تکرار پایان بخش۳پایان بخش، آغازگر جملات بعدی۰آغازگر حذفی۶دوسویه۰آغازگر، پایان بخش جمله بعدی۴

جدول (۴-۱۱) فراوانی الگوهای آغازگر-پایان بخش در درس بیست و دوم
از آنجا که در هیچ یک از متون درسی این کتاب، الگوی غالب وجود نداشت (به این معنا که هفتاد درصد یا بیشتر جملات کتاب از الگوی واحدی در چینش آغازگر/پایان بخش تبعیت کنند)، برای انجام آزمون متون کتاب مطابق این هفت الگوی یاد شده بازنویسی شد.
ابتدا هفت متن که در هر کدام از آنها، یکی از الگوها بیشتر تکرار شده بود، انتخاب گردید. سپس هر کدام از این متون به نحوی بازنویسی شدند که ضمن حفظ حداکثری محتوا و واژگان، یکی از الگوهای تکرار آغازگر/پایانبخش غلبه آماری داشته باشد.
به این شکل هفت متن، به تعداد الگوهای یافت شده، آماده گردید که در هر کدام یک الگوی توزیع تکرار آغازگر/پایانبخش، غالب است.
در ادامه، خوانش پذیری تمام متون با بهره گرفتن از آزمون FOG مورد بررسی قرار گرفت تا از یکسانی سطح دشواری و سختی آنها اطمینان حاصل شود. این آزمون مبتنی است بر میزان بلندی جملات از یک طرف، و تعداد کلمات بلند از طرفی دیگر. فرمول آن به صورت زیر است:
تعداد کلمات + تعداد کلمات سه هجایی * ۱۰۰ * ۰٫۴
تعداد جملات تعداد کلمات
علاوه بر استفاده از آزمون FOG از چهار آموزگار پایه ی چهارم این دبستان به عنوان داور استفاده شد. فرمی در اختیار ۴ آموزگاران پایه چهارم قرار گرفت و از آنان خواسته شد که به میزان دشواری واژگان، محتوا و دستور متن های بازنویسی شده از ۱ تا ۷، رتبه دهند. نتیجه ی حاصله از ارزیابی این فرم ها نیز همسو با آزمون خوانش پذیری بود و همسانی متون را از منظر واژگان و محتوا تایید کرد.
در ادامه، متون در اختیار یک گروه ی ده نفره از دانش آموزان پایه چهارم قرار گرفت که به صورت اتفاقی انتخاب شده بودند. بعد از خواندن هر متن از آنان خواسته شد تا نکاتی را که از متن به خاطر داشتند بازگو نمایند. تعداد واحدهایی معنایی به یاد مانده در ذهن دانش آموزان با اختلاف اندک در یک سطح بود. سپس برای هر متن، بسته به بلندی و کوتاهی آن، آزمون درست-غلط[۱۷۳] طراحی شد. این آزمون که از انواع پرسش های چند گزینه ای محسوب می شود، برای اندازه گیری توانایی دانش آموزان در تعریف اصطلاحات و برخی اصول مفاهیم و محاسبات ساده و همچنین درک خواندن مناسب است زیرا به مدد آن، می توان موضوعات درسی را در قالب عبارتهای ساده سنجید. از مزایای دیگر این آزمون این است که نمره گذاری پاسخ ها تحت تاثیر نظرات شخصی محقق قرار نمی گیرد و تصحیح آن به آسانی، سرعت و دقت امکان پذیر است.
در این تحقیق، سؤالات در قالب جملات خبری طراحی و از آزمودنی ها درخواست شد که درستی یا نادرستی آنها را تشخیص دهند. سعی محقق بر آن بود که سؤالات را تا حد امکان مختصر، ساده و روشن بنویسد و تنها جمله هایی به کار گرفته شود که ضمن رعایت هم اندازگی نسبی طول سؤالات، درست یا غلط بودن آنها برای آزمودنی ها بدون ابهام باشد و از طرح سؤالات گمراه کننده خودداری شد. همچنین کلماتی همچون « همه، بعضی وقتها، غالبا، هرگز و…….» که پاسخ درست یا غلط را القا می کنند، در آزمون استفاده نشد. هر متن بر روی یک برگه کاغذ که در زیر آن سؤالات درست-غلط نوشته شده بود، قرار گرفت.
پس از تعیین جامعه آماری و گروه نمونه، جهت ورود و انجام آزمون از مدرسه امام حسن عسکری(ع) واقع در شهرک رازی کرج مجوز کسب شد.
در آغاز کار، از یکی از دانش آموزان ممتاز کلاس خواسته شد تا به طور جداگانه به آزمون پاسخ دهد. زمانی که او برای خواندن و سپس جواب دادن به سؤالات هر متن صرف کرد (سی و پنج دقیقه) به عنوان میانگین زمان پاسخگوئی در نظر گرفته شد. در هر گروه ابتدا سعی بر این بود که روابط عاطفی لازم با دانش آموزان برقرار گردد و به دانش آموزان اطمینان داده شود که این آزمون، کاری پژوهشی است تا بدون دچار شدن به اضطراب و دلهره امتحان به سؤالهای آن پاسخ دهند. همچنین از آنان خواسته شد تا حد امکان به تمامی سؤالها پاسخ دهند و اگر آزمون را زودتر تمام کردند، برای جلوگیری از مزاحمت برای دیگران، آرام بنشینند. در خصوص متن هایی که در اختیارشان قرار گرفته بود و نوع آزمون و نحوه پاسخگویی به سؤالات نیز توضیح کافی داده شد. با بهره گرفتن از واژهنامهای که در پایان کتاب درسی قرار دارد، واژه های مشکل هر متن استخراج و به دانش آموزان یاد داده شد تا دانش واژگانی آنان بر آزمون تاثیر نگذارد.
پس از جمع آوری برگه ها، سؤالات تصحیح شد و به هر پاسخ درست یک نمره تعلق گرفت. ضمناً به سؤالاتی که پاسخ داده نشده بود، امتیازی داده نشد. در خاتمه کل نمرات با هم جمع شد تا اینکه یک نمره خام کلی جهت انجام کارهای پژوهش به دست آمد.
۴-۶- بررسی داده ها
به این شکل آزمون درک مطلبی برگزار شد که متغیر هر متن نسبت به متن دیگر، نحوه الگوی تکرار آغازگر/پایانبخش بود. نتایج بر حسب درصد محاسبه شد و نمودار (۱۰۴) و جدول (۱۲٫۴) به دست آمد:

نمودار(۴-۱۱) تعداد پاسخهای درست درک مطلب به درصد