۵-۲-۶)بررسی میزان ایمنی وکارایی حمل ونقل عمومی ۸۹
۵-۳) پیشنهادات ۹۱
منابع ومآخذ ۹۴
فهرست جداول
جدول ۲-۱ نظریه ها ودیدگاههای مختلف برخی اندیشمندان به رابطه فضای شهری و پدیده های اجتماعی ۳۱
جدول ۳-۲ : امتیاز گزینه‌های مختلف در روش پنج گزینه‌ای ۶۶
جدول ۳-۳ : امتیاز گزینه‌های مختلف در روش پنج‌ گزینه‌ای ۶۶
جدول۳-۴ : پیش آزمون آلفای کرونباخ ۶۷
جدول ۴-۱. ویژگی های جمعیت شناختی براساس سن ۷۴
جدول۴-۲. ویژگی های جمعیت شناختی براساس تعداد فرزند ۷۴
جدول ۴-۳. ویژگی های جمعیت شناختی براساس وضعیت تاهل ۷۵
جدول۴-۴. ویژگی های جمعیت شناختی براساس شغل ۷۵
جدول۴-۵. ویژگی های جمعیت شناختی براساس تحصیلات ۷۵
جدول۴-۶. ویژگی های جمعیت شناختی براساس وضعیت درآمد ۷۶
جدول۴-۷. همبستگی بین عملکرد میزان تردد و احساس امنیت ۷۶
جدول ۴-۸: نتایج تحلیل رگرسیون همزمان برای پیش بینی فضاهای شهری ۷۷

۴-۹.همبستگی بین میزان مشارکت وامنیت درک شده ۷۷
جدول ۴-۱۰ . نتایج تحلیل رگرسیون همزمان برای پیش بینی فضاهای شهری ۷۸
جدول۴-۱۱.همبستگی بین میزان رفت و آمد با میزان تردد ۷۸
جدول ۴-۱۲.همبستگی بین امنیت شهری و مشارکت در فضای عمومی ۷۸
جدول۴-۱۳.همبستگی بین امنیت شهری و میزان تردد با اعتماد مجلس ۷۹
جدول۴-۱۴.همبستگی بین امنیت شهری و میزان تردد با اعتماد به نیروی انتظامی ۷۹
جدول ۴-۱۵.همبستگی بین امنیت شهری و میزان تردد با اعتماد به صداو سیما ۷۹
جدول۴-۱۶.همبستگی بین امنیت شهری و میزان تردد با اعتماد به قوه قضایه ۷۹
جدول ۴-۱۷.همبستگی بین امنیت شهری و میزان تردد با اعتماد به شهرداری ۸۰
جدول۴-۱۸. همبستگی بین امنیت شهری و میزان تردد با اعتماد به بیمارستان ها ۸۰
۴-۱۹.تفاوت میانگین بین میزان تردد و احساس امنیت ۸۰
جدول ۴-۲۰.تفاوت میانگین بین امنیت شهری و میزان مشارکت ۸۱
جدول ۴-۲۱.تفاوت میانگین بین امنیت شهری و مشارکت با شرکت در فضای عمومی ۸۱
جدول ۵-۱شاخص های در نظر گرفته شده برای سنجش بعد کالبدی ارتقای امنیت زنان در فضاهای شهری ۸۷
فهرست نقشه ها
نقشه ۱-۲- موقعیت جغرافیایی محدوده مورد مطالعه : ۱۱
نقشه ۳-۱ موقعیت استان کرمانشاه در کشور ایران ۶۰
نقشه ۳-۲ موقعیت جغرافیایی محدوده(تفکیک شده) مورد مطالعه ۶۵
نقشه ۳-۳ : کاربری های موجود درمحدوده جغرافیای مورد مطالعه ۷۱
نقشه ۴-۱ پهنه بندی فیزیکی کاربری های فضاهای شهر ی مورد مطالعه . ۸۲
نقشه ۵-۱.مساحتها بر روی نقشه ۹۰
چکیده :
با توجه به اهمیت موضوع امنیت در سعادت انسان ها وآسیب پذیری ویژه زنان ، موضوع امنیت شهری ، با رویکرد جنسیتی در این پژوهش بررسی شده است . روندکار شامل بررسی مبانی و تجارب مرتبط ،مفهوم سازی ، استخراج ابعاد و شاخص ها ، اعمال آنها در قالب پرسشنامه ( طیف لیکرت) ، تعیین حجم نمونه وسنجش های آماری در محدوده ای به عنوان نمونه میدانی ( بخش مرکزی کرمانشاه ) در نهایت ارائه راهکارهای پیشنهادی در طرح های شهری می باشد .فرضیات این پژوهش عبارت از این است که «به نظر می رسد بین میزان تردد واحساس امنیت درک شده زنان در هریک از فضاهای شهری رابطه مستقیمی وجود دارد و همچنین بین عدم امنیت زنان در فضای شهری و محدود شدن مشارکت زنان در اجتماع رابطه مثبت و معناداری وجود دارد میزان امنیت وتردد زنان در هریک از پهنه های محدوده مطالعاتی باحجم نمونه ۳۸۱نفر tبا استفاده از آزمون سنجیده شده است ونتایج پژوهش نشان می دهد که هرچه میزان تردد زنان در پهنه های مورد مطالعه بیشتر بوده است میزان احساس امنیت بیشتری داشته اند. همچنین بررسی شاخصهای مدل مفهوم تجربی حاکی است با افزایش میزان خوانایی وآشنایی فضا ، ارتقای شهرت ( خوشنامی ویا بدنامی ) فضاها ، نظارت بر فضا و دسترسی به امداد ، ارتقای حیات شبانه فضا و کارایی حمل ونقل عمومی میزان احساس امنیت درک شده از فضا افزایش می یابد.
واژگان کلیدی : امنیت شهری،فضای عمومی ،امنیت زنان ،مشارکت
مقدمه
نیاز به امنیت همواره از بنیادی ترین نیازهای انسانی در جامعه بشری به شمار می رود .مبحث امنیت از نظر روان شناسی به خصوص در بهداشت روانی و در آسیب شناسی روانی اهمیت بسیار دارد ،آرامش ،رشد ، شکوفایی انسان ، بروز همه استعدادهاو خلاقیت ها و نیل به همۀکمالات انسانی در سایه امنیت به دست می آید.باگسترش فضاهای شهری مدرن ابهام در فضاهای شهری افزایش می یابد .زنان به دلیل ابهام ایجاد شده از حضور در فضاهای شهری ترس دارند فضاهای نامناسب شهری ،فضاهای بی دفاع ، محلات ناامن ، شهرهایی با معماری صرفاً مردانه همه از عوامل تهدید کننده امنیت شهری واجتماعی هستند(تمدن ،۱۳۸۷:۲۲-۲۱)
امنیت ابعاد مختلفی دارد : امنیت انسانی به معنی حفظ حقوق وامنیت فردی ، فرهنگی، اجتماعی وسیاسی است . امنیت انسانی دو بعد دارد ،بعد حداقلی ( کفاف) که در آن آحاد جامعه قادر به تأمین وتضمین معیشت و بقا وامنیت خود هستند وبعد ارتقایی ( رفاه ) که در آن مردم قادرند از احساس مثبت و آسایش در زندگی وامنیت روانی –اجتماعیبرخوردارباشند .امادراین میان امنیت فردی برای مردم بیشتر از سایر امنیت های انسانی دارای اهمیت است در واقع احساس عدم امنیت افراد در یک جامعه،تبعات فراوانی می تواند در پی داشته باشد .فقدان اعتماد یا احساس نگرانی نسبت به مسایل مختلف ،سبب رفتارهای خاص کناره گیری نیز می شود .مردم اگر بتوانند مناطق ناامن را ترک کنند .اختلال وبی نظمی مهار نشده به شهروندان نشان می دهد که آن منطقه ناامن است ( گیدنز ۱۳۷۷).
مبانی نظری نظم وامنیت ، معطوف به فلسفۀ وجود این دومفهوم ورابطه وکنش متقابل آنها در جامعه می باشد ، واز بنیادی ترین مؤلفه های هر جامعه محسوب می شود بنابراین درهرجامعه ای نتیجه امحای نظم وامنیت ازهم پاشیدگی آن جامعه خواهد بود ،در مقابل ، زیر بنای هر سازمان پایداراجتماعی متشکل ازمؤلفه های بنیادی ومتناظر آن از نظم وامنیت اجتماعی است ( صالحی ۱۳۸۷:۱۷ )مهترین نیاز از نظر روحی امنیت است که به عنوان مهمترین هدف زندگی وجوهر سلامت روانی فرد تلقی می شود .(فروم۱۱:۱۳۶۰)در طبقه بندی نیازها که توسط مازلو به انجام رسیده است .امنیت پس از نیازهای فیزیولوژیک ( آب و غذاو …)به عنوان دومین طبقه از مهمترین وبنیادی ترین نیازها معرفی شده است به عقیده مازلو (۱۹۶۸)هنگامی که نیازهای فیزیولوژیک برآورده شدند بلافاصله مردم توجه شان به برآورده ساختن وارضای نیازهای سطح بالاتر نظیر امنیت خواهد شد این نیاز ها شدیداًو به گونه ای تنگاتنگ با توانایی های اجتماعی وکالبدی محیط در رابطه اند. (صالحی ۲۲:۱۳۸۷)
مفهوم فضای شهری امن در مقابل فضای شهری ناامن قرار دارد .پد یده ناامنی دارای دو جنبه عینی و ذهنی است وکلیه عرصه های زندگی را در بر می گیرد .مقوله ناامنی از جنبه های عینی ، کلیه مظاهر ناامنی از جمله سرقت ،قتل ، خشونت و …را شامل می شود ومقوله ناامنی ذهنی ، شامل داوری در خصوص امنیت منطقه و فضا است ناامنی ، پدیده ای همانند فقر است ومی توان گفت که فقر مقدمه از جنبه دیگر پدیده های آسیب شناختی از جمله ناامنی ، خشونت شهری و غیره است ( صالحی ،۱۰۷:۱۳۸۷)
فصــل اول
کلیات تحقیق
۱-۱)بیان مسأله
امروزه امنیت از شاخصه های کیفی زندگی در شهرها است .آسیب های اجتماعی ازمهم ترین پیامدهای مختلف امنیت در شهر کرمانشاه به شمار می روند .از آنجاکه فضاهای شهری امروزی (کرمانشاه) ،مؤلفه ای برای وقوع نابهنجاری های شهری ودر نتیجه عدم وقوع امنیت در شهر می باشد .بررسی جنبه های کیفی و کمی امنیت وایمنی در هر یک از فضاها وعناصر کالیدی شهرکرمانشاه،بخصوص در فضاهایی با طراحی وکاربرد نامناسب ،بایستی بررسی شود .این موضوع در فرهنگ بومی و قومی منطقه کرمانشاه ریشه یابی می شودپس از بررسی تجارب جهانی ومطالعات میدانی ، راهکارهایی درجهت ارتقاء امنیت زنان از طریق برنامه ریزی کالبدی(کرمانشاه) پیشنهاد می گردد.
۱-۲) اهمیت و ضرورت انجام تحقیق
۱-۲-۱)چالشهای بررسی شاخصهای مؤثر در ارتقای امنیت زنان در فضاهای عمومی با رویکرد مشارکتی
(عده ای از صاحب نظران شهرسازی اعتقاد دارند رویکردهای مسلط و قوانین شهری باعث ایجاد تبعیض های گوناگون اجتماعی ، اقتصادی ، سنی و جنسی میان شهروندان می شوند برای مثال قوانین ومقررات منطقه بندی وکاربری زمین شهر را به مناطق مختلف تجاری ،مسکونی و غیره تقسیم می کند وبراساس چنین تقسیم بندی هایی مردان بخش غالب فضاهای عمومی و فعال شهر را در اختیار می گیرند ونواحی خصوصی تر ازآن زنان می شود ( پاپلی یزدی ،۱۵۲،۱۳۸۲)از سویی تحرک می تواند شاخص تبعیض اجتماعی درشهر باشد وکسانی که محدودیت جابجایی دارند از مشارکت فعال باز می مانند ونبود امنیت برای زنان درشهر ، چه واقعی و چه بالقوه سبب می شود که زنان نتوانند شهروند تمام عیار به شمار بیایند وبه راحتی در زندگی عمومی مشارکت داشته باشند.
امروزه ، اعتقاد برآن است که موفقیت ویا شکست برنامه ریزی شهری در ایجاد ویا تغییر وضع فضای عمومی ،با اندازه گیری تعداد زنان و مردان استفاده کننده و تنوع ویژگی های افرادی که از این فضاها استفاده می کنند ، ارزیابی و بررسی شود.نگرش عمده ما معطوف به چگونگی کارکردوارتقاءامنیت فضاهای عمومی شهرکرمانشاه برای گروه های خاص جنسی است که دراین راستا زنان به عنوان گروه هدف مورد مطالعه وبررسی قرار خواهند گرفت .توجه به تفاوت نگرش و نیازهای زنان ومردان در فضاهای شهرکرمانشاه ، بی توجهی به نیازهای امنیتی زنان در طراحی فضاها و اینکه چگونه برنامه ریزی و طراحی شهری کرمانشاه می تواند پاسخگوی این نیازها باشند ، موضوعات مورد توجه دراین پایان نامه می باشد و هدف این است که زمینه ای جهت ایجاد عدالت دسترسی و بهره گیری حضور کلیه ساکنان شهر کرمانشاه ( اعم از زنان ) ، در فضاهای عمومی شهری ارائه نماییم .