان رسالت، ساماندهی امتداد محور شهری انقلاب (خیابان دماوند)، ساماندهی پهنه صنعتی شمال شرق تهران، ساماندهی محور شهری دارآباد – بی­بی شهربانو (بزرگراه امام علی(ع))، مجتمع ایستگاهی پایانه مترو، ساماندهی میدان قدوسی
طرح­های موضعی منطقه

عرصه ­های بافت فرسوده: بازسازی بافت­های فرسوده وحیدیه و مجیدیه