روایی و پایایی ابزارهای گردآوری اطلاعات
۲-۵-۱. روایی
مفهوم روایی یا اعتبار به این سؤال پاسخ می‌دهد که ابزار اندازه‌گیری تا چه حدَ ویژگیهای مورد نظر را می‌سنجد. به عبارتی دیگر، میزان اعتبار یک ابزار اندازه گیری به این بستگی دارد که تا چه حدّ بتواند آنچه را که اندازه گیری آن مورد نظر است، به طور واقعی اندازه گیری کند. بدون آگاهی از اعتبار ابزار اندازه‌گیری نمیتوان به درستی و دقّت به داده های حاصل از آن اطمینان داشت. ابزار اندازه گیری ممکن است برای اندازه گیری یک ویژگی اعتبار داشته باشد، در حالی که برای سنجش همان ویژگی در جامعه دیگر از هیچ‌گونه اعتباری برخوردار نباشد. منظور از روایی این است که مقیاس و محتوای ابزار یا سؤالهای مندرج در ابزار به طور درست و دقیق متغیّرها و موضوع مورد مطالعه را بسنجد.

همان‌طور که پیش‌تر ذکر شد پرسشنامه هوش هیجانی سبیریاشرینک توسط منصوری (۱۳۸۰) در ایران هنجاریابی شد و روایی آن نیز در حد مطلوب گزارش شد. پرسشنامه اضطراب کتابخانه‌ای بوستیک نیز توسط جوکار و طاهریان (۱۳۸۷) مطابق با محیط‌های فرهنگی دانشگاه‌های ایران ارائه شد و روایی آن نیز مورد قبول گزارش شد. همچنین روایی صوری این پرسشنامه‌ها در پژوهش حاضر نیز توسط ۱۳نفر از استادان فن (از دانشگاه علوم پزشکی بوشهر، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، دانشگاه اصفهان) مورد تأیید قرار گرفت.
۲- ۵-۲. پایایی
پایایی یکی از ویژگی‌های فنی ابزار اندازه‌گیری است و با این امر سروکار دارد که ابزار اندازه‌گیری در شرایط یکسان تا چه اندازه نتایج یکسانی به دست می‌دهد. به عبارت دیگر ضریب پایایی نشان‌گر آن است که تا چه اندازه ابزار اندازه‌گیری ویژگی‌های با ثبات آزمودنی و یا ویژگی‌های متغیَر وی را می‌سنجد (اشرفی ریزی، کاظم‌پور، ۱۳۸۷، ص۹۵). در مطالعه منصوری (۱۳۸۰) – که در آن پرسشنامه سیبریاشرینک هنجاریابی شد- ضریب پایایی برای هوش هیجانی بر اساس روش آلفای کرونباخ برای ۳۳ گویه به دست آمده است. ضریب پایایی کل آزمون ۸۴/۰ بوده که می‌توان گفت آزمون هوش هیجانی ترجمه شده از پایایی خوبی برخوردار است. در پژوهش حاضر نیز -پس از سنجش روایی و اعمال برخی اصلاحات جزئی در پرسشنامه که بر اساس مشورت با ۱۳ نفر از صاحب‌نظران صورت پذیرفت- پایایی پرسشنامه مذکور با بهره گرفتن از روش محاسبه آلفای کرونباخ ۷۷/۰ به‌دست آمد.
پیش از سنجش روایی پرسشنامه‌ی اضطراب کتابخانه‌ای بوستیک شرایط خاص کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی بوشهر و دانشگاه خلیج فارس مد نظر قرار گرفت و در نهایت ۱۰ گویه از گویه‌های موجود در پرسشنامه اصلی که با ویژگی‌های این کتابخانه‌ها همخوانی نداشتند- با مشورت ۱۳ نفر از صاحب‌نظران- از نسخه نهایی حذف شدند. آنگاه پایایی پرسشنامه با بهره گرفتن از روش آلفای کرونباخ مورد بررسی قرار گرفت که این مقدار برابر ۶۹/۰ بدست آمد.
جدول ۲-۳. ضرایب آلفای کرونباخ برای متغیّرهای پژوهش

۲-۶. فرایند گردآوری داده ها
مراحل انجام این پژوهش را می‌توان به صورت موردی – به صورت زیر- بیان نمود:
توزیع هم‌زمان پرسشنامه‌های اضطراب کتابخانه‌ای و هوش‌ هیجانی میان هر یک از دانشجویان؛
گردآوری پرسشنامه‌ها؛
تجزیه و تحلیل داده‌ها با بهره گرفتن از نرم‌افزار SPSS و با توجه به سؤال‌ها و اهداف پژوهش؛
جمع‌بندی نهایی و ارائه پیشنهادهای کاربردی.
تجزیه و تحلیل آماری داده ها
آزمون فرض نرمال بودن متغیّرها
قبل از تعیین نوع آزمون مورد استفاده به خصوص در آزمونهای مقایسهای لازم است از نرمال بودن توزیع ارزشهای متغیّرها مطمئن شویم. در صورتی که توزیع نرمال باشد، استفاده از آزمونهای پارامتری توصیه می‏شود و در غیر این صورت استفاده از آزمون‏های ناپارامتری مدّ نظر قرار خواهد گرفت. از آنجایی که متغیّرهای مورد بررسی در این پژوهش از نوع کمّی می‏باشند، آزمون کولموگروف- اسمیرنوف^[۱۰۵] بهترین گزینه برای تعیین نرمال بودن متغیّرها می‏باشد. از اینرو فرض‏ها به شرح زیر می‏باشند:
فرض صفر: متغیّر تحت بررسی دارای توزیع نرمال است.
فرض مقابل: متغیّر تحت بررسی دارای توزیع نرمال نیست.
برپایه این آزمون در صورتی که سطح معناداری آزمون از عدد ۰۵/۰ کمتر شود توزیع ارزشهای متغّیر تحت بررسی نرمال نیست و در غیر این صورت نرمال است. همانگونه که در جدول ۲-۴، نشان داده شده است، بیشتر عوامل غیر نرمال توزیع شدهاند. برای توزیعهای غیرنرمال در صورتی از آزمونهای ناپارامتری استفاده شد که واریانسها در تی تست یکسان نبود. بر این اساس برای تحلیل آنها از آزمونهای پارامتری یا ناپارامتری استفاده شد.
جدول ۲-۴. نتایج آزمون کولموگروف- اسمیرنوف برای امتیاز کل و امتیاز مؤلّفههای هوش هیجانی و اضطراب کتابخانهای