رابطه ارزشی اطلاعات حسابداری محافظه کارانه و غیر محافظه کارانه |
در این فصل بر اساس مطالب بیان شده در فصول قبل و همچنین فرضیات مطرح شده به آزمون فرضیات و تجزیه و تحلیل مدلهای تحقیق خواهیم پرداخت. در ابتدا آمار توصیفی تحقیق ارائه شده و جداول همبستگی و کواریانس مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در بخش بعدی این فصل به آمار استنباطی تحقیق و آزمون فرضیات با بهره گرفتن از مدلهای تشریح شده خواهیم پرداخت و در خاتمه خلاصه فصل ذکر خواهد شد.
۴-۲- آمار توصیفی تحقیق
آمار توصیفی متغیرهای تحقیق برای کل مشاهدات در نگاری ۴-۱ آورده شده است. متغیرهای این تحقیق، سود هر سهم(که برای همگن شدن بر قیمت بازار ابتدای سال هر سهم تقسیم شده است)، تغییرات سود هر سهم(که برای همگن شدن بر قیمت بازار ابتدای سال هر سهم تقسیم شده است)، بازده سهام، متغیر مصنوعی و متغیر مصنوعی ضربدر بازدهی میباشد. همچنین، آمار توصیفی مشاهدات مربوط به بازدههای منفی و بازدههای مثبت در نگارههای ۴-۲ و۴-۳ به ترتیب ارائه گردیده است. هر سه جدول مربوط به آمارههای ذکر شده بعد از حذف مشاهدات پرت ارائه گردیده است. ارقام این جدول به کمک نرمافزارهای Excel و SPSS بدست آمده است.
جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت abisho.ir مراجعه نمایید. |
تعداد شرکتهای مورد بررسی قرار گرفته در این تحقیق ۹۸ شرکت و دوره زمانی تحقیق ۹ سال بوده است و این یعنی اینکه تعداد سال- شرکت مورد مشاهده ۸۸۲ شرکت بوده است که از ضرب تعداد شرکتها در دوره زمانی تحقیق بدست آمده است.
در قسمت مربوط به آمارههای توصیفی مشاهده می شود که میانگین بازدهی کل مشاهدات برابر با ۲۸/۰ است. این میانگین برای بازدههای منفی و مثبت به ترتیب برابر با ۲۴۴/۰- و ۶۱۱/۰ میباشد. در واقع قدر مطلق میانگین بازدهیهای مثبت بیشتر از قدر مطلق میانگین بازدهیهای منفی میباشد. در حالی که میانگین سود هر سهم(همگن شده) برای شرکتهایی که بازدهی منفی داشتند برابر با ۱۰۸/۰ میباشد این میانگین برای شرکتهایی که بازدهی مثبت داشتند بیشتر میباشد و این طبیعی به نظر میرسد. میانگین تغییرات سود هر سهم(همگن شده) برای بازدههای مثبت نیز بیشتر از بازدههای منفی میباشد. میانه محاسبه شده برای متغیر مصنوعی در نگاره مربوط به آمار توصیفیِ کل مشاهدات برابر با صفر بوده و این بیانگر این است که تعدات بازدههای منفی کمتر از بازدههای مثبت بوده است. کمتر از ۵/۰ بودن میانگین متغیر مصنوعی در آمار توصیفیِ مربوط به کل مشاهدات نیز نشان دهنده کمتر بودن مشاهدات مربوط به بازدههای منفی است. بیشترین انحراف معیار در بین متغیرها مربوط به بازده می باشد. انحراف معیار بازدههای مثبت نیز بیشتر از انحراف معیار بازدههای منفی میباشد. کمترین انحراف معیار در نگاره مربوط به آمار توصیفی کل مشاهدات مربوط به تغییرات سود هر سهم میباشد.
نگاره ۴-۱: آمار توصیفی برای کل مشاهدات
نگاره ۴-۲: آمار توصیفی برای بازدههای منفی
نگاره ۴-۳: آمار توصیفی برای بازدههای مثبت
در ادامه به بررسی متغیرهای تحقیق و همبستگی موجود بین آنها پرداخته می شود. برای همبستگی بین متغیرها در روشهای آماری چهار نوع همبستگی ذکر گردیده است که عبارتند از: همبستگی اسمی، رتبهای، فاصلهای و نسبی. همبستگی اسمی و رتبهای عموماً برای داده های کیفی به کار برده می شود در حالی که همبستگی فاصلهای و نسبی برای بررسی ارتباط بین متغیرهای کمی مورد استفاده قرار میگیرد. هر یک از مقیاسهای ذکر شده روش خاص محاسبهی خود را دارند. ضریب همبستگی پیرسون برای مقیاسهای فاصلهای و نسبی به کار گرفته می شود. این همبستگی در آمار پارامتریک (که فرض خاصی درباره توزیع جامعه ندارد) مورد استفاده قرار میگیرد. ماتریس ضرایب همبستگی پیرسون بین متغیرهای تحقیق در نگاره ۴-۴ ارائه گردیده است. همبستگی بازده سهام با سود هر سهم(همگن شده) و تغییرات سود هر سهم(همگن شده) مثبت و معنی دار میباشد. بیشترین ارتباط مثبت مشاهده شده، بین سود هر سهم و تغییرات سود هر سهم میباشد. همچنین همبستگی بین بازده سهام و سود هر سهم بیشتر از همبستگی بین بازده سهام و تغییرات سود هر سهم میباشد. تمامی همبستگیهای ذکر شده در سطح ۹۹% معنادار هستند.
در نگاره۴-۵ کواریانس بین متغیرهای تحقیق آورده شده است. اگر کواریانس بین دو متغیر پائین باشد، نشان دهنده این خواهد بود که رابطه خطی ضعیفی بین متغیرها وجود دارد، هر چند ممکن است رابطه غیرخطی قوی بین این متغیرها وجود داشته باشد. بنابراین، کواریانس صفر هیچگاه بیانگر فرض استقلال دو متغیر نیست، ولی چنانچه دو متغیر مستقل از هم باشند کواریانس بین آن دو متغیر صفر خواهد بود. نتایج حاصل از نگاره ۴-۵ نشان میدهد که رابطه خطی موجود بین سود هر سهم با بازده سهام قویتر از رابطه خطی موجود بین تغییرات سود هر سهم با بازده سهام میباشد. به طور کلی نمیتوان گفت که بین متغیرهای این تحقیق رابطه خطی ضعیفی وجود دارد.
نگاره ۴-۴: ضریب همبستگی پیرسون بین متغیرهای تحقیق
متغیر | Ret | EPS/P | ΔEPS/ P | DT | DT×RET |
Ret | ۱ | ||||
EPS/P | ۰/۴۳* | ۱ | |||
ΔEPS/ P | ۰/۲۶* | ۰/۶۳* | ۱ | ||
DT | -۰/۶۴* | -۰/۳۳* | -۰/۱۸* | ۱ | |
DT×RET | ۰/۵۸* | ۰/۳۵* | ۰/۱۷* | -۰/۷۲* | ۱ |
*در سطح ۹۹% معنادار هستند
نگاره ۴-۵: کواریانس بین متغیرهای تحقیق
متغیر | Ret | EPS/P | ΔEPS/ P | DT | DT×RET |
Ret | ۰/۴۲۴ | ||||
EPS/P | ۰/۰۳۷ | ۰/۰۱۹ | |||
ΔEPS/ P | ۰/۰۲۱ | ۰/۰۱۱ | ۰/۰۱۶ | ||
DT | -۰/۲۰۳ | -۰/۰۲۲ | -۰/۰۱۱ | ۰/۲۳۸ | |
DT×RET | ۰/۰۶۳ | ۰/۰۰۸ | ۰/۰۰۳ | -۰/۰۵۸ | ۰/۰۲۷ |
۴-۳- نتایج حاصل از آزمون فرضیات
در این قسمت، متغیرهای ذکر شده در فصل سوم مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و فرضیات تحقیق مورد آزمون قرار میگیرند. به منضور آزمون فرضیه ها از رگرسیون خطی چند متغیره استفاده شده است.
۴-۳-۱- نتایج آزمون فرضیه اول
هدف از آزمون فرضیه اول بررسی وجود محافظهکاری در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران میباشد. در این تحقیق برای بررسی وجود عدم تقارن زمانی در شناسایی اخبار خوب نسبت به اخبار بد و یا به عبارتی وجود رفتار محافظه کارانه در شرکتهای مورد بررسی از مدل باسو(۱۹۹۷) استفاده شده است. برای آزمون فرضیه اول، مدل رگرسیون خطی چند متغیره به کار برده شده است. همچنان که در فصل سوم تحقیق ذکر گردید فرضیه اول تحقیق به صورت زیر میباشد:
:H0 محافظهکاری که بر مبنای مدل باسو(۱۹۹۷) اندازه گیری می شود، در شرکتهای مورد بررسی وجود دارد.
:H1 محافظهکاری که بر مبنای مدل باسو(۱۹۹۷) اندازه گیری می شود، در شرکتهای مورد بررسی وجود ندارد.
مدل مورد استفاده برای آزمون فرضیه اول که توسط باسو ارائه گردیده است به شرح زیر است:
= β۰ + β۱DTi.t+ β۲Reti.t+ β۳Reti.t DTi.t+ εi,t
نتایج حاصل از آزمون این فرضیه با بهره گرفتن از مدل ذکر شده در نگاره ۴-۶ آورده شده است.
نگاره ۴-۶: نتایج حاصل از آزمون فرضیه اول
= β۰ + β۱DTi.t+ β۲Reti.t+ β۳Reti.t DTi.t+ εi,t مدل مورد استفاده: | |||
متغیر | ضریب | t | t(p-value) |
مقدار ثابت | ۰/۱۵ | ۲۱/۳۸۱ | ۰۰۰/۰ |
DTi.t | -۰/۰۰۴ | -۰/۳۱۸ | ۰/۷۵۱ |
Reti.t | ۰/۰۶۸ | ۸/۰۷۸ | ۰۰۰/۰ |
Reti.t DTi.t | ۰/۱۲۱ | ۳/۲۵۴ | ۰/۰۰۱ |
F=70/316 F(p-value)=000/0 DW=1/742 R2=/0199 Adj R2=/0196 | |||
= γ۰ + γ۱ Reti.t + εi,t مدل مورد استفاده(برای اخبار بد): | |||
متغیر | ضریب | t | t(p-value) |
مقدار ثابت | ۰/۱۵۴ | ۱۸/۴۵۷ | ۰۰۰/۰ |
Reti.t | ۰/۱۸۹ | ۶/۸۱۲ | ۰۰۰/۰ |
F=46/398 F(p-value)=/0000 DW=1/932 R2=/0123 Adj R2=/012 | |||
= β۰ + β۲Reti.t + εi,t مدل مورد استفاده(برای اخبار خوب): | |||
متغیر | ضریب | t | t(p-value) |
مقدار ثابت | ۰/۱۵۸ | ۱۹/۴۵۷ | ۰۰۰/۰ |
Reti.t | ۰/۰۶۸ | ۷/۱۹۳ | ۰۰۰/۰ |
F=51/738 F(p-value)=000/0 DW=1/685 R2=113/0 Adj R2=11/0 |
همچنان که در نگاره ۴-۶ مشاهده می شود مشاهدات به دو دسته بازدههای منفی و بازدههای مثبت تقسیم شده اند. نتیجه تجزیه و تحلیل نگاره ذکر شده نشان میدهد که شیب خط رگرسیون بین بازدههای منفی با سود بیشتر از شیب خط رگرسیون بین بازدههای مثبت با سود میباشد. فرضیه اول زمانی تأئید می شد که β۳ بدست آمده با بهره گرفتن از مدل باسو مثبت و معنیدار باشد. در حالی که شیب خط رگرسیون بین بازدههای منفی با سود ۱۸۹/۰ بوده و در سطح اطمینان ۹۹% معنادار میباشد شیب خط رگرسیون بین بازدههای مثبت با سود ۰۶۸/۰ بوده و این نیز در سطح اطمینان ۹۹% معنادار میباشد و این بیانگر این است β۳ که بر اساس گفته باسو معیاری برای اندازه گیری محافظهکاری است مثبت و مقدار آن ۱۲۱/۰ بوده و در سطح خطای ۱% معنیدار است، بنابراین فرضیه اول در سطح اطمینان ۹۹% تأئید می شود. این نتیجه مشابه مطالعه باسو(۱۹۹۷)، پا(۲۰۰۷)، احمد و دولمان(۲۰۰۲)، بال، کوتاری و روبین(۲۰۰۰)، پاپ و والکر(۲۰۰۰) و رویچارهاری و واتس(۲۰۰۷) است.
آماره F بدست آمده برای مدل اول برابر با ۳۱۶/۷۰ بوده و بیانگر این است که این رگرسیون در سطح اطمینان ۹۹% معنادار میباشد. همچنین مقدار دوربین- واتسون محاسبه شده برابر با ۷۴۲/۱ می باشد که نشان دهنده عدم وجود خود همبستگی بین خطاهای مدل میباشد.
نگارههای ۴-۷ ، ۴-۸، نمودار ضریب γ۱ (شیب خط رگرسیون بازدههای منفی و سود)، ضریب β۲(شیب خط رگرسیون بازدههای مثبت و سود) وضریب β۳(میزان محافظهکاری) را به صورت تجمعی برای سالهای ۷۹ تا ۸۷ نشان میدهد. همچنان که مشاهده می شود β۳ در سالهای ۷۹ الی ۸۱ بیشتر از هر زمان دیگری بوده و این در حالی است که بین سالهای ۷۹ تا ۸۵ ، β۳ کمترین مقدار خود را داشته است. در حالی که عکسالعمل سود به اخبار بد ( γ۱) در سال ۷۹ بیشترین مقدار را داشته است در سالهای بین ۷۹ تا ۸۱، عکسالعمل سود به اخبار خوب ( (β۲کمترین مقدار خود را داشته است.
نگاره ۴-۷: نمودار ضریب γ۱ و β۲ برای سالهای ۷۹ تا ۸۷ به صورت تجمعی
۹ | ۸ | ۷ | ۶ | ۵ | ۴ | ۳ | ۲ | ۱ | ستون |
۸۷-۸۶ | ۸۶-۸۵ | ۸۵-۸۴ | ۸۴-۸۳ | ۸۳-۸۲ | ۸۲-۸۱ | ۸۱-۸۰ | ۸۰-۷۹ | ۷۹ | سال |
نگاره ۴-۸: نمودار ضریب β۳ برای سالهای ۷۹ تا ۸۷ به صورت تجمعی
۹ | ۸ | ۷ | ۶ | ۵ | ۴ | ۳ | ۲ | ۱ | ستون |
۸۷-۸۶ | ۸۶-۸۵ | ۸۵-۸۴ | ۸۴-۸۳ | ۸۳-۸۲ | ۸۲-۸۱ | ۸۱-۸۰ | ۸۰-۷۹ | ۷۹ | سال |
۴-۳-۲- نتایج حاصل از آزمون فرضیه دوم
هدف از آزمون فرضیه دوم بررسی این نکته است که آیا محافظهکاری باعث می شود تا سود حسابداری رابطه ارزشی بالاتری در تبیین بازده سهام داشته باشد و یا به عبارت دیگر، آیا محافظهکاری باعث می شود تا رابطه ارزشی اطلاعات حسابداری افزایش پیدا کند؟ این فرضیه به صورت زیر بیان شد:
:H0محافظهکاری کمک می کند تا سود حسابداری رابطه ارزشی بالاتری در تبیین بازده سهام داشته باشد.
:H1محافظهکاری کمک نمیکند تا سود حسابداری رابطه ارزشی بالاتری در تبیین بازده سهام داشته باشد.
مدل مورد استفاده برای آزمون فرضیه دوم که توسط استون و هاریز ارائه گردیده است به شرح زیر میباشد:
Reti;t = α۰ + α۱()+α۲()+εi,t
۴-۳-۲-۱- طبقه بندی شرکتها بر اساس میزان محافظهکاری
برای آزمون فرضیه دوم، در ابتدا شرکتها بر اساس میزان محافظهکاری که داشتند به سه دسته تقسیم شدند. برای این منظور، میزان محافظهکاری برای تمامی ۹۸ شرکت نمونه، مورد محاسبه قرار گرفته و بر اساس میزان محافظهکاری بدست آمده برای هر کدام، شرکتها طبقه بندی شدند. سی تای اولی(۳۰%) که بیشترین میزان محافظهکاری را داشتند به عنوان شرکتهای سطح یک انتخاب شدند. سی و هشت تای بعدی(۴۰%) به عنوان شرکتهای دارای محافظهکاری سطح دو و سی تای آخری(۳۰%) نیز به عنوان شرکتهای دارای محافظهکاری سطح سه انتخاب شدند. این روش تقسیم بندی، مشابه تقسیم بندی انجام شده توسط دیمیتریوس و همکاران (۲۰۰۹) و مهنرام و بلچندرام(۲۰۰۶) میباشد.
همچنان که در فصل سه هم عنوان گردید فرض بر این است که میزان محافظهکاری شرکتها در طول دوره زمانی تحقیق ثابت بوده است. به عنوان مثال، اگر شرکتی که در سطح محافظهکاری بالا قرار گیرد در طول دوره زمانی تحقیق میزان محافظهکاری آن کم و زیاد نمی شود تا به سطوح محافظهکاری دیگر انتقال پیدا کند.
نگارههای ۴-۹الف تا ۴-۹ج نتایج مربوط به محاسبه میزان محافظهکاری برای شرکتهای سه سطح ذکر شده را نشان میدهد.
نگاره ۴-۹ الف: نتایج مربوط به شرکتهای دارای محافظهکاری بالا
= β۰ + β۱DTi.t+ β۲Reti.t+ β۳Reti.t DTi.t+ εi,t مدل مورد استفاده: | |||
متغیر | ضریب | t | t(p-value) |
مقدار ثابت | ۰/۱۶۹ | ۱۳/۳۷۱ | ۰۰۰/۰ |
DTi.t | ۰/۰۵۸ | ۲/۵۲۴ | ۰/۰۱۲ |
Reti.t | ۰/۰۵۲ | ۳/۱۲۵ | ۰/۰۰۲ |
Reti.t DTi.t | ۰/۳۷۶ | ۵/۴۶۳ | ۰۰۰/۰ |
F=24/47 F(p-value)=000/0 DW=1/783 R2=0.224 Adj R2=/0215 | |||
= γ۰ + γ۱ Reti.t + εi,t مدل مورد استفاده(برای اخبار بد): | |||
متغیر | ضریب | t | t(p-value) |
مقدار ثابت | ۰/۲۲۷ | ۱۲/۴۴ | ۰۰۰/۰ |
Reti.t | ۰/۴۲۸ | ۶/۷۶۹ | ۰۰۰/۰ |
= β۰ + β۲Reti.t + εi,t مدل مورد استفاده(برای اخبار خوب): | |||
متغیر | ضریب | t | t(p-value) |
مقدار ثابت | ۰/۱۶۹ | ۱۲/۹۳۲ | ۰۰۰/۰ |
Reti.t | ۰/۰۵۲ | ۳/۰۲۳ | ۰۰۰/۰ |
نگاره ۴-۹ ب: نتایج مربوط به شرکتهای دارای محافظهکاری متوسط
= β۰ + β۱DTi.t+ β۲Reti.t+ β۳Reti.t DTi.t+ εi,t مدل مورد استفاده: | |||
متغیر | ضریب | t | t(p-value) |
مقدار ثابت | ۰/۱۷۹ | ۱۴/۷۳۹ | ۰۰۰/۰ |
DTi.t | -۰/۰۴۱ | -۱/۹۵۹ | ۰/۰۵۱ |
Reti.t | ۰/۰۵۳ | ۴/۲۶۷ | ۰۰۰/۰ |
Reti.t DTi.t | ۰/۱۱۳ | ۲/۰۵۲ | ۰/۰۴۱ |
F=36/179 F(p-value)=000/0 DW=1/912 R2=/0247 Adj R2=/024 | |||
= γ۰ + γ۱ Reti.t + εi,t مدل مورد استفاده(برای اخبار بد): | |||
متغیر | ضریب | t | t(p-value) |
مقدار ثابت | ۰/۱۳۸ | ۱۵/۲۳۷ | ۰۰۰/۰ |
Reti.t | ۰/۱۶۶ | ۵/۸۸۲ | ۰۰۰/۰ |
= β۰ + β۲Reti.t + εi,t مدل مورد استفاده(برای اخبار خوب): | |||
متغیر | ضریب | t | t(p-value) |
مقدار ثابت | ۰/۱۷۹ | ۱۲/۲۹۱ | ۰۰۰/۰ |
Reti.t | ۰/۰۵۳ | ۳/۵۵۸ | ۰۰۰/۰ |
نگاره ۴-۹ ج: نتایج مربوط به شرکتهای دارای محافظهکاری پائین
فرم در حال بارگذاری ...
[یکشنبه 1399-12-17] [ 09:21:00 ب.ظ ]
|