راهنمای نگارش پایان نامه درباره بررسی وضعیت مناسب سازی اماکن ورزشی شهر تبریز برای استفاده جانبازان ... |
ـ حداقل فضای اختصاص داده شده برای هر ویلچر ۱۴۰ × ۹۰ سانتیمتر باشد.
ـ چیدمان صندلیها باید طوری باشد که معلولین بتوانند دید مناسبی حتی در حالتی که افراد در حالت ایستاده بازی را تماشا می کنند و یا هیجان زدهاند، داشته باشند.
ـ در صورت امکان هدفونهایی برای شنیدن صدای مفسرین بازی فراهم سازید(فخرپور و یاوری،۱۳۸۵).
۲ـ۲ـ۲۵: تجهیزات اطفای حریق
برای ایجاد ایمنی بیشتر در سالنهای ورزشی، ایجاد وسایل اولیه کنترل و اطفای حریق مانند کپسول آتشنشانی و سیستمهای آب افشان ضروری میباشد. آموزش کارکنان در مورد نحوه پیشگیری و مقابله با آتشسوزی
یکی از مهمترین اقدامات در این زمینه است، به این منظور رعایت نکات زیر در اماکن ورزشی لازم و ضروری
است: ۱ـ کپسولهای آتشنشانی برای مواقع اضطراری در سالن ورزشی تهیه و تعبیه شده باشد.
۲ـ کپسولهای آتش نشانی به موقع تعویض و شارژ شده و دارای تاریخ مصرف معتبر باشند.
۳ـ امکان دسترسی به کپسولهای آتشنشانی مناسب باشد.
۴ـ تعداد کپسول آتشنشانی کافی باشد.
۵ـ سالن ورزشی مجهز به سیستم هشدار دهنده آتش سوزی باشد.
۶ـ منبع ذخیره آب برای مواقع اضطراری موجود باشد.
۷ـ لولههای آب آتشنشانی به اندازه کافی وجود داشته باشد(گیل فرد،۱۳۸۸).
۲-۳ : پیشینه تحقیق
۲-۳-۱ : تحقیقات داخلی
الهی و پورآقایی (۱۳۸۳) در تحقیقی با عنوان «بررسی وضعیت استادیومهای فوتبال کشور در مقایسه با استانداردهای اروپایی» به این نتیجه رسیدند که أکثر استادیومهای کشور در امکانات و تسهیلات مناسب برای تماشاگران عادی، تماشاگران ویژه (شامل: معلولان، تماشاگران تیم مهمان و مسئولان)، خبرنگاران و رسانههای گروهی، بازیکنان، مربیان و داوران و مدیران، امکانات و ویژگیهای زمین بازی، امکانات و تسهیلات پزشکی و کمکهای اولیه و ویژگیهای امنیتی از وضعیت مطلوبی برخوردار نیستند.
لیموچی(۱۳۸۵)"شهر و ورزش جانبازان و افراد با معلولیت، فرصتها و موقعیتهای اجتماعی برای ورزش افراد با معلولیت"، به بررسی امکانات و شرایط حضور افراد با معلولیت در سطح شهر پرداخته و اظهار می کند که اکثریت اماکن ورزشی فاقد استانداردهای ویژه معلولین میباشد. توجه و برنامه ریزیهای اصولی از سوی کلیه مسئولینی که به نوعی با سازمانهای ورزشی و شهرسازی در ارتباط میباشند به سیستمهای جدید شهرسازی و امکانات و تجهیزات ترددی برای افراد با معلولیت پراهمیت میباشد.
فارسی(۱۳۸۵) در تحقیقی تحت عنوان «بررسی وضعیت ایمنی اماکن ورزشی دانشگاه های تهران و ارائه راهکارهای مناسب» به این نتیجه رسید که به طور میانگین وضعیت ایمنی تجهیزات، لوازم، حریمها و خطوط ۲/۷۹ درصد، سکوها و پوششها و جایگاه تماشاگران ۳/۷۰ درصد، بهداشت ۱/۶۷ درصد و ساخت و سازها و تأسیسات (شامل ورودی ها و خروجیها، سیستم هشدار حریق، تسهیلات مخصوص معلولان، سیستم نور و صوت و تصویر، رختکن، سرویسهای بهداشتی، وضعیت سالن، سیستم تهویه، موقعیت جغرافیایی، راهنما و علائم، اتاق فوریتهای پزشکی، امکانات ارتباطی) ۸/۶۶ درصد میباشد. درصد ایمنی فضاهای ورزشی در حد متوسط با میانگین ۶۸ درصد در تمام مؤلفه ها میباشد. در مجموع نتایج تحقیق نشان داد که اماکن ورزشی دانشگاه های تهران نسبت به استانداردهای موجود دارای وضعیت مناسبی نمی باشد.
نقیزاده طاهریان(۱۳۸۵) در مقاله خود با عنوان:"فضاهای ورزشی و طراحی شهری مناسب معلولین"، ضمن ارائه تعریفی جامع از اختلال و معلولیت، اثرات و نقش ورزش بر معلولین را شرح داده و عوامل موثر در کاربردی کردن ورزش برای معلولین را به سه دسته:۱ـ اندازه های انسانی و میدان عمل وسایل کمکی ۲ـ سرعت عمل ۳ـ دسترسی به نیازمندیها، تقسیم می کند. همچنین در این مقاله از چهار عامل: الف)دسترسی آسان، ب)ارتباط بصری حداکثر، ج)تغییرپذیری فضاها، د)ایمنی حداکثر، به عنوان عوامل موثر در طراحی فضاهای ورزشی برای معلولین ذکر شده است. در پایان نیز پیشنهادهایی برای مناسبسازی اماکن ورزشی و فضاهای شهری برای استفاده جانبازان و معلولین ارائه شده است.
در این راستا خاکزاد(۱۳۸۵) در مقالهای با عنوان"جایگاه ورزشهای آبی جانبازان و معلولین در شهر و تدوین استانداردها و معیارهایی جهت مناسبسازی فضای ورزشهای آبی"، به اهمیت مناسبسازی استخرها و اماکن ورزشی آبی برای دسترسی و سهولت استفاده معلولین تاکید کرده و استانداردها و توصیههای لازم برای بهرهمندی و استفاده مناسب از مراکز ورزشی آبی را ارائه میدهد.
رجالی(۱۳۸۵)، در مقالهی"ورزش معلولین در شهر"، با تاکید نقش ورزش و سرگرمی بر افراد جانباز و معلول و ارائه راهکارهای مربوطه، اشاره می کند؛ هنوز بحث برابری فرصتها، مشارکت و قادرسازی در ابتدای راه خود است. فعالیتهای انجام شده، نهضتهای برخاسته و فریادهای کشیده شده، آغازگر راهی هستند که نهایتاً هدفی به بزرگی از بین رفتن معلولیت طبق تعریف(نقص و ناتوانی که منجر به ایجاد محرومیت در مشارکت اجتماعی شود) دارد.
تقوایی(۱۳۸۵)، در مطالعات خود به این نتیجه رسید که اماکن و سالنهای ورزشی برای استفاده افراد معلول و ناتوان در سطح نامناسبی قرار داشت و بیش از۷۰درصد سالنها در وضعیت نامناسبی قرار داشتند. طبق ارزیابی ۳۲ مرکز ورزشی شهر اصفهان با بهره گرفتن از ۶معیار موجود، وضعیت کلی کاربری به این شرح است: تعداد یک مرکز ورزشی یا به عبارتی۱/۳درصد در وضعیت مناسب، تعداد ۸ مرکز ورزشی یا به عبارتی۲۵ درصد در وضعیت تا حدی مناسب و تعداد۲۳ مرکز ورزشی یا به عبارتی ۹/۷۱درصد در وضعیت نامناسب قرار داشتند. حمیدی(۱۳۸۵)، در مقالهای با عنوان"ورزش و جانبازان و معلولین در شهر"، استانداردها و قوانین و ضوابط مناسبسازی شهرکها و اماکن ورزشی را ارائه میدهد. وی اشاره می کند اصلاح، بهبود و مناسبسازی طراحی شهرکها و اماکن و سالنهای ورزشی نه تنها لازم، بلکه امری ضروری جهت کمک به کسب استقلال فردی و اجتماعی جانبازان و معلولین میباشد. چنانکه تجربیات توانبخشی در جهان ثابت کرده است که بازتوانی و دستیابی معلولین به استقلال در زمینه زندگی فردی و اجتماعی بدون سازگاری محیطزیست غیرممکن است برعکس در صورتی که وضعیت خاص جسمانی و معلولیت این افراد در طراحی شهری و تجهیزات مسکونی و تفریحی در نظر گرفته شود، شخص معلول قادر خواهد بود؛ کلیه امور زندگی خود را به تنهایی و بدون کمک و دخالت دیگران انجام دهد.
حلاجی(۱۳۸۶)، در ارتباط با مناسبسازی فضاهای شهری به نظریه انسان و محیط اشاره می کند، در این ارتباط دو نظریه وجود دارد: ۱- نظریه ربرت زمر[۳] : به نظر وی محدودیتهایی که از طریق قوانین و شرایط معماری و شهرسازی بر فرد تحمیل می شود، انسان را تضعیف می کند و مانع از رشد وی می شود ۲- نظریه بوم شناختی برون برونر[۴] (۱۹۷۹): این نظریه بر اهمیت رشد انسان در جایگاه طبیعیاش تأکید دارد. در این نظریه تأکید بر مفهوم رشد فرد در محیط و بخصوص تعامل بین این دو (رشد انسان و محیط) است.
فخرپور و یاوری(۱۳۸۵)، در مقالهای با عنوان:"مناسبسازی فضاهای ورزشی و تفریحی"، خاطرنشان می کنند، در حال حاضر اکثر اماکن ورزشی موجود در کشور از لحاظ مناسبسازی در حد مطلوبی نیستند؛ به گونه ای که معلولان نمی توانند به طور کامل از امکانات موجود بهره ببرند. به این دلیل که این تاسیسات خوب ساخته نشده و خوب مدیریت نمیشوند و یا اینکه کارکنان موارد لازم جهت ارائه خدمات به معلولین را آموزش ندیدهاند. این مقاله نیازهای افراد معلول و ناتوان را برای دسترسی کامل به تاسیسات و اماکن ورزشی مورد بررسی قرار داده و حداقلهای لازم برای تامین دسترسی مناسب را ارائه میدهد.
نظام و سردار (۱۳۸۷) به مقایسه وضعیت ایمنی و بهداشت سالنهای ورزشی سرپوشیده مشهد پرداختند. بر اساس نتایج این تحقیق، سالنهای ورزشی وابسته به ادارات کل آموزش و پرورش از کمترین امتیاز ارزیابی ایمنی و بهداشت در مجموع مؤلفه های راهروها و ورودی ها و خروجیها، انبار و رختکن و سرویسهای بهداشتی، وضعیت سقف و دیوارها و کف پوش و جایگاه تماشاچیان، تأسیسات، تجهیزات ویژه معلولان، تجهیزات پزشکی و بوفه مواد غذایی برخوردار بودند و در مجموع وضعیت نامطلوبی داشتند.
صالحی و همکاران(۱۳۸۹) به انجام پژوهشی با عنوان” بررسی عوامل تسهیل کننده و بازدارنده انجام فعالیت فیزیکی در سالمندان شهر تهران” پرداختند. نتایج این مطالعه نشان داد که عواملی چون دانش، منافع و موانع درک شده و خودکارآمدی دارای نقش مهمی در پیش بینی مراحل آمادگی افراد از نظر انجام فعالیت جسمانی هستند، بنابراین در طراحی برنامه های مداخلاتی توجه به این متغیرها ضروری است.
محمودی (۲۰۱۰) در مقالهای با عنوان” بازبینی فضاهای شهری به منظور افزایش قابلیت دسترسی برای معلولین در جهت دستیابی به هدف شهری برای همه"، که در شهر تهران صورت گرفت؛ به این نتیجه دست یافت: مناسبسازی فضاهای شهری برای استفاده همه افراد و اقلیتها بسیار مهم است و موجب استفاده راحت و مستقل افراد از این فضاها می شود و عدم توجه به آن مشکلاتی را در افراد ایجاد می کند. تمامی اماکن عمومی و اجتماعی، به ویژه اماکن ورزشی و اوقات فراغت بایستی برای تمامی افراد به ویژه معلولین مناسبسازی شده و قابل دسترسی باشند. همچنین اماکن و فضاهای ورزشی شهر تهران به نسبت زیادی برای استفاده افراد معلول مناسب نیستند و از دسترسی خوبی به ویژه برای افراد معلول برخوردار نیستند.
سهرابی و همکاران (۱۳۹۰) تحقیقی با عنوان«بررسی وضعیت جانمایی بنا و وضعیت دسترسی اماکن ورزشی ارومیه با توجه به استانداردهای ملی و بین المللی» به انجام رساندهاند. این تحقیق، حاکی از آن است که استانداردهای همجواری، مکان یابی و بهداشتی از وضعیت متوسطی برخوردار بوده و سایر استانداردها همچون دسترسی، زیباییشناختی، ایمنی، طراحی پارکینگ، اطلاعرسانی و استانداردهای جانبازان و معلولین وضعیتی ضعیف و پایینتر از متوسط دارند. نتایج یافته ها رعایت نشدن استاندارد طراحی اماکن و مجموعههای ورزشی را برای جانبازان و معلولین نشان میدهد.
جوادیپور و سهرابی(۱۳۹۱) در تحقیقی با عنوان"بررسی استانداردهای مناسبسازی اماکن ورزشی با بهره گرفتن از تکنیک سنجش رضایت مشتری (CSM)برای ارائه راهکار"، اظهار می کنند، معیار طراحی اماکن و مجموعههای ورزشی برای جانبازان و معلولین ضعیفتر از استانداردها میباشد. در مورد مناسبسازی مکانها برای افراد معلول مهمترین استانداردها شامل: ساخت مسیرهای دسترسی مناسب برای افراد ناتوان جسمی و ذهنی، نصب تابلوهای هشدار دهنده و لمسی برای آنها و نصب صندلیها و مکان ویژه استراحت برای افراد معلول بود.
عبدوی(۱۳۹۲) تحقیقی با عنوان: «بررسی وضعیت مدیریت ریسک در سالنهای ورزشی سرپوشیده شهر تبریز بر اساس استانداردهای موجود در این زمینه» انجام داد. نتایج کلی وضعیت مدیریت ریسک کلیه سالنهای مورد مطالعه نشان داد، که در هر دو متغیر ایمنی مناطق عمومی (۹/۵۴) و امکانات ایمنی (۵/۴۶) امتیاز، وضعیت مدیریت ریسک در حد متوسط بوده و در مجموع وضعیت مدیریت ریسک در سالنهای ورزشی مورد مطالعه با میانگین ۳/۵۲ در حد متوسط ارزیابی شد، که از وضعیت مطلوبی برخوردار نیست. همچنین از بین عوامل مختلف بررسی شده در این تحقیق، تسهیلات ویژه معلولان با میانگین ۷/۱۸ در حد بسیار ضعیف امتیازات مدیریت ریسک قرار داشتند. به طوری که بیشتر سالنهای ورزشی فاقد تسهیلات ویژه معلولان بوده اند. نتایج این تحقیق علاوه بر مشخص کردن نقاط ضعف و قوت هر یک از سالنهای ورزشی مورد مطالعه، به هدایت برنامه های مدیریت ریسک اماکن ورزشی شهر تبریز همراه با توصیف وظایف و فراهم کردن برنامه ها و دستورالعملهای ایمنی کمک می کند و مدیران و مسئولان اماکن ورزشی شهر تبریز را در فراهم آوردن محیطی ایمن برای ورزشکاران، تماشاگران و کارکنان یاری مینماید.
اشرفی، کاشف و سیدعامری(۱۳۹۲) در تحقیقی با عنوان:"ارتباط بین عوامل بازدارنده فعالیت بدنی با مراحل تغییر رفتار ورزشی در جانبازان و معلولین شهر ارومیه” انجام دادند. درکل نتایج نشان داد، که بین نقش عوامل بازدارنده فعالیت بدنی در مراحل تغییر رفتار ورزشی در جانبازان و معلولین رابطه ضعیف معناداری وجود دارد. لذا پیشنهاد میگردد علاوه بر فراهم نمودن امکانات ورزشی، کلاسهای آموزشی نیز به منظور افزایش درک عوامل بازدارنده در فعالیت ورزشی برای جانبازان و معلولین برگزار شود.
۲-۳-۲ : تحقیقات خارجی
یانگ و همکارانش [۵](۲۰۰۵)، در تحقیقی با عنوان «عملکرد معلولیت، تغییر در معلول نشانه افسردگی در زندگی اخیر» نشان دادند که هر دو نوع معلولیت با وضعیت ثابت و حالت متغیر معلول، بطور معناداری با مشارکت آنان در فضاهای شهری می تواند افسردگی آنان را تغییر دهد.
ساندرسون[۶] (۲۰۰۶)، پایان نامه خود تحت عنوان “ارزیابی برنامه ریزی دسترسی برای اشخاص با معلولیت در شهرهای میانی کانادا” را با هدف از میان برداشتن موانع موجود در شهرها و بهبود دسترسی به فضاها برای اشخاص با معلولیت انجام داد. با انجام این پژوهش روشن شد که اغلب اشخاص با معلولیت در شهرها با موانع متعدد مواجه میباشند که باعث عدم مشارکت آنها در جامعه می شود. نتایج این مطالعه نشان داد که ابزارهای برنامه ریزی، راهکاری برای بهبود دسترسی مناسب معلولین به فضاهای شهری میباشد که معلولین بتوانند به درستی در مسائل جامعه مشارکت داشته باشند. بنابراین، درگیرکردن اشخاص معلول در توسعه و کاربرد ابزارهای برنامه ریزی بالقوه می تواند در مشارکت آنها در برنامه ریزیها موفقیت آمیز باشد.
استیونس[۷] (۲۰۰۷)، در مقاله خود با عنوان:” زندگی با معلولین در شهرهای ژاپن"، به دنبال ایجاد طرحی با موضوعِ طراحی دسترسی برای همه (Barrier-free design) بود، که با این طرح در نظر داشت فضای شهری را ایجاد کند، که اشخاص با معلولیت (معلولیت ذهنی و فیزیکی) و افراد عادی در مجاورت یکدیگر زندگی کنند. نتایج نشان داد که در شهرهای ژاپن فضاهای قابل دسترس به اندازه مطلوب در اختیار افراد عادی وجود دارد، اما در ارتباط با معلولین فضاهایی ایجاد شده اند؛ اما باید این فضاها را توسعه و گسترش داد.
میلر و همکاران[۸](۲۰۰۹)، پژوهشی با عنوان:” ارزیابی میزان رضایت اشخاص در ارتباط با افراد ناتوان” را مورد مطالعه قرار دادند. در ابتدا معلولان را بر حسب درجه معلولیت و شدت (هم ذهنی و هم فیزیکی) طبقه بندی کردند. نتایج نشان داد، معلولانی که درجه معلولیت آنها ملایم بوده است و ارتباط با آنان بیشتر بوده، افراد بطور معناداری از رفتار آنها رضایت داشته اند؛ بطوریکه با آنان رابطه دوستانه و مناسبی برقرار کرده بودند. اما معلولانی که کمتر با آنان رابطه برقرار شده بود، دچار اختلالات فیزیکی، افسردگی و ناراحتیهای روحی شده بودند.
سایکِس[۹] (۲۰۰۹) در تحقیقی با عنوان «بررسی مجدد ورزش دانشجویان معلول در اسکاتلند» به نتایج ذیل دست یافتند: شرکت معلولان در اماکن دانشگاهی در سطح بسیار پایین است، در عین حال در بیشتر موارد به نظر میرسد که تسهیلات و امکانات مورد نیاز وجود داشته باشند.
ـ تهیه کنندگان اماکن فاقد استراتژی های خاصی برای افزایش شرکت معلولان هستند.
ـ همچنین موانع اصلی شرکت در فعالیت ورزشی کمبود تجربه کارمندان، کمبود وقت، کمبود دسترسی به امکانات و نبود مطلوبیت تجهیزات و یا امکانات است.
در اینجا عدم وجود تدارکات برای افراد معلول در تمام بخشهای ورزشی وجود دارد و بسیاری از موانع دیگر که افراد معلول در ورزش با آن مواجه میشوند. مواردی که در هر مکان موجود و در دسترس بود، شامل: توالتهای مخصوص معلولان ۱۰۰ درصد، امکانات حمام مخصوص معلولان ۹۱ درصد، رختکنهای مخصوص معلولان ۸۳ درصد، آسانسورها ۸۳ درصد، سراشیبیها ۶/۶۶ درصد، تجهیزات مخصوص معلولان ۳/۳۳ درصد، پارکینگ معلولان ۲۵ درصد، وب سایت معلولان ۲۵ درصد، کمک هزینهها ۶/۱۶ درصد، وجود یک یار کمکی برای حفظ ایمنی در انجام ورزش ۶/۱۶ درصد میشد.
۲-۴ : جمع بندی
از آن جایی که در رابطه با موضوع تحقیق حاضر در اماکن ورزشی مطالعه و تحقیقات کمی صورت گرفته است، به همین جهت این مطالعه با هدف تعیین وضعیت مناسبسازی سالنهای ورزشی سرپوشیده شهر تبریز تهیه شد و مورد تحقیق قرار گرفت. براساس پژوهشهای انجام شده توسط محققان مختلف در سایر کشورها و در عین حال، مطالعاتی بسیار اندکی که در داخل کشور در رابطه با مناسبسازی اماکن عمومی و ورزشی برای جانبازان و معلولین صورت گرفته؛ به این نتیجه میرسیم که به دلیل اهمیت و نیاز این قشر از جامعه و همچنین سیاستهای جوامع مختلف در خصوص ایجاد زیرساختهای مناسب برای تامین سلامتی و رضایت جانبازان و معلولین، پژوهشهای زیادی باید در این حوزه صورت بگیرد. ما در این تحقیق بر آن شدیم، تا میزان مناسبسازی اماکن ورزشی شهر تبریز را برای استفاده جانبازان و معلولین مورد بررسی قرار دهیم. امید است، با انجام این پژوهش، قدمی هر چند کوچک در حوزه ورزش جانبازان و معلولین برداریم.
فصل سوم
روش شناسی تحقیق
۳-۱ : مقدمه
فرم در حال بارگذاری ...
[جمعه 1400-07-23] [ 01:53:00 ق.ظ ]
|