دانشگاه آزاد اسلامی
واحد دامغان

پایان نامه کشاورزی-علوم و صنایع غذایی(M.Sc)

عنوان
مقایسه و بررسی روش های نوین پاکسازی با روش های مورد استفاده ی حال حاضر در تاسیسات ذخیره سازی غلات و سیلوها

استاد راهنما
دکتر اورنگ عیوض زاده

استاد مشاور
دکتر محمدکاظم کوهی

تکه هایی از متن به عنوان نمونه :

 فهرست اشکال

چکیده
با توجه به افزایش روز افزون جمعیت جهانی و اهمیت غلات در جیره ی غذایی انسان، نیاز به تولید هرچه بیشتر محصولات کشاورزی و کاهش عوامل موثر بر خسارات آن بیشتر احساس می گردد. آفات انباری از جمله عوامل موثر بر افزایش خسارات وارده بر محصولات کشاورزی می باشد که مبارزه اصولی با این عوامل منجر به افزایش کمی و کیفی محصولات تولیدی می شود در این پژوهش سعی شده است که با مطالعات کتابخانه ای و میدانی بهترین روش پاکسازی و مبارزه با آفات انباری در سیستم های ذخیره سازی غلات و سیلوها تعیین گردد. برای این منظور ابتدا طی مطالعات به عمل آمده در پژوهشکده ها و   آزمایشگاه های مختلف غلات انواع روش های مبارزه با آفات انباری شناسایی و برمبنای شاخص های تعریف شده مورد مقایسه و ارزیابی قرارگرفتند، که درنهایت روش استفاده از گاز ازن به عنوان روشی سالم، اقتصادی و سازگار با محیط زیست توصیه گردید. به منظور تحکیم نتایج حاصله، به روش AHP نظرات متخصصین مربوطه مورد بررسی قرار گرفته که در نهایت مشخص گردید، نتایج بدست آمده کاملا یکسان است.
فصل اول :
مطالعات مقدماتی
۱-۱ مقدمه
غلات بخش مهمی از هرم غدایی انسان را شامل می شود. پس از نظارت دقیق بر تمام پدیده های موثر در کنترل و کیفیت، غلات در انبارهای مناسب نگهداری می شود. سـیستم انبار کردن غلات، در طی قرن ها، از نگهداری مقادیر اندکی از دانه های درو شده در انبارهای زیر زمینی تا صدها هزار بوشل در سـیلوهای بتنی محکم امروزی پیشرفت کرده است. نگهداری گندم از فصل برداشت برای فصل های دیگر از دوران نئولیتیک با گندم های اهدایی مردم به معابد آغاز گشت. این کار اولین بار در بین النهرین با روش های ساده و ابتدایی متداول شد و به مرور زمان تکامل یافت. هدف اصلی مرحله ذخیره سازی غلات، حفاظت و نگهداری از کیفیت دانه ها پس از برداشت می باشد[۱۴]. متوسط جهانی میزان خسارت در زمان نگهداری حدود ۱۰ درصد در هر سال و در ایران حدود ۱۰ تا ۳۰ درصد غلات اعلام شده است که این امر بیان گر اهمیت شرایط مختلف نگهداری غلات است[۵]. از آنجا که بخش عمده غلات پس از ذخیره سازی به مصرف غذای انسان و دام می رسد، ایمنی و کیفیت دانه ها، از پارامترهای مؤثر در مدت زمان ذخیره سازی                می باشند. عوامل مختلفی بر کمیت و کیفیت دانه های غلات اثرگذارند که از این جمله می توان به آفات انباری اشاره نمود. حشرات گروه مهمی از آفات انباری غلات می باشند که طی مرحله نگهداری و ذخیره سازی به غلات صدمه می‌زنند[۳].
کنه ها نیز در آلودگی و اتلاف محصولات غلات نقش دارند و باعث وارد آمدن خسارت به غلات می‌شوند که از مهمترین آن ها می توان به کنه آرد اشاره کرد. علت وجود کنه ها در غلات ذخیره ای رطوبت بالا است که با رسیدن غلات به رطوبت نرمال معمولا خسارات ناشی از کنه ها به حداقل می رسد[۳]
موش های انباری و خانگی از جمله ی دیگر آفات انباری غلات می باشند که در دسته ی جوندگان جای می گیرند.
حیوانات موذی با حمله به انبارهای غیر فنی سبب آسیب به غلات ذخیره ای از طریق مصرف برخی از آن ها و آلوده کردن مابقی آنها به فضولات خود می شوند. موش ها اغلب حامل میکروب های بیماری های واگیردار هستند و چنانچه به بیماری های عفونی سالمونلوز[۱] مبتلا باشند، مواد انباری آلوده به فضولات و ادرار این موش ها باعث تب، اسهال و درد شدید شکم در اشخاص مصرف کننده از این مواد می گردد. بهترین راه پیشـگیرانه برای مبارزه با این جانوران، ساخت انبارها و ساختمان های کاملاً ایزوله با رعایت موازین بهداشتی است. لیکن علاوه بر پیشگیری، بکارگیری روشی مناسب جهت مبارزه با آفات انباری و پاکسازی انبار های دخیره ای امری اجتناب ناپذیر است[۱۵].
-۲ بیان مسئله
با توجه به افزایش روز افزون جمعیت جهانی و اهمیت غلات در جیره ی غذایی انسان، نیاز به تولید هرچه بیشتر محصولات کشاورزی و کاهش عوامل موثر بر خسارات آن بیشتر احساس می گردد.
لذا با بهره گرفتن از روش های مختلف شیمیایی و غیرشیمیایی می توان به کاهش خسارات کمک نمود.
استفاده از روش های شیمیایی به ویژه سموم شیمیایی در سالیان اخیر به عنوان یک روش رایج برای از بین بردن آفات انباری مطرح گردیده است.
متاسفانه سموم شیمیایی اثرات تخریبی بسیاری بر منابع انسانی و زیست محیطی دارند. سموم شیمیایی نه تنها بروی سطح باقیمانده، بلکه با نفوذ به داخل غله دیگر نمی توان آن را حذف کرد که این عامل باعث بروز بیماری ها و مشکلات مختلف می گردد
امروزه مصرف کنندگان برای مسائلی همچون کیفیت، بهداشت و ایمنی مواد غذایی اهمیت بیشتری قائل  می شوند. تضمین کیفیت و سلامت محصولات غذایی به عنوان مسئله ی کلیدی برای رقابت

بیماری لکه خرمایی گندم (ناشی از بیمارگر قارچی Pyrenophora tritici-repentis)، عامل مهم خسارت و افت عملکرد در بسیاری از مزارع گندم(Triticum aestivum) جهان، خصوصاً در مناطق دارای کشت به روش خاک­ورزی حفاظتی و یا فاقد شخم، محسوب می­گردد که در کشور ما نیز، در استانهای شمالی (گلستان و مازندران) در چند سال اخیر شیوع یافته است. جهت مطالعه جنبه­ های مختلف اپیدمیولوژیکی این بیماری در استان گلستان و تعیین پراکنش بیماری و چگونگی تاثیر سمپاشی قارچ­کش پروپیکونازول با دوز ۷/۰ لیتر در هکتار در شرایط مزرعه، از ۳۰مزرعه­ی گندم در ۳ منطقه­ی شرق استان گلستان (ایمر، مینودشت و آق­آباد)، در اطراف ایستگاه هواشناسی در سال زراعی ۹۰-۸۹ مورد ارزیابی قرار گرفت در طول فصل، ضمن انجام بازدیدهای منظم، مقدار بیماری به صورت دو متغیر درصد وقوع و شدت متوسط به صورت هفتگی یادداشت­برداری گردید. تجزیه و تحلیل آماری داده­های ثبت شده نشان داد که اختلاف آلودگی مزارع در سه منطقه مورد بررسی، از لحاظ وقوع و شدت، معنی­دار نبود.، اما از نظر سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری (AUDPC) و مقدار استاندارد شده­ی آن (SAUDPC) اختلاف معنی­داری بین مناطق وجود داشت(P≤۰/۰۵). از بین مناطق اجرای طرح، منطقه­ی ایمر با درصد وقوع بیماری۱۰۰ و شدت متوسط ۲۹/۳۲ درصد، بیشترین مقدار بیماری را به خود اختصاص داد. در تیمارهای سمپاشی و عدم سمپاشی میان متغیرهای مورد بررسی تفاوت کاملاً معنی­دار (P≤ ۰.۰۱) مشاهده گردید. مقایسه­ شدت نهایی بیماری در تیمارها در مناطق اجرای تحقیق و کاهش شدت نهایی بیماری در تیمارهای سمپاشی شده در مناطق ایمر به ترتیب از ۴۸ به ۱۶ درصد، در آق آباد از ۵۳ به ۴۷ درصد و در مینودشت از ۳۹ به ۱۸ درصد بود. افزایش وزن هزاردانه و عملکرد محصول به ترتیب به میزان ۳ گرم و ۴۰۰ کیلوگرم در هکتار بود. با توجه به این آمارها می­توان نتیجه گرفت که استفاده از سموم قارچ­کش در زمان­خوشه دهی می ­تواند از مقدار بیماری کاسته و باعث افزایش عملکرد گندم گردد. مدل­های نهایی در تعیین رابطه وقوع و شدت، بر اساس ضریب تبیین (R²)، میانگین مربعات خطا (MSE) و نمودار باقیمانده­های آنالیز رگرسیون داده­­های خام و مجدداً تبدیل شده ساخته شدند. بر اساس ایجاد برازش با داده­های مزارع و صحت پیش ­بینی (تبدیل برگشتی داده­ ها)، مدل آلومتری (تبدیل لگاریتم طبیعی) به عنوان مناسب­ترین مدل در سطح مزارع انتخاب گردید.
واژه­های کلیدی: Drechslera tritici-repentis، لکه خرمایی، استان گلستان، کنترل شیمیایی، وقوع و شدت بیماری، اپیدمیولوژی.
گندم با نام علمی Triticum aestivum L. گیاهی است یکساله از خانواده Poaceae که از لحاظ اقتصادی و تغذیه­ای، یکی از مهم­ترین محصولات غله­ای استراتژیک در جهان و ایران به شمار می­آید.گندم مهمترین غله نواحی معتدله می­باشد ولی در ارتفاعات بلند و نواحی گرمسیری و همچنین در نواحی کم ارتفاع گرم هم گسترش یافته است. تولید گندم بین عرض­های ۳۰ و ۶۰ درجه­ شمالی و ۲۷ و ۴۰ درجه­ جنوبی متمرکز شده است. منطقه پیدایش گندم ابتدا در سوریه و فلسطین بوده و از آنجا به مصر و بین­النهرین وسپس به ایران آمده و از طریق ایران به هندوستان، چین و روسیه و بالاخره به اروپا رفته و سپس به سایر نقاط دنیا انتقال یافته است. بر اساس مطالعات انجام شده توسط سیمیت، تولید گندم در کشورهای در حال توسعه به مقدار ۵۴ درصد کل تولید افزایش یافته است. در حالی که در کشورهای توسعه­یافته، افزایش آن ۴۶ درصد کل تولید بوده است، افزایش تولید بیشتر به علت استفاده از ارقام پاکوتاه، پرمحصول سازگار شده و عملیات به­زراعی بوده است.
امروزه گندم تقریبا ۲۰درصد زمین­های زیر کشت جهان را اشغال کرده و مهم­ترین کالای کشاورزی در تجارت بین ­المللی است. بیشتر گندم در نیمکره شمالی کشت می­شود. آمریکای شمالی، اروپا و چین بیش از ۸۰ درصد گندم جهان را تولید می­ کنند. طبق آمار بدست آمده از سازمان خواربار کشاورزی([۱]FAO) میزان تولید گندم در جهان در سال ۲۰۱۰ برابر با ۶۵۱.۴ میلیون تن می­باشد و اتحادیه اروپا و چین و هند رتبه اول تا سوم تولید در جهان را به خود اختصاص داده­اند. از این میان ایران با داشتن مساحت زیر کشتی معادل ۶۰۶۱۰۰۰ هکتار و حدود ۹۸/۱ درصد از مساحت زیر کشت گندم جهان، در جایگاه سیزدهم تولید جهانی قرار دارد. استان خوزستان با ۱۰ درصد کل اراضی گندم کشور، بیشترین سطح و پس از آن استانهای کردستان، کرمانشاه، آذربایجان شرقی، خراسان رضوی به ترتیب با ۸، ۷، ۷، ۷ درصد کل اراضی گندم کشور، مقام­های دوم تا پنجم را دارا می­ باشند.
میزان تولید گندم کشور بیش از ۱۵ میلیون تن برآورد شده است که۹۳/۶۶ درصد آن از کشت آبی و مابقی از کشت دیم بدست آمده است. استان فارس علی­رغم رتبه چهارم از نظر سطح با ۹درصد از تولید گندم کشور، با استان خوزستان در جایگاه نخست قرار گرفته است.
مقدمه و تاریخچه بیماری:
بیماری لکه خرمایی که توسط بیمارگر قارچی Drechslera tritici-repentis(Died) Shoemaker ایجاد می­شود، و یکی از بیماری­های شایع گندم در تمام نقاط مختلف دنیاست، زیرا شرایط رطوبتی که برای تولید محصول مناسب است سبب توسعه بیشتر این بیماری می­گردد (Martens et al., 1994). این بیماری اکثر گونه­های غلات را مورد حمله قرار می­دهد و به تنهایی یا به همراه سایر بیماری­های برگی می ­تواند مشکل­ساز باشد. بروز اپیدمی­های شدید بیماری موجب چروکیدگی بذور و در نتیجه کاهش قابل توجه عملکرد و وزن بذور خواهد شد (Prescott et al., 1986; Wiese, 1991). بر اساس گزارش موسسه پژوهشی CAB، این بیماری در سال ۱۳۷۱ از ایران گزارش شده است (Anonymous, 2005). فروتن و همکاران (۱۳۷۴) این بیماری را برای مزارع گندم استان مازندران و در سال ۱۳۸۹ شیوع گسترده آن را بر روی تمام لاین­ها و ارقام تجاری آن استان گزارش نمودند (فروتن و همکاران ۱۹۹۵؛ دهقان ۲۰۱۰؛ فروتن و همکاران۲۰۱۰).
 اسامی بیماری و عامل بیماری زا:

• اسامی عمومی بیماری:

لکه برگی گندم (Wheat Spot)، لکه برگی زرد (Yellow Spot)، لکه خرمایی (Tan Spot) (Stromberg, 1996)
 جایگاه تاکسونومیکی عامل بیماری:
Kingdam: Fungi
Division: Ascomycota
Family: Pleosporaceae
Anamorph: Drechslera tritici-repentis (Died) Shoemaker

عنوان :

شناسایی نماتدهای انگل گیاهی در باغات پسته و انگور استان قم

  استاد راهنما :

دکتر زهرا تنها معافی

استاد مشاور :

دکتر علی اسکندری

تکه هایی از متن به عنوان نمونه :
مقدمه:
با افزایش جمعیت جهان،‌ به ویژه در کشورهای در حال توسعه، نیاز به محصولات کشاورزی و
فرآورده های آنها روز به روز فزونی می یابد. همه ساله قسمت قابل توجهی از این محصولات توسط عوامل بیماری زای گیاهی از بین رفته و یا مورد خسارت قرار می گیرند. نماتدهای انگل گیاهی از جمله این عوامل بوده که بر اساس تحقیقات و بررسی های جامع انجام شده خسارت ناشی از این موجودات بر روی محصولات کشاورزی در جهان در سال ۱۹۸۵ حدود صد بیلیون دلار بوده است.
علاوه بر خسارت مستقیم ناشی از نماتدها که باعث ایجاد علایمی چون گال روی ریشه، پژمردگی گیاه،‌ کوتولگی، زردی، پیچیدگی برگ و دیگر علایم بر روی گیاهان می شوند، نقش آنها در ایجاد بیماری های ترکیبی به کمک سایر عوامل بیماری زای گیاهی از جمله قارچ ها و باکتری ها و تشدید خسارت ناشی از آنها و نیز انتقال ویروس ها به وسیله گونه هایی از آنها، لزوم تحقیقات گسترده در زمینه شناسائی و مدیریت این گروه از عوامل بازدارنده تولید محصولات کشاورزی را به اثبات می رساند.
براساس نوشته ی مورخین و دانشمندان، آلودگی شدید خاک به انواع نماتدها، در طول قرون و اعصار، موجب توقف کشاورزی و نابودی پاره ای از تمدنهای مهم گردیده است. از جمله ویتنی (Whitney, 1961) با توجه به کاوشهای خود دریافت که رومی ها با اینکه از دانش کشاورزی، تناوب زراعی، تغذیه و کوددهی خاک و حتی استفاده از کودهای سبز آگاهی داشتند، اما کشاورزی آنها در ۲۵۰۰ سال پیش در اثر مشکلات ناشی از پاتوژنهای خاکزی، بخصوص نماتدها به شدت آسیب دیده و نهایتاً موجب افول تمدنشان گردیده است. نکته قابل توجه این است که تنها کشاورزی تمدنهای قدیمی در معرض آسیب نماتدها نبوده بلکه کشاورزی مدرن قرن بیستم نیز در معرض آسیب نماتدها قرار دارد.
نماتدها از نظر شکل ظاهری باریک و نخی، دوکی، کیسه ای یا سوسیسی شکل می باشند. نماتدها بعد از حشرات، بزرگترین گروه جانوران را تشکیل می دهند، سازگاری مناسبی با شرایط اقلیمی مختلف دارند و به صورت آزاد یا انگل (حیوانات، گیاهان و قارچها و غیره) زندگی می کنند.
خسارت ناشی از حمله نماتدها، نقش آنها در بهم زدن فیزیولوژی گیاه میزبان خود، تسریع و تشدید بعضی بیماریهای گیاهی مخصوصاً بیماری های پوسیدگی ریشه با همکاری سایر عوامل بیماری زا، انتقال تعدادی از ویروس های مهم گیاهی، توانایی آنها در از بین بردن حشرات مضر و حشرات مفیدی که در کنترل آفات نقش مهمی دارند و بالاخره اهمیت نماتدها به عنوان قسمت مهمی از فون خاک در مطالعات اکولوژیکی، مجموعه دلایلی هستند که ضرورت انجام تحقیقات مداوم و گسترده درباره ی نماتدهای گیاهی را نشان می دهند (پورجم، ۱۳۷۸). طبق آخرین برآوردهای موجود، میانگین کل خسارت سالانه نماتدها اعم از کاهش میزان محصول و هزینه های مربوط به کنترل آن ها در سطح جهان حدود ۱۲ درصد می باشد(Stirling et al., 2002) . در حقیقت عدم شناخت و مطالعه کافی در مورد این موجودات، ما را از اثرات تخریبی و نیز اهمیت آنها در ایجاد بیماریهای مهم و خطرناک گیاهی غافل ساخته است.
با توجه به اهمیت اقتصادی درختان میوه به عنوان محصولات دائمی در تأمین نیازهای غذائی و سلامت انسان از ابتدای خلقت تاکنون، نماتدهای انگل گیاهی یکی از عوامل مهم بیماری زا بر روی این گونه محصولات محسوب می شوند که در صورت استقرار در داخل خاک و ریشه درختان کنترل آنها مشکل است. با توجه به عدم اطلاع کافی از وضعیت نماتدهای موجود در استان قم با در نظر گرفتن وسعت منطقه و وضعیت کشاورزی آن لازم بود تا به عنوان اولین گام موثر یک مطالعه اساسی به منظور شناسایی و تعیین پراکنش انواع نماتدهای زیان آور درختان میوه این منطقه صورت گیرد.
امید است که از این طریق با شناسائی نماتدهای انگل گیاهی بتوان در جلوگیری از خسارت اقتصادی ناشی از آنها به سودآوری بخش کشاورزی استان قم کمکی کرده باشیم.
۱-۱- استان قم:
استان قم تا سال ۱۳۵۶ جزء استان تهران بوده و سپس با تشکیل استان مرکزی (اراک) تا سال ۱۳۶۵ جزء آن استان بوده است و در سال ۱۳۶۵ مجددأ به استان تهران ملحق گردیده است. در سال ۱۳۷۵ رسمأ به عنوان استان اعلام شده است.
۱-۱-۱- موقعیت جغرافیایی استان:
استان قم با وسعتی معادل ۱۱۲۳۸ کیلومتر مربع در بخش مرکزی ایران واقع است.این استان با اختصاص ۶۸ صدم درصد کل مساحت کشور ( کمتر از یک درصد) بیست و هشتمین و در واقع کوچکترین استان کشور محسوب میشود. این استان بین مدار ۳۰ درجه و ۵۰ دقیقه تا ۳۰ درجه و ۵۱ دقیقه طول شرقی . ۱۵ درجه و ۳۴ دقیقه عرض شمالی قرار گرفته و از شمال به استان تهران (ورامین و ری) و از غرب به استان مرکزی (شهرستانهای ساوه، تفرش، آشتیان، دلیجان و محلات) و از جنوب به استان اصفهان و از شرق به دریاچه نمک و استان سمنان (شهرستان گرمسار) محدود است (تصویر ۱-۱) و بر اساس تقسیمات کشوری دارای یک شهرستان (شهرستان قم)، ۵ شهر ( شهر قم ، شهردستجرد، شهر جعفریه، شهر کهک، شهر قنوات)، ۹ دهستان ( قنوات، قمرود، راهجرد شرقی، نیزار، کهک، فردو، دستجرد، قاهان، جعفرآباد) و تعداد ۳۵۶ آبادی داری سکنه و تعداد ۵۸۰ آبادی خالی از سکنه می باشد. استان در منطقه دشتی- کوهستانی قرار گرفته که در پست ترین نقطه در حاشیه کویر ۷۰۰ متر ارتفاع و بلندترین نقطه آن قله اردهال با ارتفاع ۳۴۶۳ متر در جنوب استان است.
تصویر ۱-۱: نقشه استان قم
۱-۱-۲- آب و هوا و وضعیت جوی:
آب و هوا به علت مجاورت با کویر در تابستان گرم وخشک و در زمستان تا حدودی ملایم است،به طور کلی دارای دو اقلیم کوهستانی و نیمه کویری است.
وضعیت جوی: میانگین بارندگی در استان۱۴۵ میلیمتر بوده و حرارت از ۱۳- (در ضمن حد اقل دما در زمستان ۸۶ به ۲۳- درحه سانتی گراد می رسد) دما در زمستان تا حداکثر ۴۶ درجه سانتی گراد در تابستان متغیر است تعداد روزهای یخبندان به طور متوسط ۸۴ روز که در ماه های دی و بهمن می باشد(سایت جهاد کشاورزی استان قم).
جدول (۱-۱:( مساحت استان به تفکیک اقلیم آب و هوا

 
1-1-3- منابع آب استان:
منابع آب در استان به دو صورت سطحی و زیرزمینی قابل بررسی است. منابع آبی استان شامل ۱۰۵۳ حلقه چاه عمیق و نیمه عمیق، ۹۹۳ دهنه چشمه و قنات و دو رودخانه دایمی قمرود و قره چای بوده که مجموع آب استحصالی، بالغ بر ۱۱۵۲ میلیون متر مکعب بوده که ۹۳% آن در بخش کشاورزی به مصرف می رسد (جدول۲-۱). مهمترین رودخانه در بخش مرکزی استان قم قمرود می باشد که با طول ۲۲۸ کیلومتر از کوه های داران و خوانسار سرچشمه می گیرد و به همراه رودخانه قره چای به مسیله می ریزد. در قسمت جنوب و جنوب غربی (ارتفاعات اردهال) قرار دارد و کوه غلیق بلندترین قله و تخت سرحوض، گلستان، کوه خضر و دو برادران از کوه های مهم استان و اطراف شهر قم می باشند.
دریاچه حوض سلطان یا دریاچه شاهی به صورت یک حوضه ی کویری است که در گوشه دریاچه نمک واقع شده، در تابستان سفید مایل به قهوه ای و کویر کامل می باشد و در زمستان و بهار به صورت دریاچه ای ظاهر می شود. در گذشته این دریاچه بخشی از دریاچه نمک (مسیله) بوده ولی امروز از آن جدا افتاده است و در کنار اتوبان قم – تهران قرار دارد.
دریاچه نمک (مسیله) محصور بین ارتفاعات می باشد و میزان نمک آن بسیار زیاد است. رودهای جاجرود، کرج، حبله رود و شور به آن می ریزند. در این دریاچه فقط در فصل زمستان آب یافت می شود و در فصل تابستان به جای آب ورقه های نمک جلب نظر می کند. هوا در این ناحیه خیلی خشک است و اختلاف دما در شب و روز به ۷۰ درجه سانتی گراد می رسد.
رودهای استان عموماً از غرب به شرق و از جنوب به شمال جریان دارد که مهمترین آنها عبارت است از:قره چای، قمرود، بیرقان، بیدهند، قره سو و طغرود و همچنین رودهای شور، کرج و جاجرود از شمال استان وارد شده و در نهایت همه آنها به دریاچه نمک (مسیله) میریزند.
متوسط بارنگی استان به میزان ۱۴۵ میلی متر و حداقل درجه ۱۳- درجه سانتی گراد (که این دما در زمستان سال ۸۷ به ۲۳- درجه سانتی گراد رسید) و حداکثر آن ۴۶ درجه سانتی گراد می باشد.
مناطق عمده کشاورزی استان به شرح ذیل می باشد:

• دشت جعفرآباد با ۲۰۶۴۴ هکتار و ۱۴۰ میلیمتر بارندگی
• دشت قم (حومه) با ۳۹۸۷۴ هکتار و ۱۳۶ میلیمتر بارندگی
• دشت قمرود با ۱۷۵۸۷ هکتار و ۱۱۰ میلیمتر بارندگی
• دشت قنوات با ۱۲۰۷۹ هکتار و ۱۱۰ میلیمتر بارندگی

جدول(۱-۲): منابع آبی استان

۱-۱-۴- وضعیت کشاورزی و سطوح زیر کشت و میزان تولید:
استان قم حدود ۱۰۵ هزار هکتار اراضی کشاورزی که ۸/۰ اراضی کشور را شامل می شود، دارای دو اقلیم کوهستانی و نیمه کویری است که تولیدات زراعی آن بالغ بر ۳۷۴ هزار تن و تولیدات باغی ۹۴ هزار تن می باشد. در سال زراعی ۱۳۸۷-۱۳۸۶ سطح زیر کشت محصولات زراعی استان قم ۵۹۸۶۷.۴ هکتار و تولید ۳۷۴۴۵۷.۴ تن بوده است.
در بخش محصولات باغی در سال ۸۷ سطح زیر کشت محصولات باغی مقدار ۲۲۶۹۱ هکتار با میزان تولید ۴۳۸۳۰ تن برآورد شده است. در ضمن متوسط عملکرد (کیلو گرم در هکتار) یونجه، جو، گندم، سبزیجات استان از متوسط عملکرد کشور بیشتر می باشد.
همچنین در تولیدات زراعی، تولیداتی همچون پنبه، جو، سبزیجات، یونجه، سایر محصولات جالیزی (طالبی) درصد قابل توجهی از تولیدات کل کشور را به خود اختصاص داده است
۱-۲- انگور
۱-۲-۱- مقدمه:
این که در چه زمان و کجا انسان برای اولین بار اقدام به کاشت انگور کرد، پرسشی است که احتمالاً هرگز پاسخی به آن داده نخواهد شد. نبودن واژه ای با ریشه مشترک برای لغت انگور در زبانهای هند- اروپایی خود مبین این حقیقت است که کشف قابلیت خوراکی بودن انگور به طور جداگانه در سراسر اروپا صورت گرفته است. اجداد انگور اروپایی (Vitis vinifera) ابتدا در سواحل مدیترانه از حدود سوریه والجزایر به طرف غرب تا اروپای مرکزی و از آنجا به سمت شرق در نواحی بین دریای سیاه و آرام توسعه یافت. اکثر محققان بر این باورند که موکاری از منطقه آناتولی در شمال ترکیه و یا ناحیه همجوار آن در قفقاز دور نشات گرفته است و این ناحیه شامل مناطقی می شود که پراکندگی بوته های مو و وحشی V.vinifera موجود در آنها ارتباط بسیار نزدیکی با مبدأ کشاورزی غربی در خاور نزدیک

 عنوان :

بررسی اثرات باکتری لاکتوباسیلوس کازئی Lactobacillus casei)) به صورت زنده و کشته شده بر ترمیم زخم پوستی در موش سفید صحرائی

استاد راهنما :

دکتر میترا حیدری نصر آبادی

استادان مشاور:

دکتر ویدا حجتی

دکترمریم تاج آبادی ابراهیمی

تکه هایی از متن به عنوان نمونه :
فهرست مطالب

چکیده
زمینه و هدف : ترمیم زخم پدیده ای است پیچیده و منظم که در آن تعدادی از فرآینده های سازمان یافته و هماهنگ از قبیل بازسازی سلولهای پارانشیمی ، مهاجرت و تکثیر سلولهای بافت همبند ، ساخت پروتئین های ماده زمینه برون یافته ای و طراحی مجدد بافت همبند و اجزاء پارانشیمی ، کلاژنی شدن و دوام و استحکام یافتن زخم دخالت دارند . سرعت التیام زخم تحت اثر فاکتورهای مختلفی در یک یا چند مرحله ترمیم زخم صورت می گیرد ، از جمله هورمون رشد و فاکتورهای پپتیدی موثر بر رشد ، تغذیه ، ویتامین ها ، دارو ها ، هورمونهای استروئیدی ، اکسیژن و . قرار می گیرد . بنابراین درمان صحیح و مراقبت از زخم جهت افزایش سرعت بهبودی ، همچنین جلوگیری از مزمن شدن و عفونت آن همواره مد نظر انسان بوده و روش های مختلف برای رسیدن به این هدف بکار گرفته شده است.
پروبیوتیک ها میکروارگانیسم های موجود در لوله گوارش هستند که علاوه بر کمک به گوارش مولکول های پیچیده به سیستم ایمنی بدن نیز کمک کرده و باعث کاهش التهاب می شود. اثرات سودمند این باکتری در ترمیم زخم های گوارشی به اثبات رسیده است اما تحقیقات کمی در زمینه اثرات ترمیمی این باکتری در زخم پوستی انجام شده است .
این مطالعه با هدف بررسی اثرات باکتری لاکتوباسیلوس کازئی Lactobacillus casei )) به صورت زنده و کشته شده به وسیله کلروفرم بر ترمیم زخم پوستی موش سفید صحرایی صورت گرفته است.
مواد و روشها : در این تحقیق از ۸۰ موش سفید صحرایی نر (Rat) با وزن تقریبی ۲۸۰-۲۲۰ گرم استفاده گردید. حیوانات در قفس های استاندارد نگهداری شدند و آب و غذا بدون محدودیت در اختیارشان قرار گرفت؛ درجه حرارت حیوان خانه بین۲ ± ۲۰ درجه سانتیگراد حفظ می شد. زخم های برشی به ضخامت کامل پوست پس از تراشیدن و تمیز کردن موشها که شامل گروه های تجربی (۱ و۲ ) ، کنترل و کنترل منفی بودند ایجاد شد. سه گروه کنترل و تجربی ۱ و ۲ به ترتیب تحت درمان موضعی با اسرین و اسرین حاوی باکتری     لاکتوباسیلوس کازئی Lactobacillus casei )) کشته شده بوسیله کلروفرم و اسرین حاوی باکتری زنده لاکتوباسیلوس کازئی Lactobacillus casei )) قرار گرفتند اما گروه کنترل منفی درمانی دریافت نکردند؛ مساحت زخم هر ۳ روز یکبار اندازه گیری شد. نمونه های پوستی به ترتیب پس از کشته شدن در روزهای ۳و۷و۱۴و۲۱ جدا شده و تحت مطالعات بافت شناسی و آماری قرار گرفتند.
یافته ها : درصد بهبودی زخم و التهاب در گروه های تجربی ۱و۲ نسبت به گروه های کنترل و کنترل منفی دارای اختلاف معناداری بود ؛ همچنین یافته های پاتولوژیکی حاصل از بررسی نمونه های اخذ شده از گروه های تجربی (۱ و ۲ ) ، کنترل ، کنترل منفی از نظر هیستولوژیک حکایت از روند کیفی نسبتا مشابه از نظر سرعت روند ترمیم و بسیج سلولی و پاکسازی ناحیه ترمیم زخم با توجه به توالی زمانی نمونه ها با رنگ آمیزی    هماتوکسیلین – ائوزین داشتند.
بحث و نتیجه گیری : این مطالعه نشان داد که باکتری لاکتوباسیلوس کازئی Lactobacillus casei )) چه به صورت زنده و چه به صورت کشته شده به وسیله کلروفرم به طور معنا دار روند سرعت التیام زخم پوستی در موش صحرایی را افزایش داده؛ بطوری که این امر در باکتری لاکتوباسیلوس کازئی Lactobacillus casei )) زنده (گروه تجربی ۲ ) بیش از فرم کشته شده آن (گروه تجربی ۱ ) نمایان شد.
واژگان کلیدی : زخم پوستی ، ترمیم ، باکتری پروبیوتیکی ، لاکتوباسیلوس کازئی( Lactobacillus casei )
 مقدمه
یکی از اهداف درمانی علوم پزشکی ترمیم زخم در زمان کوتاه تر با عوارض جانبی کمتر می باشد ؛ از گذشته دور پزشکان مصری ، یونانی ، هندی و اروپایی در پی درمان زخم درکوتاه ترین مدت و با کمترین میزان عارضه بودند. تاکنون پژوهش های مختلفی در مورد ترمیم زخم ایجاد شده و در نتیجه مواد مختلفی به صورت مرهم زخم ها تهیه و معرفی شده اند که اغلب این مواد به صورت ترکیبات گیاهی و شیمیایی          می باشد. نتایج گزارش شده توسط مجامع مختلف پزشکی مورد بررسی های کلینیکی و آزمایشگاهی قرار گرفته اند اما تاکنون هیچکدام به عنوان یک داروی موثر توصیه نشده اند.^(۳۵)
اما امروزه گرایش به استفاده از داروهای سنتی جهت ترمیم زخمهای پوستی بیشتر شده است؛ بطوریکه تاثیر نسبی گونه های مختلف باکتریهای پروبیوتیکی در ترمیم زخمها مورد بررسی قرار گرفته است.
پروبیوتیک ها ارگانیسم های زنده ای هستند که با تعدیل فلور میکروبی روده ، اثرات مفیدی را بر سلامت میزبان اعمال می کنند. آنها عموما از منابع انسانی بوده و غیربیماری زا محسوب می شوند . پروبیوتیک هایی که بیش از همه در زمینه های مختلف مورد مطالعه قرار گرفته اند ، باکتریهای تولید کننده اسید لاکتیک شامل گونه های لاکتوباسیلوس و بیفیدوباکتریا است اما مکانیسم اثر پروبیوتیک ها کاملا شناخته شده نیست ولی مکانیسم هایی برای توجیه اثرات پیشگیری کننده و درمانی آنها در بیماریهای انسان پیشنهاد شده است که از جمله آن می توان به تولید ترکیبات مهار کننده باکتریها ، تعدیل PH روده ، بلوک جایگاه اتصال باکتریها ، رقابت برای جذب مواد غذایی ، تقویت سیستم ایمنی و ترمیم زخم های گوارشی اشاره کرد ؛ اما مطالعات کمی در زمینه بررسی اثرات ترمیمی این گروه از باکتری ها بر زخم های باز پوستی صورت گرفته است.^{( ۳۹و۱۴)}
هدف از این مطالعه بررسی اثر ترمیمی باکتری لاکتوباسیلوس کازئی Lactobacillus casei )) به صورت زنده و کشته شده به وسیله کلروفرم به عنوان یک گونه پروبیوتیکی(جدا شده از محصولات لبنی – سنتی ایران) برروی ترمیم زخم پوستی در موش صحرایی می باشد.
۱-۱ پوست
پوست که سطح خارجی بدن را می پوشاند درنژادهای مختلف رنگش متفاوتست و دریک فرد انسان هم از نظر مو وضخامت متغیر میباشد. از لحاظ بافت شناسی ساختمان پوست از خارج به داخل شامل سه         طبقه است : رو پوست ، میان پوست ، زیر پوست
۱-۱-۱ رو پوست Epidermis

جهت دریافت دانشنامه کارشناسی ارشد(M. Sc.)

رشته بیماری شناسی گیاهی

عنوان

شناسایی قارچ‌های تیره Erysiphaceae‌ عامل سفیدک‌های پودری در ورامین

استاد راهنما:

دکتر یونس رضایی دانش

استاد مشاور:

دکتر مهدی پیرنیا

تکه هایی از متن به عنوان نمونه :
فهرست مطالب
عنوان                                                                                                          صفحه
 چکیده. ۱
 فصل اول: مقدمه و کلیات
 1-1 مقدمه. ۴
۱-۲ موقعیت جغرافیایی ۶
۱-۲-۱ موقعیت جغرافیایی و شرایط اقلیمی شهرستان ورامین ۷
۱-۲-۲ حاصلخیزی و استعداد اراضی منطقه ۸
۱-۳ اهمیت و اهداف تحقیق ۹
فصل دوم: بررسی منابع
۲-۱- مطالعات انجام شده در سایر کشورها
۲-۲- مطالعات انجام شده در ایران. ۱۱
 فصل سوم: مواد و روش­ها
۳-۱- جمع آوری نمونه. ۱۳
۳-۲- آماده سازی نمونه. ۱۳
۳-۳- مطالعات ماکرومرفولوژی ۱۳
۳-۴- تهیه اسلاید، عکس و ترسیم ۱۳
۳-۵- مطالعات میکرومرفولوژی. ۱۴
۳-۶- شناسایی. ۱۴
فصل چهارم: نتایج و بحث
۴-۱-Blumeria graminis 18
4-2-Erysiphe alphitoides 21
4-3-Microsphoera berberidis 23
4-4-Erysiphe beta. 26
4-5-Erysiphe bivonae 29
4-6-Erysiphe convolvuli . 31
4-7-Erysiphe cruciferarum. 34
4-8-Erysiphe necator 36
4-9-Erysiphe pisi 39
4-10-Erysiphe platani 42
4-11-Erysiphe polygoni 44
4-12-Erysiphe trifolii . 46
4-13-Erysiphe verbenae 49
4-14-Golovinomyces cichoracearum. 51
4-15-Golovinomyces depressus 53
4-16-Golovinomyces orontii. 56
4-17-Golovinomyces sordidus 58
4-18-Leveillula taurica. 60
4-19-Oidium jasmini . 63
4-20-Podosphaera pannosa 65
4-21-Podosphaera tridactyla 67
4-22-Podoophaera xanthii. 70
   فهرست مطالب
عنوان                                                                                                          صفحه
 4-4- پیشنهادات ۷۳
۴-۵- منابع . ۷۴
مقدمه:
قارچ‌های مولد سفیدک پودری گیاهان به تیره Erysiphaceae (Ascomycota, Erysiphales) تعلق دارند و از مهم­ترین بیمارگرهای گیاهی هستند که ضمن داشتن انتشار جهانی، طیف وسیعی از گیاهان نهادانه را مورد حمله قرار می­ دهند. (Amano, 1986). این قارچ­ها پارازیت اجباری گیاهان می­باشند زیرا سیکل زندگی آنها به طور کامل به میزبان وابسته است. میسلیوم این قارچ‌ها به صورت اپی‌فیت و یا گاهی اندوفیت روی برگ‌ها، شاخه‌ها، گلها و حتی میوه‌ها تشکیل می­شود و ظاهری سفید تا خاکستری رنگ به سطح قسمت‌های آلوده می‌دهد. این قارچ‌ها برای ادامه سیکل زندگی پارازیتی خود و همچنین جلوگیری از سیستم‌های مقاومتی در میزبان و بدست آوردن منابع غذایی، از سلول‌های میزبان استفاده می‌کنند، بدون اینکه خسارت زیادی به سلول‌های میزبان وارد نمایند (Bushnell and Gay, 1978).
در ابتدا شناسایی این گروه از قارچ‌ها بر پایه خصوصیات تلئومورف از قبیل شکل زواید آسکوکارپ، تعداد آسکها در هر آسکوکارپ و تعداد آسکوسپور در هر آسک استوار بود. به تدریج خصوصیات مربوط به آنامورف از قبیل محل استقرار میسلیوم روی میزبان، مرفولوژی و ابعاد کنیدیوفور و کنیدیوم، شکل سلول پایه کنیدیوفور، منفرد یا زنجیری بودن کنیدیومها و وجود یا عدم وجود اجسام فیبروزین درون کنیدیوم اهمیت خود را در تاکسونومی سفیدکهای سطحی آشکار ساخت، تا آنجا که نتایج مطالعات مولکولی بر مبنای توالی یابی DNA ریبوزومی نیز اهمیت خصوصیات آنامورف در مقایسه با تلومورف در طبقه بندی این گروه از قارچها را تایید کرد و مشخص شد خصوصیات مربوط به آنامورف دارای ارزش بیشتری در تاکسونومی سفیدک­های سطحی هستند. براون (Braun 1987, 1995) در دو منوگراف، سفیدک­های سطحی اروپا و نمونه­های متعددی از قارچ­های متعلق به راسته Erysiphales از سراسر دنیا را مورد مطالعه قرار داد و ۱۸ جنس و ۵۱۶ گونه از این قارچ­ها را تشریح کرد که ۳ جنس در جنس­های دیگر ادغام شدند و تعداد آنها به ۱۵ جنس کاهش یافت. از ۱۵ جنس معرفی شده در این قارچ­ها، ۱۲ جنس اکتوپارازیت و ۳ جنس دیگر شامل Leveillula، Pleochaeta، Phyllactina اندوپارازیت هستند. دامنه میزبانی Phyllactinia و Pleochaeta به گیاهان جنگلی و یا چوبی محدود می­شود، در حالی که Leveillula گیاهان علفی را آلوده می­ کند (Mori et al, 2000).
میسلیوم­های رویشی سفیدک­های سطحی به صورت فشرده روی سطح برگ، شاخه، میوه و شاخه­های جوان تولید می­شوند، گاهی تولید دیواره­های ضخیم شبیه کلامیدوسپور در گونه­ها دیده می­شود (Zheng, 1985).
شرایط رطوبت برای جوانه زدن کنیدیوم در قارچ­های مولد سفیدک پودری موثر است. این پاتوژن­ها با ایجاد یک پوشش پودری سفیدک رنگ موجب کاهش فتوسنتز و کندی رشد گیاه می­شوند. اسپورهای آنها توسط باد، آب و یا وسایل مکانیکی منتقل می­شود و شرایط نامساعد را روی بخش­های آلوده گیاه و همچنین روی بقایای گیاهی سپری می­ کنند. سفیدک­های سطحی به ۲ فرم جنسی و غیر جنسی ظاهر می­شوند که فقط در جنس­های معدودی مرحله جنسی دیده نشده است (Braun, 1987). گونه­های هموتالیک (یک پایه) و هتروتالیک (دوپایه) در این راسته گزارش شده است. به نظر می­رسد گونه­های هتروتالیک میزبان­های مخصوص به خود را دارند. به طوریکه تنها یک طیف محدودی از میزبان­هان گیاهی و حتی یک رقم خاص را به عنوان میزبان خود انتخاب می­ کنند (Takamatsu et al., 2000). یکی از نظریات در طی دوران تکاملی اعضای Erysiphales، گسترش دامنه میزبانی از درختان به گیاهان علفی است که با مطالعات مولکولی نیز این نظریه تأیید شده است (Hirata et al., 2000; Mori et al., 2000).
کنیدیوم­ها در مرحله غیرجنسی عامل پراکنش و توسعه بیماری هستند و در پایان فصل رشد این قارچ‌ها اسپور جنسی تولید می‌کنند که به آن آسکوسپور می‌گویند و درون کیسه‌ای به نام آسک قرار می­گیرند. آسک‌ها نیز درون اندامی به نام آسکوکارپ (کاسموتسیوم) که فاقد روزنه می‌باشند جای دارند.
جنس‌های سفیدک پودری هم‌اکنون در ۵ زیر خانواده قرار گرفته‌اند که بعضی جنس‌ها اضافه و بعضی ادغام شده‌اند (Braun, et al., 2002). 4 زیر خانواده Blumeriae، Ersipheae، Golovinomyceteae و Cystotheceae دارای میسلیوم‌های خارجی بوده و مرحله غیرجنسی آنها Oidium می‌باشد، کنیدیوم‌ها روشن و بیضی یا تخم‌مرغی شکل هستند که به صورت زنجیری و یا منفرد تشکیل می‌شوند. زیرخانواده دیگر Phyllactinieae نام دارد و شامل جنس­های Phyllactinia (آنامورف Ovulariopsis) و Levaillula (آنامورف Oidiopsis) و Pleocheta (آنامورف Streptopodium) می‌باشد. کنیدیوم‌ها روشن و نوک تیز، چماقی و گاهی سیلندری بوده و معمولاً به صورت منفرد تشکیل می‌شوند(Boesewinkel, 1980; Braun, 1987).
1-2- موقعیت جغرافیایی:
۱-۲-۱- موقعیت جغرافیایی و شرایط اقلیمی شهرستان ورامین:
شهر ورامین در ۳۹ درجه و ۵۱ دقیقه شرقی ، و ۳۵ درجه و ۱۹ دقیقه و ۳۰ ثانیه عرض شمالی واقع است وسعت شهرستان حدود ۱۷۵۰ کیلومترمربع می باشد. دشت ورامین عمدتا از رسوبات آبرفتی رودخانه جاجرود تشکیل شده است. این رسوبات علاوه برحاصلخیزی به علت طبیعت آبرفتی وماسه ای خود مخزن مناسبی برای ذخیره آب های زیرزمینی است. کوه قره قاج در شمال و یک رشته کوه که ارتفاع متوسط بلندی آنها به ۱۳۰۰متر ازسطح دریای آزاد می رسد به نام سیاه کوه درجنوب شرقی این منطقه قرار دارد. برابر تقسیم ­بندی اقلیمی ورامین سرزمینی خشک و نیمه بیابانی است. تغییرات میزان درجه حرارت، روز و شب و فصول زیاد است. مقدار تبخیر سالانه (حدود ۲۳۰۰ میلیمتر) و به مراتب بیشتر ازمقدار بارندگی (۱۷۴ میلیمتر) و نزولات آسمانی است. رطوبت متوسط هوا در دماهای ۲۹-۷ ، ۵۲% بوده است. حداکثر دمای آن تا ۴۴ و حداقل به ۱۴ درجه سانتیگراد زیرصفر رسیده است. تعداد روزهای یخبندان در سال حدود ۷۳ روز برآورد شده است. ورامین منطقه ای حاصلخیز است که از اعتدال هوا و خاک مناسب برخوردار است، ولی از قدیم ازکمبود آب رنج می­برده است. منابع آب منطقه در گذشته علاوه بر نزولات جوی که حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلیمتر در سال می­باشد عمدتا سفره­های زیرزمینی و رودخانه جاجرود هستند که از قدیم بوسیله حفر قنوات و جدا کردن نهرها از جاجرود مورد استفاده واقع می­شده است.
۱-۲-۲- حاصلخیزی واستعداد اراضی منطقه
اراضی منطقه از نظر استعداد کشاورزی به انواع ذیل طبقه بندی شده است
۱-اراضی درجه یک که شامل اراضی بسیار مناسب با وسعت ۳۲۷۵۰ هکتار
۲-اراضی درجه ۲ شامل اراضی مناسب با وسعت ۲۲۶۵۰ هکتار
۳-اراضی درجه ۳ شامل اراضی نسبتا مناسب با وسعت ۱۲۶۰۰ هکتار
۱-۲-۳- جدول نمایش اراضی قابل کشت:

۱-۳- اهمیت و اهداف تحقیق
این تحقیق به منظور شناسایی جنس‌ها و گونه‌های مولد سفیدک سطحی و میزبان‌های آن‌ها در سطح منطقه ورامین و طبقه‌بندی آرایه‌ها با توجه به تغییر و تحولات اخیر در طبقه‌بندی اعضای Erysiphaceae انجام شده است. این قارچ‌های به علت پوشش قارچی روی برگ و جلوگیری از عمل فتوسنتز باعث کندی رشد بوته‌ها و کاهش کیفیت محصول می‌گردند.
۲-۱- مطالعات انجام شده در سایر کشورها
تاریخچه مطالعه قارچ­های راسته Erysiphales به سال ۱۸۱۵ برمی‌گردد که فردی به نام دکاندول همه عوامل مولد سفیدک پودری را در یک جنس به نام Erysiphe قرار داد (Decandolle, 1815). در بین محققان قدیمی این عقیده وجود داشت که خصوصیات محدودی در تاکسونومی Erysiphaceae می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. هیراتا (Hirata, 1942) بررسی­هایی روی لوله تندشی کنیدیوم­ها انجام داد. بلومر(Blumer, 1967) 5 تیپ برای کنیدیوفور تشخیص داد که عبارت بود از: ۱- Oidium 2- Ovulariopsis 3- Oidiopsis که خود Oidium شامل Euoidium و Pseudoidium می‌باشد.

دانشکده‮ ‬علوم‮ ‬پاستاد‮ ‬مشاور‮ :‬آقای‮ ‬دکتر‮ ‬حمید‮ ‬کلالیان‮ ‬مقدم

تکه هایی از متن به عنوان نمونه :
فهرست:
چکیده: ۱
۱-مقدمه: ۴
۱-۱-۱ تاریخچه ، تعاریف و همه گیر شناسی: ۴
۲-۱-۱ تعریف دیابت ملیتوس: ۷
۳-۱-۱ دیابت ملیتوس یا مرض قند: ۷
۴-۱-۱ دیابت بی‌مزه: ۸
۵-۱-۱ تقسیم بندی دیابت میلتوس: ۱۰
۶-۱-۱ انواع دیگر دیابت ملیتوس: ۱۱
۷-۱-۱ دیابت ملیتوس حاملگی: ۱۳
۸-۱-۱ اپیدمیولوژی دیابت: ۱۴
۹-۱-۱ اپیدمیولوژی جهانی: ۱۵
۱۰-۱-۱ اپیدمیولوژی در ایران:. ۱۶
۱-۲ کالبد شناسی و عملکرد لوزالمعده: ۱۷
۲-۲-۱ انسولین: ۱۹
۳-۲-۱ ساختمان شیمیایی انسولین: ۲۰
۴-۲-۱ سنتز ، ترشح و عملکرد انسولین ۲۰
۵-۲-۱ تنظیم ترشح انسولین توسط گلوکز: ۲۲
۶-۲-۱ اثر اسیدهای آمینه اسید های چرب و ترکیبات کتونی: ۲۳
۷-۲-۱ اثر سایر هورمون‌ها: ۲۴
۸-۲-۱ عملکرد انسولین: ۲۴
۹-۲-۱ اثر انسولین در تبادلات غشاهای سلولی: ۲۶
۱۰-۲-۱ اثر انسولین در سوخت و ساز گلوکز: ۲۶
۱۱-۲-۱ اثر انسولین در سوخت و ساز چربی ها: ۲۶
۱۲-۲-۱ اثر انسولین در سوخت و ساز پروتئین ها: ۲۷
۱۳-۲-۱ بیماری های ناشی از اختلال در ترشح انسولین: ۲۷
۱-۳ تنظیم سطح قند خون: ۲۸
۱-۳-۱ اهمیت تنظیم سطح قند خون: ۲۸
۲-۳-۱ اهمیت بالا نرفتن سطح گلوکز خون: ۲۹
۳-۳-۱ سندرم‌های مقاومت به انسولین: ۲۹
۱-۴ بیماری زایی و علت دیابت: ۳۰
۱-۴-۱ بیماری زایی ملیتوس نوع یک: ۳۰
۲-۴-۱ نقش عوامل ژنتیکی در ایجاد دیابت نوع یک: ۳۲
۳-۴-۱ نقش عوامل ایمنی در ایجاد دیابت نوع یک: ۳۲
۴-۴-۱ عوامل ایمونولوژیک: ۳۳
۵-۴-۱ عوامل محیطی موثر بر ایجاد دیابت ملیتوس نوع یک: ۳۳
۶-۴-۱ بیماری زایی دیابت ملیتوس نوع دو:. ۳۴
۷-۴-۱ مقاومت به انسولین: ۳۴
۸-۴-۱ اختلال ترشح انسولین: ۳۵
۹-۴-۱ نقش عوامل ژنتیکی در ایجاد دیابت نوع دو:. ۳۶
۱۱-۴-۱ کتواسیدوز دیابتی: ۳۸
۱-۵ پاتوفیزیولوژی: ۳۹
۱-۵-۱ وضعیت هیپراسمولار غیر کتونیک: ۴۰
۱-۶ پاتوفیزیولوژی: ۴۰
۱-۶-۱ هیپوگلیسمی (قند خون پایین ): ۴۱
۲-۶-۱ عوارض مزمن دیابت: ۴۲
۳-۶-۱ عوارض چشمی دیابت ملیتوس: ۴۴
۴-۶-۱ فلج عضلات چشم: ۴۸
۶-۶-۱ عوارض کلیوی دیابت میلتوس: ۴۸
۷-۶-۱ نوروپاتی در دیابت ملیتوس: ۴۹
۱-۷ نوروپاتی محیطی در دیابت: ۵۰
۱-۷-۱ پلی نوروپاتی و مونونوروپاتی: ۵۰
۲-۷-۱ تقسیم بندی نوروپاتی دیابتی: ۵۲
۳-۷-۱ علائم نوروپاتی دیابتی: ۵۳
۴-۷-۱ پلی نوروپاتی و مونونوروپاتی: ۵۶
۵-۷-۱ نوروپاتی منتشر حسی حرکتی: ۵۷
۶-۷-۱ نوروپاتی خودکار یا اتونوم: ۵۸
۱-۸ اختلال عملکرد گوارشی و ادراری: ۵۹
۱-۸-۱ گاستروپارزی دیابتی: ۵۹
۲-۸-۱ مسیرهای نوروپاتی دیابتی: ۶۰
۱-۹ فشار اکسایشی وسندروم متابولیکی: ۶۳
۱-۱۰ فعالیت, PKC نوروپاتی دیابتی: ۶۵
۱-۱۰-۱ استرس اکسیداتیو و فعال سازی ۶۵
۲-۱۰-۱ درمان نوروپاتی با یک بازدارنده: ۶۸
۳-۱۰-۱ درمان نوروپاتی با یک بازدارنده آلدوز ردوکتاز(ARI ): 69
4-10-1 درمان نوروپاتی با ویتامین E: 69
1-11 نوروپاتی مرکزی: ۷۰
۱-۱۱-۱ تاثیر دیابت بر مغز: ۷۰
۱-۱۲ عوارض قلبی عروقی: ۸۴
۱-۱۲-۱ دیس لپیدمی (اختلال چربیهای خون): ۸۵
۲-۱۲-۱ بیماریهای کرونری قلب:. ۸۶
۳-۱۲-۱ حوادث عروقی مغز (سکته مغزی): ۸۷
۴-۱۲-۱ بیماری های رگهای محیطی: ۸۸
۵-۱۲-۱ پای دیابتی: ۸۹
۱-۱۳ اختلالات جنسی در دیابت:. ۹۱
۱-۱۳-۱ استرس اکسیداتیو ناشی از دیابت:. ۹۲
۱-۱۴ اثرات مخرب متابولیسمی دیابت در بدن: ۹۵
۱-۱۴-۱ اکسیداسیون لیپیدها: ۹۵
۱-۱۵-۱ اکسیداسیون پروتئین ها: ۹۶
۲-۱۵-۱ اکسیداسیون DNA:. 96
3-15-1 دفاع های آنتی اکسیدانی و دیابت:. ۹۷
۴-۱۵-۱ گلوتاتیون:. ۹۷
۵-۱۵-۱ ویتامین :E,C 98
6-15-1 تا اورین Taurine :. 98
1-16 آنزیمهای دفاعی آنتی اکسیدانی: ۹۹
۲-۱۷ بربرین: ۱۰۰
۱-۱۷-۲ معرفی بربرین: ۱۰۰
۲-۱۷-۲ داروشناسی بربرین: ۱۰۱
۳-۱۷-۲ کاربردهای پزشکی دارویی: ۱۰۲
۴-۱۷-۲ فعالیت ضد پرتوزوایی: ۱۰۳
۵-۱۷-۲ فعالیت ضد اسهال: ۱۰۴
۱-۱۸-۲ کاربردهای درمانی بالقوه: ۱۰۴
۱-۱۹-۲ جلوگیری از تکثیر سلولی تومور:. ۱۰۷
۲-۱۸-۲ فعالیت ضد افسردگی: ۱۱۰
۳-۱۸-۲ فعالیت مربوط به قلب و رگ‌ها: ۱۱۱
۴-۱۸-۲ فعالیت ضد فشار خون:. ۱۱۳
۵-۱۸-۲ فعالیت ضد التهابی: ۱۱۴
۱-۱۹-۲ بربرین و اثرات آن بر دیابت:. ۱۱۵
۲-۱۹-۲ اثر گذاری بربرین در بیماران دیابتی: ۱۱۶
۳-۱۹-۲ بربرین در متابولیسم گلوکز حیوانات:. ۱۱۶
۴-۱۹-۲ بربرین در متابولیسم لیپید: ۱۱۷
۵-۱۹-۲ اثرات آزمایشگاهی غیر وابسته به انسولین بربرین: ۱۱۸
۶-۱۹-۲ بربرین AMPK را فعال می کند:. ۱۱۹
۱-۲۰-۲ بربرین عملکرد میتوکندریایی را مهار می کند:. ۱۲۰
۲-۲۰-۲ بربرین به عنوان یک مهار کننده گلوکوزیداز:. ۱۲۱
۳-۲۰-۲ بربرین آدیپوژنزیز را مهار می کند: ۱۲۱
۴-۲۰-۲ بربرین سطح m RNA LDLR را افزایش می دهد:. ۱۲۲
۵-۲۰-۲ اثرات بربرین بر رادیکال های آزاد:. ۱۲۲
۶-۲۰-۲ اثر محافظتی بربرین بر سلول های در جریان دیابت:. ۱۲۳
۱-۲۱-۲ نقش α- توکوفرول بر گیرنده های هسته ای: ۱۳۶
۲-۲۱-۲ ویتامین E به عنوان تنظیم کننده فعالیت آنزیمی: ۱۴۲
۳-۲۱-۲ آنزیم های فعالسازی شده: ۱۴۴
۴-۲۱-۲ نقش ویتامین E در دفاع آنتی اکسیدانی: ۱۴۵
۵-۲۱-۲ ژن هایی که از طریق α- توکوفرول تنظیم می شوند: ۱۵۲
۶-۲۱-۲ ژن های واکنش پذیر ویتامین E: 153
7-21-2 تأثیر α-توکوفرول روی آمد و شد سلولی: ۱۵۸
۸-۲۱-۲ محافظت در برابر استرس اکسیداتیو در دیابت توسط ویتامین E: 161
1-22-2 پروکسیداسیون لیپیدی: ۱۶۳
۲-۲۲-۲ اکسیداسیون پروتئینی: ۱۶۴
۳-۲۲-۲ آسیب های وارده به DNA:. 165
4-22-2 تأثیر ویتامین E روی دفاع آنتی اکسیدانت در دیابت: ۱۶۸
۵-۲۲-۲ عمل حفاظتی ویتامینE در برابر آسیب بافتی در دیابت: ۱۷۰
۶-۲۲-۲ نوروپاتی دیابتی سیستم اعصاب مرکزی و محیطی ونقش ویتامین E: 171
فصل دوم:. ۱۷۴
۱-۳ انتخاب حیوانات آزمایشگاهی: ۱۷۵
۱-۳-۳ گروه بندی حیوانات:. ۱۷۶
۲-۳-۳ تیمار با دارو:. ۱۷۸
۱-۴ دستگاه Y maze:. 179
1-5 آزمون شناسایی اشیاء objective recognition)): 180
1-6 تست بارفیکس: ۱۸۱
۱-۷ تست سطح شیب دار: ۱۸۲
:Open field8-1 182
1-9 ارزیابی وزن نمونه ها: ۱۸۴
۱-۱۰ ارزیابی میزان گلوکز پلاسما: ۱۸۴
۱-۱۱ آزمون شناخت شیء جدید objective recognition)) : 184
1-12 ارزیابی رفتاری: ۱۸۴
فصل سوم: ۱۸۸
فصل چهارم: ۲۱۵
بحث:. ۲۱۶
پیشنهادات: ۲۲۰
منابع فارسی ۲۲۰
منابع انگلیسی: ۲۲۱
چکیده انگلیسی ۲۶۱
چکیده:
زمینه و هدف: دیابت به ویژه دیابت نوع ۱، موجب بروز اختلال در روندهای مرتبط با یادگیری و حافظه و سایر اختلالات شناختی وحرکتی در حیوانات مبتلا می­شود که شواهدی مبنی بر دو فرضیه میکروواسکولار و استرس­اکسیداتیو ناشی از رادیکال­های آزاد اکسیژن مطرح است بربرین یک آلکالویید ایزوکوئینولین می باشد که اغلب به عنوان عامل کاهنده قند خون مورد استفاده قرار می گیرد. این ماده توانایی کاهش گلوکز خون را از مسیر غیر وابسته به انسولین را دارد و با حذف رادیکال های آزاد منجر به کاهش استرس اکسیداتیو می شود. ویتامین E نیز یکی از ویتامین های محلول در چربی بوده و با توجه به نقش آن در کاهش گلوکز خون و بهبود حساسیت به انسولین در بیماران دیابتی و نقش آنتی اکسیدانی قوی قادر است چربی های غیر اشباع غشای سلولی را در برابر اکسیداسیون پایدار کرده و آن را در برابر واکنش زنجیره ای رادیکال های آزاد حفظ نماید. از این رو در این مطالعه تاثیر توأم بربرین­هیدروکلراید و ویتامین‌E که هر دو دارای آثار متعدد ضددیابتی و آنتی­اکسیدانی هستند، برپیشگیری از اختلالات شناختی وحرکتی مورد آزمون قرار گرفت.
مواد و روش­ها: در این مطالعه ۴۸ سر موش صحرایی نر نژاد ویستار به‌طور تصادفی انتخاب و به شش گروه: کنترل، کنترل تیمارشده با ویتامین‌E (mg/kg30)، دیابتی و دیابتی تیمارشده با بربرین­هیدروکلراید (mg/kg100) و دیابتی تیمار شده با ویتامین‌E (mg/kg30)، و دیابتی تیمارشده توأم، ویتامین‌E (mg/kg30)، و بربرین­هیدروکلراید (mg/kg100)، تقسیم شدند. ابتدا دیابت با تزریق درون­صفاقی استرپتوزوتوسین با دوز (mg/kg 55) به صورت درون­صفاقی القاء گردید. یک هفته پس از تزریق استرپتوزوتوسین، تیمار با بربرین­هیدروکلراید با دوزmg/kg /day 100 و ویتامین‌E day/ mg/kg30 به مدت شش هفته به صورت خوراکی انجام گردید. قند خون درهفته­های ۱، ۳، ۵، ۷ با خون­گیری از سیاهرگ دمی با بهره گرفتن از دستگاه گلوکوکارد سنجش و در پایان گروه­ها با آزمون­های رفتاری وحرکتی شناخت فضایی (spatial recognition)و شناخت اشیاء (objective recognition) ، همچنین open field و بارفیکس وسطح شیبدار مورد ارزیابی قرارگرفتند.
یافته­ها: گروه دیابتی تیمارشده توأم، بربرین­هیدروکلراید (mg/kg100) و ویتامین‌E (mg/kg30)، بهبودی قابل توجهی را نسبت به گروه های دیابتی و گروه های درمانی دیابتی تیمار‌شده با و ویتامین‌E (mg/kg30) یا بربرین­هیدروکلراید (mg/kg100) در آزمون‌های رفتاری وشناختی وحرکتی نشان دادند.یعنی: گروه دیابتی تیمارشده توأم، بربرین­هیدروکلراید (mg/kg100) و ویتامین‌E (mg/kg30) نسبت به گروه های دیابتی تیمار شده با یک دارو در تست , Open Field Y mazeو شناسائی اشیاء، بارفیکس وسطح شیبدار به مراتب بهتر عمل نمودند.
نتیجه ­گیری: تجویز توأم بربرین­هیدروکلراید و ویتامینE به مدت هفت هفته بهبود مؤثری در اختلالات شناختی وحرکتی در موش­های صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین ایجاد می کند.که شاید این مساله نیز به اثربربرین و و ویتامین‌E در کاهش قند خون وهمچنین ویژگی آنتی اکسیدانی آنها بر می گردد.
واژه­های کلیدی: دیابت ملیتوس؛ بربرین­هیدروکلراید؛ ویتامینE؛ اختلالات شناختی؛ حرکتی.
مقدمه:
۱-۱-۱ تاریخچه ، تعاریف و همه گیر شناسی:
دیابت در روزگار باستان شناخته شده بود و برخی پزشکان دوران باستان نشانه های آن را به خوبی توصیف و راه هایی برای درمان آن پیشنهاد کرده بودند . اولین سند بدست آمده درباره دیابت پاپیروسی مربوط به ۱۵۵۲ سال پیش از میلاد است که در سال ۱۸۶۲ میلادی در شهر باستانی تیس در مصر بدست آمده است . در این پاپیروس پزشکی مصری به شرح بیماری مرموزی پرداخته است که بیماران مبتلا به آن زیاد آب می نوشند و بیش از حد ادرار می کنند و آب بدنشان کم می‌شود و زودتر از بقیه مردم می میرند. (۵) اریتیوس (۳۰-۹۰ پس از میلاد) پزشک یونانی در کنار پر ادراری نشانه های

بررسی تاثیر فرایندهای مقدماتی، روغن مغز بنه و مواد صابونی ناشونده آن برمیزان آکریل­آمید سیب­زمینی طی فرایند سرخ کردن عمیق

استاد راهنما:

خانم دکتر راضیه نیازمند

استاد مشاور :

خانم دکتر پروین شرایعی

تکه هایی از متن به عنوان نمونه :

چکیده:
زمینه وهدف: فرایندهای حرارتی اگرچه با غیرفعال کردن میکروارگانیسم­های مضر و آنزیم­های نامطلوب سبب افزایش ماندگاری موادغذایی می­شوند ولی به طورناخواسته باعث تولید آلاینده­های شیمیایی خطرناکی چون آکریل­آمید در مواد غذایی می­شوند. آکریل­آمید ترکیبی شیمیایی است که در غذاهای نشاسته­ای پخته شده مانند چیپس سیب­زمینی و نان تولید می­شود و نگرانی در مورد اثرات سرطان­زایی آن وجود دارد. هدف از این پژوهش کاهش میزان آکریل­آمید خلال­های سیب­زمینی طی فرایند سرخ کردن عمیق بود.
مواد و روش­ها: بدین منظور ابتدا روغن پسته بنه (واریته موتیکا) و مواد صابونی ناشونده آن استخراج شد. از روغن کانولای تصفیه شده بدون آنتی­اکسیدان به عنوان محیط سرخ کردن استفاده شد. روغن مغز بنه در سطح ۱/۰درصد و مواد صابونی­ناشونده آن به میزان ۱۰۰ پی­پی­ام به روغن کانولا اضافه شد. مخلوط­های مذکور به طور جداگانه آماده شدند. خلال­های سیب­زمینی در محلول­های کلرید­کلسیم و اسید سیتریک (۵/۰ و یک درصد) و کربوکسی متیل­سلولز، تراگاکانت و ثعلب (۳/۰ و ۷/۰ درصد) به مدت یک ساعت در دمای محیط غوطه­ور شده و سپس در روغن­های نام­برده به مدت پنج دقیقه سرخ شدند. آزمایش­های رطوبت، میزان آکریل­آمید(با استفاده ازدستگاه کروماتوگرافی­گازی- اسپکتروسکوپی جرمی)، جذب روغن (سوکسله) و شاخص­های رنگ (نرم افزار Image J) ، روی برش­های سیب­زمینی سرخ­شده انجام شد. به منظور ارزیابی خصوصیات حسی از آزمون­پذیرش به روش­رتبه­بندی استفاده شد.
یافته­ها: کمترین میزان آکریل­آمید مربوط به نمونه­های سرخ شده در روغن کانولای حاوی مواد صابونی ­ناشونده و پیش­تیمار شده با کربوکسی متیل­سلولز ۷/۰ درصد بود که به ترتیب ۶/۶۷ درصد میزان آکریل ­آمید را نسبت به روغن کانولای بدون آنتی­اکسیدان و ۱/۷۵ درصد آکریل­آمید را نسبت به نمونه شاهد کاهش دادند (۰۵/۰p<). همچنین بیشترین میزان رطوبت و کمترین جذب روغن هم مربوط به نمونه های سرخ شده در روغن کانولای حاوی مواد صابونی­ناشونده مغز بنه و نمونه­های پیش­تیمار شده با کربوکسی­متیل­سلولز ۷/۰ درصد بود (۰۵/۰p<). با افزایش غلظت محلول­های مورد استفاده جهت پیش تیمار برش­های سیب­زمینی میزان آکریل­آمید کاهش یافت (۰۵/۰p<). نمونه شاهد کمترین میزان روشنایی و بیشترین میزان قرمزی، زردی و تفاوت کلی رنگ را دارا بود. بالاترین امتیاز پذیرش کلی را نمونه های پیش تیمار شده با کلرید­کلسیم ۵/۰ و یک درصد به خود اختصاص دادند با این حال در بین هیدروکلوئیدها کربوکسی متیل­سلولز ۷/۰ درصد بالاترین امتیاز پذیرش کلی را دارا بود.
نتیجه ­گیری: نتایج پژوهش حاضرحاکی ازقابلیت پیش تیمار کربوکسی متیل­سلولز درکاهش قابل ملاحظه آکریل­آمید وجذب روغن درطی سرخ کردن عمیق سیب­زمینی و درنتیجه تولیدچیپس کم چرب بود.
کلمات­ کلیدی: اسیدسیتریک؛ آکریل­آمید؛ بنه؛ تراگاکانت؛ ثعلب؛ کربوکسی متیل­سلولز؛ کلریدکلسیم؛ صابونی­ ناشونده
سرخ کردن مواد غذایی به دلیل ایجاد خواص حسی منحصر به فرد امروزه به طور وسیعی در سطوح صنعتی و خانگی مورد استفاده قرار می­گیرد. به کمک این روش آماده­سازی، ماده غذایی با طعم دلپذیر، بافت ترد و ظاهر طلایی مطلوب تولید می­شود. حین سرخ کردن عمیق، در حضور اکسیژن و رطوبت ناشی از ماده غذایی، واکنش­های اکسایشی و هیدرولیزی زیادی در روغن صورت گرفته، مواد نامطلوبی ایجاد می­گردند که ضمن بروز آثار منفی بر طعم و رنگ محصول، سلامت انسان را نیز احتمالاً به خطر می­اندازند (اورتوفر و همکاران ۱۹۹۶). مشخص شده است طی فرآیند سرخ کردن به میزان زیادی اکریل­آمید تشکیل می­شود (وسپر و همکاران، ۲۰۰۷).

در رشته بیماری شناسی گیاهی

عنوان:

بررسی های آناستوموزی و تنوع ژنتیکی جدایه های R. solani عامل بیماری شانکر ساقه و شوره سیاه سیب زمینی

استاد راهنما

دکتر مهدی نصر اصفهانی

استاد مشاور

دکتر مهدی پیرنیا

تکه هایی از متن به عنوان نمونه :
فهرست مطالب
فهرست مطالب. ‌ه
فهرست جدول ها ‌ل
فهرست شکل ها ‌م
چکیده: ۱
فصل اول: مقدمه. ۳
کلیات. ۳
۱-۱-معرفی گیاه سیب زمینی و اهمیت آن. ۳
۱-۲-تاریخچه: ۳
۱-۳-گیاه شناسی سیب زمینی ۴
۱-۳-۱-ریشه. ۴
۱-۳-۲-ساقه. ۴
۱-۳-۳-استولون. ۴
۱-۳-۴-غده ۵
۱-۳-۵-جست. ۵
۱-۳-۶-برگ. ۵
۱-۳-۷-گل آذین ۵
۱-۴- ارقام مختلف. ۵
۱-۴-۱- رقم‌هاى خیلى ‌زودرس و زودرس. ۶
۱-۴-۲- رقم‌هاى متوسط رس یا میان‌رس. ۶
۱-۴-۳- رقم‌هاى دیررس. ۶
۱-۵-الگوی رشد. ۶
۱-۵-۱-دوره ی قبل از سبز شدن و سبز شدن. ۶
۱-۵-۲-رشد برگ و ساقه. ۷
۱-۵-۳-رشد غده ۷
۱-۶-ترکیبات موجود در سیب زمینی ۷
۱-۷-طریقه کاشت و داشت سیب زمینی ۷
۱-۸-شرایط خاک و میزان آب. ۹
۱-۹-شرایط اکولوژیک. ۱۰
۱-۱۰-خواص دارویی ۱۰
۱-۱۱-اهمیت و توجیه اقتصادی سیب زمینی ۱۱
۱-۱۲- بیماری های رایج ۱۱
۱-۱۳-بیماری ریزوکتونیا ۱۱
شکل۱-۱-الف: شانکر خشک ساقه   ب: شوره سیاه غده (وارتون و همکاران، ۲۰۰۹). ۱۲
۱-۱۳-۱-علایم بیماری ۱۲
۱-۱۳-۲-عامل بیماری ۱۳
۱-۱۳-۳- مشخصات مرفولوژیک R. solani 15
شکل۱-۲: قارچ R. solani (ویکیپدیا، ۲۰۱۱). ۱۶
۱-۱۴-اهمیت اقتصادی بیماری ۱۶
۱-۱۵-چرخه‌ی بیماری ۱۷
شکل۱-۳-چرخه ی بیماری ریزوکتونیا توسط قارچR. solani((Whartonet al., 2009. 18
1-16-روش های کنترل. ۱۹
۱-۱۶-۱-کنترل شیمیایی ۱۹
۱-۱۶-۲-کنترل بیولوژیکی ۱۹
۱-۱۶-۳-ارقام مقاوم. ۲۰
۱-۱۷-ژنتیک مقاومت. ۲۰
۱-۱۸- انواع مقاومت. ۲۱
۱-۱۸-۱-مقاومت عمودی ۲۱
۱-۱۸-۲-مقاومت افقی ۲۱
۱-۱۹-تاریخچه بیماری ۲۱
۱-۲۰- تحقیق ۲۴
– بررسی رابطه ی نتایج داده های مولکولی و بیماری زایی جدایه ها. ۲۴
فصل دوم: مواد و روش ها ۲۵
۲-۱-مشخصات آب و هوایی منطقه. ۲۵
۲-۲-محل اجرای آزمایشات. ۲۵
۲-۳- مشخصات خاکشناسی منطقه. ۲۵
۲-۴-ژنوتیپ های مورد آزمون. ۲۶
۲-۵- طرح آماری مورد استفاده ۲۶
۲-۶-آماده سازی مزرعه و گلخانه برای کشت. ۲۶
۲-۶-۱-تاریخ کاشت. ۲۶
۲-۶-۲-عملیات کاشت. ۲۷
۲-۶-۳-برداشت. ۲۷
۲-۷- جامعه ی آماری ۲۷
۲-۸-نمونه برداری و جداسازی قارچهای عامل بیماری: ۲۷
۲-۹-محیط کشت های لازم برای جداسازی و خالص سازی قارچ: ۲۸
۲-۹-۱- محیط کشت آب– آگار(WA) : 28
2-9-2- محیط کشت سیب زمینی، دکستروز، آگار (PDA): 28
2-9-3- محیط کشت مایع (PDB) : 29
2-10-خالص سازی قارچ به روش کشت مجدد: ۲۹
۲-۱۱-نگهداری کشت خالص قارچ: ۳۰
۲-۱۱-۱- نگهداری قارچ عامل بیماری ۳۰
۲-۱۲-بررسی آزمایشگاهی جدایه‌ها ۳۱
۲-۱۲-۱-اندازه گیری رشد شعاعی جدایه ها ۳۱
۲-۱۲-۲-تعیین قطر ریسه. ۳۱
۲-۱۲-۳-رنگ آمیزی هسته. ۳۱
۲-۱۲-۴-بررسی خصوصیات مرفولوژیکی جدایه ها ۳۲
۲-۱۲-۵-تعیین گروه های آناستوموزی جدایه ها ۳۲
۲-۱۲-۶-اثبات بیماری زایی ۳۳
شکل۲-۱: شاخص بیماری شوره سیاه برحسب شدت و ضعف بیماری روی غده گیاه سیب‌زمینی(Anon., 1985)  34
شکل۲-۲-: شاخص بیماری شانکر خشک برحسب شدت و ضعف بیماری روی ساقه گیاه سیب‌زمینی   35
2-12-7- بررسی جدایه های Rhizoctonia از استولون های سیب زمینی و اثبات بیماری زایی آن ها بر روی گونه های گیاهی دیگر. ۳۵
۲-۱۳-تجزیه و تحلیل آماری ۳۶
۲-۱۴-بررسی تنوع ژنتیکی جدایه ها ۳۶
۲-۱۴-۱-خالص کردن جدایه ها ۳۷
۲-۱۴-۲- تولید انبوه میسلیوم. ۳۷
۲-۱۴-۳-استخراج DNA 37
2-14-4-آنالیز نتایج حاصل از RAPD 41
2-14-5- آزمایش PCR – RFLP برای گروه بندی رایزوکتونیا ۴۱
۲-۱۴-۶ الکتروفورز محصول PCR-RFLP. 42
2-14-7 الکتروفورز محصول PCR-RFLP(محصول PCR تکثیر یافته با آغازگرITS4_ITS5). 42
فصل سوم: نتایج ۴۴
۳-۱- بررسی های آزمایشگاهی ۴۴
۳-۱-۱- روند رشد جدایه های قارچ عامل بیماری مورد آزمون. ۴۴
۳-۱-۲-تجزیه ی خوشه ای روند رشد جدایه های قارچی ۴۵
شکل(۳-۱): دندروگرام روند رشد جدایه های قارچ عامل بیماری ۴۷
۳-۱-۳- مشاهدات رنگ کلونی قارچ عامل بیماری ۴۷
۳-۱-۴- تجزیه ی خوشه ای جدایه های رایزوکتونیا به تفکیک مشاهدات رنگ کلونی ۴۸
شکل (۳-۲): مقایسه رنگ کلونی جدایه های قارچ عامل بیماری ۵۰
۳-۱-۵- بررسی های میکروسکوپی ناشی از اندازه گیری قطر میسلیوم ها ۵۰
۳-۱-۶-تجزیه ی خوشه ای جدایه های عامل بیماری شوره سیاه بر اساس قطر میسلیوم. ۵۱
شکل(۳-۳): مقایسه قطر میسلیومی جدایه های عامل شوره سیاه ۵۳
۳-۱-۸-تجزیه ی خوشه ای جدایه های عامل بیماری شانکر رایزوکتونیایی بر اساس مقدار تولید اسکلروت. ۵۴
شکل(۳-۴): مقایسه‌ی مقدار تولید اسکلروت جدایه های قارچ عامل شانکر رایزوکتونیایی ۵۶
۳-۲- مطالعه ی اثبات بیماریزایی جدایه ها ۵۶
۳-۲-۱- درصد آلودگی ۵۷
۳-۲-۲- تجزیه ی خوشه ای جدایه های رایزوکتونیا بر اساس درصد آلودگی ۵۷
شکل(۳-۵): مقایسه ی درصد آلودگی جدایه های قارچ رایزوکتونیا ۵۹
۳-۲-۳- شدت بیماری ۶۰
شکل(۳-۶): مقایسه‌ی شدت بیماری جدایه های قارچ عامل بیماری ۶۲
۳-۲-۵- شاخص بیماری ۶۳
۳-۲-۶- تجزیه ی خوشه ای جدایه های رایزوکتونیا بر اساس شاخص آلودگی ۶۳
شکل(۳-۷): مقایسه ی شاخص بیماری جدایه های قارچ رایزوکتونیا ۶۵
۳-۲-۷- تجزیه ی خوشه ای جدایه های رایزوکتونیا بر اساس نمودار کلی درصد، شدت و شاخص بیماری ۶۵
شکل(۳-۸): کلی درصد، شدت و شاخص بیماری جدایه های رایزوکتونیا ۶۶
۳-۲-۸- بررسی ضرایب همبستگی صفات کمی و کیفی جدایه های رایزوکتونیا ۶۷
۳-۳- بررسی نتایج آناستوموزی بین جدایه های R.solani 68
3-3-1-مشخصات جدایه های R.solani AG-3. 68
3-3-2-مشخصات جدایه های R.solani AG-4. 68
3-3-3- مشخصات جدایه های ۲-AG  R.solani 69
3-3-4- مشخصات جدایه های ۱-۱ AG  R.solani 69
3-4- بررسی اثبات بیماری زایی جدایه های Rhizoctonia بر روی گونه های گیاهی دیگر. ۶۹
۳-۵- بررسی تنوع ژنتیکی قارچ Rhizoctonia solani سیب زمینی با بهره گرفتن از نشانگر RAPD 71
شکل (۳-۹-الف): الگوی باندی RAPD حاصل از تکثیر جدایه های ۱ تا ۱۵ قارچ Rhizoctonia solani 72
شکل (۳-۹-ب): الگوی باندی RAPD حاصل از تکثیر جدایه های ۱۶ تا ۳۰ قارچ Rhizoctonia solani 73
شکل (۳-۱۰): دندروگرام بدست آمده از بررسی نتایج RAPDبا استفاده از روش UPGMA و ضریب جاکارد  74
استخراج DNA 75
شکل (۳-۱۱) : استخراج DNA از جدایه های مختلف رایزوکتونیاییM. 75
واکنش PCR از توالی های منطقه ITS : 76
آنالیز RFLP- PCR جدایه های رایزوکتونیا و گروه بندی جدایه ها ۷۷
فصل چهارم: بحث. ۷۸
۴- ۱-بررسی های بیماری زایی جدایه ها ۸۱
۴-۱-۱- درصد آلودگی ۸۱
۴-۱-۲- شدت بیماری ۸۱
۴-۱-۳- شاخص بیماری ۸۲
پیشنهادات: ۸۴
پیوست ها ۸۶
شکل (۱)-تصاویر آلودگی غده ها ارقام مختلف سیب زمینی به بیماری شوره سیاه ۸۸
شکل (۲)-تصاویر مختلف آلودگی ساقه و استولون های سیب زمینی به بیماری شانکر ریزوکتونیایی ساقه  88
شکل (۳)تنوع رنگ کلونی ها ی جدایه های رایزوکتونیا ۸۹
شکل(۴)مشاهده میکروسکوپی ریسه های قارچ رایزوکتونیا ۸۹
شکل(۵) ایجاد واکنش آناستوموزی جدایه های رایزوکتونیا روی پرگنه. ۹۰
شکل(۶)شکل میکروسکوپی سمت راست واکنش آناستوموزی از نوع C0 و شکل سمت چپ واکنش آناستوموزی از نوع C2. 90
شکل(۷) مایه ی اینوکلوم اولیه جدایه ها برای تلقیح روی گونه های گیاهی جهت آزمایش گروه های آناستوموزی(AG)  91
شکل(۸)گونه های گیاهی طالبی، چغندر، گوجه فرنگی و فلفل کاشته شده جهت اثبات آزمایش گروه های آناستوموزی(AG). 91
 چکیده:
سیب زمینی با نام علمی(L. tuberosum (Solanum با سطح زیر کشت ۱۸ میلیون هکتار پس از گندم، جو و برنج از مهم ترین محصولات کشاورزی در جیره ی غذایی به شمار می رود. بر اساس آمار منتشره، سطح زیر کشت سیب زمینی در ایران ۱۷۳ هزار هکتار و میزان تولید آن ۲۱/۴ میلیون تن در سال برآورد شده است. هم اکنون، بیماری ریزوکتونیا در اثر solani Rhizoctonia از بیمار ی های مهم مزارع سیب زمینی کشور است که با علایم شانکر خشک و شوره سیاه ظاهر می شود و موجب کور شدن استولن ها می گردد. لذا، محصول را به شدت کاهش می دهد. به منظور بررسی ویژگی­های فنولوژیکی، مورفولوژیکی، آناستوموزی و هم چنین بیماری­زایی جدایه­های R. solani ، ۳۰۰ نمونه­ی آلوده از مناطق مهم سیب­زمینی کاری کشور شامل استان­های همدان، اردبیل، فارس، اصفهان، کردستان و کرمان جمع­آوری، جداسازی و خالص سازی شد، روند رشد جدایه­ها روی محیط کشت­ PDA ، تفاوت در رنگ کلنی­ جدایه­ها، تعیین قطر ریسه ها و میزان تولید اسکلروت بررسی گردید. بررسی ها از نظر بیماری­زایی جدایه­ها روی گیاه سیب­زمینی، رقم مارفونا در شرایط گلخانه مورد مقایسه قرار گرفت. با توجه به اهمیت موضوع بررسی هایی نیزدر خصوص تفاوت جدایه ها در تنوع ژنتیکی جدایه ها با بهره گرفتن از روش های مولکولی RAPD و PCR-RFLP انجام گردید. برای تعیین گروه های آناستوموزی از نظر ژنتیکی در این مناطق، با بهره گرفتن از واکنش زنجیره ای PCR از منطقه ITS ، آلودگی تعدادی از آن ها به بیماری رایزوکتونیا تایید شد. سپس منطقه ی تکثیر شده با آنزیم هایی مانند TaqI ,EcoRI ,AluI و چند آنزیم برشی دیگر مورد هضم آنزیمی قرار گرفت. براساس مقایسه ی الگوی برش آنزیمی، جدایه ها به چندگروه تقسیم شدند. بررسی­های آزمایشگاهی نشان داد که در محیط کشت PDA بیشترین میزان رشد متعلق به اصفهان ۱ و کمترین مربوط به نمین ۸ و اسدآباد ۱ بوده است. رنگ کلنی­ جدایه­ها از کرم تا قهوه­ای تیره متفاوت بوده که شاخص موبوطه اثر معنی­دار داشت. هم­چنین، مشخص گردید که بیش ترین میزان تولید اسکلروت به ترتیب مربوط به سنندج ۲ و کم ترین میزان متعلق به جیرفت ۳، اقلید ۴ و ۵، آباده ۱، کازرون ۳، رزن ۲، گلپایگان ۲، سمیرم ۳ و ۴ و اصفهان ۱ می­باشد. اندازه گیری قطر میسلیوم نشان داد که جدایه ی روستای نیاز(اردبیل) دارای بیشترین قطر و جدایه های سمیرم ۳، گلپایگان ۲ و اقلید ۵ دارای کمترین قطر می باشند. بررسی شاخص­ بیماری­زایی جدایه­ها نیز تفاوت­های قابل توجه با اثری معنی­دار را نشان داد بدین ترتیب که بیشترین شدت بیماری متعلق به جیرفت ۵ (۸۶.۱) و اصفهان ۵ (۸۰.۵۵) و کمترین شدت بیماری متعلق به سمیرم ۴ (۱۵) و رزن ۲ (۳۳.۳) اختصاص داده شد. مقایسه توالی های نوکلئوتیدی این جدایه ها با جدایه های موجود در بانک ژن نشان داد که جدایه های مرتبط به میزان ۹۹% با توالی های ثبت شده مرتبط با رایزوکتونیا مشابهت دارند و بر مبنای واکنش های انجام شده جدایه های جمع آوری شده در چهار گروه آناستوموزی AG3، AG4، AG2، AG1 گروه بندی شدند. گروه غالب در میان جدایه های مورد بررسی، گروه آناستوموزی AG3 با ۸۳.۳ ٪ بود.
واژه‌های کلیدی: سیب زمینی، ریزوکتونیا، جدایه، آناستوموزی، ژنتیک ، RAPD،RFLP ، فنولوژیکی، مورفولوژیکی، اصفهان
کلیات
۱-۱-معرفی گیاه سیب زمینی و اهمیت آن
سیب زمینی (Solanum tuberosum L.) محصول غذایی پراهمیتی است که به دلیل سازگاری با شرایط محیطی متفاوت، پتانسیل باقی ماندن برای نسل ها را با توجه به افزایش جمعیت جهان داراست. سیب‌زمینی از نظر مقدار تولید، چهارمین محصول جهان پس از گندم، برنج و ذرت می باشد Anon, 1985)).
این محصول در ناحیه ای از کوه های آند واقع در آمریکای جنوبی کشف شده است. ساکنین این منطقه به گواهی باستان شناسان، هفت هزار سال پیش این گیاه را کشت و از ریشه ی مغذی آن به عنوان غذا استفاده می کردند. این محصول پرارزش حدود ۲۵۰ سال بعد از رواج آن در اروپا، در زمان فتحعلی شاه قاجار وارد ایران شد (حیدرنیا، ۱۳۶۵). تحقیقات سیب زمینی در ایران از سال ۱۳۳۹ با وارد نمودن ارقام مختلف از کشورهای هلند، آلمان و انگلستان شروع گردید.
براساس رده‌بندی Cronquist سیب‌زمینی در فرمانرو گیاهان، شاخه‌ی Angiosperms زیرشاخه‌ی Magnoliophyta رده‌ی Magnoliopsida زیر رده‌ی Asteridae، راسته‌ی Solanales، تیره‌ی Solonaceae، جنس Solanum، گونه‌ی tuberosum با نام علمی tuberosum Solanum می‌باشد(,Cronquist 1988).
از خانواده یSolanaceae ، فقط گونه ی Solanum tuberosum در سطح جهان کشت می گردد و بقیه ی گونه های آن محدود به کوه های آند واقع در آمریکای جنوبی می باشد که در این مناطق گونه های وحشی از آن یافت می شود. تغییرات جوی اخیر در دنیا گونه های وحشی سیب زمینی را در معرض خطر نابودی قرار داده است و تهدیدی جدی بر علیه منابع ژنتیکی ارزشمند در مقابله با آفات گیاهی و مقاومت در برابر خشکسالی به شمار می آید. چرا که عوامل ژنتیکی یافت شده در گونه های وحشی منجر به تولید انواع جدیدی از سیب زمینی های غیر وحشی و مقاوم می شود که مقاومت این گیاه را در برابر عوامل آسیب رسان افزایش می دهد، طی پیش بینی کارشناسان در ۵۰ سال آینده بیش از ۶۰ درصد از این گونه ها منقرض خواهند شد.
 1-2-تاریخچه:
دانشمندان آمریکایی دریافته‌اند که سرمنشأ کلیه انواع سیب زمینی‌های امروزی را می‌توان در یک گیاه واحد که بیش از هفت هزار سال قبل در کشور پرورشد می کرده ردگیری کرد (Sinkovec and Magdalena, 2004).
سیب­زمینی در حوالی سال ۱۵۷۰ توسط فاتحان اسپانیایی از آمریکای جنوبی به آن کشور منتقل شد و کشت آن در سراسر اروپا رواج یافت. سیب زمینی بعداً توسط مستعمره نشین‌های بریتانیایی به آمریکای شمالی منتقل شد(Hijmans, 2001).
براساس آمار و اسناد قدیمی ‌تاریخ ورود این گیاه به ایران به عهد قاجاریه می‌رسد(Laufer,1938). بعد از آن اطلاعاتی در ارتباط با چگونگی ورود ، انتقال و گسترش آن در سطح کشور در دست نیست تا اینکه ارقام پشندی و استانبولی در سطح نسبتا زیادی در مناطق کوهستانی شمال کشور کشت و کار شده است (George,1978). از سالهای ۱۳۴۰ توسعه کشت سیب زمینی در مناطق مختلف کشورشروع شده و در دهه ۵۰ در اغلب استانها و مناطق، تولید آن توسعه یافته است و به عنوان سومین محصول بعد از گندم و برنج در تامین نشاسته مورد نیاز در تغذیه مردم ایران قرار دارد(مجیدی و داوودی، ۱۳۸۲).
۱-۳-گیاه شناسی سیب زمینی
سیب زمینی گیاهی یک ساله از گیاهان عالی گلدار و از رده دولپه ای ها است. در ذیل بخش های مختلف آن به اختصار توضیح داده می شود.
۱-۳-۱-ریشه
بوته های رشد یافته از بذرهای حقیقی، یک ریشه راست و باریک توسعه می دهند. که از آن، انشعابات جانبی به وجود می آید. بوته های رشد یافته از غده در گره های ساقه زیر زمینی و استولون، تولید ریشه نابجا می کنند. در سیب زمینی، ریشه ها عموماً کم عمق هستند (اغلب ۴۰ تا ۵۰ سانتی متر).
۱-۳-۲-ساقه
سیستم ساقه در سیب‌زمینی شامل ساقه، استولون و غده می‌باشد. ساقه معمولا سبز، نسبتاً کلفت (به قطر تقریبی ۵/۲ -۲ سانتی متر) منشعب و کمی زاویه دار است (طباطبایی، ۱۳۶۵).
 1-3-3-استولون
استولون‌ها، ساقه‌های جانبی هستند که به طور افقی از جوانه‌های موجود روی بخش زیرزمینی ساقه شکل می‌گیرند (Dclorit & Greub, 1984)، طول آن ها متغیر بوده به طوری که به عنوان پارامتر مشخص کننده‌ی رقم به شمار می‌روند. در اثر حجیم شدن انتهای استولون‌ها غده تشکیل می‌شود، ولی همه‌ی استولون‌ها تشکیل غده نمی‌دهند.
۱-۳-۴-غده
غده، ساقه‌ی تغییر شکل یافته است که عضو اصلی ذخیره در گیاه می باشد(Kipps, 1970). اندازه ی غده متناسب با نوع واریته، شرایط خاک و اقلیم است و دارای اشکال گرد، بیضی و یا تخم مرغی شکل هستند. پوست غده به رنگ های زرد، نارنجی، قرمز، ارغوانی و کرم دیده می شود.
۱-۳-۵-جست
با رشد جوانه‌ها در چشم‌های غده ی سیب‌زمینی، جست‌ها تشکیل می‌شوند. در شرایط مساعد جست‌ها سریعاً رشد کرده و ساقه و ریشه ی اصلی را تولید می‌کنند. رنگ‌های مختلف جست‌ها در شناسایی ارقام مختلف سیب‌زمینی اهمیت دارند (طباطبایی، ۱۳۶۵).
۱-۳-۶-برگ
برگ ها مرکب یک بارشانه ای و فرو شانه ای است یعنی در انتهای دمبرگ اصلی هم یک برگچه دیده می شود که با فیلوتاکسی مارپیچی روی ساقه آرایش یافته اند. دمبرگ اصلی علفی و معمولا کمی خمیده و به رنگ سبز روشن است که در روی آن ۷-۹ برگچه قرار گرفته است.
۱-۳-۷-گل آذین
سیب زمینی دارای گل‌آذین گرزن و گل‌های دو جنسی، سفید مایل به بنفش است (Jones & Luchsinger, 1987). گل ها خوشه ای دیهیم، نسبتاً درشت، پیوسته گلبرگ و دارای ۵ کاسبرگ و۵ گلبرگ می باشند. پرچم ها کوتاه و به هم چسبیده، ۵ عدد، دارای بساک زرد مشخص در دور مادگی، مادگی دارای ۵ برچه به هم چسبیده می باشد. میوه ی آن سته کوچک به قطر چند میلی متر، ابتدا سبز، و بعد به تدریج تیره و سیاه یا زرد می شود.
در سیب زمینی بعضی ارقام به دلیل نر عقیمی بذر تولید نمی کنند. به طور کلی عقیمی دانه ی گرده به وفور دیده می شود. بذر تولید شده به دلیل هتروزیگوسیتی شدید در زراعت مورد استفاده قرار نمی گیرد و فقط در اصلاح نباتات کاربرد دارد.
۱-۴- ارقام مختلف
این گیاه دارایارقام مختلفی است که آنها را به زودرس، دیررس و میانه‌رس تقسیم می‌­کند:
۱-۴-۱- رقم‌هاى خیلى ‌زودرس و زودرس
دوره کامل براى رشد و تولید غده در رقم­‌هاى خیلى‌زودرس ۷۰ تا ۸۰ روز و در رقم­‌هاى زودرس ۸۰ تا ۹۰ روز است. عملکرد این ارقام در مقایسه با رقم‌هاى دیررس کم­‌تر است که به‌علت بالا بودن درصد آب در غده، کم بودن ماده خشک و نازکى پوست غده، قابل ذخیره به‌صورت انبارى نیست و باید تازه مصرف شود. این رقم‌ها به سیب‌زمینى بهاره معروف هستند. مارفونا، سینورا، فونتانه، اوشینا و ناتاشا از ارقام بهاره رایج در ایران است (حسن پناه و حسن آبادی،۱۳۸۹).
۱-۴-۲- رقم­‌هاى متوسط رس یا میان‌رس
در این رقم‌ها زمان لازم براى رسیدن و تولید غده ۱۰۰ تا ۱۲۰ روز است و به‌ارقام تابستانه معروف هستند. ساتینا، مارکیز و آرکونا از ارقام رایج میان رس کشت شده در ایران است(حسن پناه و حسن

 عنوان

بررسی اثر تنش خشکی بر عملکرد و برخی صفات کیفی سه اکوتیپ گیاه دارویی انیسون

         (Pimpinella anisum L.)

 استاد راهنما

دکتر فضل‌الله صفی‌خانی

استادان مشاور

دکتر جعفر مسعود سینکی

دکتر بهلول عباس‌زاده

تکه هایی از متن به عنوان نمونه :
بررسی اثر تنش خشکی بر عملکرد و برخی صفات کیفی سه اکوتیپ گیاه دارویی انیسون
چکیده
به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر عملکرد و برخی صفات کیفی سه اکوتیپ گیاه دارویی انیسون، آزمایشی در سال زراعی ۱۳۹۰ در ایستگاه تحقیقات البرز واقع در کرج با بهره گرفتن از آزمایش اسپیلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در ۴ تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل اکوتیپ به عنوان عامل اصلی در ۳ سطح (سبز‌وار، کرمان و جیرفت) و تنش رطوبتی به عنوان عامل فرعی در ۴ سطح (۱۰، ۳۰، ۵۰ و ۷۰ درصد تخلیه رطوبت) بودند. نتایج نشان داد که اثر عامل اصلی (اکوتیپ) بر تعداد چتر، وزن بذر، وزن هزار دانه، قندهای محلول، کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل، کاروتن، اسانس برگ، اسانس ساقه و عملکرد اسانس ساقه در سطح ۱% و بر وزن خشک برگ، پرولین و عملکرد اسانس برگ در سطح ۵% معنی‌دار بود. اثر عامل فرعی (تنش خشکی) بر ارتفاع گیاه، قطر تاج پوشش کوچک، قطر تاج پوشش بزرگ، تعداد چتر، وزن خشک ریشه، وزن خشک ساقه، وزن خشک برگ، عملکرد ماده خشک، وزن بذر، وزن هزار دانه، پرولین، قندهای محلول، کلروفیل a، کلروفیل کل، کاروتن، اسانس برگ، اسانس ساقه، عملکرد اسانس برگ و عملکرد اسانس ساقه در سطح ۱% و بر تعداد ساقه فرعی، در سطح ۵% معنی‌دار بود. نتایج مقایسه میانگین اثر تنش خشکی نشان داد که در سطح رطوبتی۱۰ درصد تخلیه رطوبت صفات ارتفاع گیاه، قطر تاج پوشش کوچک، قطر تاج پوشش بزرگ، تعداد چتر، وزن خشک ریشه، وزن خشک برگ، وزن خشک ساقه، عملکرد ماده خشک، وزن بذر، وزن هزار دانه، کلروفیل a، کلروفیل کل و عملکرد اسانس برگ به ترتیب با میانگین‌های ۹۱/۴۸، ۴۱/۳۰، ۴۱/۳۹ سانتی‌متر، ۸۳/۸۱ عدد در بوته، ۷۷۸/۹۱، ۷۲۵/۵۷۷، ۷۲۴/۲۷۲، ۲۲۷/۹۴۲ کیلوگرم در هکتار، ۷۰/۷، ۲۰/۳ گرم در بوته، ۰۰۰۹۸/۰، ۰۰۱۸۳/۰ میلی‌گرم بر لیتر و ۳۰۴/۱۸۴ گرم در هکتار نسبت به همین صفات در تنش خشکی ۷۰ درصد تخلیه رطوبت برتری داشتند. همچنین مشاهده گردید پرولین، قندهای محلول، کاروتن، اسانس برگ و اسانس ساقه در تنش خشکی ۷۰ درصد تخلیه رطوبت به ترتیب با میانگین‌های ۴۵۵/۱، ۷۴۰/۲، ۰۳۵۲/۰ میلی‌گرم بر لیتر، ۸۴۹/۰ و ۴۳۰/۰ درصد بیشترین مقدار را داشتند. مقایسه میانگین اثر متقابل اکوتیپ در تنش خشکی نشان داد که اکوتیپ کرمان در سطح رطوبتی۱۰ درصد تخلیه رطوبت به ترتیب ۲۵/۵۰، ۵۰/۳۹ سانتی‌متر، ۲۵/۹۲ عدد در بوته، ۳۳۴/۱۲۰، ۰۰۴/۷۱۲، ۰۰۶/۱۱۰۰ کیلوگرم در هکتار، ۶/۸ و ۴/۳ گرم در بوته بیشترین ارتفاع گیاه، قطرتاج پوشش کوچک، تعداد چتر، وزن خشک ریشه، وزن خشک ساقه، عملکرد ماده خشک، وزن بذر و وزن هزار دانه را داشت.
فصل اول
مقدمه و کلیات
مقدمه
قدمت شناخت خواص دارویی گیاهان، شاید بیرون از حافظه تاریخ باشد، یکی از دلایل مهم این قدمت، حضور باورهای ریشه‌دار مردم سرزمین‌های مختلف در خصوص استفاده از گیاهان دارویی است، اطلاعات مربوط به اثرات و خواص دارویی گیاهان، از زمان‌های بسیار دور بتدریج سینه به سینه منتقل گشته، با آداب و سنن قومی در آمیخته و سر انجام در اختیار نسل‌های معاصر قرار گرفته است، طبق برخی شواهد مصریان و چینی‌ها در زمره نخستین اقوام بشری هستند که بیش از ۲۷ قرن قبل از میلاد مسیح از داروهای گیاهی استفاده می‌کردند (امیدبیگی، ۱۳۸۴الف). مردم یونان باستان، خواص دارویی برخی از گیاهان را به خوبی می‌دانسته‌اند. بقراط و ارسطو، برای استفاده از گیاهان در درمان بیماری‌ها ارزش زیادی قائل بودند (امیدبیگی، ۱۳۸۴الف). در قرون هشتم تا دهم میلادی، دانشمندان ایرانی؛ ابوعلی سینا، محمد زکریای رازی و دیگران، به دانش درمان با گیاه رونق زیادی دادند و گیاهان بیشتری را در این رابطه معرفی کردند (امیدبیگی، ۱۳۸۴الف). پیشرفت اروپائیان در استفاده دارویی از گیاهان در قرن هفدهم و هجدهم ابعاد وسیعی یافت و از قرن نوزدهم کوشش‌هایی همه جانبه برای استخراج مواد مؤثره از گیاهان دارویی آغاز شد (امیدبیگی، ۱۳۸۴الف). با آنکه رویکرد انسان به فرآورده‌های دارویی گیاهان پیشینه عمیقی دارد، ولی از حدود نیمه دوم قرن بیستم، مساله افزایش تولید این فرآورده‌ها در سطح مزارع و باغ‌ها شکل علمی نو به خود گرفت و بهره‌وری از گیاهان پرورشی مربوط (با عنوان محصولات و میوه‌های شیمیایی، دستاوردهای متابولیتی و عناوین دیگر) به جای انهدام و مصرف گیاهان رویشی طبیعت، جایگاه تازه و بی‌سابقه‌ای یافت (امیدبیگی، ۱۳۸۴ب). در پیکر گیاهان دارویی مواد خاصی ساخته و ذخیره می‌شوند به نام مواد مؤثره که این مواد تأثیر فیزیولوژیکی بر پیکر موجود زنده بر جا می‌گذارند (امیدبیگی، ۱۳۸۴الف). گفته می‌شود که در حدود ۷۵۰۰-۸۰۰۰ گونه گیاهی در ایران وجود دارد که از این تعداد، بیش از ۲۰۰ گونه دارای ارزش دارویی و اقتصادی هستند، در عین حال تعداد گیاهانی که در طب سنتی استفاده می‌شوند بیش از صدها مورد است، با اینکه در حال حاضر تحقیقات گسترده‌ای بر روی گیاهان دارویی انجام پذیرفته داروهای برخوردار از مواد مؤثره طبیعی افق‌های جدیدی را بر روی جامعه پزشکان و داروسازان گشوده است (امیدبیگی، ۱۳۸۴الف) ولی هنوز در کشور ما به ابعاد مختلف نوآوری گیاهان دارویی و جایگاه آنها در فرآیند کشاورزی پایدار به درستی پی برده نشده است. بطوری که در مراکز دانشگاهی و تحقیقاتی کشور توجه به تحقیقات گیاهان دارویی بسیار اندک می‌باشد.
انیسون یا بادیان رومی یکی از گیاهان مهم دارویی است که دارای استفاده‌های مختلفی در صنایع دارویی، غذایی، بهداشتی و آرایشی می‌باشد. تولید جهانی محصول این گیاه همراه با انیسون ستاره‌ای و رازیانه در سال ۲۰۰۰ در سطح زیر کشتی برابر با ۵۰۵۶۴۵ هکتار، ۲۹۵۸۲۴ کیلوگرم بوده است (Faostat, 2000).
با اینکه مواد مؤثره گیاهی با هدایت فرآیندهای ژنتیکی ساخته می‌شوند ولی عوامل محیطی نیز تأثیر بسزایی بر روی کمیت و کیفیت آنها دارند ( عزیزی، ۱۳۷۷).
آب یکی از عوامل محیطی است که تأثیر عمده‌ای در رشد و نمو و میزان مواد مؤثره‌ی گیاهان دارویی دارد (Charles et al., 1990). مقادیر کم آب در جریان تولید گیاهان، می‌تواند صدمات سنگینی بر رشد و نمو و همچنین بر مواد مؤثره دارویی گیاهان وارد نماید (امیدبیگی، ۱۳۸۰).
کشور ما در بخشی از کره زمین قرار گرفته که در بسیاری از نقاط آن نزولات جوی نیاز آبی گیاهان زراعی و باغی را تأمین نمی‌کنند (Hassani, 2003 ; Hassani and Omidbaigi, 2006). از طرف دیگر، روند دقیق ساخت اسانس در گیاهان هنوز به خوبی مشخص نشده است، ولی اسانس‌ها به طور کلی بازمانده‌های ناشی از فرآیندهای اصلی متابولیسم گیاهان، به ویژه در پاسخ به تنش وارد شده به گیاه محسوب می‌شوند (Hassani and Omidbaigi, 2006). پژوهش‌های وسیعی در رابطه با اثر تنش خشکی بر روی محصولات زراعی انجام گرفته است، ولی در رابطه با واکنش گیاهان دارویی و معطر در شرایط تنش آبی بررسی‌های کم‌تری صورت گرفته است. بنابراین تحقیق حاضر با هدف بررسی اثر تنش خشکی بر روی عملکرد و برخی صفات کیفی سه اکوتیپ گیاه دارویی انیسون انجام گرفت.
کلیات
۱-۱- خاستگاه و پراکنش
منشأ انیسون سواحل شرقی دریای مدیترانه، مصر و آسیای صغیر گزارش شده است.گونه‌هایی از این جنس در بعضی جزایر دریای اژه به طور خودرو می‌رویند (امیدبیگی، ۱۳۸۵). در ایران این گیاه در نواحی شمال غربی از جمله تبریز و در نواحی جنوب غربی کشور می‌روید (توکلی و صداقت، ۱۳۷۹). انیسون همه ساله در سطح وسیعی در اسپانیا، بلغارستان، ایتالیا، ترکیه، هند، ژاپن، چین و رومانی کشت می‌شود (امیدبیگی، ۱۳۸۵).
۱-۲- رده‌بندی و مشخصات گیاهی
۱-۲-۱- رده‌بندی
انیسون یا بادیان رومی یا رازیانه رومی با اسم علمی Pimpinella anisum متعلق به تیره Apiaceae راسته Apiales است. از این جنس حدود ۱۵۰ گونه در آسیا و آفریقا می‌روید. انیسون گیاهی است دیپلوئید (۲n=22) که منشأ آن نواحی شرقی مدیترانه گزارش شده است (امیدبیگی، ۱۳۸۵).
۱-۲-۲- مشخصات گیاه شناسی
انیسون گیاهی علفی، یک‌ساله دارای ریشه راست دوکی شکل با انشعابات باریک است که طول ریشه ۲۰ تا ۳۰ سانتی‌متر است. ساقه انیسون مستقیم و استوانه‌ای شکل است. ساقه کم و بیش کرک‌دار و در طول شیاردار است (زمان، ۱۳۷۶). ارتفاع گیاه متفاوت است و به شرایط اقلیمی محل رویش بستگی دارد و بین ۳۰ تا ۷۰ سانتی‌متر می‌باشد. برگ‌ها به طور متناوب در طول ساقه پراکنده‌اند. این گیاه سه نوع برگ دارد. برگ‌هایی که در قسمت تحتانی ساقه قرار گرفته‌ و دمبرگ تقریبا بلندی دارند. این برگ‌ها کم و بیش تخم مرغی شکل یا به شکل قلب می‌باشند. برگ‌های قسمت

عنوان:

بررسی اثر روش خشک کردن ترکیبی(مایکروویو و خلا) بر روی خصوصیات کیفی ازگیل ژاپنی

استاد راهنما:

دکتر زهرا امام جمعه

استاد مشاور:

دکتر مرضیهبلندی

تکه هایی از متن به عنوان نمونه :
چکیده
در این پژوهش اثر روش خشک کردن ترکیبی(مایکروویو- خلأ) بر روی خصوصیات کیفی ازگیل ژاپنی بررسی گردید. روش سطح پاسخ به منظور مدلسازی و تعیین نقطه ی بهینه ی فرایند خشک کردن ترکیبی مایکروویو- خلأ، جهت دستیابی به کمترین میزان EC50 و شاخص رنگی و همچنین رسیدن به ماکزیمم نیروی برابر با ۶ مورد استفاده قرار گرفت. توان مایکروویو (۳۰۰-۴۵۰-۶۰۰ وات) و میزان خلأ(۰-۲۵-۵۰ کیلوپاسکال) فاکتورهایی بودند که تأثیر آنها بر روی کاهش میزان EC50 و و همچنین مورد هدف قرار دادن ۶= Force(max)، مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش ها بر اساس طرح کامپوزیت مرکزی با در نظر گرفتن سه سطح شامل نقاط مرکزی و محوری برای هر یک از فاکتورهای یاد شده، انجام شد. برای بررسی صحت و دقت مدل، آنالیز واریانس انجام شد شرایط بهینه عملیاتی توان مایکروویو برابر با ۶۰۰ و میزان خلأ برابر با صفر تعیین گردید.
مقدمه
حفظ و نگهداری محصولات غذایی با توجه به رشد جمعیت و کمبود مواد غذایی بسیار مورد توجه قرارگرفته است و روز به روز اهمیت جلوگیری از اتلاف مواد غذایی و طولانی نمودن زمان ماند آنها بدلیل رشد صادرات و بدست آوردن بازارهای پایدار بیشتر نمایان می گردد. خشک کردن[۱] یکی از قدیمی ترین و متداول ترین روش ها جهت حفظ و نگهداری مواد غذایی است. [۴] مشخص نیست از چه زمانی خشک کردن برای نگهداری مواد غذایی استفاده شده است. اما تاریخ گویای این واقعیت است که پیشینیان ما نحوه خشک کردن مواد غذایی را با آزمون و خطا آموختند. خشک کردن مواد غذایی علمی‌است مبتنی بر محیط پیرامون که امکان ایجاد یک صنعت جهانی را فراهم کرده و قادر به تهیه مواد غذایی مناسب و مغذی است.
نقطه آغاز عمل خشکاندن بدرستی مشخص نیست اما استفاده از آفتاب برای خشک کردن مواد غذایی از زمان‌های بسیار دور رایج بوده است، بطوریکه در ۲۰۰۰ سال پیش، چینی‌‌ها سیب زمینی را با خشک کردن نگهداری ‌می‌کردند. همچنین تهیه خرما، کشمش و انجیر خشک از زمان‌های بسیار قدیم رایج بوده است. اولین گزارش در مورد خشک کردن مواد غذایی مربوط به سبزی‌هاست که به قرن هیجدهم میلادی باز ‌می‌گردد. در آن زمان استفاده از حرارت مصنوعی برای خشک کردن سبزی‌‌ها مورد استفاده قرار گرفت. در سال ۱۷۹۵ دو نفر فرانسوی بنام‌های کاله[۲] و میسون[۳] ، جریانی از هوای گرم را بر روی لایه نازکی از سبزی عبور دادند و به این ترتیب اولین دستگاه خشک‌کن را اختراع کردند.
بعدها گسترش صنعت خشک کردن رابطه نزدیکی با سناریوی جنگ در سراسر جهان پیدا کرد. سربازان بریتانیا در جنگ کریمه (۱۸۵۶-۱۸۴۵)، سبزی‌های خشک را از کشورشان دریافت ‌می‌کردند. حدود ۴۵۰۰ تن سبزی خشک از ایالات متحده در طول جنگ جهانی اول حمل شده بود. تا سال ۱۹۱۹، سبزی‌هایی که در ایالات متحده ‌‌فرآوری ‌می‌شدند شامل لوبیا سبز، کلم، هویج، کرفس، سیب زمینی، اسفناج، ذرت شیرین، شلغم و مخلوط سوپ بود. ‌‌فرآیند خشک کردن به ویژه ‌به دلیل صرفه‌جویی در حجم و وزن، متناسب با مقاصد نظا‌می‌است. در ایالات متحده، تولید مواد غذایی خشک از ‌‌فرآیندهای توسعه یافته در زمان جنگ است که برای رشد فزاینده کل صنعت غذا مفید واقع شده است.[۵]
طی فرآیند خشک کردن رطوبت از طریق انتقال همزمان حرارت و جرم حذف می گردد. انتقال حرارت از فضای پیرامون به ماده غذایی، موجب تبخیر رطوبت سطحی می شود. همچنین رطوبت می تواند از درون جسم به سطح محصول منتقل و سپس تبخیر شود، و یا در درون محصول و در حالتی میان بخار-مایع تبخیر گردد و به صورت بخار به سطح محصول آید.[۲] از اولویتهای روش خشک کردن نسبت به سایرروشهای نگهداری کاهش شدید وزن و حجم محصولات است که این امر در مسائل ترابری و حمل ونقل و در زمینه حجم اشغالی انبارها خیلی مقرون بصرفه می باشد. همچنین در این روش هزینه عمل آوری نسبت به سایر روشها کمتر بوده و پس از عمل آوری، نگهداری محصولات نیازی به تاسیسات برودتی و سردخانه و غیره ندارد و محصولات در انبار مناسب قابلیت نگهداری را دارند . افزایش ماندگاری از طریق کاهش فعالیت آبی و کاهش روند رشد میکروبی از دیگر مزایای محصولات خشک شده می باشد.[۴] علاوه بر اینکه خشک کردن اغلب باعث تولید فرآورده هایی می شود که مصرف آن ها آسانتر و راحت تر است.
عملیات خشک کردن تاثیر زیادی بر روی کیفیت محصول و قیمت آن می گذارد. کیفیت محصول غذایی به میزان تغییرات فیزیکی و بیوشیمیایی که در طول فرآیند خشک کردن در آن رخ می دهد بستگی دارد. درجه ی حرارت، زمان و فعالیت آبی در حین فرآیند خشک کردن بر روی کیفیت محصول نهایی تاثیر می گذارد. دماهای پایین اثر مثبتی بر روی کیفیت محصول دارد، ولی زمان فرآیند را نیز طولانی تر می کند. اگرچه در فعالیت آبی پائین رشد میکروارگانیسم ها کند یا متوقف می شود ولی سرعت اکسیداسیون لیپید[۴] افزایش می یابد.
بسیاری از غذاهای خشک شده قبل از مصرف بازآبپوشی می شوند. ساختار، چگالی و اندازه ی ذره ی یک ماده ی غذایی خشک شده در حل شدن آن در آب یا بازآبپوشی نقش مهمی را ایفا می کند. کاهش اندازه ی ذرات و افزودن امولسیفایرهایی چون لسیتین یا عوامل فعال کننده ی سطحی موجب سهولت بازآبپوشی می شود. پایداری یک ماده ی غذایی در مدت ذخیره سازی با کاهش فعالیت آبی، افزایش می یابد و فرآورده هایی که در دمای پایین تری خشک می شوند در طول مدت انبارداری پایداری بیشتری از خود نشان می دهند.[۲]
کینگ[۵] (۱۹۷۴) به طور کلی سه هدف زیر را برای خشک کردن مواد غذایی به صورت فشرده بیان کرده است:
الف- کیفیت محصول

• حداقل کردن واکنش های شیمیایی و بیوشیمیایی
• انتخاب شرایط به صورتی که در طول خشک کردن فقط آب از ماده ی غذایی جدا شود و مواد دیگر مانند نمک ها و مواد مولد عطر فرار و طعم دهنده، حذف نشود.
• ساختار محصول حفظ شود.
• چگالی کنترل شود.
• بازآبپوشی (حل شدن در آب) سریع و با سهولت صورت گیرد.
• ماده ی غذایی در طول مدت انبار شدن، پایدار بوده، به سرد کردن و بسته بندی نیاز کمتری داشته باشد.
• ماده ی غذایی خشک شده رنگ مطلوبی داشته باشد.
• از آلودگی و تقلبات مبرا باشد.

ب- اقتصاد فرآیند

• اتلاف محصول به حداقل برسد.
• جداسازی آب سریع صورت گیرد.
• منبع انرژی ارزان باشد.
• مشکلات حمل ونقل مواد جامد حداقل شود.
• تا حد ممکن عملیات خشک کردن به صورت پیوسته باشد.
• از دستگاه های ساده و غیر پیچیده استفاده شود تا هزینه های تعمیر و نگهداری به حداقل کاهش یابد.

ج- موارد دیگر

گرایش علوم وصنایع غذایی، تکنولوژی مواد غذایی

عنوان

مطالعه میزان آفلاتوکسین M₁ شیر گاو و گاومیش در شهرستان شوش

استاد راهنما

جناب آقای دکتر ابوالفضل کامکار(دانشیاردانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران)

استاد مشاور

جناب آقای دکتر عبدالرضا محمدی نافچی(استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان)

تکه هایی از متن به عنوان نمونه :
چکیده
هدف از این مطالعه بررسی آفلاتوکسین M₁ در ۱۲۰ نمونه شیر خام (۶۰ نمونه شیر خام گاو،۶۰ نمونه شیر خام گاومیش) بود که به صورت تصادفی در شهر شوش (جنوب غربی ایران) جمع آوری شد. روش الایزا، روش مورد استفاده برای تعیین وجود و میزان غلظت آفلاتوکسین M₁ در نمونه ها بود. ۴۴ نمونه (۸۹/۶۸%) از نمونه های شیرخام گاو(ng/L 54/419-64/3 :range;ng/L 49/55 :mean)و ۴۶ نمونه (۸۹/۷۸%) از نمونه های شیر خام گاومیش (ng/L 73/422-73/12 :range;ng/L 2/116 :mean) به آفلاتوکسین M₁ آلوده بودند. غلظت آفلاتوکسین M₁ در تمام نمونه ها پایین تر از استاندارد ملی ایران و استاندارد FDA (ng/L500) بود. براساس استاندارد اتحادیه اروپا و کمیسیون غذایی کدکس (ng/L50) 18نمونه (۷۸/۲۷%) شیر خام گاو و ۳۲ نمونه (۲۲/۵۲%) شیر خام گاومیش بالاتر از حد استاندارد بود.نتایج نشان داد که آلودگی نمونه های شیر خام ، مشکل بسیار جدی برای سلامت عموم بخصوص کودکان و افراد مسن بوده و با توجه به نقش بالای شیر در تغذیه جوامع بشری ، این موضوع از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
واژگان کلیدی: آفلاتوکسین M₁ ، شیر خام گاو ، شیر خام گاومیش ، شوش
 فصل اول
مقدمه
شیر و فرآورده های آن از زمان های گذشته از منابع مهم جهت تغذیه بشر بوده است و هم اکنون نیز در تمامی جوامع و اقشار، بخش مهمی از غذای روزانه انسان را تشکیل می دهد. شیر و فرآورده های آن به علت دارا بودن ترکیبات مختلف غذایی، محیطی مناسب و مطلوب جهت رشد و تکثیر میکروارگانیسم ها[۱] می باشند . در صورت عدم رعایت اصول بهداشتی در طول تولید ، فرآوری ، بسته بندی و حمل و نقل ، مصرف شیر و فرآورده های آن می تواند برای سلامتی انسان و بهداشت جامعه خطر آفرین باشد . قارچ ها (کپک ها و مخمرها ) از جمله میکروارگانیسم هایی می باشند که می توانند در شیر و فرآورده های آن رشد کرده و تولید توکسین[۲] نماید .
قارچ ها به دو صورت مستقیم و غیرمستقیم باعث آلودگی شیر و فرآورده های آن می شوند . این گروه از ارگانیسم ها[۳] قادر هستند در طول مدّت رشد خود بر روی مواد غذایی ، علاوه بر کاهش ارزش غذایی ، متابولیت های ثانویه ای[۴] به نام مایکوتوکسین[۵] تولید کنند . مایکوتوکسین ها دارای اثرات سمّی[۶] ، سرطان زایی[۷]، ناقص الخلقه زایی[۸] ، کاهش رشد و اثرات جهش زایی[۹] بر روی موجودات زنده می باشند. وجود قارچ ها و متابولیت های آنها بصورت باقیمانده در شیر و فرآورده های آن می تواند برای انسان خطرساز باشد . از این رو ، بررسی آلودگی های قارچی شیر و فرآورده های آن موضوعی است که باید بطور جدّی مورد توجه قرار گیرد . قارچ ها می توانند مواد قندی ، پروتئینی ، چربی ها ، اسید های آلی و غیره را مورد مصرف قرار دهند و بدین ترتیب با ایجاد تغییر در اجزاء متشکله ماده غذایی ، باعث فساد آن می شوند . همچنین با ایجاد سموم باعث مسمومیت خفیف یا شدید در مصرف کنندگان ماده غذایی آلوده مانند شیر و فرآورده های آن می شوند و در دراز مدت خواص سرطانزایی و جهش زایی خود را در انسان بروزمی دهند . خطرناک ترین سمّ قارچی شناخته شده آفلاتوکسین B₁ است . اگر جیره غذایی دام های شیری به این سمّ آلوده گردد و توسط حیوان مصرف شود در بدن حیوان در اثر یک سری فعل و انفعالات شیمیایی تغییر پیدا کرده و بصورت آفلاتوکسین M₁ وارد شیر می شود و اگر شیر آلوده به آفلاتوکسین M₁ توسط انسان مصرف شود اثراتی شبیه آفلاتوکسین B₁ایجاد خواهد کرد.
از آنجائیکه در حال حاضر جلوگیری از آلودگی شیر و فرآورده های آن به سموم قارچی به طور کامل امکان پذیر نمی باشد ، لذا اکثر کشورها برای بعضی سموم در خوراک انسان و حیوان حدود استانداردی را قائل شده اند و در مورد آفلاتوکسین ها این استاندارد ها به مراتب بیشتر از سایر سموم قارچی اعمال می گردد.
در مجموع با توجه به شرایط نامناسب تغذیه ای در دامداری های کشور ما ، چه از زمان کاشت و برداشت محصول تا حتی نگهداری نامناسب آن در خود دامداری ها ، و نیز با توجه به تولید بالای شیر و فرآورده های آن در کشورمان که از لحاظ آمار و ارقام اقتصادی بسیار با ارزش می باشد ، لذا اهمیت موضوع شناسایی و نحوه برخورد با فرآورده های آلوده ضروری بنظر می رسد . امید است که در ایران مسئولان ذیربط تمهیدات وسیعی را در این مورد به کار گیرند .
در این تحقیق تعدادی نمونه شیر خام گاو و گاومیش در شهرستان شوش استان خوزستان را مورد بررسی قرار داده و میزان آلودگی آن ها به آفلاتوکسین M₁ با روش الیزا سنجیده خواهد شد.
بنابراین اهداف کلی این طرح شامل:
۱- تعیین وضعیت آلودگی شیرخام گاو و گاومیش موجود در شهرستان شوش به آفلاتوکسین M₁
2- مقایسه مقدار آلودگی شیرهای آلوده با استانداردهای موجود
۳- مقایسه میزان آفلاتوکسین M₁ بین شیر خام گاو و گاومیش در فصل ها و ماه های مختلف
فصل دوم
مروری بر تحقیقات انجام شده
۲-۱- کلیاتی بر مایکوتوکسین ها
واژه مایکوتوکسین که دارای ریشه یونانی می باشد از دو کلمه Myhez به معنی قارچ و Toeikonبه معنای تیر سمی تشکیل شده است . انواع مواد غذایی مورد مصرف انسان و حیوانات و محصولات مختلف کشاورزی در زمان های مختلف کاشت ، داشت و برداشت و حتی در زمان انبار شدن در معرض آلودگی به مایکوتوکسین ها می باشند . این متابولیت های ثانویه که توسط قارچ های مولد در شرایط محیطی مختلف بر روی مواد غذایی ایجاد می گردند با توجه به اثرات بیولوژیکی[۱۰] و توکسیکولوژیک[۱۱] نامطلوب خود از قبیل مسمومیت حاد ، سرطان زایی ، جهش زایی ، ناقص الخلقه زایی ، استروژنیکی[۱۲] و غیره جزء مسموم کننده های واقعی به حساب می آیند. مجموع علایم مسمومیت که در اثر مصرف مایکوتوکسین ها بوسیله موجودات زنده بالاخص انسان در آنها مشاهده می گردد اصطلاحاً به عنوان مایکوتوکسیکوز[۱۳] شناختهمی شود (وان اگموند[۱۴]،۱۹۸۹).
شناخت مایکوتوکسیکوز سابقه طولانی دارد و احتمالاً اولین مسمومیت قارچی شناخته شده ارگوتیسم[۱۵]می باشد که در سال ۱۸۵۳ رخ داده است . این بیماری سبب نکروز[۱۶] و گانگرن[۱۷] در اندام ها می شود که در قرون وسطی در اروپا از آن به عنوان آتش مقدس[۱۸] نام می برند . مسئول ایجاد بیماری مصرف غلات آلوده به قارچ کلاویسپس پورپورا[۱۹] بوسیله حیوانات مبتلا بود (مورگان و همکاران[۲۰] ،۱۹۹۰).
مسمومیت قارچی دیگری بنام [۲۱]ATA در سال ۱۹۵۳ اتفاق افتاد که بطور جدی جمعیت انسانی را مورد آسیب قرار داد . این بیماری در انسان به اشکال مختلف دیده می شود که از آن جمله می توان به لکوپنی[۲۲] ، زخم های نکروتیک محوطه دهانی ، سپتی سمی ، اسهال خونی و غیره اشاره کرد . این بیماری با دریافت حبوبات و غلات کپک زده زمستانی در برخی از نواحی روسیه در جنگ جهانی دوم اتفاق افتاد . قارچ مسئول ایجاد این بیماری از گونه های فوزاریوم[۲۳] و کلادوسپوریوم[۲۴] بود (وان اگموند ، ۱۹۸۹).
در سال ۱۹۵۶ در ژاپن نیز کینوزیتا و شیکاتا[۲۵] اعلام نمودند که مصرف برنج زرد باعث ایجاد علائمی نظیر استفراغ ، تشنج و فلجی بالا رونده در انسان می شود که می تواند ظرف مدت ۳ روز منجر به مرگ شود . قارچ مولد سم در برنج زرد از جنس پنی سیلیوم[۲۶] بود (کیوراتا و همکاران[۲۷] ،۱۹۶۸).
تا سال ۱۹۶۰ علیرغم بیماری های گزارش شده اهمیت زیادی به مایکوتوکسیکوزیس داده نشد و تنها آنرا بعنوان بیماری ناشی از اهمال[۲۸] می دانستند . اما زمانیکه بیماری همه گیری در بوقلمون های انگلستان رخ داد این تفکر تغییر پیدا کرد . این بیماری که درمدت چند ماه سبب تلفات ۰۰۰/۱۰۰ قطعه از بوقلمون ها گردید از آنجا که ناشناخته بود بیماری X نامیده شد (سرگینت[۲۹] ،۱۹۷۱).
ضررهای اقتصادی سبب گردید تا کوشش بسیاری در جهت بررسی علت بیماری صورت گیرد . طی تحقیقات بعمل آمده مشخص گردید که عامل سمی بوجود آورنده بیماری توسط دو قارچ آسپرژیلوس فلاووس[۳۰] و آسپرژیلوس پارازیتیکوس[۳۱] تولید شده است که نام آنرا آفلاتوکسین[۳۲] نهادند . کلمه آفلاتوکسین مشتق شده از ابتدای کلمات آسپرژیلوس و فلاووس و سپس توکسین به معنای سم است(مونتانیوهمکاران[۳۳]،۱۹۹۸). قارچ های مولد آفلاتوکسین به میزان زیاد در هوا ، خاک و محیط اطراف ما وجود دارند . هرگاه شرایط نگهداری اغذیه مناسب نباشد ، وجود رطوبت بالا و گرمای مناسب ، رشد و تکثیر سریع قارچ ها را سبب می شود . آسپرژیلوس فلاووس و آسپرژیلوس پارازیتیکوس از مهمترین قارچ های آلوده کنند مواد غذایی هستند که در بروز مسمومیت ها نقش انکار ناپذیری دارند . این قارچ ها نقش مهمی در فساد گندم ، ذرت ، جو ، سویا ، آرد ، سبوس ، نان و سایر مواد غذایی دارند (میرارانی و همکاران[۳۴]،۱۹۹۷). در میان مایکوتوکسین ها ، آفلاتوکسین هایی که توسط کپک آسپرژیلوس مخصوصاً انواع آسپرژیلوس فلاووس و آسپرژیلوس پارازیتیکوس تولید می شوند ، بخاطر سمیت زیاد برای انسان و مهره داران اهمیت زیادی دارند(یونوسان[۳۵]،۲۰۰۶ ؛زیندین و همکاران[۳۶]،۲۰۰۷). چهار نوع اصلی آفلاتوکسین به نام های B₁ ، B₂ ، G₁و G₂ وجود دارند . بخش قابل ملاحظه ای از آفلاتوکسین های بلع شده ظرف ۴۸ ساعت در شیر دیدهمی شوند و بخشی نیز در کلیه ، کبد و عضلات تجمع می یابند (ایلی[۳۷] ،۱۹۹۶؛سایتانو[۳۸] ،۱۹۹۷).
آفلاتوکسین ها در مجاورت اشعه ماوراءبنفش (UV) دارای فلوئورسانس می باشند(رکنی ،۱۳۸۱). تحقیقات بعدی در مورد سم مذکور توسط روش کروماتوگرافی روی لایه نازک ( TLC )[39] انجام پذیرفت . با بهره گرفتن از این روش مواد جدا شده از رشد کپک آسپرژیلوس فلاووس بصورت چهار نقطه مجزا با درخشش آبی ( انواع B₁ و B₂ ) و سبز (انواع G₁ و G₂ ) مشخص گردید .بنابراین نام این ترکیبات را آفلاتوکسین نهادند که شامل آفلاتوکسین های B₁ ، B₂ ، G₁و G₂بود (مونتانی و همکاران ،۱۹۹۸).
گروه B در مجاورت نور اشعه ماوراءبنفش به رنگ آبی در می آیند و آفلاتوکسین های گروه G با رنگ طرد مایل به سبز (زنگاری)مشخص می شوند . آفلاتوکسین ها باعث آلودگی بسیاری از مواد غذایی از جمله شیر و فرآورده های آن می گردند . علاوه بر آفلاتوکسین ها ، مایکوتوکسین های دیگری نیز طی بیست سال اخیر کشف شده اند (حدود ۳۰۰ نوع ) که جنس های مختلف قارچی مانند پنی سیلیوم[۴۰] ، آسپرژیلوس و فوزاریوم[۴۱] در تولید آنها نقش دارند . در این رابطه می توان به سمومی نظیر ایسلندیسین[۴۲] ، پاتولین[۴۳] ، سیتروویریدین[۴۴] و زیرالنون[۴۵] اشاره کرد . کلیه سموم فوق می توانند کم یا بیش ایجاد مسمومیت های کبدی و یا در درازمدت ایجاد تومورهای کبدی بنمایند (رکنی ، ۱۳۸۱).
مطالعات مختلف نشان داده اند که شیر گاوهایی که بادام زمینی آلوده به آفلاتوکسین های B₁ و B₂ مصرف کرده اند حاوی مواد فلوئورسانسی به نام آفلاتوکسین های M₁ و M₂ می باشد . آفلاتوکسین های M₁ و M₂ که از نظر ساختمانی به آفلاتوکسین های B₁ و B₂ بسیار شباهت دارند ، در اثر هیدروکسیلاسیون[۴۶] آفلاتوکسین های B₁ و B₂ در بدن حیوان ایجاد و از راه شیر ، ادرار و مدفوع دفع می شوند (کان کان[۴۷] ،۱۹۸۸).
آفلاتوکسین M₁ موجود در شیر در حقیقت متابولیت سرطانزای آفلاتوکسین B₁ می باشد و از شیر گاوهایی که با غذاهای آلوده به آفلاتوکسین B₁تغذیه شده اند قابل جداسازی است. آفلاتوکسین M₁نسبت به حرارت پاستوریزاسیون مقاوم بوده و بدون تغییر وارد فرآورده های شیر می گردد و مصرف آن در انسان با بروز سرطان کبدی و افزایش خطر ابتلا به آن همراه است(کان کان ،۱۹۸۸ ؛ هژیر و همکاران[۴۸]،۲۰۰۹ ؛ نماتی و همکاران[۴۹]،۲۰۱۰ ؛ سایتانو ،۱۹۹۷). بنابراین آلودگی انسان با آفلاتوکسین M₁ موجود در شیر و محصولات لبنی بسیار خطرناک است . آفلاتوکسین را می توان یکی از سموم قوی در ایجاد سرطان دانست (رکنی،۱۳۸۱؛کان کان ،۱۹۸۸ ؛هژیر و همکاران[۵۰]،۲۰۰۹ ؛ نماتی و همکاران[۵۱]،۲۰۱۰). سمیت انواع آفلاتوکسین متفاوت بوده و نوع B₁ آن سمی تر از سایرین است و مواد غذایی انسان و خوراک دام در صورت آلودگی مخاطراتی را برای مصرف کنندگان در برخواهند داشت (رکنی ، ۱۳۸۱).
۲-۲-انواع قارچ های مولد آفلاتوکسین
آفلاتوکسین ها احتمالاً توسط سه گونه آسپرژیلوس فلاووس ، پارازیتیکوس و به مقدار کمتر آسپرژیلوس نومیوس[۵۲] تولید می شوند ، که اینها گیاهان و فرآورده های گیاهی را آلوده می کنند(فائو[۵۳]

تکه هایی از متن به عنوان نمونه :
چکیده
مرزه به عنوان یکی از گیاهان دارویی مهم ایران به خانواده نعنا تعلق دارد که حدود ۲۸۴ گونه از آن در دنیا شناسایی شده است. ایران نیز به عنوان یکی از مهمترین مخازن ژرم پلاسم مرزه در دنیا حدود ۱۵ گونه این گیاه را در خود جای داده است. با توجه به خواص دارویی متعدد و بسیار مفید مرزه، این گیاه مورد توجه بسیاری از مطالعات قرار گرفته است.در این بررسی ده جمعیت مختلف مرزه از سه گونه مختلف با نام های khuzistanica Satureja , Satureja rechingeri وSatureja spicigera به ترتیب مربوط به مناطق مختلف استان های لرستان،ایلام و استان گیلان از نظر تنوع ژنتیکی مورد مطالعه قرار گرفتند. پس از مراحل اولیه جهت استخراج DNA با بهره گرفتن از ۱۰ ترکیب پرایمری مختلف بر اساس نشانگر ملکولی ISSR تنوع ژنتیکی موجود در میان این جمعیت ها بررسی گردید و با توجه به قابلیت پرایمرها در نشان دادن پلی مورفیسمی در نهایت از سه پرایمر جهت بررسی تنوع ژنتیکی استفاده شد. نتایج حاصل بر اساس نرم افزارهای GenAlex و PopGen مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در کل تعداد ۱۹ نوار تکثیر شد.که تمام نوارها چند شکل بودند. بنابراین در صد چند شکلی توسط تمام آغازگرها ۱۰۰%بود. ماکزیمم باند های تولید شده در گونه Satureja spicigera بطور متوسط۱۰ باند برای همه پرایمر ها بود.بر اساس شاخصPIC درصدتفکیک پلی مورفیسم پراپمرUBC820 نسبت به سایر پرایمرها بیشتر بود که نشان دهنده بالاتر بودن قدرت تفکیک بیشتر این پرایمر نسبت به سایر پرایمرها می باشد.نتایج بررسی ها نشان می دهد که۷۲% از تنوع کل، مربوط به تنوع درون جمعیت ها و ۲۸% مربوط به تنوع بین جمعیت ها می باشد که درصد بالایی از تنوع کل، مربوط به تنوع درون جمعیت ها است.بیشترین فاصله ژنتیکی مربوط به جمعیت های ۶ و ۱۰ می باشد که این دو جمعیت بترتیب از گونه های Satureja rechingeri و Satureja spicigera می باشند و این امر بیانگر وجود تنوع در بین گونه ها علاوه بر تنوع بالای درون جمعیتی می باشد. بنابراین می توان این جمعیت ها را در صورت منطبق بودن صفات مورد اصلاح به عنوان والد در برنامه های دورگ گیری برای اصلاح گونه های جنس مرزه و بدست آوردن حداکثر هتروزیس در جهت سازگاری با شرایط کشور استفاده نمود. در تجزیه خوشه ای ،با برش دندروگرام در فاصله ژنتیکی ۰۴/۳ ،گونه ها در چهار گروه مجزا دسته بندی شدند و در گونه S. spicigera دو جمعیت از هم مجزا شدند .به منظور تعیین روابط ژنتیکی بین جمعیت ها و نیز مشاهده فواصل بین جمعیت ها تجزیه به مولفه های هماهنگ اصلی به عنوان روشی مکمل برای تجزیه خوشه ای انجام گرفت. نتایج نشان داد که سه مولفه اصلی اول مجموعاً ۴۰/۹۵ درصد از تغییرات داده ها را توجیه کردند که نمایش دو بعدی جمعیت ها بر اساس دو مولفه اصلی اول گروه بندی حاصل از تجزیه خوشه ای را تائید نمود
کلمات کلیدی: مرزه، تنوع ژنتیکی، ISSR ، Satureja
مقدمه
جنس مرزه (Satureja L.) یکی از جنس های خانواده نعنا (Lamiaceae) متعلق به زیر خانواده نپتوئیده[۱] وقبیله منتئا[۲]می باشد از نظر فیلوژنتیکی به جنس هایGonstscharovia وCalamintha ،Acinos ، Clinopodium وMicromeria نزدیک میباشد. به عقیده پلینی نام Satureja از کلمه لاتین Saturate به معنی اشباع شدن گرفته شده واین بدلیل استفاده از این گیاهان در غذا می باشد (جم زاد، ۱۳۸۸).
جنس مرزه بر اساس گزارش IPNI[3]دارای حدود ۲۸۴ گونه است.درفلوراروپا ( Hywood & Richatdson, 1972 ) مرزه دارای پنج جنس و ۳۰ گونه است. در جدیدترین بررسی انجام شده با بهره گرفتن از روش های مولکولی ، تعداد محدودتری برای این جنس تعیین شده و کلیه گونه های متعلق به آمریکا از جنس Satureja جدا و در جنس های Calaminatha و Clinopodium قرار داده شده اند ( ۲۰۰۵ et al , Brauchler ). ایران یکی از مهمترین مخازن ژرم پلاسم مرزه در دنیاست. این جنس در ایران دارای ۱۴ گونه است که ۸ گونه آن انحصاری ایران می باشند (Rechinger ,1982 and Jamzad ,1996)، در حالیکه جم زاد (۱۳۸۸ ) تعداد گونه های این جنس در ایران را ۱۵و ۹ گونه را به عنوان گونه های بومی ایران نام برده است . معروفی در سال ۲۰۱۰ یک گونه جدید Satureja avromantica از استان کردستان معرفی نمود که در نهایت تعداد گونه های این جنس در ایران به حدود ۱۶ گونه رسیده است . گونه S. hortensis در سطح وسیعی در ایران کشت شده و به عنوان سبزی برگی مورد استفاده قرار می گیرد، سایر گونه های آن نیز به دلیل داشتن ترکیبات اسانس دار نظیر کارواکرول و تیمول ، ترکیبات فنلی و اسیدهای آلی از لحاظ دارویی و صنعتی دارای اهمیت می باشند ( زرگری ، ۱۳۶۸ ) . خاصیت دارویی و تعدد گونه ها ، اهمیت مطالعه تنوع در این جنس را افزایش می دهد که این مطالعه تنوع می تواند با بهره گرفتن از خصوصیات مورفولوژی ، مطالعه کروموزومی و مارکرهای مولکولی انجام شود.
مرزه در ایران دارای جمعیت ها وگونه های بسیار متنوعی است که از نظر مورفولوژیکی دارای تفاوت ها و شباهتهای زیادی هستند به منظور اینکه ما بتوانیم این جمعیت ها را از نظر قرابت ژنتیکی ،وجود تنوع درون وبین گونه ای مورد بررسی دقیق تری قرار دهیم لازم است با بهره گرفتن از مارکر های مولکولی که می تواند اطلاعات دقیقی از جمعیت ها به ما بدهد مورد بررسی قرار دهیم. امروزه با بهره گرفتن از تکنیک ISSR[4] می توان این موضوع را مورد بررسی دقیق قرار داد در این تحقیق سعی بر آن است که جمعیت های مختلف سه گونه مرزه در ایران با استفاده ازاین تکنیک مورد بررسی قرار گیرد.
۱-۱- اهمیت گیاهان دارویی
آغاز استفاده از گیاهان دارویی به صورت جمع آوری از طبیعت یا کشت آن مشخص نیست با این وجود در طول تاریخ در تمدن های بزرگ دنیا گیاهان دارویی به عنوان اصلی ترین عامل مورد استفاده در التیام و درمان دردها مورد استفاده قرار می گرفته اند. در اواخر قرن هجدهم و اوایل نوزدهم تحقیقات علمی روی گیاهان دارویی بعنوان عوامل مهم دارویی با مبنای علمی مورد استفاده قرار گرفت (Craker & Gardner , 2006).
نوآوری در تکنولوژی در اوایل قرن بیستم منجر به کاهش سریع استفاده از گیاهان دارویی شد. توسعه داروهای سولفا[۵] در دهه ۱۹۳۰ و سنتز ترکیبات شیمیایی آلی در۱۹۴۰ منابع جدید دارویی را تولید نمود و استفاده از این داروها به زودی روش رایج در بسیاری از کشورها گردید تا آنجا که پس از مدتی تنها پزشکان آموزش دیده که داروهای شیمیایی را تجویز می کردند اجازه فعالیت داشتند. روند استفاده از داروهای شیمیایی و جایگزینی با داروهای گیاهی با انقلاب صنعتی، جنگ جهانی دوم و سال های بعد از آن تا اوایل دهه۷۰ همچنان گسترش یافت. کاهش استفاده از گیاهان دارویی منجر به کاهش تحقیقات علمی طی این چند دهه و در نتیجه کاهش تعداد گونه های توصیف شده در دارونامه ها گردید(Craker ,2007).
با وجود بهبود وضع زندگی جوامع پیشرفته، آشکار شدن اثرات جانبی بسیاری از داروهای شیمیایی و علاقه مصرف کننده به استفاده از ترکیبات طبیعی، از اوایل دهه هفتاد رو به افزایش نهاد.همزمان با افزایش مصرف جهانی، تقاضا برای تولید مواد اولیه دارویی با کیفیت بالا افزایش یافته است و دستورالعمل های متعدد از طرف سازمان های جهانی از جمله سازمان بهداشت جهانی به این منظور تدوین گردیده است. در نتیجه طی سال های اخیر تحقیقات در زمینه مختلف مرتبط با گیاهان دارویی افزایش یافته است. در حال حاضر بیشترین سهم تحقیقات در این زمینه مربوط به علوم پزشکی، گیاه شناسی و کشاورزی می باشد (Doreswamy et al ,2006).
گیاهان دارویی و ادویه ای در زمینه های مختلف چون صنایع دارویی، آرایشی و بهداشتی و نیز صنایع غذایی استفاده روز افزون داشته اند. استفاده از گیاهان دارویی در صنایع غذایی چه به صورت عوامل غذا دارو و مکمل های غذایی و چه عنوان عوامل طبیعی نگهدارنده مواد غذایی گسترش بسیار زیادی یافته است. تجارت ترکیبات آنتی اکسیدان سنتزی ( چون BHA،TBHQ و گالات ها) همچنین ترکیبات ضد میکروب سنتزی (چون بنزوئیک اسید، سوربیک اسید و سولفیت ها) مورد استفاده در صنایع غذایی در سال ۲۰۰۲ به بیش از ۲ میلیارد دلار رسید. به دلیل اثرات جانبی، این ترکیبات به سرعت در حال جایگزین شدن با ترکیبات فعال طبیعی هستند. چنانکه تجارت مکمل های غذایی با منشاء گیاهی تنها طی سال ۱۹۹۰ از یک میلیارد دلار به چهار میلیارد دلار رسید(Shetty & Labbe ,1998) به همین دلیل در سالهای اخیر جستجو در بین گونه های دارویی، ادویه ای برای یافتن منابع جدید ترکیبات فعال بیولوژیکی افزایش یافته است.با توجه به اینکه با پیشرفت های جدید علوم شیمی و داروسازی مواد مؤثره ی لازم در معالجات پزشکی امروزه تا حد قابل توجه به صورت محصولات کارخانه ای عرضه شده اند ، لذا ممکن است این باور پیش آید که عرضه داروهای سنتتیک از اهمیت گیاهان دارویی کاسته و نیاز چندانی به کشت و تولید آنها نیست . ولی آمارها نشان می دهد که این تصور چندان صحیح نبوده و با وجود عرضه مصنوعی مشابه مواد مؤثره گیاهان دارویی به مردم ، نه تنها میزان کشت و تولید این گیاهان (حداقل در سطح کشورهای اروپایی ) کاسته نشده بلکه تولید و مصرف آنها نیز افزایش یافته است . همچنین مواد مؤثره حدود ۵۰ درصد داروهای عرضه شده به بازارهای جهانی، دارای منشأ طبیعی یا گیاهی بوده و حتی در بعضی از منابع مشاهده می شود که این رقم در بعضی از کشورها به ۹۰ درصد هم رسیده است . کشور ایران با موقعیت خاص آب و هوایی، بیش از ۷۵۰۰ گونه گیاهی را در خود جای داده است که دو الی سه برابر پوشش گیاهی تمامی قاره اروپاست و پیش‌بینی می‌شود که بیش از ۷۵۰ گونه دارویی در پوشش گیاهی ایران وجود داشته باشد(امیدبیگی ، ۱۳۷۴ ). به رغم این توان بالقوه، سطح زیرکشت گیاهان دارویی مهم در ایران کمتر از ۰۰۰/۱۰ هکتار است و از حیث تنوع گونه‌های زیر کشت این رقم به حدود ۴۰ گونه محدود می‌شود، در حالی که این عدد در کشور چین به حدود ۲۰۰ گونه می‌رسد(آمار سطح زیر کشت گیاهان دارویی،۱۳۸۰). از طرف دیگر تعداد کل داروهای گیاهی ثبت شده در کشور حدود ۱۰۰ نوع می‌باشد که کمتر از ۴ درصد داروهای شیمیایی موجود در بازار را تشکیل می‌دهد، در حالی که این نسبت در کشورهای اروپایی به بیش از ۳۵ درصد می‌رسد(یزدانی ،۱۳۷۷). تولید و فرآوری جهانی گیاهان دارویی و معطر در حال حاضر همچنان در اروپا و به خصوص فرانسه و تعدادی از کشورهای آسیایی متمرکز است، دیگر مناطق عمده تولیدکننده، کشورهای یوگسلاوی، بلغارستان، آلمان و مجارستان هستند و این در حالی‌است که بیشترین درصد گیاهان دارویی از طریق کشور آلمان مبادله می‌شود. تولید و فرآوری گیاهان دارویی و ادویه‌ای به تدریج به سمت بازار بزرگ تجارت آمریکای شمالی منتقل می‌شود، به طوری که در طی ۵ سال گذشته، کانادا یکی از صادرکنندگان عمده اسانس اسپرمینت بوده است گردش مالی گیاهان دارویی در سال ۲۰۰۰ بالغ بر ۱۰ میلیارد دلار و فروش داروهای گیاهی در سال ۲۰۰۲ به حدود ۳۰ میلیارد دلار رسیده است .ولی سهم ایران از این تجارت بسیار ناچیز است، به طوری که مجموع صادرات گیاهان دارویی ایران در سال ۱۳۸۰ حدود ۷۵ میلیون دلار بوده است که اگر زعفران را از آن مستثنی کنیم حدود ۲۴ میلیون دلار ارزش تمامی اقلام صادراتی گیاهان دارویی بوده است که این رقم حدود ۲۵/۰ درصد تجارت جهانی گیاهان دارویی می‌باشد(آمار صادرات گیاهان دارویی طی سالهای ۸۰-۱۳۷۹ ) . پیش‌بینی می‌شود که با رشد بازار گیاهان دارویی تا سطح حداقل ۳۰ میلیارد دلار، تجارت داروهای گیاهی تا سال ۲۰۰۵ به ۱۰۰ میلیارد دلار برسد.
تعدادی از عصاره‌های گیاهان دارویی که در سال ۲۰۰۱ جزء پرفروش‌ترین در دنیا بوده‌اند عبارتند از:
سرخارگل          Echinacea purpurea
سنبل‌الطیب            Valeriana officinalis
جین‌سنگ    Panax ginseng
ژینگو        Ginkgo biloba
در سال ۲۰۰۲ فروش جهانی داروهای با منشاء گیاهی از طریق نسخه و بدون نسخه حدود ۳۰ میلیارد دلار بوده است. گروه‌های اصلی داروهای مشتق شده از گیاهان شامل: ترپن‌ها (۳۴ درصد)، گلیکوزیدها (۳۲ درصد)، آلکالوییدها (۱۶ درصد) و در همین حال سایر انواع ، ۱۸ درصد تجارت را به خود اختصاص داده‌اند. گیاه ژینگو جزء سه گیاه با بالاترین فروش دنیا قرار دارد و میزان فروش گیاه هوفاریقون نیز در طی سالهای ۹۷-۱۹۹۳ از ۶/۲ به ۵/۸ میلیون دلار افزایش یافته است و پیش‌بینی می‌شود که تا سال ۲۰۰۵ داروهای با منشاء طبیعی، به طور گسترده‌ای و بیش از ۳۰ درصد جایگزین تجارت جهانی داروهای شیمیایی شود.تقاضا برای خرید عصاره‌های گیاهی در ایالات متحده نسبت به مواد خام رو به افزایش است، به طوری که سهم تجارت عصاره‌ها، رشدی معادل ۷۵% داشته است. همچنین بازار اسانس‌های گیاهی تا سال ۲۰۰۳ رشدی معادل ۶/۵ درصد داشته، در حالی که رشد عصاره‌های گیاهی در همین زمان ۹/۱۴ درصد بوده است . بررسی‌ها نشان می‌دهد که جایگزینی داروهای با منشاء طبیعی با داروهای شیمیایی در سطح دنیا به سرعت رو به توسعه و گسترش است و کشورهای مختلف با بهره‌گیری از توانهای بالقوه خود از جمله تنوع پوشش گیاهی، تنوع اقلیمی، ارزان بودن انرژی و نیروی کارگری و وجود تکنولوژی‌های برتر و. سهم خود را از تجارت جهانی گیاهان دارویی می‌گیرند و به طوری که کشوری مانند کانادا خود را غول خفته گیاهان دارویی می‌داند. در این رهگذر می‌بایست با شناخت و بهره‌گیری هر چه بهتر از توانهای بالقوه خود که شاخص‌ترین آنها تنوع اقلیمی، تنوع پوشش گیاهی، پیشینه تاریخی طب سنتی و تا حدودی منابع انرژی ارزان می‌باشد سهم واقعی خود را از این تجارت کسب کنیم .
۱-۲ – گیاه شناسی مرزه
مرزه ها متعلق به خانواده نعنائیان ، زیر خانواده نپتوئیده و طایفه منتئا هستند. گیاهانی معطر ، یکساله یا چند ساله علفی با قاعده چوبی و به فرم بالشتکی هستند(جم زاد ،۱۳۸۸).جنس مرزه همانند دیگر گونه های این خانواده از جمله آویشن ومرزنجوش دارای ترکیبات فعال بیولوژیک متعدد در اسانس وعصاره می باشد که امروزه در صنایع دارویی وغذایی مورد استفاده قرار می گیرند .در بسیاری موارد ترکیبات فنلی موجود در اسانس وعصاره این گیاهان مسئول ایجاد اثرات بیولوژیک هستند(Shetty ,2001). قبل از آشنایی با مورفولوژی گیاه مرزه ابتدا با تیره نعنائیان آشنا می شویم.
۱-۳- تیره نعنائیان
تیره نعنائیان ( Lamiaceae ) دارای ۲۰۰ جنس و ۴۰۰۰ گونه در سراسر جهان است که خصوصا در مناطق مدیترانه ای پراکنده می باشند . کشور ایران به علت داشتن اقلیمهای گوناگون بخش زیادی از گونه های این خانواده را به خود اختصاص داده است(زرگری ،۱۳۷۳ وقهرمان ،۱۳۷۳) . خانواده نعنائیان اکثراً علفی یکساله و یا پایا با ساقه هایی چهارگوش ، برگهایی متقابل و ساقه آغوش با آرایشی چرخه ای و با پهنک هایی به صورت خطی باریک یا پهن با حاشیه کامل و یا حاشیه دار می باشند .
گونه های مفید فراوانی در این تیره وجود دارد ، تعداد زیادی از آنها در پزشکی کاربرد دارند ، برخی از آنها پس از فرایند تقطیر ( distillation ) اسانس و عرق گیری می شود و اسانس روغنی ( essential oil ) و عصاره آبی یا عرق گیاهی (hydrosol) آنها کاربردهای مختلف درمانی ، آرایشی و غذایی دارد . تعداد زیادی به صورت خام یا پخته یا خشک شده به مصرف غذایی می رسند و برخی به خاطر گلهای زیبا و معطر پرورش می یابند . از گیاهان مشهور و مهم تیره نعنائیان می توان به نعنا، پونه ، آویشن ، مرزه ، ریحان ، مرزنجوش ، رزمارینوس ( اکلیل کوهی ) ، اسطوخودوس ( لاواند ) ، بادرنجبویه ، مریم گلی و غیره اشاره کرد . این تیره عموماً بواسطه اثرات متعدد دارویی خود نظیر ضد درد ، ضد التهاب ، آنتی اکسیدان ، اثر محافظتی برروی کبد ( Hepatoprotective ) ، و اثر کاهش دهنده قند خون ( Hypoglycemic ) ، ضد تورم ، آرامبخش ، ضد نفخ و ضد میکروبی جز گیاهان مهمی هستند که از قدیم در طب سنتی ، هومئوپاتی و طب نوین درمان با ترکیبات معطر ( Aromatherapy ) ، در سراسر دنیا کاربردهای مفید و مؤثری دارند (امید بیگی ،۱۳۸۶ وهی و واترمن ،۱۳۷۹ وFisher ,1990).
1 – ۳ – ۱– جنس های مهم تیره نعناعیان و تعداد گونه های آن در دنیا (IPNI)
– مریم نخودی (Teucrium) که دارای حدود ۵۷۷ گونه می باشد
– آجوگا ( Ajuga ) با ۱۶۹گونه
– قاشقک ( Scutellaria ) با ۶۹۰ گونه
– نپتا ( Nepeta ) با ۵۶۸ گونه
– گنونای کوهی ( Marrubium ) با ۱۴۰ گونه
– چای کوهی ( Stachys ) با ۷۸۰ گونه
– آویشن ( Thymus ) با ۹۲۸ گونه
– نعنا ( Mentha ) با ۱۰۰۸ گونه
– مرزه (Satureja) با ۲۸۴ گونه
۱-۳-۲- مشخصات گیاه شناسی تیره نعنائیان
تیره نعنا دارای صفات و اختصاصات بسیار با اهمیتی است . اختصاصات مزبور چنان روشن و قابل تشخیص هستند که این تیره را باید از اولین تیره های شناخته شده توسط گیاه شناسان دانست .این تیره غنی از گونه های بسیار مهمی می باشد که از نظر پزشکی و اقتصادی بسیار حائز اهمیت می باشد . در این تیره ۲۰۰ جنس و ۴۰۰۰ گونه وجود دارد (زرگری ،۱۳۷۳) . گونه های این تیره در سراسر دنیا پراکنده اند و به طور خاصی در مناطق مدیترانه ای تجمع دارند . گیاهان در این تیره در مقابل تغییرات شرایط محیطی قابلیت سازش و تطابق سریعی دارند و هر گاه از محیطی به محیط دیگری منتقل شوند تغییرات ریختی سریعی را در جهت سازش با محیط جدید متحمل می شوند . برای مثال گونه هایی که در نقاط مرطوب و دشت ها می رویند اگر به مناطق خشک منتقل شوند ، برگ های آنها کرک دار شده و یا روزنه ها در بشره فرو می روند و هیپودرم کلانشیمی می شود و از طرفی سطح برگ کوچک شده و برگ حالتی چرمی به خود می گیرد (قهرمان ،۱۳۷۳ وبهرامی ،۱۳۸۵) .
۱-۳-۲–۱- ساقه

                                 استادراهنما:دکترمصطفی ازکیا

                             استادمشاور:دکترمنصوروثوقی

مقدمه
 واقع شدن ایران دراقلیم خشک ونیمه خشک واهمیت تحقق امنیت غذا یی برای کشور ایجاب میکند که برای استفاده بهینه ازمنابع پایه کشاورزی  روشهایی رابایدبکاربرد که درعمل مؤثروکارآمدبوده وضرورتاًمتناسب با وضعیت اجتماعی واقتصادی اجتماعات موردهدف باشند واین روشها همواره دربخش جدایی ناپذیرسیاستهای توسعه ملی جای گیرندمسلماًَهرکشوری به فراخور اهداف ،ایدئولوژیها،منابع وروشهای موردعمل رویکردخاصی رادرتوسعه عمومی خوددنبال میکندبرای مثال درایران دردومقطع زمانی قبل وبعدازانقلاب اسلامی سیاستهای متفاوتی درموردتوسعه جامعه روستایی اعمال شده است بطوریکه دربعدازاصلاحات ارضی دهه۴۰دولت وقت به تأسی ازدیدگاه رشد، مدرن کردن شیوه زندگی وتولیدرا بعنوا ن هدف اصلی درتوسعه جامعه روستایی تلقی می نمودامادربعدازانقلاب که با یک دهه بدون برنامه مواجه بوددیدگاه سیاسی وایدئولوژی اسلامی وانقلابی سبب آن شدکه جامعه روستایی بعنوان نماد محرومیت تلقی ودراولویت خدمات دولتی قرارگیرددردهه دوم که بااثرات هشت سال جنگ باعراق وادامه تحریم های اقتصادی همزمان بوداولین برنامه توسعه تدوین میگردد دراین دوره دیدگاه وماهییت برنامه درموردتوسعه کشورهمان مفهوم رشدیابه اصطلاح اقتصادی دیدن توسعه بوده است وبر همین اساس محور استقلال اقتصادی دررشدکشاورزی دیده میشوددر برنامه های دوم وسوم که متأًثرازتجربیات برنامه اول است دیدگاه اصولی تری مبنی بررشدموزون کلیه بخشهای اقتصادی اجتماعی اتخاذ میگردد درتحلیل موجز ازاین تغییرات میتوان اینگونه اظهار نظرکردکه گرچه فرآیند برنامه های توسعه دربعدازانقلاب از لحاظ تئوری حاکی ازروندی تکاملی بوده است اماتحقق اهداف پیش بینی شده بدلیل تأخیردراجرا یا عدم انتخاب مکا نیسم مناسب  بسیارپرهزینه بوده است بطور مثال به منظورحفظ منابع پایه درکشاورزی توصیه هایی ازطریق برنامه های ارشادی توسط دولت به کشاورزان ودیگر فعالان این بخش شده است برخی ازاین توصیه هاعبارتند از: به آیش گذاشتن زمین زراعی،شخم زدن صحیح زمین،رعایت فصول وزمان مناسب برای کشت وزرع،مبارزه باآفات ،تناسب اقلیم ومحصول ، استفاده ازشیوه های نوین آبیاری وروشن است که بکارگیری این روشها هنگامی عملی خواهد شدکه منطبق برمناسبات اجتماعی وحقوقی هرمنطقه ازکشورباشد تجربه توسعه کشاورزی درکشور نشان میدهد که برنامه های اجرا شده عمدتاً با دیدگاه فنی و صرفه اقتصادی تهیه واجراشده اندغلبه چنین دیدگاهی بر ذهن متولیان توسعه روستایی وکشاورزی چنان است که شرط اساسی درپذیرش وتأمین اعتبارپروژه ها همان اصل اقتصادی بودن آنها است تسلط چنین دیدگاهی بر اقتصاد بخش کشاورزی عدم موفقیت بسیاری ازپروژه های اجراشده رابه همراه داشته است این ناکامی هاکه درفعالیتهای  گروهی وعمومی در مقایسه با فعالیتهای انفرادی بیشتر بوده است   این قضاوت رابه ذهن متبادر میکندکه در امر برنامه ریزی واجرای برخی از پروژه های عمرانی وتولیدی در سطح جامعه پیچیده وظاهراًساده روستایی نگرش سیستمی یا به اصطلاح همه جانبه اعمال نشده است وچنین پنداشته شده است که موفقیت پروژه ای واحددر یک منطقه خاص جغرافیایی ،اقتصادی،اجتماعی وفرهنگی باهمان نتیجه قابل تعمیم وعمل به سایر مناطق روستایی است همچنانکه گفته شداین مسأله ناشی ازنادیده گرفتن تفاوت بسترهای اجتماعی وفرهنگی حوزه عمل پروژه های اقتصادی است تجربه فعالیت های توسعه کشاورزی حاکی از آن است که حوزه های مختلف فرهنگی وجغرافیایی جوامع روستایی در مقابل پروژه های عمرانی وشیوه های جدید تولید واکنش متفاوتی از خود نشان داده اندبطوریکه نه تنها نمیتوان علت مشابهی برای موفقیت پروژه های واحد تصور نمود بلکه عدم موفقیت آنها را نیز نمیتوان ناشی از علت واحد دانست از مصادیق این مسأله میتوان به عدم موفقیت یکی از پروژه های تأمین آب  کشاورزی دریکی از مناطق حوزه فرهنگی وجغرافیایی استان کردستان اشاره نمود این عدم موفقیت که در واقع میتوان آن را مشکل توسعه در معنای عام ومشکل توسعه کشاورزی در معنای خاص تلقی نمود موضوع این مطالعه بوده وبر آن  است تا از این طریق عوامل مرتبط بامسأله دریک چارچوب  علمی مورد بررسی  قرار گیرد.
 
 
 

بیان مسأله

       شرکتهای تعاونی تولید درایران یکی ازشیوه های نظام بهره برداری از زمین محسوب میشوند که براساس قانون تعاونی کردن تولید هدف از تشکیل آنها بهره برداری بهتر ازمنابع آب وخاک،افزایش سطح کشت وتولیدات کشاورزی،تعاونی شدن تولیدویکپارچه کردن اراضی بوده است با اینکه دراین قانون برای ایجادانگیزه وجبران  عطش سالهامحرومیت ناشی ازروابط نابرابر دوران ارباب-رعیتی ،مالکیت کشاورزان بر روی زمینهای بدست آمده از اصلاحات ارضی محفوظ میماند اما امور تولیدی به موجب قانون مذکور میبایست بطور دسته جمعی یا به اصطلاح به شیوه تعاونی رسمی انجام گیرد دولت برای تحقق این هدف خدماتی را ازقبیل  امورمهندسی کشاورزی،آموزشی ومدیریتی را به این تعاونیها عرضه داشت علاوه بر تبعات دخالت دولت درفعالیت این  تعاونیها مشکلاتی از قبیل:ضعف قوانین ،کمبودسرمایه ومهاجرت افراد صاحب نسق سبب ایجاد نارسایی جدی در مشارکت گروهی وکار جمعی روستاییان عضوبوده است یکی ازمسایل مبتلابه مشارکت دراین تشکل ها موضوع تأمین آب مشترک زراعی است مسلماً همکاری روستاییان درخصوص بهره برداری از آب زراعی به تناسب شرایط محلی نمود متفاوتی دارد موردی از این نمود متفاوت موضوع این مطالعه است که لازم است پیرامون سابقه آن توضیحات مختصری داده شود.به دنبال تاکیدبرنامه دوم توسعه اجتماعی،اقتصادی وفرهنگی کشوربه منظورترویج وکاربردروشهای نوین در تولید محصولات کشاورزی واستفاده بهینه از ماده
——–

• شرکتهای تعاونی تولید از تشکلهای رسمی یابه اصطلاح غیرسنتی هستند که براساس قانون تعاونی کردن تولید که درسال ۱۳۴۹به تصویب رسیده است ایجاد شده اند.

 حیاتی آب، پروژه های متعددی برای تأ مین آب اراضی کشاورزی استانهای مستعد کشور به مورد اجرا گذاشته میشودیکی از این پروژه ها اجرای تکنولوژی آبیاری تحت فشاردراراضی کشاورزی  متعلق به چهار روستای مرزی در شهرستان مرزی مریوان از توابع استان کردستان است بااینکه آب موردنیاز اراضی مذکوردرقبل ازاجرای پروژه جدید ازطریق چاه های محفوره تأمین می شده است اماکارگزاران دولت با هدف ترویج سیستم آبیاری جدیدوتقبل بخشی از هزینه های اجرایی شرکت تعاونی تولید منطقه را به اجرای این سیستم برمی انگیزانندعملیات اجرایی پروژه ازسال۱۳۷۵ به مدیریت شرکت مهندسی آب وخاک و نظارت سازمان کشاورزی استان کردستان آغاز میشود وبا صرف دو سال زمان به اصطلاح سازندگی در سال ۱۳۷۷  به  مدیران شرکت تعاونی  تولید تحویل میگردداین پروژه که برای آبدهی ۳۶۴ هکتاراز اراضی  کشاورزی متعلق  به ۲۱۸  بهره برداردرسطح چهار روستا ی  مرزی سعدآباد،برده رشه وبیلو به اجرا درآمده بود به لحاظ تأثیری که در تولید داشت تصور بر استقبال بدون قید وشرط از آن بود اما اکنون علی رغم سپری شدن پنج سال از زمان خاتمه آن  هنوزاز سوی کشاورزان مورد بهره برداری قرارنگرفته است این مسأله نه تنها سبب عقیم شدن سرمایه گذاری های انجام شده گردیده است بلکه محدودیتهایی رانیز درمورد رفع تعهدات مالی وحقوقی شرکت تعاونی در مقابل دولت فراهم نموده است ماهیت جمعی این مسأله اقتضا می کرد که بانگاهی غیرفنی یا به عبارتی ازمنظر جامعه شناسی اقتصادی به آن نگریسته شودورشکستگی مالی  پروژه آبیاری تحت فشارناشی از عدم مشارکت کشاورزان در بهره برداری ونگهداری تأسیسات آن بوده است این مسأله که در زمره مفاهیم مشارکت اقتصادی قرار می گیردواز لحاظ جامعه شناسی اقتصادی میتوان آنرا مرتبط با عناصر وعواملی دانست که نوعاً در حیطه مطالعات جامعه شناسی وروان شناسی اجتماعی قرار میگیردبنابر این مسأله مطالعه حاضر «عدم مشارکت اقتصادی »کشاورزان جامعه مورد مطالعه در پروژه های مشترک تحت عنوان آبیاری تحت فشار است که با هدف توسعه کشاورزی انجام گرفته است مسأله مذکور وحدوث آن در نواحی مختلف ایران از موضوعات مهم جامعه شناسی توسعه روستایی قلمداد میشود در این میان علاقه مندان به مباحث  توسعه روستایی وکشاورزی نباید در مقابل چنین مسایلی که بعنوان مانعی در توسعه اقتصادی قلمداد میشوند بی تأمل گذرکنند زیرا به زعم برخی از دیدگاه های جامعه شناسی ،فعالیتهای اقتصادی قبل از آنکه یک فعالیت اقتصادی صرف باشند یک فعالیت اجتماعی محسوب می شوندزیرا ساختارها،ارزشها ومحیط های اجتماعی هستند که فعالیتی راحمایت ،هدایت ویا منع ونهی میکنندبر اساس چنین دیدگاهی در صدد برآمدیم تامسأله عدم مشارکت اقتصادی کشاورزان جامعه مورد مطالعه را به بررسی ،آزمون وتحلیل بگذاریم . 
 
 
 
 
 
سابقه تاریخی موضوع
 
مفهوم توسعه از زمان طرح آن تاکنون به لحاظ تاریخی در روند تکاملی خود دستخوش تغییر و تحولات بسیاری شده است.   بطوریکه پس از آنکه مکتب مدرنیزاسیون برای اولین بار به امر توسعه اهتمام ورزید, نظریه پردازان نوسازی اولیه یک سیر تکاملی ،خطی و غرب مآب را برای توسعه در نظر داشتند و معتقد بودند که اگر کشورهای جهان سوم می خواهند به توسعه دست یابند باید همان مراحلی که کشورهای غربی طی کرده اند را بپیمایند. نمونه این نظریه پردازان والت روستو  است که نظریه های او در زمان خود توجه بسیاری از سردمداران کشورهای جهان سوم را به خود جلب کرد. بسیاری از اینها توسعه را به مثابه کالایی قابل انتقال می دانستند که می توان آنرا بسته بندی شده وارد کشورهای جهان سوم کرد و این کشورها را توسعه بخشید. نظریات این نظریه پردازان در برخی از نقاط دنیا به مرحله اجرا درآمد اما هنوز نشانه های واقعی از توسعه نمایان نبود تنها چیزی که وجود داشت سرابی بود که جهان هر چه بیشتر به آن نزدیک می شد کاذب و دروغین بودن آن بیشتر برایش مشخص می گشت. در نتیجه اجرای این نظریات و توجه صرف به بعد سخت افزاری توسعه شکست خورد و ناکام ماند. نظریه پردازان دیگر به دنبال علت یا علتهای شکست آن بودندو بر همین اساس رویکردهای دیگری تکامل یافت . حتی رویکرد مدرنیزاسیون مجبور به تغییر و تحولات و اصلاحاتی در خود شد. بعد از دهه هفتاد و توجه از بعد سخت افزاری توسعه به جنبه نرم افزاری آن معطوف شد و چیزی که در این راستا اهمیت زیادی برای فرایند توسعه پیدا کرد توجه به امر مهم مشارکت یا حلقه مفقوده توسعه که تاکنون به آن اهمیتی داده نشده بود از لحاظ تاریخی مشارکت بعنوان یک واقعیت اجتماعی ریشه در زندگی اجتماعی انسان دارد از زمان ارسطو تا جان دیوی بسیاری از فلاسفه اجتماعی ، مشارکت مردمی را همچون منبعی از انرژی خلاق و حیاتی برای دفاع در مقابل حکومت ستمگرانه مورد تحلیل و ستایش قرار داده اند به اعتقاد آنها مشارکت با درگیر ساختن تعداد زیادی از مردم در اداره امور جامعه ثبات و نظم را افزایش میدهد و با دادن فرصت اظهار علایق و خواسته ها به هر فرد خیر و مصلحت اکثریت تأمین خواهد کرد ( غلامرضا غفاری به نقل از محسنی تبریزی-
۱۹).
 درمحافل آکادمیک دهه ۶۰ توسعه معنایی معادل افزایش تولیدناخالص ملی برای بسیاری ازکشورهاداشت ولی ازد هه ۷۰ به بعد مفهومی انسانی پیدا میکنداین تغییرنگرش درمجامع بین المللی نیزنمودپیدا می کندبرای مثال درکنفراس جهانی اصلاحات ارضی وتوسعه روستایی که درسال ۱۹۷۹ دررم تشکیل گردید دربیانیه خودبراهمیت مشارکت تمامی اقشارروستایی دربرنامه های توسعه تأکیدمیورزد از این مشارکتها میتوان به کمون های روستایی درچین ، سارودایا در سری لانکا ، عجما در تانزانیا ، پروشیکا و کامیلا در بنگلادش و پانچیات ها در هند اشاره کرد.
درسال۱۹۹۳ برنامه عمران ملل متحد(undp)درگزارش توسعه انسانی خودمشارکت رابه معنای ارتباط بی واسطه مردم درفرآیندهای اجتماعی،فرهنگی وسیاسی تلقی میکند.
اهمیت مشارکت در روند توسعه باعث شد بسیاری از اندیشمندان به دنبال کم و کیف, چگونگی و عوامل تأثیر گذار بر آن بروند.هر کدام از نظریه پردازان در قالب رویکردهای تضادی , کارکردی یا رویکرد تلفیقی به بررسی آن پرداخته اندمثلاٌ ازدیدگاه کسانی چون پاتنام یکی از عوامل تأثیر گذار بر مشارکت وجودسرمایه های اجتماعی است.نظرات اوکه به دوران اواخرقرن بیستم برمیگردد  وجود سرمایه اجتماعی را برای شکل گیری نهادهای مدنی و مشارکت سیاسی و نهایتاّ توسعه, امری لازم می داند. کلمن نیز نقش تسهیل کنندهایی چون: اعتماد , شبکه های اجتماعی و انسجام اجتماعی درکنش های جمعی مهم می داند.
عام بودن وچندوجهی بودن توسعه ومقولات آن ازجمله مقوله مشارکت سبب شده است تاتفسیرهای مختلفی ازآنها بعمل آید ولی دریک برداشت کلی میتوان وجه مشترک وجهت گیری کلی این تفسیرهاونظرات رادرسوگیری بیش از پیش آنها به سمت ارتقای منابع انسانی ازقبیل :سطح زندگی ،قدرت ورفاه دانست.
در کشور ما مشارکت ماهیتاً  بعنوان فرآیندی برخاسته از دین ، آداب و رسوم اجتماعی ، فقر اقتصادی ، فقدان امنیت ، شرایط اقلیمی و جغرافیایی . موجب تداوم و بقای فرهنگ مشارکتی در قالبها و گونه های متعدد یاوری ، یاریگری ، تعاون و. شده است ( غلامرضا غفاری به نقل ازفرهادی-۱۹ )
با ورود ایران به دوره جدید و تحول در ساختار اجتماعی واقتصادی نهادهای سنتی مشارکت دچار تغییر و تحول شدند بطوریکه با انجام اصلاحات ارضی ، تغییراتی در ساختار اجتماعی – اقتصادی روی میدهد و الگوهای مشارکتی جدید از قبیل : شرکتهای تعاونی تولید ، شرکتهای تعاونی زراعی ، مشاع های روستایی( هیأت های هفت نفره ) ، خانه همیار روستایی و. در زندگی روستایی وارد می شوند.مشارکت دراموراقتصادی خصوصاًٌدرعرصه فعالیتهای کشاورزی ازاهداف یاابزاری است که بسیاری ازسازمانهای اقتصادی واجتماعی کشور به دنبال آن هستندصرف نظرازپرداختن به نتایج این تلاشها باید متذکرشدکه مشارکت از تنوع و ابعاد مختلفی برخوردار است و از لحاظ تاریخی درهر حوزه فرهنگی یا جغرافیایی روند خاصی طی نموده است بررسی یکی ازموارد مشارکت وظیفه ای است که این مطالعه آن را بعهده گرفته است وجهت عدم اطاله کلام به همین مقدار از توضیحات فوق بسنده می کنیم.
              
سؤال اساسی تحقیق
        پیرامون مسئله عدم مشارکت اقتصادی جامعه مورد مطالعه یک سؤال اساسی وکلی قابل طرح بود وآن اینکه پروژه آبیاری اجرا شده از لحاظ فنی و استفاده بهینه از عوامل تولید قابل توجیه بوده است وبر اساس انتظارات اولیه می بایست درتوسعه کشاورزی منطقه مؤثرمیشد  و با اینکه کشاورزان حدود بیست  سال بصورت گروهی از شبکه های نیمه مدرن آب (چاه های مشترک آب) استفاده مینموده ویا به عبارتی درمشارکت اقتصادی سهیم وفعال بوده اند پس چه عواملی بامِسأله عدم مشارکت زارعان دراستفاده از شیوه جدیدآبیاری یا به اصطلاح مشارکت درتوسعه کشاورزی مرتبط بوده است؟
پیرامون سؤال کلی مذکور چند سؤال فرعی قابل طرح است ( بود) از جمله آنکه :
     1-آیا بین عوامل درون گروهی و مسأله عدم مشارکت زارعان در بهره برداری از پروژه ارتباطی وجود داشته است ؟
     2-آیا بین عوامل برون گروهی ومسأله عدم مشارکت در استفاده از پروژه ارتباطی وجود داشته است؟
     3-آیا گرایش ذهنی کشاورزان نسبت به مفهوم مشارکت ونوگرایی ارتباطی بامسأله عدم مشارکت عملی آنهادراستفاده ازپروژه داشته است؟
     4-آیافرآیند پذیرش تکنولوژی جدید آبیاری با مسأله عدم مشارکت در بهره برداری ازآن مرتبط بوده است؟
 

اهداف تحقیق

ازآن جا که این مطالعه از نوع پیمایشی است و  درپی شناخت توصیفی مسأله بوده است اهداف  کلی وجزیی آن را به شرح زیر میتوان  خلاصه نمود.
 
1-اهداف کلی
هدف کلی ازانجام این مطالعه  بررسی موردی از فعالیتهای دولتی بوده است که به منظور ترویج روش های جدید تولید وتوسعه کشاورزی انجام گرفته است اما کشاورزان در انتفاع از آن مشارکت واستقبالی نداشته اند بر این اساس اهداف کلی بررسی  این مسأله در دو محور زیر دنبال گردید
الف-  دست یافتن به اطلاعاتی که بتواند در توجیه وبرنامه ریزی طرحهای توسعه کشاورزی علی الخصوص  طرحها و پروژه هایی که در سطح گروهی  ودر حوزه فرهنگی واجتماعی  جامعه مورد مطالعه به اجرا در می آیند مفیدفایده باشد.
ب- شناخت عواملی که بامسأله عدم مشارکت روستائیان در بهره برداری از پروژه آبیاری تحت فشار مرتبط بوده است  غیر از اهداف مشخصی که ذکر آنها فوقاً به میان آمدمیتوان گفت که اساساً انجام هرگونه مطالعه ای که بتواند گوشه ای از چهره در مانده جا معه محروم روستایی کشوررا بنمایاندگامی در رفع توسعه نیافتگی آن خواهد بود باشد که این مطالعه نیز به این هدف نایل شده باشد.
 
2-اهدا ف جزئی
 براساس تعاریفی که ازمفاهیم  بعمل آمده است اهداف جزئی مسأله مطالعه را درمحورهای زیرمیتوان خلاصه نمود:
الف-بررسی  عواملی که در زمره عناصر  ساخت داخلی گروه کشاورزان محسوب شده و ارتباط آنها بامسأله عدم مشارکت  کشاورزان در بهره برداری از پروژه آبیاری تحت فشارهدف مذکور بر این اساس مطرح شد که تعیین کننده های درون گروهی مؤثر برمسأله عدم مشارکت را مورد شناسایی قراردهد.
ب-هدف دوم بررسی عواملی بود در زمره عناصر ساخت بیرونی گروه کشاورزان محسوب  شده وفرض بر این بود که این عوامل نیزبرمسأله عدم مشارکت کشاورزان دراستفاده از پروژه مؤثربوده اند.
پ- بررسی ارتباط ابعاد ذهنی مفاهیم مشارکت ونوگرایی بامسأله عدم مشارکت عملی در بهره برداری از پروژه.
ت- هدف جانبی که نقش تکمیلی برای اهداف مذکور  داشت این بودکه ارتباط بین ماهیت پذیرش وفرآیند عرضه تکنولوژی آبیاری تحت فشار بامسأله عدم مشارکت روشن گردد.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

اهمیت وضرورت موضوع

  درادبیات توسعه ،تحلیل ها ،الگوها ورهیافتهای متفاوتی در مقابل چالش های جوامع توسعه نیافته مطرح شده است یکی از سؤالات اساسی در باب توسعه کشاورزی در کشورهای جهان سوم که مربوط به موضوع مطالعه حاضر نیز هست این است که آیا برای توسعه کشاورزی صرفاً داشتن انگیزه اقتصادی کافی است یا اینکه برای این مهم باید تغییرات نهادی وساختی لازم را نیز به انجام رساند پاسخی که توسط اندیشمندان اقتصادی واجتماعی به این سؤال داده شده است این است که در فرآیند توسعه پدیده های اقتصادی را اساساً نمی توان از پدیده های غیر اقتصادی جدا کرد بطوریکه نمی توان تنها با معیارهای اقتصادی کارآیی اقتصادبخش های مختلف را با هم مقایسه کرد  ویا اینکه برای تحول اقتصادی اقدام اقتصادی صرف نمی تواند کار ساز باشد بنا به گفته گونار میردال« علت ناتوانی بسیاری ازتئوری های توسعه  این است که توسعه یا توسعه نیافتگی را صرفاً اقتصادی می بینند ویا به عبارتی توسعه اقتصادی را صرفاًبا عوامل اقتصادی تبیین وتحلیل میکنند»(مایکل تودارو-۳۴)این رویکرد در کشور ما تجربیات ناگواری بر جای گذاشته است نا کارآمدی وشکست طرحهایی چون تشکیل شرکتهای تعاونی روستایی ،شرکتهای سهامی زراعی،پرداخت وامهای ارزان ونمونه هایی از این تجربیات ناموفق در برنامه های توسعه روستایی وکشاورزی است در این رابطه آنچه مسلم ومحرز شده است این است که مدرن کردن تولیدات کشاورزی لزوماً منجر به نتایج توسعه ای نشده اند واگر هم شده باشند گاهاًاثر خنثی ومنفی بر سایر فعالیتهای روستایی داشته اند بنابراین می توان ادعا کرد که پرداختن به ناهمسویی عوامل ساختاری برنامه های توسعه از موضوعات اصلی محققان توسعه است بطوریکه نتایج هریک از علوم مختلف نیز باید مکمل یکدیگر باشند آنچه که در این رابطه ضرورت مطالعه حاضر را توجیه نمود این نکته بود که عدم استفاده از پروژه اجراشده ونگهدار نکردن از تاًسیسات آن بیانگر این بود که مبلغین ومجریان پروژه آبیاری تحت فشار  زوایای اجتماعی ،فرهنگی ومحیطی راچندان با اهمیت ندیده اند ونتیجه چنین

عنوان:

بررسی اثر ضد­قارچی برخی از اسانس­های گیاهی بر قارچ آسپرژیلوس­فلاووس

استاد راهنما:

دکترحسین افشاری

استاد مشاور:

مهدی محمدی­مقدم

عادله سبحانی­پور

تکه هایی از متن به عنوان نمونه :
چکیده
اسانس­های گیاهی گروهی از مواد موثره موجود در گیاهان هستند که خاصیت محافظت کنندکی بسیاری از آن­ها در برابر قارچ­ها، باکتری­­ها، ویروس­ها و انگل­ها از دیرباز شناخته شده و مورد استفاده قرار گرفته است.در سال­های اخیر به دلیل افزایش علاقه به استفاده از مواد طبیعی و بالا رفتن سطح آگاهی مردم ، محققین با جدیت بیشتری به مساله استفاده از اسانس­ها و عصاره­هادر جهت کنترل آفات و بیماری­های گیاهی پرداختند. پسته یکی از محصولات عمده کشاورزی در ایران به شمار رفته و بخش عمده صادرات غیر نفتی را به خود اختصاص می­دهد آفلاتوکسین که ترکیب بسیار سمی و خطرناک است توسط قارچ ­های Aspergillus flavus وA. parasiticus در پسته تولید می­شود. به منظور بررسی تاثیر اثر اسانس­های گیاهی در جلوگیری از رشد قارچ A. flavus، ۷ اسانس گیاهی شامل آویشن، نعناع، اکالیپتوس، رازیانه، باریجه، رزماری، مرزه مورد بررسی قرارگرفت. جهت بررسی میزان رشد میسلیوم قارچ از دو محیط کشت جامد و مایع استفاده شد. و فاکتور­های وزن خشک میسلیوم و مساحت کلنی قارچ اندازه ­گیری شد. نتایج بررسی­های آماری نشان داد که از میان ۷ اسانس مورد مطالعه، اسانس­ آویشن و رازیانه بیشترین میزان بازدارندگی ازرشد را نشان دادند. در مرحله بعد به منظوربررسی تاثیر این دو اسانس در کاهش میزان رشد قارچ و اسپورزایی آن روی مغز پسته،محلول پاشی اسانس روی مغز۴ رقم پسته انجام شد. نتایج حاصل نشان داد اثر نوع و غلظت اسانس بر درصد کلونیزاسیون قارچ A. flavus در سطح ۱ درصد دارای اختلاف معنی­داری می­باشد. همچنین اثر متقابل (رقم*غلظت اسانس) روی درصد کلونیزاسیون این قارچ درروز هفتم در سطح احتمال ۵ درصدمعنی دار بود.سایر تیمار­ها اثر معنی­داری بر درصد کلونیزاسیون این قارچ نداشت .و در روز سوم ارقام و نوع اسانس و اثر متقابل آن ها در سطح احتمال ۱ درصد و غلظت اسانس در سطح احتمال ۵ درصد معنی دار شد و در روز پنجم ارقام و غلظت اسانس در سطح احتمال ۵ درصد و اثر ارقام* غلظت اسانس *نوع اسانس در سطح احتمال ۱ درصد معنی دار شد .
کلمات کلیدی: اسانس گیاهان دارویی، پسته،آفلاتوکسین
مقدمه
یکی از مهم­ترین عوامل به وجود آورنده ضایعات در محصولات کشاورزی و باغی فعالیت باکتری­ها و قارچ­های مولد توکسین می­باشند و یکی از معمول­ترین روش­ها برای حفظ محصولات کشاورزی استفاده از مواد شیمیایی ضد­قارچ و ضد­باکتری برای کاهش فعالیت و ضایعات ناشی از این میکروارگانیسم­هاست. در این راستا محققین رشته­های میکروبیولوژی و صنایع غذایی ترکیبات گوناگونی را به کار گرفته­اند ولی از آن­جا که بیشتر این ترکیبات مصنوعی و سنتتیک می­باشد، علاوه بر هزینه زیاد تولید و استفاده از آن­ها دارای عوارض جانبی نا­خواسته­ی زیادی نیز برای انسان می­باشندRad et al., 2011) ).
در سال­های اخیر توجه محققان به گروهی از ترکیبات طبیعی گیاهی به نام اسانس­ها جلب شده که علاوه بر خواص ضد قارچی موادی طبیعی و کم­خطر برای سلامت انسان و محیط­زیست می­باشند، به نظر می­رسدکه استفاده از اسانس­ها و عصاره گیاهان­دارویی در تمام مراحل فراوری بتواند در جمعیت جدایه­های توکسین­زا قارچ A.flavus را تحت تاثیر قرار دهد و در نهایت بر روی کاهش آلودگی محصولات به آفلاتوکسین کمک نماید (Rad et al., 2011).
ایران به عنوان بزرگترین کشور تولید و صادر­کننده پسته در میان کشور­های مهم تولید­کننده پسته در جهان(ایران، آمریکا، ترکیه، ایتالیا، یونان) به شمار می­رود، بدون شک معضل اصلی و مهم کشور در عرصه صادرات در سال­های اخیر مسئله آفلاتوکسین پسته می­باشند که همواره صادرات این محصول با ارزش را تهدید نموده است. به­ طوری­که در ۳۶ سال گذشته در چندین مورد پسته­ی صادراتی ایران به علت وجود آفلاتوکسین برگشت داده شد یا با قیمت بسیار پایینی به فروش رفته است. لذا با توجه به اهمیت اقتصادی این محصول استراتژیک، وجود روش­هایی که بتواند آلودگی میکروبی و به خصوص قارچی پسته به بازار­های جهانی را تأمین نماید ضروری به نظر می­رسد (Rad et al., 2011). با عنایت به اثرات ضد قارچ اسانس­های گیاهی و از آن­جا که در اقلیم کشورمان ایران نیز انواع گوناگون معطر و ادویه­ای قابل کشت هستند و اسانس استخراج شده از آن­ها جزء مرغوب­ترین اسانس­ها در جهان به شمار می­رود. در این تحقیق اثرات ضد­قارچ تعدادی از اسانس­ها (شامل آویشن، مرزه، نعناع، اکالیپتوس، باریجه، رازیانه، رزماری) بر قارچ A. flavus(که از عوامل مهم تولید آفلاتوکسین در پسته می‌باشد) مورد بررسی قرار گرفته و میزان MIC (کمترین غلظت بازدارنده) این ترکیبات تعیین گردید (Rad et al., 2010 ).
سرزمین پهناور ایران به دلیل دارا بودن اقلیم­های گوناگون و با اختلاف درجه حرارت بیش از ۵۰ درجه سانتی­گراد و دارا بودن سرزمین­های ساحلی،کوهستانی و کویری و با برخورداری از حداقل ۳۰۰ روز آفتابی در سال با مقایسه با اکثر سرزمین­های جهان مانند قاره اروپا با درجه حرارت و شرایط اقلیمی یکسان و مه­آلود بودن اکثر ماه­های سال به عنوان یکی از بزرگ­ترین گنجینه­های گیاهان داروئی و معطر دنیاست. تولید و زراعت گیاهان داروئی یکی از شاخه­های مهم کشاورزی محسوب می­شود و از جهاتی در ایران اهمیت خاصی داشته، زیرا برخی از گیاهان داروئی خودرو بوده و قادر نیستند به تنهایی نیاز بازار را تأمین کنند چرا که دسترسی به این گیاهان مشکل بوده و از طرفی کشت و کار آن­ها دارای معضلاتی است (جوادی­زاده و پویان، ۱۳۸۹).
کلمه اسانس از ریشه­ یونانی Essential به معنای ذاتی، اصلی یا ضروری گرفته شده است. واژه­ی Essential oil اولین بار در قرن ۱۶ میلادی توسط یک دانشمند سویسی به نام Parcelus von Hohenheim به کار برده شد. اسانس­ها از نظر ترکیب شیمیایی همگن نیستند، بلکه به صورت ترکیبات مختلفی مشاهده می­شوند ولی به طور کلی از گروه شیمیایی موسوم به ترپن­ها و یا منشاء ترپنی دارند (فراهانی، ۱۳۸۹).
اسانس­ها یا ترکیبات معطر، یکی از بزرگ­ترین و مهم­ترین ترکیب­های ثانوی در گیاهان دارویی، ادویه­ای به ویژه معطر هستند. ترکیبات ثانویه که در برخی گیاهان به دلیل مسیرهای بیوشیمیایی خاص تولید می­شوند به صورت معطر، روغنی، غلیظ عمدتاً بدون رنگ و فرار، آب­گریز یا غیر­محلول در آب هستند. در علم شیمی مفهوم آروماتیک به معنی معطر است و هر ماده­ای که در ساختار مولکولی خود دارای حلقه بنزنی باشد مواد آروماتیک و در غیر این صورت آلیفاتیک می­گویند. بسیاری از اسانس­های تولید شده در گیاهان دارای حلقه معطرند و ممکن است ترشح مواد معطر به سطح بیرونی سلول­ها، به خودی خود انجام شود یا مواد معطر در کیسه، مجاری و بافت­های ترشحی ذخیره شده، بر اثر لمس و یا پاره­شدن به بیرون تراوش کند. در همین حوزه به گیاهانی که توانایی تولید، ذخیره و ترشح ترکیبات معطر یا اسانس را دارند گیاهان­معطر گفته می­شود ( قاسمی، ۱۳۸۸).
اسانس­ها در سلول­ها و کرک­های ترشحی منفرد یا مجتمع، غده­های ترشحی، مجاری ترشحی در قسمت­های سطحی و درونی اندام­های مختلف: برگ­ها، گل­ها، میوه­ها، جوانه­ها و شاخه گیاهان وجود دارند یا ممکن است در اندام­های مختلف گیاهان پراکنده شده باشد در این صورت اسانس حاصل، از نظر کمیت و کیفیت و همچنین اجزا و عناصر تشکیل دهنده از اندامی به اندام دیگر تفاوت دارد (امید

تکه هایی از متن به عنوان نمونه :
چکیده
رژیم تحریم سازمان ملل متحد یکی از مهم‌ترین ضمانت‌های اجرایی تصمیمات شورای امنیت است. هرگاه شورای امنیت در جهت مسئولیت اولیه ی خود ، یعنی حفظ صلح و امنیت بین‌المللی به منظور تحدید و کنترل اختلافات و خصومت‌ها ، مبادرت به اعمال تحریم نماید، بر مبنای ماده ۲۵ برای تمامی کشورهای عضو سازمان ملل جنبه‌ی الزام ‌آور دارد. هرچند صرف اعمال تحریم نمی تواند برطرف کننده‌ی علل و موانع اصلی و عمده‌ی مسائل و مشکلات باشد و در مواقعی ، به مثابه مسکّنی موقتی برای یک بیماری مزمن است که به موقع خود ود خواهد کرد. هدف نوشتار حاضر بررسی کارآیی رژیم تحریم شورای امنیت علیه برنامه ی هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران است. تلاش‌های مستمر و پافشاری ایران جهت استفاده از تکنولوژی صلح آمیز، هسته‌ای ،باعث تقابل این کشور با قدرت‌های بزرگ هسته ای و در نهایتارجاع پرونده هسته‌ای ایران از شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به شورای امنیت گردیده است. در این نوشتار کارآیی رژیم تحریم شورای امنیت از کارآیی لازم برخوردار بوده و توانسته است روند برنامه‌ی هسته‌ای ایران را کُند کند، ولی در مقطع زمانی کنونی، تغییری در سیاست‌های هسته‌ای ایران ایجاد نکرده است.
آنچه در ادبیات حقوق بین الملل،((مداخله بشردوستانه)) نام گرفته است. توسل به قوای نظامی توسط نهاد حافظ صلح و امنیت بین المللی (َشورای امنیت)در قالب فصل هفتم منشور سازمان ملل متحد است که به جهت جلوگیری از نقضهای فاحش و گسترده حقوق بشر در داخل مرزهای ملی صورت می گیرد.
اقدام به مداخله بشردوستانه در دو دهه اخیر(از جنگهای داخلی در عراق و سومالی، تا درگیری های قومی و نژادی در کوزوو ودارفور با توجه به طبع و سرشت سیاسی شورا ویا منافع اعضاء دائم آن که عموما” تابع شرایط واوضاع واحوال موجود بوده است ،این بحث را مطرح می کند که شورای امنیت به عنوان رکن اجرایی سازمان ملل متحد قانونا” ملزم است د رفرایند مداخله بشردوستانه موازینی را مورد توجه قرار دهد وقیودی را رعایت کند.
وا‍ژگان کلیدی: عدم مداخله، مداخله بشردوستانه، شورای امنیت، حقوق بشر، حاکمیت
مقدمه
از آن زمانی که حاکمیت یگانه قبله گاه جامعه بین المللی محسوب می گردید وحقوق بین الملل درمقام تکریم حاکمیت، اصولا” دولتها را ازمداخله در امور یکدیگر منع و آنها را حاکم مطلق بر سرنوشت اتباع خویش قلمداد می نمود مدت زمان بسیاری گذشته است.
بعد از جنگ جهانی دوم و ایجاد سازمان ملل متحد با وظیفه حفظ صلح و امنیت بین المللی عرصه ای جدید در این زمینه ایجاد گردید. ابتنای سازمان ملل متحد براصل برابری حاکمیت دولتهای عضو وتلقی ممنوعیت تهدید یا توسل به زور و عدم مداخله در امور داخلی دولتها به عنوان اصول اساسی سازمان ملل متحد،نمی توانست فارغ از اهداف سازمان به ویژه بند ۳ ماده ۱ و مواد ۵۵ و ۵۶ آن در مورد احترام به حقوق بشر و آزادی های اساسی تفسیرواجرا شود. زیرا به زودی مشخص شد که میان صلح پایدار در جامعه بین المللی و احترام به حقوق بشر و آزادی های اساسی افراد، پیوندی وثیق و رابطه ای متقابل وجود دارد.
بنابراین در راستای اعطای مسئولیت اصلی حفظ صلح وامنیت بین المللی به شورای امنیت به عنوان رکن اجرایی سازمان ملل متحد و مقابله با عوامل تهدید کننده صلح،ناقض صلح و اعمال تجاوزکارانه ماده ۳۹ منشور اختیاراتی اعم از توسل به اقدامات غیر نظامی و نظامی(مواد ۴۱ و ۴۲ منشور) به شورا اعطا شد.
اگر چه بروز جنگ سرد(۱۹۹۰-۱۹۵۰)و تقابل سیاسی دو ابرقدرت جهان، موجب شد که شورای امنیت علاوه بر عدم توفیق در برخورداری از نیروهای بین المللی (ماده ۴۳ منشور)نتواند از توسل به نیروهای نظامی ملی جهت اقدام،استفاده چندانی نماید. اما فروپاشی شوروی سابق و پایان جنگ سرد در اوایل دهه ۱۹۹۰ که با ایجاد بحران های بین المللی جدید همچون جنگهای داخلی، شورشها ، کشتار جمعی و پاکسازی نژادی ، قتل و غارت وغیره در داخل کشورها همراه بود. شورا را بر آن داشت که تا با تلقی نقض فاحش و گسترده حقوق بشر به عنوان تهدیدی علیه صلح و امنیت بین المللی براساس اختیارات خود در قالب فصل هفتم منشور اقداماتی را انجام دهد.
به عبارت دیگر تعارض و تقابل که به مدت چند دهه استفاده حداقلی از فصل هفتم منشور را باعث شده بود از میان رفته،و فرصتهای جدیدی که از این طریق برای همکاران میان اعضاء دائم شورای امنیت پیش آمده بود به شورا این امکان را داد تا خود را با اقتضائات جدید وفق دهد. با این اقدامات شورای امنیت ثابت کرد که دیگر نباید غفلت کرد و در مقابل نقضهای بنیادین حقوق انسانها آن هم به طور مداوم و گسترده در احین این مخاصمات کاری نکرد.[۱]
امروزه با گذشت حدود هفده سال از فروکش کردن شعله های جنگ سرد[۲]، شورای امنیت در زمینه مقابله با نقض حقوق بشر در عراق (۱۹۹۱-۱۹۹۰)، سومالی (۱۹۹۳-۱۹۹۲)، بوسنی وهرزگوین (۱۹۹۴-۱۹۹۳)، رواندا(۱۹۹۴)، هاییتی(۱۹۹۵)، کوزوو(۱۹۹۸)، تیمورشرقی(۱۹۹۹)، و دارفور(از سال ۲۰۰۳ تا امروز)، اقداماتی را انجام داده است و از این طریق توانسته است از برافروخته شدن بیش از پیش آتش جنگها بکاهد.
اما موضوع اصلی این است که امروزه با توجه به نیاز وجود یک سیستم امنیت جمعی و جامع جهت همکاری در برابر تهدیدات گسترده و اداره این سیستم توسط شورای امنیت از یکسو و معین نشدن دقیق مرزهای حقوقی اختیارات شورای امنیت از سوی دیگر، آیا این رکن سیاسی از اختیاراتی نامحدود جهت مداخله برخوردار است؟یا اینکه طی انجام عملیات مداخله گرایانه ملزم است اصول و

 عنوان:

تاثیر قارچ میکوریزا بر روی بعضی از خصوصیات رشدی، بیولوژیکی و تغذیه ایی گیاه

نیشکر تحت تنش شوری

 استاد راهنما:

دکتر زرین تاج علیپور

استادان مشاور:

دکتر عبدالامیر یوسفی

دکتر محمود شمیلی

تکه هایی از متن به عنوان نمونه :
چکیده
نیشکر یکی از گیاهان قندی مهم است که بخش اصلی شکر مصرفی مردم جهان را تامین می کند. کشت این گیاه بدلیل افزایش تقاضا برای شکر و فراورده های جانبی آن در مناطق نیمه گرمسیری خشک و نیمه خشک از جمله جنوب غربی ایران رو به گسترش بوده است. هدف از انجام این پژوهش بررسی تاثیر قارچ میکوریزا آربسکولار تحت تنش شوری برروی بعضی از خصوصیات رشدی، بیولوژیکی و تغذیه ای گیاه نیشکر بود. بدین منظور در قالب یک آزمایش فاکتوریل و طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار، تاثیر چهار سطح تلقیح قارچ میکوریزا آربسکولار گونه گلوموس موسه همراه با کود سوپر فسفات تریپل و چهار سطح شوری (۳، ۶، ۹ و ۱۲ دسی زیمنس بر متر) برروی واریته CP 57گیاه نیشکر بررسی شد. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که شاخص های رشدی، بیولوژیکی و تغذیه ای بطور معنی داری در سطح ۵ درصد و ۱ درصد متفاوت بود. نتایج نشان داد که مایه تلقیح میکوریزایی و فسفره باعث افزایش وزن خشک اندام هوایی، وزن تر اندام هوایی، وزن تر ریشه، و همچنین باعث افزایش ارتفاع گیاه نیز شده است. در وزن خشک ریشه مشاهده شد افزایش وزن بیشتر تحت تاثیر کود فسفره است. در عناصر نیتروژن و فسفر، تحت تاثیر کود میکوریزا افزایش جذب بیشتری مشاهده شد. در میزان جذب پتاسیم کود میکوریزا آربسکولار و سطوح فسفر تاثیر گذار نبودند. در میزان کلونیزاسیون ریشه نیز میکوریزا و فسفر بالای ۵۰% باعث افزایش میزان کلنی شدن ریشه گیاه شد. شوری همچنین در سطوح بالای ۳ دسی زیمنس بر متر اثرات منفی بر تمام فاکتور ها داشت.
کلمات کلیدی: نیشکر، قارچ میکوریزا، فسفر، تنش شوری
 1-1- مقدمه
با توجه به رشد روزافزون جمعیت جهان، تامین غذای این جمعیت نیازمند افزایش تولید محصولات کشاورزی و بالا بردن عملکرد درواحد سطح می باشد. با توجه به این که مساحت زمین های بدون محدودیت کاهش یافته است، برای افزایش سطح زیر کشت ناچار به استفاده از اراضی دارای درجات مختلف محدودیت است. در بسیاری از مناطق دنیا به ویژه مناطق خشک و نیمه خشک، شوری خاک و آب یکی از موانع اصلی تولید محصولات زراعی و باغی است بنابراین افزایش سطح زیر کشت به راحتی امکان پذیر نمی باشد (شیرمردی،۱۳۸۷). شوری خاک، رشد گیاه و تولید ماده خشک گیاه را محدود می کند که این مشکل در مناطق گرمسیری و خشک نیمه خشک تشدید می شود. مدیریت آبیاری نامناسب منجر به تجمع نمک در خاک هایی که زهکشی ضعیف دارند شده است (Edith et al, 2011).
تاثیرات تنش شوری بر گیاهان می توان به صورت زیر خلاصه نمود:

• ایجاد تنش اسمزی و کاهش آب قابل استفاده گیاه
• سمیت ویژه یون هایی چون سدیم و کلر
• عدم تعادل تغذیه ای در گیاه (Sairam and Tyagi, 2004)

نیشکر یکی از گیاهان مهم قندی که حساسیت بالایی به شوری در مراحل مختلف رشدی از خود نشان می دهد. شوری تنش غیر زیستی مهمی است که کشت نیشکر را در بخش های وسیعی از جهان محدود نموده است al.,1997) .(Tiwari etحدود یک میلیون هکتار از اراضی تحت کشت نیشکر با مشکل شوری یا سدیمی بودن مواجه اند Fauconnier, 1994)). در ایران نیشکر تنها در خوزستان که زمین های آن دارای مشکل شوری خاک می باشند به صورت انبوه کشت میشود Levitt, 1968) ؛Mehrad, 1980).
عملکرد این گیاه به دلایلی که اثرات تنش شوری بر گیاه می گذارد به شدت کاهش می یابد
) ۲۰۰۰،. (Nelson and ham برای کاهش و یا تعدیل اثرات تنش شوری بر نیشکر از قارچ میکوریزا آربسکولار به صورت رابطه همزیستی استفاده میشود. قارچ میکورزا با بیش از ۸۰ درصد گونه های گیاهی رابطه همزیستی دارد (Ambrosano et al, 2010). همزیستی میکوریزایی از مهمترین روابط پر سود دو جانبه موجود بین گیاهان و میکروارگانیزم های خاک می باشد. در این همزیستی قارچ میکوریزا نه تنها به رشد و نمو گیاهان کمک می کند بلکه مقاومت گیاهان زراعی را به تنش های محیطی از قبیل شوری بالا می برد .( Cantrel and Linderman, 2001 ; Asghari, 2008)
اثرات مفید قارچ میکوریزا به گیاه: کمک به گیاهان تحت تنش، افزایش مقاومت در برابرآفات، بهبود ساختار خاک از طریق تجمع در خاک و افزایش جذب فسفر. فسفر ریز مغذی ضروری تمام ارگانیزم های زنده است و یکی از غیر قابل دسترس ترین مواد مغذی موجود در خاک است. بنابراین نیاز گیاه برای فسفر و توانایی خاک برای تامین این عنصر در سیستم های کشت بسیار مهم است. پس از عناصر غذایی پتاسیم و نیتروژن بیشترین نیاز گیاه نیشکر به عنصر فسفر می باشد. همزیستی میکوریزا می تواند باعث افزایش جذب فسفر توسط ریشه های گیاه شود. در این تحقیق با ایجاد یک رابطه همزیستی بین گیاه و قارچ میکوریزا اثر قارچ میکوریزا بر خصوصیات رشدی، بیولوژیکی و تغذیه ای نیشکر تحت تنش شوری بررسی خواهد شد.
۱-۲- اهداف تحقیق
۱.افزایش رشد و تغذیه نیشکر در اثر استفاده از قارچ میکوریزا آربسکولار

2. گام برداشتن در راستای کشاورزی پایدار و جایگزینی کودهای زیستی به جای نهاده های شیمیایی پرمصرف
3. تامین فسفر مورد نیاز و ضروری برای نیشکر با بهره گرفتن از قارچ میکوریزا آربسکولار

۲-۱- نیشکر
شکر یکی از مهمترین موادغذایی مورد نیازانسان است که دربدن ایجادحرارت وانرژی میکند . قیمت بسیارارزان شکر،‌درمقایسه بامقدارکالری که ایجاد میکند،این محصول رابه صورت منبعی اساسی درتأمین انرژی مبدل کرده است . به عقیده بسیاری از محققان درآستانه قرن بیست ویکم، بزرگترین واساسی ترین مشکل وبحرانی که بشریت باآن روبرواست، ‌بحران غذا ومشکل گرسنگی است.
صنعت قند سازی وتولید شکراز نیشکر دارای این امتیاز اساسی است که هم محصول شکر و ملاس باقیمانده ازاستحصال آن وهم تفاله نیشکر قابل تبدیل به انرژی ومحصولات باارزش است وبه این دلیل کارشناسان اعتقاد دارند که بشردرآینده باید کشت محصولاتی را بیشتر مورد توجه قراردهد که حاصل بیشتردر واحد سطح داشته باشد.
۲-۱-۱- مبدأ و سازگاری
حدود ۸۰۰۰ سال قبل از میلاد نیشکر به نام علمی ساکاروم[۱] به عنوان یک گیاه بومی به وسیله کشاورزان عصر نوسنگی در جایی که اکنون گینه نامیده میشود کشت می گردیده و از آنجا،به غرب یعنی چین، هندو شرق جزایر اقیانوس آرام برده شده است.ایرانیان هیبریدS.barberi  را حدود ۵۰۰ سال قبل از میلاد به سواحل مدیترانه بردند و اعراب این گیاه را در قرن هشتم پس از میلاد به مراکش برده و با توسعه ی کشت آن و تولید نیشکر به اعتبار آن افزودند. در قرن هفدهم مرکز اصلی تولید نیشکر به جزایر نیشکر واقع در کارائیب و شمال شرقی برزیل تغییر مکان داد. تولید مدرن نیشکر از زمانی شروع شد که ₍₍ نیشکر زراعی[۲] ₎₎ که منشا آن گینه بود در سال ۱۷۶۸به منطقه تاهیتی رسید و جایگزین S.barberi شد. نیشکر گیاه قوی بوده و با اغلب شرایط محیطی سازگاری دارد. نیاز های اصلی آن شامل آب و گرماست. این گیاه به نور کافی نیز نیاز دارد.
نیشکر گیاه زراعی مختص مناطق گرمسیری مرطوب می باشد. اما به دلیل تقاضای روز افزون برای شکر، کشت و کار آن به سرعت به مناطق نیمه گرمسیری خشک و نیمه خشک گسترش یافته است
(et all., 1963 Bernstein ؛ Raman et all., 1996).
نیشکر محصول مناطق حاره و نیمه حاره ای می باشد. تولید نیشکر در آن نواحی که میانگین حرارت ماهیانه طی حداقل ۸ ماه از سال حدود ۲۰ درجه سانتیگراد یا بیشتر باشد امکان پذیر است، مشروط بر آنکه در هیچ ماهی از سال یخبندان وجود نداشته باشد. حرارت های حدود ۲۰ درجه سانتیگراد درخاک برای رشد ریشه ها مناسب است و حرارت های کمتر از این مقدار موجب محدودیت رشد ریشه می گردد. حرارت های کمتر از ۵ درجه سانتیگراد نیز ممکن است به برگها آسیب رساند .حساسیت نیشکر به کمبود نور شدید است و پنجه زدن آن به مقدار زیادی نور نیاز دارد.
مشخصات گیاه شناسی
نیشکر از خانواده گرامینه[۱] و از جنس Saccharum است، که داراى چهار قسمت اصلى ریشه، ساقه، برگ و گل و یا خوشه مى‌باشد.

• ریشه نیشکر، استوانه‌اى است که هر چه به‌طرف نقطه رویش نزدیکتر شود، باریکتر مى‌شود. ریشه توسط قلمه ساقه تکثیر می گردد که در حقیقت این قلمه بذرآن می باشد بطور کلی دو نوع ریشه در نیشکر ظاهر میگردد.

۱- ریشه هایی که پس از کاشت قلمه تشکیل می گردند که نازک، سطحی، منشعب و سفید رنگ می باشند. این ریشه ها موقتی بوده و پس از تشکیل ساقه ونیز ریشه های ساقه از بین می روند.

• ریشه هایی که بعد از پیدایش ساقهاز محل گره ظاهر می گردند. این ریشه ها دائمی و قوی می باشند.

۲- ساقه: مهمترین قسمت نیشکر ساقه است که به دلیل ذخیره شیره در آن برای تهیه قند مورد استفاده قرار می گیرد. ساقه معمولآ بلند و ارتفاع آن به ۳ تا ۴ متر و بیشتر می رسد و ضخامت آن بسته به انواع بین۲ تا ۶ سانتی متر می باشد. ساقه معمولآ خشن، خشک و بند بند می باشد.  رنگ ساقه از سبز مایل به زرد تا بنفش مایل به قرمز متغیر است. تعداد میان گره ۱۰ و فاصله آنها بین

رشته مهندسی کشاورزی- گرایش بیماری شناسی گیاهی

عنوان

شناسایی گونه های غالب قارچ های میکوریز آربوسکولار

ریزوسفر تعدادی از درختان جنگلی منطقه کیاسر

استاد راهنما

دکتر یونس رضایی دانش

 استاد مشاور

حمید رضا اصغری

تکه هایی از متن به عنوان نمونه :
چکیده
قارچ های میکوریز آربوسکولار از مهمترین قارچ های همزیست می باشند و وجود این رابطه همزیستی، از طرق مختلف باعث افزایش توان رشدی و مقاومت بیشتر گیاه به انواع تنش های محیطی می شود. در این تحقیق با توجه به اهمیت بسیار بالای گیاهان در صنایع مختلف، قارچ های میکوریز آربوسکولار موجود در ریزوسفر آنها در منطقه کیاسر جداسازی و تعداد ۱۰ گونه قارچی از ریزوسفر این گیاهان شناسایی شد که شامل گونه های Glomus fasciculatum،G. intradices، G. mosseae، G. geosporum، G. macrocarpum،G. aggregatum،G. albidium، G. manihotis، Paraglomus occolatum و Gigaspora albida از ریزوسفر ۱۴ درخت مختلف می باشد . درصد شاخص های مهم کلنیزاسیون بر حسب نوع گیاه متفاوت بود.
تجزیه واریانس مربوط به فراوانی جمعیت اسپور قارچ های میکوریز آربوسکولار در گیاهان مختلف نمونه برداری شده نشان داد که بین گیاهان مختلف و همچنین بین نمونه های خاک جمع آوری شده برای هر درخت، اختلاف آماری معنی داری در سطح ۰۱/۰>P وجود دارد. از دلایل این اختلاف می توان به نوع گیاه میزبان، شرایط اقلیمی و خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک اشاره کرد.
کلمات کلیدی: قارچ های میکوریز آربوسکولار، درختان، شناسایی، فراوانی
۱-۱- مقدمه
     بیش از ۳/۲% از گونه های موجودات زنده روی زمین در جنگل زندگی می کنند. درختان جنگلی از طریق فتوسنتز، تجدید اکسیژن در جو، تنظیم بارش های محلی، جذب Co₂ اتمسفر، تعدیل اثر گلخانه ای، محافظت و حفظ تنوع طبیعت از لحاظ گونه های گیاهی و حیوانی، کاهش بادهای قوی، متوقف کردن گرد و غبار و گازها، تنظیم سطح آب رواناب، متعادل سازی درجه حرارت محیط، جلوگیری از فرسایش خاک، تثبیت آب و هوا، ایجاد محیطی مناسب جهت تفریح و سرگرمی بسیار مفید هستند. جنگل ها از لحاظ چوب و انرژی مهمترین مزایا محسوب می شوند. گیاه در محیطی رشد می کند که در تعامل با میکروارگانیسم های مختلف خاک است و برخی از این عوامل باعث ایجاد تنش و بیماری در گیاه می گردند و برخی نیز موجب بهبود و ارتقاء رشد گیاه می شوند. یکی از مهم ترین میکروارگانیسم های مفید خاک، قارچ های میکوریز می باشند. اصطلاح میکوریز نشانگر یک همزیستی دو جانبه است که در نتیجه این همزیستی، فعالیت قارچ در جهت جذب و انتقال عناصر غذایی به گیاه از یک طرف و دریافت ترکیبات کربنی حاصل از فتوسنتز از گیاه میزبان از سوی دیگر می باشد (Smith & Read, 2008). وجود همزیستی میکوریزایی یکی از عوامل مهم و تعیین کننده رشد و عملکرد در گیاهان است (Offre et al., 2007). قارچ های میکوریز قادرند بر سایر میکروارگانیسم های موجود در خاک به طور مستقیم تاثیر گذاشته یا به طور غیر مستقیم از طریق تغییر فیزیولوژی گیاه میزبان در جمعیت و عملکرد آنها موثر باشند(Allen et al., 1980).بروز این تغییرات مداوم، موجب تغییر ارگانیسم های موجود در خاک اطراف ریشه گیاه و ایجاد میکوریزوسفر می شود (Linderman, 1988). قارچ های میکوریز آربوسکولار از مهمترین انواع قارچ های میکوریز می باشند. این نوع همزیستی از طرق مختلف باعث افزایش توان رشدی گیاه و کاهش خسارت ناشی از عوامل بیماری زای موجود در خاک می شود (Regvar et al., 2006; Akhtar & Siddiqui, 2008). شناخت و مطالعه بیشتر این نوع قارچ ها بخصوص قارچ های میکوریز آربوسکولار و استفاده در کشاورزی نوین، امروزه به نحو موثری باعث افزایش تولید محصولات کشاورزی شده است. همچنین با بهره گرفتن از این همزیستی به عنوان کود بیولوژیک، می توان از طریق کاهش مصرف نهاده های شیمیایی از قبیل کود های شیمیایی و سموم، سیستم کشت و کار سالمتر و محیط زیستی عاری از آلودگی جانبی داشت (Offre et al., 2007).تحقیقات زیادی در زمینه شناسایی و بکارگیری قارچ های میکوریز آربوسکولار در نظام های کشاورزی در سطح دنیا در حال اجرا است. در کشور ما تحقیقات در این زمینه اندک و به صورت پراکنده می باشد. در این تحقیق، وضعیت قارچ های میکوریز آربوسکولار در ریزوسفر تعدادی از درختان جنگلی غالب منطقه کیاسر بررسی شده است.
۱-۲- مشخصات گیاه شناسی گیاهان میزبان مورد مطالعه
۱-۲-۱- -مشخصات گیاه شناسی چنار
   چنار با نام علمی Platanus orientalis L از خانواده چنار Platanaceae و با نام انگلیسیOriental plane tree, Plane tree . درختی خزان کننده به ارتفاع تا ۵۰ متر، با تنه ای به قطر تا ۳ متر، گاهی بیشتر، با پوست ریزان، برگ ها پنجه ای، به قطر تا ۲۵ سانتیمتر، تا نیمه تحتانی بریده، ۵-۷ پاره، متناوب، گوشواره دار، گل ها یک پایه، به صورت سرسان و کروی، معمولا آویزان، گلهای نر با کاسبرگهای گلبرگی ۴-۶ تایی، گلبرگ ها گوه ای، از کاسبرگ ها بلند تر، دوتای آنها کوچکتر یا وجود ندارند. گلهای ماده با کاسبرگ های گلبرگی ۴ تایی، گلهای نر با ۳-۸ پرچم، با میله های کوتاه، با رابطی سپری شکل در بالا. گلهای ماده با ۳-۸ برچه، با خامه های طویل، تخمدان با ۱-۲ تخمک کناری. میوه فندقه واژ مخروطی گوشه دار که در قاعده با کرکهای بلند پوشیده شده، گوی میوه ها ۲-۶ تایی، در زمستان باقی ماننده (مظفریان، ۱۳۸۳). (شکل۱-۱،الف)
۱-۲-۲- مشخصات گیاه شناسی مازوج، دار مازو، مازو
   مازو با نام علمی Quercus infectoria Oliv از خانواده بلوط Fagaceae با نام انگلیسی Aleppo oak, Gall oak. درختچه یا درختی متوسط، کرکهای روی شاخه ها و سطح تحتانی برگها متنوع و نا پایدار و غیر دایمی. برگها قویا مختلف الشکل، در طول زمستان سبز، بالایی ها بیضوی تا تخم مرغی، غالبا با دندانه های- اره ای منظم، بندرت عمیقا لب دار- دندانه دار، با دندانه های نوک تیز یا کامل، پایینی ها کوچک، بیضوی، غالبا کامل یا کم دندانه. پیاله نیم کروی یا تقریبا مخروطی، کرک مخملی. میوه بلوطی تخم مرغی، دمگل میوه دار با دمبرگ هم اندازه . گل های نر در گل آذین دم گربه ای انبوه و بلند، گلهای ماده کم یا منفرد با محور کوتاه به طول ۲-۵ میلیمتر، در محور برگهای بالایی قرار گرفته (مظفریان، ۱۳۸۳). (شکل۱-۱،ی)
۱-۲-۳- مشخصات گیاه شناسی راش
   راش با نام علمی Fagus orientalis Lipsky از خانواده بلوط Fagaceae با نام انگلیسی Orientalis beech. درختی با ارتفاع تا ۵۰ متر ، با تاج تخم مرغی یا استوانه ای پهن، متراکم، با پوست تنه خاکستری کم رنگ، صاف. شاخه های جوان با کرکهای کوتاه- تار ابریشمی فشرده، به تدریج بدون کرک شونده، یکساله ها قهوه ای شونده، جوانه ها تخم مرغی باریک یا دوکی شکل، به طول ۲ سانتیمتر، برگها به طول ۷-۱۴ و عرض ۴-۸ سانتیمتر، کم و بیش بیضوی، در نیمه فوقانی پهن تر، با قاعده گوه ای، راس نوک دار، ابتدا در دو سطح در امتداد رگبرگ ها و دمبرگ با کرک های کوتاه- تار ابریشمی فشرده، سرانجام روی سطح فوقانی بدون کرک یا در امتداد رگبرگ میانی کمی کرک دار، با لبه های کامل یا مواج ، یا با رگبرگ های تا دندانک های کوتاه نوک کند ممتد، ابتدا در حالت جوان با کرک های تار ابریشمی- مژه دار، رگبرگ های ۹-۱۲ جفتی سطح تحتانی آشکار، دمبرگ به طول ۵-۲۰ میلیمتر، گلپوش گلهای نر کوتاه، استکانی پهن، با لوبهای کوتاه پهن، هم اندازه لوله یا بلند تر از آن، با کرک های کوتاه- تار ابریشمی. پیاله به طول ۲۰-۲۵ میلیمتر، کرک دار- تار ابریشمی، با دمگل به طول ۲-۸ سانتیمتر، فلسها در بخش پایینی پیاله ها برگی، سبز رنگ، رگه دار، خطی یا تقریبا قاشقی، به طول تا ۱۷ و عرض ۴ میلیمتر، فلس های بالایی کوتاه تر، باریکتر، درفشی. فندقه به طول ۲ و عرض۱، کفه ها با پیاله مساوی یا کوتاه تر از آن

موضوع:

بررسی وضعیت آلودگی باغات پسته به نماتد مولد غده ریشه و تعیین گونه غالب ,شدت آلودگی و پراکنش آن در شهرستان سبزوار

استاد راهنما:

دکتر علی اسکندری

 استاد مشاور:

مهندس امیر ریوندی

تکه هایی از متن به عنوان نمونه :
چکیده
به منظور تعیین دلایل ضعف و پژمردگی و کاهش رشد و زردی درختان پسته در سال‌های اخیر در باغات پسته شهرستان سبزوار، طی ماه‌های فروردین و تیر ۱۳۹۰ ، ۴۰ نمونه از ریشه‌ها و خاک اطراف آن به طور تصادفی، از سراسر مناطق پسته‌خیز این شهرستان، جمع‌آوری شد.
برای اثبات بیماری‌زایی و تکثیر نماتد، توده‌های تخم را از روی گره‌های ریشه آلوده به نماتد، جدا کرده و سپس رقم حساس گوجه‌فرنگی (رقم رد کلود) را با یک کیسه تخم، آلوده نموده و بعد از حدود ۲ ماه، ماده بالغ از داخل گره‌های ایجاد شده روی ریشه‌ها، لاروهای سن دوم آن‌ها از داخل توده تخم و نرها ازخاک، جدا گردید.
از انتهای بدن ماده بالغ (Perineal Pattern) برشی تهیه شد. بعد از تهیه اسلاید از برش‌های انتهای بدن ماده‌های بالغ، لاروسن دوم و نرها، اسلایدها با بهره گرفتن از کلید شناسایی Jepson 1987، از نظر خصوصیات مرفولوژیکی و مرفومتریکی مورد بررسی قرار گرفت.با توجه به مشخصات مرفولوژیک و مرفومتریک آن‌ها، گونه شناسایی شده در تمام نمونه‌های آلوده، Meloidogyne javanica بود که گونه غالب نماتد ریشه باغات پسته شهرستان سبزوار به شمار می‌رود.نقشه پراکنش و شدت آلودگی براساس نقاط جغرافیایی ثبت شده(GIS) نیز تهیه گردید.
مقدمه
پسته (Pistacia vera L.) متعلق به تیره سماق (Anacardiaceae) است. جنس Pistacia دارای ۱۱ گونه است که همگی آن‌ها از خود تربانتین یا سقز ترشح می‌کنند. گیاهان این تیره به صورت درخت یا درختچه هستند (پناهی و همکاران، ۱۳۸۱).
سرزمین ایران قرن‌ها بدون رقیب عمده‌ترین تولیدکننده پسته جهان بوده است ولی در حال حاضر کشورهای دیگری در زمینه تولید و تجارت پسته به رقابت با ایران پرداخته‌اند (ابریشمی، ۱۳۷۳).
تولید پسته در ایران یکی از منابع مهم ایجاد درآمد برای باغداران پسته و اقتصاد ملی محسوب می‌شود. در سال ۱۳۹۰ تقریباً ۳/۳درصد از ارزش صادرات غیرنفتی کشور را، صادرات پسته تشکیل می‌دهد که درآمد ارزی حاصل از آن سالانه حدود ۴ میلیارد دلار گزارش شده است (اتاق بازرگانی،۱۳۹۰).
تقریباً ۳۰ بیماری برای پسته در جهان گزارش شده است. خاک منشأ بیماری‌هایی مخصوصاً گموز، پژمردگی ورتسلیومی و نماتد مولد غده ریشه Meloidogyne است که بیماری در پسته ایجاد نموده و از بیماری‌های مهم پسته در جهان است (۱۹۹۱ ,.Ogawa et al).
نماتدهای انگل گیاهی یکی از عوامل بازدارنده رشد محصولات زراعی و باغی بوده و خسارت‌های ناشی از آن‌ها بر محصولات اساسی و محصولات مهم اقتصادی به ترتیب بالغ بر ۷/۱۰% و ۱۴% بوده که این خسارات بالغ بر یکصد میلیارد دلار آمریکا در سال ۱۹۸۴ در جهان تخمین زده شده است (, ۱۹۸۷ Sasser and Freckman).
در ایران اولین‌بار نماتدهای مولد غده ریشه در باغات پسته از رفسنجان در سال ۱۳۴۵ توسط صامت شناسایی شده است (فریور مهین،۱۳۶۵).
نماتد مولد غده ریشه می تواند علاوه بر ایجاد بی‌نظمی در جذب و انتقال آب و مواد مغذی توسط گیاه، باعث ایجاد استرس در گیاهان نیز می‌شود. تلقیح نماتد مولد غده ریشه در بادمجان، بدون استرس رطوبتی، باعث ایجاد کلروز و کاهش سنتر رنگدانه‌ها می‌شود( et al., 2009 Shaukat).
علاوه بر این، اثرات متقابل دوپاتوژن قارچ عامل پژمردگی Fusarium oxysporum و نماتد مولد غده ریشه Meloidogyne incognita باعث می‌شود که خسارات وارده بر گیاه، بیشتر از مجموع خساراتی که هر یک از این عوامل بیماری‌زا جداگانه وارد می‌سازند، بوده است.
به عبارتی نماتد باعث شکسته شدن مقاومت گیاه به قارچ، عامل پژمردگی می‌شود (حسینی‌نژاد و واجد خان، ۱۳۷۹).
با توجه به اینکه استان خراسان رضوی و شهرستان سبزوار از تولیدکنندگان مهم پسته در ایران است و بتازگی در باغات پسته ضعف و خشکی در درختان مشاهده شده است، سعی در این است که به این حقیقت برسیم که آیا دلیل ضعف درختان پسته، نماتد مولد غده ریشه است و گونه غالب نماتد ریشه گرهی و شدت آلودگی و پراکنش گونه غالب در شهرستان سبزوار را تعیین نماییم.

• مشخصات جغرافیایی و آب و هوایی منطقه

  • موقعیت جغرافیایی شهرستان سبزوار

منطقه مورد پژوهش در طول جغرافیایی ۵۷ درجه، ‏‏۴۰ دقیقه و ۳۰ ثانیه شرقی و ۴۵ درجه، ۲۰ دقیقه و ۴۰ ثانیه عرض شمالی قرار دارد. مساحت ‏ این محدوده ۲۰۵۰۲ کیلو متر مربع است که ۸۰/۱ وسعت کشور را در بر می گیرد (تصویر ۱-۱).‏
آب و هوای منطقه ی تحقیق به علت وجود ارتفاعات و همچنین مجاورت با کویر، متنوع ‏و به واسطه قرار گرفتن در سه جلگه ی موازی با ارتفاعات و کویر، میزان بارندگی و ‏پراکنش آن نیز متغیر است. وجود شرایط فوق و دیگر شرایط اقلیمی باعث گردیده ‏است که این شهرستان از هر دو نوع قنات دشتی و کوهستانی با پراکنش متنوع محیطی برخوردار باشد.                 ‏
مطالعات انجام گرفته‎ نشان می‌دهد که متوسط سالیانه بارندگی در منطقه مورد ‏پژوهش ۶/۲۰۹ میلی‌متر است که از ۱۵۰ میلی متر در مناطق خشک تا ۲۸۰ میلی متر در ‏مناطق کوهستانی متغیر است.                                                                     ‏ همچنین مطالعات آنالیز باد منطقه، بیانگر شرقی بودن باد غالب است که به ‏ترتیب ۴۲/۱۷، ۶۲/۳۲، ۰۸/۱۷ و ۴۹/۱۰ درصد از مجموع باد‌های بهار، تابستان، پاییز و ‏زمستان منطقه را به خود اختصاص داده است(جدول۱-۱)(جدول ۱-۲) (دادرسی سبزوار، ۱۳۸۳)‎‏.‏
پیشینه درخت پسته
از خاستگاه‌های اولیه درختان پسته می‌توان به ایران، افغانستان، ترکمنستان، سوریه و فلسطین اشاره کرد. پاره‌ای از منابع نیز، سواحل مدیترانه و خصوصاً کرانه‌های شرقی این دریا را، مبدأ نخستین درختان پسته معرفی کرده‌اند. به طور کلی سرزمین‌های فوق در قاره آسیا و در فاصله بین کرانه رود جیحون (در شرق) تا سواحل دریای مدیترانه (در غرب)، به مسافت حدود ۱۴۷۰۰۰۰کیلومتر، قرار گرفته و بین ۳۲ تا ۴۰ درجه عرض شمالی، واقع شده‌اند.
پرورش درختان پسته برای نخستین بار در نواحی غربی خراسان صورت گرفته است، این اقدام در عصر پارت‌ها تا اوایل دوره ساسانیان، در نواحی مستعد ایالت پارت (خراسان)، در حد فاصله شرق و جنوب غربی گرگان تا ناحیه سبزوار و از سبزوار به جانب مناطق جنوبی نیشابور تا ناحیه قهستان، انجام پذیرفته است (علوی، ۱۳۷۸).
پسته در آغاز عصر مسیحیت، ابتدا به حوزه مدیترانه و سپس در سال ۱۸۵۶ به اروپا و در سال ۱۸۹۰ به کالیفرنیا رسیده است و در سال ۱۹۰۴ اولین درخت آن در ایستگاه تحقیقاتی «چیکو» کاشته شده است (درویشیان، ۱۳۷۸).
بقایایی از پسته‌زارهای انبوه سبزوار تا اواخر قرن ششم برجای بوده، زیرا ابوالحسن بیهقی تأکید کرده که در زمان او، درختان پسته در دیه‌های جلین و ایزی و نوقاریز مرغوب و معروف بوده است (ابریشمی، ۱۳۷۳).
شاید کهن‌ترین سند درباره پیشینه تاریخی کشت پسته در ایران را بتوان سفرنامه هرودت، تاریخ‌دان نامی یونانی، دانست (محمدخانی، ۱۳۷۶).
۱-۲-۲- ویژگی‌های گیاهشناسی و گونه‌های مهم پسته
واژه «پیستاسیا» که همان جنس پسته است از نام فارسی آن یعنی پسته برگرفته شده است. درخت پسته اهلی ( Pistacia vera) گیاهی نیمه گرمسیری، وابسته به تیره سماق Anacardiaceae یا تیره پسته، ازگیاهان دولپه‌ای و جدا گلبرگان است . جنس پسته دارای ۱۱گونه است که گونه‌هایی از آن‌ها از خود، تربانتین یا سقز ترشح می‌کنند (پناهی و همکاران، ۱۳۸۱).
گیاهان این تیره به صورت درخت یا درختچه‌ای است.این تیره از ۷۵جنس و ۶۰۰ گونه تشکیل یافته که بیشتر در مناطق بین استوایی و معتدله پراکنده است (ابریشمی، ۱۳۷۳ و اسماعیل‌پور، ۱۳۸۳).
مهمترین گونه‌های درختان پسته به شرح زیر است:
Pistacia vera                                   P. integerrima                       

1. khinjuk P. lentiscus
2. mutica P. chinensis
3. atlantica P. terebinthus
4. mexicana P. oleosa

این گیاهان دو پایه، خزان‌کننده (گونه‌های موجود در ایران)، دارای برگهای مرکب ۵-۳ برگچه‌ای، بدون گوشوارک می‌باشند (اسماعیل‌پور، ۱۳۸۳).
درخت پسته دارای برگهای شانه‌ای مرکب است و هر برگ یک جوانه جانبی را دربرمی‌گیرد. اکثر جوانه‌های جانبی به گل آذین اولیه مبدل می‌شوند و یک محور اصلی را تشکیل می‌دهند که در سال بعد، محل تولید خوشه‌های پسته خواهد بود. بنابراین خوشه‌های پسته به صورت جانبی بر روی چوب یکساله می‌رویند (راد، ۱۳۷۴ و محمدخانی، ۱۳۷۶ و علوی، ۱۳۷۸).
از نظر گیاهشناسی میوه پسته، در ردیف میوه‌های شفت گروهبندی می‌شود. میوه‌های شفت متشکل از سه قسمت لایه برونبر خارجی (Exo carp)، لایه میانبر گوشتی (Meso Carp) و لایه درونبر سخت (Endo carp) هستند که درونبر، هسته را می‌پوشاند. تفاوت میوه‌های شفت در بخش خوراکی آن‌هاست. در پسته و بادام هسته به خوراکی می‌رسد، در حالی که در سایر میوه‌جات، هسته سخت است و میانبر گوشتی به عنوان بخش مأکول، مورد استفاده قرار می‌گیرد (پناهی و همکاران، ۱۳۸۱ و صداقتی و همکاران، ۱۳۸۹).
درخت پسته دو پایه است، یعنی برای تولید میوه به وجود هر دو درخت نر و ماده نیاز است. گل درخت ماده فاقد گلبرگ و غده‌های شهدساز بوده، بنابراین زنبورهای عسل را به خود جلب نمی‌کند. گرده گل توسط باد پراکنده می‌شود (پناهی و همکاران، ۱۳۸۱).

بررسی ارقام و لاین های امید بخش کاهو نسبت به سفیدک داخلی در استان مازندران

استاد راهنما:

دکتر عبدالرضا فروتن

استادان مشاور:

دکتر سیاوش رعیت پناه، دکتر علیرضا دلیلی

تکه هایی از متن به عنوان نمونه :
چکیده
           بیماری سفیدک داخلی توسط قارچ lactuca Bremia ایجاد شده و از بیماری های مهم کاهو در مناطق تحت کشت این گیاه می باشد. این قارچ در تمام طول فصل رشد گیاه ایجاد خسارت نموده و از ارزش تجاری این محصول می‌کاهد.
در این بررسی که هدف آن دستیابی به ارقام متحمل به بیماری بوده، تعداد ۲۰ شماره از مواد ژرم پلاسم کاهو جمع آوری شده از مزارع کاهو شهرستان های آمل، بابل، قائمشهر، ساری، نکا و بهشهر استان مازندران که از نظر تیپ رشد وشکل ظاهری نیز اختلاف داشتند، طی سال های ۱۳۸۹ و ۱۳۹۰ در شرایط آزمایشگاهی و ایستگاه تحقیقات زراعی قراخیل درقالب طرح بلوک های کامل تصادفی، با سه تکرارمورد ارزیابی قرارگرفتند. برای تجزیه و تحلیل آماری داده ها از نرم افزار MSTATC استفاده گردید. نتایج ارزیابی نشان داد که در بین تیمارهای آزمایشی از نظر آلودگی و شدت بیماری اختلاف معنی داری وجود دارد. در این رابطه لاین­های وارش و لاین۲۳، سفید نیشابور و کرج با کمترین درصد بوته های آلوده و متوسط شدت بیماری به عنوان ارقام برتر و رقم شادگانی با بیشترین میزان درصد و شدت آلودگی، به عنوان حساس ترین رقم نسبت به بیماری انتخاب گردیدند.
کلمات کلیدی: کاهو، سفیدک داخلی (Bremia lactuca) ، ارقام مقاوم
 مقدمه
کاهو از سبزیجات بسیار ارزشمند ای است که انسان از زمانی که در زمین استقرار یافته آن را شناخته و مورد استفاده قرار داده است. این گیاه از قدیمی ترین سبزی های سالادی دنیا است (آزاده و احمدیان، ۱۳۷۲). کاهو مانند سایر نباتات زراعی و باغی دیگر همواره مورد تهدید عوامل مخرب قرار می گیرد. از جمله این عوامل مخرب بیماری های گیاهی بوده که اعم آن ها به شرح زیر می باشد:
۱- سفیدک داخلی
سفیدک داخلی یا دروغی یکی از بیماری های مخرب کاهو در مزارع و گلخانه ها می باشد (Znidarcic et al., 2003; Raid and Datnof, 1992).
علائم بیماری به صورت لکه های زرد رنگ پریده در روی برگ ظاهر می شود. قطر لکه ها ممکن است تا یک سانتی متر یا بیشتر نیز برسد. در سطح تحتانی لکه ها پوشش سفید رنگی که همان کنیدیوفور و کنیدی های قارچ است، تشکیل می گردد. بعد از مدتی این لکه ها به رنگ قهوه ای در آمده و منجر به مرگ بافت برگ در قسمت های آلوده می شود (بهداد، ۱۳۸۵ و پیوست، ۱۳۸۸; Sempio, 1938ُ) برگ، مغز و پوم کاهو در مراحل اولیه رشد و حتی نزدیک به مرحله بلوغ حساسیت بیشتری نسبت به بیماری دارند (Schultz and Roder, .1938) در شکل ۱ تا ۳ مراحل ایجاد بیماری بر روی برگ نشان داده شد.
         شکل۱- ایجاد لکه های زرد رنگ قارچ Bremia lactucae بر روی برگ
شکل ۲- ایجاد پوشش سفید رنگ قارچBremia lactucae در پشت برگ
شکل۳- مرگ بافت در اثر قارچ Bremia lactucae.
این بیماری علاوه بر خسارت کمی از نظر کیفی نیز به محصول خسارت زده و از بازار پسندی آن می کاهد(Janyska, 1957).
عامل بیماری قارچ Bermia lactucae Regel می باشد (Raid and Datnof, 1992). این قارچ متعلق به سلسله Fungi، شاخه Oomycota، زیرشاخه Chromista، رده Oomycetes، راسته Peronosporales، خانواده Pronosporaceae، جنس Bermia و گونه lactucae Bermia می باشد(Fungal Databases Nomenclature and Species Banks on line Taxonomic Novelties Submission, 2011).
2- سفیدک سطحی کاهو
سفیدک سطحی کاهو در اثر Erysiphe Cichoracearum D.c.ex Merat ایجاد شده و یکی از بیماری های نادر این گیاه می باشد. این بیماری اولین باردرسال ۱۹۴۱ ازکالیفرنیا گزارش شده است (Sherf and et al., 1986).
این بیماری درسال ۱۳۴۴ توسط شریف و ارشاد از اطراف تهران گزارش شده است. خسارت بیماری درگیلان و مازندران چندان قابل توجه نبوده، ولی درپایان فصل زراعی به ویژه در روی کاهو هایی که برای بذرگیری نگهداری می شوند، دیده می شود. علائم بیماری روی برگ های مسن و کناری مشاهده می شود. بیماری ابتدا روی برگ و سپس در زیر برگ ها مشاهده می‌گردد. اندام های قارچ به صورت گرد سفید رنگ و پودری، که همان کنیدیوفور و کنیدی های قارچ می باشند دیده می شود (شکل۴). برگ های آلوده پیچیده، زرد قهوه ای و سپس خشک می‌ شوند. دراین زمان بوی مخصوصی که مربوط به قارچ می باشد، به مشام می رسد. بوته های آلوده کوچک باقی مانده و رشد نمی کنند (Sherf and Macnab,1986).
شکل ۴- سفیدک سطحی در اثر Erysiphe cichoracearum. بر روی برگ
۳- لکه قهوه ای کاهو
بیماری لکه قهوه ای در اثر Stemphylium botryosum Wallr بوجود می آید. این بیماری در سال ۱۳۴۱ توسط اسکندری گزارش گردید. بیماری لکه قهوه ای بیشتر در مناطق مرطوب مانند سواحل خزر از گرگان تا آستارا شیوع دارد. این بیماری علاوه بر شمال، در نواحی جنوبی کشور، به خصوص خوزستان و برازجان نیز شایع بوده و خسارت فراوانی وارد می کند.
علائم بیماری ابتدا به صورت لکه های کوچک سبز رنگی بر روی برگ ها ظاهر می شود. لکه ها به تدریج تغییر رنگ داده و به رنگ قهوه ای در می آیند. این لکه ها غالباً مدوربوده و وسط آن ها خشک و نکروزه می شود (شکل۵).
در مواردی این لکه‌ها به صورت دوایر متحدالمرکزها در می آیند. در شرایطی که رطوبت محیط زیاد باشد، هاله ای شفاف دراطراف لکه ها ظاهر می گردد. زمانی که شدت بیماری افزایش می یابد، لکه ها به یکدیگر متصل شده و تمام سطح برگ را فرا می گیرند، به طوریکه طعم ومزه کاهو تغییر کرده و بازار پسندی خود را از دست می دهد. بیماری معمولاً از نوک برگ ها به طرف پائین و از برگ های خارجی و مسن به طرف برگ های مرکزی پیشروی می نماید.
شکل ۵– لکه قهوه ای در اثر قارچ Stemphylium botryosum بر روی برگ
۴- آنتراکنوز کاهو
           بیماری آنتراکنوز در اثر Marssonina Panattoniana (Berl.) Magn. ایجاد می شود. این بیماری درسال ۱۸۹۵ همزمان در ایتالیا و ایالت اوهایوی آمریکا مشاهده شده و پس از آن در بیشتر کشورهای معتدل و نیمه گرمسیری از جمله استرالیا و نیوزلند گزارش گردید. این بیماری علاوه بر روی همه واریته های کاهو بر روی شیکوره و آندیو هم دیده می شود. در ایران این بیماری در اردیبهشت ۱۳۵۵ توسط بنی هاشمی مشاهده و گزارش شده است (بنی هاشمی و همکاران، ۱۳۵۶).
علائم بیماری ابتدا به صورت لکه های آب سوخته ای به قطر ۲ تا ۳ میلی متر در برگ های خارجی مشاهده شده و سپس به سمت برگ های داخلی پیشروی می کند. لکه ها به تدریج بزرگتر شده و به ۱ تا ۲ سانتی متر رسیده و به رنگ ارغوانی در می آیند. با پیشرفت بیماری قسمت اعظم گیاه آلوده شده و خسارت زیادی به محصول وارد می گردد. بوته های بیمار ظاهری زرد رنگ به خود گرفته و کوچک باقی می مانند. ممکن است قسمت وسط لکه ها جدا شده و سوراخ هایی روی برگ ها بوجود آید. قارچ عامل بیماری علاوه بر برگ به رگبرگ اصلی و دمبرگ نیز حمله کرده و لکه های بیضی شکل، کرم رنگ و فرو رفته ای تولید می نماید.
۵- سپتوریوز کاهو
           این بیماری توسط .Septoria lactucae Pass بوجود آمده و تقریباً در بیشتر مناطق تحت کشت کاهو در جهان از جمله آرژانتین، استرالیا، برزیل، کانادا، دانمارک، انگلستان، فرانسه، آلمان، هندوستان، ایتالیا، ژاپن و ایالات متحده آمریکا وجود دارد. در ایران این بیماری از اهواز و ورامین گزارش شده است (اسفندیاری، ۱۳۲۶؛ ارشاد ۱۳۴۳؛ شریف و ارشاد، ۱۳۴۵؛ ابراهیمی و میناسیان، ۱۳۵۳).
علائم بیماری روی برگ های کاهو به صورت لکه هایی به اشکال نامنظم و به رنگ قهوه ای روشن ظاهر می شود. لکه ها ممکن است بهم پیوسته و سطح وسیعی از برگ را فرا گیرند. برگ های آلوده پژمرده و خشک می گردند (شکل۶). درمتن لکه ها درهر دو سطح برگ پیکندهای فراوانی به رنگ سیاه تشکیل شده که با چشم غیر مسلح نیز قابل دیدن می باشند.
پوسیدگی ریشه کاهو
بیماری پوسیدگی ریشه یا از پا افتادگی کاهو در اثر قارچSclerotinia Sclerotiorum ( libi) de Bary (Sclerotinia minor Jagger) ایجاد شده و یکی از بیماری های مخرب و مهم کاهو می باشد. این بیماری علاوه بر کاهو به بسیاری از گیاهان زراعی و باغی دیگر از جمله کلم، کلم گل، خردل، لوبیا سبز، لوبیا، باقلا، چغندر، هویج، خیار، طالبی، کدو، هندوانه،کرفس، بادمجان، سیب زمینی، تربچه، پیاز، نخود، آندیو، اسفناج و شلغم حمله کرده و خسارت وارد می کند. بیماری پوسیدگی ریشه درسال ۱۸۹۴ از امریکا گزارش گردید. درایران اولین بار این بیماری درسال ۱۹۶۹ توسط وینوبوژن وهمکاران بین

رشته بیماری شناسی گیاهی

عنوان

بررسی عوامل

پوسیدگی سیب زمینی درانبارهای دامغان

استادراهنما:

دکترعبدالرضا فروتن

اساتیدمشاور:

دکتر سیاوش رعیت پناه

تکه هایی از متن به عنوان نمونه :
چکیده
پوسیدگی نرم ناشی از گونه­های اروینیا از بیماری­های مهم سیب زمینی در مناطق تحت کشت این گیاه می­باشد. در این بررسی از مزارع و انبارهای مناطق تحت کشت سیب زمینی در دیباج، کلاته، تویه، دروار، فولاد محله وآستانه شهرستان دامغان بازدید و نمونه برداری بعمل آمد. از کشت نمونه­های جمع­آوری شده در محیط کشت آگار غذائی، ۴۵ جدایه باکتری­ پکتولیتیک بدست آمد. اصول کخ در مورد همه جدایه­ها انجام و همه آن­ها قادر به ایجاد بیماری بودند. همه جدایه­ها روی محیط کشت EMB دارای کلنی­های کوچک گرد، صاف، نسبتا برجسته با حاشیه منظم تا نامنظم و به رنگ زرد طلایی تا قرمز با درخشندگی سبز متالیک بودند. این باکتری­ها گرم منفی، میله­ای شکل، متحرک، حاوی تاژک­های محیطی و قادر به رشد در شرایط غیرهوازی بودند. و همچنین جدیه­های بدست آمده توانستند در ورقه­های سیب زمینی ایجاد لهیدگی کنند. همه جدیه­ها اکسیداز منفی و کاتالاز مثبت بوده و توانستند گلوکز را تخمیر و نیترات را احیاء نمایند. براساس خصوصیات بدست آمده در آزمون­های فیزیکو شیمیائی و مقایسه با مشخصات گزارش شده در منابع معتبر، جدا شده­ها در یک گونهErwinia carotovora و زیر گونه­های E. carotovora subsp. carotovora و E. carotovora subsp. atroseptica شناسائی شدند.
مقدمه
سیب زمینی (.Solanum tuberosum L) یکی از محصولات مهم کشور بوده و سطح زیر کشت آن دراستان سمنان بالغ بر ۵۰۰۰ هکتار است. شهرستان دامغان با اختصاص بیش از۲۰۰۰ به کشت سیب زمینی، از مناطق بسیار مساعد این زراعت به شمار می­رود.
بسیاری از کشاورزان دامغان غده­های خوراکی و بذری سیب زمینی مورد نیاز کشت را طی فصول غیر زراعی در انبارهای سنتی نگهدا ری می­ کنند. هر ساله میزان قابل توجهی از این غده­ها دچار پوسیدگی شده و از بین می­رود.
محدودیت­ها، موانع و هزینه­ های بالای تهیه و نگهداری غده­های بذری و همچنین پوسید­گی غده­های بذری در انبار و یا قبل از رویش بوته­ها د ر مزرعه، از جمله مشکلات عمده تولیدکنند­گان سیب زمینی در این منطقه محسوب می­گردد. از جمله پوسید­گی­های سیب زمینی، پوسید­گی نرم ناشی از گونه­های اروینیا می­باشد.
در این بررسی گونه­های اروینیا عامل پوسیدگی نرم غده سیب زمینی در انبارهای منطقه دامغان شناسایی و اهمیت نسبی آن­ها مورد ارزیابی قرار گرفت.
 – ۱ – سابقه بیماری در دنیا
باکتری­های عامل پوسیدگی نرم معمولا در گونه Ewrvinia carotovora (L.R.Jones) Holland قرار دارند (۴). جونز[۱] در سال ۱۹۰۱ اولین بار از آمریکا بیماری پوسیدگی نرم باکتریائی را روی هویج گزارش و عامل بیماری را Bacillus caorotovora نامید. یک سال بعد و تقریبا بطور همزمان ون­هال[۲] از هلند و اپل[۳] از آلمان مستقلا بیماری ساق سیاه را از روی سیب زمینی[۴] گزارش کردند. ون­هال عامل بیماری را Bacillus atroseptica و اپل آنرا Bacillus phytophthorus نامیدند.
در سال ۱۹۰۷ هریسون[۵] باکتری B. solanisaprus و در سال ۱۹۱۱ مورفی و هریسون[۶] باکتری B. melangenes را که ایجاد بیماری مشابه ساق سیاه روی سیب زمینی می­کردند، به عنوان عامل این بیماری معرفی کردند (۲۸ و ۲۷). همچنین اولین بار در سال ۱۹۵۳ گونه E. chrysanthemi به عنوان بلایت باکتریائی داوودی از آمریکا و متعاقبا در سال ۱۹۷۵ از ژاپن گزارش گردید (۳۸).
پوسیدگی نرم از شایع ترین و مخربترین بیماری­های باکتریائی سبزیجات در شرایط انبار و حمل و نقل است. به سبب پراکنش جهانی بیماری، تحقیق پیرامون این بیماری در کشورهای مختلف از جمله آمریکا، انگلستان، فرانسه، شوروی سابق، دانمارک، یوگسلاوی و هند بطور جدی پیگیری شده است (۱).
در سال ۱۹۴۵ والدی[۷] پیشنهاد نمود که جنس Erwinia محدود به سه گونه E. Salicis، amylovora E. و E. tracheiphila (عوامل بیماری­های نکروز و پژمردگی) و به عنوان عوامل پوسیدگی نرم پذیرفته شوند و گونه­های E. carotovora و E. chrysanthemi در جنس دیگری به نام Pectobacterium قرار داده شوند.
اگر چه از این پیشنهاد در ابتدا استقبال شد(Graham, 1958; Barnel et al,. 1973, 1974) ، اما مورد قبول و پذیرش عموم قرار نگرفت. زیرا گونه­های حد وسط این دو گروه علی­رغم دارا بودن مشخصات فنوتیپی مشابه اروینیا، فاقد قدرت پوسیدگی نرم بودند (۲۹).
۲ – ۱ – سابقه بیماری در ایران
باکتری Erwinia اولین بار در ایران توسط حجارود (۵) و امانی (۲)از پیازهای پوسیده سیکلامن جدا گردیده و امانی با آزمایشات تکمیلی، باکتری را E. carotovora معرفی نمود.
بهار و دانش در سال ۱۳۶۵ زیر گونه (Ecc) Erwinia carotovora subsp. carotovor را به عنوان عامل ساق سیاه و پوسیدگی نرم سیب زمینی در اصفهان گزارش کردند (۳). زیر گونه Eccتوسط عرب و رحیمیان در سال ۱۳۶۸ از روی دیفن باخیا گزارش شد و ظهور استرین­های متعددی از اروینیا مثل E. carotovora subsp atroseptica (Eca) وE. carotovora subsp carotovora (Ecc) را از مناطق مهم سیب زمینی کاری استان فارس جداسازی و بیماریزائی آن­ها را روی سیب زمینی به اثبات رساندند (۱).
فریدونی (۱۱) استرین­های عامل این بیماری را در استان­های خراسان، آذربایجان شرقی، اصفهان، همدان، تهران و مازندران بررسی کرد.
احمد وند (۱) مناطق مختلف سیب زمینی کاری همدان را از نظر ویژگی­های فنوتیپی و میزبانی بررسی نمود. او زیر گونه های Ecc و Eca را روی گیاه سیب زمینی گزارش نموده و در مواردی به استرین­های بینابینی گونه E. carotovora و E. chrysanthemi اشاره نمود. تو همچنین گونه Ech را از همدان گزارش کرد (۱ و۱۱).
۳ – ۱ علائم بیماری
اروینیای عامل پوسیدگی نرم باعث نرم شدن و پوسیدگی بافت پارانشیمنی گیاه میزبان می­شود. علائم بارز بیماری روی غده سیب زمینی بصورت پوسیدگی نرم غده[۸] و در ساقه بصورت ساق سیاه می­باشد.
۱ – ۳ – ۱ – علائم پوسیدگی نرم غده
غده­های بذری قبل از کاشت و غده­های تولیدی قبل یا بعد از برداشت مکن است در انبار به بیماری پوسیدگی نرم مبتلا شوند. آلودگی­ها عمدتا از طریق عدسک­ها، زخم­ها و انتهای استولون گیاه مادری بیمار صورت می­گیرد. زخم­هایی که روی عدسک­ها به وجود می­آیند، به صورت کمی فرو رفته برنزه تا قهوه­ای هستند و نواحی آبسوخته مدوری به قطر تقریبی ۶% – ۳% سانتی­متر دورآن­ها مشاهده می­گرد­د. در شرایط خشک زخم­ها ممکن است فرورفته، سخت و خشک باشند. در برخی اوقات بیماری متوقف شده و قسمت­های بیمار خشک و نواحی فرورفته­ای با توده­ای از مواد مرده و سخت و سیاه پر می­شوند. لکه­ها نا منظم، فرو رفته و به رنگ قهوه­ای تیره هستند (۴۶ و ۶۸). پوسیدگی از روی سطح غده شروع شده و به طرف داخل ادامه می­یابد. بافت­های پوسیده نرم، مرطوب و برنزه تا کرم رنگ هستند. به نحوی که کاملا از بافت سالم قابل تشخیص بوده و با شستشو بسهولت از بافت سالم جدا می شوند. معمولا حاشیه زخم­ها به رنگ قهوه­ای تا سیاه دیده می­­شود (۱۳ و ۳۸).
در مراحل اولیه بافت­های پوسیده بی بو بوده، ولی در اثر فعالیت میکرو ارگانیزم­های ثانویه، بوی فساد بافت پوسیده به مشام می­رسد. بافت­های آلوده حالت لزج و چسبنده­ای پیدا می­ کنند (۱۶، ۳۲ و ۴۶) و به سبب اضمحلال کامل این بافت­ها، فقط پوست غده در خاک باقی می­ماند (۱۶).
۲ – ۳ – ۱ – علائم بیماری ساق سیاه
علائم بیماری در هر مرحله از رشد گیاه قابل مشاهده است. در روی ساقه سیب زمینی­های آلوده پوسیدگی سیاه رنگی به وجود می­آید که معمولا از قطعات بذری پوسیده شروع می­شود و ممکن است در چند میلی­متری بالای ساقه یا تمام طول ساقه گسترش یابد. اغلب در نواحی بالای لکه­های سیاه، مغز ساقه پوسیده شده و بافت­های آوندی بی رنگ می­گردند (۴۶).
گیاهان آلوده در ابتدا به سبب رشد غیر عادی، دارای بوته­ها­ئی باریک و به حالت کوتاه می­باشند. شاخ و برگ گیاه کلروزه شده و حاشیه برگچه­ها به طرف بالا کشیده می­شوند. ممکن است برگچه­ها و

بررسی فقهی و حقوقی

مهریه‌های غیرمتعارف و غیرعقلایی و آثار آن

استاد راهنما :

دکتر محمدجواد باقی‌زاده

استاد مشاور :

دکتر مهدی ذوالفقاری

تکه هایی از متن به عنوان نمونه :