› p

اول

هوش معنوی

۳۹۸/۰

۱۵/۰

۳/۱۹

۰۰۰۱/۰

۳۹۸/۰

۳/۴

۰۰۰۱/۰

دوم

هوش معنوی
سلامت روان

۴۴۴/۰

۱۹/۰

۵/۱۲

۰۰۰۱/۰

۳۲۱/۰
۲۱۲/۰-

۳/۳
۲/۲-

۰۰۱/۰
۰۲/۰

با توجه به جدول فوق می توان متوجه شد که رگرسیون بین هوش معنوی و سلامت روان با عملکرد تحصیلی تا دو گام پیش رفته است و داده های جدول فوق نشان می دهد که نسبت F و سطح معناداری آن در مرحله اول بیانگر اثر معنادار متغیر هوش معنوی در معادله رگرسیون است. در این مرحله اثر رگرسیون (۳/۱۹ F=) به دست آمده که در سطح معناداری (۰۰۰۱/۰) معنادار می باشد و ضریب تعیین محاسبه شده بر اساس این متغیر (۱۵/۰) است، یعنی این متغیر ۱۵ درصد واریانس متغیر عملکرد تحصیلی را پیش بینی می کند.
نسبت F و سطح معناداری آن در مرحله دوم بیانگر اثر معنادار متغیر هوش معنوی و سلامت روان در معادله رگرسیون است. در این مرحله اثر رگرسیون (۵/۱۲ F=) به دست آمده که در سطح معناداری (۰۰۰۱/۰) معنادار می باشد و ضریب تعیین محاسبه شده بر اساس این متغیر (۱۹/۰) است، یعنی این متغیرها ۱۹ درصد واریانس متغیر عملکرد تحصیلی را پیش بینی می کنند.با توجه به نتایج می توان متوجه شد که متغیر هوش معنوی نسبت به دیگر متغیر پیش بینی کننده قوی تری برای عملکرد تحصیلی می باشد.

فصل پنجم
بحث و نتیجه گیری:
خلاصه پژوهش
تحقیق حاضر با هدف بررسی رابطه هوش معنوی و سلامت روان با عملکرد تحصیلی دانش آموزان پسر هنرستانهای شهر مرودشت بوده جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان پسر هنرستان های شهر مرودشت که تعداد آنها در سال ۱۳۹۳ برابر با ۱۸۰۰ بوده و نمونه آماری بر اساس روش نمونه گیری خوشه ای ۱۵۰ نفر انتخاب شدند. روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی می باشد و برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه های هوش معنوی بدیع و همکاران (۱۳۸۹) و سلامت روان(GHQ) توسط گلدنبرگ (۱۹۷۲) و برای سنجش عملکرد تحصیلی از نمره معدل سه ماهه اول سال تحصیلی دانش آموزان استفاده شد و هر دو پرسشنامه از روایی و پایایی قابل قبولی برخوردار هستند. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از ضریب همبستگی پیرسون و روش تحلیل رگرسیون به روش گام به گام استفاده شده است. .که نتایج در زیر مورد بررسی قرار می گیرد .
بحث و نتیجه گیری
فرضیه اصلی:
بین سلامت روان و هوش معنوی با عملکرد تحصیلی رابطه معنادار وجود دارد
. همان گونه که در جدول جدول ۴-۴ مشاهده می شود مقادیر ضرایب همبستگی معنادار شدهاند، لذا بین سلامت روان با عملکرد تحصیلی رابطه معکوس و معنادار و بین هوش معنوی با عملکرد تحصیلی رابطه مستیقم و معناداری وجود دارد. این تحقیق با تحقیقات، حسن جعفری .(۱۳۹۳) همخوانی دارد.
فرضیه فرعی پنجم:
هوش معنوی و سلامت روان به طور معناداری قادر به پیش بینی عملکرد تحصیلی می باشند.
با توجه به جدول جدول ۴-۹ می توان متوجه شد که رگرسیون بین هوش معنوی و سلامت روان با عملکرد تحصیلی تا دو گام پیش رفته است و داده های جدول فوق نشان می دهد که این متغیرها ۱۹ درصد واریانس متغیر عملکرد تحصیلی را پیش بینی می کنند. با توجه به نتایج می توان متوجه شد که متغیر هوش معنوی نسبت به دیگر متغیر پیش بینی کننده قوی تری برای عملکرد تحصیلی می باشد. این تحقیق با تحقیقات، شراره خدابخشی(۱۳۹۳) همخوانی دارد.
در تبیین این دو فرضیه می توان گفت همه روزه شمار افرادی که باور دارند معنویت راه درمان روان و درماندگی روانی آنها می باشد و متخصصینی که برای درمان بیماریهای روانی و ارتقای بهداشت روان بر باورها و رفتارهای معنوی توجه دارند، افزوده می شود. همین امر باعث شده که سازمان بهداشت جهانی اخیرا انسان را موجودی زیستی روانی اجتماعی و معنوی تعریف کند. در راستای این جهت گیری معنوی و به موازات بررسی رابطه دین و معنویت و دیگر مولفه های روانشناختی مثل سلامت روان گروهی در صدد تعریف مفاهیمی جدید در ارتباط با دین و معنویت بوده اند. برای مثال مفاهیم سلامت معنوی، بهزیستی معنوی و … در آستانه ی هزاره ی سوم به ادبیات آکادمیک روانشناسی اضافه شده اند. با پیشرفت صنعت و فنآوری جدید و مشکلات مربوط به آن، اختلالات و بیماریهای روانی همانند مشکلات جسمانی افزایش چشمگیری یافته اند. اخیرا روانشناسان سازهای را به عنوان عامل مهم تاثیرگذار بر سلامت روان به نام هوش معنوی معرفی کرده اند که توجه و علاقه ی جهانی را برانگیخته است. هوش معنوی بیانگر مجموعه ای از تواناییها و ظرفیتها ومنابع معنوی است که کاربست آنها موجب افزایش انطباق پذیری و در نتیجه سلامت روان افراد می شود. با توجه به اینکه هوش معنوی یک سازه ی جدید است تحقیقات تجربی موجود در این زمینه اندک می باشد. فشارها و تنشها ممکن است به خودی خود باعث اضطراب نشوند بلکه تعامل بین فشارهای مختلف و نحوه ی ادراک فرد از محیط و واکنش وی به آنها است که می تواند سلامت روانی فرد را به خطر بیاندازد. بنا بر این آسیب پذیری در مقابل تنش و مشکلات مختلف باعث ابتلا به انواع مشکلات روانشناختی و درهم ریختن سلامت روان میگردد هوش معنوی باعث میشود تا از اطلاعات معنوی در حل مشکلات روزانه استفاده شود و در نتیجه باعث سازگاری فرد میشود. از دیدگاه واگان هوش معنوی یکپارچهکنندهی زندگی درونی و معنوی با زندگی بیرونی و محیط کار است و داده های تحقیق حاضر نیز تاییدکنندهی رابطه هوش معنوی و کاهش مشکلات و مسایل بیرونی و اجتماعی است و میتوان گفت که هوش معنوی مکانیسمی است که توسط آن کیفیت زندگی افراد، بهبود  می یابد. شناسایی انتخابهایی که در بهزیستی روانشناختی و رشد سلامتی کل بشر نقش دارند، امری لازم است.
فرضیه فرعی اول:
بین ابعاد سلامت روان با عملکرد تحصیلی رابطه وجود دارد.
همان گونه که در جدول جدول ۴-۵ مشاهده می شود مقادیر ضرایب همبستگی معنادار شدهاند، لذا بین مولفه های نشانه های جسمانی، اضطراب و افسردگی با عملکرد تحصیلی رابطه معکوس و معناداری وجود دارد.
فرضیه فرعی سوم:
ابعاد سلامت روان به طور معناداری قادر به پیش بینی عملکرد تحصیلی می باشند.
با توجه به جدول جدول ۴-۷ می توان متوجه شد که رگرسیون بین ابعاد سلامت روان با عملکرد تحصیلی تا یک گام پیش رفته است و داده های جدول فوق نشان می دهد که این متغیر ۱۴ درصد واریانس متغیر عملکرد تحصیلی را پیش بینی می کند. با توجه به نتایج می توان متوجه شد که متغیر افسردگی نسبت به دیگر متغیرها پیش بینی کننده قوی تری برای عملکرد تحصیلی می باشد.
در تبیین این دو فرضیه می توان گفت: استرس و اضطراب یکی از عواطفی است که برای حفظ بقای جانداران لازم است؛ یعنی باعث می شود هوشیار و گوش به زنگ باشند تا بتوانند از خطرات محیط اجتناب کنند. بسیاری از رفتارهای خطرجویانه مثل رانندگی های پرسرعت، پرش از ارتفاع، موج سواری، پرواز با کایت ممکن است تا حدی به دلیل کم بودن اضطراب در فرد باشد. در شرایطی که محیط زندگی امن است، مثل زندگی امروز ما که در خانه ی امنی در شهر یا روستا، زندگی می کنیم و خطرات محیطی مثل حمله جانوران تهدیدمان نمی کند، اضطراب برای حفظ عملکرد روزانه مثل بیدار شدن از خواب برای رفتن به مدرسه یا سرکار، تنظیم وقت برای قرارهای کاری، به موقع رسیدن به اتوبوس یا هواپیما و نیز افزایش انرژی جهت انجام تکالیف، پروژه ها و … لازم است؛ بنابراین برای آنکه فرد رفتارهای مناسب را برای درس خواندن داشته باشد لازم است اضطراب متناسبی داشته باشد تا سر وقت از خواب بیدار شود، وقت برای انجام تکالیف بگذارد و با بی خیالی دنبال کارهای دیگر نرود و شب هم تا وقتی تکالیف را انجام نداد، نخوابد. وقتی انسان در حد طبیعی اضطراب دارد، خون رسانی و فعالیت مناطق خاصی از مغز که با توجه، تمرکز و یادگیری ارتباط دارد بیشتر و بهتر می شود، اما وقتی اضطراب شدید و نامتناسب باشد، تأثیر بسیار بدی بر عملکرد تحصیلی او می گذارد؛ یعنی موقع یادگیری، توجه و تمرکز ندارد، بیقرار است، نمی تواند تکالیف را شروع کند یا به پایان برساند، توانایی او در فراخواندن مطالب از حافظه و استفاده از آن ها موقع آزمون و امتحان کاهش می یابد، شب ها نمی تواند خوب بخوابد و همین بی خوابی توجه و تمرکز او را پایین می آورد.همچنین نتایج این تحقیق نشان داد که با کاهش ،اختلال خواب و اضطراب، معدل دانش آموزان به عنوان شاخص پیشرفت تحصیلی بیش تر می شود که با مطالعه دلیر و همکاران، مطالعه رفعتی و همکاران و مطالعه.خاقانی زاده وهمکاران همخوانی دارد و مطالعات نشان می دهند که نوجوانان فشار های روانی خود را به شکل شکایات جسمی نشان می دهند. علایم اضطراب با تخریب حافظه و عملکرد شناختی فرد همراه است که آن نیز به نوبه خود می تواند منجر به کاهش عملکرد تحصیلی دانش آموز شود
فرضیه فرعی دوم:
بین ابعاد هوش معنوی با عملکرد تحصیلی رابطه وجود دارد.
همان گونه که در جدول جدول ۴-۶ مشاهده می شود مقادیر ضرایب همبستگی معنادار شدهاند، لذا بین مولفه های تفکر کلی و بعد اعتقادی و پرداختن به سجایای اخلاقی با عملکرد تحصیلی رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد.
فرضیه فرعی چهارم:
ابعاد هوش معنوی به طور معناداری قادر به پیش بینی عملکرد تحصیلی می باشند.
با توجه به جدول جدول ۴-۸ می توان متوجه شد که رگرسیون بین ابعاد هوش معنوی با عملکرد تحصیلی تا یک گام پیش رفته است و داده های جدول فوق نشان می دهد که این متغیر ۱۷ درصد واریانس متغیر عملکرد تحصیلی را پیش بینی می کند. با توجه به نتایج می توان متوجه شد که متغیر تفکر کلی و بعد اعتقادی نسبت به دیگر متغیرها پیش بینی کننده قوی تری برای عملکرد تحصیلی می باشد.
آموزش و پرورش ، به عنوان اولین مرحله از آموزش همگانی نقش و رسالتی عظیم در پرورش و شکوفایی استعداد و قابلیت های بالقوه دانش آموزان بر عهده دارد. همچنین، این دوره به لحاظ تاثیر بر کسب مهارت های فردی، اجتماعی و فرهنگی دانش آموزان در مرحله ها بعدی و ایجاد پایه و اساسی استوار در توسعه و پیشرفت کشور از اهمیت بالایی برخوردار است و بی شک دوره متوسطه(هنرستان) از حساس ترین و مهمترین مقطع های تحصیلی در نظام آموزش و پرورش رسمی هر کشوری محسوب میشود. در این فرایند معلمان به عنوان عامل اصلی نظام آموزشی محسوب میشوند که نقشی اساسی در تسهیل فرایند یاددهی و یادگیری و عملکرد تحصیلی دانش آموزان و پیشبرد تحقق هدفها و رسالتهای نظام آموزشی و اثربخشی آن ایفا میکنند. بنابراین، هر چه معلمان از قابلیت و توانایی بالاتری برخوردار باشند بهتر میتوانند نظام آموزشی را در رسیدن به هدفهای والای خود یاری داده و کارآمدی و اثر بخشی نظام آموزشی را تامین کنند. بدین جهت لازم است تا به قابلیت حرفهای معلمان به عنوان اساسی ترین و مهم ترین عنصر موفقیت دانش آموزان و دست یابی نظام آموزشی به هدف های خود توجه کرد.

بند اول - مدارک لازم
۱- شناسنامه و گواهی فوت متوفی
پس از فوت متوفی مراتب توسط اداره ثبت احوال ثبت گردیده و شناسنامه فوت شده باطل و گواهی فوت صادر می گردد. ارائه اصل گواهی فوت و کپی برابر اصل شده آن به ضمیمه در خواست الزامی است .
۲- استشهادیه محضری
اسامی کلیه وراث باید در فرم مخصوصی که توسط دادگستری در اختیار متقاضیان قرار می گیرد نوشته و توسط ۲ نفر از اشخاصی که وراث و متوفی را می شناسند در یکی از دفاتر اسناد رسمی امضاء شده و امضاء آن ها نیز توسط دفاتر اسناد رسمی گواهی شود.
۳-رسید گواهی مالیاتی (مالیات بر ارث)
وراث باید پس از فوت متوفی لیست کلیه اموال و داراییهای منقول و غیر منقول متوفی را به اداره دارایی حوزه محل سکونت متوفی ارائه نمایند و رسید آن را در یافت داشته و به همراه تقاضای گواهی انحصار وراثت به دادگاه تقدیم نمایند.
۴-کپی برابر اصل شده شناسنامه وراث
متقاضی انحصار وراثت باید علاوه بر شناسنامه خود کپی برابر اصل شده شناسنامه سایر وراث را نیز تهیه و به دادگاه تقدیم نماید ارائه اصل شناسنامه ها جهت ملاحظه توسط مدیر دفتر دادگاه الزامی است .
۵-دادخواست
پس از تهیه مدارک فوق الذکر متقاضی باید داد خواستی به خواسته صدور گواهی انحصار وراثت تنظیم و همراه مدارک یاد شده به دادگاه ارائه نماید. جهت اطلاع از نحوه تنظیم دادخواست مربوطه می توانید به قسمت (نحوه تنظیم دادخواست) سایت وکالت مراجعه نمایید. دادخواست را به کدام دادگاه ارائه نماییم؟
مطابق ماده ۲۰ ق.آ.د.م دعاوی راجع به ترکه متوفی در دادگاه محلی که آخرین اقامتگاه متوفی در ایران آن محل بوده و اگر آخرین اقامتگاه متوفی معلوم نباشد رسیدگی در صلاحیت دادگاهی است که آخرین محل سکونت متوفی در ایران در حوزه آن بوده است، بنابراین دادگاه صالح جهت تقدیم دادخواست انحصار وراثت دادگاهی است که آخرین محل سکونت متوفی بوده است.

بند دوم – اشخاص صلاحیت دار برای ارائه دادخواست انحصار وراثت
وراث متوفی و اشخاص ذی نفع (هر شخصی که منفعتی در اموال متوفی دارد) می توانند از دادگاه تقاضای صدور گواهی انحصار وراثت نمایند؛ نکته قابل توجه این که چنان چه وراث و یا اشخاص ذی نفع متعدد باشند نیازی به در خواست همگی آن ها نیست و اقدام یک نفر از افراد مذ کور برای امضاء و ارائه دادخواست، کافی است.
بند سوم- تشریفات دادرسی پس از تقدیم دادخواست
دادگاه پس از ملاحظه اسناد و مدارک مربوطه، با هزینه متقاضی در خواست او را یک نوبت در یکی از روزنامه های کثیر الانتشار یا محلی آگهی می نماید. پس از گذشت یک ماه از تاریخ نشر آگهی در صورتی که کسی به آن اعتراض ننماید، بدون تشکیل جلسه رسیدگی و دعوت از وراث گواهی انحصار وراثت که بیانگر مشخصات و تعداد وراث و نسبت آن ها با متوفی و سهم ایشان از ما ترک است صادر می نماید. در صورتی که پس از نشر آگهی کسی به مفاد دادخواست معترض باشد و اعتراض خویش را تقدیم دادگاه نماید دادگاه جلسه ای راجهت رسیدگی تعیین نموده و به متقاضی و معترض ابلاغ می نماید پس از رسیدگی حکم مقتضی صادر می نماید که قابل تجدید نظر خواهد بود.
* در صورتی که در زمان فوت، نطفه ای منعقد شده باشد، جنین نیز جزء وراث قرارمی گیرد و باید در دادخواست مربوطه قید شود.
* در صورتی که برای محجور قیم مشخص نشده باشد دادستان می تواند به در خواست گواهی انحصار وراث اعتراض نماید.
* در مورد وراث روستاییان در صورتی که بهای ترکه بیش از ده میلیون ریال باشد آگهی برای یک بار ودر یک روز در معابر و اماکن عمومی روستای محل اقامت متوفی نصب خواهد شد و نیازی به نشر آگهی در جراید نیست.
* در صورتی که متقاضی نام یک یا چند تن از وراث را در دادخواست اعلام ننماید .عمل وی در حکم کلاهبرداری بوده با شکایت ایشان قابل تعقیب و مجازات خواهد بود.^[۶۷]
گفتار چهارم -ورشکستگی
امضا کنندگان چک اعم از صادر کننده و ظهر نویس، در برابر دارنده سند مسئولیت تضامنی دارند در نتیجه دارنده چک می تواند در صورتی که چک بی محل باشد یا بانک محال علیه به دلیل ورشکسستگی قادر به پرداخت آن نباشد، به هر یک از مسئولان چک یا همه آن ها مراجعه کند، البته برای برخورداری از این حق باید مقررات قانونی رعایت شود.
در صورتی که ذی نفع سند تجاری ورشکسته شود و متعهد یا متعهدین سند تجاری از جمله طلبکاران یا بدهکاران ورشکسته نباشد تنها حلقه ورشکسته به عنوان ذینفع سند تجاری و متعهد یا متعهدان آن یک سند تجاری است که ورشکستگی تاجر هیچ کدام از قواعد واصول حاکم بر اسناد تجاری را تغییر نخواهد داد و همانند سایر حالات عادی مدیر تصفیه خواهد توانست سند تجاری را به جریان انداخته و از تمام ضمانت اجراهای آن برخوردار گردد، اما باید دانست که مدیر تصفیه در راه وصول این گونه اسناد فقط به آن حقوقی می تواند تمسک بجوید که ورشکسته می توانست به طور مثال هر گاه ظهر نویسی در مقابل ورشکسته حق رجوع به خود را ساقط نموده باشد مدیر تصفیه نیز تنها در حدود شرط حق رجوع به روی را خواهد داشت همان طور که اگر این سند مشمول مرور زمان شده باشد غیر قابل ترتیب اثر خواهد بود .
در صورتی دارنده ذی نفع سند تجاری تاجری ورشکسته باشد اجازه پذیرش تهاتر امکان پذیر نخواهد بود و در واقع در دعاوی ورشکستگی هر مدیونی به ورشکسته باید تمام دین خود را بدون امکان هیچ دفاعی به طور کامل بپردازد، اما هر طلبکاری تنها به سهم غرمایی طرفه ای خواهد برد.^[۶۸]
متأسفانه در خصوص ورشکستگی دارنده سند تجاری، قانونگذار توجه چندانی نداشته است، تنها حمایت قانونگذار در صورت ورشکستگی چند تن از مسوولان (به موجب ماده ۲۵۱ق.ت)، مسئولیت تضامنی مسوولان سند تجاری است. قانونگذار حق رجحانی برای دارنده در نظر نگرفته است (مستنبط از ماده ۲۵۱ ق.ت)^[۶۹]
نتیجه گیری فصل دوم
با توجه به ماده ۵۲ کنوانسیون UNCITRL آمده است ” هنگامی که براتگیر فوت کرده یا به علت عدم توانایی پرداخت از مداخله در اموال خود ممنوع شده باشد، یا این که نامبرده اهلیت انجام تعهد را نداشته و یا شخص صوری باشد، در این موارد دارنده برات یا سفته از ارائه اختیاری یا اجباری سند جهت قبولی معاف است. از سوی دیگرمطابق ماده ۵۵ کنوانسیون UNCITRL، اگر براتگیر یا قبول کننده یا متعد فوت نماید، ارائه باید به شخصی که مطابق یا قانون قابل اجرا وراث آن ها محسوب می گردد و یا به شخصی که مدیریت ماترک را به عهده دارد صورت بگیرد.
لازم به ذکر است اهلیت شخص برای تعهدات در برات یا سفته طبق قانون کشور متبوع او معین خواهد شد، اگر قانون کشور متبوع او قانون کشور دیگری را در موضوع صالح بداند، قانون اخیر مورد اجرا خواهد گرفت.
وکیل در ظهرنویسی برای وکالت، واسطه وصول و ایصال وجه برات است که باید برات را به رؤیت براتگیر برساند و اگر نکول کرد اعتراض نامه (واخواست) برای وی بفرستد (واخواست کند) و سپس برای وصول آن به ظهرنویس ها و صادر کننده مراجعه نماید و درصورت قبولی وجه آن را تحویل گیرد و در هر صورت حق اقامه دعوی برای وصول وجه برات را دارد و چون خود مالک برات نیست؛ نتیجه آن را به موکل تسلیم نماید و در هر لحظه که از طرف دارنده اصلی برات از وکالت عزل شد اقدام خود را متوقف کرده و برات را به ظهرنویس توکیلی رد نماید.
فوت براتگیر (محال علیه) یا ورشکستگی از یا اعتراض نکول دارنده برات را از اعتراض عدم تأدیه مستغنی نمی نماید و چنان چه قبول کننده برات قبل از سررسید ورشکسته شود حق اعتراض برای دارنده باقی خواهد ماند.
بعد از فوت متعهد سفته و قبل از رسیدن اجل مقرر اعتراض عدم تأدیه ازتاریخ فوت به عمل نمی‌آید و ماده ۲۳۱ ق.ا.ح هم که حکم بحال شدن دیون موجل‌متوفی نموده در حقیقت امتیازی است که قانون در مقام تعیین تکلیف ترکه برای طلبکاران درصورت فوت متعهد شناخته است و استفاده یا عدم استفاده از این حق در اختیار دارنده سفته‌بوده و تأثیری در سررسید و ضمانت ظهرنویس ها و سایر مقررات مربوط به سفته ندارد.
فصل سوم
تأثیر فوت در امضاء کنندگان چک و آرای محاکم
مقدمه
“چک سندی است به منظور پرداخت مبلغ معینی که در حساب صادر کننده موجود است و بر روی بانک کشیده می شود تا در وجه یا به حواله کرد دارنده یا حامل پرداخت گردد." ^[۷۰]
در تنظیم سند تجاری چک سه نفر نقش دارند: صادر کننده و دارنده و پرداخت کننده.(بانک محال علیه) هم چنین مقررات ضمانت، ظهرنویسی و اعتراض در چک و برات مشابه هم است، برای همین در برخی کشورها چک را براتی می دانند که به عهده بانک صادر می شود و به محض رویت قابل پرداخت است.^[۷۱]
چک در حکم اسناد لازم الاجرا است و در صورت برگشت آن دارنده می تواند از طریق اجرای اسناد رسمی بر علیه صادر کننده اقدام نماید.
مبحث اول- شرایط شکلی و ماهیت حقوقی چک
گفتار اول- شرایط شکلی
ماده ۱ کنوانسیون ژنو می گوید که چک باید شامل موارد زیر باشد:
-قید کلمه چک در متن آن و به زبانی که سند به آن نوشته می شود.
-تعهد بدون قید و شرط پرداخت مبلغ معین.
-نام کسی که باید وجه چک را بپردازد. (محال علیه)
-قید مکانی که پرداخت باید در آن جا صادر شده است.
-امضا کسی که چک را صادر نموده است. (محیل)
در حقوق ایران قانونگذار شرایطی شکلی چک را در مواد ۳۱۱ و ۳۱۲ ق.ت و مواد ۲ و ۱۲ ق.ص.چ پیش بینی نموده است. به موجب ماده ۳۱۱ ق.ت.ا در چک باید محل و تاریخ صدور قید شده و به امضا صادر کننده نیز برسد. ملاحضه می شود که قانونگذار قید کلمه چک را بر خلاف بند ۱ ماده ۱ کنوانسیون ژنو بر روی ورقه چک الزامی ندانسته است، هر چند که در چک های صادره بر روی بانک عملاً کلمه چک قید می گردد. به نظر می رسد که ماده مزبور بر اساس کنوانسیون ژنو اصلاح گردد. ^[۷۲]
از سوی دیگر به موجب ماده ۳۱۲ ق.ت.ا چک ممکن است در وجه حامل یا شخص معین یا به حواله کرد او صادر گردد و نیز ممکن است چک به صرف امضاء دارنده در ظهر آن به دیگری منتقل شود. حال این سؤال مطرح می شود که ایا چک ممکن است به حواله کرد خود صاحب حساب صادر گردد یا خیر؟ قانون تجارت ایران در این زمینه سکوت اختیار نموده است ولی در عمل صاحب حساب می تواند چک را به نام خود کشیده و وجه آن را وصول نماید. به نظر می رسد که ماده ۳۱۲ ق.ت.ا بر اساس ماده ۶ کنوانسیون ژنو که می گوید: “چک ممکن است در وجه خود صادر کننده کشیده شود” اصلاح گردد. البته به زعم دکتر عرفانی تذکر این نکته ضروری است که در چک می توان مندجات اختیاری علاوه بر رعایت شرایط الزامی شکلی از قبیل تعیین نرخ بهره (در بازگانی بین المللی) تعیین ضامن پرداخت وجه چک و تحقق شرطی یا تضمین حسن انجام معامله (بندهای ۲و۳ ماده قانون صدور چک) را قید نمود. ^[۷۳]
گفتار دوم- ماهیت حقوقی چک
ماهیت حقوقی چک به هنگام تنظیم کنوانسیون ژنو به وسیله حقوقدانان مورد بحث قرار گرفته است و همانند برات اعتقاد بر این بوده که هیچ یک از عقود مدنی مانند عقد ودیعه، قرض، وکالت، حواله نمی تواند به تنهایی ماهیت حقوقی چک را تشکیل دهد و تنها قرارداد خاصی باید بانک و مشتری تنظیم گردد و حقوق دارنده چک به طور مستقل مورد شناسایی قرار گیرد.^[۷۴]
از طرف دیگر حقوق مبادله ای نیز که شامل خصوصیاتی از قبیل تجارتی بودن سند و مسؤلیت تضامنی امضاکنندگان و اصل غیر قابل استناد بودن ایرادات در مقابل دارنده با حسن نیت و غیر قابل تمدید بودن سررسید سند توسط دادگاه و بالاخره حق استفاده از مرور زمان کوتاه مدت و یک طرفه بودن هر یک از امضاکنندگان است، در چک نیز مانند برات مورد شناسایی قرار گرفته است. تذکر این نکاته ضروری است که در صدور چک نیز مانند برات و سفته باید شرایط اساسی صحت معاملات که شامل اهلیت، رضایت، مشروعیت جهت و علت تعهد است، رعایت گردد. به موجب ماده ۱۰ کنوانسیون ژنو در صورتی که چکی توسط شخص فاقد اهلیت امضا گردد یا این که چک متضمن امضا مجعول یا امضا شخص موهوم یا نماینده فاقد اختیار باشد مسؤلیت سایر اشخاص امضا کننده چک به قوت خود باقی خواهد بود. در حقوق ایران به موجب ماده ۳۱۴ ق.ت صدور چک از طرف غیر تاجر ذاتاً عمل تجارتی محسوب نمی شود مگر آن که چک بین تجار یا در روابط تجاری آن ها صادر شده باشد. ^[۷۵]

درصد خرید صورت گرفته توسط مشتری در یک دسته خاص از محصولات از یک فروشنده خاص^[۷۸][۸۱].
در تعدادی از مطالعات، از عنوان “وفاداری رفتاری^[۷۹]” بجای “سهم کیف پول” استفاده می­ شود[۸۲]. روش محاسبه SW در رابطه ۲-۲ نشان داده شده است.

همان‌گونه که از رابطه ۲-۲ مشخص است، صورت کسر میزان خرید صورت گرفته توسط مشتری از شرکت یا برند موردنظر و مخرج آن همان معیار SOW است[۷۹].
مفهوم وفاداری رفتاری (SW) با توجه به اهمیت فوق­العاده­ای که دارد در مطالعات بسیاری مورد بررسی قرار گرفته است. در ادامه به بررسی تعدادی از این مطالعات پرداخته شده است.
در سال ۲۰۱۰، کیم^[۸۰] و همکاران به بررسی رابطه بین وفاداری احساسی و تأثیر آن بر SW مشتریان پرداختند[۸۳]. آن‌ ها با بررسی ۶۰۴ نفر از مشتریان یک خرده­فروشی در آمریکا به این نتیجه رسیدند که وفاداری رفتاری مشتری تأثیر بسزایی در افزایش SW وی دارد. کیم و همکاران با بررسی ارتباط بین وفاداری رفتاری و SW مشتریان به این نتیجه رسیدند که این ارتباط تحت تأثیر عوامل مختلفی نظیر سطح تحصیلات مشتری، مدت ارتباط مشتری با شرکت و نوع محصول خریداری شده می­باشد.
در مطالعه­ دیگری که در سال ۲۰۰۸ توسط اِمین^[۸۱] و همکاران انجام گردید[۸۲]، تأثیر جنسیت افراد در افزایش SW مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می­دهد که برای مشتریان مؤنث، کیفیت تعاملات تأثیر بسزایی در افزایش SW آن‌ ها دارا می­باشد؛ اما در مشتریان مذکر، کیفیت کالا اهمیت بیشتری نسبت به کیفیت تعاملات دارد. اِمین و همکاران بیان می­ کنند که، شناسایی این عوامل و بکارگیری آن‌ ها توسط فروشندگان می ­تواند تأثیر بسزایی در افزایش سودآوری آن‌ ها داشته باشد.

در سال ۲۰۱۳، کارلوس^[۸۲] و همکاران به بررسی تأثیر برند^[۸۳] بر SW پرداختند[۸۴]. آن‌ ها نشان دادند که برندهای بین ­المللی می ­تواند تأثیر قابل توجهی بر SW مشتریان داشته باشد؛ البته به شرطی که برندها به‌طور مناسب انتخاب شده باشند.
هر یک از دو معیار SW و SOW دارای نقایصی بوده که سبب می­ شود استفاده تنها از آن‌ ها نتایج باکیفیتی تولید نکنند. ازاین‌رو، معمولاً، از این دو معیار در کنار هم استفاده می­ کنند. استفاده از دو معیار SOW و SW در کنار هم موجب درک بهتر وضعیت مشتریان می­ شود. . در [۷۹] راهکارهایی برای استفاده از این دو معیار برای شناسایی مشتریان وفادار بیان‌شده است. این راهکار در شکل۲- ۱۵ نشان داده شده است.

با توجه به شکل۲- ۱۵، بهترین دسته از مشتریان، مشتریانی هستند که هم SOW و هم SW آن‌ ها زیاد باشد. این مشتریان، مشتریانی هستند که حجم خرید آن‌ ها در یک محصول خاص بالا بوده و درصد بالایی از خرید خود را نیز را از شرکت/برند موردنظر خریداری می­ کنند؛ در اینصورت می­توان اظهار داشت که این دسته همان مشتریان باارزشی بوده که شرکت بایستی تلاش خود را برای حفظ آنان بکار گیرد. در مقابل، مشتریانی که SOW و SW پایینی دارند، قرار دارند که به دلیل پایین بودن این دو معیار در این دسته، شرکت برنامه و استراتژی خاصی برای آن‌ ها در نظر نمی­گیرد. دسته سوم از مشتریان، مشتریان با SOW بالا و SW کم می­باشند. این دسته از مشتریان هدف اصلی شرکت در فرایند جذب می­باشند. این مشتریان، مشتریان بالقوه­ای می­باشند که احتمالاً با شرکت/برند موردنظر آشنایی نداشته و به همین دلیل سهم شرکت از سودآوری آن‌ ها ناچیز است. استراتژی­ های اصلی در برخورد با این دسته از مشتریان، فروش متقاطع و فروش بیشتر است. دسته آخر مشتریان، مشتریان با SOW کم و SW بالا می­باشند که علیرغم وفادار بودن به شرکت/برند موردنظر ولی از پتانسیل خرید کمی برخوردار هستند. شرکت­ها ضمن تلاش در جهت حفظ مشتریان این دسته و جلوگیری از رویگردانی آن‌ ها بایستی برای آن‌ ها نیاز تراشی کنند. منظور از “نیاز تراشی” ایجاد حس نیاز به محصولات/خدمات در مشتری از طریق تبلیغات است.

ارزش گذشته مشتری(PCV)

در این مدل، ارزش مشتری بر اساس میزان مشارکت گذشته وی در سودآوری شرکت تعیین می­ شود. ازآنجاکه دریافت خدمات در دوره­ های زمانی مختلف و با هزینه­ های مختلف بوده است، لذا بایستی میزان درآمدهای حاصل از هر مشتری به زمان حال آورده شده(شکل۲- ۱۶) و سپس بر اساس ارزش فعلی مشتریان دسته­بندی شوند. مبنای عملکرد این روش آنست که عملکرد گذشته­ی مشری را ملاکی بر سطح سودآوری آتی وی در نظر می­گیرد. روش محاسبه ^[۸۴]PCV در رابطه ۲-۳ نشان داده شده است.

در رابطه ۲-۳، i اندیس نمایشگر مشتری، r نرخ تورم سالیانه، N تعداد دوره­ های زمانی از قبل تا حال است و سهم ناخالص شرکت از تراکنش i است.

مشکل روش PCV آنست که تصمیم مشتری به فعال ماندن در آینده و هزینه مورد انتظار نگهداری مشتری در آینده را در نظر نگرفته است[۷۹].

مدل RFM

مدل تعیین ارزش RFM، یکی از رایج­ترین و محبوب­ترین مدل­های تعیین ارزش و وفاداری مشتریان است که اولین بار توسط هوگز^[۸۵] [۸۵]، ارائه‌شده است. این مدل استراتژیک برای تعیین ارزش مشتریان از ترکیب ۳ فاکتور تازگی^[۸۶]، فرکانس^[۸۷] و مقدار پولی^[۸۸] استفاده می­ کند. متغیر تازگی اشاره به مدت زمان سپری‌شده از آن آخرین خرید مشتری دارد. متغیر فرکانس بیان‌کننده میزان تعاملات مشتری با شرکت در یک دوره زمانی خاص است و متغیر مقدار پولی میزان پول خرج شده توسط مشتری در طول یک دوره زمانی مشخص است[۸۶].
هدف اصلی مدل RFM، دسته­بندی مشتریان بر اساس ارزش R، F و M آن­هاست. برای دستیابی به این هدف، سه روش مختلف در مطالعات اخیر مورد استفاده قرار گرفته است[۸۷]. در ادامه این روش­ها مورد بررسی قرار گرفته است.
در روش اول، ابتدا متغیر R بصورت صعودی و متغیرهای F و M بصورت نزولی مرتب می­شوند و سپس به هر مشتری یک رتبه تخصیص داده می­ شود. در این روش ابتدا مشتریان بر اساس تازگی خرید و بصورت صعودی مرتب می­شوند و سپس کل مشتریان به ۵ دسته یکسان تقسیم ­بندی می­شوند. سپس به هر یک از دسته­های ایجاد شده یک شماره از ۱ تا ۵ اختصاص می­یابد(۱: مشتریان با کمترین مقدار R 5: مشتریان با بیشترین مقدار R). همین روند برای سایر متغیرها(F و M) نیز انجام می­ شود. در انتها هر یک از مشتریان دارای یک کد ۳ رقمی بوده که ارزش آن‌ ها را در مقایسه با سایر مشتریان نشان می­دهد. مشکل این روش عدم امکان تولید تعداد مشتریان برابر در هر دسته است که این محدودیت ریشه در وابسته بودن متغیرها به هم دارد[۱۰]. نکته حائز اهمیت در این روش، ترتیب انتخاب متغیرهاست. تقدم هر یک از متغیرهای R، F و M در صنایع مختلف، متفاوت می­باشد. یکی از روش­های معتبر در تعیین اولویت متغیرها، استفاده از میزان افت نرخ پاسخ­دهی مشتریان است. برای تعیین میزان افت نرخ پاسخگویی می­توان پس از تعیین کد مشتریان در هر دسته(اختصاص کد ۱ تا ۵) درصد مشتریان در هر دسته را تعیین کرده و نمودار آن را ترسیم نمود. سپس با در نظر گرفتن شیب هر یک از نمودارها، متغیرها را بر اساس شیب نمودارهایشان بصورت نزولی مرتب کرده و فرایند دسته­بندی را انجام داد[۱۰]. علت استفاده ازاین‌روش آنست که هر چه شیب نمودار بیشتر باشد، جداسازی مشتریان باکیفیت بالـاتری انجـام مـی­شود. بـا توجه به شکل۲- ۱۷، تـرتیب دسته­بندی مشتریـان بر اساس R و F و M است(R≻F≻M).

FCF: جریان های نقد آزاد ، INC: سود عملیاتی قبل از کسر هزینه استهلاک
TAX: مالیات بر درآمد ، INTEXP: هزینه ی بهره
CSDIV: سود پرداختی به سهامداران عادی
TA _it-1: جمع ارزش دفتری دارایی ها در ابتدای سال مالی
شیوه اندازه گیری فرصتهای رشد
به منظور اندازه گیری فرصتهای رشد از نسبت ارزش بازار هر سهم به ارزش دفتری آن استفاده شده است. بالا بودن این نسبت نشان می دهدکه شرکت فرصت های رشد بیشتری را در آینده در اختیار خواهد داشت(رحمان، صالح، ۲۰۱۰).رابطه (۳-۲-)
که در آن:
PBR _it: نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری
PRICE _it: قیمت بازار هر سهم شرکت i در پایان دوره t
BV _it: ارزش دفتری هر سهم شرکت i در پایان دوره t
پس از انجام محاسبات فوق، میانه هر یک از متغیرها محاسبه شده و چنانچه مقدار بدست آمده برای فرصتهای رشد و وجوه نقد آزاد برای شرکتی بیش از میانه محاسبه شده برای هر یک از این متغیرها باشد، آن شرکت دارای مسائل نمایندگی جریان وجوه نقد آزاد می باشد و در الگوی آزمون فرضیات به آن عدد یک اختصاص داده می شود

۳-۷-۲-متغیروابسته
متغیرهایوابستهپژوهشحاضر،محتوایاطلاعاتیسودهرسهموارزشدفتریهرسهماست. دراین پژوهش،ارزشدفتریهرسهموسودخالصهرسهمبعنواننمایندهارقامحسابداریاستفادهشدهاند. جهتسنجشمحتوایاطلاعاتیاینارقامازمدلیکهتوسطاولسون (۱۹۹۵) ارائهشده،استفادهکردهایم. اینمدلیکمعادلهرگرسیونیاستکهدرآنقیمتهرسهمبااستفادهازارزشدفتریوسودخالصهرسهممحاسبهمیگردد. مدلمذکوربصورتذیلمیباشد. شایانذکراستمدلزیربمنظورآزمونفرضیاتتجزیهگردیدهاست رابطه (۳-۳)
P_it: میانگین ارزش بازار هر سهم شرکت در یکماهه پس از تاریخ مجمع عمومی در دوره
EARN_It: سود هر سهم شرکت در دوره t-1 (سود خالص شرکت تقسیم بر سهام منتشره شرکت در دوره t-1). لازم به ذکراست باتوجه به اینکه هدف مدل اولسون سنجش محتوای اطلاعاتی ارقام منتشر شده حسابداری می­باشد لذا سهامدار بایداین ارقام رادریافت نموده بااستفاده از آنها در خصوص سهام مورد نظر تصمیم گیری نماید .از آنجاییکه درایران صورتهای مالی بعداز مجمع منتشر می­ شود لذاسهامداران تنها پس ­از برگزاری مجمع امکان دسترسی به ارقام سود وارزش دفتری را دارند.
Bvit-1:ارزش دفتری هر سهم شرکت در دوره t-1 (ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام شرکت تقسیم بر سهام منتشره شرکت در دوره t-1)
۳-۸-معرفی­مدل های پژوهش
به منظور آزمون فرضیات پژوهش از مدل های رگرسیونی زیر استفاده شده است.
مدل رگرسیونی فرضیه اول
مدل رگرسیونی فرضیه دوم
مدل رگرسیونی فرضیه سوم
مدل رگرسیونی فرضیه چهارم
که در ادمه اجزای هر یک از روابط فوق ارائه گردیده است.
فرضیه سازی فرآیندی است که طی آن پژوهشگر، رابطه احتمالی بین متغیر وابسته و متغیرهای مستقل خود را پیش بینی می کند. پژوهشگر در این مرحله بر اساس تئوری یا تئوری های انتخاب شده درچارچوب نظری پژوهش به شیوه قیاسی، فرضیه سازی را انجام می دهد و بر اساس فرضیه های پژوهش به طراحی مدل تحلیلی می پردازد(ساعی،۱۳۸۱).
۳-۹-فرضیه های پژوهش
۱-فرضیه ها باید با نظریه های انتخاب شده مرتبط باشند.
۲-فرضیه ها باید دقیق، روشن، مشخص و جزئی باشند؛ یعنی فرضیه ها نباید دارای مفاهیمی باشند که آزمون پذیر نباشند.
۳-فرضیه ها باید دارای مرجع تجربی باشند؛ یعنی نباید از مفاهیم انتزاعی غیر قابل اندازه گیری در فرضیه استفاده شود
۴-فرضیه ها باید قابلیت پذیرفتن گزاره های مخالف را که از لحاظ نظری قابل بازبینی اندداشته باشند.
با توجه به مطالبی که در بخش مبانی نظری و پیشینه پژوهش ارائه شد انتظار می رود که محتوای اطلاعاتی سود هر سهم و ارزش دفتری هر سهم در شرکت های دارای مسائل نمایندگی گردش وجوه نقد آزاد، از سایر شرکتها کمتر باشد. براین اساس فرضیات به ۴ فرضیه تقسیم بندی می گردد که در فرضیه های دوم و چهارم یک متغیر مجازی جهت کنترل تاثیر ناشی از مسائل نمایندگی جریان وجوه نقد آزاد و تفکیک شرکت های دارای این مسائل از سایر شرکت ها، اضافه شده که به دو قسمت تجزیه گردیده است. بر این اساس فرضیات پژوهش به شکل زیر صورت بندی می گردند:
فرضیه اول : بین قیمت هر سهم وسود هر سهم رابطه مثبت ومعنا داری وجود دارد.
فرضیه دوم : در شرکت های با مسائل نمایندگی گردش وجوه نقد آزاد، ارتباط بین قیمت هر سهم و سود خالص هر سهم کمتر است.
فرضیه سوم: بین قیمت هر سهم وارزش دفتری رابطه مثبت ومعناداری وجود دارد.
فرضیه چهارم : در شرکت های با مسائل نمایندگی گردش وجوه نقد آزاد، ارتباط بین قیمت هر سهم و ارزش دفتری هر سهم کمتر است.
برای آزمون فرضیات دوم و چهارم پژوهش از مدل اولسون(۱۹۹۷) که به آن یک متغیر مجازی جهت کنترل تاثیر ناشی از مسائل نمایندگی جریان وجوه نقد آزاد و تفکیک شرکت های دارای این مسائل از سایر شرکتها، اضافه شده است؛ استفاده می شود.
لذا همانطور که برای آزمون فرضیات پژوهش از دو مدل رگرسیونی استفاده کرده ایم:.
رابطه (۳-۴)
رابطه (۳-۵)
در روابط۴و۵متغیر FCFAPجهت تبیین اثرات ناشی از مسئله نمایندگی جریان وجوه نقد آزاد به مدل اولسون اضافه شده است.FCFAP یک متغیر مجازی است که چنانچه جریان نقد آزادشرکت موردنظر بیشتر از میانه جریان نقد آزاد تمام شرکتهای نمونه آماری در دوره مربوطه باشد و همچنین فرصتهای رشد آن کمتر از میانه فرصتهای رشد تمام شرکتهای نمونه آماری در دوره مربوطه باشد؛ برابر با یک و در غیر این­صورت صفر خواهد بود.
۳-۱۰-روش مورد استفاده برای تجزیه وتحلیل داده ها
به منظور تجزیه و تحلیل داده ها وانجام آزمون فرضیه های پژوهش از تحلیل رگرسیونی چندگانه براساس داده های تلفیقی استفاده نمودیم. لذا بدین منظور در این پژوهش پس از اجرای مرحله پژوهش کتابخانه­ای و میدانی و استخراج اطلاعات کافی از نمونه­ها و محاسبه ارزش های هر یک از متغیرها، با بهره گرفتن از نرم افزارهای Excel (به منظور جمع آوری داده ها) ، Eviews)برای آزمون پانل دیتا) و STATA(به منظور انجام آزمون ناهمسانی واریانس ها و آزمون خود همبستگی) به تجزیه تحلیل یافته ها و آزمون فرضیات پرداخته شده است. در نمودار ۱-۳ ، روش آماری انجام پژوهش ارائه شده است(توبره ریزی و پیری، ۱۳۹۲).

نمودار(۳-۱): روش آماری برای آزمون پانل دیتا با استفادهEVIEWS و STATA
۳-۱۰-۱- تحلیل همبستگی
تحلیل همبستگی ابزاری است که به وسیله آن می توان میزان ارتباط خطی یک متغیر با متغیر دیگر را اندازه گیری کرد. همبستگی معیاری برای تبیین میزان ارتباط دو متغیر بوده و معمولا با تحلیل رگرسیون به کار برده می شود. موضوع تحلیل همبستگی با دو معیار ضریب همبستگی و ضرب تعیین به شرح ذیل دنبال می شود.

طبق گزارشات Juntachote و همکاران (۲۰۰۶) افزایش دما باعث افزایش نفوذ حلال به ماتریکس جامد و افزایش حلالیت ترکیبات فنلی و فلاونوئیدی در حلال می گردد.
افزایش پودر آب پنیر، افزایش ریزپپتیدها و ترکیبات نیتروژنی و سایر مواد مغذی را در پی دارد و با توجه به اینکه محدودیت ترکیبات نیتروژنی بعنوان عامل محدود کننده رشد کپک می تواند باشد و آن هم به نوبه خود روی ترکیبات فنلی و فلاونوئیدی محلول اثر می گذارد و منجر به تولید کمتر ترکیبات فنلی قابل استخراج از واحد جرم سوبسترا می­ شود (کوریا و شتی،۲۰۰۳). رشد و تکثیر آسپرژیلوس اوریزه در این مطالعه یکی از مهمترین عوامل در تعیین میزان ترکیبات فنلی و فلاونوئیدی بوده است به طوریکه با افزایش رشد و افزایش متابولیت­های حاصله منجر به افزایش ترکیبات فنلی آزاد و با قابلیت استخراج می­ شود که با نتایج آجیلا و همکاران(۲۰۱۰) مطابقت دارد. رابطه بین افزایش ترکیبات فنلی کل و فلاونوئیدها با افزایش رشد کپک­ها و زیاد شدن جمعیت میکروبی همیشه حالت مستقیم خود را حفظ نمی کند که این مساله را می توان به خواص بازدارندگی ترکیبات فنلی نسبت داد چرا که این ترکیبات در غلظت­های بالاتر از رشد و تکثیر میکروارگانیسم ها جلوگیری می کند (شتی و همکاران، ۲۰۰۳). مکانیسم اثر ترکیبات فنلی را در ارتباط با غیر فعال شدن آنزیم­ های سلولی توسط این ترکیبات می دانند و یا اینکه این ترکیبات نفوذپذیری غشا سلولی را تحت تاثیر قرار می دهند. اثر بازدارندگی این ترکیبات را همچنین اثرگذاری بر اسیدهای نوکلئیک و اختلال در متابولیسم انرژی می دانند (شهیدی و ناکزک،۲۰۰۴).
علت افزایش میزان استخراج ترکیب­های فنولی و فلاونوئیدی با افزایش زمان اولتراسونیک را می توان به پدیده کاویتاسیون نسبت داد که در واقع در اثر انتشار امواج صوتی در فاز جامد - مایع، چرخه های انقباض و انبساطی در محیط ایجاد می شود که باعث تشکیل حباب­هایی شده که این حباب­ها در ادامه رشد و درنهایت متلاشی می شوند. این عمل باعث نوسان ذرات جامد و مایع شده و تحت عمل کاویتاسیون سرعت پیدا می کنند.
درنتیجه مواد حل شونده سریعاً از فاز جامد به حلال انتشار پیدا می کنند . علاوه بر این، دیگر اثر­ها مانند امولسیفیکاسیون، انتشار و صدمه به بافت نیز به افزایش استخراج اجزای مورد نظر از مواد خام کمک می کند . به طوری که در زمان­های بالاتر ممکن است به دلیل وقوع اکسیداسیون به علت قرار گرفتن در معرض امواج اولتراسوند میزان استخراج کاهش یابد.
Te: Temperature C: Solvent concentration(%)
شکل ۴-۱۸ میزان ترکیبات فلاوونوئیدی تفاله انگور تخمیر شده با آسپرژیلوس اریزه به عنوان تابعی از غلظت حلال و دمای استخراج
WP:Whey protein powder
شکل ۴-۱۹تاثیر میزان پودر آب پنیر بر میزان ترکیبات فلاوونوئیدی تفاله انگور تخمیر شده با آسپرژیلوس اریزه
شکل ۴-۲۰تاثیر میزان زمان بر میزان ترکیبات فلاوونوئیدی تفاله انگور تخمیر شده با آسپرژیلوس اریزه
بر اساس نتایج حاصل، مدل چند جمله ای درجه دو برای تمامی پاسخ­ها از جمله میزان ترکیبات فلاونوئیدی برازش یافت.

معادله ذیل رابطه بین میزان ترکیبات فلاونوئیدی را با میزان پودر آب پنیر، غلظت حلال، زمان و دما را نشان می دهد:
Flavonoides = ۵۰٫۱-(۰٫۶۲*WP)+(11.34*SolvC)+(14.74*Temp)+(8.05* SolvC * Temp)
-[۲٫۶۰*( WP)²]-[3.82*( SolvC)²]-[4.10(Temp)²]-[3.04(Time)²]

۴-۲-۳- قدرت مهار کنندگی رادیکال آزاد DPPH
بر اساس نتایج آماری به دست آمده مشاهده شد متغیرهای زمان و دما هم به صورت خطی و هم به صورت درجه دوم تاثیر معنی داری بر میزان قدرت مهار کنندگی رادیکال آزاد DPPH داشتند، اما اثر متغیرهای غلظت حلال و میزان پودر آب پنیر تنها به صورت خطی معنی دار بوده است و در شکل درجه دوم اثر معنی دار نداشتند (مطابق جدول۷ آنالیز واریانس صفحه ۹۴). اثر متقابل بین غلظت حلال و دما (شکل ۴-۲۱) معنی دار بود(p<0.01). با توجه به مدل چند جمله ای درجه دو افزایش غلظت حلال نسبت به افزایش دما تاثیر بیشتری بر میزان قدرت مهار کنندگی رادیکال آزاد DPPH داشت. با افزایش میزان پودر آب پنیر قدرت مهار کنندگی رادیکال آزاد DPPH سیر نزولی نشان داد (شکل ۴-۲۲). با افزایش زمان قدرت مهار کنندگی رادیکال آزاد DPPH سیر صعودی نشان داد (شکل ۴-۲۳).
جایاپراکاشا و همکاران (۲۰۰۳) فعالیت به دام اندازی رادیکال­های آزاد هسته انگور را مورد بررسی قرار دادند و بیان نمودند که عصاره هسته انگور به عنوان یک آنتی اکسیدان اولیه از به وجود آمدن رادیکال­های آزاد جلوگیری کرده و نیز با رادیکال­های آزاد واکنش داده و آنها را پایدار می کند.
دلیل افزایش این فاکتور همگام با افزایش ترکیبات فنلی کل بیانگر این مساله است که اکثریت ترکیبات فنلی تولید شده دارای ویژگی­های آنتی اکسیدانی بوده است، که این مساله در تطابق کامل با نتایج شتی و همکاران (۲۰۰۶) نبود ولی با نتایج آجیلا و همکاران (۲۰۱۱) مطابقت داشت.
بالاترین میزان قدرت مهارکنندگی رادیکال آزاد DPPH (۹/۸۷%) در دمای ۵۸درجه سانتی ­گراد و مدت زمان ۳۰ دقیقه و با غلظت حلال ۴۶% و میزان پودر آب پنیر ۲۰ گرم بدست آمد.
Te: Temperature C: Solvent concentration(%)
شکل ۴-۲۱ میزان قدرت مهار کنندگی رادیکال آزاد DPPH تفاله انگور تخمیر شده با آسپرژیلوس اریزه به عنوان تابعی از غلظت حلال و دمای استخراج
WP:Whey protein powder
شکل ۴-۲۲تاثیر میزان پودر آب پنیر بر میزان قدرت مهار کنندگی رادیکال آزاد DPPH تفاله انگور تخمیر شده با آسپرژیلوس اریزه