مارشال و زهر (۲۰۰۰) نیز هوش معنوی را استعداد ذاتی میدانندکه انسان در حل مسائل معنوی و ارزشی خود به کار میگیرد و زندگی را در حالت گسترده از غنا و معنا قرار میدهد. آنان ویژگی های هوش معنوی رشدیافته را اینگونه بیان نمودند:
۱) درجه بالایی از خودآگاهی؛
۲) ظرفیت انعطاف پذیر بودن (سازگاری فعال و خودانگیز)؛
۳) ظرفیت رویارویی با درد و متعالی نمودن آن؛
۴) گرایش آشکار به پرسیدن سؤالهای چرا یا چگونه میشود و جستجوی پاسخهای اساسی؛
۵)ویژگی الهام گرفتن از رؤیا و ارزشها؛
۶) گرایش به دیدن پیوندهایی بین چیزهای گوناگون (کل نگر بودن)؛
۷) عدم تمایل به آزار و اذیت؛
۸) مستقل از زمینه بودن که فعالیت برخلاف عرف را تسهیل میکند (به نقل از رقیب و همکاران، ۱۳۸۷).
جدول۲-۸ : ابعاد هوش معنوی بر اساس دیدگاه زهر و مارشال (ویگلسورث، ۲۰۰۲: ۲؛ بنقل از جهانی، ۱۳۸۹: ۴۹-۵۰).

مستقل بودن(شهامت)
واژه ای روانشناسانه که به معنای شهامت است نه سازگاری و همرنگ جماعت شدن، داشتن شجاعت کافی برای عمل برخلاف عرف رایج (استقلال از محیط)تمایل به پرسیدن چرا؟
پرسیدن سوالات اساسی و یافتن پاسخهای بنیادینقابلیت چارچوب بندی دوباره موضوعات
مشاهده پدیده ها در زمینه ای وسیعترخودجوش بودن
انجام اعمال بر اساس بینش خود و پاسخگو بودن بابت آنها به دنیا و عمل نکردن بر اساس ترس و هوس

از دیدگاه واگن (۲۰۰۲) یکی از ابعاد هوش معنوی شناخت و بصیرت افراد نسبت به خویشتن است که افراد با استفاده ازاین شناخت و بصیرت به تنظیم هیجانات خود می پردازند از طرف دیگر تا افراد از نظر هوش هیجانی در سطح بالایی قرار نداشته باشند نمی توانند از ویژگی هایی مثل صداقت و بخشش و غیره برخوردار باشند.
ناصری (۱۳۸۶) هشت مولفه هوش معنوی به نام شکیبایی، باورها و اعمال معنوی و مذهبی، معنا و هدف در زندگی، اولوهیت، آرامش دورن، تجربیات معنوی، شناخت خود و بخشش را به عنوان مولفه های اصلی هوش معنوی در غالب فرهنگ ایران در نظر گرفت.
از نظر ولمن[۶۰] (۲۰۰۱) هوش معنوی عبارت است از ظرفیت انسان برای پرسیدن سوال هایی درباره معنای زندگی و به طور همزمان تجربه پیوند به هم پبوسته بین هر کدام از ما و جهانی که در آن زندگی می کنیم.
در نگاه او، هوش معنوی از هفت عامل تشکیل شده است:

1. مراقبت: توجه به فرایندهای بدنی از قبیل تغذیه، مراقبه منظم و تمرین هایی مثل یوگا و تای چی؛
2. روشن فکری: درگیری ذهنی با خواندن موضوعات معنوی و متون مقدس و بحث درباره آنها؛
3. الوهیت: بیانگر احساس پیوند با خداوند، یک قدرت برتر با یک منبع از نیروی الهی است؛
4. معنویت دوره کودکی: بیانگر علایق و فعالیت های معنوی زمان کودکی می باشد؛ از جمله حضور در مراسم مذهبی و خواندن متون مقدس توسط والدین؛
5. ادراک فراحسی: تجربه هایی که از آن به حس ششم یا فراطبیعی یاد می شود؛
6. ضربه روانی: آگاهی معنوی که به واسطه رخ دادن تجربیات دردناک برای خود یا نزدیکان بدست می آید؛
7. توجه به اجتماع: انجام فعالیت های معنوی مثل کمک مالی یا کار داوطلبانه ای که به سود جامعه خواهد بود.