۵-۵-۲- پیشنهادهای پژوهشی ۸۳
فهرست منابع و مآخذ ۸۴
پیوست ۹۲
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول۳-۱: نحوه امتیازبندی سؤالات پرسشنامه ۵۶
جدول۳-۲: نتایج آزمون آلفای کرونباخ ۵۶
جدول ۴-۱ : توزیع فراوانی معلمان بر اساس جنسیت ۶۰
جدول ۴-۲ : توزیع فراوانی معلمان بر اساس سابقه خدمت ۶۱
جدول ۴-۳ : توزیع فراوانی مدارس محل خدمت معلمان بر اساس جنسیت ۶۲
جدول ۴-۴ : توزیع فراوانی معلمان بر اساس تعداد مراجعات معلمان راهنما به کلاس درس آنها ۶۳
جدول ۴-۵ : نتایج آزمون کولموگروف – اسمیرنوف ۶۵
جدول ۴-۶ : نتایج توصیفی مربوط به سؤال اول تحقیق ۶۵
جدول ۴-۷ : نتایج آزمون t مربوط به سؤال اول تحقیق ۶۶
جدول ۴-۸ : نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسن مربوط به سؤال اول تحقیق ۶۷
جدول ۴-۹ : نتایج توصیفی مربوط به سؤال دوم تحقیق ۶۷
جدول ۴-۱۰ : نتایج آزمون t مربوط به سؤال دوم تحقیق ۶۸
جدول ۴-۱۱ : نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسن مربوط به سؤال دوم تحقیق ۶۹
جدول ۴-۱۲ : نتایج توصیفی مربوط به سؤال سوم تحقیق ۶۹
جدول ۵-۱۳ : نتایج آزمون t مربوط به سؤال سوم تحقیق ۷۰
جدول ۴-۱۴ : نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسون مربوط به سؤال سوم تحقیق ۷۱
جدول ۴-۱۵ : نتایج توصیفی مربوط به سؤال چهارم تحقیق ۷۱
جدول ۴-۱۶ : نتایج آزمون t مربوط به سؤال چهارم تحقیق ۷۲
جدول ۴-۱۷ : نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسن مربوط به سؤال چهارم تحقیق ۷۳
جدول شماره ۴-۱۸ : نتایج آزمون مقایسه میانگین رتبهی مؤلفه ها با استفاده آزمون فریدمن ۷۳
فهرست نمودارها
عنوان صفحه
نمودار ۴-۱ : توزیع درصد فراوانی معلمان بر اساس جنسیت ۶۰
نمودار ۴-۲ : توزیع درصد فراوانی معلمان بر اساس سابقه خدمت ۶۱
نمودار ۴-۳ : توزیع درصد فراوانی مدارس محل خدمت معلمان بر اساس جنسیت ۶۲
نمودار ۴-۴ : توزیع درصد فراوانی معلمان بر اساس تعداد مراجعات معلمان راهنما به کلاس درس آنها ۶۳
فهرست اشکال
عنوان صفحه
شکل ۱: نمودار چرخه نتایج برقراری روابط انسانی، اقتیاس از میر کمالی، (۱۳۸۲)، روابط انسانی در آموزشگاه. ۴۳
چکیده
هدف کلی از پژوهش بررسی تأثیر نقش معلمین راهنما بر افزایش کارایی آموزشی معلمان مقطع ابتدایی در شهر لامرد بود. روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی میباشد. جامعه آماری این پژوهش کلیه معلمان مقطع ابتدایی اعم از دخترانه و پسرانه شهر لامرد به تعداد ۱۲۵ نفر میباشد که از آنان سر شماری صورت گرفت. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه محقق ساخته کارایی آموزشی معلمان بود. به منظور محاسبه روایی پرسشنامه از روایی صوری و برای پایایی از روش آلفای کرونباخ استفاده شد. یافتهها با بهره گرفتن از آمار توصیفی نظیر فراوانی، میانگین، انحراف معیار، مد و میانه و آمار استنباطی نظیر تی تست مستقل، ضریب همبستگی پیرسون و آزمون فریدمن استفاده شد. تجریه و تحلیل داده ها نشان داد که ۱- نقش معلمان راهنما بر بهبود شیوهی تدریس معلمان موثر میباشد. ۲- نقش معلمان راهنما در مرتفع شدن مشکلات خاص به وجود آمده برای معلمان موثر میباشد. ۳- نقش معلمان راهنما در بهبود روابط انسانی حاکم بر فضای آموزشی موثر میباشد. ۴- همچنین نقش معلمـان راهنما بر بهبود شیوهی ارزشـیابی دانشآموزان موثر است. در نهایت بیشترین میانگین رتبه در بین ابعاد کارایی آموزشی از دیدگاه معلمان متعلق به بعد بهبود شیوه های تدریس معلمان بود.

کلید واژگان: معلم راهنما، کارایی آموزشی، شیوهی تدریس، مشکلات خاص، روابط انسانی، شیوهی ارزشـیابی، مدارس ابتدایی.
فصل اول
کلیات پژوهش
مقدمه
پیشرفت در آموزش و پرورش عموماً به صلاحیت و توانایی های کارکنان آموزشی به خصوص به ویژگیهای انسانی، تربیتی و حرفهای تک تک معلمان بستگی دارد. به تعبیر گیج بیتردید هیچ فرد دیگری به جز معلم نمیتواند تاثیر بیشتری بر آنچه در مدارس میگذرد داشته باشد (استار^[۱]، ۲۰۰۰). این معلم است که میتواند فرایند تعلیم و تربیت را فرایندی توام با لذت و کامیابی یا مأیوس کننده و بیثمر سازد. ضمانت اجرایی اصلاحات یک نظام آموزشی داشتن معلمان خوب و کارآمد است (فونتانا^[۲]، ۲۰۰۴). موفقیت یا شکست بهترین یا ضعیفترین برنامههای درسی به طراحی و اجرای معلم بستگی دارد. با نگاه به تغییر و تحول نظامهای تعلیم تربیت در سطح ملی و بین المللی این موضوع روشن میشود که بدون در نظر گرفتن جایگاه ویژه برای معلم هیچ یک از اهداف و خواسته ها تحقق نخواهد یافت و آموزش و پرورش به هیچ تحول علمی یا نوآوری مطلوب نمیتواند دست یابد. مگر این که پیشاپیش در شیوه های کار معلمان، بهعنوان کارگزاران واقعی، تغییر و تحولات مناسب به وجود آید (رئوف، ۱۳۷۹؛ به نقل از مرادی، فردانش، مهر محمدی و موسی پور، ۱۳۹۰).
شایستگی هر نظام آموزشی به اندازه شایستگی معلمان آن نظام و کارایی نظام آموزشی به کیفیت معلمان آن جامعه وابسته است.در واقع هیچ کشوری نمیتواند از سطح معلمان خود بالاتر رود. بر این اساس تربیت معلم سزاوار قوی ترین توجهات دقیق و مستمر است (یونسکو، ۱۹۹۹، به نقل از رحیم زادگان، شعبانی ورکی و کهن، ۱۳۸۸).
اتخاذ رویکردهای کارا– محور در سالهای اخیر سبب گردیده تا بهبود مستمر کیفیت یادگیری دانش آموزان و به تبع آن بهبود کیفیت تدریس و فعالیت های آموزشی به یکی از اهداف عمده آموزش و پرورش مبدل شود. موفقیت دانش آموزان در یادگیری منوط به در نظر گرفتن نیازهای آنان، تهیه و تدوین برنامههای تحصیلی و آموزشی مناسب در جهت پاسخگویی به این نیازها و سرانجام تدارک امکانات لازم برای آموزش ضمن خدمت و بهبود رشد کیفیت آموزشی معلمان و مربیان است. بدیهی است که امکانات آموزش عالی کشور آنچنان نیست که بتواند جهت بهبود و رشد کیفیت آموزشی کارکنان و معلمان وزارت آموزش و پرورش و بکارگیری تفکرات و شیوه های جدید آموزشی برای آنان کلاس های آموزشی ضروری و مناسب دایر نماید . با توجه به این شرایط آماده سازی ناظران و راهنمایان آموزشی برای کمک به مدیران و معلمان در رشد همه جانبه و بهبود کیفیت آموزشی و یادگیری دانش آموزان کوتاه ترین راه بوده و واجد اولویت است (وایلز و باندی^[۳]، ۱۳۷۶، ترجمه نیکنامی، ص ۷).
در واقع و از نظر حرفهای همانطور که اندرسن^[۴] (۱۹۹۴) بیان داشته نظارت و راهنمایی آموزشی در حال تبدیل شدن به یک ابزار بسیار کارآمد و اثربخش است که می تواند به معلمان در کسب نتایج مطلوب آموزشی کمک نماید.این امر آموزش و پرورش آینده را تضمین کرده، پیشرفت و توسعه هر کشوری را تسریع میبخشد همچنین کارایی نظام آموزشی را دو چندان میکند (به نقل از فتح الهی، ۱۳۸۸).
مضافاً کارایی معلم براساس نگرش، نیات و شخصیت از یک سو و همه جانبه بودن او براساس مهارت در توانمندسازی دانشآموزان از سوی دیگر سنگ بنای مدیریت کلاس درس است، اما معلم به مهارتها و فنونی سازمان دهنده نیاز دارد تا شرایط بهینه ای را برای تحقق یادگیری خلق کند (تاج الدین، ۱۳۸۲). در این میان برخی معلمان با چالش جدی ماوجه هستند و نیازمند راهنمایی و مشاوره فردی با تجربهتر و متخصص تر می باشند.