Cone et al -3
میزان تولیدگاز بالا توسط یونجه چین اول می تواند به دلیل بالا بودن مقدار پروتئین محلول در آن و تامین نیتروژن مورد نیاز برای رشد و تکثیر میکروارگانیسم های تخمیر کننده مواد غذایی و قابلیت بالای تخمیر محتویات کربوهیدرات ساختمانی و غیرساختمانی آن باشد.
همبستگی بین مقادیر تولید گاز و ناپدید شدن ماده خشک برای چین های اول، دوم و سوم یونجه به ترتیب ۸۹/۰ ، ۸۵/۰ و ۸۴/۰ بوده و همچنین همبستگی بین مقادیر تولید گاز و ناپدید شدن شکمبه ای پروتئین خام برای چین های اول، دوم و سوم یونجه به ترتیب ۸۷/۰ ، ۸۸/۰ و ۸۴/۰ بود.
با توجه به همبستگی بالایی که بین داده های تولید گاز و ناپدید شدن شکمبه ای ماده خشک و پروتئین خام وجود دارد، روش تولید گاز می تواند جایگزین مناسبی برای براورد قابلیت تجزیه پذیری مواد خوراکی باشد.
۳-۴- پروتئین قابل متابولیسم:
برای فایق آمدن بر مشکلات حاصل از پروتئین قابل هضم سیستم پروتئین قابل متابولیسم ارائه گردید . این سیستم بر مبنای پروتئین میکروبی و پروتئین غذائی تجزیه نشده در شکمبه که قابلیت هضم و جذب در دستگاه گوارش بعد از شکمبه را دارند استوار است. در این سیستم پروتئین میکروبی وارد شده به روده باریک بر مبنای پروتئین موثر قابل تجزیه در شکمبه محاسبه می گردد. پروتئین موثر قابل تجزیه در شکمبه از دو بخش پروتئین با تجزیه سریع (با بازدهی ۸۰ %) و تجزیه آهسته تشکیل می شود. پروتئین غذایی غیر قابل تجزیه در شکمبه ولی قابل هضم و جذب در روده باریک پس از تصحیح آن برای میزان نیتروژن غیر قابل حل در شوینده اسیدی محاسبه می گردد. لذا در این سیستم برای حصول اطمینان کافی ، محاسبه میزان نیتروژن غیر قابل حل در شوینده اسیدی ضروری است .
جدول۳-۷: اجزاء پروتئین قابل متابولیسم مواد خوراکی

۱- پروتئین قابل تجزیه موثر در شکمبه ۲- پروتئین غیر قابل تجزیه قابل هضم ۳- پروتئین قابل متابولیسم
داده های بدست آمده در این تحقیق برای بخش های a ، b و c در همه مواد خوراکی پایین تر از داده های گزارش شده در AFRC(1997) بود.
با توجه به داده های جدول ۳ – ۴ چین های مختلف دارای مقادیر پروتئین قابل متابولیسم متفاوتی هستند ، که این خاصیت به مقادیر پروتئین خام و خصوصیات تجزیه پذیری هریک از اجزای پروتئینی بستگی دارد با توجه به داده های جدول چین سوم یونجه (g/d62/6) در بین چین های مختلف بیشترین و چین دوم با g/d38/6 دارای کمترین مقدار پروتئین قابل متابولیسم می باشد.
تفاوت موجود در پروتئین قابل متابولیسم چین های مختلف یونجه می تواند ناشی از تنوع شرایط آب و هوایی زمان های برداشت، تنوع بخش های مختلف پروتئین به ویژه پروتئین غیر محلول در بافر ، پروتئین غیر محلول در شوینده خنثی و پروتئین غیر محلول در شوینده اسیدی باشد.
۳-۵- خوشخوراکی چین های مختلف یونجه۱:
نتایج مربوط به خوشخوراکی چین های مختلف در جدول ۳-۸ نشان داده شده است. همان طوری که مشاهده می شود چین های مختلف از نظر خوشخوراکی تفاوت معنی داری با هم دارند (۰۵/۰ > P). خوشخوراکی هر ماده خوراکی به میزان ترکیبات شیمیایی و ضریب هضمی آن بستگی دارد. با توجه به اینکه چین دوم و چین سوم دارای ضریب هضمی ماده خشک (بخش b ) بیشتر و غلظت NDF بالا و میزان ADF کمتری دارند به عنوان خوشخوراک ترین یونجه در بین چین های مختلف محسوب می شوند، البته باید توجه داشت که چین سوم نسبت به چین دوم خوشخوراک تر است ولی اختلاف بین آن ها از نظر آماری معنی دار نیست. و خوشخوراکی چین اول علیرغم اینکه پروتئین خام آن نسبتاً بالا است ولی به خاطر بیشتر بودن دیواره سلولی و بخصوص درصد بالای ADF در مقایسه با دو چین دیگر کمتر است.
داده های بدست آمده در این تحقیق برای خوشخوراکی یونجه کمی پایین تر از داده های هدایت (۱۳۸۱) (۶/۱۳، ۸/۱۲ و ۳/۱۱ گرم ماده خشک در هر دقیقه) و همچنین داده های گیل و رومی۲ (۱۹۹۴) می باشند که این تفاوت می تواند به گونه یونجه مورد استفاده در آزمایش و همچنین شرایط آب و هوایی منطقه و دام های مورد استفاده بستگی داشته باشد.