مدل رفتار مصرف کننده نسبت به خرید محصولات ملی- فایل ۸ |
۲-۶-۲- تجربه خرید محصول
خرید و استفاده قبلی مصرف کننده از یک محصول خاص را تجربه خرید میگویند (Ling, Chai, & Rew, 2010). بسیاری از پژوهشگران نشان دادهاند که تجربه قبلی خرید مصرف کننده بر خرید آینده آنها تاثیرگذار است.
تحقیقات بسیاری در زمینههایی مانند تشکیل قیمت، ترجیح نشان تجاری، اقدام به تولید محصولات جدید و ریسک عمومی ادراک شده، نقش تجربه در موقعیت های خرید سنتی را ارزیابی کرده اند. نتایج نشان می دهند که
مصرف کنندگان تجارب و ادراکات خود را در طول زمان به روز کرده و به طور متمادی باورهای قبلی خود را با اطلاعات جدید درمی آمیزند. تجربه مصرف کنندگان است که به طور قابل ملاحظه ای فرایند تصمیم گیری آنها را تعیین می کند. به طوریکه روی ادراکات، نگرش و رفتارشان تأثیر میگذارد. بنابراین تجربه خرید در بازارهای سنتی بین خرید بار اول و تکرار خرید مشتریان تفاوت قائل است. از این رو پژوهشگران و مدیران برای گسترش بازاریابی اثربخش و استراتژی های مدیریتی ناگزیر از توجه به این مورد هستند (Kaushik & Singh, 2013).
۲-۶-۳- سبک زندگی
در زبانهای مختلف از ترکیب “سبکزندگی” در شکلهای مختلف یاد شده است. این ترکیب از دو واژه “سبک” و “زندگی” تشکیل می شود. معنای لغوی واژه “زندگی” روشن است، اما در تعریف واژه “سبک” در لغتنامه ها معانی گوناگونی درج شده است:
در لغتنامه کمبریج: “نوع، روش، سبک اثاثیه"، “شکل دادن یا طراحی چیزی یا شیء تا به نظر جالب و جذاب آید".
در لغتنامه وبستر: اجرا یا انجام اموری که تمایز دهنده فرد با گروه یا سطح یا … خاصی باشد.
در لغتنامه آکسفورد: مد، خصوصا در پوشیدن(مهدوی کنی، ۱۳۸۶).
در بازاریابی، سبکزندگی؛ الگوهای روزمره، عادات کاری، فراغت و تفریح، فعالیتها، نگرش افراد نسبت به خانواده و دیگران، و اعتقادات و انتظارات آنها و غیره بیان شده است (Douglas & Urban, 1977). سبکزندگی به وسیله
روش روانسنجی اندازه گیری میگردد. با این روش ابعاد اصلی سبکزندگی اندازه گیری می شود. این ابعاد شامل فعالیتها،
دلبستگیها، نظرات و افکار و خصوصیات جمعیت شناختی میباشد. بعد اولیه؛ شامل فعالیتها، دلبستگیها و نظرات و افکار می شود و به AIO[2] معروف است (کاتلر و آرمسترانگ، ۱۳۸۹). چنانچه سبک زندگی فرد تغییر نماید، نیازهای وی نیز به موازات آن تغییر خواهد کرد. این تغییر نیاز، خود را در تغییر نگرش به محصولات و تمایل خرید آنان در محصولات خاص نشان خواهد داد (Khan & Nasr, 2011). سبک تصمیم گیری مصرف کننده به عنون یک جهتگیری ذهنی است که رویکرد مصرف کننده را در تصمیم گیری و انتخاب محصول مورد نظر مشخص می کند. برای شناسایی سبک تصمیم گیری مصرف کننده، اسپرولز برای اولینبار ۵۰ آیتم مرتبط با گرایشهای کلی ذهن مصرف کننده نسبت به خرید را مطرح نمود. سپس در مطالعات بعدی برای تطابق با گرایش خرید فردی مصرف کننده، اسپرولز و کندال در سال ۱۹۸۶ یک مقیاس کوچکتر با ۴۰ آیتم را تحت ۸ ویژگی سبکهای تصمیم گیری مصرف کننده ایجاد کردند (فره چه، عزیزی، و میرهاشمی،۱۳۹۲).
شکل ۲- ۱سبکهای تصمیم گیری را نشان میدهد.
شکل۲-۱- سبکهای تصمیم گیری (فره چه، عزیزی، و میرهاشمی، ۱۳۹۲)
لذا سبک زندگی نقش بسیار مهمی در تصمیم خرید مصرف کننده ایفا می کند و مصرف کننده توسط آن ترغیب به خرید محصول می شود (Khan & Nasr, 2011).
یکی از راه هایی که میتوان به درک بهتری از مفهوم “سبکزندگی” از نظر اندیشمندان مختلف دست یافت، بررسی عناصر و مؤلفه هایی است که ایشان برای سبکزندگی بر شمرده و یا در پژوهشهای خود از آنها به عنوان شاخصه بهره بردهاند. در اینجا منظور از مؤلفه اموری است که مصداق عینی سبکزندگی محسوب میشوند. بنابراین، اموری که از سوی پژوهشگران به عنوان عوامل مؤثر بر سبک زندگی پیشنهاد شده (مواردی مانند میزان درآمد و تحصیلات) مؤلفه در نظر گرفته نشده است. پژوهشگرانی در آثار خود این عوامل را برشمردهاند که عبارتند از: شیوه تغذیه، خود آرایی (نوع پوشاک و پیروی از مد)، نوع مسکن (دکوراسیون، معماری و اثاثیه)، نوع وسیله حمل و نقل، شیوه های گذران اوقات فراغت و تفریح، اطفار (رفتارهای حاکی از نجیبزادگی یا دست و دل بازی، کشیدن سیگار در محافل عمومی، تعداد مستخدمان و آرایش آنها). لذا سبکزندگی شامل همه رفتار و افکار و احساسات فرد و حرکتش به سوی هدف میباشد (Leep, Hyup, & Kim , 2012).
۲-۶-۴- ملیگرایی(هویت ملی)
پدیده ترجیح محصولات داخلی یا نظر منفی نسبت به کالاهای وارداتی، تحت عناوین ملیگرایی اقتصادی، تعصب فرهنگی در برابر واردات یا کشورگرایی مصرف کننده مطرح می شود. همه این عناوین ریشه در گرایش روانشناختی اجتماعی کشورگرایی دارد. واکنشهای میهن پرستانه نسبت به محصولات داخلی ممکن است منجر به واکنشهای احساسی در رفتار مصرف کننده شود.
کشورگرایی مصرف کننده یعنی تمایل مصرف کننده به سوی محصولات تولید شده در داخل(دهدشتی شاهرخ و قاسمی، ۱۳۸۹). کشورگرایی مصرف کننده، یک فرم و شکل اقتصادی منحصر به فرد از قوم مداری است که به عنوان یک مفهوم با حیطه و قلمرو مشخص برای مطالعه رفتار مصرف کننده با مفاهیم بازاریابی به کار میرود (حقیقی و حسین زاده، ۱۳۸۸).
کشورگرایی مصرف کننده به طور کلی بر عقیده کمک به رشد کشور به وسیله حمایت از اقتصاد و رشد اشتغال و صنعت در داخل کشو
ر دلالت دارد. کشورگرایی مصرف کننده به طور خاص ترجیحات و اولویت مصرف کننده نسبت به محصولات ساخته شده در داخل کشور و مخالفت با محصولات ساخته شده در خارج کشور میباشد. کشورگرایی
مصرف کننده یکی از قدیمیترین انواع موانع غیرتعرفهای برای ورود کالا به داخل کشورها بوده است (مرتضوی، کفاش پور، و ارجمندی نژاد، ۱۳۸۹). کشورگرایی مصرف کننده مانند یک سیاست غیررسمی دولتی در جهت حمایت بیش از حد از شرکتها و تولید کنندگان داخلی عمل می کند. مصرف کنندگان کشورگرا خرید محصولات داخلی را یک عمل اخلاقی میدانند اما یک نگرانی عمده در مورد این انگیزه های اخلاقی مصرف کنندگان برای خرید محصولات داخلی، کیفیت پایینتر محصولات داخلی نسبت به محصولات وارداتی میباشد. مجموعه پژوهشهایی که به بررسی عواملی که به طور منفی بر نگرش نسبت به محصولات خارجی تاثیر دارند، پرداختهاند، تاثیرگذارترین و پرقدرتترین این عوامل را کشورگرایی مصرف کننده میدانند. مصرف کنندگان کشورگرا عقیده دارند که رفاه و رضایت ملی و شخصی آنها می تواند به وسیله کالاهای وارداتی مورد تهدید قرار گیرد. مصرفکنندگانی که کشورگرا نیستند، اعتقاد، توجه و تمایل بیشتری به کالاهای وارداتی دارند. برای افرادی که به شدت کشورگرا هستند، خرید محصولات وارداتی اشتباه است، زیرا از دید آنها این کار تاثیر منفی بر اقتصاد داخلی به جای میگذارد و باعث کاهش اشتغال و افزایش بیکاری می شود و یک عمل غیر میهن پرستانه میباشد. در مقابل، افرادی که کشورگرایی کمتری دارند، اعتقاد دارند که محصولات خارجی باید بدون در نظر گرفتن این که کجا تولید شده اند و بر مبنای شایستگی خود مورد ارزیابی قرار گیرند (Akdogan, Ozgener, Kaplan, & Coskun, 2012).
۲-۶-۵- باورهای مذهبی
دین و مذهب یکی از اساسی ترین و مهمترین نهادهایی است که جامعه بشری به خود دیده است، به طوری که هیچ گاه بشر خارج از این پدیده زیست نکرده و دامن از آن بر نکشیده است (نوابخش، پور یوسفی، و میر آخورلی، ۱۳۸۸) .
زندگی انسان از مجموعه باورهای مثبت و منفی تشکیل شده و این باورها در پیشبرد زندگی نقش مهم و اساسی ایفا می کنند. هر فردی می تواند با باورهایی که در خزانهی ذهن خود دارد، مسیر زندگی خود را عوض نماید (اکبری، گلپرور، و کامکار، ۱۳۸۷). اعتقاد مذهبی در اسلام یک مفهوم چند بعدی است که شامل طیف گسترده و وسیعی از اعتقادات و اعمال افراد می شود که با آرمانهای آن ها به هم پیوسته است (یاری، فرج اللهی، و اکرامی، ۱۳۹۱).
خیلی وقت است که اثر معنیدار ارزشها و باورهای مذهبی بر روانشناسی و علوم اجتماعی شناخته شده، اما تا کنون این اثر بر رفتار مصرف کننده مورد بررسی قرار نگرفته است. پژوهشها در زمینه بازاریابی پیشنهاد می کنند که مذهب به عنوان عنصر مهم فرهنگ بر رفتار و قصد خرید مصرف کننده تاثیر دارد (Essoo & Dibb, 2004). در واقع مذهب و فرهنگ عناصر مهمی هستند که تاثیر قوی بر ارزیابی محصول توسط افراد دارد (Kalliny, Hausman, & Saran, 2011).
۲-۶-۶- باورهای اقتصادی
باور اقتصادی درجهای از باور افراد است که چقدر با خرید محصولات داخلی کشور خود به اقتصاد کشور کمک
می کنند. وقتی که افراد داخل یک کشور محصولات داخلی کشور خود را میخرند، با این کار به اقتصاد کشور کمک کرده و باعث گسترش و ایجاد اشتغال و افزایش توان مالی و پولی و اعتباری کشور میشوند و چرخ اقتصادی کشور را به حرکت درمیآورند. لذا این عامل می تواند بر نگرش و قصد خرید مصرف کننده تاثیرگذار باشد. سمیچک و گلوویچ[۳] (۲۰۱۱) در تحقیق خود که در کشور لهستان انجام گردید، بیان کردند که مصرفکنندگانی که ملیگرایی بالایی دارند به دلیل احساس مسئولیت و انگیزه های اقتصادی اقدام به خرید محصول داخلی می کنند.
۲-۷- عوامل مربوط به آمیخته بازاریابی
در این بخش از پژوهش به بررسی ادبیات نظری عوامل مربوط به آمیخته بازاریابی که شامل ادراک از کیفیت، ریسک ادراک شده، ادراک از نوآوری محصول، ادراک از بومی بودن محصول، توزیع، تبلیغات، اعتماد به محصول و ارزش ادراک شده بها میباشد، میپردازیم.
۲-۷-۱- اعتماد به محصول
هدف غایی بازاریابی ایجاد پیوند قوی بین مصرف کننده و محصول است که جز اصلی این پیوند، اعتماد
میباشد. این متغیر بارها به عنوان عامل اصلی بقاء هرگونه رابطه بلندمدت مورد آزمون قرار گرفته است. اعتماد به محصول منجر به وفاداری و تعهد مصرف کننده میگردد. بسیاری از پژوهشها نشان دادهاند که مصرف کنندگان به محصولی اعتماد می کنند که خوب و قابل احترام و دارای تصویر مثبت باشد (Bouhlel, Mzoughi, Hadiji, & Slimane, 2011).
طبق نظریه روتر[۴] ۱۹۶۷، اعتماد عبارتست از انتظارات معمول یک فرد نسبت به عهد شخص دیگری که قابل اطمینان است و یا میزان دلگرمی و تمایل شخص به انجام کاری بر اساس وعدهها، عملکرد و تصمیمات دیگران، به عبارت دیگر اعتماد را به عنوان اعتبار دریافتی و نیک اندیشی در مورد یک محصول بیان نموده اند، به طور کلی در میان مطالعات انجام شده، مضمون اعتماد در چهار مقوله قابل ملاحظه است:
تمایلات آشکار هر بخش در یک معامله
ضرورت اعتماد هر کدام از قسمت ها به دیگری هنگامی که بعضی از چیزها اتفاق میافتد، روی ارتباط و آینده تاثیر میگذارد.
ایجاد روابطی که بتوان مفهوم مطلوبی را خلق کرد.
اعتقاد به کلمات، قولها و
فعالیتهای دیگران در یک جریان منظم از کسب و کار (مومنی و محمدی، ۱۳۹۲).
اعتماد به محصول، ارائه یک احساس بر اساس تاثیری است که پیامد وابستگی به محصول است. برخی از صاحب نظران معتقدند که بین احساس مصرف کننده به برند و رفتار خرید وی رابطه تنگاتنگی وجود دارد. محصولهای قدرتمند، قیمت بالای محصولات خود را مرهون اعتمادی هستند که به مشتری می دهند. زمانی که اقتصاددانها از اعتماد در معامله اقتصادی صحبت می کنند، این بحث را با ریسک مرتبط میدانند. اعتماد در فعالیتهایی بروز می کند که در آنها ریسک و نتایج منفی برای خرید وجود دارد. در چنین شرایطی، محصولات در نقش ضمانت برای خریداران هستند و ریسک و خطرات احتمالی خرید با بهره گرفتن از یک محصول برای افراد کاهش مییابد (Delgado, Luis, & Jesis, 2003)، (Li, Zhou, Kashyap, & Yang, 2008) .
اعتماد به محصول شامل دو جزء میباشد:
اعتماد به محصول: اعتماد به محصول ماهیت تکنیکی یا حرفهای دارد و بر باورهای مصرف کننده استوار است، باورهایی که محصول متعهد شده آنها را انجام دهد.
اهداف محصول: بر باورهای مصرف کننده استوار است، باورهایی که محصول باید رضایت و علاقه مصرف کننده را نگه دارد؛ هنگامی که مشکلات غیر قابل انتظار موقع استفاده از محصول رخ میدهد (Delgado, Luis, & Jesis, 2003).
۲-۷-۲- تبلیغات و ارتباطات بازاریابی
آمیخته فعالیتهای ترفیعی مجموعه ای از تبلیغات، فروش حضوری، پیشبرد فروش و روابط عمومی است که برای دستیابی به هدفهای فروش مورد استفاده قرار میگیرد. ترفیعات یا ارتقا عبارت است از مجموعه فعالیتهای اطلاعرسانی، ترغیب و اثرگذاری که این سه کاملاً با هم مربوطند. عوامل متعددی نیاز به ترفیع را مشخص میسازد:
فرم در حال بارگذاری ...
[پنجشنبه 1400-07-22] [ 10:34:00 ب.ظ ]
|