• 1. مهندسین مشاور

حضور مهندسین مشاور در قراردادهای پیمانکاری متعارف حضوری تعریف شده و آشناست. در این گونه پیمان ها مهندس مشاور وظایفی را پیش از ساخت موضوع پروژه بر عهده دارد “عموماً مطالعه و طراحی فنی طرح” و وظایفی را نیز پس از انتخاب پیمانکار و تنفیذ پیمان برعهده دارد “نظارت بر اجرا، کنترل کیفیت، تنظیم و تأیید صورت وضعیت ها، مکاتبات فنی و اداری با پیمانکار و…”. با این وجود فعالیت های مشاورین در همین محدوده باقی نمانده و حوزه وسیعی را شامل می شود. لذا فعالیت های ذیل همگی جزء خدمات مشاوره قرار می گیرد:

“طراحی مفهومی پایه و تفصیل، نیمه تفصیل و اجرایی پروژه ها”، “مطالعات توجیهی و تهیه طرح ها”، “مطالعات پژوهشی، تحقیقاتی، بنیادی، کاربردی، راهبردی و توسعه ای”، مطالعات موضوعی، بخشی، جامع و میان بخشی”، “مطالعات منطقه ای و آمایش سرزمین”، “تهیه و تنظیم استانداردها، ضوابط و معیارهای فنی و اجرایی طرحها”، “برنامه ریزی و کنترل پروژه”، “مهندسی ارزش”، “برنامه ریزی آموزشی و توسعه منابع انسانی”، “پایش و ارزشیابی طرح ها”، “خدمات مدیریتی”، “مدیریت طرح”، “کنترل مهندسی”، “مطالعات اقتصادی”، “امکان سنجی طراحی و مدیریت سیستم ها”، “نظارت بر پروژه های ساخت، نصب، بهره برداری”، “مطالعات آماری”، “نقشه برداری و ایجاد سیستم های آمار جغرافیایی”، “ویژه سازی نصب، راه اندازی، نگهداری و پشتیبانی بسته های (پکیج ها) نرم افزاری”، “برنامه ریزی، امکان سنجی، مدیریت طرح، استانداردسازی، مطالعه، طراحی، ساخت، پیاده سازی، ارزیابی و ممیزی سیستم های فناوری اطلاعات (I.T)”

پیچیدگی و گستردگی فعالیت های واحدهای ارائه دهنده خدمات مشاوره باعث شده است که نقش این واحدها در پروژه های صنعتی و غیر صنعتی، به صورتی ضروری و غیر قابل انکار درآید و اصولاً صحبت از پیمانکاری به طور عام و حقوق پیمانکاری به صورت خاص بدون بحث از مهندسین مشاور و مسائل حقوقی راجع به آنها بی معنی بود و حتی به جرأت می توان گفت ناقص است.
– پیمان های مهندسین مشاور
قراردادهای مهندسین مشاور طبق نظام فنی و اجرایی طرحهای عمرانی کشور توسط معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور و طی بخشنامه هایی به دستگاه های اجرایی ابلاغ می شود. این قراردادها از دو بخش اصلی “موافقتنامه”و “شرایط عمومی” تشکیل شده و ضمایم و پیوست هایی را نیز به فراخور ماهیت فنی هر پروژه شامل می شود.
قراردادهای مهندسین مشاور در پروژه های متعارف پیمانکاری طی بخشنامه شماره۵۴/۲۴۶۰-۸۴۲/۱۵۰ مورخ ۲۴/۹/۱۳۷۹ سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور وقت به دستگاه های اجرایی ابلاغ شده است. در عین حال قراردادهای راجع به خدمات خاص مشاوره ای به طور مثال “خدمات نقشه برداری” طی بخشنامه های مجزا و مختلف دیگری از سوی سازمان برای اجرا ابلاغ شده است.”به طور مثال موافقتنامه و شرایط عمومی قراردادهای نقشه برداری طی بخشنامه ۱۲۰۷۵۷/۱۰۱ مورخ ۶/۷/۱۳۸۱ سازمان ابلاغ شده است”؛ مانند همه بخشنامه های صادره طبق نظام فنی و اجرایی طرحهای عمرانی کشور برخی از این فرم ها لازم الاتباع است و برخی به منظور راهنمایی دستگاه های اجرایی تنظیم و ابلاغ شده است.
قراردادهای مهندسین مشاور نیز مانند پیمان های پیمانکاران، قرارداد دولتی بوده و طرفین حین انعقاد و امضاء آن حق تغییر مفاد آن را ندارند.

• • • • 1. تشخیص صلاحیت مشاورین