جنگ طولانی مدت در کشورهای خاورمیانه، مسلمانان فراوانی را برای شرکت کردن در آن به خود جذب کرده است.

الگوهای پیوستن افراط گرایی افراد و ویژگی متمایز انسان های افراطی به عوامل پیچیده ای بستگی دارد. فرض های کلی پذیرفته شده، فقر و نبود آموزش به عنوان دلایل اجتماعی و اقتصادی برای افراط گرایی هماهنگ با اظهارات پژوهش گران نیست، اگر چه کمابیش خشونت در شخصیت جنگجویان خارجی بر پایه کار داوطلبانه شخصی عمل می کند.
انواع انگیزه ها وجود دارد که منجر می شود این افراد سفر کنند تا در جهادی در سرزمین خیلی دور شرکت کنند، برخی معروف به جوینده هویت، با نیاز برآورده نشده ی برای تعریف هویت خود سفر می کنند. همچنین برای بعضی با توجه به نحوه مشارکت به عنوان جنگجوی خارجی انگیزه سفرشان میل به قدرت و منزلت است.
در ذیل به جنگجویان خارجی که دارای تابعیت اروپایی و آسیای مرکزی هستند، می پردازیم
اتباع و شهروندان اروپایی
مرکز بین المللی مطالعات افراط گرایی^[۳۷] تخمین می زند که ۱۸ درصد از تعداد کل جنگجویان خارحی اروپایی هستند. فرانسه، بریتانیا، آلمان، بلژیک و هلند دارای بیشترین جذب نیرو به دولت اسلامی هستند. شناخت این جنگجویان که چه کسانی هستند؟ و انگیزه شان چیست؟ در پس شرکت کردن در به اصطلاح جهادهای مختلف ناشناخته است. این گفتار که از دیدگاه پژوهش اروپایی عرضه می شود قصد دارد تا شناخت این پدیده را با درنظر گرفتن الگوهای پیوستن و عوامل ایجاد انگیزه گسترده تر کند.
انگیزه برخی از اروپاییان مبتنی بر انتخاب آگاهانه برای انتقام است، در حالی که دیگران از سرناامیدی، نداشتن احساس تعلق و یا از سر عناد به این گروه می پیوندد.
علاوه بر این، برخی از اروپاییان برای مقاصد مشروع، از جمله دیدن خانواده خود و یا برای آموزش سفر می کنند. اما متأثر از شرایط خشونت آمیز می شوند، در آن هنگام مأموران استخدام دولت اسلامی، دلایل و تشویق هایی برای شرکت کردن در جهاد ارائه می کنند.
رسانه های اجتماعی سکویی قابل توجه با قدرتی غیرقابل انکار هستند و این رسانه ها ترکیبی از اطلاعات و الهام هستند، گروه هایی نظیر داعش برای بسیج کردن گروه های خود از آنان بهره برده اند. استفاده فعال از رسانه های اجتماعی، منبع کلیدی ایجاد انگیزه پیوستن به جنگ با عنوان جنگجویان خارجی است.^[۳۸] (قابل دسترسی در سایت یاهو، مترجم افشین اشکوری کیایی)
۲- اتباع و شهروندان آسیای مرکزی
حضور اتباع کشورهای آسیای مرکزی، شامل زن و مرد در خاورمیانه با هدف شرکت در جنگ یا حمایت از داعش رو به افزایش است. فقدان چشم انداز اجتماعی، نبود آزادی های مذهبی، و در حاشیه قرار داشتن این افراد از نظر سیاسی از جمله دلایل گرایش به داعش می باشد. گروه بین المللی بحران در گزارشی در این باره نوشت: همه کشورهای آسیای مرکزی از حاکمیت ضعیف و فساد رنج می برند. هیچیک از این پنج کشور یعنی: ازبکستان، قرقیزستان، قزاقستان، تاجیکستان و ترکمنستان به ویژه در مناطق روستایی خدمات رفاه اجتماعی مناسب ارائه نکرده اند. سرویس های امنیتی این کشورها گرایش به استفاده از شیوه های خشن دارند و در مجموع قادر به رفع چالش پیچیده ناشی از داعش نیستند. کشورهای آسیای مرکزی به جای ترویج آزادی دینی توأم با حمایت در قانون اساسی سکولار و تلاش برای بهره مندی از تجارب اروپایی ها و آسیایی ها در اسکان مجدد به اصطلاح جهادی ها، با توسل به زور و سخت گیری بیشتر به افراط گرایی دامن می زنند. جذب نیرو توسط افراطیون در مساجد کشورهای آسیای مرکزی صورت می گیرد. اینترنت و شبکه های اجتماعی نیز نقش مهمی در این زمینه ایفا می کنند. افراط گرایی زنان در این منطقه ناشی از فقدان فرصت های سیاسی، اقتصادی، مذهبی و اجتماعی می باشد. بیشترین جذب نیرو توسط داعش از آسیای مرکزی از میان قوم ازبک صورت می گیرد برخی از این افراد در داخل کشور، برخی در خارج از کشور و عمدتاً به عنوان نیروی کار مهاجر جذب گروه های افراطی شده اند. منطقه آسیای مرکزی و به خصوص ازبکستان مستعد پرورش جنگجویان خارجی است، رفع این مشکل مستلزم اصلاح ساختار پلیسی و اتخاذ نگرش مدارا جویانه نسبت به دین است. (قابل دسترسی در سایت شورای راهبردی روابط خارجی^[۳۹]، ۲۰۱۴)
۲-۹- مزدوران و جنگجویان خارجی
جنگجویان تروریست خارجی پدیده جدید و نسبتاً غیرمنتظره جهانی است که موضوع جدیدترین قطعنامه های شورای امنیت، به شماره های ۲۱۷۸(۲۰۱۴) و ۲۱۹۹(۲۰۱۵) شورای امنیت سازمان ملل متحد واقع گردیده در حالی که پدیده مزدوری دارای سابقه تاریخی دیرین و قدمت طولانی می باشد وضعیت حقوقی مزدوران در پروتکل الحاقی ۱۹۷۷ عهدنامه های چهارگانه ژنو مشخص است که در ذیل به تعریف آن و وضعیت حقوقی مزدوران می پردازیم.
۲-۹-۱- تعریف مزدور^[۴۰]
وضعیت مزدوران دارای سابقه تاریخی دیرین است که پس از یک دوره ناپیدایی، مجدداً در قرن نوزدهم ظاهر شده است. مخصوصاً‌ کشورهای قاره آفریقا نسبت به این موضوع بسیار حساسند، زیرا از سال ۱۹۶۰، این نیرو در درگیری های مسلحانه آن قاره، از جمله در زئیر، بیافرا، آنگولا، کاتانگا، رودزیا، اتیوپی و اخیراً در لیبی نقش آفرین بودند. به رغم شناسایی مزدوری به عنوان یک جنایت ترذیلی در قوانین داخلی برخی از کشورها، از جمله کشورهای مذکور و مجازات اعدام برای آن، عهدنامه های چهارگانه ژنو به موضوع نپرداخته است. با تشکیل کنفرانس دیپلماتیک ژنو در زمینه حقوق بشر دوستانه در ۱۹۷۷، چشم انداز تا حدودی تغییر کرد و اولین پروتکل الحاقی سعی نمود تا تعریف مزدور و وضعیت حقوقی وی را مشخص کند.
۲-۹-۲- وضعیت حقوقی مزدور در پروتکل الحاقی ۱۹۷۷ ژنو
پروتکل الحاقی برای شناسایی مزدور اجتماع شش شرط را لازم می داند:
مزدور هر شخصی است که:
اختصاصاً در داخل کشور یا خارج از کشور به منظور نبرد در یک درگیری مسلحانه بین المللی استخدام شده باشد. بنابراین اگر شخصی به طور دائم استخدام شده باشد، این دیگر مزدور محسوب نمی شود؛
عملاً ‌و به طور مستقیم در یک درگیری مسلحانه بین المللی شرکت داشته باشد.
انگیزه ی وی از شرکت در درگیری مسلحانه بین المللی اساساً نفع شخصی باشد. این ویژگی، مزدور را از داوطلبی که در پی عقیده و آرمان خود می جنگد، متمایز می کند؛
تبعه یا مقیم سرزمین تحت کنترل هیچیک از طرف های درگیری نباشد؛
عضو نیروهای مسلح هیچیک از طرف های درگیری نباشد؛
از جانب کشوری که طرف درگیری نمی باشد، به عنوان عضو نیروهای مسلح آن کشور به منظور انجام وظایف رسمی فرستاده نشده باشد. (ضیایی بیگدلی، ۱۳۹۲، صص ۹۳ - ۹۲)
وضعیت حقوقی مزدور در پروتکل یکم الحاقی به این نحو آمده است: «مزدور حق ندارد که رزمنده یا اسیر جنگی قلمداد شود.»
با وجود این، مزدوران از حمایت های مقرر ماده ۵ عهدنامه جهارم ژنو و ماده هفتاد و پنج پروتکل یکم الحاقی و قواعد عرفی و موازین حقوق بین الملل بشر برخوردارند.
در سال ۱۹۷۷، سازمان وحدت آفریقا بر آن شد تا با تصویب معاهده ای پدیده مزدوری را در قاره آفریقا به طور کلی محو نماید. این معاهده (معاهده امحای کلیه اشکال مزدوری) در ۳ ژوئیه همان سال به تصویب رسید و از ۲۲ آوریل ۱۹۸۵ لازم الاجرا گردید، اما متأسفانه از آن زمان تا به امروز، پدیده مزدوری عملاً از قاره آفریقا رخت برنبسته است. نمونه اخیر آن (۲۰۰۱) بکارگیری مزدوران خارجی در درگیری مسلحانه در کشور لیبی.
موضوع مزدوری بار دیگر در ۴ دسامبر ۱۹۸۹ طی یک عهدنامه ی بین المللی تحت عنوان «منع استخدام، به کارگیری، تأمین هزینه و آموزش مزدوری» مطرح شد و مورد تصویب قرار گرفت و از سال ۲۰۰۱ لازم الاجرا گردید که این عهدنامه نیز از حمایت های جدی جامعه بین المللی برخوردار نمی باشد.
در خصوص وضعیت مزدوری در درگیری های مسلحانه غیر بین المللی، هر چند پروتکل دوم الحاقی ساکت است اما عمومات عرفی حاکم بر درگیری های مسلحانه بین المللی و عهدنامه ی مذکور، در درگیری های مسلحانه غیربین المللی را شامل می شود. (ضیایی بیگدلی، همان، ص ۹۴)
۲-۱۰- مسئولیت کیفری بین المللی
تحقق مسئولیت کیفری افراد در نظام بین المللی در مرحله نخست، منوط به تبیین اعمال فردی نامشروع و خلافی است که «جرم بین المللی» محسوب می شود و سپس، از آنجا که مهم ترین پیامد مسئولیت کیفری مجازات است، از این رو شیوه و نوع محاکمه و مجازات نیز بررسی می شود.
در حقوق بین الملل کلاسیک، مسئولیت بین المللی کشورها که ناشی از نقض مقررات بین المللی بود، تنها جنبه ترمیمی و جبرانی داشت. به عبارت دیگر، صرفاً‌ مسئولیت مدنی کشورها مطرح بود. در نتیجه مسئولیت بین المللی به هیچ وجه جنبه ترهیبی و ترذیلی نداشت و مسئولیت کیفری کشورها در هیچ صورتی مورد نظر نبود و اساساً ضمانت اجرای کیفری، جایگاهی در حقوق بین الملل کلاسیک نیافت.
به تدریج با توسعه و تحول حقوق بین الملل، بخشی از مقررات حقوق بین الملل کلاسیک در زمینه مسئولیت بین المللی دچار دگرگونی شد و حقوق بین الملل در جهت تکامل، گامهای اساسی و سریعی برداشت. قرن بیستم، به ویژه نیمه دوم آن را می توان سبز فایل نهاد مسئولیت بین المللی نامید. در این دوران هم زمان و همگام با تحول و تکامل قواعد کلاسیک حاکم بر مسئولیت مدنی کشورها، نوآوری های شگرفی در قلمرو ضمانت اجرای کیفری بین المللی پدیدار شد و نهاد جدیدی تحت عنوان مسئولیت کیفری بین المللی مطرح شد و اساس حقوق بین الملل نوینی به نام حق بین الملل کیفری پایه ریزی گردید. (ضیایی بیگدلی، ۱۳۸۶، ص ۲۴۶).
۲-۱۰-۱- تعریف جنایت بین المللی
تخلف از هر تعهد بین المللی، جرم بین المللی نیست، زیرا جرم بین المللی عملی است مخالف حقوق بین الملل که جامعه بین المللی بر اساس عرف یا معاهدات آن را جرم شناخته باشد. بنابراین، هیچ عمل یا خودداری از عملی را نمی توان جرم دانست، مگر به موجب مقررات حقوق بین الملل.
عامل جرم بین الملل، در هر حالتی شخص حقیقی است، خصوصیات شخص حقیقی، از هر حیث، موثر در مقام نیست. در نتیجه، اشخاص حقیقی، به دلیل ارتکاب جرم بین المللی در مقابل جامعه بین المللی مسئولیت کیفری دارند.
در حال حاضر، با توجه به مسئولیت بین المللی دولت، (طرح ۲۰۰۱ کمیسیون حقوق بین الملل^[۴۱] سازمان ملل متحد)، مسئولیت بین المللی جدید دولت ها، ناشی از ارتکاب جنایت بین المللی از نوع کیفری نیست، زیرا مسئولیت کیفری در حقوق بین الملل جزایی موجود هنوز محدود به افراد است، یعنی حتی اگر فرد به نام یا به عنوان کارگزار یا عامل یا نماینده دولت متبوع خود نیز مرتکب جنایت بین المللی موضوع ماده ۱۹ که (در طرح نهایی مواد یاد شده مورخه ۲۰۰۱ به طور کامل ماده فوق الذکر حذف شد) گردد، باز هم مسئولیت کیفری بین المللی برای او ایجاد خواهد شد، نه برای دولت. لیکن محاکمه و مجازات کارگزار یا نماینده یک دولت، در رابطه با جنایت بین المللی ارتکابی که در نهایت قابل انتساب به دولت باشد، چنین دولتی را از پرداخت یا ترمیم خسارات یا اعاده وضع به حالت عادی مبرّی نمی کند و مسئولیت بین المللی دولت متخلف، نه فقط در مقابل دولت متضرر یا مجنی علیه، بلکه در مقابل کلیه دولت های عضو جامعه بین الملل به قوت خود باقی است. (ضیایی بیگدلی، ۱۳۸۶، نجفی ابرند آبادی، ۱۳۷۴).
۲-۱۰-۲- انواع جنایات بین المللی
در این گفتار به انواع جنایات بین المللی، که مشتمل بر جنایات علیه صلح، جنایات علیه بشریت و جنایات جنگی است. در ذیل به تعریف انواع آن ها می پردازیم.
۲-۱۰-۲-۱- جنایات علیه صلح^[۴۲]
جنایات علیه صلح عبارت است از : «نقض عمده و فاحش هر تعهد بین المللی، که برای حفظ صلح و امنیت بین المللی اهمیت اساسی دارد، مانند ممنوعیت تجاوز». (جزء الف بند ۳ ماده ۱۹ مواد راجع به مسئولیت بین المللی کشورها مورخه ۱۹۹۶)
در اساسنامه دیوان کیفری بین المللی، مصوب کنفرانس رم، مورخ ۱۵ ژوئیه ۱۹۹۸، با ذکر اینکه رسیدگی به جنایت تجاوز، یکی از جرایم داخل در صلاحیت دیوان است، تعریف و شرایط اعمال صلاحیت دیوان را در این مورد منوط به اصلاح اساسنامه مطابق مواد ۱۲۱ و ۱۲۳ کرده است. (بند ۲ ماده ۵)
در مجموع، به رغم اینکه ماده ۱۹ طرح مواد راجع به مسئولیت بین المللی کشورها، از طرح نهایی آن حذف گردید و آن قسمت از مقررات اساسنامه دیوان کیفری بین المللی که مربوط به جرم تجاوز است، فعلاً‌ قابلیت اجرا ندارد، اما مسلماً‌ امروزه طبق حقوق بین الملل عرفی، عمل تجاوز یک جنایت بین المللی و نقض قاعده آمره بین المللی اصل عدم تجاوز است. (ضیایی بیگدلی، همان، ص ۲۹۲).
۲-۱۰-۲-۲- جنایات علیه بشریت^[۴۳]
جنایات علیه بشریت عبارتست از: «نقض عمده و فاحش هر تعهد بین المللی که برای حفظ وجود انسان و تضمین حق ملت ها در تعیین آزادنه سرنوشت آنان و تضمین حفظ محیط زیست اهمیت اساسی دارد.» (جزء ب بند ۳ ماده ۱۹ طرح مواد راجع به مسئولیت بین المللی کشورها مورخ ۱۹۹۶)
در اساسنامه دیوان کیفری بین المللی، رسیدگی به جنایات علیه بشریت را در صلاحیت دیوان دانسته است، اما هیچ تعریفی از جنایت علیه بشریت ارائه نکرده و تنها به ذکر مصادیق آن بسنده کرده است.
جنایات علیه بشریت بدون قید حصر به شرح زیر است:

• امیری،سعید(۱۳۸۳).بررسی تطبیقی صورتهای مالی تهیه شده بر مبنای استانداردهای حسابداری مالی با مبانی نظری گزارشگری مالی در ایران، پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشگاه تهران.

 

• ایلخانی، نریمان (۱۳۸۰). عوامل ناکارایی بازارهای مالی، نشریه بررسیهای مالی و سرمایه گذاری، شماره ۱، صص ۴۲-۳۱٫

 

• بلکویی،احمد(۱۳۸۱).تئوری های حسابداری، ترجمه علی پارسائیان ، دفتر پژوهش های فرهنگی ،تهران.

 

۵٫توکلی، اکبر(۱۳۷۸). «اقتصاد سنجی کاربردی»، انتشارات مانی، تهران.

 

• ثقفی،علی و اسفندیار ملکیان (۱۳۷۷). جامعیت گزارشهای سالانه و ویژگیهای مالی شرکتهای پذیرفته شده در سازمان بورس اوراق بهادار تهران. بررسی های حسابداری و حسابرسی،سال ششم،شماره ۲۲ و۲۳، صص ۳۴-۷٫

 

• نوروش،ایرج و غلامرضا کرمی(۱۳۸۰).حسابداری میانه ۱،ترجمه کتاب چستین و فلاهرتی و اوکانر ،انتشارات کتاب نو،تهران.

 

۸٫حافظ نیا، محمد رضا و غلامعلی سرمد (۱۳۸۶). «مقدمه ای بر روش تحقیق در علوم انسانی»، انتشارات سمت، تهران.

 

• حساس یگانه، یحیی (۱۳۸۲). تأثیر گزارش حسابرسان مستقل بر تصمیم گیری استفاده کنندگان، مطالعات حسابداری، شماره ۱، صص ۵۵-۴۱٫

 

• حیدرپور،فرزانه و حسن ازوجی (۱۳۸۹).بررسی عوامل موثر بر تجدید ارائه سود هر سهم. پژوهشنامه حسابداری مالی و حسابرسی،تابستان ۱۳۸۹; ۲(۶):۱۱۵-۱۳۳٫

 

۱۱٫خاکی، غلامرضا (۱۳۸۲). «روش تحقیق در مدیریت»، مرکز انتشارات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، تهران.

 

• خبیری ،حسن(۱۳۸۹). بررسی ارتباط بین تجدید ارائه صورتهای مالی و محافظه کاری بعد از آن در شرکتهای پذیرفته شده در بورس تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد ،دانشگاه پیام نور.

 

• دلاور، علی(۱۳۸۳). «مبانی نظری و علمی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی»، انتشارات رشد، تهران.

 

• ذکریایی ،مجتبی(۱۳۹۰). تاثیر تجدید ارائه صورتهای مالی بر رابطه بین بازده حاصل از سرمایه گذاری با سود هر سهم و جریانهای نقدی.پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشگاه قم.

 

• • رحمانی، حلیمه(۱۳۹۰). ارائه مدلی برای ارزیابی تاثیرگذاری خصوصیات کیفی گزارشگری مالی بر سودمندی گزارشگری مالی،پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشگاه تربیت مدرس.

 

• رحیمیان، نظام الدین(۱۳۸۰). تاملی در شیوه های تامین منابع مالی در واحدهای اقتصادی، حسابدار، شماره ۱۴۶،صص ۳۳-۲۸٫

 

• رضایی، جواد(۱۳۸۰). بررسی تأثیر انتشار گزارشهای میان دوره ای بر قیمت و حجم مبادلات سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد حسابداری، دانشگاه آزاد مشهد.

 

• ساعی ،محمدجواد و محمدعلی باقرپور و سید ناصر موسوی(۱۳۹۲)بررسی فراوانی و اهمیت تجدید ارائه صورت های مالی.مجله پژوهشهای حسابداری مالی ،سال پنجم ،شماره اول ،صص ۸۶-۶۷ .

 

۱۹٫سرمد، زهره و عباس بازرگان و الهه حجازی (۱۳۹۰). «روش های تحقیق در علوم رفتاری»، چاپ بیست و یکم، انتشارات آگه، تهران.
۲۰٫سوری، علی، (۱۳۸۹)، اقتصاد سنجی، چاپ اول، نشر فرهنگ شناسی، تهران.

 

• شباهنگ ،رضا(۱۳۸۵).مدیریت مالی،جلد اول ودوم ،چاپ پنجم ،تهران ،سازمان حسابرسی.

 

• پارسائیان(۱۳۸۸).تئوری حسابداری مالی، ترجمه کتاب شرودر،ریچارد جی وکلارک، مایرتل دبلیو و کی تی، جک ام ، انتشارات ترمه،تهران.

 

• صیدی، حجت اله(۱۳۸۴). ارزش گزارشگری در عصر اطلاعات، حسابدار، شماره۱۴۸، صص ۲۸-۲۶.

 

• عالم تبریز،اکبر و همکاران (۱۳۸۹). «تئوری احتمالات و آمار کاربردی»،انتشارات صفار، تهران.

 

۲۵٫عباس زاده، میرمحمد (۱۳۸۰). «روش های عملی تحقیق در علوم انسانی»، انتشارات دانشگاه ارومیه.

 

• کاظمی ،حسین(۱۳۸۹).مدلی برای سنجش تاثیر ارائه مجدد صورتهای مالی بر محتوای اطلاعاتی سود. رساله دکتری ،دانشگاه علامه طباطبائی.

 

• کاظمی یزدی، مرتضی (۱۳۷۶). نقش قانون تجارت و گزارشگری مالی در انگلیس، حسابدار، شماره ۱۱۹، صص ۵۵- ۴۹

 

• کمیته تدوین استانداردهای حسابداری (۱۳۹۱)،پیوست استانداردهای حسابداری ،مفاهیم نظری گزارشگری مالی،سازمان حسابرسی.

 

• مجتهدزاده،ویدا و سیدحسین علوی و نجمه خدابخشی (۱۳۸۸).رابطه تامین مالی و عملکرد عملیاتی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران.تحقیقات حسابداری بهار ۱۳۸۸; ۱(۱):۲۸-۴۹٫

 

• مکرمی، یدالله (۱۳۷۴). هدف از صورتهای مالی ویژگیهای کیفی اطلاعات مالی: بیانه پیشنهادی هیئت استانداردهای حسابداری انگلستان، حسابدار، دوره دهم، شماره ۱۱۰، صص ۱۳-۶٫

 

• نجارزاده ،محمدحسین و غلامحسین اسدی(۱۳۸۸).بررسی عکس العمل بازار سرمایه نسبت به تجدید ارائه صورتهای مالی ،پایان نامه کارشناسی ارشد ،دانشگاه شهید بهشتی.

 

• نجف تومرایی ،المیرا(۱۳۹۱).بررسی ارتباط بین تجدید ارائه صورتهای مالی و ریسک اطلاعاتی.پایان نامه کارشناسی ارشد ،دانشگاه الزهرا(س).

 

• ۳۳. نوروزی، محمد و محمد حسین جمشیدی(۱۳۹۰). مروری بر مبانی نظری تجزیه و تحلیل صورتهای مالی.حسابداری و مدیریت مالی، پاییز و زمستان۱۳۹۰، شماره۷.

 

• نیکبخت،محمدرضا و افسانه رفیعی (۱۳۹۱). تدوین الگوی عوامل مؤثر بر تجدید ارائه صورتهای مالی در ایران . مجله دانش حسابداری/ سال سوم/ ش ۹ / تابستان ۱۳۹۱ / ص ۱۶۷ تا ۱۹۴.

 

• هومن، حیدرعلی(۱۳۸۲). «آمار توصیفی در علوم رفتاری»، انتشارات نشر پارسا، تهران.

 

• Albring, s. , Huang,x.,Pereira,R.,Xu,X.,(2013) . The effects of accounting restatement on firm grow th. journal of Accounting and pnblic policy 32 , 357 – ۳۷۶ .

 

• Baber, W., Kang, S., Liang, L., Zhu, Z.,(2009). Shareholder rights, corporate governance and accounting restatement.Working Paper, Georgetown niversity.

 

• Baltagi, B. H. (1995). Econometric Analysis of Panel Data, John Wiley and Sons, New York.

 

• Callen j,L.,livnat ,J.,segal,D.(2006). Accounting Restatements: Are They Always Bad News for Investors?. Journal of Investing, Forthcoming.

 

• Cross, M.,robinson,E.,salhus,K.,zepralka,J.(2004).restatement of financial statement.selected legal and accounting issue,wilmer cutler pickering LLP , Washington D.C.

 

• Dzinkowski ,R(2007).whats keeping corporate controllers up at night?,strategic finance :34-39.

 

• Ettredge, Michael., Huang, Ying., Zhang, Weining.(2012).Restatement Disclosures and Management Earnings Forecasts.Electronic copy available at: http://ssrn.com.

 

• Financial accounting standards board(1978),statement of financial accounting concepts,NO,1.objectives of financial reporting by business enterprises.

 

• Hribar,paul.,jenkin,nicol thorne.,(2004). The Effect of Accounting Restatements on Earnings Revisions and the Estimated Cost of Capital.working paper.

– ساختمان قدیمی مسعود اصمعی :
این ساختمان در میدان چهار پادشاهان ٬ خیابان کاشف غربی ٬ کوچه عبدالله زاده واقع شده که از یک سو به محله قدیمی پرده سر و از سوی دیگر به مرکز محله گابنه منتهی می شود.این بنا در دو طبقه با زیربنایی حدود ۱۲۵ متر مربع و هر طبقه به صورت ذوزنقه ساخته شده است. مصالح به کار رفته در بنا از چوب٬ سفال و آجر می باشد. از نکات حائز اهمیت و جالب توجه آن چاه آبی است که از آن به عنوان یخچال استفاده می شود. بنا در دو طبقه و دارای پلانی خطی می باشد و ارتباط بین فضاهای مختلف بنا به دو گونه صورت می گیرد:
یکی از طریق بازشوهایی که بر روی یک محور قرار دارند و به شکل اتاق هایی تو در تو عمل می نمایند و دیگر از راه ایوان باریکی در ضلع شرقی بنا ٬ رو به حیاط. سبک واسلوب ساختمان دارای ویژگی های معماری سنتی گیلان است.تاریخ احداث بنا را می توان به دوره قاجار نسبت داد. ساختمان اصمعی در بهمن ماه ۱۳۸۳ با شماره ۱۱۱۵۱ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. (عربانی ٬ ۱۳۸۷ ٬ ص ۱۷۱۰ )
– ساختمان قدیمی کیا موسوی اصمعی :
یکی از بناهای بازمانده در بافت قدیمی لاهیجان این ساختمان است که در خیابان کاشف غربی ٬ محله گابنه قرار دارد.مصالح به کار رفته در ساخت این بنا از آجر٬ چوب ٬ سنگ ٬ و ملاط و آهک می باشد. بام بنا سفالپوش است و از مصالحی چون خشت وچوب برای تزئینات در و پنجره استفاده شده است. ساختار فضایی این بنا تا حدودی متفاوت بانمونه های مجاورش می باشد.تزئینات زیبا و بدیع ساختمان ٬ همواره آنرا از یک بنای مسکونی معمولی هم عصر خود متمایز می سازد. گچبری ها و نقاشی ها و سایر تزئینات داخلی از ویژگی های اثر است. تنوع تزئینات بنا و شکل بازشو ها و ارسی ها منحصر به فرد است. این بنا در دوطبقه بر روی دیوارهای ضخیم و در جهت شرقی-غربی استقرار یافته است.نمای اصلی بنا به تبعیت از ویژگی های اقلیمی منطقه به سمت جنوب با تزئینات و تناسب جالب توجهی آراسته گشته است.با توجه به مجموعه شواهد و ویژگی های معماری بنا قدمت آنرا می توان به اواخر دوره قاجار و اوائل حکومت پهلوی نسبت داد. این اثر ارزشمند تحت شماره ۱۱۵۲ مورخ ۱۱/۷/۸۳ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. (عربانی ٬ ۱۳۸۷ ٬ صص ۱۷۱۱-۱۷۱۰)

- حمام گلشن :
این حمام در مقابل بقعه چها پادشاهان و نزدیک مسجد جامع در محله میدان قرار دارد. حمام گلشن را می توان یکی از قدیمی ترین و زیبترین حمام های گیلان نام برد که هنوز هم کاربری خود را حفظ نموده است. گفته می شود به دستور سید حسن کیا والی بیه پیش لاهیجان در محله میدان ٬ این حمام احداث گردید. این حمام در زمان فتحعلی شاه قاجار مرمت و بازسازی شده است. این بنا علیرغم تعمیراتی که در زمان قاجاریه صورت گرفته می تواند متعلق به دوره قبل از صفویه باشد. ستون های سنگین و طاق های جناقی و سربینه و گرمخانه آن حکایت از قدمت بنا دارد.گنبدهای بزرگ بنا با ترکیب بسیار مناسبی بر ستون های سنگی یکپارچه استوار است که با روکش های طرح اسلیمی آهک بری شده فضایی دلپذیر را ایجاد نموده است. مصالح اصلی بنا از آجر و گل آهک و ساروج است. (قربانی ٬ ۱۳۷۵ ٬ صص ۲۳۶ - ۱۳۷ )
بخشی از این حمام با گسترش شهرسازی و لزوم احداث خیابان و میدان ٬ ویران شده است. بنای حمام پلان کثیرالاضلاع داشت و برای ساخت آن از آجرقرمز محلی ٬ ساروج و گل آهک استفاده شده است. در تعمیرات اخیر پس از زلزله گیلان برای استحکام بنا از مصالح جدید استفاده شد.در سنگ کاری شده امروزی حمام در کوچه ای در ضلع جنوب آن واقع شده است. با گذر از ورودی به رخت کن می رسیم.طول رخت کن حدود ۱۰ متر و در سمت راست آن ٬ اتاقکی در سطحی پایین تر واقع شده که به گرمخانه معروف است.در شمال رختکن ٬ صحن حمام با ده ستون قرار داردو وسیع ترین قسمت بنا به شمار می رود.
کف گرمابه با موزاییک و ازاره دیوارهای جانبی تا ارتفاع ۱۸۰ سانتیمتر کاشی کاری جدید شده است. گنبد میانی در حدود ۸ متر ارتفاع دارد و حباب هایی بر روی آن کار گذاشته شده است که نور داخل حمام را تامین می نماید.در فواصل طاق های جناقی و دیوارهای جانبی گنبدهای کوچکی به صورت کاسه برگردان به ارتفاع حدود ۳٫۵ متر٬ فضای فوقانی را مسقف می سازد.
در شمال شرقی صحن دو هشتی وجود دارد. اضلاع مقابل هشتی ها حدود ۴٫۵ متر و ارتفاع گنبد آنها ۵٫۵ متر است. در ضمن در دیوارهای هر ضلع طاق نمایی به چشم می خورد . کانال کوچک با شیاری ٬ آب مصرف شده دوش ها را به صحن حمام هدایت می کند.در جنوب هشتی دوم ٬ خزانه یا مخزن آب گرم قرار دارد.در قسمت های مختلف حمام ٬ معمار با بهره گرفتن از اسلوب های خاص و با انواع آجر چینی به مسقف کردن بنا همت گماشته است. گرمخانه یا فضای بالای صحن حمام در قسمت فوقانی ستون های هشت گانه میانی دارای کاربندی هشت ونیم هشت است. در بالای کاربندی ها گنبدی دیده می شود که فضای اصلی این قسمت را مسقف می سازد.این گنبد بزرگترین و بلندترین گنبد در بنای فعلی حمام است. سقف چهار هشتی که دو به دو در شمال غربی و جنوب غربی بنای حمام واقع شده ٬ گنبدی شکل است. خزانه یا مخزن آب گرم حمام نیز که بین هشتی ها قرار گرفته دارای گنبد با فیلپوش هایی در چها کنج است. (سیمای میراث فرهنگی ٬ ۱۳۸۰ ٬ صص ۱۴۳ - ۱۴۲ )
– آرامگاه چهار پادشاه (چهار اولیا ) :
این بقعه در محله میدان و نزدیک مسجد جامع و حمام گلشن واقه شده است. بنای اصلی بقعه به شکل مستطیل با چها اتاق و ایوان در جهت شمالی است. ایوانی به طول ۲۹٫۷۴ متر و پهنای ۵٫۳۳ متر است. عرض ایوان تا لبه بیرونی فیل پاها ۴ متر و قسمت زیر پره سه پشته ایوان ۱۳۳ سانتیمتر است. طاق ایوان لمبه کوبی با درزپوش پهن و پره ایوان بر دو شیر سر متکی است.سراسر بام اتاق ها و ایوان سفالی است و طاق ایوان بر ۶ فیلپای آجری استوار است. پایین و بالای فیلپاها مربع و میان آنها هشت ضلعی دو به دو برابر است. کاشی های به کار رفته در قسمت پایینی دیوار و فیلپاها اکثرا به دوره قاجار مربوط است. نمای دیوار شمالی با نقاشی های مذهبی پوشانیده شده بود که به مرور زمان و در تعمیرات قسمت های زیادی از آنها از بین رفته است.
بقعه چهار پادشاه مزار ۴ تن از بزرگان لاهیجان بدین ترتیب است:

 

1. 1. سید خورکیا متوفی سال ۶۴۷ ه .ق

 

1. 1. سید علی حسینی متوفی سال ۷۹۱ ه.ق

 

1. 1. سید رضا حسینی متوفی سال ۸۲۹ ه.ق

 

1. 1. سید رضی کیا متوفی به سال ۸۲۹ هوق

 

(قربانی ٬ ۱۳۷۵ ٬ صص ۲۰۹-۲۰۸ )
– بقعه میرشمس الدین :
این بقعه در باختر میانه لاهیجان و در محله اردوبازار جای گرفته است. سردر و بقعه ٬هر دو در دوره صفویان ساخته شده اند و روی صندوق بقعه ٬ تاریخ ۱۰۱۷ ه.ق به چشم می خورد. بنا بقعه دارای اتاق میانی آرامگاه با سقف گنبدی است که در پیرامون آن اتاق ها و ایوان قرار دارد. در بخش خاوری بقعه ایوانی با چهار فیلپای قطور دیده می شود. کاشیکاری ازاره ایوان و اتاق حرم مربوط به دوره قاجار است.پنجره های مشبک رنگارنگ و گوشواره های گچبری شده و کتیبه های نستعلیق گنبد از دیگر تزئینات بنا به شمار می آیند. (کشوردوست ٬ ۱۳۸۵ ٬ ص ۲۵۱ )
طول و عرض بقعه ۱۵٫۵*۱۵٫۵ متر است و در قسمت شرق بقعه ایوانی با چهار فیلپای قطور دیده می شود. کاشیکاری ازاره ایوان و اتاق حرم مربوط به عصر قاجار است . پنجره های مشبک رنگارنگ و گوشواره های گچبری شده و کتیبه های نستعلیق گنبد از دیگر تزئینات بنا هستند. اشعار گنبد در سال ۱۲۷۴ ه.ق نوشته شده و از شاعری به نام ” گلشن ” است. صندوق چوبی بقعه دارای کتیبه ای به خط نسخ و نوشته ” محمدبن داود کیا ” و واقف آن زنی به نام ” تی تی سلطان ” بود. تاریخ صندوق ۱۰۱۷ و ۱۰۱۸ هجری است. (سیمای میراث فرهنگی ٬ ۱۳۸۰ ٬ صص ۱۲۶-۱۲۴ )
– بقعه و مقبره شیخ زاهد گیلانی :
این بقعه در روستای شیخانور یا شیختنه بر در ۴ کیلومتری شرق لاهیجان در دامنه کوه و در میان مزارع سبز چای واقع شده است که مدفن شیخ تاج الدین ابراهیم ملقب به شیخ زاهد گیلانی از عرفا و دراویش بزرگ و از استادان شیخ صفی الدین اردبیلی است. شیخ زاهد در سال ۷۱۱ قمری دار فانی را وداع گفت و بعدها به سال ۸۹۲ قمری سلطان حیدر صفوی به سبب خوابی که دیده بود ٬ با معماران و نجارانی که از شهر شیروان با کشتی به گیلان منتقل شده بودند ٬ این بنا را ساخت و جسد شیخ را به آنجا منتقل کرد. (کیوانی ٬ ۱۳۹۰ ٬ ص ۷۴ )
این بنا دارای دو اتاق است که درشمال اتاق ها ایوان درازی باهفت فیلپا و در بخش خاوری حرم ایوانی با شش فیلپا و بخش جنوبی اتاق نیز ایوانی باشش فیلپا دیده می شود.ازاره دیوارهای ایوان ها تا بلندی ۱۱۵ سانتیمتر با کاشیکاری هفت رنگ دوره قاجار تزیین شده است. تاقچه هایی با طاق جناقی در بخش های گوناگون ایوان به چشم می خورد. از زیباترین بخش های بنا باید به گنبد هرمی و هشت ترک آن اشاره کرد که شیب تند آن برای گذر نمودن سریع آب ساخته شده است و روی حره را با کاشی کاری زرد ٬ آبی٬ سفید و سیاه با نقش های هندسی و گلدار پوشش داده اند. پیرامون گنبد را با سفال پوشانیده اند. (کشوردوست ٬ ۱۳۸۵ ٬ ص ۲۵۰ ) بقعه شیخ زاهد گیلانی ٬ متعلق به قرن نهم قمری بوده و دارای شماره ثبت ملی ۸۲۴ سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور است.
– تفرجگاه جنگلی شیخ زاهد :
طرح تفرجگاه جنگلی شیخ زاهد در آبان ماه ۱۳۸۱ مورد تایید اداره جنگلداری و پارک های استان گیلان قرار گرفت. هدف از اجرای این طرح ایجاد محیط مناسب برای دوستداران طبیعت ٬ توسعه صنعت توریسم و جلوگیری از روند تجاوز و پیشروی اراضی مزروعی و باغ های چای اطراف عنوان شده است.پارک جنگلی شیخ زاهد در ۳ کیلومتری جاده لاهیجان –لنگرود واقع شده است و به طول ۳ کیلومتر ادامه پیدا می کند. مساحت مفید پیش بینی شده حدود ۵۰ هکتار می باشد ٬ که بر روی دامنه مشرف به جاده لاهیجان قرار دارد٬ روستای شیخانبر در کنار آن قرار دارد.در مورد جاذبه های توریستی تفرجگاه جنگلی شیخ زاهد در نشریه اداره جنگلکاری و پارک های استان گیلان چنین نوشته شده است:
” نقاط ارتفاعی با دید بالا و تنوع گونه گیاهی بالا چشم اندازی زیبا از شالیزارهای ضلع شمال جاده لاهیجان به لنگرود ٬ وجود باغات چای و آرامگاه تاریخی شیخ زاهد از جاذبه های گردشگری پارک بوده که امتیاز عرصه را بالا می برد. همچنین وجود استخر زیبا و کوه معروف به شیطان کوه در نزدیکی لاهیجان هر ساله مسافران زیادی را به این مناطق جلب می کند.”
چگونگی عملیات برای اجرای طرح این تفرجگاه بدین قرار است:

 

• • توسعه جاده خاکی موجود در ۳٫۸ کیلومتر

 

• • احداث جاده ۱٫۲ کیلومتر

 

• • خرید زمین برای احداث جاده ۱ هکتار

 

• • ساخت گذرگاه پلکانی ۶٫۷ کیلومتر

 

• • پاکتراشی طرفین گذرگاه ۶ هکتار

 

• • نصب حصارهای چوبی ۱۳٫۴ کیلومتر

 

• • احداث واحدهای خورگشتگاه ۲۰ واحد

 

هزینه کل طرح ۵۲۰۱۱۰۵۰۰۰ ریال برآورد شده است. (عربانی ٬ ۱۳۸۷ ٬ ص ۱۷۱۶ )
– بقعه میر شهید :
این بقعه از ماندگارهای دوره قاجار می باشد که در بخش خاوری لاهیجان جای گرفته است. این بنا از اتاقی چهارگوش و ایوان هایی در پیرامون با ستون های چوبی شکل گرفته است. بر روی اتاق حرم گنبدی کوتاه قرار دارد و بر کمربند این گنبد اشعاری از محتشم کاشانی نوشته شده است. ضریح بقعه چوبی ٬ گره چینی شده و مشبک است و نوشته ای از علی نقی فرزند آقا میرزا علی رضا به تاریخ ۱۲۰۶ ه.ق بر روی آن دیده می شود.بر بالای هر ورودی گچکاری های مشبکی ساخته شده است. بنا به نوشته رابینو ٬ سید احمد بن امام موسی کاظم معروف به آقا میر شهید از فیروزکوه به گیلان آمد و در جایگاهی که تالان مدفون است ٬ کشته شد. بنای نخستین بقعه امیرشهید در سدخ هشتم هجری قمری بر پا داشته اند و در سال های بعد مقبره ای بر جایگاه نخستین بنا نموده اند. (کشوردوست ٬ ۱۳۸۵ ٬ ص ۲۵۱ )
– بقعه آقا سید موسی بارکوسرا :
این بقعه در روستای بارکوسرا٬ یکی از ۳۰ آبادی دهستان شیرجوپشت از بخش رودبنه شهرستان لاهیجان می باشد. با توجه به معماری بنا و کاشی های کف ورودی ها و تاریخ های ذکر شده در کنار نقاشی ها می توان گفت که قدمت این بنا به دوره قاجاریه می رسد. بالای سر در ورودی جنوبی این عبارت نوشته شده است٬ ” تعمیرات این بقعه متبرکه که از بنیاد تا این مکان باعث و بانی آقا مشهدی علی اکبر کدخدا ولد مرحمت پناه آقا مشهدی جبار با مشهدی صفرعلی ولد مرحوم مشهدی نظر محمد ساکنان بارکوسرا عمل استاد آقاجان ولد مرحمت پناه استاد غلامحسین نقاش ساکن لاهیجان به تاریخ شهر محرم الحرام هذا السنه ۱۳۳۰ “. در این بقعه یک ضریح قدیمی چوبی با گره های زیبا به شکل ساده و به ابعاد ۱۹۳ در ۱۴۳ سانتیمت وجود دارد. بنا ٬ به عنوان زیارتگاه و مکان مذهبی بوده و از آن جهت انجام اعمال زیارتی و مذهبی استفاده می شود.از خصوصیات بارز آن می توان به سر ستون های نقشدار و شیرسرهای چند پشته ایوان و دامنه های اطراف و همچنین نقاشی های مذهبی بنا اشاره نمود و از دیگر خصوصیات بارز این بنا انجام مراسم علم بندی در روز سوم محرم و علم واچینی در عصر روز دهم همان ماه است.
انواع سر ستون ها ٬ سر شیرهای برش خورده و نقشدار٬ نقاشی های مذهبی به سبک قهوه خانه ای بر جدارهای داخلی و خارجی بنای بقعه و آیات قرآنی کتیبه های بالای دیوارها از عوامل تزیینی این بنا می باشند.این بقعه با شماره ۹۴۰۳ جز آثار ملی به ثبت رسیده است. (عربانی ٬ ۱۳۸۷ ٬ ص ۱۷۱۴ )
– بقعه پیر علی :
بنای اصلی این بقعه هشت ضلعی است و دارای ۴ درب در چهار طرف اصلی است که به ایوان ها باز می شود.سقف حرم از داخل کوتاه و آجری است و برجستگی گنبد بسیار کم است. در کمربند داخلی گنبد ابیاتی از هفت بند محتشم کاشانی نوشته شده است که تاریخ تحریر آن سال ۱۲۳۵ ه. ق است٬ ۴ ایوان در چهار جهت دارد و هر ایوان هفت ستون دارد و مجموع ستون ها بالغ بر ۲۸ عدد است و لبه بام یک پشته ٬ بام سفالی است. صندوق مزار ساده و چوبی است.
در شمال و غرب این بقعه حسینیه ای بوده است و در ضلع جنوبی آن تکیه ای قدیمی بوده است والان مسجدی تازه بنا در این محل ساخته اند. (قربانی ٬۱۳۷۵٬ صص ۲۲۹-۲۲۸ )
– بقعه آقا سید حسن شیرجو:
این بقعه واقع در روستای صیقل بنه از توابع دهستان شیرجوپشت در بخش رودبنه است.بنا دارای پلانی با ابعاد ۳٫۸۰* ۴٫۸۵ متر است که در هر چهار طرف آن ایوان هایی به شکل غلام گردشی ساخته شده است.در هر ضلع از ایوان ها شش ستون چهار سو با سر ستون های برش خورده و نقشدار به فواصل معین قرار گرفته که جملگی بار وارده سقف را به همراه دیوارهای بقعه تحمل می کنند. سقف ایوان های بقعه واشان کشی و روی آن با تخته پل کوبی شده و با چوب های مخصوص درزپوش گردیده است. دامنه بیرونی ایوان سه پشته و سقف بنا سفالپوش است. همچنین جهت ورود به ایوان بنا می بایست از پله هایی که در ضلع شرقی بنا تعبیه شده استفاده کرد. ضریح بقعه چوبی و قدیمی است که اخیرا روی آنرا با فلز پوشانده اند.
باتوجه به سبک وشیوه احداث بنای بقعه و نقاشی های مذهبی که در گذشته بر بدنه دیوارهای بنا ترسیم شده و نیز مقایسه این بنا با سایر بناها ی شهرستان لاهیجان می توان قدمت آنرا به دوره قاجار نسبت داد. این اثر ارزشمند در آبان ماه ۱۳۸۲ باشماره ۱۰۵۸۸ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. (عربانی٬ ۱۳۸۷ ٬ ص ۱۷۱۵ )
– مناره مسجد شعربافان :

 

 

از مزایای این میراگرها می‌توان افزایش کارایی سازه در مقابل زلزله به سبب تمرکز خرابی به نقطه مشخصی از سازه اشاره کرد. این میراگرها تا حدی موجب افزایش سختی سازه می‌شوند به‌طوری‌که نسبت جابجایی‌ها را به ۳/۰ تا ۷/۰ سازه اصلی می‌رسانند. بر ظرفیت باربری سیستم تأثیری ندارد و اینکه بعد از زلزله به‌راحتی تعویض می‌شود. این میراگر تسلیمی ۵۰ تا ۸۰ درصد انرژی ورودی سازه را جذب می‌کند. از معایب این وسیله می‌توان به تغییر شکل دائمی بعد از زلزله اشاره کرد .
۲-۵-۵ میراگرهای آلیاژ فلزی با تغییر شکل حافظه‌ای
آلیاژها با تغییر شکل حافظه‌ای نوعی از آلیاژهای فلزی با خواص فوق الاستیک هستند. آن‌ ها می‌توانند کرنش‌های بیش از %۱۰ را تحمل کنند و هیچ تغییر شکل ماندگاری بعد از باربرداری نداشته باشند. اثر این مصالح اولین بار در سال ۱۹۳۰ مشاهده شد. محققین در سال ۱۹۶۲ در آزمایشگاه وابسته به نیروی دریایی این پدیده را در آلیاژهای نیکل-تیتانیم^[۵۷] (نیتی یا نیتیونول)^[۵۸] مشاهده کردند. این مواد از دو کریستال مختلف ساخته‌شده است که یکی ماده ترد و دیگری ماده نرم و یا ترکیب آن‌ ها می‌باشد که ماده ترد با افزایش دما سخت شده و ماده نرم با افزایش دما نرم می‌شود. ماده فلزی ترد به‌صورت سازه کریستالی چهارضلعی می‌باشد و ماده نرم به‌صورت سازه کریستالی مکعبی می‌باشد. به همین دلیل آلیاژها با تغییر شکل حافظه‌ای بر اساس دو کرنش و دمای داخلی تغییر می‌کند و به همین دلیل اغلب به آن مواد هوشمند گفته می‌شود.
به علت مشخصه‌ های به نسبت بالای میرایی آن، از آن به‌عنوان میراگر استفاده شود. این مواد می‌توانند هم به‌عنوان میراگر غیرفعال و هم به‌عنوان میراگرهای فعال استفاده شوند. این میراگرها را می‌توان بر اساس رفتار آن‌ ها به دسته‌ه ای زیر تقسیم کرد:
۱- آلیاژها با تغییر شکل حافظه‌ای ممکن است مانند فعال‌کننده عمل کنند.
۲- آلیاژها با تغییر شکل حافظه‌ای اثر به‌اصطلاح “اثر ماندگار شکل ” را نشان می‌دهند.
۳- آلیاژها با تغییر شکل حافظه‌ای اثر مافوق الاستیک را نشان می‌دهند.
۴- آلیاژها با تغییر شکل حافظه‌ای اثر میراگرهای تسلیمی را در حالت فلزی خالص نشان می‌دهند.
حالت‌های سوم و چهارم بیشتر به‌صورت میراگر استفاده می‌شوند، که در ادامه توضیحاتی در مورد آن ارائه می‌شود.
اگر دمای محیط به بیشتر از حالت فلز نرم برسد آلیاژها با تغییر شکل حافظه‌ای مانند فوق الاستیسیته رفتار می‌کند. فلز نرم و ضعیف تا زمانی که به حالت پلاستیک برسد تغییر شکل می‌دهد. سپس فلز نرم به فلز سخت تغییر شکل می‌دهد. زمانی که حالت فلز ترد به وجود آمد قسمت مسطح و پایدار تمام می‌شود و منحنی تنش و کرنش با شیب مشابه ناشی از مدول الاستیسیته کمتر فلز نرم نسبت به فلز سخت حرکت می‌کنند. در طی باربرداری ، فلز سخت به فلز نرم در شرایط پایدار تنش پایین‌تر تغییر خواهد کرد. سرانجام آلیاژها با تغییر شکل حافظه‌ای دوباره شامل ماده نرم خالص می‌شود. این ناحیه بسته توسط مسیر تنش و کرنش برابر اتلاف انرژی در هر سیکل است ( شکل(۲-۱۲)). بنابراین آلیاژها با تغییر شکل حافظه‌ای در حالت فوق الاستیک می‌توانند به‌عنوان میراگر استفاده شوند.

منحنی‌های تنش و کرنش و جزییات انتقال حرارت برای اصطلاحاً رفتار فوق الاستیک[۵۵]
اگر دمای محیط انتهای حالت فلز سخت و ابتدای حالت نرم بماند آلیاژها با تغییر شکل حافظه‌ای ممکن است مانند فلز ترد خالص عمل کرده و اگر دما ثابت باشد به‌صورت میراگر هیسترزیس عمل کنند(شکل(۲-۱۳)). اساساً، آلیاژها با تغییر شکل حافظه‌ای در حالت نرم نیز می‌توانند به‌عنوان میراگر هیسترزیس عمل کنند. هرچند، مزایای بیشتر میراگر هیسترزیس فلز ترد بیشتر از فلز نرم است:
۱- مدول الاستیسیته فلز ترد کمتر از فلز نرم است. بنابراین منحنی تنش و کرنش ناحیه بزرگی را برای تنش مشابه دربرمی گیرد که میرایی بالاتری را برای سازه‌های موردنظر نتیجه می‌دهد.
۲- به علت تغییر جهت مجدد متغیرهای ماده ترد ، ماده ترد می‌تواند تعداد بیشتری سیکل‌های تغییر شکل را نسبت به ماده نرم بدون گسیختگی برای انرژی جذب‌شده مشابه را تحمل کند.

منحنی‌های تنش و کرنش و جزییات انتقال انرژی برای حالت میرایی هیسترزیس فلز ترد[۵۵]
به خاطر حلقه‌های هیسترزیس بزرگ‌تر، آلیاژ با تغییر شکل حافظه‌ای در حالت فلز ترد می‌توانند به‌عنوان میراگرهای هیسترزیس رفتار می‌کنند(شکل (۲-۱۳)). میراگرهای غیرفعال آلیاژ با تغییر شکل حافظه‌ای معمولاً بر اساس همین اثر عمل می‌کنند. در شکل(۲-۱۴) مقایسه دو حالت هیسترزیس فلز ترد و حالت فوق الاستیک را می‌توان دید[۵۵].

حلقه‌های هیسترزیس برای میراگرهای آلیاژی با تغییر شکل حافظه‌ای a) رفتار فوق الاستیک SMA و b) میرایی هیسترزیس فلز ترد[۵۵]
۲-۶-۵ میراگرهای اصطکاکی
این نوع میراگر بر اساس مکانیزم اصطکاک بین اجسام صلب نسبت به یکدیگر عمل می‌کند. در حقیقت اصطکاک یک مکانیزم عالی اتلاف انرژی است و به‌صورت گسترده و موفقیت‌آمیزی در ترمزهای خودرو و اتلاف انرژی جنبشی به‌کاررفته است. مصالح گوناگونی برای سطوح لغزنده استفاده شدند. از آن‌ ها می‌توان به لایه‌های ترمز روی فولاد، فولاد روی فولاد، فولاد روی برنج، و در اتصالات پیچ شده لغزنده به ترکیب گرافیت با برنز روی فولاد ضدزنگ و دیگر آلیاژهای فلزی نام برد. انتخاب فلز پایه برای میراگر اصطکاکی بسیار مهم است. اغلب خوردگی می‌تواند ضریب اصطکاک فرض شده را برای عمر موردنظر وسیله کاهش دهد. در حقیقت، آلیاژ فولاد کم‌کربن زنگ‌زده و می‌پوسد و خواص سطح مشترک آن‌ ها در طی زمان تغییر می‌کند و از طرفی برنج و برنز در زمان تماس با آلیاژ کم‌کربن ، میزان خوردگی را افزایش می‌دهند. در مقایسه فولاد ضدزنگ در تماس با برنج خوردگی اضافی نگران‌کننده‌ای را نشان نداد و ازاین‌جهت این مواد برای استفاده در میراگرهای اصطکاکی مناسب هستند.
وسایل میرایی اصطکاکی کارایی بسیار خوبی دارند و پاسخ آن‌ ها از دامنه فرکانس و تعداد سیکل‌های بارگذاری مستقل است، بنابراین پتانسیل هزینه بسیار بالا را با هزینه به نسبت پایین به‌صورت توام دارند[۵۰]. این نوع میراگرها در دسته میراگرهای هستریزیس قرار می‌گیرند. انرژی با تغییر مکان و بار لغزش خود اتلاف می‌کنند.
میراگرهای اصطکاکی معمولاً حلقه‌های پایدار پسماند ایجاد می‌کنند. مدل هستریزیس ماکروسکوپیک میراگرهای اصطکاکی توسط ضریب ثابت کلمب می‌باشد، اما در حالت میکروسکوپی این حالت ممکن است اعتبار چندانی نداشته باشد، که بیشتر مربوط به حالت‌های جزئی مکانیکی بوده و از بحث این مجموعه خارج است. در شکل (۲-۱۵) مقایسه‌ای بین حلقه‌های هیسترزیس بین میرایی‌های مختلف را می‌توان دید.

حلقه‌های پسماند انواع میرایی‌ها[۵۰]
میراگرهای اصطکاکی نسبتاً ساده برای مدل‌سازی هستند. آن‌ ها می‌توانند مانند تاندوم یا فنر با سختی داخلی و نیروی تسلیم برای دادن بار لغزش مدل شوند. مدل‌ها معمولاً منحنی‌های کاملاً الاستوپلاستیک هستند، تا بتوانند رفتار میراگرهای اصطکاکی را نشان دهند. بنابراین هیچ فرضی در افزایش ظرفیت در هنگام لغزش نخواهیم داشت. میراگرهای اصطکاکی تا زمان لغزش سختی سازه را افزایش می‌دهند. اگر افزایش سختی برای سازه سودمند باشد، میراگر اصطکاکی قبل از لغزش برای سازه مفید خواهد بود. اصطکاک منبع اتلاف انرژی ارزان‌تری نسبت به سایر منابع است و این ساخت میراگرهای اصطکاکی را ارزان‌تر می‌سازد.
اما از طرف دیگر میراگرهای اصطکاکی اغلب در معرض هوا هستند و آن‌ ها ممکن است زنگ بزند یا خیس شوند و خواص لغزش آن‌ ها تغییر می‌کند. حرارت محیط نیز باید در نظر گرفته شود. بررسی‌ها دلایلی را برای تغییر در ضریب اصطکاک سکون و حرکت را برای تحریکات مختلف سرعت و نیروی نرمال نشان داده‌اند. فیلی اتراولت در سال ۲۰۰۰ بعضی روابط کلی برای ضریب اصطکاک را بیان کرد. سرعت‌های بالاتر به ضریب اصطکاک سکون بالاتر و ضریب اصطکاک حرکتی پایین‌تر می‌ انجامد. این تغییرات معمولاً در مدل‌سازی برای محاسبات ساده نادیده گرفته‌شده و خطای کمی را به و جود می‌آورد. از طرفی این میراگرها ممکن است در سازه بعد از زلزله یک تغییر شکل ثانویه ایجاد کند، که باید بعد از زلزله دوباره میراگرها را اصلاح کرد. در کل عملکرد میراگرهای اصطکاکی مانند میراگرهای تسلیمی است، اما به دلیل ارزانی میراگرهای اصطکاکی و پایداری بیشتر آن‌ ها نسبت به میراگرهای تسلیمی و همچنین نیاز کمتر آن‌ ها به تعویض بعد از زلزله، میراگرهای تسلیمی در حال جایگزین شدن با میراگرهای اصطکاکی هستند.
۲-۵-۷ میراگرهای ویسکوالاستیک
کاربرد میراگر ویسکوالاستیک در کنترل پاسخ لرزه‌ای سازه‌ها، ریشه در سال‌های اخیر دارد. هرچند در سال‌های قبل استفاده از این میراگرها تنها جهت مقابله با باد بوده است اما با پیشرفت‌هایی که در طول ۲۵ سال گذشته حاصل‌شده است، مشخص گردیده است که این میراگرها جهت مقاصد مقاوم‌سازی در برابر زلزله و در طراحی سازه‌های جدید نیز مناسب می‌باشند. این میراگرها به دلیل ساختمان کوپلیمری یا کریستالی خود و خواص ایزوتروپیکی که دارند در بارگذاری‌های مختلف ، از طریق تغییر شکل‌های برشی باعث اتلاف انرژی می‌شوند بطوریکه ظرفیت بالای اتلاف انرژی در فرکانس‌های مختلف را می‌توان از ویژگی‌های آن‌ ها دانست. مصالح ویسکوالاستیک به هنگام تغییر شکل‌های برشی بخشی از انرژی را ذخیره و بخشی را به‌صورت گرما مستهلک می‌کنند، این خاصیت را باید در طراحی سازه‌های مجهز به میراگر ویسکوالاستیک در نظر داشت.
ازجمله مزایای این میراگرها می‌توان به قابلیت اطمینان بالای آن و هزینه نسبتاً کم اشاره نمود و در مقابل حساسیت بالای آن به دما و ظرفیت پایین نیرویی به‌عنوان عمده‌ترین معایب آن بشمار می‌رود[۵۶].
میراگر ویسکوالاستیک[۵۶]
۲-۵-۷-۱ ساختار مواد ویسکوالاستیک
ماده‌ ویسکوالاستیک دارای ساختمان مولکولی پلیمری است و به‌عبارت‌دیگر مولکول‌های آن‌ ها به‌صورت زنجیروار به هم متصل می‌باشند. به علت وجود شبکه‌ مولکولی مذکور،‌ ماده ویسکوالاستیک در برابر تغییر شکل از خود مقاومت نشان می‌دهد که این مقاومت یکی از مشخصه‌ های ماده است و درواقع با به‌کارگیری این ماده در سازه، سختی سیستم سازه‌ای افزایش خواهد یافت. از طرف دیگر همزمان با اعمال تغییر شکل به این ماده، برحسب دما و فرکانس بارگذاری برخی از پیوندهای بین‌مولکولی شکسته شده و گرما تولید می‌شود، بنابراین در این میان مقداری انرژی صرف شکسته شدن پیوندها شده و تلف می‌شود. درواقع میرایی این مواد به علت شکسته شدن پیوند بین‌مولکولی می‌باشد. این مواد پس از بارداری باگذشت زمان مقاومت اولیه خود را بازمی‌یابند که مقدار این بازیافت بستگی به دمای ماده، فرکانس محرک و دامنه‌ کرنش دارد و به‌طور خلاصه با به‌کارگیری این مواد در سازه افزایش سختی و میرایی در سیستم سازه‌ای را خواهیم داشت. نصب این میراگرها تنها در بادبندها محدود
نمی‌گردد. بلکه در هر جای سازه که تغییر شکل‌های برشی به وجود آید می‌توان از این میراگر با تمهیدات خاصی استفاده نمود.
۲-۵-۷-۲ مشخصات دینامیکی میراگرهای ویسکوالاستیک
همانطور که عنوان شد به علت ساختمان خاص ماده ویسکوالاستیک خواص میراگر، وابسته به دما و فرکانس بارگذاری می‌باشد و این وابستگی، مدل نمودن این ماده را با پیچیدگی‌هایی همراه می‌کند.
با توجه به مطالب فوق، برای میراگر ویسکوالاستیک در دما و فرکانس معینی می‌توان سختی () و میرایی () را نسبت داد.با فرض جرم کوچک برای این میراگر می‌توان معادله این سیستم را مشابه سیستم یک درجه آزادی معمول در اثر بار سینوسی در دما و فرکانس مشخصی نوشت. در این صورت تغییر مکان پایدار این سیستم به‌صورت سینوسی خواهد بود. در صورت استفاده از کرنش که نسبت تغییر مکان میراگر به ضخامت لایه ویسکوالاستیک می‌باشد، می‌توان گفت که کرنش این سیستم نیز به‌صورت سینوسی خواهد بود[۵۷]:

سوختگی
صدمهای است که با قرار گرفتن در معرض حرارت، مواد شیمیایی، الکتریکی یا انرژی رادیواکتیو ایجاد میشود (۴۴-۳۸).
عوامل فردی
عواملی هستند که به مشخصات فردی و روانی یک فرد مربوط میشود که شامل ویژگیهای دموگرافیکی مجموعهای از حالات و مشخصات بخصوصی است که یک فرد را از افراد دیگر متمایز میکند (۴۵).
عوامل خانوادگی
شامل مشخصاتی است که خانواده را از سایر گروه های اجتماعی متمایز میسازد. خانواده از پیوستگی خونی، ازدواج و یا فرزند خواندگی ایجاد شده و اعضای آن با هم در یک خانه زندگی میکنند و با یکدیگر در ارتباط و تعامل بوده و هر یک از اعضای آن نقشهای اجتماعی، همسری، والدینی، پسر و دختر، برادر و خواهر را در آن بعهده میگیرند. همچنین خانواده دارای خصوصیات فرهنگی بوده که از فرهنگ جامعه تأثیر میپذیرد (۴۶).
عوامل محیطی
محیط فیزیکی فرد، خانهای است که در آن زندگی میکند و تسهیلات و تجهیزات مورد نیاز برای تأمین بهداشت جسمی و روانی و اجتماعی خود و خانواده را در آن فراهم میسازد، بطوریکه خانواده در آن رشد و تکامل یافته و از نظر جسمی، روانی و اجتماعی توانا میگردد (۴۷).

تعاریف عملی
سوختگی
تعریف عملی سوختگی همان تعریف نظری است که درصد آن به روش قانون ۹ و درجه آن بر حسب عمق بافتهای از بین رفته محاسبه میگردد.
عوامل فردی
در این پژوهش این عوامل عبارتند از مشخصات فردی: سن، جنس، ترتیب تولد، سابقه بیماری، سابقه سوختگی، ناحیه، درجه و درصد سوختگی، علت سوختگی، دریافت کمکهای اولیه قبل از پذیرش در بیمارستان، ساعت، روز، فصل حادثه، تعطیلی روز حادثه، مکانی از منزل که کودک بیشتر وقت خود را در آن سپری میکند میباشد.
عوامل خانوادگی
در این تحقیق منظور از عوامل خانوادگی، مشخصات خانواده شامل: سن والدین، سابقه بیماری، اعتیاد، میزان تحصیلات و شغل والدین، وضعیت والدین، نوع خانواده و تعداد اعضای خانواده، فردی که در زمان حادثه حضور داشت، محل سکونت، وضعیت مسکن، درآمد ماهانه، آگاهی والدین از روش های اتفای حریق میباشد.
عوامل محیطی
منظور خانهای است که کودک در آن زندگی میکند. شامل مواردی از قبیل: زیر بنای منزل، تعداد اتاق خواب، مکان حادثه، وجود آشپزخانه مجزا، مکان آشپزخانه و نوع آشپزخانه، مکان طبخ غذا، وسیله پخت و پز و گرمایشی، نوع سوخت، ارتفاع پریزها، قرارگیری درپوش بر روی پریزها، دسترسی کودک به وسایل آتشزا، گرمازا، مواد قابل اشتعال و مواد شیمیایی میباشد.
پیش فرضها

 

1. 1. سوختگی مهمترین علت صدمه در کودکان، مخصوصاً سنین ۶-۱ سال میباشد (۳۴).

 

1. 1. کودکان زیر ۵ سال کنجکاو هستند، اما قدرت تشخیص خطرات بالقوه را ندارند (۱، ۴، ۲۲،۳۲).

 

1. 1. یکی از رایجترین صدمات در محیط خانه سوختگی میباشد (۲۶).

 

1. 1. آسیبهای سوختگی یکی از علتهای مرگ و میر در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه میباشند (۴۸).

 

1. 1. عوامل مؤثر در وقوع حوادث شامل سن، جنس کودک، عوامل محیطی، سطح سواد والدین، بعد خانوار و وضعیت اجتماعی و اقتصادی خانواده میباشد (۲۸،۱۳).

 

1. 1. بین عوامل فردی، خانوادگی و محیطی با وقوع سوختگی ارتباط وجود دارد.

 

محدودیتهای پژوهش
از آنجایی که به خاطر آوردن برخی جزئیات وقوع حادثه مشکل میباشد، این امر میتواند نتایج پژوهش را تحت تأثیر قرار دهد و از کنترل پژوهشگر خارج میباشد. همچنین قضاوت پژوهشگر بر اساس پاسخهای والدین میباشد، زیرا حضور مستقیم محقق در محیط خانه امکان پذیر نبود.
فصل دوم
چهار چوب پژوهش
چهار چوب پژوهش حاضر پنداشتی است و بر اساس مفهوم یکپارچگی پوست استوار است. که در این راستا پوست، سوختگی و انواع آن، شدت و وسعت سوختگی، عوارض، مراحل درمان و عوامل مرتبط با سوختگی کودکان و چگونگی پیشگیری از بروز سوختگی مورد بحث قرار میگیرند.
سوختگی منجر به از بین رفتن انسجام و تخریب بافت پوست میگردد. پوست که به عنوان بزرگترین عضو بدن محسوب میشود، برای زندگی انسان ضروری است، سدی بین اعضای داخلی بدن و محیط خارج ایجاد کرده و در بسیاری از اعمال حیاتی شرکت دارد. پوست کودکان خردسال نسبت به بزرگسالان نازکتر میباشد به همین دلیل سوختگی سبب ایجاد صدمات عمیقتر و شدیدتری در پوست کودکان میگردد. (۳۸).
پوست از سه لایه تشکیل شده است: اپیدرم^[۱۳] یابشره، درم^[۱۴] یا جلد و هیپودرم^[۱۵] یا بافت زیر جلدی. اپیدرم بیرونی ترین لایه پوست است و دارای سلولهای زندهای است که به طور مداوم تقسیم میشوند و روی آنها از سلولهای مرده ای که از درم می آیند پوشیده میشود. سلولهای مرده دارای مقادیر زیادی کراتین^[۱۶] هستند که پروتئینی نامحلول و فیبروزی است و سد بیرونی پوست را تشکیل میدهد. این ماده خاصیت دفع عوامل بیماریزا را داشته و مانع اتلاف مایعات بدن میگردد. ملانوسیتها^[۱۷] سلولهای خاصی در اپیدرم هستند که رنگدانه ملانین^[۱۸] تولید کرده و رنگ پوست و مو را می سازند. دو نوع سلول دیگر در اپیدرم وجود دارند: مرکل^[۱۹] و لانگرهانس^[۲۰] (۴۹).
درم بزرگترین قسمت پوست را تشکیل داده و قدرت و ساختار آن را فراهم میسازد. درم شامل دو لایه است: پاپیلاری^[۲۱]و رتیکولار^[۲۲]. درم پاپیلاری مستقیماً در زیر اپیدرم قرار میگیرد و شامل سلولهای فیبروبلاست است که تولید کنندهی نوعی از کلاژن به عنوان جزئی از بافت پیوندی میباشد. لایه رتیکولار در زیر لایه پاپیلاری قرار دارد و تولید کننده کلاژن و الیاف انعطافپذیر است. همچنین درم دارای رگهای خونی و لنفی، اعصاب، غدد چربی و عرق و ریشه موها است. داخلی ترین لایه پوست، بافت زیر جلد یا هیپودرم میباشد و در اصل بافت چربی بوده که بین لایه های پوست و ماهیچهها و استخوانها قرار میگیرد. این لایه موجب قابلیت تحرکپذیری پوست، شکل گیری طرح بدن و عایق بندی میشود. بافت زیر جلدی و مقدار چربی موجود در آن از عوامل مهمی برای تنظیم درجه حرارت بدن هستند (۴۴).
پوست وظایف مهمی را بهعهده دارد. از جمله تولید ویتامین D و عملکرد پاسخ ایمنی، که بوسیلهی سلولهای لانگرهانس میباشد. همچنین پایانه گیرنده های عصبی در پوست، به بدن اجازه میدهند که به طور دایم و در هر لحظه وضعیت محیط پیرامون خود را تحت نظر داشته باشد. وظایف اولیهی گیرنده های عصبی عبارتند از: احساس گرما، درد، لمس ملایم و محکم. همچنین پوست از سه راه فیزیکی تابش، هدایت و جابهجایی باعث تنظیم درجه حرارت بدن میگردد. پوست ضخیمتر از یک میلیمتر نیست، اما حفاظتی بسیار مؤثر در مقابل هجوم باکتریها و دیگر مواد خارجی فراهم میآورد. استراتوم کورنئوم^[۲۳] که خارجیترین لایه اپیدرم است مؤثرترین مانع را برای اتلاف آب بدن و نفوذ عوامل محیطی مانند مواد شیمیایی، میکروبها، نیش حشرات و سایر صدمات، فراهم میآورد (۳۸). تخریب پوست میتواند منجر به افزایش اتلاف مایعات، عفونت، کاهش درجه حرارت و قدرت ایمنی، اسکار، تغییر در عملکرد، وضعیت ظاهری و تصویر ذهنی از بدن^[۲۴] گردد (۴۹).
از جمله عواملی که سبب از بین رفتن تمامیت پوست میگردد سوختگی میباشد. سوختگی آسیبی است که به علت قرار گرفتن در معرض حرارت، مواد شیمیایی، الکتریکی و یا انرژی تابشی ایجاد میشود. وسیعترین سوختگیها به علت تماس با عوامل حرارتی مانند: شعله آتش، سطوح گرم یا مایعات داغ و صدمات الکتریکی ایجاد می شوند (۴).
در ارتباط با سوختگیهای تماسی موکاریوزا (۲۰۰۹) مینویسد، سوختگیهای تماسی در اثر تماس با مواد، پلاستیک، شیشه یا زغال داغ رخ میدهند. و حدوداً ۶۰ % از موارد سوختگی را شامل میشود، اگر چه اندازهی سوختگیهای تماسی کوچک است، اما اغلب صدمات بسیارعمیقی را ایجاد میکنند. عمق سوختگی تعیین کنندهی دمای ماده در زمان حادثه میباشد. این نوع سوختگی اغلب در منزل و در دوره نوپایی، در ناحیه کف دست و انگشتان رخ میدهد (۴۴،۲۰). با وجود اینکه پوست کودکان نسبت به صدمه بسیار حساس است، ولی متأسفانه توانایی درک حرارت در کودکان کم سن کافی نیست آنها با گذاشتن دستهای خود روی هیزم، بخاری، اتو یا تنور دچار این نوع سوختگی میشوند. سوختگیهای کف دست حدود ۳-۲ هفته بهبود پیدا میکنند(۲۲).
عمق سوختگی با مایعات داغ، به درجه حرارت آب، ضخامت پوست و مدت زمان تماس بستگی دارد. بهطوریکه آب ۶۰ درجه سانتیگراد در عرض ۳ ثانیه موجب ایجاد همان عمق سوختگی میگردد، که آب ۶۹ درجه سانتیگراد در طی ۱ ثانیه تماس ایجاد میکند (۴۴). آب ۴۹ درجه سانتیگراد میتواند در مدت ۱۰ دقیقه سبب سوختگی با ضخامت کامل شود. بدین ترتیب میتوان با نصب یک تنظیم کننده حرارت روی آب گرمکن حرارت آب را بینc °۵۰-۴۰ حفظ کرد (۴).
سوختگی با مواد شیمیایی نادر و خوش خیم هستند، مگر سوختگیهایی که مری را گرفتار میکند؛ (۵۹) که معمولاً به دلیل تماس کودکان با اسید یا باز در اثر حوادث صنعتی، خوردن شویندهها، استفاده و نگهداری غلط از حلالهای غلیظ بوجود میآیند. مواد شیمیایی در اثر واکنش با بافت یا رقیق شدن با آب غیر فعال میشوند. سوختگیهای اسیدی نسبت به سوختگی با مواد قلیایی، بیشتر خود محدود شونده هستند. بهطوریکه پوست در اثر تماس با اسید بهصورت چرمی قهوهای رنگ میگردد، این وضعیت سدی غیر قابل نفوذ ایجاد میکند، که از نفوذ بیشتر اسید به درون بافت جلوگیری میکند. در حالیکه مواد قلیایی، با چربی پوست ترکیب شده و به موجب آن پوست صابونی شکل میگردد، در نتیجه تا زمانی که ترکیب آنها خنثی گردد پوست تخریب میشود (۴۴). به کمک کاغذ تست میتوان اسیدی یا بازی بودن ماده را تشخیص داد. خنثی کردن اسید با باز و یا برعکس ممنوع است، زیرا واکنش اسید با باز باعث ایجاد گرما و افزایش شدت سوختگی میشود. در این نوع سوختگی، پوست را باید به مدت ۲۰-۱۵ دقیقه شستشو داد (۴۹).
یکی دیگر از انواع سوختگیها، سوختگی الکتریکی میباشد. که بیشتر در خردسالان رخ میدهد و یک تهدید جدی برای کودکان محسوب میشود. زیرا کودکان به دلیل توانایی استفاده از اشیاء خیلی کوچک، قادر خواهند بود اجسامی مانند سنجاق سر، میخ، میل بافتی و ابزار دیگر را وارد پریز برق کنند. اغلب کودکان نوپا نیز سیمهای برق را وارد دهان خود میکنند، و از آنجایی که آب دهان یک هادی الکتریسیتهی بسیار خوب است، شانس سوختگی الکتریکی اطراف دهان افزایش مییابد (۲۲). همچنین تماس کودک با جریان برق بیشتر از ۴۰ ولت بالقوه خطرناک است و سبب بروز آریتمی قلبی بصورت فیبریلاسیون بطنی یا ایست قلبی میشود (۴۹،۱).
سوختگی از نظر عمق و وسعت بافت آسیبدیده طبقهبندی میشود. بهطوریکه اسملتزر^[۲۵] (۱۳۸۸) مینویسد عمق سوختگی بستگی به میزان حرارت و مدت زمان تماس با حرارت دارد (۳۸)، و برحسب عمق بافتهای از بین رفته، به انواع زیر تقسیم میشود:

 

• • سوختگی درجهی یک یا سطحی^[۲۶] که صدمه در سطح اپیدرم است و بسیار دردناک است و پوست قرمز میشود. آفتاب سوختگی و شعله کوچک باعث بروز این نوع سوختگی میگردد (۴۴). در سوختگی درجه یک سلولهای آسیبدیده در طی ۵-۴ روز پوسته ریزی بدون بر جا گذاشتن اسکار بهبود مییابد (۵۰ ).

 

• • سوختگی درجهی ۲ یا ضخامت نسبی^[۲۷]: که به دو دسته تقسیم میشود، الف – سوختگی سطحی درم؛ اپیدرم و لایه های فوقانی درم را در بر میگیرد و مشخصه آن تاولهایی است که حاصل تجمع مایع در پیوستگاه درم و اپیدرم میباشد. زخم این نوع سوختگی مرطوب، قرمز و تاولی است (۵۱). سوختگی درجهی دو سطحی بسیار دردناک است زیرا تعداد زیادی از پایانه های عصبی زنده باقیمانده بدون حفاظ در معرض هوا قرار میگیرند (۱). زخم سوختگی درجهی دو حدوداً ۱۴ روز، با برجا گذاشتن اسکار بهبود مییابد. این نوع زخم نسبت به تغییرات درجه حرارت، مواجهه با هوا و نور بسیار حساس میباشد (۵۰).