بهرامی و اوانس در مطالعهای بر روی شرکت های با تکنولوژی بالا مشاهده کردند که فرایندهای تدوین استراتژی و اجرای آن، به شدت به یکدیگر تنیدهاند و در یک فرایند تکرار شونده با یکدیگر ترکیب می‌شوند (Bahrami and Evans, 1989). این ارتباط نزدیک بین فرایندهای برنامه ریزی و پیاده سازی تضاد آشکاری با ادبیات سنتی برنامه ریزی استراتژیک دارد.
میدیک و هایس، گسترهی وسیعتری از خطوط راهنما برای مدیریت تکنولوژی سطح بالا ارائه کردند که با دانش مرسوم متفاوت بود(Maidique and Hayes, 1984). فرث و نارایانا استراتژی های محصولات جدید شرکت های بزرگ فورچون را نمایه کردند(Firth and Narayana, 1996). در نهایت، کوپر و کلاین اشمیت یک تحلیل گذشته نگر بر روی حدود ۲۰۰ پروژه محصولات جدید با تکنولوژی متوسط به بالا انجام دادند (Cooper and Kleinschmidt, 1990). این محققان هشت عامل کلیدی برای موفقیت پروژه های تکنولوژی محور شناسایی کردند. شگفت آن است که طبق این یافته‏ها، حمایت مدیریت ارشد و موقعیت رقابتی تأثیر اندکی بر موفقیت دارند و همان گونه که مشخص است فعالیت های بازاریابی نقش عمدهای را بر عهده دارند.

• • یک محصول برتر که مزایای منحصربفردی را به مصرف کننده ارائه دهد.

• • وجود تعریفی واضح و روشن از پروژه و محصول، پیش از فاز توسعه

• • هم افزایی تکنولوژیکی

• • کیفیت اجرای فعالیت های پیش از توسعه

• • هم افزایی بازاریابی

• • کیفیت اجرای فعالیت های بازاریابی

• • جذابیت بازار.

دو نویسندهای که در این زمینه بسیار کارکرده اند: ویلیام دیویدو ( Davidow, 1988) و رجیس مک‏کنا (McKenna, 1985) می باشند. نقش اصلی دیویدو این بوده است که وی به صورت نتیجه بخشی نیاز به بکارگیری اصول بازاریابی -فراتر از یک مفهوم- را در مدیریت محصولات با تکنولوژی سطح بالا نشان داده است.
در ایران نیز بندریان در مطالعهای به بررسی مراحل، عوامل تسهیل کننده و کلیدی موفقیت در امر تجاری سازی و بازاریابی فناوریهای جدید پرداخته است. نتایج تحقیق او نشان می دهد که فاکتورهای کلیدی موفقیت مطرح شده برای بازاریابی فناوری منحصر به فرد نیستند و ممکن است که در مورد برخی فناوری‌های دیگر عوامل دیگری مطرح باشند. اما پذیرش این معیارها که با تجاری سازی موفق فناوری وابستگی دارند، تاثیر مثبتی بر احتمال تجاری شدن خواهد داشت(بندریان، ۱۳۸۸).
گلابی و دیگران در پژوهشی به مفهوم پردازی فرایند مدیریت بازاریابی در کسب و کارهای دانش بنیان مستقر در پارک علم و فناوری شهر اراک پرداختند. در این مطالعه جهت تحلیل داده ها از روش تحلیل محتوای کیفی بهره گرفته شد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که فرایند مدیریت بازاریابی در کسب و کارهای مورد بررسی طی هفت مرحله متوالی صورت می گیرد(گلابی، مهرابی و رضوانی، ۱۳۹۱).
۲-۹- مختصری پیرامون نانوفناوری
فناوری نانو یا نانوتکنولوژی رشته‌ای از دانش کاربردی است که جستارهای گسترده‌ای را پوشش داده و موضوع اصلی آن مهار ماده یا دستگاه‌های در ابعاد کمتر از یک میکرومتر است. اولین جرقه فناوری نانو در سال ۱۹۵۹ توسط ریچارد فاینمن زده شد. اما واژه فناوری‌نانو اولین بار توسط نوریوتاینگوچی استاد دانشگاه علوم توکیو در سال ۱۹۷۴ مطرح گردید. در واقع نانو تکنولوژی فهم و به کارگیری خواص جدیدی از مواد و سیستم هایی در این ابعاد است که اثرات فیزیکی جدیدی از خود نشان می‌دهند. این فناوری دانشی به شدت میان‌رشته‌ای است که می‌تواند به عنوان ادامه دانش کنونی در ابعاد نانو یا طرح‌ریزی دانش کنونی بر پایه‌هایی جدیدتر و امروزی‌تر باشد.
برنامه ملی پیشگامی نانو فناوری آمریکا، فناوری نانو را به صورت زیر تعریف می‌کند:
“توسعه تحقیقات و فناوری در سطوح اتمی، مولکولی و ماکرومولکولی با طول تقریبی از ۱ تا ۱۰۰ نانومتر به منظور فراهم آوردن شناخت اصولی از پدیده‌ها و مواد در مقیاس نانو و با هدف ایجاد و استفاده از نانوساختارها، قطعات و سیستم‌هایی که به خاطر اندازه کوچک و یا متوسط خود دارای خواص و عملکردهای جدیدی هستند.”
در سیر تکاملی نانوتکنولوژی کشور، می توان سال ۱۳۸۲ را به عنوان نقطه عطف آغاز فعالیت های زیرساختی در پژوهش نانو فناوری به حساب آورد. در این سال علاوه بر تأسیس انجمن نانو فناوری کشور، ستاد ویژه توسعه نانو فناوری برای مدت ۴ سال تشکیل گردید که وظایف آن شامل تصویب اهداف، راهبردها، سیاست های کلان و برنامه های ملی توسعه نانوتکنولوژی در کشور، تقسیم وظایف کلی دستگاه‌ها و تعیین مأموریت های بخشی و هماهنگی آن ها در قالب برنامه بلندمدت ملی، نظارت عالی بر تحقق اهداف و برنامه ها می باشد.
دیدگاه ستاد برای توسعه فناوری نانو، تدوین چارچوب فعالیت بلندمدت کشور در فناوری نانو است و در این راستا برنامه راهبردى ده ساله فناورى نانو در ستاد تهیه و به تصویب رسید. این سند، بر اساس بند ب ماده ۴۳ قانون برنامه چهارم توسعه، به هیات دولت ارائه گردید و در مردادماه ۱۳۸۴ با عنوان سند راهبرد آینده به تصویب این هیات رسید.
در این سند قرار گرفتن میان ۱۵ کشور برتر جهان در حوزه فناورى نانو و تلاش براى ارتقای مداوم این جایگاه به منظور تولید ثروت و بهبود کیفیت زندگی مردم هدف گیرى شده است. با توجه به تغییرات و تجربیات کسب شده در طول اجراى سند، تصمیم گرفته شد که در فاصله هاى زمانى مشخصى اسناد تکمیلى تهیه و به تصویب رسد. این موضوع از آن جهت حائز اهمیت است که در دوره هاى مختلف براساس موفقیت ها و ناکامى ها و تجربه هاى گذشته، برنامه ها باید بهبود یابند. در جدول ۲-۶ زیر دوره هاى اجراى سند راهبرد آینده ارائه گردیده است.
جدول ۲-۶: دوره های اجرای سند راهبرد آینده (www.nano.ir)

نمودار ۳-۲ تغییرات دمای حداقل و حداکثر طی فصل رشد لوبیا در محل انجام آزمایش ۲۵
نمودار ۳-۳ تغییرات ساعات آفتابی طی فصل رشد لوبیا در محل انجام آزمایش ۲۶
نمودار ۴-۱ اثر مالچ بر تعداد غلاف سبز تشکیل شده در هر بوته لوبیا ۳۳
نمودار ۴-۲ اثر تاریخ کاشت بر تعداد دانه سبز تشکیل شده در هر بوته لوبیا ۳۷
نمودار ۴-۳ اثر تاریخ کاشت بر تعداد دانه خشک تشکیل شده در هر بوته لوبیا ۳۷
نمودار ۴-۴ اثر تاریخ کاشت بر تعداد گل تشکیل شده در هر بوته لوبیا ۳۷
نمودار ۴-۵ اثر تاریخ کاشت بر تعداد گره ریشه تشکیل شده در هربوته لوبیا ۴۰
نمودار ۴-۶ اثر مالچ بر تعداد گره ریشه تشکیل شده در هر بوته لوبیا………………………………….۴۰
نمودار ۴-۷ اثر متقابل تاریخ کاشت × مالچ بر تعداد گره ریشه تشکیل شده در هر بوته لوبیا ۴۰
نمودار ۴-۸ اثر مالچ بر درصد پوشش علف هرز در لوبیا ۴۲
نمودار ۴-۹ اثر متقابل تاریخ کاشت × مالچ بر درصد پوشش علف هرز در لوبیا ۴۲
نمودار ۴-۱۰ اثر تاریخ کاشت بر مقدار رطوبت نسبی خاک ۴۴
نمودار ۴-۱۱ اثر مالچ بر مقدار رطوبت نسبی خاک ۴۴
نمودار ۴-۱۲ اثر تاریخ کاشت بر عملکرد غلاف خشک گیاه لوبیا ۴۶
نمودار ۴-۱۳ اثر مالچ بر عملکرد غلاف خشک گیاه لوبیا ۴۶
نمودار ۴-۱۴ اثر تاریخ کاشت بر عملکرد دانه خشک گیاه لوبیا ۵۰
نمودار ۴-۱۵ اثر مالچ بر عملکرد دانه خشک گیاه لوبیا ۵۰
نمودار ۴-۱۶ اثر متقابل تاریخ کاشت × مالچ بر عملکرد دانه گیاه لوبیا ۵۰
نمودار ۴-۱۷ اثر تاریخ کاشت بر عملکرد بیولوژیک گیاه لوبیا ۵۲
نمودار ۴-۱۸ اثر متقابل تاریخ کاشت × مالچ بر عملکرد بیولوژیک گیاه لوبیا ۵۲
نمودار ۴-۱۹ اثر تاریخ کاشت بر شاخص برداشت گیاه لوبیا ۵۴
نمودار ۴-۲۰ اثر مالچ بر شاخص برداشت خشک گیاه لوبیا ۵۴
نمودار ۴-۲۱ اثر تاریخ کاشت بر درجه باردهی گیاه لوبیا ۵۶
نمودار ۴-۲۲ اثر متقابل تاریخ کاشت × مالچ بر درجه باردهی گیاه لوبیا ۵۶
اثر تاریخ کاشت و مالچ کاه و کلش بر رشد و عملکرد لوبیا محلی گیلان
چکیده
به منظور تعیین تاریخ کاشت مناسب و بررسی اثر کاربرد مالچ بر رشد و عملکرد لوبیا آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی ۱۳۹۳ در مزرعه تحقیقاتی واقع در روستای حسن آباد کوچصفهان اجرا گردید. فاکتورهای آزمایش شامل تاریخ کاشت در سه سطح(۳، ۱۰ و ۱۷ اردیبهشت) و دو سطح استفاده از مالچ کاه و کلش و عدم استفاده از مالچ کاه و کلش بود. خصوصیات مورد بررسی عبارت بودند از: تعداد غلاف سبز، تعداد دانه سبز، تعداد دانه خشک، تعداد غلاف خشک، تعداد گل، تعداد گره های ریشه، درصد پوشش علف های هرز، رطوبت نسبی خاک، عملکرد غلاف خشک، عملکرد دانه خشک، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، درجه باردهی، وزن صد دانه، محتوای نسبی آب برگ. نتایج تجزیه واریانس نشان داد، اثر تاریخ کاشت برای تمام صفات به جز تعداد غلاف سبز و درصد علف هرز معنی دار بود. اثر مالچ نیز برای همه صفات به غیر از تعداد دانه سبز، تعداد گل، عملکرد بیولوژیک و درجه باردهی معنی دار بود. اثر متقابل تاریخ کاشت × مالچ برای صفات تعداد دانه خشک، تعداد گره ریشه، تعداد برگ، درصد علف هرز، عملکرد دانه خشک، عملکرد بیولوژیک و درجه باردهی معنی دار بود. مقایسه میانگین صفات مورد بررسی نشان داد تاریخ کاشت اول اثر بیشتری نسبت به سایر تاریخ های کاشت داشت. استفاده از مالچ کاه و کلش به طور مؤثری صفات مورد ارزیابی را افزایش داد. براساس نتایج به دست آمده تاریخ کاشت اول و استفاده از مالچ اثر بیشتری بر رشد و عملکرد لوبیا در این منطقه داشت.

کلمات کلیدی: تاریخ کاشت، عملکرد، لوبیا، مالچ
فصل اول
مقدمه
دو سوم ساکنین زمین با فقر غذایی و سوء تغذیه روبرو هستند. مهمترین نقص غذایی مربوط به کمبود پروتئین می باشد. در کشورهای عقب مانده و در حال توسعه به دلیل کمبود منابع پروتئین حیوانی و فقر اقتصادی، نیاز پروتئینی انسانها از منابع گیاهی به ویژه حبوبات تأمین می شود(نخزری مقدم و رمرودی، ۱۳۸۱). لوبیا یکی از قدیمی ترین منابع غذایی بشر است که به دلیل آسانی هضم، ارزش غذایی خوب و محتوای پروتئین بالا در بین حبوبات دارای اهمیت خاص است(لک و همکاران، ۱۳۸۸). افزایش تولید در کشاورزی عمدتاً یا از طریق افزایش سطح زیرکشت و یا افزایش عملکرد در واحد سطح انجام می گیرد. زمان کاشت یکی از مهمترین عوامل زراعی مؤثر بر روی عملکرد و دیگر خصوصیات هر گیاه زراعی است و مناسب ترین زمان کاشت برای هر گیاه زمانی است که خاک رطوبت مناسب و مطلوب و دمای لازم برای رشد بذر را دارا باشد(ثابتی و همکاران، ۱۳۹۲). دستیابی به عملکرد دانه زیاد در لوبیا از اهداف اصلی کشت این گیاه است که می تواند با تغییر عوامل ژنتیکی، محیطی و مدیریتی و برهمکنش آنها به دست آید. از میان عوامل مدیریتی، تاریخ کاشت عامل مهمی است که از راه تأثیر بر طول دوره رشد رویشی و زایشی و نسبت آنها، بر عملکرد کمی و کیفی لوبیا اثرمی گذارد کاشت به موقع لوبیا سبب می شود که زمان گلدهی با دمای مناسب برخورد کرده و در نتیجه غلاف و دانه ی بیشتری تشکیل شود. تاریخ کشت مناسب همچنین، سبب بهینه شدن طول دوره رشد و گسترش اندامهای رویشی شده و پتانسیل انتقال مواد فتوسنتزی به قسمتهای ذخیره ای از جمله دانه را افزایش می دهد. اما، تأخیر در کاشت در کنار کوتاه تر کردن طول دوره رشد رویشی سبب گل انگیزی زودتر از موعد گیاه می شود که به نوبه ی خود کاهش تجمع ماده خشک، کاهش تعداد غلاف و شاخه در بوته و در نهایت، کاهش عملکرد را در پی خواهد داشت(شفارودی و همکاران، ۱۳۹۱). خشکی عمده ترین تنش محیطی و مهمترین عامل محدود کننده تولید محصولات در سرتاسر جهان است. برای این منظور مالچ به عنوان محافظی برای گیاهان به کار می رود و آن ها را در برابر تغییر دمای شدید خاک و از دست رفتن آب زمین محافظت می کند. مالچ یکی از تکنیک های مدیریتی خوب است که می تواند محیط خاک را حفظ و باعث کاهش هجوم علف هرز گردد(خنک و همکاران، ۱۳۹۱). در این روش خاک بوسیله مواد زیستی(کاه و کلش، بقایای گیاهی، برگ درختان و غیره) یا مواد غیر زیستی نظیر پلاستیک پوشانده می شود که از طریق جلوگیری از خروج رطوبت خاک، کنترل علف های هرز و کاهش هدر رفت آب، جلوگیری از سله بستن خاک، جلوگیری از تابش نور خورشید و افزایش راندمان مصرف خاک باعث کاهش مصرف آب می شود(رجب لاریجانی و زرگر، ۱۳۹۱). همچنین به نزول دمای خاک، کاهش فرسایش اصلاح اراضی زیرکشت، ایجاد فشار بر جوانه زنی و عدم استقرار علف های هرز، تولید گیاهان زراعی با ارزش و با کیفیت و مدیریت حشرات کمک می نماید(کوچکی، ۱۳۸۳). در نتیجه استفاده از مالچ کاه و کلش باعث افزایش معنی داری بر روی عملکرد لوبیا و همچنین افزایش رطوبت و کاهش مصرف آب می شود و این گیاه به دلیل بومی بودن آن و همچنین سازگار بودن آن با خاک این منطقه(کوچصفهان) انتخاب شده است. به همین جهت، مطالعه حاضر به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و مالچ کاه و کلش بر رشد و عملکرد لوبیا محلی گیلان در کوچصفهان اجرا شد.
فصل دوم
بررسی منابع
۲-۱- مبدأ و تاریخچه لوبیا
منشا گونه های حبوبات بیش از یک نقطه در جهان است و در دنیای قدیم مناطقی مانند مدیترانه، آسیای مرکزی، آسیای صغیر، آفریقا، هندوستان و مناطق هند و چین را شامل می گردد. در دنیای جدید آمریکای مرکزی و جنوبی نیز مناطق مهمی هستند. اندونزی، استرالیا و آمریکای شمالی مناطق ثانویه منشا حبوبات به شمار می روند. مبدأ لوبیا معمولی احتمالا بخشهای حاره آمریکای جنوبی در مکزیک و گواتمالا است. لوبیا ۴ تا ۷ هزار سال قبل از میلاد در مکزیک و بین ۱ تا ۳ هزار سال قبل از میلاد توسط بومیان آمریکا کشت و کار می شده، که با کشف قاره آمریکا زراعت آن در دنیا گسترش پیدا کرده است(مجنون حسینی، ۱۳۸۷). اصل پیدایش لوبیا در آمریکا است که دانشمندان در اواخر قرن ۱۹ بر اساس مشاهدات بدست آمده از بقایای باستان شناسی ابتدا از پرو و پس از آن از جنوب غربی ایالات متحده به این نتیجه رسیدند(باقری، محمودی، قزلی، ۱۳۸۰؛ مارتینز^[۱]، ۲۰۰۳). در دنیا تا کنون چهل هزار ژرم پلاسم لوبیا جمع آوری شده که اکثر آنها به دو منطقه خشک و مرکز پیدایش آمریکای جنوبی و مرکزی تعلق دارند. در بین انواع گونه ها، لوبیا معمولی خشک و لوبیا سبز بیشترین توجه را به خود معطوف داشته اند. لوبیا سبز در قرن ۱۶ میلادی توسط اسپانیایی ها و پرتقالی ها به اروپا آورده شد و از آنجا به آفریقا و آسیا منتقل گردید(مجنون حسینی، ۱۳۸۷).
۲-۲- اهمیت اقتصادی لوبیا
مصرف جهانی حبوبات طی دوره ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۷ با میانگین رشد سالانه ۴۱/۱ درصد، از ۳۲میلیون تن در سال ۱۹۹۰ به ۳۹ میلیون تن در سال ۲۰۰۷ رسیده است. کشورهای شبه قاره هند و در رأس آنها هند از جمله بزرگترین مصرف کنندگان حبوبات در جهان می باشند. هند با ۲۷ درصد مصرف جهانی، بزرگترین مصرف کننده حبوبات در جهان است. ۶۵ الی ۷۰ درصد کل تولید حبوبات در جهان به مصرف انسان می رسد و حدود ۲۵ درصد مورد مصرف دامی است که عمدتاً مربوط به کشورهای توسعه یافته در آمریکا، اروپا و استرالیا است(خوفی و انویه تکیه، ۱۳۸۸). توسعه کشت لوبیا در کشور بعنوان یک زراعت تابستانه تابع محدودیت مختلف اقلیمی واکولوژیکی است به طوری که تولید این محصول با حداقل مصرف نهاده هایی چون آب و کودهای فسفره می تواند ارزش اقتصادی این محصول را در مقایسه با سایر محصولات تابستانه حفظ نماید(مدنی و همکاران، ۱۳۸۴). برخی حبوبات در تجارت بین المللی افزون بر تولید روغن برای مصارف مختلف تغدیه انسان و دام استفاده می شوند. اهمیت آنها بعد از غلات است و در ایران پس از گندم و برنج قرار دارند. اراضی تحت کشت حبوبات برای تولید دانه خوراکی حدود ۱۰ درصد مساحت سطح زیر کشت غلات است و در بین حبوبات لوبیا از لحاظ سطح زیر کشت مقام دوم را دارا می باشد(مجنون حسینی، ۱۳۸۷). اگر چه پروتئین غذاهای حیوانی از لحاظ تعداد و میزان برخی اسیدهای آمینه ضروری برتر از پروتئین های گیاهی هستند ولی برخی حبوبات مانند لوبیا درصد پروتئین بیشتری نسبت به غذاهای حیوانی دارا می باشند(کوچکی، ۱۳۸۳). حبوبات به جای مصرف نیتروژن خاک، از نیتروژن جوی بهره برداری نموده و مصرف نهاده کودی را در سیستمهای کشت فشرده، اقتصادی تر می سازند(نخزری مقدم و رمرودی، ۱۳۸۱). در بازار داخلی تولید حبوبات در ایران طی دوره ۱۳۶۰ تا ۱۳۸۴ از ۲۹۰هزار تن به ۶۳۹ هزار تن افزایش پیدا کرده است. از کل تولید حبوبات در کشور، محصول نخود با سهم تولید ۵۲/۴۱ درصد در رتبه اول قرار دارد و محصول لوبیا با ۸۴/۳۳ درصد، عدس ۷/۱۷ درصد و سایر حبوبات ۹/۶ درصد در رتبه های بعدی قرار گرفته اند. بررسی روند تولید حبوبات در کشور نشان دهنده نوسانات تولید از سال ۱۳۷۰ به بعد به خصوص سال های ۱۳۷۲ تا ۸۱ است. بیشترین مقدار تولید مربوط به سال ۱۳۷۵ با ۷۰۴ هزار تن می باشد. هر چند در سال ها به علت افزایش صادرات و تقاضای داخلی میزان واردات رو به افزایش گذاشته ولی تأثیر قابل توجهی در تأمین تقاضای داخلی ندارد. در بازار صادراتی لوبیا با توجه به سهم نسبتاً بالای چهار کشور صادر کننده استرالیا، ترکیه، ایران و مکزیک در طول بیش از دو دهه، بازار دارای ساختار انحصار چند جانبه بسته بوده است. نسبت های تمرکز چهار کشور بزرگ از ۳/۶۵ درصد در سال ۱۹۸۰ به ۵/۷۳ درصد در سال ۲۰۰۴ تغییر پیدا کرده که این روند حاکی از گرایش بازار به سمت یک بازار انحصاری پایدار است. تولید جهانی لوبیا ۴۴/۳۱ درصد در سال ۲۰۰۷ گزارش شده است(خوفی و انویه تکیه، ۱۳۸۸). بر اساس گزارش آمار فائو تولید لوبیا در ایران ۲۲۴هزار تن در سال ۲۰۱۳ می باشد. در گزارشی عملکرد بذر لوبیا حدوداً ۱۲۰۰کیلوگرم در هکتار و عملکرد غلاف آن حدوداً ۲۵۰۰ کیلوگرم در هکتار بیان شده است بر این اساس قیمت یک هکتار بذر خشک لوبیا ۲۴۰ میلیون ریال و قیمت یک هکتار غلاف آن ۱۵۰ میلیون ریال در سال ۱۳۹۳می باشد.
۲-۳- سطح زیر کشت لوبیا در ایران و دنیا
بر اساس مطالعات و تحقیقات به عمل آمده توسط فائو، سطح زیر کشت و تولید حبوبات در جهان در دوره های زمانی ۲۵ ساله تا سال ۲۱۰۰ پیش بینی گردیده است. بر این اساس سطح زیر کشت حبوبات در فاصله سال های ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۰ افزایش، در دوره ۲۰۱۰ تا ۲۰۵۰ ثابت و سپس دارای کاهش خواهد بود. پیش بینی روند جهانی حبوبات نیز حاکی از روند افزایشی تولید کشورهای در حال توسعه تا سال ۲۰۵۰ و سپس روند کاهشی طولی محصول طی ۵۰ سال بعدی ۲۰۵۰ تا ۲۱۰۰ می باشد(خوفی و انویه تکیه، ۱۳۸۸). لوبیا عضوی از خانواده حبوبات است و سطح زیر کشت این محصول در جهان حدود ۲۷ میلیون هکتار و متوسط عملکرد آن ۶۵۸ کیلوگرم در هکتار است(فاضلی و همکاران، ۱۳۹۰). بزرگترین تولیدکننده لوبیا در دنیا کشورهای هندوستان، آمریکا، برزیل و مکزیک هستند(مجنون حسینی، ۱۳۸۷). به نظر متخصصین علم زراعت، پتانسیل عملکرد این محصول تا مرز پنج تن در هکتار هم قابل افزایش است. بر اساس آمارهای موجود، اراضی زیر سطح کشت لوبیا در جهان، ۴۰ درصد مربوط به کشورهای آسیایی و حدود ۲۶/۲۱ درصد در ایران، بعد از دو محصول نخود ۴۶/۶۱ درصد و عدس ۲۴/۲۱ درصد قرار دارد. هم اکنون سطح زیر کشت این محصول در ایران حدود۱۱میلیون هکتار با تولیدی حدود ۲۲ میلیون تن می باشد(فاضلی و همکاران، ۱۳۹۰).
۲-۴- خصوصیات گیاه شناسی لوبیا
لوبیا با نام انگلیسی کامان بین^[۲] و نام علمی فاسئولوس ولگاریس^[۳] از راسته رزالس^[۴]، خانواده لگومینوز^[۵] زیر خانواده پاپیلیونیده^[۶] شاخه فاسئولیه^[۷] و جنس فاسئولوس^[۸] می باشد(مجنون حسینی، ۱۳۸۷). لوبیا گیاهی علفی و یکساله است. ریشه آن اغلب به صورت راست بوده و بسته به شرایط فیزیکی و رطوبت خاک می تواند تا اعماق زمین نفوذ کند. تعدادی ریشه ثانویه نیز از ریشه اصلی منشعب می شوند. در روی ریشه گرهک هایی تشکیل می گردد که در داخل آنها باکتری های ریزوبیوم(ریزوبیوم فازئولی)^[۹] قرار گرفته که با همیاری گیاه میزبان به تثبیت نیتروژن هوای اطراف ریشه در داخل گرهک ها می پردازند. در این همزیستی، گیاه میزبان(لوبیا) علاوه بر آنکه انرژی مورد نیاز باکتری ها را به صورت کربن تثبیت شده تأمین می نماید، انرژی لازم به منظور توسعه گرهک ها را نیز فراهم نموده و با مکانیزم های منحصر به فرد خود فرایند تثبیت را در برابر محیط اکسیداتیو حفاظت می نماید. باکتری های ریزوبیوم نیز با واکنش تسریعی آنزیم های نیتروژناز تولیدی خود را در تبدیل نیتروژن جوی به آمونیم به کار می برند. گرهک ها در قسمت مرکزی ریشه اصلی تشکیل می شوند، تعداد گرهک ها در هر گیاه لوبیا به کمتر از ۱۰۰ عدد در گیاهان بالغ و سالم می رسد. گرهک های فعال صورتی یا قرمز رنگ بوده و در اواسط فصل نمو و رشد گیاهان بر روی ریشه ها غالب می شوند. رشد ریشه با نزدیک شدن بلوغ در گیاه متوقف نگردیده و تا زمان رسیدگی محصول، ریشه ها به رشد طولی خود ادامه می دهند. ریشه اصلی و ریشه های فرعی در عمق نسبتاً یکسانی قرار می گیرند. به عبارت دیگر ریشه های فرعی کاملاٌ توسعه می یابند. لوبیا سیستم ریشه ای کم عمقی دارد و بنابراین به آبیاری مکرر واکنش نشان می دهد. سیستم ریشه ای راست باعث استوار نگه داشتن این گیاه علفی یکساله در خاک می شود.
ساقه در لوبیای معمولی ساقه بند بند، باریک و زاویه دار می باشد و گونه های مختلف از نظر شکل بوته، طول و غلاف و تعداد دانه در غلاف و اندازه دانه ها با هم متفاوت می باشند. دو فرم اصلی رشد و نمو در گیاه لوبیا معمولی وجود دارد، فرم رشد محدود(ایستاده یا بوته ای) و فرم رشد نامحدود(رونده یاخزنده). در فرم رشد محدود، که شاخه گل دهنده(خوشه) در امتداد محور اصلی ساقه یا ساقه های فرعی قرار دارد، رشد رویشی بوته محدود بوده و در هنگام گل دهی متوقف می شود. در انواع رشد محدود لوبیا طول ساقه ۴۰ تا ۶۰ سانتیمتر(پاکوتاه) و دارای شاخه و برگ زیادی هستند. در این فرم رویشی با شکفتن گل ها، که از پایین به بالای ساقه آزاد شده رشد بوته متوقف شده، رسیدن همزمان و برداشت مکانیکی محصول امکان پذیر می شود. در فرم رشد نامحدود که شاخه گل دهنده در امتداد محور برگ ها ظاهر شده، رشد رویشی، گلدهی و غلاف دهی بطور همزمان یا متناوب تا هنگامی که دما و رطوبت مناسب رشد وجود داشته باشد ادامه می یابد. واریته های رشد نامحدود لوبیا ساقه طویلی داشته و گاهی ارتفاع بوته به ۵/۱ تا ۲ متر می رسد که به قیم یا حامل احتیاج دارد. ساقه اصلی در این لوبیا تا مراحل نهایی رشد گیاه قابل تشخیص بوده و شاخه ها در تمام طول ساقه تشکیل می شوند .
برگهای لوبیا سه برگچه ای با دمبرگ مشترک و بلند هستند که به صورت متناوب روی ساقه می رویند. برگ ها تخم مرغی شکل و کوچک بوده و غالبا در کنار هر برگچه یک عدد گوشوارک وجود دارد. دو برگ اولیه لوبیا ساده و سایر برگها مرکب و سه برگچه ای هستند. برگچه ها کرک دار، پهن و در انتها به یک رأس باریک ختم می شوند.
گل آذین لوبیا بصورت خوشه ای از جوانه های جانبی کنار برگ ها به وجود می آیند و در هر خوشه ۲ تا ۸ گل در امتداد دمگل مشترک تشکیل می شود. گلبرگ ها به رنگ های مختلف سفید، آبی، قرمز، ارغوانی، صورتی، بنفش، زرد دیده می شوند. بزرگترین گلبرگ آن درفش نام دارد و به هنگام شکوفایی به صورت ایستاده قرار می گیرد. دو گلبرگ جانبی کوچکتر را که کم و بیش موازی یکدیگر هستند، بال می نامند. در بخش پایینی هم دو گلبرگ با نزدیک شدن به یکدیگر ساختمانی را به وجود آورده اند که ناو نام گرفته است. همه گلبرگ ها(۵ عدد) در انتها به یکدیگر و یا به کاسبرگ چسبیده اند. کاسبرگ ها به طور معمول ۵ عدد، به رنگ سبز در قسمت تحتانی گل قرار دارند که در انتها به یک لوله باریک تبدیل می شوند. درون هر گل ۱۰ پرچم وجود داردکه تشکیل لوله ای در حول مادگی می دهند، یعنی ۹ عدد پرچم ها به یکدیگر متصل شده اند و یکی آزاد است. به این وضعیت ساختمانی پرچم ها دیادلفوس می گویند. در اکثر لوبیا ها این حالت اول بیشتر مشاهده می شود. مادگی یک برچه شامل یک تخمدان با دو ردیف تخمک است که پس از باروری مجموعاٌ غلاف و دانه ها را به وجود می آورند. گل لوبیا خودگشن است(مجنون حسینی، ۱۳۸۷). بر اثر تلقیح، گل و از نمو دیواره خارجی تخمدان میوه، لوبیا که به صورت نیام یا غلاف می باشد به وجود می آید. میوه غلافی یک برچه ای است. پس از بارور شدن تخمک ها بذرها در داخل غلاف رشد می کنند. غلاف دو دیواره داخلی و خارجی داشته و از حاشیه به هم متصل هستند. هنگام رسیدن میوه دو دیواره غلاف بطور یکسان خشک نمی شوند و همین امر سبب می شود که غلاف ها شکفته شوند و بذر یا بذر های داخل آنها بیرون ریخته شوند. غلاف های لوبیا معمولی به صورت کشیده و حاوی یک یا چند دانه به شکل قلوه ای هستند. در هر غلاف تعداد ۴ تا ۱۲ عدد لوبیا موجود است، دانه لوبیا در خاک ازنظر جوانه زنی برون خاکی یا اپی جیل^[۱۰] می باشد. یعنی در موقع خارج شدن جوانه از خاک، ابتدا محور زیر لپه کمی خمیده شده و سپس با حالت قائم از خاک بیرون آمده و لپه ها با این حرکت فنر مانند محور زیر لپه به بالای سطح خاک فرستاده می شوند(مجنون حسینی، ۱۳۸۷؛ بادیون^[۱۱]، ۲۰۰۱)
رشد و نمو لوبیا به ۲ مرحله رویشی و زایشی تقسیم می شود. مراحل رشد رویشی(V)^[12] بر اساس تعداد گره بر روی ساقه اصلی، شامل گره برگ اولیه است در حالی که مراحل رشد زایشی®^[13] علاوه بر گره ها بر اساس خصوصیات غلاف و دانه نیز می باشد(کوچکی، ۱۳۸۳). دوره رشد رویشی در لوبیا ها ۷۵ تا ۱۲۰ روز به طول می انجامد که از سبز شدن گیاهچه، تشکیل برگ های حقیقی، تشکیل ساقه و جوانه های جانبی رویشی تشکیل شده است. در طول دوره تمایز اندام های زایشی، برگ های حقیقی بیشتری تشکیل می شوند، ساقه های جانبی تولید شاخه های زاینده می کنند و بالاخره غنچه ها و گل ها تشکیل خواهند شد. این دوره بین ۲ تا ۴ هفته در زودرس ترین ارقام لوبیا به طول می انجامد، در حالی که ارقام دیررس ممکن است به ۲ تا ۵/۲ ماه برسد(مجنون حسینی، ۱۳۸۷). براین اساس مراحل رشد رویشی و زایشی در جداول(۲-۱) (۲-۲) به صورت زیر است(لبارون^[۱۴]، ۱۹۷۹).
جدول۲-۱- مراحل رشد رویشی لوبیا

۲-۲

یکی از روش­های تغییر در دوره­نگار عادی جایگزین کردن روش کمترین مربعات با سایر روش­های مرسوم در رگرسیون است. یکی از این روش­ها، استفاده از روش کمترین قدر مطلق انحرافات و جایگزینی روش کمترین مربعات خطا با این روش است. در روش کمترین قدر مطلق انحرافات ضریب رگرسیون به صورت زیر محاسبه می­ شود:

۲-۳

با بهره گرفتن از بدست آمده بر اساس رگرسیون کمترین قدر مطلق انحرافات، دوره­نگار جدیدی را که به دوره­نگار لاپلاسی معروف است، می­توان به صورت زیر معرفی کرد:

۲-۴

همانطور که دیده می­ شود، دوره­نگارهای عادی و لاپلاسی متناسب با نرم مربع ضرایب رگرسیون­های همساز هستند، با این تفاوت که اولی از رگرسیون کمترین مربعات و دومی از رگرسیون کمترین قدر مطلق انحرافات بدست آمده است. انتظار می­رود که دوره­نگار لاپلاسی همه برتری­های رگرسیون خطی کمترین قدر مطلق انحرافات مانند پایایی، که در مراجع Bloomfield و Steiger (1983) وKoenker (2005) بدان اشاره شده است، را دارا باشد.
۲-۳ رفتارمجانبی
در این بخش به بررسی برخی از نتایج نظری در مورد توزیع مجانبی دوره­نگار لاپلاسی برای طیف سری­های زمانی پیوسته و مرکب می­پردازیم.

۲-۳-۱ یک قضیه مهم
در ابتدای این بخش یک نتیجه کلی در مورد توزیع مجانبی ضرایب رگرسیون LAD را ارائه می­کنیم. این نمونه از نتایج تحت شرایط گوناگون و توسط محققان زیادی ثابت شده ­اند ( برای اطلاعات بیشتر در این زمینه به مراجع Arcones (2001)، Bantli و Hallin (1999)، Bloomfield وSteiger (1983)، Koenker (2005)، Lai و Lee (2005)، Pollard (1991)،Portnoy (1991)، Weiss (1990) و Wu (2007) رجوع کنید). در این فصل تمرکز خود را بر حالاتی قرار می­دهیم که در آن
الف) رگرسورها ، که با نماد نشان داده می­شوند، دنباله­های یکنواخت کران­دار از بردارهای معین در ، برای ، هستند و ممکن است به مقدار وابسته باشند (برای سادگی بیشتر روابط، این موضوع به صورت صریح در روابط نشان داده نمی­ شود).
ب) یک فرایند تصادفی وابسته است.
ج) توابع رگرسیون ممکن است به درستی برای مشخص نشود.
توجه داشته باشید که کران­دار بودن رگرسورها شرایط را تا حد بسیار زیادی ساده می­ کند.
قضیه ۲-۱
فرض کنید و

۲-۵

است که یک دنباله معین و یک فرایند تصادفی -وابسته^[۱۸] با تابع توزیع حاشیه­ای ، تابع چگالی و تابع توزیع دو متغیره باشد. همچنین، برای هر ، مقدار و را به ترتیب به صورت و تعریف کنید. فرض کنید اعداد مثبت ، و ماتریس­های معین مثبت و وجود دارد به طوری که شرایط زیر برقرار باشد:

• برای هر و به صورت یکنواخت در ، ،

• برای و هر و به صورت یکنواخت در ،

۱/۰

۱۳۵۵

۱۷۱۵۶۸

۳/۶۹

۷۰۵۴۵

۵/۲۸

۵۱۷۰

۲

۱۳۶۵

۳۲۹۳۶۷

۴/۶۲

۱۶۹۸۲۲

۲/۳۱

۱۳۲۷۲

۷/۵

۱۳۷۰

۴۱۷۹۰۷

۶/۶۰

۲۲۷۲۰۰

۳/۳۳

۳۷۳۷۶

۴/۵

ماخذ: آمارگیری سال۱۳۷۰ شهرستان قم
در سرشماری سال ۱۳۴۵ میزان متولدین در شهر قم ۱۰۶۵۳۱ نفر بوده که معادل ۳/۷۹ می‌باشد و همچنین میزان متولدین مناطق دیگر ۲۷۶۲۶ نفر معادل ۵/۲۰ درصد بوده است و میزان متولدین خارج از کشور ۱۳۵ نفر معادل ۱/۰ درصد می‌باشد. پس می‌توان نتیجه گرفت متولدین در شهر محل اقامت همواره سیر نزولی داشته است در مقابل میزان متولدین در مناطق دیگر کشور همواره سیر صعودی داشته است که نشان می‌دهد این شهر از سال ۱۳۴۵ به بعد همواره مکان مناسبی برای مهاجران می‌باشد. رشد جمعیت شهری کشور طی این سال‌ها، نزدیکی به پایتخت، مرکزیت مذهبی و سیاسی این شهر از عوامل مشوق مهاجرت بوده است. طی سال‌ ۱۳۵۵ میزان متولدین در شهر ۱۷۱۵۶۷ نفر بوده که معادل ۳/۶۹ درصد و همچنین میزان متولدین مناطق دیگر ۷۰۵۴۵ نفر معادل ۵/۲۸ درصد بوده است. طی سال ۱۳۵۵ افزایش زیاد متولدین خارج از کشور بیشتر به دلیل مهاجرت عراقی‌هایی است که با رو به وخامت گذاشتن روابط ایران و عراق از عراق رانده شده‌اند.^[۱۰۴]

در سال ۱۳۶۵ میزان متولدین در شهر ۳۳۹۳۶۷ نفر معادل ۴/۶۲ و متولدین مناطق دیگر ۱۶۹۸۲۲ معادل ۲/۳۱ درصد بوده است که دلیل افزایش متولدین در خارج از شهر بدلیل مهاجرت افراد از مناطق دیگر بخصوص از روستاها می‌باشد. در طی سال ۱۳۶۵ میزان متولدین در خارج از کشور ۱۳۲۷۲ نفر بوده که معادل ۷/۵ درصد می‌باشد. دلیل افزایش متولدین خارج از کشور در شهر قم بدلیل مهاجرت عراقی‌ها، افغانها و افرادی است که از اقصی نقاط جهان برای تحصیل علوم دینی به شهر قم مهاجرت کردند.^[۱۰۵]
در سال ۱۳۷۰ میزان متولدین در شهر قم ۴۱۱۹۰۷ نفر که معادل ۴/۶۰ درصد و میزان متولدین مناطق دیگر ۲۲۷۲۰۰ نفر معادل ۳/۳۳ درصد بوده و میزان متولدین خارج از کشور ۳۷۳۷۶ نفر معادل ۴/۵ درصد بوده است دلیل کاهش چنین نرخ رشد متولدین خارج از کشور در شهر قم نسبت به سال ۱۳۶۵ به خاطر اتمام جنگ ایران و عراق و قطع شدن روند مهاجرت عراقی‌ها و بازگشت بعضی از افغان‌ها به مملکت خود بوده است.^[۱۰۶] ”^[۱۰۷]
۳-۲-۱۰ –اوضاع اقتصادی شهر قم
“شهر قم در مسیر راه‌های اصلی تهران- اصفهان، تهران-بندرعباس و جاده‌های غرب قرار داشته و از نظر شبکه ارتباطی یکی از غنی‌ترین شهرهای کشور به شمار می‌رود. صنایع شهر به علت استقرار در مسیر شاهراه‌های سراسری و نزدیکی به بازار بزرگ مصرف از جمله تهران، اصفهان و اراک از ویژگی‌ خاصی برخوردار است، آهنگ پذیرش مهاجرین خصوصاً در سال‌های اخیر افزایش چشمگیری یافته است طی دو دهه اخیر از نسبت شاغلان کشاورزی در شهر قم کاهش یافته و از ۵ درصد در سال ۱۳۶۵ به ۴۷/۳ درصد در سال ۱۳۷۵ رسیده است. در بخش صنعت نیز از ۴۲ درصد در سال ۱۳۴۵ به ۲۵ درصد در سال ۱۳۵۵ و در سال ۱۳۶۵ به ۵/۲۳ درصد و در سال ۱۳۷۵ به ۷۸/۴۴ درصد رسیده است و فعالیت‌های ساختمانی در سال ۱۳۵۵، ۲۲ درصد کل شاغلان و در سال ۱۳۶۵ به ۶/۱۴ درصد و در سال ۱۳۷۵، ۶/۱۵ درصد بوده است. بخش خدمات در طی سالهای اخیر به تدریج گسترش یافته و از ۳۷ درصد در سال ۱۳۴۵ به ۴/۴۵ درصد در سال ۱۳۵۵ و ۷/۵۴ درصد در سال ۱۳۶۵ و ۷۴/۴۸ درصد از شاغلان را در سال ۱۳۷۵ به خود اختصاص داده است.
از کل حدود ۹۷۰۰۰ هکتار اراضی آبی منطقه سطحی معادل ۶۶۲۰۰ هکتار آن تحت کشت محصولات زارعی بومی که عمده آنها گندم و جو و یونجه و پنبه می‌باشد. سطح زیر کشت اراضی آبی و دیم استان از ۲۷۸۳۰ هکتار در سال ۱۳۵۷ به ۷۷۴۹۶ هکتار در سال ۱۳۷۵ افزایش یافته است، در سطح شهرستان قم تعداد ۴۶ واحد گاوداری شیری موجود می‌باشد که تعداد کل گاو‌های آنها بالغ بر ۴۲۷۰ راس می‌باشد. و همچنین تعداد ۹۶ واحد گاوداری پرواری دارای پروانه تاسیس موجود می‌باشد که تعداد کل گاوپرواری ۱۴۴۴۰ راس می‌باشد. میزان تولید گوشت قرمز در سطح استان ۲۲۰۰۰ تن و شیر ۸۱۰۰۰ تن و پشم، کرک و مو ۱۱۴۲ تن و گوشت مرغ ۲۱۰۰۰ تن می‌باشد. تعداد کارگاه‌های فعال کشاورزی و دامپروری در سطح شهر حدود ۳۶۴ کارگاه گزارش شده است.
تعداد کل کارگاههای صنعتی در سال ۱۳۷۳ در حدود ۱۰۵۷۴ کارگاه گزارش شده، در صورتی که تعداد کارگاه‌های صنعتی شهر قم در سال ۱۳۶۰ حدود ۴۸۸۴ کارگاه گزارش گردیده بود. پس در حدود ۵۶۹۰ کارگاه در طی این ۱۳ سال در شهر قم تاسیس گردیده است. تعداد کل کارگاه‌های بخش معدن در سطح شهرستان قم در حدود ۵ کارگاه گزارش شده است. همچنین تعداد معادن این شهرستان در حدود ۴۰ معدن می‌باشد که تعداد شاغلین آن در حدود ۹۹ نفر می‌باشد. تعداد کل کارگاه‌های بخش ساختمان در حدود ۵۷۱ کارگاه می‌‌باشد که کارگاه‌های خدماتی شهر قم در حدود ۲۲۵۶۲ است. بیشترین کارگاه‌ها مربوط به فعالیت‌های عمده فروشی و خرده فروشی و تعمیر وسایل نقلیه و کالاهای شخصی و خانگی که در حدود ۲/۷۶ درصد از کل کارگاه‌هی فعالیت‌های خدماتی را نیز شامل می‌شود.
در سال ۱۳۷۵ جمعیت فعال شهر قم ۱۸۳۲۳۸ نفر بوده و در همان سال جمعیت شاغل قم ۱۷۲۰۸۷ نفر گزارش شده است و جمعیت بیکار در همین سال ۱۱۱۵۱ نفر بوده است که ۲۵/۹۴ درصد شاغل و ۷۵/۵ درصد افراد فعال، بیکار بوده‌اند. در سال ۱۳۷۵ افراد شاغل و افراد بیکار در مجموع ۶۰/۳۱ درصد از جمعیت ۱۰ ساله و بیشتر را تشکیل می‌دادند.
در سال ۱۳۷۵ در شهر قم، ۵۹/۴ درصد از شاغلان را کارفرما و ۹۴/۲۹ درصد را کارگر مستقل و ۸۰/۳۶ درصد را مزد بگیر بخش خصوصی و ۲۳ درصد را کارکن فامیلی بدون مزد و ۸۲/۲۳ در صد را مزد بگیر بخش عمومی و ۲۸/۰ درصد را شاغلین مزدبگیر بخش تعاونی تشکیل می‌دهد. وضع گروه‌های شغلی در شهر قم به قرار زیر می‌باشند.
کارکنان مشاغل قانونگذار و مقامات عالی رتبه ۵۲/۱ درصد، متخصصان ۶۳/۹ درصد، تکنسین‌ها و دستیاران ۵۸/۲ درصد، کارمندان امور اداری و دفتری ۸۳/۳ درصد، کارکنان خدماتی و فروشندگان ۶۹/۱۲ درصد و کارکنان جنگلداری و کشاورزی و ماهیگیری ۴۷/۳ درصد، صنعتگران و مشاغل مربوطه ۴۷/۳۳ درصد متصدیان ماشین‌الات و دستگاه‌های مونتاژ وسایل نقلیه ۱۹/۱۰ درصد و کارگران ساده ۰۵/۱۵ درصد بوده‌اند.
۳-۲-۱۱- توسعه کالبدی شهر قم^[۱۰۸]
در پایان دوره قاجار و پس از آن در بیشتر شهرهای ایران برای همسویی با طرز زندگی جدید غربی و دگرگونی‌های اجتماعی و حکومتی، خیابان‌هایی احداث و محله‌هایی خراب شدند یا تغییر شکل یافتند، اولین تغییر قم در زمان امین‌السطان و ساختن جاده جدید تهران در سال ۱۳۰۱ قمری اتفاق افتاد. در سال ۱۳۰۷ شمسی نخستین کارهای ساختمانی جدید انجام شد که چهره قم را تغییر داد. ابتدا شروع به تسطیح قبرستان وسیعی که در پشت دیوار شمالی صحن نو مقابل مسجد امام ادامه داشت نمودند و پس از احداث خیابان‌های متعدد و وسیع در اطراف آن بقیه را به صورت باغی در آورند و دور آنرا نرده کشیدند، سپس دروازه‌ای را که روی پل وصل به بازار وجود داشت و بازار متصل به آن را خراب کردند و همانطور ادامه دادند تا انتهای میدان کهنه و یک خیابان وسیع و طولانی به نام خیابان آذر احداث نمودند. همچنین بازار مقابل درب بزرگ مسجد امام را خراب کردند و تا آخر شهر ادامه دادند و خیابانی بنام خیابان بهروز احداث کردند.
در سال ۱۳۱۶ ریل‌گذاری راه‌آهن در قم شروع شد و احتمالاً پس از پایان کار خیابان ایستگاه در سمت غربی شهر به وجود آمد شبکه اصلی رفت آمد اتومبیل رو در سال ۱۳۲۸ شمسی از روی نقشه آقای حسین کریمیان عبارت بوده است از خیابان ارم- خیابان آستانه و امتداد آن خیابان بهروز (باجک)- خیابان آذر و امتداد غربی آن خیابان تهران- جاده اراک- خیابان ایستگاه- خیابان مقابل بیمارستان فاطمی- خیابان موزه و امتداد خیابان امامزاده ابراهیم فعلی که آنزمان به صورت راه روستایی بوده، ولی بعلت اهمیت آن بعدها به صورت راه اصلی در آمده است.
الگوی توسعه شکل شطرنجی دارد و کوچه‌ها درست به موازات رودخانه یعنی منطق بر شیب طبیعی زمین و تقسیم کشتزارها است. محل برخورد این خیابا‌نها و کویها با خیابان تهران زاویه ۹۰ درجه نمی‌سازد و به همین مناسبت گره‌های نامناسبی را در جاهای مهم خیابان به وجود آورده است که اغتشاش شبکه رفت و آمد در این بخش شهر، بیشتر ناشی از رشد بدون حساب و کتاب و نداشتن پایه و اساس لازم برای احداث محلات و عدم رعایت سلسله مراتب دسترسی است که تنها راه اصلی شهر را در این بخش خیابان تهران قرار داده و رشد فزاینده‌ و پایان ناپذیری را بدون پیش‌بینی‌های لازم به آن تحمیل کرده بودند و حتی امروز هم تمامی بار رفت و آمد شهری بر دوش همین خیابان است.
افزایش جمعیت شهر قم در صد سال اخیر از این قرار است، سال ۱۲۶۷ قمری ۲۵ هزار، سال ۱۲۶۸ قمری ۲۴ هزار، سال ۱۳۰۴ قمری ۳۵ هزار، سال ۱۳۱۶ شمسی ۵۵ هزار و سال ۱۳۲۶ شمسی ۸۱۵۴۰ نفر.
در سال ۱۳۳۵ تغییرات عمده‌ای در استخوان‌بندی شهر به وجود آمد. خیابان آذر به طرف شرق امتداد یافته و به جاده کاشان می‌پیوندد، پیداست که نقش خیابان در زنده نگهداشتن بازار قدیم بسیار اهمیت دارد ولی محله‌های اطراف آن هنوز از همان شبکه باستانی به خوبی بهره می‌برند و به دگرگونی بزرگی نیاز ندارند، پیوستن راه کاشان به خیابان آذر وضع آن را از یک خیابان با دسترسی ساده به اطراف، که فقط به منظور نوسازی و ترقی دادن محله‌های باستانی احداث شده به کیفیت بالاتری می‌سازند، این خیابان به صورت استخوان‌بندی اصلی شهر درآمده و در توسعه آینده نقش کارسازی خواهد شد. در بخش شرقی در امتداد جاده اصفهان محله صفائیه و جوی شور رشد اندکی پیدا می‌کند در منتهی الیه ضلع شرقی از دروازه کوهستان در جنوب تا کوچه سرحوض محله چهل اختران در شمال نیز اندکی پدیدار می‌شود، بافت این بخش ادامه بافت کوچه‌های قبلی است و هنوز اتومبیل امکان تردد به این نقاط را ندارد رشد بخش عمومی شهر در جنوب خاکفرج زیادتر است، مزارع و اراضی مبارک آباد به زیر ساخت و سازهای جدید رفته و باغات و مزارع بین خیابان‌ ایستگاه‌ و رودخانه حاشیه راه‌آهن معدوم شده و بروی آن ساختمان شده است.
کالبد شهر در سال ۱۳۴۳ تفاوت فراونی با سال ۱۳۳۵ ندارد، شبکه اصلی شهر خیابان تهران، خیابان ارم، خیابان آذر، خیابان آستانه و بهروز است. در عکس هوایی سال ۱۳۴۳ آثار احداث خیابان جدیدی در محله چهارمردان دیده می‌شود، این خیابان به موازات خیابان آذر است و صرفاً برای دسترسی دادن به محلات متراکم چهارمردان، سنگ بند و حرم است. رشد شهر قم در قسمت قدیمی چندان زیاد نیست فقط در بخش جنوب شرقی محله جوی شور و صفائیه در امتداد خیابات ارم به شهر متصل شده و به صورت نواری تا نزدیکی خط راه آهن ادامه می‌یابد. بیشترین مقدار توسعه در بخش شمال غربی است که در امتداد خیابان تهران خیابان امام‌زاده ابراهیم و حاشیه رودخانه اتفاق می‌افتد، شبکه شهری همانطور که قبلاً گفته شد با تبعیت از شیب طبیعی اراضی زراعی و تقسیم‌بندی آن احداث شده و با خیابان تهران در تعارض است و این مغایرت یکی از دلایلی است که شبکه در این قسمت شهر هنوز سامان نگرفته، ساخت و سازهای این بخش از کیفیت مناسب برخوردار نیست و سلسله مراتب نظام‌ شهری در آن دیده نمی‌شود همه محله‌ از نظر مراکز تجارتی و شبکه جمع‌کننده به خیابان تهران متکی است که با بزرگ شدن شهر در این بخش مشکلات و مسایل زیادی را ایجاد می‌کنند.

میزان خطا

۲تا ۳ درصد

دقت پلاک خوانی پلاک ایران

۹۸درصد

دقت پلاک خوانی مجموع

بیش از ۹۰ درصد

نوع واحد پردازنده

کامپیوتر صنعتی

استاندارد خروجی

Ethernet

رطوبت کارکرد

۹۰%

دمای کارکرد

۲۰- تا ۵۰ درجه

تنظیمات

قابلیت تنظیم از راه دور

دسترسی محلی

ارتباط USB، ارتباط بی سیم محلی (انتخابی(

Housing

IP 66 camera, cooling and heating system

۳-۷-۷- آشنایی با دوربین‌های نظارت تصویری:
اگر در حال طراحی یک سیستم حفاظت تصویری برای محلی هستید که تا کنون هیچ دوربین در آن نصب نشده است، بهترین گزینه برای شما استفاده از دوربین‌های تحت شبکه یا IP Camera است. این دوربینها در مدلها و با کاربرد‌های متنوعی وجود دارند. با این گوناگونی، امروزه برای هر کاربردی و تقریبا برای هر سیستم با هر اندازه‌ای می‌توان دوربین مناسب را یافت. انواع دوربین‌ها تحت شبکه ثابت^[۵]هستند. این دوربین‌ها شامل یک بدنه و یک پایه هستند از نظر شکل ظاهری شباهت بسیاری به دوربین‌های آنالوگ سنتی دارند. در بعضی از کاربرد‌ها دیده شدن دوربین و جهت دید آن امری مطلوب است. در چنین کاربردهایی بهترین گزینه استفاده از دوربین‌های ثابت است. مزیت دیگر این دوربین‌ها این است که اغلب آنها لنزهای قابل تعویض دارند و می‌توان لنز دوربین را متناسب با کاربرد آن انتخاب کرد. برای حفاظت از دوربین‌های ثابت می‌توان از پوشش مناسب استفاده کرد. می‌توان این دوربین‌هارا به راحتی به هر جهت چرخاند و ثابت کرد. مهمترین مزیت آنها این است که ظاهری یکپارچه و مستقل دارند و معمولا این دوربین‌ها به گونه‌ای ساخته می‌شوند که از دخالت‌ها و دستکاری‌های مخرب افراد جلوگیری می‌کنند و همچنین مانع مشاهده جهت دید دوربین می‌شوند. با این وجود این دوربینها معمولا لنز قابل تعویض ندارند و اگر تعویض لنز ممکن باشد نیز اندازه لنز با فضای داخل پوشش کروی محدود شده است. انواع دیگری از این دوربین‌ها قابلیت حرکت افقی، عمودی و همچنین زوم اپتیک و دیجیتال بصورت کنترل دستی و اتوماتیک دارند. در حالت کنترل دستی، این دوربینها می‌توانند به عنوان مثال در یک محیط فروشگاهی برای تعقیب یک فرد مورد استفاده قرار گیرند این دوربینها جهت دید مشخص دارند و فاقد امکان حرکت ۳۶۰ درجه کامل هستند و برای حرکت اتوماتیک دائمی ساخته نشده‌اند. بزرگ نمایی این دوربینها معمولا بین ۱۸ تا ۲۶ برابر است.

دوربینهای دام تحت شبکه با دوربینهای دام ثابت مزایای مشترکی دارند، پوشش مستقل و یکپارچه دارند و نقطه دید آنها غیر قابل رویت است. در مقایسه با این دوربین‌ها نوع دیگری دوربین قابلیت حرکت ۳۶۰ درجه پیوسته دارد و می‌تواند برای مدت طولانی بدون اینکه آسیبی به مکانیزم حرکت داخل آن برسد چرخش و بزرگ نمایی کند. با دادن نقاطی به عنوان پیش فرض می‌توان نقاطی محافظت شونده به وجود آورد که دوربین بطور پی در پی این نقاط را نمایش خواهد داد. با این کار یک دوربین دام می‌تواند کاربردی برابر با ده دوربین تحت شبکه ثابت داشته باشد. بزرگ نمایی دوربین‌های دام معمولا بین ۱۸ تا ۳۰ برابر است و اما بزرگ نمایی‌های بالا تر از ۲۰ برابر در محیط خارج به دلیل لرزشهای ناشی از وزش باد غیر قابل استفاده است. پیشرفت روز افزون دوربینهای تحت شبکه، نوع جدیدی از این دوربینها را به وجود آورده است که به دوربینهای غیرمکانیکی معروفند. با بهره گرفتن از یک حسگر چندین مگاپیکسلی امکان پوشش ۱۴۰ تا ۳۶۰ درجه محیط اطراف به وجود می آید. مهمترین مزیت این دوربین‌ها استحکام بسیار اندک و امکان تصویر برداری فوری آنهاست. بهترین این دوربینها امروزه دارای قدرت پردازش تصویر ۳ مگاپیکسلی است.
۳-۷-۸- موقعیت دوربین‌های نصب شده
در فروردین ماه سال ۱۳۸۹، تعداد ۱۴ دوربین سرعت سنج در نقاط حادثه خیز حوزه نصب گردید که در جدول ذیل موقعیت جغرافیایی آنها مشاهده می‌شود. در شکل ۳-۶ موقعیت این دوربین‌ها نشان داده شده است.
جدول۳-۴- موقعیت دوربین‌های سرعت سنج