جنبه مثبت این نوع خانواده­ها بر اساس یافته­ های مربوط به مطالعات زمینه یابی نشان می­دهد که خانواده های جانشین در ارتیاطات خود آزادتر (بازتر) هستند، تمایل بیشتری دارند تا با تعارض­ها کنار بیایند و بیشتر عمل گرا وکمتر احساساتی هستند .ضمنا این خانواده­ها زمینه­ مراقبت از کودکان و وظایف خانه داری، مساوات طلبانه رفتار می­ کنند .جنبه منفی این خانواده­ها درمقایسه با خانواده­های «ازدواج اول»، به هم پیوستگی کمتر و شرایط استرس آوربیشتر است. روابط والد خوانده –کودک در خانواده های دست نخورده ازکشمکش بیشتری برخوردار است(موسوی،۱۳۸۳).

پیامدهای ازدواج مجدد

زوجهایی که ازدواج مجدد کرده اند، فشار بیشتری را از جانب خانواده خانواده ی خود تحمل می­ کنند (بری ،۱۹۹۹ ،گاتونگ وکلمن ،۱۹۹۴(.

بزرگسالان در خانواده­های آمیخته، برای نحوه ی ارتباط برقرار کردن با خویشاوند خانواده ها، از جمله فرزند خوانده­های خود رهنمودهای اجتماعی کمی دارند. روابط والد خوانده_فرزند خوانده ها، پیش بین قدرتمندی برای خشنودی زناشویی می­باشد.

والدینی که هرگز ازدواج نکرده اند

مادری کردن بدون ازدواج در بین زنان کم درآمد پرهزینه است، زیرا زندگی کردن در خانواده ای که زن سرپرستی را برعهده دارد غلبه کردن بر فقر را دشوارتر می­سازد.

مادران ازدواج نکرده به احتمال زیاد کمتر از مادران مطلقه برای بزرگ کردن فرزندانشان کمک مالی دریافت می ­کنند (هیل ،۱۹۹۷ ). چون فرزندان آنها از محبت و درگیری پدر بی­بهره هستند، در مدرسه ضعیف عمل می­ کنند و بیشتر از کودکان خانواده­های کم درآمد، رفتارهای ضد اجتماعی دارند .این مشکلات سازگاری زندگی را برای مادران آنها استرس زا تر می­ کنند (کولی،۱۹۹۸، فلورشیم، تولان،گرمن-اسمیت، ۱۹۹۸؛ نقل از سید محمدی،۱۳۸۶).

چه کسی و تحت چه شرایطی بیشتر از همه احساس تنهایی می­ کند ؟

بزرگسالانی که جدا شده، طلاق گرفته، یا بیوه شده اند، بیشتر از آنهایی که متاهل هستند، بدون ازدواج با هم زندگی می­ کنند، یا مجرد هستند، احساس تنهایی می­ کنند، بدین معنی که تنهایی به دنبال از دست دادن پیوندی صمیمی، شدیدتر است (روبنشتاین و شیور ،۱۹۸۲:استروب و همکاران ،۱۹۹۶)

مردان در صورتی که درگیر رابطه ی عاشقانه نباشند، بیشتر از زنان احساس تنهایی می­ کنند، شاید به این علت که برای ارضای نیاز های صمیمیت گزینه های کمتری دارند. زنان درزندگی مشترک، بیشتر ازشوهران احساس تنهایی می­ کنند، مخصوصا اگر شاغل نباشند، به تازگی نقل مکان کرده باشند، یا فرزندان کوچک داشته باشند، شرایطی که دسترسی آنها را به شبکه ی اجتماعی گسترده تر محدود می­ کند (فیشر و فیلیپس،۱۹۸۲؛نقل از سید محمدی،۱۳۸۶ )

ازدواج مجدد و وضعیت روانی زنان

بیوه­گی در بین زنان در طول زندگی یکی از حوادث با احتمال بالا برای زنان۷۵ ساله و بالاتر است. برای مثال ۶۵% زنان دراین گروه سنی بیوه هستند ((OPCS,1990.

امروزه شاهد عده قابل توجهی از زنانی هستیم که شوهر خود را از دست داده اند و فاقد شوهر هستند. این میزان براساس آمار ۱۳۷۹ بالغ بر یک میلیون و پانصد هزار نفر است (سالنامه آماری کشور، ۱۳۷۹).

فقدان شوهر به دلایل متعدد بروز می­ کند. فوت، شهادت و طلاق معمولترین آن­هایند. شرایط افراد متعاقب از دست دادن شوهر متفاوت است: بعضی با از دست دادن همسر برای همیشه ناتوان می­شوند و ممکن است نتوانند به زندگی ادامه دهند، بعضی امورات خود را انجام می­ دهند. ولی نه به خوشی آن ایام که شوهر در خانه حضور داشته، عده ای دیگر نخستین شغل زندگی خود را انتخاب می­ کنند و برخی دیگر تن به ازدواج مجدد می­ دهند.(هرلاک،۱۹۸۶).

واین بازتاب­ها هم در انتظار زندگی بیشتر زنان می­باشد و هم در گرایش آنان به ازدواج با مردان بزرگترازخودشان نقش بازی کرده است (بنت[۱]،۱۹۹۷).

ازدواج مجدد گروه اخیر، نوعی از خانواده­ها را به وجود می­آورد که به خانواده­ی بازسازی شده معروف است. خانواده بازسازی شده، شکل­های  متفاوتی دارد. مواردمرتبط با بحث عبارتند از : ازدواج زن بیوه با مرد طلاق گرفته، ازدواج زن بیوه با مرد مجرد، ازدواج زن مجرد با مرد طلاق گرفته، ازدواج زن بیوه با مرد بیوه و ازدواج زن طلاق گرفته با مرد بیوه (بارکر،۱۳۷۵). وضعیت خانواد ه­های مخلوط وضعیت خاصی است. خانواده­ای را مخلوط می­گویند که حداقل یکی از زوجین تجربه ازدواج مخلوط را داشته باشد و احتمالاٌ فرزندانی را از ازدواج قبلی به همراه دارد. شروع زندگی برای تمامی خانواده های مخلوط با معایبی همراه است که اگر این معایب درک و فهمیده شوند می­توان آنها را برطرف کرد. البته این سخن بدین معنا نیست که خانواده­های مخلوط مانعی برای گسترش یک زندگی خانوادگی خوب را در خود دارند، بلکه اتفاقاً بعضی از خانواده­های مخلوط زندگی موفقی را هم به وجود آورده­اند .عوامل و نواقصی وجود دارد که می­توان از آنها برای رشد و پیشرفت یا بر عکس برای صدمه زدن به یکدیگر استفاده کرد و متاسفانه بسیاری از روابط در ازدواج مجدد که می ­تواند بالقوه رضایت بخش باشد به علت نیافتن راه­های موفقیت آمیز مشکل ساز می­شود(ویرجینا،۱۳۷۶).

اختلالات روان شناختی بیش­تر در زنانی دیده می­شود که متعاقب از دست دادن شوهر، ازدواج مجدد نداشته اند.

آن دسته از زنانی که شوهر خود را از دست داده و ازدواج مجدد نداشته اند معمولاٌ با ده عامل استرس زا مواجهند که عبارتند از : مالی و اقتصادی، احساس گناه، عدم ارضای نیاز های شخصی، عزت نفس پایین، فقدان نظم در زندگی، فقدان قواعد در اداره خانواده، مشکل در ارتباطات اجتماعی، فقدان تفریح سالم و مسئولیت سنگین (احمدی،۱۳۸۳).

در مجموع، مشکلات روانی – اجتماعی همسران شاهدی که ازدواج مجدد کرده اند، کم­تر از آنهایی است که ازدواج مجدد نکرده ­اند (رسول زاده طباطبایی،۱۳۷۳).

عامل مهم دیگر که در موفقیت ازدواج دوم نقش دارد، انگیزه ازدواج است. متاسفانه بسیاری از ازدواج های دوم با انگیزه واقعی و به دلیل نفس ازدواج صورت نمی­گیرد بلکه با انگیزه های مبهم و انگیزه­های بیان نشده انجام می­شود. این انگیزه ها به دلیل عدم وضوح و صراحت ممکن است هیچ وقت برآورده نشده، طرفین را به نارضایتی سوق دهند (احمدی،۱۳۸۳).

عدم رضایت ازشوهر دوم، منتهی به یک سلسله عوارض روانی –اجتماعی می­شود که ازدواج را به سرعت به بن بست می­کشاند (رسول زاده طباطبایی،۱۳۷۳).

درازدواج مجدد، ضرورت برقراری تطابق و سازگاری زناشویی بیش­تر احساس می­شود، زیرا سازگاری در ازدواج مجدد مستلزم شکستن عاداتی است که فرد در طی سالهای زندگی با آن خو گرفته است. تشکیل و تثبیت عادات جدید در ازدواج مجدد معمولا با مشکلاتی همراه است که از آن جمله می­توان به وجود کودکان، وابستگان و منسوبین ناشی ازازدواج اول اشاره کرد.

دراین مطالعه که با هدف ارزیابی وضعیت کیفیت زندگی زنان ازدواج مجدد کرده و نکرده انجام گرفته سعی شده است که به این سوالات پاسخ گفته شود. با توجه به افزایش میزان زنانی که شوهر خود را از دست می­ دهند به ویژه میزان طلاق در جامعه نتایج حاصل از این پژوهش و پیشنهاد های ارائه شده می تواند در روشن شدن این مشکلات یاری دهنده باشد.