ابعاد یادگیری مادام العمر

تعاریف

منبع

خود مدیریتی

خود مدیریتی به نیروهای درونی برای ایجاد تحول، افزایش قدرت تولید و افزایش توانایی‌های مدیریتی افراد تاکید می‌کند.

(دیر^[۴۲]، ۱۹۷۶؛ سلیگمن^[۴۳]، ۱۹۹۰ و الیس^[۴۴]، ۱۹۹۸).

یادگیری چگونه یادگیری

از انجایی که چالش‌های مطرح در جهان به سرعت در حال تغییر هستند به منظور مقابله با شرایط جدید ناشی از تغییر و تحولات محیط پیرامون افراد در زندگی شخصی و کاری خود یاد بگیرند که چگونه بیاموزند تا به رضایت در زندگی بتوانند دست یابند.

(یونسکو و کمیسیون بین المللی آموزش قرن بیست و یک، ۲۰۱۱).

ابتکار و نوآوری

نوآوری، عبارت‌ است از تغییر معنی‌دار که برای بهبود خدمات و فرایندهای‌ سازمانی و ایجاد ارزش‌های جدید برای ذینفع‌ها سازمان‌ها صورت‌ می‌گیرد و برای دست‌یابی به ابعاد جدید عملکرد بر رهبری سازمان‌ تمرکز دارد.

(فارست-باو و بوئر، ۲۰۰۷).

قابلیت جمع آوری اطلاعات

از آنجایی که توسعه یادگیرندگان ماام العمر در مرکز و نقطه ثقل رسالت مؤسسات آموزش عالی می‌باشد باید اطمینان حاصل شود که افراد؛ دارای توانایی‌های فکری، استدلال و تفکر انتقادی‌اند و به یادگیرندگان برای ساخت چهارچوب یادگیری چگونه یادگیری کمک شود علاوه بر این دانشکده‌ها و دانشگاه‌ها باید پایه و اساس رشد مستمر یادگیرندگان را از طریق فرصت‌های شغلی و نیز نقششان به عنوان شهروندی آگاه و عضو جامعه فراهم کنند.

(کمیسیون آموزش عالی میانه آمریکا^[۴۵]، انجمن غربی مدارس و دانشکده ها^[۴۶] و انجمن جنوبی مدارس و دانشکده‌ها^[۴۷]، بی تا).

قابلیت تصمیم‌گیری

تصمیم انتخابی است‌ که از میان گزینه‌های ممکن صورت می‌گیرد.

(ریزن، ۲۰۰۰؛ دفت، ۲۰۰۵ ).

خود تنظیمی

دانش آموزان مهارت‌هایی برای طراحی، کنترل و هدایت فرایند یادگیری خود کسب می‌کند و برای یادگیری تمایل دارند و قادر اند کل فرایند یادگیری خود را مورد ارزیابی قرار دهند و در مورد آن بیاندیشند. همچنین خود تنظیمی در یادگیری از دید اسکراو و بروکس توانایی دانش آموزان برای درک و کنترل یادگیری شان است که امری بسیار مهم در موفقیت مواد درسی به حساب می‌آید و آن‌ ها را به یادگیرندگانی اثربخش و کارآمد تبدیل می‌کند.

(بری^[۴۸]، ۱۹۹۲) و (اسکراو و بروکس^[۴۹]، ۲۰۰۰).

خود کنترلی

خود کنترلی کارکرد اصلی و کلید مهم موفقیت در زندگی به حساب می‌آید.
داسی و لنان بیان می‌دارند که مجموعه ای مجزا از انگیزش‌ها در رفتار منجر به دستیابی به موفقیت‌های مادام العمر، سطح بالا و خلاق می‌شود. این نگرش‌ها و رفتارها شامل موارد خود کنترلی، کارسخت، پشتکار و استقامت و عزم و اراده می‌باشد.

داسی و لنان^[۵۰]، (۲۰۰۰) و (بومیستر و همکاران^[۵۱]، ۲۰۰۷)

اقتباس از کوچکی (۱۳۹۱)
با توجه به اهمیت مطالب ذکر شده تحقیق حاضر به دنبال بررسی رابطه بین نوآوری دانشگاهی و گرایش دانشجویان به یادگیری مادام العمر با واسطه گری مهارت اعضای هیات علمی در فرایند یاددهی – یادگیری می باشد.
۱-۳-ضرورت و اهمیت تحقیق
چالش های عمده ای که مدیران در قرن ۲۱ با آن روبرو هستند چگونگی استفاده از استعدادها و توانایی های بالقوه افراد می باشد تا نوآوری های سازمانی را تسریع نمایند. برای نیل به این هدف مدیران و کارکنان سازمان ها می توانند با آگاهی از میزان خلاقیت و تقویت آن از حداکثر توانمندی های فکری، ذهنی و عقلی خود در جهت پویا کردن سازمان بهره گرفته و از طریق ایجاد، پرورش و کاربردی نمودن خلاقیت، روحیه جسارت علمی، ‌ انتقاد گری و انتقاد پذیری، روحیه علمی و پژوهش را در تک تک کارکنان سازمان تقویت کند. بر همین اساس میتوان گفت نوآوری لازمه حیات سازمانی و استمرار بقاء و ماندگاری و تأثیر گذاری آنها در دنیای رقابتی و پیچیده داخلی و بین المللی می باشد. در این شرایط اگر سازمانی در جهت نوآوری اقدام جدی انجام ندهد قطعاً‌ با شکست روبرو خواهد گردید؛ زیرا توسعه علم و تکنولوژی و ورود کالا و تولیدات جدید به قدری زیاد است که سازمان های غیر پویا و بدون خلاقیت و نوآوری، خیلی سریع از صحنه رقابت خارج شده و امکان تأثیر گذاری و مقابله با مسائل جدید را از دست می دهند و تبدیل به سازمان های بسته و ایزوله می گردند که این عامل سبب عقب ماندن سازمان و عدم انجام موفقیت آمیز مأموریت های سازمانی آن می گردد(تولایی ، ۱۳۸۷)
ضرورت وجود خلاقیت و نوآوری در سازمان ها تا حدی رسیده است که برخی منابع نبود خلاقیت و نوآوری را با نابودی سازمان در دراز مدت یکی دانسته اند . همچنین اهمیت نوآوری در موفقیت سازمان ها تنها منحصر به بخش های تولیدی کشور نیست. بلکه این مساله در بخش های خدماتی از جمله دانشگاه ها ، که پرورش دهنده منابع انسانی آینده هستند، صادق بوده و اهمیت بیشتری نیز می یابد . (حسینی و همکاران ، ۱۳۸۹).
نوآوری در محیط کار، درک مسأله، ارائه ایده‌ها و راه حل‌های جدید، ارتقاء و یافتن اثبات منطقی برای آن‌ ها، و ایجاد مدل‌های کاربردی فرآیندی پیچیده است که اغلب با دشواری، موانع و ناکامی همراه است و این درحالی است که اغلب افراد طرفدار حالت پایدارند و در برابر عدم امنیت و عدم اطمینان مربوط به تغییرات ایجاد شده در اثر نوآوری مقاومت می‌کنند و نیز از طریق یادگیری می‌توان از مقاومت‌ها و عدم اطمینان به وجود آمده از تغییرات ناپایدار حاصل از نوآوری و به کارگیری سیستم نوآورانه جلوگیری کرد (کوچکی ، ۱۳۹۱) یکی از انواع یادگیری ها که می تواند به نوآوری دانشگاهی کمک شایان توجهی کند یادگیری مادام العمر است . امروزه دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی به عنوان مکان‌های کلیدی برای توسعه یادگیری مادام العمر در نظر گرفته می­شوند. یادگیری مادام العمر می‌تواند به عنوان مجموعه ای از اصول راهنما برای توسعه مؤسسات آموزش عالی ارائه شود. برای ایجاد و توسعه یادگیری مادام العمر در آموزش عالی، مؤسسات نیازمند توسعه آگاهی نظام‌مند و تحلیل ارتباطات داخلی بین سطوح گوناگون سازمان‌های خود و درک چگونگی وابستگی این عوامل با تعاملات شناختی و عاطفی یادگیری هستند. یادگیری مادام العمر تعقیب کننده اهداف عمومی مانند عمومی‌سازی آموزش هم در کیفیت و هم در کمیت و اقامه کننده اصل یادگیری واقعی در آموزش اجباری و تسهیل کننده توسعه و پیشرفت از تحصیل به کار است. برای این منظور نیاز به عزم ملی در سطح جامعه و آموزش عالی است و بایستی این نگرش به واقعیت و باور در ذهن افراد جامعه تبدیل شود (محمدی مهر و همکاران ، ۱۳۹۰).
تحقق یادگیری مادام العمر مستلزم استفاده اساتید دانشگاهی از روش های یاددهی – یادگیری نوین است که یکی از آنها مهارت های هفتگانه اعضای هیئت علمی در چرخه یادگیری است . که با بررسی این مهارت ها می توان فهمید اساتید در کدام یک از مهارت ها توانایی بیشتری دارند و همچنین نقاط قوت و ضعف را در فرایند یاددهی – یادگیری شناسایی کرد که در نتیجه آن می توان میزان توسعه یادگیری مادام العمر را سنجید و رابطه آن را با نوآوری دانشگاهی بررسی کرد .
بر این اساس تحقیق حاضر به بررسی رابطه بین نوآوری دانشگاهی و گرایش دانشجویان به یادگیری مادام العمر با واسطه گری مهارت اعضای هیئت علمی در فرایند یاددهی – یادگیری می پردازد .
۱-۴- اهداف پژوهش