او گیاه خوشبوی قلب من است ، ای کاش نزدیک من بود .
معنای مجازی « لیت » : ترجّی
۷- لَو کانَ حظّی منک أن تعلمی ما تصنع الأشواق بالمغرمِ (همان ، ص۳۸۷)
ای کاش اقبال من نزد تو چنان بود که از آنچه اشتیاق وعشق درحق این عاشق روا می دارد با خبرمی شدی .
معنای مجازی « لَو » : تمنّی
۸- لو تنفعُ الذکری ذکرتُ عشیَّه زهراءَ بین کواعبٍ أتراب (همان ، ص۳۹۷)
ای کاش یاد وخاطره سودی داشت تا که من هرشامگاه آن یار تابناک را درمیان دوستان زیبایش یاد می کردم .
معنای مجازی « لَو » : تمنّی
۹- لم تزل تهجرنی منذ سنین لیتنی أنعم یوماً بِرضاکِ (همان ، ص۴۲۲)
مرا سالهاست ترک کرده ای ، ای کاش روزی از آب دهانت سیراب شوم .
معنای مجازی « لیت » : ترجّی
۲, ۵. ندا : و آن طلب خواسته ای است ازمخاطب با استفاده ازیکی ازحروف ندا و ارزش
بلاغی آن زمانی است که از معنای خود خارج و کاربرد مجازی پیدا می کند .
از اغراض مهم ندا می توان به موارد زیر اشاره کرد : ( هاشمــی ، ۱۳۷۷ش ، ص۹۶)
۱- إغراء : مانند : یا مظلومُ
۲- إستغاثه : مانند : یا لَلّه لِلمؤمِنینَ
۳- ندبه : مانند : وا یوسفا
۴- تعجب : مانند : یا لَلعَجَب
۵- زجر : مانند :
أ فؤادی متی المُتاب ألمّا تصحُ و الشَّیـبُ فوقَ رأسـی ألمّا
ای قلب من چه وقت توبه و بازگشت برتو نازل می شود ، آیا بیدار نمی شوی درحالی که پیری برسرت فرود
آمده است .
۶- تحسّر : مانند : « یا لَیتنی کُنتُ ترابا » ( النبأ : ۴۰ )
۷- تذکر : مانند :
أ یا منزلَی سلمی سلامٌ علیکما هل الأزمنُ اللّاتی مَضَینَ رَواجِعُ
ای منزلگاه های سلما سلام بر شما ، آیا زمانهایی که سپری شدند باز می گردند ؟
۸- تحیّر : مانند :
أ یا منازلَ سلمی أین سلماکِ مِن أجلِ هذا بکیناها بکیناکِ
ای منازل سلما ، سلمایتان کجاست ؟ به خاطر این است که براو و بر تو گریستیم .
ندا نزد ابراهیم وسیله ای است برای تذکر و تنبیه مخاطب :

۱- یا رجـالَ البلادِ یا قـاده الأمَّـهِ ماذا دهـاکم و دَهـاهـا ..؟( ابراهیم ط. ، ۲۰۰۵م ، ص۳۰۰)
ای مردان کشور ، ای سران ملت چه چیزی شما را فریفته و ملت را فریفت ؟
معنای مجازی : تعجب
۲- یـا لَأعنـاقِ الرجــالِ کیـفَ مالـت بالحِبــــال ( هـمــــان ، ص۳۰۷)
شگفت از این گردنهای مردان ، چگونه بر ریسمان آویزان شدند .
معنای مجازی : تعجب
۳- دارَالزعامه والأحزاب کان لنا قضیه فیک ، ضیَّعنا أمانیها ( همان ، ص۳۳۳)
ای قدس! سرای ریاست و دار احزاب ، با تو آرمانی داشتیم که امیدهایش را تباه کردیم .
معنای مجازی : تذکر
۴- یا قومُ لیسَ عدوُّکم مِمَّن یَلیـنُ وَ یَرحـــمُ ( همان ، ص۳۴۳)
ای قوم دشمن شما آرام و مهربان نیست .
معنای مجازی : زجر
۵- یا حسرتا ،ماذا دَهی أهلَ الحمی فالعیشُ ذلٌ ، وَالمصیرُ بَوارُ ( همان ، ص۳۴۶)
دریغا ! چه چیزی ایل و تبار حمایت را فریفته ؟ در حالی که زندگی خوار است و سرنوشت تباه .
معنای مجازی : تحسّر
۶- یا لیتَ حـظَّ کتابِهـــا لِضلوعــی المتعذِّبـــه (هـمــان ، ص۳۶۱)
ای کاش نصیب و بهره کتابهایش از آن استخوانهای رنجور من بود .
معنای مجازی : تحسّر
۷- أیا وادیَ الرمان ! لا طِبتَ وادیاً إذا هیَ لم تنعم بظلِّک سرمدا (همان ، ص۳۷۸)
ای سرای انار ! خوشی و خرّمی از تو رخت بر بندد هر گاه که او از سایه ات بی بهره باشد .
معنای مجازی : تذکر
۸- یا لیتَ مَن فجَعَت فؤادی بِالمنی لَم تبقِ لی ذکری تطیلُ عذابی (همان ، ص۳۹۹)

و آیه ۴۵-۴۷ سوره هود نیز عبارتی از زبان حضرت نوح (ع) در گفت و گو با خدای تعالی در داستان دعوت فرزندش است که می فرماید:
«۳“yŠ$tRur ÓyqçR ¼çm­/§‘ tA$s)sù Å_Uu‘ ¨bÎ) ÓÍ_ö/$# ô`ÏB ’Í?÷dr& ¨bÎ)ur x8y‰ôãur ‘,ysø۹$# |MRr&ur ãNs3ômr& tûüÏJÅ۳»ptø:$# . tA$s% ßyqãZ»tƒ ¼çm¯RÎ) }§øŠs9 ô`ÏB šÎ=÷dr& ( ¼çm¯RÎ) î@uHxå çŽöxî ۸xÎ=»|¹ ( Ÿxsù Ç`ù=t«ó¡n@ $tB }§øŠs9 y7s9 ¾ÏmÎ/ íNù=Ïæ ( þ’ÎoTÎ) y7ÝàÏãr& br& tbqä۳s? z`ÏB tûüÎ=Îg»yfø۹$# . tA$s% Éb>u‘ þ’ÎoTÎ) èŒqããr& šÎ/ ÷br& šn=t«ó™r& $tB }§øŠs9 ’Í< ¾ÏmÎ/ ÖNù=Ïã ( žwÎ)ur öÏÿøós? ’Í< ûÓÍ_ôJymös?ur `à۲r& z`ÏiB z`ƒÎŽÅ£»y‚ø۹$# »<br />(پروردگارا به درستی فرزند من از اهل بیت من است ، وعده تو هم حق است و تو احکم الحاکمینی ، خدای تعالی فرمود : ای نوح او از اهل بیت تو نیست او عمل غیر صالح است و تو بی خبری ، پس دم فروبند و سؤالی که علم بدان نداری مکن ، به درستی تو را از اینکه از نادانان باشی برحذر می دارم . گفت پروردگارا من به تو پناه می برم از اینکه از تو درخواست می کنم که بدان علم نداشته باشم و تو اگر مرا نبخشی و بر من رحم نکنی از زیانکاران خواهم بود).<br />ادبی که حضرت نوح(ع) رعایت نمود این است که سخن خود را در قالب سؤال و استفسار از حقیقت امر بیان کرده ، و نخست وعده ای را که خدای تعالی قبلاً (هنگام سوار کردن مؤمنین و جفت جفت حیوانات در کشتی داده بود که اهل او را نجات می دهد.) به زبان آورد. و از طرفی دیگر شاید برای آن حضرت کفر فرزند ثابت نشده بود ، چون اگر فرزند وی بر خلاف آنچه نوح (ع) می پنداشت کافر بود به طور مسلم او را برای سوار شدن به کشتی نمی خواند و چنین درخواستی را از خدای تعالی نمی کرد ، برای اینکه خود آن حضرت قبلاً کفار را نفرین کرده و از خدای تعالی خواسته بود که دیاری از کافران را بر روی زمین زنده نگذارد پس همه اینها شاهد این است که او پسرش را مؤمن می پنداشته ، و اگر سوار کشتی نشده و دستور پدر را مخالفت کرد ، صرف این مخالفت کفرآور نیست بلکه تنها معصیتی است که مرتکب شده بود به خاطر همه این جهات بود که نوح (ع) گفت : <strong>«اِنَّ ابْنی مِنْ اَهْلی وَ اِنَّ وَعْدَکَ الحَقُّ»</strong> گویا خواسته است عرض کند از طرفی او فرزند من است و این خود اقتضا دارد که او هم اهل نجات باشد ، «وَ اَنتَ اَحکَم الحاکِمین» و از طرفی تو احکم الحاکمینی و در کارهایت خطا نمی کنی و در حکم تو جای هیچ گونه خرده گیری و اعتراض نیست ، لذا نمی فهمم سرانجام فرزندم چیست ؟ و این نیز ادبی است الهی که بنده از آنچه می داند تجاوز نکند و چیزهایی که مصلحت و مفسده اش معلوم نیست از مولای خود نخواهد . و لذا نوح (ع) تنها آنچه می دانست و به آن ایمان داشت گفت ، چنانکه جمله «و نادی نوح ربه» هم اشاره ای به این معنا دارد ، بلی ، تنها وعده ی الهی را ذکر کرد و چیزی بر آن نیفزود و چیزی درخواست نکرد، در نتیجه این ادب خداوند نیز عصمت و حفظش را شامل حالش نمود(طباطبایی،۱۰/۳۵۰) .<br /><a href="https://nefo.ir/"><img class="alignnone wp-image-54″ src="https://ziso.ir/wp-content/uploads/2021/10/S-8.png” alt="پایان نامه ” width="338″ height="125″ /></a><br /><strong>۳-۳) دعای حضرت ابراهیم(ع)</strong><br />حضرت ابراهیم(ع ) یکی از پیامبران بزرگ الهی است او از برجستگان دعوت به توحید در طول تاریخ و پدر بسیاری از پیامبران است ادب آن حضرت چه ادبی که با قوم خود رعایت نموده و چه رفتارومنش آن حضرت در محضر خدا که می تواند بهترین الگو باشد که هر چه خوبی و زیبایی است به خداوند نسبت می دهد و هر آنچه که نقص و بدی است به خود نسبت می دهد از جمله ادبی که خداوند از آن حضرت در قرآن کریم به آن اشاره فرموده است این آیه است:<br />«#sŒÎ)ur àMôÊ̍tB uqßgsù ÉúüÏÿô±o„ »(شعرا/۸۰)<br />(وچون بیمار شوم او مرا درمان می بخشد).<br />بهترین نوع ادب همین است که حضرت ابراهیم(ع) در کلام خود ذکر کرده اینکه مریض شدن را که به نوعی نقص می دانسته به خود نسبت می دهد و شفا دادن را به خداوند. درالمیزان آمده که اگر چه مرض هم از خدا است و از این نظر بی ارتباط با پروردگار نیست لیکن چون شفای مرض از رحمت و عنایت خداوند است و از این جهت مریض را به خود نسبت داده و شفا را به پروردگار خود، گویا خواسته چنین ادعا کند ازخدای تعالی جز جمیل صادر نمی شود(طباطبایی،۱۵/۳۹۸) و جز این هم نیست زیرا کلام خداوند مؤید این مطلب است که می فرماید:<br />«!$¨B y7t/$|¹r& ô`ÏB 7puZ|¡ym z`ÏJsù «!$# ( !$tBur y7t/$|¹r& `ÏB 7py¥Íh‹y™ `ÏJsù y7Å¡øÿ¯R » (نساء/۷۹) (هرچه از خوبیها به تو می رسد از جانب خداست و آنچه بدی به تو می رسد از خود توست و تو را به پیامبری برای مردم فرستادیم و گواه بودن خدا بس است).<br />حضرت ابراهیم(ع) تمام نعمت ها را به خدا نسبت می دهد مانند نعمت خلقت،هدایت،اطعام… اما مرض و خطا را به خود نسبت داده و فرموده وقتی مریض می شوم خداوند شفایم می دهد زیرا در این مقام ثنا و ستایش است مناسب نبود مرض را به او نسبت دهد بلکه شفای مرض را به خداوند نسبت می دهد و بعد از یادآوری های مستمر و متوالی خدای تعالی نسبت به خود که حالی آمیخته از جاذبه به رحمت و فقر عبودیت،آن حضرت را واداشت تا به درگاه الهی اظهار حاجت نموده باب سؤال را مفتوح دارد و ناگزیر سیاق سخن را از سیاق غیبت به سیاق خطاب برگرداند(تلخیص از سوره حجرات/۱).<br />ادب دیگری که حضرت ابراهیم در کلام خود ذکر کرده این است که در کنار هر حاجتی که از خدا خواسته متوسل به اسمای حسنای الهی شده که متناسب با آن خواسته و حاجت بوده که ذکر کرده از قبیل غفور،رحیم،سمیع الدعا و در تمامی این حاجات و دعاهایی که کرده اسم شریف«رب» را در آن حوائج ذکر نموده،چون ربوبیت خدا واسطه ارتباط بنده با خدای خود می باشد: نکته جالب توجه در این درخواست عارفانه،بیان جمعی آن می باشد. ابراهیم خود را هنگام دعا و تمنا در میان جمع ایمان آورندگان حق گرا جای می دهد و آنچه را که آرزومند است برای همگان می خواهد(طباطبایی،۶/۳۸۸) .<br />از جمله دعاهایی که در آن متوسل به اسمای حسنای الهی شده:<br />«ø$uZ­/u‘ ö@¬۷s)s? !$¨YÏB ( y7¨RÎ) |MRr& ßìŠÏJ¡¡۹$# ÞOŠÎ=yèø۹$# » (بقره/۱۲۷)<br />( ای پروردگار ما از ما بپذیر،که توشنوا و دانا هستی).<br />«$uZ­/u‘ $uZù=yèô_$#ur Èû÷üyJÎ=ó¡ãB y7s9 `ÏBur !$uZÏF­ƒÍh‘èŒ Zp¨Bé& ZpyJÎ=ó¡•B y7©۹ $tR͑r&ur $oYs3ř$uZtB ó=è?ur !$oYø‹n=tã ( y7¨RÎ) |MRr& Ü>#§q­G9$# ÞOŠÏm§۹$# » (بقره/۱۲۸)
(ای پروردگار ما، ما را فرمانبردار خویش ساز و نیز فرزندان مارا فرمان بردار خویش گردان،مناسکمان را به ما بیاموز و توبه ی ما را بپذیر که تو توبه پذیرنده و مهربان هستی).
یکی دیگر از آداب دعا حضرت ابراهیم(ع) زمانی که هاجر و اسماعیل(ع) را در مکه(بیابان لم یزرع) به امر خدا گذاشت چنین است:
«øŒÎ)ur tA$s% ãLìÏdºtö/Î) Éb>u‘ ö@yèô_$# #x‹»yd t$s#t6ø۹$# $YYÏB#uä ÓÍ_ö۷ãYô_$#ur ¢ÓÍ_t/ur br& y‰ç۷÷è¯R tP$oYô¹F{$# » (ابراهیم/۳۵) (وهنگامی را که ابراهیم گفت:پروردگارا، این شهر را ایمن گردان و مرا و فرزندانم را از پرستیدن بتان دور دار).
ادبی را که ابراهیم(ع ) در این دعا بکار برد این است که هر حاجتی از حوائج را که ذکر کرده چون هم ممکن بود به غرض مشروع درخواست شود و هم به غرض نامشروع آن جناب غرض مشروع و صحیح خود را در کلام خود ذکر کرده و بیانی آن را ادا نمود که هر کس می تواند از آن پی ببرد که وی تا چه اندازه امید مطلق به رحمت پروردگار در دلش فوران داشته مثلاً بعد از اینکه عرض کرد:«پروردگارا اینک که من ذریه خود را در بیابان لم یزرع در کنارخانه تو سکونت دادم» عرض خود را از این گفتار اینطور بیان نمود: پروردگارا برای اینکه نماز به پادارند و نیز بعد از آنکه درخواست کرد:«دل هایی از مردم به سوی آنان معطوف بدار و از میوه ها و روزیشان فرما. دنبالش عرض خود را چنین شرح داد: باشد که آنان تو را شکرگذارند» (طباطبایی،۶/۲۹۶).
این دعا نمونه کامل برای انسان ذاکر شاکر می باشد در سیاق آن،ذلّت و بیچارگی موج می زند. بنابراین حضرت ابراهیم(ع) با این کلمات همه کمالات را از خداوند متعال درخواست نموده و خود را از آنها تهی دانسته و به خداوند بزرگ نسبت داده است.
زیدان می گوید: این اعتراف داعی به ربوبیت خدا در هر چیز و به عبودیت خود نسبت به پروردگار عالم را می رساند (المستفاد من قصص القرآن،۱/۲۱۷).
۴-۳) دعای حضرت عیسی(ع):
حضرت عیسی(ع) یکی از مظاهر کامل بندگی و ادب و خضوع و خشوع است این چنین دعا می کند:« tA$s% Ó|¤ŠÏã ßûøó$# zNtƒótB ¢Oßg¯=۹$# !$oY­/u‘ öA̓Rr& $oYø‹n=tã Zoy‰Í¬!$tB z`ÏiB Ïä!$yJ¡¡۹$# ãbqä۳s? $oYs9 #Y‰ŠÏã $oYÏ۹¨rX{ $tR̍Åz#uäur Zptƒ#uäur y7ZÏiB ( $oYø%ã—ö‘$#ur |MRr&ur çŽöyz tûüÏ%Ηº§۹$# » (مائده/۱۱۴)<br />(عیسی پسر مریم گفت:بارالها،پروردگارا،از آسمان،خوانی بر ما فرو فرست تا عیدی برای اوّل و آخر ما باشد نشانه ای از جانب تو و ما را روزی ده که تو بهترین روزی دهندگانی).<br />در این آیه نکته جالب توجه این است که دعا به ندای«اللهم ربنا» آغاز می شود و حال آنکه سایر انبیاء دعای خود را با کلمه یا ربّنا افتتاح می کردند و مفسران این زیادتی ندا در دعای مسیح را برای رعایت ادب نسبت به موقف دشوار خود می دانند شاید به این علت که چون حواریون معجزات روشن عیسی(ع) را دیده بودند در چنین شرایط درخواست معجزه مناسب با مقام ایمان و اخلاص نبوده و ممکن است پیامدهای ناگوار داشته باشد. از این رو عیسی(ع) با احتیاط کامل و با آوردن کلماتی که بیشتر رحمت حق را طلب می کند،درخواست خود را مطرح می کند(طوسی،۴/۶۱؛ فیض کاشانی،۲/۹۸؛ طباطبایی،۶/۳۲۶؛ مکارم شیرازی،۵/۱۲۲).<br />ما اینگونه ادب را در نیایش های پیامبران شاهد هستیم چنانکه خداوند به حضرت عیسی(ع) دستور می دهد:<br />«@è%ur Éb>§‘ ÓÍ_ù=Åz÷Šr& Ÿ@yzô‰ãB 5-ô‰Ï¹ ÓÍ_ô_̍÷zr&ur yltøƒèC 5-ô‰Ï¹ @yèô_$#ur ’Ík< `ÏB y7Rà$©! $YZ»sÜù=ߙ #ZŽÅÁ¯R » (اسراء/۸۰)
(و بگو: پروردگارا مرا [ در هر کاری] بطرز درست داخل کن و بطرز درست خارج ساز و از جانب خود برای من تسلطی یاری بخش قرار ده).
و در آیه۱۱۶ سوره مائده خدواند در کلامی به حضرت عیسی علیه السلام می فرماید:
« ای عیسی پسر مریم! آیا تو به مردم گفتی که من و مادرم را به خدایی برگزینید و خدا را واگذارید؟ و عیسی علیه السلام نیز در پاسخ به این سخن در اوج ادب عرضه می دارد:«خدایا اگر گفته بودم،قطعاً تو از آن آگاه بودی» در حالی که می توانست بگوید:
«پروردگارا هرگز چنین سخنی نگفته ام» این عبارت نشان می دهد که حضرت عیسی علیه السلام رعایت کمال ادب در گفتار با پروردگار خویش را داشته و قرآن کریم درباره ادب در گفتار، ظریف ترین و زیباترین نوع ادب را در آیه۱۱۶ سوره مائده به همگان بیان می دارد و همچنین حضرت مسیح علیه السلام پاسخ خود را با تسبیح آغاز نمود و فرمود: سبحانک»،(طباطبائی،۶/۳۵۲) ادب آن حضرت در این دعا و نیایش این بود که وقتی مطلبی شنید که نسبت دادن آن به خداوند متعالی جایز نبود ادب اقتضا می کرد که در چنین جایی مبادرت به تسبیح نماید.
و آیه۱۱۸ همین سوره نیز عباراتی از زبان عیسی مسیح(ع) در گفتگو با خداوند است که می فرماید:«پروردگارا اگر آدمیان را عذاب کنی آنها بندگان تو هستند نکته ظریف ادبی در این سخن این است که عیسی مسیح(ع) به جای اینکه تمنای قبلی اش را در رفع عذاب بندگان بی پرده با خدایش در میان گذارد آن را با کنایه و ادب تمام بیان می دارد چرا که آراستگی به ادب واقعی در محضر خدا و اجتناب از افکار آلوده و پرهیز از گناه نشانه ادب بندگان در برابر خداوند است.»(همانجا،۳۵۹)
۵-۳) دعای حضرت موسی(ع):
حضرت موسی (ع) در سوره اعراف/۱۵۵ چنین دعا می کند که:
«utA$s% Éb>u‘ öqs9 |Mø¤Ï© OßgtFõ۳n=÷dr& `ÏiB ã@ö۶s% }‘»­ƒÎ)ur ( $uZä۳Î=ökèEr& $oÿÏ۳ Ÿ@yèsù âä!$ygxÿ¡۹$# !$¨ZÏB ( ÷bÎ) }‘Ïd žwÎ) y7çGt^÷GÏù ‘@ÅÒè? $pkÍ۵ `tB âä!$t±n@ ”ωöksEur `tB âä!$t±n@ ( |MRr& $oY•‹Ï۹ur öÏÿøî$$sù $uZs9 $uZ÷Hxqö‘$#ur ( |MRr&ur çŽöyz tûï̍Ïÿ»tóø۹$# »،(گفت پروردگارا…تو سرور مایی پس ما رابیامرز و به ما رحم کن و تو بهترین آمرزندگانی).<br />موسی علیه السلام در این نیایش خواسته های متعالی خود را در میان دو صفت از خدا ـ«ولایت» که مخصوص به مقام ربوبی و«خیرالغافرین» که از اسماء حسنای الهی است ـ بیان می کند اینگونه آداب دعا را رعایت و بر اجابت آن اصرار می ورزد.<br />موسی علیه السلام ذکر این دو صفت را کافی دانست از اینکه به حاجت اصلیش (زنده کردن همراهان) تصریح کند،و خواست تا با تصریح نکردن به آن اظهار تذلل و شرمساری نماید، وگرنه شکی نیست که مقصودش از این کلام اظهار حاجت خود بوده،اگر چه تصریح نکرده برای اینکه آیه ای که در سوره بقره راجع به این مطلب است می فرماید:<br />خداوند همراهان موسی علیه السلام را زنده کرد،و معلوم است که اگر استجابت دعای موسی علیه السلام در کار نبود خداوند مردمی را که به عذاب خود هلاک کرده بود دوباره بدون جهت آنان را زنده نمی کند.(طباطبایی،۸/۳۵۵)<br />و حضرت موسی(ع) بعد از قتل قبطی چنین دعا می کند:<br />«tA$s% Éb>u‘ ’ÎoTÎ) àMôJn=sß ÓŤøÿtR öÏÿøî$$sù ’Í< txÿtósù ÿ¼ã&s! 4 ¼çm¯RÎ) uqèd â‘qàÿtóø۹$# ÞOŠÏm§۹$# » (قصص/۱۶)،(گفت: پروردگارا من برخویشتن ستم کردم مرا ببخش پس خدا از او درگذشت که وی آمرزنده مهربان است).<br />این دعا چون به امر مادی و دنیوی نبود بلکه صرفاً توسل به مغفرت خدا بود،موسی علیه السلام به حاجت خودش تصریح می کند اما بعد از فرار از مصر چنین مناجات می کند:<br />«۴Éb>u‘ ’ÎoTÎ) !$yJÏ۹ |Mø۹t“Rr& ¥’n<Î) ô`ÏB 9Žöyz ׎É)sù »،(قصص/۲۴)،( پروردگارا من به هر چیزی که سویم بفرستی سخت نیازمندم).
حضرت موسی علیه السلام در این رسالتش گذشته از التجا و تمسک به ربوبیت که خود ادب جداگانه ای است،ادب دیگری بکار برده و آن اینکه: درخواست نان از جانب حضرت موسی بن عمران در حالی صورت می پذیرد که او به رغم احتیاج شدید خویش اظهار آشکار و مستقیم آن خودداری می ورزد. او تنها از وضع خود پس از قتل و فرار و تعقیب سخن می گوید و خیر را که در آن شرایط به جز نان نیست،می طلبد یعنی تنها احتیاج و نیاز خود را بازگو می کند و بقیه را به لطف پروردگار وا می گذارند این نوع ادب ورزیدن در حیات انبیاء و اولیا و شواهد بسیار دارد(طبرسی،۱۸/۱۷۹؛طباطبایی،۶/۳۲۶؛قرطبی،۱۳/۲۶۹).
ایشان وقتی که از کوه طور برمی گردند نه چنین می گویند:
«tA$s% Éb>u‘ öÏÿøî$# ’Í< ÓŁL{ur $oYù=Åz÷Šr&ur †Îû y7ÏGuH÷qu‘ ( |MRr&ur ãNymö‘r& šúüÏH¿qº§۹$# » (اعراف/۱۵۱)،(پروردگارا، من و برادرم را بیامرز و ما را در[پناه] رحمت خود درآور، و تو مهربان ترین مهربانی) این تقاضای بخشش برای خود و هارون(ع) نه به خاطر آن است که گناهی از آنها سرزده،بلکه یک نوع خضوع به درگاه پروردگار و بازگشت به سوی او و ابرازتنفر از اعمال زشت بت پرستان همچنین سرمشقی است برای همگان تا فکر کنند جایی که موسی و هارون که انحرافی پیدا نکرده بودند چنین تقاضایی از پیشگاه خدا کنند، دیگران باید حساب کار خود را برسند و سرمشق بگیرند و رو به درگاه پروردگار آورده،از گناهان خود تقاضای عفو و بخشش کنند،البته بعضی معتقدند شاید این آمرزش موسی علیه السلام برای خود، به خاطر پرخاش به هارون و یا به خاطر انداختن الواح تورات باشد(طبرسی،۱۰/۶۴؛ مغنیه،۳/۳۹۷؛قرائتی،۴/۱۹۳).
خداوند پیامبرش را تعلیم می دهد ، که نیایش مغفرت طلبانه داشته باشد و بگوید:

ستون ۴: درک پاسخ دهنده
از سهولت شناسایی فاکتور
مورد نظر باستفاده از طیق
لیکرت
ستون ۱:عوامل شناسنایی شده
( براساس مفهوم کارت امتیاز متوازن )
ستون ۲: در ک پاسخ دهنده از میزان اهمیت درک شده با بهره گرفتن از طیف لیکرت ( ۱۰-۹-…..۱)
ستون ۳ : درک پاسخ دهنده از میزان تحقق عامل مورد بررسی باستفاده از طیف لیکرت (۱۰-۹-…..)
ستون ۴: تعیین gap ستون های دوم و سوم به منظور تعیین نقاط قوت و ضعف
شناسایی فاکتورهای مرتبط با فرصتهاوتهدید های محیطی براساس جلسات توفان فکری
شکل ۱-۱ فرایندتحقیق
۱-۶ روش تحقیق
*دسته بندی تحقیقات براساس هدف:
تحقیقات براساس هدف به سه دسته تقسیم می‌شوند که عبارتند از (بنیادی، کاربردی، تحقیق و توسعه) از آنجایی که این تحقیق در جستجوی تدوین یک برنامه استراتژیک با مدل swot می‌باشد و نتایج حاصل از آن برای حل مشکلات خاص مربوط به شرکت ریسندگی خاورقابل اجراست، بنابراین این تحقیق از نوع کاربردی است.

• • دسته بندی تحقیقات براساس نحوه ی گرد آوری اطلاعات:

تحقیقات علمی‌براساس نحوه ی گرد آوری اطلاعات به دودسته تقسیم می‌شوند که عبارتند از(توصیفی، آزمایشی) که تحقیق توصیفی شامل روش های پیمایشی، تحقیق همبستگی، اقدام پژوهی، بررسی موردی و تحقیق علمی– مقایسه ای است و این تحقیق یک تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی است زیرا به بررسی ویژگی های یک جامعه آماری می‌پردازد. (سرمد و همکاران، ۱۳۸۵، ۶۳)
۱-۷ جامعه و نمونه ی آماری
این پژوهش در شرکت ریسندگی خاور صورت گرفته است و تعداد افراد جامعه محدود می‌باشد. بنابراین نمونه گیری انجام نشدوهمه افراد جامعه به عنوان نمونه در نظرگرفته شده اند که شامل مدیران و کارشناسان تولیدی و ستادی این شرکت در مجموع ۶۰ نفر می‌باشند.
۱-۸ روش گردآوری و تجزیه و تحلیل داده ها/ اطلاعات
در این تحقیق، از روش های کتابخانه ای ومیدانی، برای جمع آوری داده ها واطلاعات به این صورت استفاده می‌گردد که در ابتدا برای گردآوری اطلاعات، جهت ادبیات تحقیق از روش های کتابخانه ای استفاده شده و سرانجام برای جمع آوری داده های مربوط به تدوین استراتژیswot به منظور شناسایی نقاط قوت وضعف شرکت ریسندگی خاوردر زمینه تولید انواع نخ وتعیین اهمیت هریک ازعوامل، علاوه بر الگوبرداری از پرسشنامه مقالات koo و همکاران در سال ۲۰۱۱ و ؛ koo و همکاران در سال ۲۰۰۹ که سوالات برمبنای ۴ منظر کارت امتیاز متوازن تنظیم شده بودند، با تعدادی از کارشناسان و مدیران سطح عالی شرکت ریسندگی خاور مصاحبه صورت خواهد گرفت و پس از تایید نهایی استاد محترم راهنما پرسشنامه‎ی اول تنظیم خواهد شد همچنین به منظور شناسایی فرصت و تهدیدهای پیش روی شرکت ریسندگی خاور در زمینه تولید نخ وتعیین اهمیت هریک از عوامل نیز علاوه برالگوبرداری از پرسشنامه مقالات koo و همکاران در سال ۲۰۱۱ و koo و همکاران در سال ۲۰۰۹ از طریق جلسات طوفان مغزی، فاکتورهای خارجی مرتبط با جامعه، تکنولوژی، اقتصاد، محیط و چشم انداز سیاسی شرکت شناسایی گشته و پس از تایید نهایی استاد محترم راهنما پرسشنامه ی دوم نیز تنظیم خواهدشد و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات پرسشنامه از تکنیک های آمار توصیفی، میانگین و فراوانی و جهت تعیین و اولویت بندی نقاط قوت وضعف هر یک از سازه های پرسشنامه اول از امتیاز محاسبه میزان شکاف ستون اهمیت درک شده وستون عملکرد شرکت استفاده خواهد شد.
همچنین با بهره گرفتن از روش رگرسیون گام به گام تاثیر هر یک از سازه های منظر رشد و یادگیری مشتری و فرایندهای داخلی بر سازه های منظر مالی تعیین می‌گردد و جهت تعیین و اولویت بندی نقاط فرصت و تهدید هریک از سازه های پرسشنامه دوم، از روش SMEA و FMEA استفاده خواهدشد، قابل ذکر است تمام مراحل آماری با بهره گرفتن از نرم افزار SPSS و EXEL انجام می‌شود.
۱-۹ قلمروی تحقق
قلمرو تحقیق در سه بعد موضوعی، مکانی و زمانی مشخص می‌گردد:
قلمرو موضوعی : این تحقیق در زمینه ی تدوین استراتژی و شناسایی نقاط قوت وضعف، فرصت و تهدید با بهره گرفتن از تکنیک SWOT برای شرکت ریسندگی خاور می‌باشد.
قلمروی مکانی : پژوهش حاضر به منظور تدوین استراتژی با بهره گرفتن از تکنیک SWOT برای شرکت ریسندگی خاور در استان گیلان، شهرستان رشت می‌باشد.

• • قلمروی زمانی : تحقیق حاضر از شهریور ۱۳۹۳ به منظور شناسایی مساله اصلی تحقیق و با مطالعه ی مقالات مرتبط با موضوع آغاز شد و اطلاعات به کارگرفته شده جهت تدوین استراتژی از طریق پرسشنامه درآذر ۱۳۹۳جمع آوری گردید.

۱-۱۰ محدودیت های تحقیق
محدودیت های برای انجام هرپژوهش، می‌تواند محقق را از رسیدن به نتیجه ی بهتر و دقیقتر باز دارد.
در تحقیق حاضرهم محدودیت های وجود داشته که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
عدم وجودتحقیق کافی داخلی درخصوص تدوین استراتژی SWOT با مدلهای کمی‌FMEA و SMEA

• • عدم همکاری برخی مدیران در زمینه جلسات طوفات مغزی برای تدوین و تعیین سازه های پرسشنامه دوم.

• • عدم آشنایی و اطلاع برخی از مدیران با تکنیک SWOT.

• • محدودیت در دسترسی به سایت های معتبرعلمی‌جهت دستیابی به اطلاعات کتابخانه ای.

۱-۱۱ تعریف مفهومی‌و عملیاتی متغیرها:
در ذیل به تعریف مفهومی‌و عملیاتی اصطلاحات
و واژگان می‌پردازیم
-SWOT: یک از ابزارهای برنامه ریزی استراتژیک محسوب می‌شود که برای ارزیابی قوت وضعف درونی یک سازمان، و فرصت تهدیدهای محیطی که یک سازمان با آن مواجه است به کار برده می‌شود (Humphrey 2005)
- نقطه قوت: عبارت است از شایستگی ممتازی که بوسیله آن سازمان می‌تواند در زمینه هایی مانند نوع منابع مالی، تصویر مثبت ذهنی میان خریداران، روابط مثبت با تامین کنندگان و مواردی از این دست نسبت به رقبا برتر باشد.
-نقطه ضعف : نوع محدودیت یا کمبود در منابع، مهارتها و امکانات و توانایی هایی است که بطور محسوس مانع عملکرد اثر بخش سازمان بشود عملکرد مدیریت نیز در تشدید نقاط ضعف موثر است (پیرس و رابینسون، ۱۳۸۹ ص ۳۰۷)
-فرصت : عبارت است ازیک موفقیت مطلوب عمده در محیط خارجی سازمان مانند شناخت بخشی از بازار که پیش از این فراموش شده بود. تغییر در وضعیت رقابت یا قوانین و بهبود در روابط یا خریداران فروشندگان (پیرس و رابینسون ۱۳۸۹ و ص ۳۰۹) در این تحقیق فرصت های شرکت ریسندگی خاور در پرسشنامه دوم براساس مولفه های باز شدن بازارهای خارجی، امکان تولید وفروش مشترک محصول با شرکت های بزرگ داخلی و خارجی و مشارکت با ایشان، تکنولوژی جدیدتوسط شرکت، امکان گسترش واحدهای تولیدی توسط شرکت، وجود پتانسیل های بالا در بازار داخل کشور و مشتریان بالقوه، اندازه گیری می‌شود (koo etal 2011)
-تهدید: یک تهدید موفقیت نامطلوبی در محیط خارجی سازمان است مانند قدرت چانه زنی خریداران یا تامین کنندگان کلیدی، تغییرات عمده و ناگهانی تکنولوژی و مواردی از این است که می‌توانند تهدید با تامین گنندگان کلیدی، تغییرات عمده و ناگهانی تکنولوژی و مواردی از این است که می‌توانند تهدید عمده ای در راه موفقیت سازمان باشند. (پیرس و رابینسون ۱۳۸۹، صص ۳۰۹ -۳۰۸)
دراین تحقیق تهدیدهای شرکت ریسندگی خاور براساس مولفه های، ارائه محصولات جدید توسط رقبا، استراتژی های جدید شرکت رقیب، تغییر ذایقه و نیاز مشتریان برای ایجاد تنوع بیشتر در رقبا استراتژی‎های جدید شرکت رقیب، تغییر ذائقه و نیاز مشتریان، برای ایجاد تنوع بیشتر در محصولات با توجه به نیاز بازار، دوره عمر رو به کاهش محصول، روبه کاهش بودن اعتماد مشتری، وجود موانع تجاری خارجی، رکود اقتصادی ، وجود تحریم های اقتصادی، وجود نیروهای متخصص در محیط خارج از شرکت، تغییرات نرخ ارز، نرخ تورم اندازه گیری می‌شود. (p80 koo etal, 2011 )
*FMEA : یک ابزار نظام یافته بر پایه کار گروهی است که در تعریف، شناسایی، پیشگیری، حذف یا کنترل حالات، علل و اثرات خطاهای بالقوه در یک سیستم خدماتی به کارگرفته می‌شود پیش از آنکه خدمات نهائی، به دست مشتری برسند. که با بهره گرفتن از فرمول زیر محاسبه میگردد(Koo etal 2011)

مرورمطالعات پیشین نشان داد که رابطه دو مقوله کیفیت زندگی و گرایشهای معنوی در جمعیت دانشجویی کمتر مورد بررسی قرار گرفته است، از این لحاظ به مطالعات قبلی خاصی نمی توان اشاره کرد، اما بررسی رابطه این دو مقوله در سایر جمعیتها، موارد مشابهی را نشان داد؛ بر این اساس، نتایج این پژوهش با نتایج مطالعات ویلیامز و استرن هال (۲۰۰۷) تروینو و همکاران (۲۰۰۷)، اسمیت و همکاران (۲۰۰۳) و همچنین مطالعات داخلی نظیر شریفی و همکاران (۱۳۸۷) و مشعوف (۱۳۷۳) هم خوانی دارد. این همخوانی، نشانگر آن است که گرایش های معنوی در مجموع به سبب تأثیری که هم بر باورها و سیستم شناختی فرد و هم بر فعالیتهای فرد به صورت مستقیم و غیرمستقیم می گذارد، به افزایش یا بهبود کیفیت زندگی منجر می شود. همانطور که می دانیم، باورها، اعتقادات و گرایشهای معنوی به واسطه نگرشی که در فرد برای زندگی ایجاد می کند، باعث ایجاد معنا در زندگی، هدفدار شدن زندگی فرد، ایجاد امید به زندگی و در مجموع افزایش رضایت از زندگی می شود که این مولفه ها در نهایت با ارتقا سطح کلی کیفیت زندگی می انجامد.

تأثیر گرایش‌های معنوی به واسطه فعالیت‌ها و عملکردهای معنوی هم از آن حیث می‌باشد که گرایشهای معنوی بالا باعث ایجاد حمایت اجتماعی بیشتر، مشارکت در فعالیت‌های سازمان یافته و سازمان نایافته معناگرا و همچنین تبعیت از اصول معنوی می شود که مستقیماً بر سبک زندگی افراد اثر می گذارد و این تأثیرگذاری، در جهت بهبود کیفیت زندگی فرد می باشد.
فرضیه دوم این پژوهش به بررسی رابطه ابعاد گرایشهای معنوی با کیفیت زندگی می پرداخت. نتایج نشان داد که بین ابعاد چهارگانه گرایشهای معنوی و کیفیت زندگی رابطه معناداری وجود دارد به گونه ای که می توان گفت با بالا رفتن میزان هرکدام از ابعاد مورد نظر میزان کیفیت زندگی نیز افزایش می یابد. ضرایب همبستگی برای رابطه بعد باورهای معنوی و کیفیت زندگی ۳۴۳/۰ برای رابطه بعد احساس معنویت و کیفیت زندگی ۳۸۶/۰ ، برای رابطه بعد خودشکوفایی معنوی و کیفیت زندگی ۵۳۰/۰ و برای رابطه بعد رفتارهای معنوی و کیفیت زندگی برابر با ۲۳۸/۰ می باشد.(در هر چهار رابطه۰۵/۰p<).
مرور مطالعات قبلی نشان می‌دهد که این مطالعات عمدتاً به بررسی رابطه بین کیفیت زندگی و معنویت در صورت کلی پرداخته اند و رابطه ابعاد یا مقوله‌های مختلف معنویت به صورت مشخص مورد بررسی قرار نگرفته است لذا مطالعه‌ای که به صورت مشخص (خاص) رابطه ابعاد گرایشهای معنوی با کیفیت زندگی را بررسی کرده باشد ملاحظه نشد با این حال این یافته‌ها با نتایج مطالعه تروینو و همکاران (۲۰۰۷) پاردینی و همکاران (۲۰۰۰) ماواتزکی و همکاران (۲۰۰۵) بریتبارت (۲۰۰۵) دانهور و همکاران (۲۰۰۹) روهین و همکاران (۲۰۱۰) و ادمونسون و همکاران (۲۰۰۸) همخوانی نشان می‌دهد. تمامی این مطالعات بر تأثیر گرایشهای معنوی به صورت کلی با کیفیت زندگی پرداخته‌اند. در مطالعه ادمونسون و همکاران به بررسی رابطه دو بعد وجودی و معنوی خوشبختی معنوی بر کیفیت زندگی پرداخته شده است. این مطالعه و مطالعات قبلی به نتیجه دست یافته اند که معنویت و مولفه‌های مرتبط با معنویت بر کیفیت زندگی تأثیر مثبت داشته و همبستگی مستقیمی بین این دو متغیر مشاهده می‌شود.
این همخوانی می تواند ناشی از تأثیرات کلی و جهان شمول یا عام گرایشهای معنوی بر کیفیت زندگی باشد به گونه‌ای که در مطالعات مختلف و جمعیت های مختلف و حتی با بهره گرفتن از ابزارهای مختلف نیز همین نتایج به دست آمده است.
به نظر می‌رسد که ابعاد مورد بررسی در این پژوهش از گرایشهای معنوی از این حیث با کیفیت زندگی رابطه دارند که از یک سو در بعد باورهای معنوی وجود اینگونه باورها باعث معنادهی به زندگی می‌شود کما اینکه به زندگی کلی فرد جهت بخشیده و زندگی وی را هدفمند می سازد و این معنادهی و هدفمندسازی زندگی مبتنی بر باورهای معنوی است که در مجموع کیفیت کلی زندگی فرد را ارتقاء می بخشد.
احساس معنویت نیز از یکسو به واسطه ایجاد احساس رضایت و آرامشی که در فرد به وجود می‌آورد و از سوی دیگر شاید به دلیل جهت دهی کلی به احساسات باعث بهبود کیفیت زندگی می شود، مثلاً گرایشهای معنوی از آن حیث که در فرد میل به کسب رضایت دیگران و شاد ساختن دیگران به واسطه کمک و همیاری با آنان ایجاد می‌کند یا به واسطه احساس شادی به تبع عملکردن مبتنی بر باورهای معناگرایانه، باعث ایجاد حالتی احساسی در فرد می‌شود که می‌توان بدان احساس رضایت یا احساس معنویت نام نهاد و این احساس، به واسطه تأثیری که بر سلامت جسمانی از یک سو و سلامت روان شناختی از سوی دیگر دارد باعث بهبود کیفیت زندگی در فرد می‌شود.
بررسی رابطه گرایشهای معنوی دانشجویان با بعد جسمانی کیفیت زندگی نشان داد رابطه معناداری بین این دو متغیر وجود دارد(ضریب همبستگی برابر با ۲۵۲/۰ و ۰۵/۰p<) به این معنا که با افزایش میزان گرایشهای معنوی، میزان کیفیت زندگی در بعد جسمانی نیز افزایش می‌یابد. در عین حال یافته‌ها نشان داد از بین ابعاد گرایشهای معنوی سه بعد باورهای معنوی، احساس معنویت و خودشکوفایی معنوی رابطه معناداری با بعد جسمانی کیفیت زندگی دارند. این همبستگی مستقیم معنادار نشان می دهد که با افزایش میزان گرایشهای معنوی در بعد باورهای معنوی، احساس معنویت و خودشکوفایی معنوی میزان کیفیت زندگی دانشجویان در بعد جسمانی افزایش می یابد. لیکن آنگونه که نتایج آزمون آماری برای بررسی رابطه بعد رفتارهای معنوی و بعد جسمانی کیفیت زندگی نشان داد بین این دو متغیر رابطه معناداری وجود ندارد(ضریب همبستگی برابر با ۰۹۰/۰ و ۰۵/۰p>).
در مورد رابطه بین گرایشهای معنوی و ابعاد مختلف آن با بعد جسمانی کیفیت زندگی مطالعات متعددی صورت گرفته است. این مطالعات عمدتاً پژوهش‌هایی می‌باشند که به بررسی تأثیر باورهای دینی مذهبی و معنویت بر سلامت جسمانی افراد خصوصاً در حوزه درمان بیماریهای جسمی پرداخته‌اند و عموماً بر تأثیر مثبت مقوله‌های مرتبط با معنویت و گرایشهای معنوی با بعد جسمانی کیفیت زندگی صحه می‌گذارد. از جمله این مطالعات می‌توان به ویلیامز و استرن هال (۲۰۰۷)، آدینگتون هال (۲۰۰۴)، کاکمن (۲۰۰۴)، بریت بارت (۲۰۰۵)، اویس و همکاران (۲۰۰۵)، لازاروس و فلکمن (۱۹۸۴)، لوین و همکاران (۲۰۰۹)، کانادا و همکاران (۲۰۰۸) و یوهانس و همکاران (۲۰۰۸)، جانستون و همکاران (۲۰۰۸) اشاره کرد.
عمده این مطالعات نشان دادند که گرایشهای معنوی به افراد بیمار در جهت مقابله با بیماری، کنترل علائم، کاهش درد، و افزایش امید به بهبودی کمک نموده است. همچنین این مطالعات اثبات نمودند استفاده از ابزارهای معنوی نظیر دعا در بهبود علائم و مقابله با بیماری جسمانی موثر بوده است. در واقع گرایشهای معنوی در مقابله با بیماریهای جسمانی از یک سو امید و ایمان را به فرد هدیه می کند از سوی دیگر سیستمهای حمایتی برای وی فراهم می آورد و علاوه بر آن در قالب اصول و باورهای دینی معنوی، دستوراتی را برای بهبود وضعیت جسمانی فراهم می کند، از جمله این دستورات می توان به منع مصرف مشروبات الکلی توسط رویکردها و ضوابط دینی در غالب ادیان اشاره کرد.
سوای از اینکه طبق یافته های علم پزشکی اثبات شده است که بسیاری از اصول و ضوابط، هنجارها و به طور کلی بایدها

خطوط سرویس دهی

شهرت

۳-۲-۲- تجزیه و تحلیل بازار
پایه و اساس تدوین برنامه بازاریابی، تجزیه و تحلیل بازار است. یک برنامه بازاریابی باید شامل شرح دقیقی از بخش های مختلف بازار باشد به ویژه بخشی از بازار که باید برآن تمرکز شود. ^[۳۰]پاسخ سازمان به این سوال که مصرف کنندگان و مشتریانشان چه کسانی هستند و چه خواسته ها و نیازهایی دارند، بسیار مهم است.
شما در چه بازاری فعالیت می کنید؟
تعریف بازار بطور صحیح به برنامه ریز در سنجش سهم و رشد بازار، درک خصوصیان مشتریان هدف، شناخت رقبای مربوط و تنظیم اهداف و استراتژی های بازاریابی کمک شایانی می نماید.^[۳۱]
مشتریان شما چه کسانی هستند؟
وضعیت مشتریان فعلی خود را به منظور شناسایی این که کدام بخش های بازار هستند و نیز شناسایی ویژگی های مشترک و الگوهای خرید آن ها تهیه کنید. چنین نیم رخی در بخش بندی بهتر بازار و استفاده از تاکتیک های مناسب بازاریابی به شما کمک می کند.
چه چیزی رفتار مشتری را برمی انگیزد؟
شناخت عواملی که واقعا مشتران را برمی انگیزانند بسیار حیاتی است چرا که منابع باید به فراهم آوردن منافعی بکار روند که برای مشتریان ارزشمند هستند بنابراین لزوم رویکرد بازاریابی به کسب و کار بدیهی است، چرا که مزایای ذیل را در بردارد:

شناسایی نیازها/انیگزه های مشتریان
استفاده از مهارت های شرکت برای تولید کالا یا خدمتی که آن نیازها را رفع میکند.
ترفیع مزایای محصولات به ان بخش از بازار که هدف شماست.
ارزش مشتریان شما چیست؟
همواره بخش هایی از بازار وجود دارند که کسب و کار عمده یک سازمان را میسازند. بر این اساس اثر پارتو یا قانون ۲۰،۸۰ نشان میدهد که کدام بخش یا گروه از بازار و چه گروه یا طبقه ای از مشتریان حجم بیشتری از فروش و کسب و کار سازمان را خلق می کنند تا سازمان متناسب با آن بیشترین و بهترین تلاش خود را دران حوزه متمرکز نماید.^[۳۲]
مدل آبشاری بازار می تواند به عنوان ابزاری برای تجزیه و تحلیل و اتخاذ یک استراتژی برای بازارها استفاده شود.بر مبنای پتانسیل بازار ابتدا باید تعیین شود که چه سهمی از بازار غیر قابل دسترس است. دسترسی ممکن است به دلیل انحصار های عطا شده از طرف دولت به رقبا یا به علت تایید نشدن گواهی نامه های محصول غیر ممکن شود.بازار باقیمانده قابل دسترس سپس به بازار خدمت داده شده و خدمت داده نشده تقسیم شود.بخش های بازار خدمت داده نشده برای تک تک کسب و کار ها وجود دارند به دلیل فقدان بازار آزاد ،کالاها و خدمات غیر قابل دسترس یا به علت نسبت قیمت/خدمت غیر رقابتی.
پتانسیل بازار (بازار کل)
بازار غیرقابل دسترس
پتانسیل فروش (بازار قابل تحقق)
بازار خدمت داده نشده
(همه رقبا)
حجم بازار خدمت داده شده (همه رقبا)
بازار خدمت داده نشده
(شرکت ما)
حجم فروش (شرکت ما)
پتانسیل
شکل ۶-۲- تجزیه وتحلیل پتانسیل بازار با بهره گرفتن از آبشار بازار
۳-۲- تعیین اهداف
اسکات هدف را این گونه تعریف میکند: اهداف بیان کننده منظور برنامه ریزی در طرح ها و برنامه ها هستند. آن ها در چارچوب فرایند برنامه ریزی تدوین شده، ایده های مبهم و تجربی را به منظور ها و نتایج مشخص تبدیل می کنند. هدف گذاری جز لاینفک یک برنامه ریزی است. اگرچه ممکن است اهداف به صورت ناآگاهنه تعریف شده باشند.
شکل ۷-۲- سلسه مراتب رسالت و اهداف را در یک شرکت تولیدی فرضی نشان میدهد. هدف گذاری انجام شده در سطح اول یا عالی تحت عنوان بیانیه رسالت سازمان، در سطح دوم یا واحد هایی فرعی کسب و کار استراتژیک تحیت عنوان اهداف اصلی ودرسطح سوم یعنی سطح وظیفه ای تحت عنوان اهداف بازاریابی نامیده می شود و درمرحله آخر خطی مشی ها و استراتژی هایی بازاریابی را تدوین میکند.

رسالت شرکت

افزایش بهره وری صنعت