4-7 بررسی رابطه بین متغیرهای دموگرافیک کارکنان و ویژگی های فرهنگ سازمان. 92
4-7-1 رابطه سطح تحصیلات با فرهنگ سازمان. 92
4-7-2 رابطه سن و سابقه کاری کارکنان با ویژگی های فرهنگ سازمان. 94
4-7-3 رابطه جنسیت و وضعیت تاهل کارکنان بر ویژگی های فرهنگ سازمان. 94
4-7-4 رابطه نوع استخدام کارکنان و ویژگی های فرهنگ سازمان. 95
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات
5-3-1 راهکارهای بهبود ویژگی درگیر کار شدن. 100
5-3-2 راهکارهای بهبود ویژگی سازگاری.. 101
5-3-3 راهکارهای بهبود ویژگی ماموریت… 102
5-3-4 راهکارهای بهبود ویژگی یکپارچگی.. 102
فهرست جدول ها
جدول 2-1: برخی از مهمترین تعاریف فرهنگ سازمانی.. 14
جدول 2-2 چارچوب فرهنگ سازمانی.. 18
جدول2-3: ویژگی های فرهنگ سازمانی به عقیده تریس و بیر. 23
جدول2-4: انواع فرهنگ سازمانی.. 26
جدول2-5: مقایسه شیوه های تشخیص فرهنگ… 29
جدول 2-6: خلاصه ای از مقالات منتشر شده در مورد فرهنگ سازمانی.. 39
جدول 2- 7 : فرهنگ سازمانی و انواع شخصیت… 42
جدول2- 8: مدل فرهنگ سازمانی دیل و کندی.. 44
این مطلب را هم اگر خواستید بخوانید :
جدول 2-11: انواع فرهنگ سازمانی از دیدگاه براون. 47
جدول 2-12: مشخصات فرهنگ سازمانی بر اساس مدل کوئین.. 48
جدول 2-14: تفاوت مدل و پیمایش فرهنگ سازمانی دنیسون با سایر مدلها و پیمایش های فرهنگ سازمانی.. 63
جدول 3-1: تفکیک نیروی انسانی شرکت فراورده های نسوز پارس بر اساس جنسیت: 66
جدول 3-2: تفکیک نیروی انسانی شرکت فراورده های نسوز پارس بر اساس سابقه خدمت: 66
جدول 3-3: تفکیک نیروی انسانی شرکت فراورده های نسوز پارس بر اساس مدرک تحصیلی : 67
جدول 3-4: تفکیک نیروی انسانی شرکت بر اساس وضعیت استخدامی: 68
جدول 4-1: ضریب پایایی پرسشنامه بر اساس آلفای کرونباخ.. 83
جدول 4-2: محاسبه درصد میانگین موارد فرهنگ… 85
جدول 4-3: درصد میانگین شاخص های فرهنگ… 88
جدول 4-4- نتایج تحلیل واریانس در بررسی تاثیر سطح تحصیلات کارکنان بر ویژگی های فرهنگ… 93
جدول 4-5: نتایجt-test در بررسی رابطه نوع استخدام با فرهنگ سازمانی.. 95
فهرست شکل ها
شکل 2-2 کارکردهای فرهنگ سازمانی.. 19
شکل 2-3: سطوح فرهنگ سازمانی.. 20
شکل 2-4 : دو سطح فرهنگ از دیدگاه کاتر و هسکت… 21
شکل 2-5: عناصر اصلی فرهنگ سازمان. 24
شکل 2- 6: فرایند مدیریت فرهنگ سازمانی.. 30
شکل 2-7 : شیوه شکل گیری و نگهداری فرهنگ سازمان. 31
شکل2-8 ارتباط بین فرهنگ و اثر بخشی.. 35
شکل 2-9: مدل فرهنگ سازمانی شاین.. 50
شکل 2-10: مدل 5 عاملی فرهنگ سازمانی منوچهر کیا 52
شکل 2-11: فهرست ویژگیهای فرهنگ سازمانی مدل رابینز. 54
شکل 2-13 : مدل فرهنگ سازمانی دنیسون. 58
شکل 3-1: مراحل تحقیق ترسیم ابعاد فرهنگ سازمانی شرکت فراورده های نسوز پارس… 70
شکل 4-1: تصویر کلی فرهنگ سازمانی شرکت فراورده های نسوز بر اساس مدل دنیسون. 90
فهرست نمودارها
نمودار 3-1: نیروی انسانی شرکت بر اساس جنسیت… 66
نمودار3-2: نمودار نیروی انسانی شرکت بر اساس سابقه خدمت… 67
نمودار3-3: نمودار نیروی انسانی براساس مدرک تحصیلی در شرکت فرآورده های نسوز پارس… 68
نمودار3-4: نیروی انسانی شرکت براساس وضعیت استخدامی.. 69
نمودار 4-1: درصد فراوانی نمونه ها بر حسب جنس…. 79
نمودار 4-2: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب سن.. 80
نمودار 4-3:توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب سطح تحصیلات… 81
نمودار 4-4: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب سابقه کاری.. 81
نمودار 4-5: درصد فراوانی نمونه ها برحسب وضعیت تأهل.. 82
نمودار 4-6: درصدفراوانی نمونه ها برحسب وضعیت استخدام. 82
نمودار 4-7: گزارش مورد خطی سوالات ماموریت… 86
نمودار 4-8: گزارش مورد خطی سوالات سازگاری.. 86
نمودار 4-9: گزارش مورد خطی سوالات درگیر کار شدن. 87
نمودار 4-10: گزارش مورد خطی سوالات یکپارچگی.. 87
نمودار 4-11: مقایسه شاخص های فرهنگ بر اساس درصد میانگین.. 89
نمودار 4-12: نمودار راداری فرهنگ سازمان مورد مطالعه. 92
چکیده
فرهنگ سازمانی موضوعی است که به تازگی در دانش مدیریت و در قلمرو رفتار سازمانی راه یافته است. از دیرباز، فرهنگ برای شرح کیفیت زندگی جامعه انسانی به کار می رفته است، لیکن درباره فرهنگ سازمانی و آنچه مربوط به کار و رفتار مردمان در سازمان است کمتر صحبت شده است. بررسی فرهنگ سازمان به عنوان یک ابزار جمعآوری اطلاعات عمل می کند و مدیران را قادر می سازد تا ادراکات و انتظارات کارکنان را شناسایی نموده و مسائل را اولویت بندی نمایند تا در نهایت شکاف بین وضع موجود و مطلوب را بهبود بخشند.
بر این اساس در این مطالعه وضعیت فرهنگ سازمانی شرکت فرآورده های نسوز پارس یزد با بهره گرفتن از مدل دنیسون مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور از پرسشنامه استاندارد فرهنگ سازمانی دنیسون که دارای 60 سوال بوده و در مجموع 4 ویژگی ماموریت، درگیر کار شدن، سازگاری و انطباق پذیری را مورد ارزیابی قرار می دهد، استفاده شد. حجم نمونه آماری بر اساس فرمول کوکران 93 نفر تعیین گردید. نتایج نشان داد ماموریت سازمانی برای کارکنان به اندازه کافی قابل درک نبوده و آنها به خوبی از آن آگاهی ندارند. از طرفی سازگاری شرکت در مقابل تغییرات داخلی و خارجی بالاست، همچنین درگیر شدن در کار؛ دومین ویژگی قوی فرهنگ سازمان مورد مطالعه می باشد. در این بین، ضعیفترین مشخصه فرهنگ سازمان مورد مطالعه؛ یکپارچگی می باشد. همچنین آشکار شد که تمرکز سازمان بر روی ارتباط با محیط خارجی است. این ویژگی نمایانگر افزایش مداوم رشد فروش و سهم بازار برای سازمان است. همچنین سازمان دارای قابلیت های انعطاف پذیری و تغییر بالایی است.
واژگان کلیدی: فرهنگ سازمان، مدل دنیسون، تمرکز سازمان، ویژگی های فرهنگ
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1 مقدمه
بی تردید ما در دنیایی زندگی میکنیم که به سرعت در حال تغییر است. دگرگونی های عمیق در بنیادهای جامعه و تحولات سریع اجتماعی و توسعه روز افزون علوم و فناوری، آدمی را با وضعیتی جدید مواجه ساخته است.
یکی از تحولات بنیادی که در مدیریت شکل گرفته است، تحول در نحوه نگرش به سازمان است. تا قبل از سه دهه پیش چنین تصور میشد که سازمانها ابزار های عقلایی برای ایجاد هماهنگی و کنترل افراد در جهت دستیابی به اهداف بوده و دارای سطوح عمودی از بخشها، قسمت ها و واحدها می باشند و مبتنی بر روابطی از قدرت هستند. ولی امروزه اذعان می شود که سازمان ها چیزی بیشتر از این موضوع بوده و توجه به فرهنگ سازمانی به عنوان پدیده نسبتاً جدیدی است که در مطالعات سازمان و مدیریت شکل گرفته است.
فهم فرهنگ سازمان می تواند زمینه ای را برای درک تاریخ سازمان و نیز حوادث و رویدادهای مهم آن که احتمالا به آن ها در شکل گیری نهاد سازمان کمک می کند فراهم کند (تریس و بیر[1]، 1993). از این گذشته، رشد دانسته ها درباره فرهنگ سازمانی میتواند موجب پیدایش رهبران، مدیران و محققانی با درک ویژه از مشخصات بنیادین سازمان شود که به نوبه خود به مدیریت یا تغییر فرهنگ کمک می کند (شاین[2] ، 1985)
به عقیده دانشمندان مدیریت، فرهنگ سازمانی به مثابه شخصیت سازمانی معرف جایگاه و هویت سازمانی است و در بهبود عملکرد و ارتقاء سطح اثر بخشی سازمانی نقشی انکار ناپذیر دارد و بر تمام جنبه های سازمان تاثیر می گذارد. بنابراین برای اینکه بتوان شخصیت و هویت سازمانی را ارتقاء داد، اثر بخشی و کارایی سازمان را بهبود بخشید و انگیزش و رضایت شغلی، خلاقیت و نوآوری کارکنان سازمان را افزایش داد، باید فرهنگ سازمانی را شناخت. در تحقیقات انجام گرفته، ارتباط قوی بین فرهنگ سازمانی، اثربخشی شخصی و اثربخشی رهبری مشاهده شده است (کیوانتس و بوگلارسکی[3]،2007). فرهنگ سازمانی نقش غیر قابل انکاری در موفقیت تغییرات کسب و کارها ایفا می کند(فیلیپ و مکوون[4]،2004).
1-2موضوع تحقیق
عنوان تحقیق: بررسی فرهنگ سازمانی در شرکت فراورده های نسوز پارس براساس مدل دنیسون[5] می باشد.
سؤال کلی تحقیق عبارت است از شناسایی ابعاد و شیوه مناسب بهبود فرهنگ سازمانی درشرکت فراورده های نسوز پارس.
قلمرو تحقیق را در 3 بعد قلمرو موضوعی، مکانی و زمانی می توان تفکیک کرد.
قلمرو موضوعی: قلمرو موضوعی تحقیق مؤلفه های مربوط به فرهنگ سازمانی است. با توجه به الگوی مورد استفاده، چهار بعد فرهنگ سازمانی مورد توجه قرار دارد که هر بعد توسط سه شاخص، بررسی می شود.
قلمرو مکانی : قلمرو مکانی تحقیق، شرکت فراورده های نسوز پارس است .
قلمرو زمانی: محدوده زمانی تحقیق سال1393 است.
1-3 اهمیت و ضرورت تحقیق
نیروی انسانی به عنوان عاملی استراتژیک در هر سازمان به شمار می آید و ارزشمندترین دارایی هر سازمان می باشد. استفاده از منابع انسانی برتر به عنوان یک اسلحه رقابتی در بهبود عملکرد سازمانی، بعد جدیدی در مدیریت رفتار سازمانی است و سازمانها با داشتن کارکنانی که مهارتهای مناسبی را دارا هستند و به طور مناسب برانگیخته می شوند میتوانند به یک برتری رقابتی دست یابند(هرسی و بلانچارد[6] ، 1989) . لذا توجه مدیریت هر سازمان باید به این معطوف باشد که چگونه این استراتژیک ترین منبع سازمان کارآیی خود را از دست نداده و بتواند سازمان را در جهت نیل به ماموریت و اهدافش یاری دهد.
در این میان فرهنگ سازمانی به عنوان مجموعه ای از باورها و ارزشهای مشترک که بر رفتار و اندیشه اعضای سازمان اثر می گذارد میتواند سرچشمه ای بر حرکت و پویایی یا مانعی در راه پیشرفت به شمار آید.
فرهنگ مهم است، زیرا هر اقدامی بدون آگاهی از نیروهای فرهنگی (که همیشه در کارند) ممکن است پیامدهای پیش بینی نشده و ناخواسته داشته باشد.
تأثیر فرهنگ سازمانی بر اعضای سازمان به حدی است که می توان با بررسی زوایای آن، نسبت به چگونگی رفتار، احساسات، دیدگاه ها و نگرش اعضای سازمان پی برد و واکنش احتمالی آنان را در قبال تحولات مورد نظر، ارزیابی، پیش بینی و هدایت کرد. با اهرم فرهنگ سازمانی، به سادگی می توان انجام تغییرات را تسهیل کرد و جهت گیریهای جدید را در سازمان پایدار کرد. (شاین، 1985 )
نتایج بسیاری از تحقیق هایی که در زمینه فرهنگ سازمانی انجام شده است، نشان می دهد شناخت فرهنگ سازمانی به عنوان یک ضرورت مهم، در اولویت فعالیتهای مدیران سازمان ها قرار دارد، چون با شناخت درست و دقیق فرهنگ و آشنایی با ویژگیهای آن، مدیریت می تواند برنامه های کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت خود را سامان داده و خود را برای رویارویی با محیط سرشار از تحول و رقابت آماده کند.
بررسی فرهنگ سازمان به عنوان یک ابزار جمع آوری اطلاعات عمل می کند و مدیران را قادر می سازد تا از این طریق اولاً بخشها، واحدها و یا گروه های کاری را با یکدیگر مقایسه کنند. ثانیاً مسایل را اولویت بندی کنند، ثالثاً ادراکات و انتظارات کارکنان را شناسایی کرده تا بدین وسیله بتوانند شکاف بین وضع موجود و مطلوب را بهبود بخشند. (منوریان، 1386).
1-4 اهداف تحقیق
اهداف تحقیق عبارتند از:
1- شناسایی ابعاد فرهنگ سازمانی در شرکت فراورده های نسوز پارس
2- ارائه راهکارهای مناسب جهت بهبود وضعیت موجود مشخصه ها و ابعاد فرهنگ سازمانی .
1-5 سؤالات تحقیق
سؤالات تحقیق عبارتند از:
1- ابعاد فرهنگ سازمانی در شرکت فراورده های نسوز پارس کدامند؟
2- شیوه های مناسب برای بهبود وضعیت موجود مشخصه های فرهنگ سازمانی در سازمان مذکور کدامند؟
1-6 فرضیه های تحقیق
با توجه به نوع موضوع و مدل مورد بررسی(دنیسون) این تحقیق فاقد فرضیه می باشد.
1-7 فرضیات روایی و پایایی
مقیاس سنجش فرهنگ سازمانی در شرکت فراورده های نسوز پارس از روایی ساختاری لازم برخوردار است.
مقیاس سنجش فرهنگ سازمانی در شرکت فراورده های نسوز پارس از پایایی لازم برخوردار است .
1-8 تعریف واژه ها و اصطلاحات
فرهنگ سازمانی[7]:
فرهنگ سازمانی در پژوهش حاضر عبارتست از چهار ویژگی اصلی[8] سازمان یعنی، درگیر شدن[9] ، سازگاری[10] ، یکپارچگی[11] و مأموریت[12]و 12 شاخص شکل دهنده این ابعاد که مدل قیاسی تحقیق را تشکیل می دهند.
1-9 محدودیت های تحقیق
فقدان منابع غنی و محتوایی مربوط به مدل سنجش فرهنگ سازمانی دنیسون در متون فارسی.
عدم وجود پیشینه تحقیق در باب موضوع تحقیق.
پایین بودن سطح تحصیلات در شرکت فراورده های نسوز پارس که این مساله، تفهیم بسیاری از مولفه ها ی فرهنگی مدل را با دشواری مواجه می کرد.
مشکل جلب اعتماد کارکنان در زمینه پاسخگویی به سوالات پرسشنامه تنظیمی و از بین بردن حساسیت و مقاومت کارکنان در پاسخگویی به سوالات.
[1] – Trice And Beyer
[2] – Schein,Edgar
[3] – Kwantes, C.T. and Boglarsky
[4] – Philip, G. and McKeown
[5] – Denison
[شنبه 1399-07-05] [ 06:43:00 ق.ظ ]
|