مدلی جدید برای ارزیابی ریسک حوادث ناشی از کار و بهبود ایمنی کار با استفاده از تکنیک های داده کاوی؛ مورد کاوی داده های استان قم

قبل از اینکه نتایج ارزیابی مدلها را بررسی کنیم، یک شمای کلی از جداول پایگاهداده وزارت کار و امور اجتماعی نشان داده میشوند. سپس براساس این اطلاعات، یک آمار کلی از حوادث ناشی از کار در استان قم ارائه می شود. بیشتر جداول پایگاهداده وزارت کار به گونهای طراحی شده اند که در هر جدول فیلدها به دو دسته تقسیم میشوند، یک فیلد شامل توضیحات فارسی و یک فیلد با همان اسم اما با یک کلمه CO_ درابتدای آن، بدین معنی که توضیحات، دستهبندی و تبدیل به یک سری اعداد صحیح و یا دودویی شده و به یک سری کد تبدیل شده اند. از آنجا که کار با کدها برای ابزارهای داده کاوی راحتتر از توضیحات فارسی میباشد، ما نیز از کدها به جای توضیحاتشان استفاده خواهیم کرد.

جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت jemo.ir مراجعه نمایید.

تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی

۲-۴- شمایی از جداول وزارتکار

۱-۲-۴- جدول کارگاه:

جدول کارگاه در پایگاهداده وزارت کار، شامل ۸۸ فیلد و ۶۳۸۳ رکورد میباشد که با تحلیل رکوردها و داده های جدول، ۲۶ فیلد انتخاب شده اند(جدول۱-۴).

توضیحات	نام فیلد	کلید
کد کارگاه- هر کارگاه با یک کد مجزا از ۱ تا ۶۳۸۳ مشخص شده است.	co_kargah	+
کد استان- هراستان یک کد مجزا دارد.کد استان قم۲۵۰۱۰۳۱۱۱۴ است.	code_ostan	+
کد فعالیت اصلی- فعالیت اصلی کارگاهها به ۱۸ دسته تقسیم شده است.	co_faaliat_asli
کد فعالیت- طبقه بندی براساس فعالیت جزئیتر کارگاهها میباشد.	co_faaliat
تعداد شیفتکاری- یک کارگاه دارای چند شیفتکاری میباشد.	t_shift
تعداد کارگران مرد	t_man
تعداد کارگران زن	t_zan
تعاد کارآموزان مرد	t_karamoz_m
تعداد کارگران نوجوان(۱۸-۱۵)	t_javan
تعداد کارگران کودک- تعداد افراد شاغل زیر ۱۵ سال	t_kodak
تعداد اتباع با پروانه- اتباع بیگانهای که مجوز کار در ایران را دارند.	t_atba_bap
تعداد اتباع بی پروانه- اتباع بیگانهای که مجوز کار در ایران را ندارند.	t_atba_bip
کد وضع کارگاه- دایر، تعطیل(موقت، دائم)، تغییرساختار و…..	co_vaz_kargah
کد مجوز- کارگاه مجوز تاسیس دارد؟ بلی یا خیر	co_mojavez
کد کمیته حفاظت- کمیته حفاظت فنی و بهداشت دارد؟ بلی یا خیر	co_komite_hefazat
کد مسئول ایمنی- مسئول ایمنی دارد؟ بلی یا خیر	co_masole_imeni
کد بیمه مدنی- بیمه مدنی دارد؟ بلی یا خیر	co_bime_madani
کد وضع رفاهی- وضعیت رفاهی کارگاه چگونه است.	co_vaz_refahi
کد وضع حقوقی- فردی و غیررسمی، دولتی، تعاونی و…	co_vaz_hoghoghi
کد وضع ساعت کار- روزکار، شبکار، کارمختلط، کارمتناوب، کارنوبتی	co_vaz_saatkar
کد بازرسی مجدد- کارگاه نیاز به بازرسی مجدد دارد؟ بلی یا خیر	co_bazresi_mojadad
کد اولویت بازرسی- خیلی زیاد، زیاد، معمولی	co_olaviyat_bazresi

جدول۱-۴:کارگاه

در ادامه فیلدهایی که نیاز به تحلیل بیشتری دارند در جداول ۱-۱-۴ تا ۶-۱-۴ شرح داده میشوند.

جدول۱-۱-۴: وضع کارگاه

کد	co_vaz_kargah	کد	co_vaz_kargah
۰	اظهار نشده	۵	درحال ساخت – ساختمانی
۱	دایر	۶	تعطیل فصلی
۲	تعطیل موقت	۷	تعطیل – رکود کاری
۳	تعطیل دایم	۸	تعطیل – تعمیرات
۴	تغییر ساختار	۹	تعطیل – فوت کارفرما

جدول۲-۱-۴: وضع ساعت کار جدول۳-۱-۴: وضع حقوقی

کد	co_vaz_saatkar
۰	اظهار نشده
۱	روزکار
۲	شبکار
۳	کار مختلط
۴	کار متناوب
۵	کار نوبتی

کد	co_vaz_hoghoghi
۰	اظهار نشده
۱	فردی وشرکت غیر رسمی
۲	شرکت دولتی
۳	شرکت تعاونی
۴	سایر شرکتهای رسمی بجز تعاونی و دولتی
۵	عمومی

جدول۴-۱-۴: مجوز، بیمهی مدنی، مسئول ایمنی…..

نام فیلد	کد(۰)	کد(۱)	کد(۲)	کد(۳)
co_mojavez	اظهار نشده	بلی	خیر	–
co_bime_madani	اظهار نشده	بلی	خیر	–
co_masole_imeni	اظهار نشده	بلی	خیر	–
co_komite_hefazat	اظهار نشده	بلی	خیر	–
co_bazresi_mojadad	اظهار نشده	دارد	ندارد	–
co_olaviyat_bazresi	اظهار نشده	معمولی	زیاد	خیلی زیاد

جدول۵-۱-۴: وضع رفاهی

کد	co_vaz_refahi
۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰	نامشخص
۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۱	امکانات ورزشی
۰۰۰۰۰۰۰۰۰۱۰	سرویسهای بهداشتی
۰۰۰۰۰۰۰۰۱۰۰	سایر امکانات با ذکر نام
۰۰۰۰۰۰۰۱۰۰۰	تعاونی مصرف
۰۰۰۰۰۰۱۰۰۰۰	تعاونی مسکن
۰۰۰۰۰۱۰۰۰۰۰	مرکز بهداشت/ خانه بهداشت
۰۰۰۰۱۰۰۰۰۰۰	سالن غذاخوری
۰۰۰۱۰۰۰۰۰۰۰	نمازخانه
۰۰۱۰۰۰۰۰۰۰۰	رختشویخانه
۰۱۰۰۰۰۰۰۰۰۰	مهد کودک
۱۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰	سرویس ایاب و ذهاب

۲-۲-۴- جدول حادثه:

جدول حادثه شامل۵۴ فیلد و ۸۶۹ رکورد میباشد که با تحلیل رکوردها و داده های جدول، ۱۴ فیلد انتخاب شده اند(جدول۲-۴).

جدول۲-۴: حادثه

توضیحات	نام فیلد	کلید
کد کارگاه- یک کلید خارجی برای ارتباط بین دو جدول کارگاه و حادثه.	co_kargah	+
کد استان- به همراه کد کارگاه یک کلید ترکیبی است.	code_ostan	+
کد حادثه- هرحادثه دارای یک کد مجزا است که با ۰۰۱ شروع می شود.	co_hadese	+
تعداد حادثه دیده- تعداد افراد مصدوم در یک حادثه را مشخص می کند.	t_hadese_dide
ساعت وقوع حادثه	saate_hds
تاریخ وقوع حادثه	t_vogo_hds
تاریخ اطلاع از وقوع حادثه- تاریخی که ادارهکار از وقوع حادثه مطلع شد.	t_etela_vogo_hds
تاریخ بازرسی از حادثه- تاریخی که از محل حادثه بازرسی انجام شد.	t_bazresi_hds
کد اطلاع سازمان- تامین اجتماعی از وقوع حادثه مطلع است؟ بلی یا خیر	co_etela_sazman
کد اطلاع اداره- ادارهکار از وقوع حادثه مطلع است ؟ بلی یا خیر	co_etela_edare
کد محل وقوع حادثه- داخل کارگاه، خارج کارکاه	co_mahal_vogo_hds
کد علت وقوع حادثه	co_ellate_vogo_hds
کد عامل وقوع حادثه	co_amele_vogo_hds
کد نوبت کاری، اول، دوم، سوم، چهارم، نامشخص	co_nobat_kari

جدول۱-۲-۴: عامل وقوع حادثه

کد	co_amele_vogo_hds
۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۱	سایر
۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۱۰	جریان برق
۰۰۰۰۰۰۰۰۰۱۰۰	برخورد با اشیاء و تجهیزات
۰۰۰۰۰۰۰۰۱۰۰۰	ریزش و ماندن زیر آوار
۰۰۰۰۰۰۰۱۰۰۰۰	سقوطکردن و لغزیدن
۰۰۰۰۰۰۱۰۰۰۰۰	تماس با اجسام و سطوح داغ
۰۰۰۰۰۱۰۰۰۰۰۰	مسمومیت حاصل از مواد شیمیایی
۰۰۰۰۰۱۰۰۰۰۰۰	گیرکردن داخل یا بین اشیاء و ماشین آلات
۰۰۰۰۱۰۰۰۰۰۰۰	تماس با مواد شیمیایی خطرناک
۰۰۰۱۰۰۰۰۰۰۰۰	خفگی
۰۰۱۰۰۰۰۰۰۰۰۰	انفجار
۰۱۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰	آتش سوزی
۱۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰	سقوط اشیاء

توجه: طبق دستهبندی وزارتکار، ۱۲ عامل اصلی، باعث وقوع حوادث میشوند که برای فرد یا افراد حادثهدیده ممکن است ترکیبی از این عوامل حادثه ساز باشد.

جدول۲-۲-۴: علت وقوع حادثه

کد	co_ellate_vogo_hds
۰۰۰۰۰۰	اظهار نشده
۰۰۰۰۰۱	عدم استفاده از وسایل استحفاظی فردی توسط کارگر- کارگر
۰۰۰۰۱۰	سهل انگاری و بی احتیاطی حادثهدیده- کارگر
۰۰۰۱۰۰	دستگاه بدون حفاظ یا دارای نقص فنی- مکانیکی
۰۰۱۰۰۰	عدم تهیه و تحویل وسایل استحفاظی فردی- کارفرما
۰۱۰۰۰۰	عدم آموزش کارگر- کارفرما
۱۰۰۰۰۰	عدم نظارت بر کارگاه توسط کارفرما- کارفرما

توجه: طبق دستهبندی وزارتکار، ۶ مورد می تواند به عنوان علت اصلی حوادث به شمار آیند که برای فرد یا افراد حادثهدیده ممکن است ترکیبی از این موارد علت اصلی حادثه باشد.

توجه: یک دستهبندی جدید از علل وقوع حوادث، می تواند به علت عمل ناایمن کارگر یا به علت شرایط ناایمن کار ناشی از عدم نظارت کارفرما و یا در اثر عوامل مکانیکی، فیزیکی، ارگونومیکی و شیمیایی باشد(جدول۲-۲-۴).

جدول۳-۲-۴: اطلاع اداره، اطلاع سازمان….

نام فیلد	کد(۱)	کد(۲)
co_etela_sazman	بلی	خیر
co_etela_edare	بلی	خیر
co_mahal_vogo_hds	داخل کارگاه	خارج کارگاه

جدول۵-۲-۴: محل آسیب فرد حادثهدیده

کد	co_mahal_asib_f_hds
۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰	نامشخص
۰۰۰۰۰۰۰۰۱۰	سایر موارد
۰۰۰۰۰۰۰۰۱۰	دستگاه عصبی
۰۰۰۰۰۰۰۱۰۰	دستگاه گوارش
۰۰۰۰۰۰۱۰۰۰	دستگاه گردش خون
۰۰۰۰۰۱۰۰۰۰	دستگاه تنفسی
۰۰۰۰۱۰۰۰۰۰	پاها
۰۰۰۱۰۰۰۰۰۰	دستها
۰۰۱۰۰۰۰۰۰۰	تنه
۰۱۰۰۰۰۰۰۰۰	گردن
۱۰۰۰۰۰۰۰۰۰	سر

جدول۴-۲-۴: نوبت کاری

کد	co_nobat_kari
۰	اظهار نشده
۱	اول
۲	دوم
۳	سوم
۴	چهارم
۵	نامشخص

۳-۲-۴- جدول حادثهدیده:

جدول حادثهدیده، شامل ۶۹ فیلد و ۸۴۸ رکورد میباشد که با تحلیل رکوردها و داده های جدول، ۲۹ فیلد انتخاب شده اند(جدول۳-۴)

جدول۳-۴: حادثهدیده

توضیحات	نام فیلد	کلید
کد کارگاه- یک کلید خارجی برای ارتباط بین سه جدول کارگاه، حادثه و حادثهدیده.	co_kargah	+
کد استان- به همراه کد کارگاه یک کلید ترکیبی است.	code_ostan	+
کد حادثه- یک کلید خارجی برای ارتباط بین دو جدول حادثه و حادثهدیده.	co_hadese	+
ردیف فرد حادثهدیده- تعداد افراد درگیر در یک حادثه را نشان میدهد.	radif_f_hds
کد نتیجه حادثه	co_natije_hds
کد محل آسیب فرد حادثهدیده	co_mahal_asib_f_hds
سن فرد حادثهدیده	sen_f_hds
کد تاهل- متاهل یا مجرد	co_taahol
کد جنسیت- زن یا مرد	co_jensiat
تکفل- تعداد افراد تحت تکفل فرد حادثهدیده.	takafol
کد مدرک- آخرین مدرک فرد	co_madrak
کد ملیت- ایرانی یا غیر ایرانی	co_meliat
کد بیمه فرد حادثهدیده- آیا فرد حادثهدیده بیمه میباشد؟ بلی یا خیر	co_bime_f_hds
کد وضع پزشکی	co_vaz_pezeshki
تعداد روز استراحت- تعداد روزهایی که فرد در اثر مصدومیت، استراحت می کند.	t_rooz_esterahat
مزد فرد حادثهدیده	mozde_f_hds
کد کار تصدی فرد حادثهدیده- تطابق شغل حادثهدیده با کار وی هنگام حادثه.	co_kar_tasadi_f_hds
کد حاثه قبلی- فرد مصدوم قبلا دچار حادثه شده است؟ بلی یا خیر	co_hadese_ghabli
کد آموزش فرد حادثهدیده- فرد قبلا آموزش دیده ؟ بلی یا خیر	co_amozesh_f_hds
ساعت آموزش – تعداد ساعاتی که فرد مصدوم قبلا آموزش دیده است.	saat_amozesh
مجموع سابقه کاری فرد حادثهدیده به سال	s_majmo_sal_f_hds
مجموع سابقه کاری فرد حادثهدیده به ماه	s_majmo_mah_f_hds
مجموع سابقه کاری فرد حادثهدیده به روز	s_majmo_Rooz_f_hd
سابقه کاری فرد حادثهدیده در این کارگاه به سال	s_kargah_sal_f_hds
سابقه کاری فرد حادثهدیده در این کارگاه به ماه	s_kargah_mah_f_hds
سابقه کاری فرد حادثهدیده در این کارگاه به روز	s_kargah_Rooz_f_hd
سابقه کاری فرد حادثهدیده در این شغل به سال	s_shoghl_sal_f_hds
سابقه کاری فرد حادثهدیده در این شغل به ماه	s_shoghl_mah_f_hds
سابقه کاری فرد حادثهدیده در این شغل به روز	s_shoghl_rooz_f_hds

جدول۱-۳-۴: مدرک جدول۲-۳-۴: نتیجه حادثه

کد	co_madrak
۰	اظهار نشده
۱	ابتدایی
۲	سوم راهنمائی (سیکل)
۳	زیر دیپلم
۴	دیپلم
۵	فوق دیپلم
۶	لیسانس
۷	فوق لیسانس
۸	دکترا
۹	فوق دکتری

کد	co_natije_hds
۰۰۰۰۰۰۰۰	پرس انگشتان دست
۰۰۰۰۰۰۰۱	سایر صدمات
۰۰۰۰۰۰۱۰	مسمومیت
۰۰۰۰۰۱۰۰	جراحت
۰۰۰۰۱۰۰۰	سوختگی
۰۰۰۱۰۰۰۰	شکستگی
۰۰۱۰۰۰۰۰	قطع عضو
۰۱۰۰۰۰۰۰	نقص عضو
۱۰۰۰۰۰۰۰	فوت

جدول۳-۳-۴: تاهل، ملیت، جنسیت،…..

نام فیلد	کد(۱)	کد(۲)
co_taahol	مجرد	متاهل
co_meliat	ایرانی	غیرایرانی
co_jensiat	مرد	زن
co_hadese_ghabli	بلی	خیر
co_amozesh_f_hds	بلی	خیر
co_kar_tasadi_f_hds	بلی	خیر

۳-۴- نتایج بررسیهای آماری حوادث ناشی از کار در استان قم:

۶۳۸۲ کارگاه از سال ۱۳۰۰ تا ۱۳۸۹ در استان قم از مراجع مختلف جواز تاسیس گرفته و شروع به کار کرده اند و از سال ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۹ برای آنها پرونده تشکیل شده است که از این تعداد، مشخصات ۴۳۴۳ کارگاه به طور کامل ثبت شده و فعالیت اصلیشان به طور دقیق مشخص شده است که در طی فرایند انجام پایان نامه با همین تعداد کارگاه کار خواهیم کرد.

شکل۱-۴: ۲۹۴۷ کارگاه در استان قم در بخش صنعت و تولید فعالیت می کنند.

شکل۲-۴: از سال ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۹، ۶۶۰ حادثه به ثبت رسیده است.

توجه: هر کد حادثه در ارتباط بین دو جدول حادثه و کارگاه، نمایانگر یک حادثه میباشد. هر حادثهای که در یک کارگاه اتفاق میافتد یک کد حادثه به آن تخصیص داده می شود و اگر کارگاه دوباره دچار حادثه شود یک کد حادثه جدید برای آن کارگاه ثبت خواهد شد. در جدول حادثه، ۶۶۰ حادثه از سال ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۹، ثبت شده است که از این میزان ممکن است تعدادی از کارگاهها در یک سال یا طی سالهای متمادی چندین بار دچار حادثه شده باشند. به طور کلی در مدت این ۴ سال، ۵۲۰ کارگاه از ۴۳۴۳ کارگاهی که ما در نظر گرفتیم حوادثشان در پایگاهداده ثبت شده است.

توجه: حوادثی که تاریخ وقوع آنها مشخص نشده بودند از جدول حادثه حذف شده اند. در نتیجه از بین ۶۹۶ حادثهای که در ۴۳۴۳ کارگاه روی داده است، تاریخ رخداد ۶۶۰ حادثه به طور دقیق مشخص میباشد.

شکل۳-۴: از سال ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۹، ۸۰ کارگاه بیش از ۲ حادثه داشته اند.

از ۵۲۰ کارگاه که دچار حادثه شده اند، ۸۰ کارگاه بیش از ۲ حادثه داشتند که کارگاههایی با کد ۳۹۸۵ و ۱۴۸۸ به ترتیب با ۱۱ و ۱۰ حادثه، دارای بالاترین آمار حوادث هستند.

شکل ۴-۴: سالهای ۱۳۸۸، ۱۳۸۹ و ۱۳۸۷ با ۳۰۳، ۲۷۷ و ۵۱ حادثه، پرحادثهترین سالها به شمار میروند.

در نهایت با ادغام سه جدول کارگاه، حادثه و حادثهدیده ۶۵۷ رکورد بدست میآید که ۳ رکورد کمتر از ۶۶۰ حادثهای که در طی سالهای ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۹ به ثبت رسیده است. در ارتباط بین دو جدول حادثه و حادثهدیده ممکن است چندین حالت رخ دهد:

حالت اول: فرض کنید شخصی برای اولین بار دچار حادثه شده است و برای ثبت شکایت به ادارهکار مراجعه می کند، اطلاعاتی درمورد وی در جدول حادثهدیده ثبت می شود و اگر فرد دوباره در این کارگاه و یا کارگاه دیگر دچار حادثه شود، یک رکورد جدید برای فرد حادثهدیده ایجاد خواهد شد و این اطلاعات دوباره برای او ثبت می شود. در اینجا سه دیدگاه وجود دارد:

یک فرد در یک کارگاه دچار حادثه می شود و شکایت می کند و یک رکورد برای او در جدول حادثهدیده ثبت می شود؛ همین فرد دوباره در همین کارگاه دچار حادثه می شود و یک رکورد جدید برای او ایجاد خواهد شد(طبق نظر بازرسین ادارهکار، احتمالش خیلیکم است. زیرا به طور معمول وقتی فردی در یک کارگاه دچار حادثه شدیدی شد که منجر به شکایت او از کارفرما می شود ارتباط خود را با آن کارگاه به طور کامل قطع می کند).
یک فرد در یک کارگاه ممکن است در طی سالهای متمادی که در آنجا کار می کند دچار حوادث جزئی و یا حتی شدید شود که در اینگونه موارد معمولا با کارفرما در مورد هزینه های درمان به توافق میرسند و یا اینکه کارگر به دلیل اینکه میخواهد کار خود را در آن کارگاه از دست ندهد و یا به هر دلیل دیگری، حوادثی را که برایش اتفاق میافتد، گزارش نمیکند و بعد از اینکه با آن کارگاه قطع رابطه کاری کرد، در یک شکایت تمامی حوادثی را که برایش اتفاق افتاده است چه جزئی و یا شدید گزارش خواهد کرد(طبق نظر بازرسین ادارهکار، این حالت احتمال بیشتری دارد).
یک فرد ممکن است در طی سابقهی کاریش بارها دچار حوادث جزئی شود که به ادارهکار و یا حتی صندوق تامین اجتماعی گزارش ندهد اما زمانی که دچار یک حادثه شدید می شود و شکایت می کند بازرسین حین ثبت اطلاعات شخصی وی از او سوال می کنند که آیا قبلا دچار حادثه شده است و یا خیر؛ تا از این طریق بتوانند افراد پرریسک را شناسایی کنند و همچنین اطلاعات مربوط به حوادث قبلی او را ثبت کنند.

جدول۴-۴: بخشی از جدول حادثهدیده، افراد پرریسک

کد کارگاه	کد حادثه	اسم	سن	تاهل	تکفل	جنسیت	حادثه قبلی
۱۲	۰۰۲	م.ع	۴۳	متاهل	۵	مرد	بلی
۳۱۱	۰۰۲	ا.ب	۵۰	متاهل	۵	مرد	بلی
۳۵۸۳	۰۰۱	ع.آ	۳۰	مجرد	۲	مرد	خیر
۳۵۸۳	۰۰۲	ع.آ	۳۰	مجرد	۲	مرد	بلی

جدول۵-۴: بخشی از جدول حادثه، افراد پرریسک

کد کارگاه	کد حادثه	ساعت حادثه	تاریخ اطلاع از وقوع حادثه	تاریخ وقوع حادثه	اطلاعاداره	اطلاعسازمان	نتیجه حادثه
۱۲	۰۰۱	۱۲:۰۰	۱۱/۰۱/۱۳۸۷	۲۸/۰۸/۱۳۸۶	خیر	خیر	شکستگی
۱۲	۰۰۲	۱۶:۰۰	۰۴/۰۲/۱۳۸۷	۲۳/۱۰/۱۳۷۹	خیر	بلی	سوختگی
۳۱۱	۰۰۱	۰۹:۰۰	۲۲/۰۱/۱۳۸۷	۱۴/۰۷/۱۳۸۶	خیر	بلی	–
۳۱۱	۰۰۲	۱۵:۰۰	۰۷/۰۷/۱۳۸۸	۰۶/۰۷/۱۳۸۸	بلی	بلی	شکستگی
۳۵۸۳	۰۰۱	۰۹:۰۰	۰۷/۰۷/۱۳۸۸	۱۱/۰۳/۱۳۸۸	خیر	بلی	جراحت
۳۵۸۳	۰۰۲	۲۲:۰۰	۰۷/۰۷/۱۳۸۸	۲۵/۰۳/۱۳۸۸	خیر	بلی	جراحت

توضیح: فرد م.ع در کارگاه با کد ۱۲ مشغول به کار بوده است. دچار دو حادثه، در سالهای ۱۳۷۹ و ۱۳۸۶ شده است. اما همانگونه که در جدول حادثه مشاهده میکنید، هر دو حادثه با یک شکایت در تاریخ ۱۳۸۷ گزارش شده است و در هر دو حالت ادارهکار اطلاعی از این حوادث نداشته است(حالت۲). فرد ا.ب در کارگاه با کد ۳۱۱ در سالهای ۱۳۸۶ و ۱۳۸۸ دچار مصدومیت شده است؛ در حادثه اول به ادارهکار اطلاعی داده نشده و تنها صندوق تامین اجتماعی از این حادثه مطلع بوده است. درنتیجه رکوردی برای فرد در جدول حادثهدیده ثبت نمی شود. اما همین فرد هنگامی که بار دوم در همین کارگاه دچار حادثه می شود، هم به صندوق تامین اجتماعی و هم به ادارهکار گزارش میدهد. درنتیجه بازرسین ادارهکار، علاوه بر اینکه مشخصات او را در جدول حادثهدیده ثبت می کنند؛ اطلاعات مربوط به حادثه اول را نیز در جدول حادثه وارد می کنند.

توجه: هر کد حادثه در ارتباط بین دو جدول حادثه و حادثهدیده نمایانگر یک حادثه میباشد. هرحادثهای که برای یک فرد اتفاق میافتد، یک کد حادثه به آن تخصیص داده می شود و اگر فرد دوباره دچار حادثه شود، یک کد حادثه جدید برای آن فرد ثبت خواهد شد.

توجه: به طور معمول حوادثی که در کارگاهها اتفاق میافتند، چه منتج به شکایت فرد حادثهدیده بشوند و یا شکایتی صورت نگیرد، کارفرما موظف است حتما به صندوق تامین اجتماعی گزارش دهد. لیکن به دلیل اینکه عموما کارفرماها در قبال بار مالی حوادث مسئولند، حوادث را گزارش نمیکنند. ولی صندوق تامین اجتماعی، از آنجا که مسئول پرداخت غرامت و یا دیه فرد حادثهدیده میباشد، گزارش بیشتر حوادث را دریافت می کند. درنتیجه بیشتر حوادثی که به این سازمان گزارش داده میشوند، سابقهای در ادارهکار ندارند(طبق نظر خبره).

نکته: نرمافزار ثبت حوادث صندوق تامین اجتماعی و ادارهکار به صورت مجزا طراحی شده اند و پایگاهداده بخش حوادث ناشی از کار، در دو سازمان کاملا مجزا بوده و هیچ ارتباطی با یکدیگر ندارند. پایگاه داده صندوق تامین اجتماعی جامعتر و کاملتر از ادارهکار میباشد، اما ریز جزئیات حوادث را ندارد. در صورتی که ادارهکار، به دلیل وظایفی که به عهده دارد، ریز جزئیات تمامی حوادث را ثبت می کند. اما از آنجا که سیستم ثبت حوادث آنها نسبت به صندوق تامین اجتماعی قدمت کمتری دارد، حجم دادههایشان کمتر است.

توضیح: کدحادثه برای هردو فرد م.ع و ا.ب در جدول حادثهدیده “۰۰۲” است. یعنی با مراجعه فرد مصدوم به ادارهکار برای گزارش حادثه دوم، حادثه اول نیز ثبت شده است. احتمالا هنگام مراجعه فرد برای گزارش حادثه دوم، بازرسین از او سوال کرده اند، آیا قبلا در همین کارگاه و یا کارگاه دیگر دچار حادثه شده است؟ و از او خواستهاند گزارش بدهد. به دلیل اینکه بازرسین موظفند هنگام پرکردن اطلاعات فرد در جدول حادثهدیده از وضعیت قبلی او نیز مطلع شوند، بنابراین معمولا این فیلد را پر می کنند.

توضیح: فرد ع.آ که در کارگاه با کد ۳۵۸۳ مشغول به کار بوده است، یکبار در تاریخ ۱۱/۰۳/۱۳۸۸ دچار حادثه شده است و بار دوم در همین کارگاه در تاریخ ۲۵/۰۳/۱۳۸۸ دچار حادثه می شود. به بازرسین ادارهکار در تاریخ ۰۷/۰۷/۱۳۸۸ گزارش داده می شود و به دلیل اینکه دو شکایت تنظیم شده است، درنتیجه دو رکورد مجزا برای او در جدول حادثهدیده ثبت شده است(حالت ۱).

گزارشهای مربوط به دو حادثهای که برای آقای ع.آ درکارگاه با کد ۳۵۸۳ اتفاق افتاده است، در جدول ۶-۴، آورده شده اند(اطلاعات از فیلد گزارشحادثه، در جدول حادثه برداشته شده اند).

جدول۶-۴: گزارش حادثه آقای ع.آ

کد حادثه	شرح حادثه
۰۰۱	کارگاه ۳۵۸۳ به مدیریت آقای ح.ر از خردادماه سال ۸۸ در زمینه تولید نایلکس، نایلون وسلفون شروع به فعالیت نموده است. آقای ع.آ نیز از اوایل خرداد ماه در پست کارگر ساده دستگاه دوخت درکارگاه مذکورمشغول به کارمیگردد. در مورخ ۱۱/۳/۸۸ آقای ح.ح اپراتور دستگاه تولید نایلون که درقسمت فوقانی این دستگاه حضور داشته است، متوجه پرشدن رول نایلون در قسمت تحتانی دستگاه میگردد. بنابراین از آقای ع.آ که کارگر تازهکار بوده و در داخل سالن حضور داشته، تقاضا مینماید دوک خالی را جهت پیچیده شدن مابقی نایلونها برروی دستگاه تعبیه نموده و رول پرشده را پس از برش توسط تیغ موکتبری از روی دستگاه خارج نماید. نامبرده نیز پس از گرفتن دستگاه تیغ با دست راست و پس از خارج نمودن کامل زبانه تیغ از داخل غلاف، دست چپ خویش را در نقطه مقابل برش در عرض رول و درحالت مخالف عرف برش رول که باعث درمعرض قرارگرفتن دست چپ وی دربرابرتیغ میگردد، اقدام به برش نایلون نموده است. پس از اتمام برش عرضی رول نایلون، لبه تیغ به کف و مچ دست چپ وی اصابت نموده و باعث وارد نمودن جراحت به این نواحی، با توجه به نامه شماره X مورخ ۵/۷/۸۸ اداره کل پزشکی قانونی میگردد.
۰۰۲	کارگاه ۳۵۸۳ به مدیریت آقای ح.ر از خردادماه سال ۸۸ در زمینه تولید نایلکس، نایلون و سلفون شروع به فعالیت نموده است. آقای ع.آ نیز از اوایل خرداد ماه در پست کارگرساده دستگاه دوخت درکارگاه مذکورمشغول به کار میگردد. در مورخ ۲۵/۵/۸۸ و در اوایل ساعت کاری شیفت شب، آقای ع.آ به همراه آقای م.ر سرپرست تولید جهت انتقال مواد نیمه آماده خمیری خروجی از اکسترودر به مابین غلطکهای صاف وعاجدار مشغول به فعالیت میگردند. آقای م.ر پس از وقفه پیش آماده در تولید وراهاندازی مجدد آن مواد خمیری مذکور را از داخل دو غلطک صاف که حرکت دورانی هردوی آنها باعث حرکت مواد به سمت بالا میگردد عبور داده وآقای ع.آ نیز مواد را پس از تحویل گرفتن از میان دوغلطک و به دلیل سفارش نایلون عاجدار قبل از بالابردن غلطک عاجدار اقدام به ورود مواد حین گردش غلطکها نموده که ناگهان انگشت میانی دست راست وی بین غلطک عاجدار و یکی از غلطکهای صاف قرار گرفته و با توجه به نامه شماره X مورخ ۵/۷/۸۸ اداره کل پزشکی قانونی سبب اسقاط ناخن انگشت مذکور میگردد.

حالت دوم: فرض کنید در یک کارگاه، حادثهای اتفاق افتاده است و این حادثه آنقدر شدید بوده که منجر به مصدومیت افراد زیادی شده است و یا ممکن است کارگری دچار حادثه شده و افرادی که برای کمک به فرد مصدوم اقدام کرده اند، خود نیز دچار جراحت و یا حادثه شده باشند. شکل۵-۴، کد کارگاههایی را نشان میدهد که در یک حادثه، چندین فرد مصدوم شده اند. همانگونه که در شکل مشاهده می شود، کارگاهی با کد ۵۱۶۷ در یک حادثه، ۵ نفر مصدوم داشته است.

جدول۷-۴: گزارش یک حادثه که در آن ۵ نفر مصدوم شدند.

کد کارگاه

شرح حادثه

۵۱۶۷

آقای ا.ن در حال ساخت یک باب آپارتمان مسکونی ۷ طبقه در آدرس فوق میباشد. با توجه به وسعتکار، ایشان به منظور سهولت در انتقال مصالح و بعضاً افراد، یک عدد بالابر برقی در کارگاه نصب نموده است. بالابر با ابتکار آقای ر. بگونهای طراحی شده که موتور و شاسی آن در بالای پشت بام بوده و توسط یک عدد سیم بکسل به کابین آن منتهی گردیده و دقیقاً در محل چال آسانسور ساختمان قرار گرفته است. در تاریخ ۵/۳/۸۹ کارگران نماکار پس از اتمام کار روزانه خود، جهت پایین آمدن به اتفاق، سوار بر بالابر میشوند که بعد از طی مسافت کمی، سیم بکسل متصل به کابین پاره شده و باعث سقوط آزاد آن میگردد و همگی مطابق نظریه پزشکی قانونی از ناحیه ستون فقرات دچار مصدومیت میگردند.

شکل۵-۴: کد کارگاههای که در آنها بیش از یک نفر مصدوم شده اند.

از سال ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۹، در ۴۶ کارگاه، ۵۰ حادثه منجر به فوت، اتفاق افتاده است که از این تعداد کارگاههایی بودند که بیش از یک حادثه فوتی داشتند، نظیر کارگاههایی که با کدهای ۵۰۴ و ۳۷۱۳ مشخص شده اند(جدول۸-۴). همانطور که مشاهده می شود، کارگاه با کد ۳۷۱۳، پرریسک ترین کارگاه در سال ۱۳۸۸ میباشد.

جدول۸-۴: کد کارگاههایی که بیش از یک حادثه فوتی داشتند.

کد کارگاه	کد حادثه	تاریخ وقوع حادثه	ملیت	عامل وقوع حادثه
۵۰۴	۰۰۱	۱۵/۰۵/۱۳۸۷	ایرانی	سقوط کردن و لغزیدن
۵۰۴	۰۰۲	۱۰/۰۶/۱۳۸۷	ایرانی	سقوط کردن و لغزیدن
۵۰۴	۰۰۳	۱۸/۰۶/۱۳۸۸	ایرانی	سقوط کردن و لغزیدن
۳۷۱۳	۰۰۱	۱۷/۰۸/۱۳۸۸	افغانی- بدون پروانه	مسمومیت حاصل از مواد شیمیایی
۳۷۱۳	۰۰۱	۱۷/۰۸/۱۳۸۸	افغانی- بدون پروانه	مسمومیت حاصل از مواد شیمیایی
۳۷۱۳	۰۰۱	۱۷/۰۸/۱۳۸۸	افغانی- بدون پروانه	مسمومیت حاصل از مواد شیمیایی

بیشترین حوادث مرگ و میر در استان قم، مربوط به بخش ساختمانسازی و صنعت و تولید به ترتیب با ۲۱ و ۱۶ حادثه میباشد و کمترین حوادث مربوط به بخشهای واسطهگریهای مالی، فعالیتهای کسب و کار و آموزش با ۱ حادثه میباشند(جدول۹-۴).

جدول۹-۴: توزیع تعداد موارد مرگ و میر از سال ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۹

کد	فعالیت اصلی	تعداد فوتی
۱	کشاورزی و شکار و جنگلداری	۵
۳	استخراج معدن	۱۵
۴	صنعت و تولید	۱۶
۶	ساختمان	۲۱
۱۰	واسطهگریهای مالی	۱
۱۱	مستغلات، اجاره و فعالیتهای کسب و کار	۱
۱۳	آموزش	۱
۱۵	سایر فعالیتهای خدمات عمومی و اجتماعی و شخصی	۳

۴-۴- آمار براساس سایت سازمان جهانی کار(ILO)[46]:

براساس جدول ۱۰-۴، آمار حوادث در استان قم، در سه بعد نیرویکار، محیطکار و شرایطکاری مورد بررسی قرار میگیرد. در طی مدت این ۴ سال یعنی از سال ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۹، تعداد کل حوادث ۶۵۷ حادثه بوده که ۶۳ حادثه(معادل۹٫۵۸ درصد) آنها منجر به مرگ شده اند. نرخ میانگین حوادث در طول این دوره، ۲٫۴۴ درصد حادثه شغلی، به ازای هر۱۰۰ نفر نیرویکار با جامعه آماری ۲۶۹۲۳ کارگر در۴۳۴۳ کارگاه و نرخ میانگین حوادث مرگبار، ۹٫۵۸ درصد حادثه، به ازای هر ۱۰۰ نفر با جامعه آماری ۶۵۷ حادثه در ۴۳۴۳ کارگاه میباشد.

برطبق جدول۱۰-۴، ۰٫۹۷ درصد حادثهدیدگان مرد می باشند و میانگین سنی حادثهدیدگان بین ۲۹-۲۵ سال است. بر همین اساس ۰٫۲۱ درصد جمعیت مورد مطالعه، در معرض خطرجدی و ریسک بالایی قرار دارند که تقریباً ۰٫۰۷۳ درصد این جمعیت، در رده سنی زیر ۱۹ سال هستند که ۸۵ درصد حوادث رخ داده برای این رده سنی در بخش ساختمانسازی و صنعت و تولید بوده است. در کل گروههای سنی، بالاترین ریسک شامل گروه سنی متوسط یعنی(سنین ۲۰ تا ۳۴ سال) و معادل ۰٫۵۹ درصد میباشد.

در مورد محل کار، ۸۳ درصد حوادث، مربوط به کارگاههایی با جمعیت زیر ۵۰ نفر است که تقریباً بیش از نیمی از این حوادث(معادل ۵۷ درصد آنها)، مربوط به کارگاههایی با جمعیت کمتر از ۹ نفر میباشد. بنابراین توزیع حوادث مرگبار در کارگاههای کوچکتر بالاتر میباشد. بعلاوه، تکرارپذیری حوادث در این نوع کارگاهها بیشتر است.

بالاترین آمار حوادث به ترتیب مربوط به بخشهای صنعت وتولید با ۲۷۸ حادثه(معادل ۴۲ درصد)، ساختمان سازی با ۲۶۶ حادثه(معادل ۴۰ درصد) و سایر فعالیتهای خدمات عمومی با (۰٫۰۵ درصد) میباشد. اکثر حوادث، ناشی از شکستگی هستند و معادل ۰٫۳۴ درصد کل حوادث را تشکیل می دهند و سپس حوادث ناشی از انواع جراحات، در رده بعدی و معادل ۰٫۱۹ درصد کل حوادث میباشند. ۰٫۵۹ درصد حوادث، در نوبت کاری اول و ۰٫۱۳ درصد آنها نیز در طی نوبت کاری دوم و سوم، به وقوع پیوستهاند که این حقیقت را آشکار میسازند که استراتژی پیشگیری از وقوع حوادث باید براساس تغییر شرایطکاری، برنامه ریزی شود.

جدول۱۰-۴: بررسی آمار حوادث در استان قم در سه بعد نیرویکار، محیطکار و شرایطکاری

عکس مرتبط با اقتصاد

موضوعات: بدون موضوع لینک ثابت

فرم در حال بارگذاری ...

فید نظر برای این مطلب